Ergonomia i analiza pracy, LEŚNICTWO SGGW, MATERIAŁY LEŚNICTWO SGGW, Ergonomia


Ergonomia i analiza pracy:

Łupanie drewna opałowego

Wydz.: Leśny

Wykonali:

Buszta Andrzej

Bobrzyk Bolesław

  1. Założenia wyjściowe do ergonomicznej analizy pracy.

    1. Warunki wykonania pracy:

Część ogólna:

Praca wykonywana jest w Polsce, w regionie Mazowsza, na gospodarstwie rolnym. Pracownik wykonujący pracę jest obecnie bezrobotny. Warunki terenowe wykonywanej pracy, w obrębie zagrody przydomowej cechują się błotnistym, częściowo porośniętym roślinnością trawiastą gruntem. Powierzchnia zagrody gospodarczej to 10 arów. Praca wykonywana jest w porze jesiennej w 3 dekadzie października. Dokładny rozkład budynków i szczegółów zagrody przedstawia rys1. warunki klimatyczne panujące podczas wykonywanej pracy są przeciętne dla tej pory roku. Rankiem mgły i rosa, wilgotność ok. 80%, temperatura w o poranku 4stopnie następnie wzrasta w południe 12stopni o zmroku ok. godz. 17.00 spada do 6 stopni. Zachmurzenie umiarkowane brak silnego nasłonecznienia, panujące silne podmuchy zimnego wiatru. Ze względu na powyższe warunki jak i rodzaj wykonywanej pracy, pracownik narażony jest na szereg czynników szkodliwych i niebezpiecznych:

Uwagi: Dodatkowym elementem stwarzającym zagrożenie jest obecność ptactwa domowego w miejscu pracy

    1. Dane o pracowniku:

Mężczyzna w wieku 35 lat wychowany i zamieszkały w swej rodzinnej wsi. Pracę powyższą wykonuje od najmłodszych lat. Wykształcenie zawodowe, budowlane. Kwalifikacje pozazawodowe: praktyka własna, podstawowe szkolenia BHP w dorywczych sezonowych pracach leśnych związanych z pozyskaniem i zrywką drewna. Brak ukończonych specjalistycznych kursów i szkoleń w zakresie BHP i in. motywacją do wykonywania powyższej pracy jest konieczność życiowa. Zainteresowania pozazawodowe: Muzyka Disco - Polo, piłka nożna, polityka, życie sąsiedzkie, motoryzacja, wędkarstwo. Mężczyzna pozostaje w związku małżeńskim od 15lat, czworo dzieci, piąte w drodze. We wspólnym gospodarstwie pozostają jeszcze teściowie. Sytuacja materialna poniżej poziomu przeżywalności. Źródłem utrzymania jest renta rolna teściów. Sytuacja mieszkaniowa: drewniany dom jednorodzinny, parterowy.

Cechy fizyczne i psychiczne: wzrost 170, waga: 75kg, krępa budowa ciała, dobra sprawność ruchowa, silny, odporny na zmęczenie, niedbały, mało zapobiegliwy, duża wydolność organizmu, inteligencja przeciętna, pewny siebie, porywczy, agresywny, stan psychiczny mieszany, duża zmienność nastrojów, problemy z koncentracją, odporny na wskazówki instruktażowe, objawy przewlekłej frustracji ze względów materialnych, skłonność do nadużywania alkoholu. Aspiracje i cele: dążenie do poprawy warunków materialnych, wygodne życie, podróże po świecie.

    1. Sposób wykonywania pracy:

Sprzęt roboczy i jego stan:

Podstawowy: siekiera - silnie zaniedbana, tępa,

Pomocnicze: taczki - stan dobry, niedostosowane do powyższej pracy. Są to typowe, duże taczki budowlane.

Organizacja pracy: praca indywidualna bez wcześniejszego projektu pracy, brak organizacji.

?Sposób wykonywania czynności roboczych:

  1. Prace przygotowawcze: ostrzenie siekiery i przygotowanie stanowiska roboczego (wytoczenie kobyłki), wytoczenie i przygotowanie taczek.

