1. Wymień grupy leków stosowanych w leczeniu choroby wrzodowej.

leki neutralizujące

osłaniające

cholinolityczne

inhibitory pompy protonowej

blokery H₂

2. Jaka produkowany jest kw. solny w żołądku i przez jakie czynniki jest regulowany?

Slajd 4

3. Jaką barierę ochronną przed szkodliwym działanie kw. wytwarza błona śluzowa żołądka?

Błona śluzowa żołądka nie ulega uszkodzeniu dzięki barierze tworzonej przez śluz, który utrudnia kontakt nabłonka z kwasem solnym, a wstrzykiwane do śluzu jony wodorowęglanowe zobojętniają dyfundujący wstecznie jon wodorowy.

4. Jaka jest rola prostaglandyn w tworzeniu barierach ochronnej błony śluzowej żołądka?

Prostaglandyny hamują bezpośrednio wydzielanie kwasu solnego (poprzez wiązanie z receptorem znajdującym się na komórkach okładzinowych), pobudzają wydzielanie śluzu i wodorowęglanów oraz nasilają przepływ w naczyniach zaopatrujących błonę śluzową.

5. Wymień choroby zależne od kw. solnego z jakimi zaburzeniami są związane?

-choroba wrzodowa

• choroba refluksowa z zapaleniem przełyku lub bez

• niestrawność

6. Opisz mechanizm działania oraz podaj przykłady preparatów dla wymienionych grup leków stosowanych w chorobach zależnych od kw. solnego:

1. Inhibitory pompy protonowej -inhibitory pompy protonowej hamują ATPazę zależną od jonów potasu i wodorowego

• wchłaniane w postaci nieczynnej są pobierane przez komórki okładzinowe żołądka i gromadzą się w kanalikach wyprowadzających kwas solny z komórki, gdzie zostają uczynnione.

• w kanaliku wiążą się niekonkurencyjnie z grupami SH reszt cysteiny wchodzących w skład ATPazy pompy protonowej i unieczynniają ją.

• aktywność inhibitorów pompy protonowej zależna jest od kw. solnego i ujawnia się tylko wobec komórek okładzinowych znajdujących się w fazie czynnej.

(Omeprazol, prazol, pantoprazol, rabeprazol i esomeprazol.)

2. Antagoniści receptora H2

• konkurencyjni, odwracalni antagoniści

• bez działania na inne układy receptorowe

• hamują stymulowane przez histaminę wydzielanie kwasu solnego

• zmniejszają również wydzielanie stymulowane przez gastrynę i częściowo - acetylocholinę

• najsilniej wpływają one na wydzielanie podstawowe, co ujawnia się m.in. bardzo silnym hamowaniem wydzielania nocnego.

• pobudzają wydzielanie gastryny, prawdopodobnie wskutek alkalizacji treści żołądkowej.

(ranitidyna famotidyna cimetidyna )

1. Leki cholinolityczne

Pobudzenie receptora muskarynowego zwiększa wydzielanie kwasu solnego w fazie nerwowej i nasila czynność skurczową żołądka. Antagoniści tego receptora hamują wydzielanie kwasu solnego i powodują zwiotczenie mięśni gładkich.

Leki te hamują wydzielanie kwasu solnego w fazie nerwowej, jednak dawki niezbędne dla znaczącego zmniejszenia kwaśności soku żołądkowego powodują liczne działania niepożądane: zaburzenia widzenia, kołatanie serca itp. W dawkach akceptowanych przez chorych leki te nie przyspieszają gojenia wrzodu

(Pirenzepina)

2. Leki neutralizujące

• Leki neutralizujące zwiększają pH soku żołądkowego poprzez chemiczne wiązanie kwasu solnego - słabo zasadowe sole, tlenki lub wodorotlenki wiążące kwas solny w odpowiedni chlorek z wydzieleniem cząsteczki słabego kwasu lub wody.

(Związki glinu- Algeldrat, Związki magnezu, Węglan wapnia, Kompleksy glinowo-magnezowe -Magaidrat)

1. Leki osłaniające nieselektywne

Leki osłaniające zgodnie z nazwą mają za zadanie osłaniać błonę śluzową żołądka przed działaniem soku żołądkowego. Do tzw. nieselektywnych leków osłaniających, którym przypisywano zdolność osłaniania całej błony śluzowej żołądka warstwą niedopuszczającą do kontaktu z sokiem żołądkowym, należą m.in. kaolin, agar, żelatyna.

2. Leki osłaniające selektywne

• Cytrynian potasowo bizmutawy- o dyspersji koloidalnej w kontakcie z wydzielina nadżerki tworzy kompleksy bizmutowo-białkowe, ściśle przylegające do jej dna i osłaniające ją przed działaniem soku żołądkowego, umożliwiając w ten sposób wygojenie

• Sukralfat- jest solą glinową sulfonowanej sacharozy, która w obecności kwasu solnego przybiera konsystencje gęstej lepkiej pasty o znacznej zdolności adhezji do błony śluzowej głównie w miejscach, pozbawionych nabłonka lub inny sposób zmienionych. Warstwa sukralfatu stanowi barierę fizyczna dla kwasu solnego, pepsyny i kwasów żółciowych

7. Podaj przykłady oraz opisz mechanizm działania następujących leków przeczyszczających:

1. Środki zwiększające objętość mas kałowych

Związki naturalnie występujące w pokarmach takie jak błonnik, ligniny, gumy, pektyny, hemicelulozy nie są trawione, nie są wchłaniane. Spożyte chłoną wodę, zwiększają objętość mas kałowych ułatwiają pasaż. Są też zdolne do wiązania kw. żółciowych przez co mogą obniżać cholesterol. Powodują uczucie sytości co może mieć znaczenie w leczeniu niektórych form otyłości.

(Otręby pszenne i żytnie,Metyloceluloza i karboksymetyloceluloza- )

2. Osmotyczne leki przeczyszczające

• Osmotyczne leki przeczyszczające -

• zwiększają ciśnienie osmotyczne treści jelitowej niewchłanięte zatrzymują wodę upłynniają masy kałowe,

• rozciągają ścianę jelita co prowadzi do gwałtownych skurczów i prowokuje defekacje.

• najczęściej stosuje się sole zawierające anion dwu- lub więcej wartościowy.

• siła i szybkość działania zależy od zastosowanej dawki.

mechanizm działania tych leków nie podlega fizjologicznej regulacji, jeżeli z powodu niedrożności masy kałowe nie zostaną wydalone może dojść nawet do pęknięcia ściany jelita

(Siarczan magnezu (sól gorzka), Laktuloza, Fosforan sodu, Siarczan sodu (sól glauberska)

1. Środki zmiękczające kał

Parafina ciekła- zażycie 1-2 łyżek stołowych powoduje rozmiękczenie mas kałowych, ułatwia defekacje. Gromadzenie w bańce odbytu zmniejsza jej wrażliwość na bodźce, co nasila zaparcia. Duże dawki mogą prowadzić do deponowania pewnych ilosci parafiny w węzłach chłonnych powodując zmiany o charakterze zapalnym rozplemowym.

Dokusat- (sól sodowa burstynianu dioktylu) związek powierzchniowo czynny, obniżając napięcie powierzchniowe fazy tłuszczowo-wodne i ułatwia przenikanie lipidów i wody do mas kałowych i ułatwia pasaż. Nie wpływa na perystaltykę jelit. Dawka 50-150 mg do 500 mg, co drugi dzień. Lek dobrze tolerowany, nie stosować u matek karmiących.

2. Olej rycynowy

W przewodzie pokarmowym rozkładany do glicerolu i kw. rycynolowego. Powstające mydła rycynolowe działają drażniąco na jelita osłabiają wchłanianie wody i elektrolitów przyspieszają pasaż, defekacja płynnego stolca po 3-4 h od podania 15-60 ml. Powoduje przekrwienia narządów, jamy brzusznej i miednicy mniejszej może zaostrzyć istniejące stany zapalne, w ciąży poronienia.

3. Środki kontaktowe

• Środki kontaktowe- zwiększają przepuszczalność dla wody w nabłonku jelit zmniejszają wchłanianie wody i elektrolitów, stymulują zwoje śródścienne do pobudzenia skurczy podłużnych okrężnicy.

• Aloes suszony lub nalewka, kora kruszyny pospolitej (Cortex Frangule), kłącze rzewienia drzewiastego (rhizoma rehei), owoce i kora szakłaku pospolitego (Fructus et Cortex Rhmni Caharticae), liście starca szerokolistnego (Folia Sennae).

• Bisakodyl - syntetyczny środek kontaktowy, podawany doustnie (10-15 mg, działa po 6-12 h) bądź jako wlewka doodbytnicza (10 mg, działa po 15-60 min)

8. Wymień najczęstsze przyczyny zaparć przewlekłych.

--nieprawidłowa dieta

• otyłość

• brak wysiłku fizycznego

• uboczny efekt stosowania leków

9. jakie są rzeczywiste wskazania do stosowania leków przeczyszczających i w jakich przypadkach nie wolno ich stosować?

• Rzeczywiste wskazania do stosowania leków przeczyszczających

• konieczność unikania przez chorego wysiłku fizycznego np. po zawale

• diagnostyka np. kolonoskopia

• przygotowanie do zabiegów w jamie brzusznej

• Zatrucia doustne- wyłącznie środki osmotyczne (zmiana kierunku przepływu wody, zwalnianie wchłaniania trucizny, obojętne farmakologicznie)

• Nigdy nie należy stosować środków przeczyszczających u chorych:

• z nierozpoznanymi zaburzeniami ze strony układu pokarmowego

• z dolegliwościami bólowymi

• z podejrzeniem o porażenie perystaltyki

• z podejrzeniem niedrożności jelit

• ze stanami zapalnymi w obrębie miednicy mniejszej

10. Opisz mechanizm działania środków ściągających i adsorpcyjnych stosowanych w biegunkach

• Środki ściągające - działanie polega na:

• nieznacznego stopnia denaturacji śluzu i białek na powierzchni błony śluzowej

• utrudnieniu i zwolnieniu wymiany płynów przez zdenaturowaną warstwę

• zmniejszeniu przesięku i wysięku

• utrudnieniu działania substancji zawartych w treści pokarmowej na mięsnie gładkie i gruczoły jelit

• Środki adsorpcyjne- substancje mające zdolność do wiązania w przewodzie pokarmowym innych substancji np. Związków nasilających perystaltykę, toksyn bakteryjnych, bakterii itp. Stosowane z powodzeniem w biegunkach usuwające przyczynę.

11. W jakich przypadkach w leczeniu biegunek stosujemy środki wpływające na mięśnie gładkie, a w jakich leki przeciwbakteryjne?