  2. Prace pomocnicze przewóz drewna taczkami z miejsca składowania do miejsca manipulacji. Układanie drewna po manipulacji na stosie.

  3. Prace podstawowe: łupanie klocków drewna.

  4. Prace zakończeniowe: umieszczenie w miejscu składowania: taczek i siekiery bez uprzedniego ich oczyszczenia i konserwacji. Wtoczenie kobyłki do miejsca składowania.

Najcięższymi pracami są prace podstawowe następnie pomocnicze, przygotowawcze i zakończeniowe.

?5.Ubiór roboczy, ochronny, środki ochrony osobistej - absolutny brak stosowania odzieży ochronnej. Stosowana odzież codziennego użycia. Niezbędne środki ochrony to: obuwie ochronne, rękawice robocze, okulary przeciw odpryskowe, kask ochronny, spodnie i kurtka ochronna zapewniające swobodę ruchów i jednocześnie dopasowane przy kostkach i nadgarstkach.

II. Analiza obciążenia fizycznego.

  1. Identyfikacja czynników pogarszających warunki pracy z punktu widzenia OF - adaptacja listy dortmundzkiej.

lp

Nazwy analizowanych

zagadnień

Nr pytań z listy

ergonomicznej

szczegóły analizowanego zagadnienia i wynik analizy

proponowane rozwiązania ergonomiczne

Analiza obciążenia fizycznego

2.

3.

4.

5.

1

Duża odległość między stosem drewna a miejscem jego przerobu

B24

Pracownik jest zmuszony dowozić surowiec taczkami do miejsca przerobu . powoduje to konieczność dostosowania cyklu pracy a przede wszystkim jego wydłużenie i nadmierny wysiłek fizyczny.

Dostosować teren zagrody (brama wjazdowa, przebieg przegród terenowych itp.) w kierunku większej możliwości dojazdu pojazdów transportowych.

2

Brak jednego miejsca składowania poszczególnych narzędzi pracy

B43

Pracownik traci czas i siły na poszukiwania i wyjecie taczek.

Odpowiednie zagospodarowanie szopy przydomowej.

3

Obecność ptactwa domowego

własne

Pracownik może ulegać dekoncentracji, co zwiększa zagrożenie

Dostosowanie obejścia zagrody i wydzielenie obszaru dla inwentarza.

4

Pochylona pozycja ciała

A71

Pracownik bardzo często zmuszony jest do pracy w pochyleniu, ustawianie klocków podnoszonych z ziemi

Dostosowanie miejsca pracy, przez przeniesienie większej porcji surowca przez co zmniejszy się kąt pochylenia ciała

5

Duży udział ruchów ściśle kierowanych, straty energii kinetycznej

B105, B108, B109,

Prowadzenie siekiery i powtarzanie uderzeń

Maksymalizować wykorzystania siły grawitacji (lekkie nabicie klocka następnie przy ruchu roboczym odwrócenie siekiery i rozłup następuje przy zmniejszonym nakładzie sił.

6

Brak komfortu cieplnego,

Chwilowe przegrzenia

A113

B148

Wiejące zimne wiatry

Związane z ruchami roboczymi

Dostosowanie ubrania roboczego (przede wszystkim jego zastosowanie) także pod warunkiem komfortu cieplnego.

7

Gwałtowne zmiany warunków klimatycznych

A114

Przechodzenie na przerwy do domu i ponownie do miejsca pracy

Ubranie jw., minimalizowac przejścia do niezbędnie koniecznych

8

Brak zastosowania środków ochrony osobistej i ubrania roboczego

B164

Opis w tekście

Opis w tekście

8

Długośc przerw na posiłki

A166

Przerwy w takim zakresie czasu powodują wybicie z rytmu pracy.

Poprawa organizacji czasu pracy.