Leki przeciwbakteryjne - tylko w przypadku biegunek zapalnych, przebiegających z wysoką gorączką, znacznym odczynem ogólnym i obecnością leukocytów w stolcu a także w biegunkach podróżnych

Leki działające na mieśnie gładkie- w pozostałych przypadkach : )

12. Opisz struktury i wymień receptory biorące udział w powstawaniu odruchu wymiotnego

13. Podaj przykłady oraz opisz mechanizm działania następujących leków przeciwwymiotnych:

1. Antagoniści receptora dopamergicznego

Antagoniści receptora dopamergicznego

• Metoklopramid- zastosowanie

• wymioty po zabiegach chirurgicznych, niezależnie od użytego środka znieczulającego

• wymioty wywołane przez opionidy, lewodopę (bez osłabiania skuteczności przeciwparkinsonowskiej)

• wymioty w terapii cytostatykami i chorobie popromiennej

• nie hamuje wymiotów pochodzenia błędnikowego

Antagoniści receptora dopamergicznego

• Domperidon

• lek dopaminolityczny, działa głównie na obwodzie, prokinetyczny, słabo przenika barierę krew-mózg - słabe działanie przeciwwymiotne

• obecnie stosowany głównie jako lek prokinetyczny

• dawkowanie: doustnie 20-30 mg 3-4 razy na dobę, doodbytniczo 60 mg 2-3 razy na dobę

Antagoniści receptora dopamergicznego

• Leki neuroleptyczne

• Głównie działanie dopaminolityczny, różny stopień działania przeciwhistaminowego i cholinolitycznego

• Stosowane w wymiotach w mocznicy, nieżyty przewodu pokarmowego, chorobie popromiennej, wymiotach polekowych (estrgeny, tetracykliny, opioidy, cytostatyki), wymioty pochodzenia błędnikowego

Antagoniści receptora dopamergicznego

• Leki neuroleptyczne

• Tietylperazyna- pochodna fenotiazyny, wyłącznie jasko lek przeciwwymiotny głównie wymioty pochodzenia błędnikowego, zaburzenia pozapiramidowe, senność, pogorszenie sprawności myślenia

• Prochlorperazyna- silnie przeciwwymiotny w wymiotach pobudzanych ze strefy chemoreceptorowej, zaburzenia pozapiramidowe

• Chlopromazyna- wymioty ciężarnych, najbezpieczniejsza z neuroleptyków, choć nie ma pewności co do wpływu dużych dawek

1. Antagoniści receptora histaminowego H1

• Silnie hamują wymioty pochodzenia błędnikowego np. w chorobie lokomocyjnej

• Dimenhydrinat, chloropyramina, prometazyna

1. Leki cholinilityczne

• Hioscyna (skopolamina)

• 0,1 mg zapobiega chorobie lokomocyjnej oraz innym kinetozom u 75% osób podatnych na te dolegliwości, bez zaburzenia widzenia i suchości w jamie ustnej

• O,2 mg podane podskórnie znosi objawy rozwiniętej choroby lokomocyjnej ale z wyraźnym zahamowaniem psychoruchowym i uspokojeniem dlatego stosuje się głównie zapobiegawczo

• Hisocyjamina

• wymioty tylko pochodzenia błędnikowego

1. Antagoniści receptora 5-HT3

• Wymioty w przebiegu radioterapii i chemioterapii cytostatykami zależą od uwalniania serotoniny z komórek enterochromochłonnych w przewodzie pokarmowym. Prowadzi to do pobudzenia receptora 5-HT3 i wymiotów, które skutecznie hamuje się tylko z zastosowaniem antagonistów tego receptora.

• Stosowane głównie w radiacji i terapii cisplatyną rzadziej w wymiotach ciężarnych

Antagoniści receptora histaminowego 5-HT3

• Ondanosteron- doustnie lub dożylnie, biodostępność- 60%, maks.-60 min po zażyciu, okres półtrwania 3-4 h.

• Tropisteron- okres półtrwania 5-9 h.

• Granisteron- okres półtrwania 5-9 h.

1. Kanabinoidy

• Dronabinol

• Kanabinoid z konopii indyjskich, również wytwarzany syntetycznie, pobudza receptory kanabinoidowe CB1 w neuronach ośrodka wymiotnego

• Doustnie po 1 h, biodostępność- 60%, maks 2-4 h po zażyciu, w znaczny stopniu metabolizowany w wątrobie

• Profilaktyka wymiotów u osób stosujących terapie przeciwnowotworową przy nieskuteczności innych leków

Kanabinoidy

• Dronabinol - działania niepożądane

• Trachykardia

• Zachowania podobne jak po marihuanie

• Zaburzenia myślenia, paranoje

• Po odstawieniu zespół uzależnienia

1. Antagoniści receptora NK1

• NK1 jest jednym z receptorów dla substancji P będącej tachykininą, która wpływa na czucie bólu, ma udział w odruch wymiotnym, wpływa na motorykę ukldu pokarmowego, ma udział w behawioralnych, neurochemicznych i krążeniowych reakcjach na stres.

• Aprepitant- antagonista substancji P- wskazania wymioty po chemioterapii przeciwnowotworowej

14. Wymień leki wymiotne podaj mechanizm działania

• Mechanizm działania:

• Bezpośrednie pobudzenie ośrodka wymiotnego (apomorfina)

• Drażnienie błony śluzowej żołądka (emetyna, siarczan miedzi)

Leki wymiotne

• Apomorfina

• agonista receptora dopamergicznego, modelowy związek o działaniu wymiotnym. Po podaniu dożylnym po kilku minutach wywołuje wymioty utrzymujące się kilkanaście minut.

• Obecnie nie zalecana w zatruciach z powodu działań ubocznych depresja oddechowa nadmierne wymioty (dawka powyżej 10 mg). Efekt apomorfiny znoszony jest przez nalokson i innych antagonistów receptora opoidowego.

Leki wymiotne

• Emetyna - alkaloid korzenia wymiotnicy

• Stosowany przy zatruciach np. pierwotniakami

• W mniejszych dawkach (6 mg) środek wykrztuśny

• Drażni błonę śluzową żołądka, wymioty po 15-40 min od podania

• W zatruciach nie stosować nalewek z wymiotnicy ze względu na zawartość alkoholu ułatwiającego przenikanie trucizn

Leki wymiotne

• Siarczan miedzi - cuprum sulfuricum

• Doustnie roztwór 1%, drażni błonę żołądka, wymioty po kilku minutach od podania

• Stężenia po wyżej 10% działają żrąco, a dawki powyżej kilku gr mogą spowodować śmierć w wyniku uszkodzenia narządów miąższowych

15. Budowa chemiczna środków znieczulenia miejscowego i jej znaczenie dla działania i metabolizmu leków

amidowym środkiem znieczulającymi pochodną acetanilidu.

(jest szybko wchłaniana po podaniu pozajelitowym i jest metabolizowana w mikrosomach wątroby przez wieloczynnościową monooksygenazę.)

estrem kwasu paraaminobenzoesowego (PABA) i dietylaminoetanolu.

(wchłania się dobrze po podaniu parenteralnym i jest szybko metabolizowana przez pseudocholinesterazę.)

16. Wymień środki znieczulenia miejscowego

Kokaina

Prokaina

Tetrakaina

Lidokaina

Dibukaina

Prylokaina

Etydokaina

Mepiwakaina

Bupiwakaina

17. W jakim celu przy podawaniu preparatów znieczulenia ogólnego podaje się epinefrynę.

Znieczulenie z użyciem halotanu tłumi czynność współczulną w sercu; w rezultacie może to zwolnić akcję serca

halotan - uczula mięśnia sercowego na działanie epinefryny i nie niemiarowości.

18. Podaj uogólnione działania niepożądane środków znieczulających miejscowo.

19. Opisz mechanizm reakcji alergicznej.

Alergia- tworzenie przeciwciała IgE. Wiąże się z antygenem, następuje aktywacja i degranulacja na zewnątrz.

20.Jakie mediatory uwalniane są podczas reakcji alergicznej z mastocytów?

21. Działanie farmakologiczne histaminy.

- rozszerza drobne naczynia

- powoduje zwiększenie przepuszczalności naczyń

- wywołuje spadek ciśnienia krwi

-w sercu zwalnia przewodnictwo w węźle przedsionkowo- komorowym

- skurcza mięśnie gładkie oskrzeli i jelit

- zwieksza wydzielanie soku żołądkowego

- reakcje alergiczne, ma znaczenie w katarze, pokrzywka, anafilaksja

22. Wymień receptory histaminowe, opisz ich funkcję i podaj ich lokalizację.

H1- skurcz mięśni gładkich oskrzeli

H2- wydzielanie soku żołądkowego

H1 i H2- na układzie krążenia

H3- odpowiedzialny- modeluje wydzielanie histaminy z komórek, znajduje się na części presynaptycznej neuronów, hamuje biosyntezę.

receptor H₁, prowadzi do wzrostu przepuszczalności naczyń, uwalniania hormonów i glikogenolizy w mózgu. Pobudzenie receptora H₂ wywołuje zwiększenie wydzielania gruczołów żołądka, skurcz mięśni gładkich, dodatnie działanie ino- i chronotropowe na mięsień sercowy oraz hamujący wpływ na system immunologiczny. Receptory H3 są receptorami hamującymi wydzielanie histaminy w korze mózgu

23. Opisz różnice między lekami przeciwhistaminowych I i II i podaj przykłady preparatów.

Leki przeciwhistaminowe H1 l generacji

Są to pochodne: etanoloaminy, etylenodiaminy, piperydyny, fenotiazyny.

Leki I generacji mają zbliżoną siłę działania blokującego receptory H1 i wykazują dodatkowe działania blokujące inne receptory (nie są selektywne). Blokują one receptory cholinergiczne (mają wyraźne działanie atropinowe), jak również receptory serotoninergiczne, dopaminergiczne i adrenergiczne

Przykłady:

Difenhydramina, Klemastyna, Dimetinden, Prometazyna, Ketotifen, Cyproheptadyna, Hydroksyzyna.

Leki przeciwhistaminowe H1 II generacji

Leki przeciwhistaminowe H1 II generacji, które nie przenikają lub słabo przenikają przez barierę krew-mózg

Leki przeciwhistaminowe II generacji są lekami o działaniu wybiórczym, w stężeniach terapeutycznych blokują wyłącznie receptory H1. Duże powinowatwo do tych receptorów wykazują: astemizol, lewokabastyna, desloratadyna.

Przykłady:

Cetirizyna, Loratadyna, Desloratadyna, Feksofenadyna, Elastyna, Mizolastyna, Akriwastyna, Lewokabastyna, Azelastyna, Emedastyna.

24. Mechanizm działania oraz zastosowanie krotonów

25. Co to jest reakcja anafilaksji i jak należy postępować w przypadku jej wystąpienia.

Reakcja anafilaktyczna-to rodzaj reakcji alergicznej typu natychmiastowego, która ma miejsce po ponownej ekspozycji na alergen. Jest ona spowodowana przez szybkie uwalnianie mediatorów preformowanych i wytwarzanych m.in. histaminy i przeciwciał IgE z komórek tucznych i bazofili, co wzbudza odpowiedź narządów docelowych.

Postępowanie:

- ocena drożności dróg oddechowych wydolności układu krążenia i oddechowego

- resuscytacja krążeniowo-oddechowa, schemat podtrzymania życia (ALS)

- zabezpieczenie drożności dróg oddechowych

- identyfikacja i unikanie w miarę możliwości narażenia na alergeny

26. Definicja i patofizjologia zastoinowej niewydolności krążenia.

Definicja - Zastoinowa niewydolność krążenia (z.n.k.) oznacza niezdolność serca do utrzymania rzutu na poziomie odpowiadającym metabolicznemu zapotrzebowaniu tkanek obwodowych.