  1. Określenie przemiany podstawowej robotnika wg. Nomogramów Lachmana.

1. Określenie przemiany podstawowej robotnika

Przemianę podstawową robotnika określono na podstawie wg monogramów Lehmanna:

a ) wielkość podstawowa przemiany materii w zależności od płci i masy ciała

b) wielkość podstawowa przemiany materii w zależności od wieku i wzrostu

Dane:

ciężar ciała : 75 kg mężczyzna : 1100 kcal/dobę

wiek 35 lat wzrost 170 cm : 620 kcal/dobę

SPM 1720 kcal/dobę

Przemiana podstawowa SPMJ = (1100+620)/1440=1,19 kcal/min

  1. Chronometraż dobowy

Tab1

lp

czynności

zegarowy czas wykonywania czynności

 

czas wykonywania

jednostkowy wydatek energii

całkowity wydatek energii

 

 

0:00

 

 

 

 

1

sen

23:00

06:00

420

1,6

672

2

przebudzenie

6:00

06:05

5

2,6

13

3

palenie papierosa

6:05

06:08

3

2,1

6,3

4

czynności toaletowe

6:08

06:28

20

2,4

48

5

ubieranie się

6:28

06:33

5

3,2

16

6

jedzenie śniadania

6:33

07:03

30

2,7

81

7

palenie papierosa

7:03

07:06

3

2,1

6,3

8

ubieranie się

7:06

07:10

4

2,9

11,6

9

droga do miejsca pracy(warsztat)

7:10

07:12

2

4,4

8,8

10

przygotowanie narzędzia pracy

7:12

07:32

20

3,2

64

11

wyniesienie kobyłki

7:32

07:42

10

8,0

80

12

ogledziny kupy drewna

7:42

07:46

4

4,4

17,6

13

wytoczenie taczek

7:46

07:50

4

5,2

20,8

14

cykl pracy I

7:50

08:13

23

6,4

147

15

palenie papierosa

8:13

08:16

3

2,1

6,3

16

cykl pracy I

8:16

08:39

23

6,4

147

17

cykl pracy I

8:39

09:02

23

6,4

147

18

cykl pracy I

9:02

09:25

23

6,4

147

19

cykl pracy II

9:25

09:53

28

6,4

179

20

droga z miejsca pracy (do domu)

9:53

09:55

2

4,4

8,8

21

rozbieranie się

9:55

09:56

1

2,9

2,9

22

czynności toaletowe

9:56

10:00

4

2,0

8

23

jedzenie drugiego śniadania

10:00

10:20

20

2,7

54

24

palenie papierosa

10:20

10:23

3

2,1

6,3

25

ubieranie się

10:23

10:25

2

2,9

5,8

26

droga do miejsca pracy

10:25

10:27

2

4,4

8,8

27

cykl pracy I

10:27

10:50

23

6,4

147

28

cykl pracy I

10:50

11:13

23

6,4

147

29

cykl pracy II

11:13

11:41

28

6,4

179

30

palenie papierosa

11:41

11:44

3

2,1

6,3

31

cykl pracy II

11:44

12:12

28

6,4

179

32

cykl pracy II

12:12

12:40

28

6,4

179

33

cykl pracy II

12:40

13:08

28

6,4

179

34

picie napoju

13:08

13:13

5

1,8

9

35

cykl pracy II

13:13

13:41

28

6,4

179

36

palenie papierosa

13:41

13:44

3

2,1

6,3

37

cykl pracy III

13:44

14:17

33

6,2

204

38

cykl pracy III

14:17

14:50

33

6,2

204

39

droga z miejsca pracy (do domu)

14:50

14:52

2

4,4

8,8

40

rozbieranie się

14:52

14:53

1

2,9

2,9

41

czynności toaletowe

14:53

14:57

4

2,0

8

42

jedzenie obiadu

14:57

15:37

40

2,7

108

43

palenie papierosa

15:37

15:40

3

2,1

6,3

44

ubieranie się

15:40

15:42

2

2,9

5,8

45

cykl pracy II

15:42

16:10

28

6,4

179

46

cykl pracy II

16:10

16:38

28

6,4

179

47

cykl pracy II

16:38

17:06

28

6,4

179

48

wtoczenie taczek

17:06

17:10

4

5,2

20,8

49

wniesienie kobyłki do szopy

17:10

17:15

5

8,0

40

50

droga z miejsca pracy (do domu)