Patofizjologia - Utrata komórek mięśnia serca, spowodowana odcinkowym niedokrwieniem lub miopatią, prowadzi do upośledzenia wydolności skurczowej i rozkurczowej mięśnia serca. W następstwie zwiększonego obciążenia pozostała normalna część mięśnia przerasta, aby utrzymać wydolność serca. Przerost mięśnia prowadzi do obniżenia wskaźnika objętości wyrzutowej i do wzrostu ciśnienia napełniania lewej komory. Wzrasta opór tętnic obwodowych i rozwija się zastój w płucach. W celu utrzymania przepływu krwi przez mózg i tętnice wieńcowe zostają uruchomione mechanizmy wyrównawcze kurczące naczynia, takie jak:

- pobudzenie układu sympatycznego,

- pobudzenie układu renina-angiotensyna.

27. Opisz budowę chemiczną glikozydów nasercowych oraz podaj rośliny, które są ich głównym źródłem.

1. Chemia a. Glikozydy nasercowe są połączeniem aglikonu, czyli geniny, z 1-4 cząsteczkami cukru. Budowa chemiczna aglikonu jest podobna do struktury kwasów żółciowych i steroidów, np. hormonów nadnerczowych i płciowych. Jest to farmakologicznie czynna część glikozydów. Cukry modyfikują rozpuszczalność cząsteczki glikozydu w wodzie i w tłuszczach, wpływając w ten sposób na siłę i czas ich działania. b. Glikozydy otrzymuje się z suszonych liści naparstnicy purpurowej - Digitalis purpurea (digitoksyna) - lub naparstnicy wełnistej - Digitalis lanata (digoksyna) oraz z nasion roślin z gatunku Strophantus (strofantu, skrętnika), zwłaszcza Strophantus gratus (strofantyna G, czyli ouabaina).

28. Wpływ glikozydów na pracę serca.

Kurczliwość mięśnia serca

Glikozydy nasercowe zwiększają kurczliwość mięśnia serca przez zwiększenie zarówno szybkości, jak i maksymalnej siły skurczu. Glikozydy nasercowe nie przedłużają czasu trwania skurczu.

U chorych na zastoinową niewydolność krążenia (z.n.k.) glikozydy poprawiają czynność komór, co wyraża się zwiększeniem objętości wyrzutowej, zmniejszeniem ciśnienia napełniania komory, zmniejszeniem wymiarów serca oraz zmniejszeniem ciśnienia żylnego i kapilarnego.

Glikozydy nasercowe mają działanie inotropowe dodatnie dzięki mechanizmom:

Hamują adenozynotrójfosfatazę błonową aktywowaną przez Na i K (ATP-aza sodowo-potasowa), co prowadzi do zwiększenia poziomu wewnątrzkomórkowego Ca.

Napływ wapnia do komórki powoduje wzrost natężenia wolnego dokomórkowego prądu wapniowego w czasie trwania potencjału czynnościowego.

Glikozydy nasercowe nie wpływają bezpośrednio na białka kurczliwe ani na mechanizm dostarczający energii do skurczu. Jednakże digitalis może zmieniać wiązanie wapnia przez siateczkę sarkoplazmatyczną, zwiększając w ten sposób ilość wapnia dostępnego do interakcji z białkami kurczliwymi.

29. Podaj zastosowanie terapeutyczne glikozydów nasercowych i przeciwwskazania.

Zastosowanie terapeutyczne i przeciwwskazania

Glikozydy nasercowe mają największą wartość w leczeniu niewydolności serca z małą objętością wyrzutową.

Są również cennymi lekami w leczeniu migotania i trzepotania przedsionków dzięki właściwości przedłużania okresu refrakcji układu przewodzącego i zwalniania czynności komór. Glikozydy mogą spowodować zmianę trzepotania w migotanie przedsionków.

Napadowy częstoskurcz przedsionkowy często ustępuje pod wpływem glikozydów, prawdopodobnie w następstwie odruchowej stymulacji nerwu błędnego.

Glikozydy nasercowe są przeciwwskazane w tamponadzie serca, u chorych na z.n.k. z dużą objętością wyrzutową, w zaciskającym zapaleniu osierdzia i w zwężeniu podzastawkowym aorty ze zwężeniem drogi odpływu.

30. Opisz mechanizm działania następujących diuretyków: tiazydy, furosemid, kwas etakrynowy i bumetanid, spironolakton, triamteren i amiloryd.

Tiazydy są najczęściej stosowanymi lekami moczopędnymi. Działanie hipotensyjne diuretyków we wczesnej fazie jest związane ze zmniejszeniem objętości krwi; ich skuteczność zaś w leczeniu przewlekłym jest następstwem zmniejszenia oporu tętnic obwodowych.

Furosemid, kwas etakrynowy [Uregyt] i bumetanid powodują silniejszą diurezę niż tiazydy, mają jednak słabsze działanie hipotensyjne i mogą wywołać ostre zaburzenia elektrolitowe. Ponieważ zachowują skuteczność nawet w razie uszkodzonej funkcji nerek, mają przewagę nad tiazydami, te bowiem w przypadku uszkodzenia funkcji nerek nie wywołują diurezy ani natriurezy.

Spironolakton [Spironol], triamteren i amiloryd mają słabe działanie hipotensyjne i diuretyczne, korzystne więc jest ich łączenie z diuretykiem tiazydowym, potęguje to bowiem ich działanie diuretyczne, a jednocześnie zapobiega utracie K wywoływanej przez tiazydy.

31. Podaj mechanizm działania, zastosowania terapeutycznego oraz przykłady preparatów następujących leków stosowanych w nadciśnieniu:

a. ၢ - adrenolityki

Leki blokujące receptor ၢ układu adrenergicznego odgrywają istotną rolę w leczeniu nadciśnienia.Leki te są skuteczne jako monoterapia oraz w skojarzeniu z innymi lekami hipotensyjnymi.

Mechanizm ich hipotensyjnego działania nie jest znany, niewątpliwie jednak istotną rolę odgrywa w nim blokada receptorów ၢ.

ၢ -adrenolityki zmniejszają objętość minutową.

Hamują wydzielanie reniny.

Przykłady:

Selektywność ၢ-adrenolityków. Skuteczność różnych ၢ-adrenolityków w leczeniu nadciśnienia jest mniej więcej jednakowa. Różnią się one jednak selektywnością w stosunku do receptorów ၢ .

Propranolol, timolol [Oftensin], nadolol [Corgard], pindolol [Visken], penbutolol i karteolol są nieselektywnymi inhibitorami receptorów ၢ, a metoprolol [Metocard], acebutolol [Sectral] i atenolol [Cardiopress] (w małych dawkach) są kardioselektywne (tzn. silniej blokują receptory adrenergiczne ၢ ,).

Pindolol, acebutolol, penbutolol i karteolol w spoczynku obniżają ciśnienie krwi słabo wpływając na objętość minutową lub częstość serca. Nie powodują zaburzeń gospodarki lipidowej.

Labetalol jest nieselektywnym ၢ-adrenolitykiem, ale ma wewnętrzną aktywność sympatomimetyczną i blokuje w naczyniach receptory ၡ-adrenergiczne postsynaptyczne.

b. Leki blokujące kanał Ca2+

Leki blokujące kanał Ca2+ w krótkim czasie stały się uznanymi lekami hipotensyjnymi dzięki ich działaniu rozszerzającemu naczynia.

Diltiazem [Dilzem], werapamil [Staveran, Isoptin] i nikardypina powodują rozszerzenie naczyń i obniżają opór obwodowy.

Werapamil i diltiazem powodują niewielkie zmiany częstości serca, nikardypina zaś powoduje początkowo odruchowe przyspieszenie akcji serca.

Diltiazem i werapamil powodują zwolnienie przewodzenia w węźle A-V, nie powinny więc być stosowane jednocześnie z ၢ -adrenolitykami.

Diuretyki mogą wzmagać skuteczność leków blokujących kanał Ca2+

c.Wazodylatatory bezpośrednie

Uwagi ogólne. Ta grupa leków hipotensyjnych bezpośrednio rozkurcza mięśniówkę gładką tętniczek. W ten sposób obniża opór naczyń obwodowych i ciśnienie tętnicze krwi.

Korzystny wpływ tych leków na opór obwodowy może być częściowo niweczony przez jednoczesne, odruchowe pobudzenie układu sympatycznego, co może spowodować przyspieszenie czynności serca oraz zwiększenie objętości wyrzutowej i minutowej.

Leki te mogą również podwyższyć aktywność reninową osocza jako następstwo pobudzenia adrenergicznego.

Ponadto ta grupa leków często powoduje retencję wody i sodu. W ten sposób zwiększa objętość płynu pozakomórkowego i objętość osocza.

Dlatego wazodylatatory bezpośrednie powinny być stosowane w skojarzeniu z diuretykami i z lekami blokującymi receptor ၢ-adrenergiczny.

Przykłady:

Hydralazyna. Pochodne ftalazynowe mają silniejszy wpływ na tętniczki niż na żyły (co zmniejsza częstość występowania podciśnienia ortostatycznego). Mogą obniżać bardziej ciśnienie rozkurczowe niż skurczowe.

Minoksydyl

Zastosowanie terapeutyczne

Wskazaniem do stosowania minoksydylu jest ciężkie nadciśnienie oporne na inne leki hipotensyjne.

Może być szczególnie przydatny w ciężkim nadciśnieniu z towarzyszącym uszkodzeniem czynności nerek.

Podobnie jak hydralazyna minoksydyl powinien być stosowany w kombinacji z lekiem blokującym receptor ၢ-adrenergiczny oraz z diuretykiem, aby można było zapobiec następstwom pobudzenia sympatycznego i retencji sodu i wody.

Diazoksyd jest chemicznie zbliżony do diuretyków tiazydowych, lecz w przeciwieństwie do nich powoduje raczej retencję wody i sodu niż diurezę.

d.Leki rozszerzające naczynia tętnicze i żylne.

Leki te zmniejszają zarówno opór tętniczy, jak i napięcie żył, znacznie obniżając ciśnienie tętnicze.

Nitroprusydek sodu

Zastosowanie terapeutyczne

Nitroprusydek, podobnie jak diazoksyd, jest przeznaczony do krótkotrwałego leczenia w celu szybkiego obniżenia ciśnienia tętniczego w stanach zagrożenia życia. Skuteczniej niż diazoksyd działa w leczeniu doraźnym nadciśnienia u chorych z niewydolnością wieńcową lub obrzękiem płuc, ponieważ w przeciwieństwie do diazoksydu zmniejsza obciążenie wstępne lewej komory (przez zwiększenie pojemności żylnej) i tym samym zapotrzebowanie na tlen.

Nitroprusydek jest stosowany również w celu wywołania podciśnienia sterowanego i zmniejszenia dzięki niemu krwawienia w czasie zabiegów chirurgicznych.

Nitroprusydek może poprawić funkcję lewej komory (obniżając ciśnienie wypełnienia komory) u chorych ze świeżym zawałem mięśnia serca; ma też korzystne działanie hemodynamiczne w leczeniu ostrej zastoinowej niewydolności serca.

e. Antagoniści postsynaptycznych receptorów adrenergicznych ၡl.