17:15

17:17

2

4,4

8,8

51

rozbieranie się

17:17

17:18

1

3,2

3,2

52

czynności toaletowe

17:18

17:48

30

2,4

72

53

ubieranie się

17:48

17:53

5

3,2

16

54

podwieczorek

17:53

18:03

10

2,7

27

55

odpoczynek w fotelu (z paleniem papierosa)

18:03

19:03

60

2,1

126

56

ubieranie się

19:03

19:06

3

2,9

8,7

57

spacer

19:06

19:21

15

4,4

66

58

spotkanie towarzyskie w barze

19:21

21:00

99

2,8

277,2

59

powrót do domu

21:00

21:20

20

4,4

88

60

rozbieranie się

21:20

21:23

3

2,9

8,7

61

kolacja

21:23

21:58

35

2,7

94,5

62

palenie papierosa

21:58

22:01

3

2,1

6,3

63

czynności toaletowe

22:01

22:11

10

2,4

24

64

pełnienie obowiązków małżeńskich

22:11

23:00

49

8,0

392

1440

5487,9

3a. Na podstawie chronometrażu sporządzonego wykres WE wciągu dnia w odniesieniu do poszczególnych czynności oraz krzywą przyrostu WE (Wykres 1)

3b i c. Porównanie kształtowania się WE z optimum fizjologicznym =5 kcal /min oraz z optymalnym indywidualnym postulowanym 3,7 kcal/min

  1. Analiza średniego obciążenia godzinowego w pracy zawodowej

?

  1. ocena znaczenia energetycznego dochodzenia do miejsca pracy.

Pracownik na dojście i powrót z miejsca pracy potrzebuje 10 min co daje 0,67 procent wartości dobowej przy wydatku energii 44 kcal co stanowi bardzo mały udział w wydatku dobowym energii. Czynność ta powodując mały wydatek energii nie wpływa na efektywność robotnika w pracy. Można więc przyjąć, iż sytuacji tej nie ma potrzeby zmieniać. Należy jednak podkreślić, iż droga ta odbywa się w sposób dzielony i w dodatku na terenie gospodarstwa domowego. Trzeba więc powiedzieć, że trzeba by nieco skrócić czas dojścia i powrotu z pracy, a ponadto zmienić strukturę z dzielonej na jednorazową np., przez sporządzanie drugiego śniadania jeszcze przed wyjściem do pracy i spożywanie go w miejscu pracy.