Prazosyna [Polpressin]. Jest pochodną chinazolinową, której działanie polega na blokowaniu postsynaptycznych receptorów adrenergicznych ၡl. Prowadzi to do rozszerzenia zarówno tętnic, jak i żył.

Zastosowanie terapeutyczne

Prazosyna jest stosowana w nadciśnieniu łagodnymi umiarkowanym. Może być bardziej skuteczna w kombinacji z diuretykiem lub z lekiem blokującym receptora niż stosowana samodzielnie.

Stosuje się ją również w ostrej zastoinowej niewydolności serca.

f.Ośrodkowo działające leki sympatolityczne

Klonidyna i metylodopa działają centralnie na ośrodki naczynioruchowe mózgu i są agonistami receptorów ၡ1.

Zastosowanie terapeutyczne

Klonidyna może być stosowana w nadciśnieniu łagodnym, umiarkowanym i ciężkim.

Może być podawana jako pojedynczy lek lub w kombinacji z innymi lekami hipotensyjnymi.

Nie można jej podawać jednocześnie z trójcyklicznymi lekami przeciwdepresyjnymi, ponieważ blokują one jej działanie hipotensyjne.

Metylodopa [Dopanol]

Mechanizm działania

Metylodopa jest inhibitorem dopa-dekarboksylazy Początkowo uważano, że jej działanie hipotensyjne jest następstwem zmniejszania zapasów noradrenaliny w układzie sympatycznym. Jednakże obecnie wiadomo, że główne jej działanie polega na wpływie jej metabolitu na ośrodkowy układ nerwowy.

Metylodopa jest metabolizowana przez dekarboksylację i ၢ-hydroksylacjçę w neuronach adrenergicznych OUN. Powstały metabolit - ၡ-metylo-noradrenalina - pobudza receptory ၡ-adrenergiczne w mózgu, hamując przenoszenie pobudzeń sympatycznych na obwód. Działanie to jest uważane za główny mechanizm hipotensyjnego działania ၡ-metylodopy.

g.Leki blokujące pozazwojowy neuron adrenergiczny

Ta grupa leków blokuje selektywnie funkcję neuronu sympatycznego; przyjmuje się, że mają one jeden lub kilka możliwych mechanizmów działania

Rezerpina

Mechanizm działania

(1) Rezerpina - alkaloid rauwolfii - opróżnia magazyny katecholamin i serotoniny w obwodowym i ośrodkowym układzie nerwowym, co zaburza transmisję pobudzeń w układzie sympatycznym.

Zakłóca zarówno obwodowe, jak i ośrodkowo wewnątrzkomórkowe magazynowanie katecholamin.

Rezerpina zmniejsza syntezę noradrenaliny i zwiększa jej metabolizm pod wpływem monoaminooksydazy (MAO).

Zastosowanie terapeutyczne.

Rezerpina jest stosowana głównie w małych dawkach doustnie - w kombinacji z innymi lekami hipotensyjnymi (tiazydami i wazodylatatorami) - w nadciśnieniu umiarkowanym.

2. Guanetydyna

Mechanizm działania

Guanetydyna działa presynaptycznie, hamując uwalnianie neuroprzekaźnika z obwodowych neuronów adrenergicznych i zmniejszając w ten sposób reakcję na pobudzenie nerwów sympatycznych.

Podobnie jak w wyniku działania rezerpiny noradrenalina uwolniona przez guanetydyny ulega dezaminacji wewnątrz neuronu w następstwie działania MAO, ale w stopniu mniejszym niż po rezerpinie.

W przeciwieństwie do rezerpiny guanetydyna nie przekracza bariery krew-mózg, nie wpływa zatem na magazyny serotoniny i noradrenaliny w OUN.

Uważa się, że obniża aktywność reniny w osoczu.

Zastosowanie terapeutyczne.

Guanetydyna jest stosowana w leczeniu nadciśnienia umiarkowanego do ciężkiego, zwykle w skojarzeniu z diuretykiem tiazydowym lub diuretykiem i lekiem rozszerzającym bezpośrednio naczynia.

h.Leki hamujące układ renina-angiotensyna

Nerki syntetyzują reninę, która działa na a2-globulinę i wytwarza nieczynny dekapeptyd - angiotensynę I. Angiotensyna I pod wpływem enzymu konwertującego przekształca się w angiotensynę II, silnie kurczącą naczynia. Leki tej grupy działają hipotensyjnie przez zakłócanie tworzenia bądź blokowanie działania angiotensyny II.

Kaptopril [Captopril], enalapril [Enarenal] i lizynopril

Mechanizm działania

Kaptopril, enalapril i lizynopril są swoistymi, konkurencyjnymi inhibitorami dwupeptydazy peptydylowej (ACE) - enzymu przekształcającego angiotensynę I w angiotensynę II. Z tego powodu są często określane jako inhibitory ACE.

Angiotensyna II silnie kurczy naczynia krwionośne, natomiast kaptopril, enalapril i lizynopril hamują to działanie.

Angiotensyna II pobudza sekrecję aldosteronu, co prowadzi do retencji sodu i wody. Kaptopril, enalapril i lizynopril hamują retencję sodu i wody i lekko podwyższają stężenie K w surowicy krwi.

Ponieważ dwupeptydaza peptydylowa katalizuje również degradację bradykininy, inhibitory ACE mogą podwyższać stężenie bradykininy, która silnie rozszerza naczynia.

Zastosowanie terapeutyczne

Inhibitory ACE stosuje się coraz częściej w nadciśnieniu łagodnymi umiarkowanym, ponieważ pozbawione są objawów niepożądanych związanych z terapią inhibitorami receptorów adrenergicznych.