  1. Zbiorcze zestawienie danych wydatku energii wg struktury doby

    2. Tab2

    Lp

    nr czynności

    Dojście i powrót

    Praca zawodowa

    Praca pozazawodowa

    Odpoczynek i sen

    min

    kcal

    min

    kcal

    min

    kcal

    min

    kcal

    1

    9

    2

    8,8

    2

    20

    2

    8,8

    3

    26

    2

    8,8

    4

    39

    2

    8,8

    5

    50

    2

    8,8

    6

    10

    20

    64

    7

    11

    10

    80

    8

    12

    4

    18

    9

    13

    4

    21

    10

    14

    23

    147

    11

    15

    3

    6

    12

    16

    23

    147

    13

    17

    23

    147

    14

    18

    23

    147

    15

    19

    28

    179

    16

    27

    23

    147

    17

    28

    23

    147

    18

    29

    28

    179

    19

    30

    3

    6

    20

    31

    28

    179

    21

    32

    28

    179

    22

    33

    28

    179

    23

    34

    5

    9

    24

    35

    28

    179

    25

    36

    3

    6

    26

    37

    33

    212

    27

    38

    33

    212

    28

    45

    28

    179

    29

    46

    28

    179

    30

    47

    28

    179

    31

    48

    4

    21

    32

    49

    5

    40

    33

    2

    5

    13,0

    34

    5

    5

    16,0

    35

    8

    4

    11,6

    36

    21

    1

    2,9

    37

    25

    2

    5,8

    38

    40

    1

    2,9

    39

    44

    2

    5,8

    40

    51

    1

    3,2

    41

    53

    5

    16,0

    42

    56

    3

    8,7

    43

    57

    15

    66,0

    44

    58

    99

    277,2

    45

    59

    20

    88,0

    46

    60

    3

    8,7

    47

    64

    49

    392,0

    48

    6

    30

    81,0

    49

    23

    20

    54,0

    50

    42

    40

    108,0

    51

    54

    10

    27,0

    52

    61

    35

    94,5

    53

    1

    420

    672

    54

    3

    3

    6,3

    55

    4

    20

    48

    56

    7

    3

    6,3

    57

    22

    4

    8

    58

    41

    4

    8

    59

    52

    30

    72

    60

    63

    10

    24

    61

    24

    3

    6,3

    62

    43

    3

    6,3

    63

    55

    60

    126

    64

    62

    3

    6,3

    Razem

    10

    44

    517

    3189

    350

    1282

    563

    990

    %wartości dobowej

    0,69

    0,80

    35,90

    57,93

    24,31

    23,30

    39,10

    17,98

    średnio kcal/min

    4,40

    6,17

    3,66

    1,76

    Stopień ciężkości pracy

    lekka

    umiarkowana

    lekka

    Bardzo lekka

    1. Analiza i ocena obciążeń szczytowych. Określenie kategorii ciężkości pracy.

    Analiza obciążeń szczytowych

    Obciążenia szczytowe - podczas pracy zawodowej występują dwukrotnie, podczas wytaczania i wtaczania kobyłki. Pozycja 11 i 49 w tab1. Podczas pracy poza zawodowej wystąpiło tylko raz, lecz stanowi duży i długotrwały wysiłek. Pozycja 64 tab1. Ze względu na to, iż pochłania on ponad 25% (30.6%) proponuje zmianę kategorii ciężkości z lekkiej na umiarkowaną.

    Kategoria ciężkości pracy wg Lehmanna,

    ?

    Dojście i powrót

    Praca zawodowa

    Praca pozazawodowa

    Odpoczynek i sen

    Bardzo lekka

    1469 -średnia

    Bardzo lekka

    Bardzo lekka

    1. Analiza i ocena obciążeń statycznych zgodnie z zaleceniami Kirschnera lub Koradeckiej. Określenie kategorii ciężkości pracy.

    Czynność Nr

    Czas trwania od - do

    Czas trwania

    Stopień obciążenia statycznego

    Pozycja ciała przy pracy, obciążona partia mięśni

    Dźwiganie ciężarów kg

    Praca zawodowa

    11

    7:32 - 7:42

    10

    K

    30 duży

    13

    7:46 - 7:50

    4

    S1 25

    0*

    14

    7:50 - 8:13

    23

    S 2 50

    1*

    16

    8:16 - 8:39

    23

    S 2 50

    1*

    17

    8:39 - 9:02

    23

    S 2 50

    1*

    18

    9:02 - 9:25

    23

    S 2 50

    1*

    19

    9:25 - 9:53

    28

    S 2 50

    1*

    27

    10:27 - 10:50

    23

    S 2 50

    1*

    28

    10:50 - 11:13

    23

    S 2 50

    1*

    29

    11:13 - 11:41

    28

    S 2 50

    1*

    31

    11:44 - 12:12

    28

    S 2 50

    1*

    32

    12:12 - 12:40

    28

    S 2 50

    1*

    33

    12:40 - 13:08

    28

    S 2 50

    1*

    35

    13:13 - 13:41

    28

    S 2 50

    1*

    37

    13:44 - 14:17

    33

    S 2 50

    1*

    38

    14:17 - 14:50

    33

    S 2 50

    1*

    45

    15:42 - 16:10

    28

    S 2 50

    1*

    46

    16:10 - 16:38

    28

    S 2 50

    1*

    47

    16:38 - 17:06

    28

    S 2 50

    1*

    48

    17:06 - 17:10

    4

    S1 25

    0*

    49

    17:10 - 17:15

    5

    K

    30 duży

    RAZEM

    S1

    S2

    9 min

    456 min

    godzinowo

    S1

    S2

    0,15

    7,6

    Czynność Nr

    Czas trwania od - do

    Czas trwania

    Stopień obciążenia statycznego

    Pozycja ciała przy pracy, obciążona partia mięśni

    Dźwiganie ciężarów kg

    Praca pozazawodowa

    57

    19:06 - 19:21

    15

    S118

    2*

    58

    19:21 - 21:00

    99

    S118

    2*

    59

    21:00 - 21:20

    20

    S1 18

    2*

    64

    22:11 - 23:00

    49

    S2 50

    1*

    RAZEM

    S1

    S2

    134 min

    49 min

    godzinowo

    S1

    S2

    2,23

    0,82

    0* Stojąca na przemian z chodzeniem

    1*.Stojąca wymuszona z możliwością okresowej zmiany pozycji ciała, częste skłony, obciążone mięśnie przedramienia i ramienia także lędźwiowy odcinek kręgosłupa.

    K Obciążone mięśnie całego ciała zwłaszcza ramion nóg i kręgosłupa

    2* Pozycja stojąca i siedząca na przemian z chodzeniem

    ze względu na to, iż suma obciążeń statycznych S2 w pracy zawodowej przekracza 3 godziny i wynosi 7,6 h, należy zmienić kategorię ciężkości pracy i podnieść ją o 1 i określić jako ciężką.

    Obciążenia statyczne w pracy pozazawodowej nie odgrywają większej roli.

    1. Analiza i ocena monotypowości ruchów roboczych przy uwzględnieniu trzech pomocniczych kryteriów.

    Przy ocenie monotypowości pracy zawodowej wzięto pod uwagę trzy kryteria:

    Podstawową czynnością roboczą stanowiącą o monotypowości pracy jest wykonywanie ruchów roboczych w poszczególnych cyklach pracy, a także konieczność schylania się po kolejny klocek przeznaczony do rozłupania. Trzeba tu zauważyć, iż czynność ta wykonywana jest trzykrotnie dla każdego klocka gdyż każdy z nich łupany jest na 4 części. Ilość ruchów roboczych w każdym cyklu pracy wynosi 100 uderzeń, także ilość pochyleń wynosi 100. Natomiast w ciągu dnia roboczego pracownik wykonuje 17cykli pracy. Zatem liczba czynności monotypowych wynosi:

    Ze względu na to iż siekiera waży 3 kg, a także poszczególne klocki ważą poniżej 10 kg można te ruchy potraktować jako jednorodną sumę czynności monotypowych. Zatem ocena monotypowości pracy wg Hansena, zmodyfikowana, będzie miała postać:

    Liczba powtórzeń - 3400

    Siła do 100 N

    Ocena - M IV bardzo duży.

    Liczba punktów - 90

    1. Ostateczne określenie stopnia ciężkości pracy wg Kryteriów FAO z uwzględnieniem wszystkich elementów cząstkowej analizy elementów pracy, wieku pracownika i jego predyspozycji fizjologicznych.

    Ocena obciążeń dynamicznych - 40?

    Ocena obciążeń statycznych -

    Ocena monotypowości pracy - 90

    Ocena końcowa -

    1. cząstkowe wnioski, sugestie, propozycje, rozwiązań ergonomicznych w odniesieniu do OF.

    Pracownik sezonowo pracuje jako pomocnik przy zrywce drewna.

    Lokalne określenie stołu łuparskiego, stanowiącego najczęściej masywny pień z silnie skręconymi włóknami. Dobór gatunków drzew do wykonania powyższego zależny jest od tradycji i zasobów leśnych danego regionu.

    Podczas analizy przyjęto iż stopień ograniczenia ruchów jest znikomy i nie ma w związku z tym większego znacznia.

    Pod pojęciem ruchów roboczych należy rozumieć wykonywanie zamachów i kolejnych uderzeń siekierą.


    Wyszukiwarka