Inhibitory ACE są skuteczne także w leczeniu przewlekłej zastoinowej niewydolności krążenia dzięki zmniejszeniu obciążenia wstępnego i następczego.

Leki te mogą być mniej skuteczne niż diuretyki w nadciśnieniu u pacjentów rasy czarnej

32. Podaj mechanizm działania, zastosowania terapeutyczne oraz przykłady leków stosowanych w leczeniu zakrzepu tętnic wieńcowych.

Streptokinaza, urokinaza i aktywator tkankowy plazminogenu (t-PA) są stosowane dożylnie w leczeniu zakrzepu tętnicy wieńcowej powodującego zawał serca.

A. Mechanizm działania

.Streptokinaza, urokinaza i t-PA ułatwiają przekształcenie plazminogenu w plazminę. Plazmina powoduje fibrynolizę.

t-PA jest bardziej selektywny od kinaz, ma wysokie powinowactwo do fibryny i powoduje degradację plazminogenu do plazminy tylko w obecności fibryny. Teoretycznie t-PA powinien mieć mniejszy wpływ na krzepnięcie.

C. Zastosowanie terapeutyczne

1. Badania kliniczne wskazują, że:

a. t-PA i streptokinazy mają podobną skuteczność w zmniejszaniu umieralności i w poprawianiu czynności lewej komory serca;

b. Streptokinaza jest najskuteczniejsza, jeśli zostanie podana przed upływem 3 godzin od początku objawów.

2. Droga podawania. Terapię trombolityczną rozpoczyna się jak najwcześniej po pojawieniu się objawów zawału mięśnia serca.

Streptokinaza jest podawana w infuzji dożylnej lub dowieńcowej.

Urokinazę podaje się w infuzji do zamkniętej tętnicy wieńcowej.

t-PA jest podawana wyłącznie dożylnie.

33. co to jest terapia parasolowa stosowana w leczeniu chorób infekcyjnych?

34. Jakie zadania spełnia terapia wielolekowa środkami przeciwinfekcyjnymi

Terapia wielolekowa środkami przeciwinfekcyjnymi

*Leczenie co najmniej dwoma (często trzema) środkami przeciwinfekcyjnymi ma różne zadania:

-zapewnia szeroki zakres działania (np. gdy zakażenie jest spowodowane przez więcej mikroorganizmów niż jeden);

-jest stosowane w leczeniu wstępnym (ślepym), gdy pacjent jest w stanie ciężkim, a wyniki posiewów mikrobiologicznych są jeszcze nie ustalone;

-daje synergizm działania w sytuacji, gdy drobnoustroje nie są skutecznie eliminowane w wyniku zastosowania jednego środka, np. w enterokokowym zapaleniu wsierdzia stosuje się jednocześnie penicylinę i aminoglikozyd, ponieważ skutek ich łącznego działania jest większy niż suma efektów niezależnie działających leków;

-zapobiega niebezpieczeństwu powstania lekooporności podczas leczenia gruźlicy.

35. Podaj mechanizm działania, mechanizm oporności(jeżeli istnieje), zastosowania terapeutyczne, najwazniejsze działania niepożądane oraz przykłady preparatów następujących leków stosowanych w infekcjach bakteryjnych

1. Sulfonamidy

Mechanizm działania

-Sulfonamidy uniemożliwiają wbudowanie kwasu paraaminobenzoesowego (PABA) w kwas foliowy, który w formie zredukowanej jest konieczny do biosyntezy nukleotydów purynowych jako przenośnik grupy jednowęglowej.

-Bakteriami wrażliwymi na sulfonamidy są te, które potrzebują PABA, ponieważ nie są zdolne do bezpośredniego korzystania z egzogennego kwasu foliowego.

-Komórki ludzkie korzystają z egzogennych zasobów kwasu foliowego, brak PABA nie upośledza więc ich funkcji życiowych.

Zakres działania farmakologicznego

-Sulfonamidy działają na wiele bakterii Gram-dodatnich z Streptococcus pyogenes grupy A i Streptococcus pneumonice włącznie.

-Wiele bakterii Gram-ujemnych jest opornych na działanie sulfonamidów, lecz niektóre, takie jak Haemophilus influenzie, Escherichia coli (drobnoustroje najczęściej wywołujące zakażenia układu moczowego), Shigella, Yersinia enterocolitica i Proteus mirabilis często są wrażliwe na ich działanie.

-Do innych wrażliwych na sulfonamidy mikroorganizmów należą: Bacillus anthracis, Nocardia, Actinomyces i Chlamydia trachomatis, wywołujące kolejno: jaglicę, ziarniniaka wenerycznego i wtrętowe zapalenie spojówek.

Preparaty. Powszechnie stosowanymi sulfonamidami są m.in.:

*Trimetoprim-sulfametoksazol (kotrimoksazol [Biseptol, Groseptol])

*Sulfisoksazol (sulfafurazol [Amidoxal])

*Sulfadiazyna

2. Antybiotyków beta-laktamowych

-Mechanizm działania. Antybiotyki ß-laktamowe działają bakteriobójczo.

• Antybiotyki te hamują aktywność podstawowych enzymów syntezy ściany komórkowej bakterii.

• Wydaje się, że aktywują również jeden lub kilka enzymów autolitycznych ściany komórkowej, doprowadzając do lizy komórki bakteryjnej.

-Oporność bakterii

• ß-laktamazy, enzymy wytwarzane przez dużą grupę bakterii, inaktywują antybiotyk, hydrolizując pierścień ß-laktamowy. Penicylinaza i cefalosporynaza są ß-laktamazami o dużej swoistości wobec substratu.

• Przez nabycie plazmidów lub czynników R (oporności), będących nośnikami kodu genetycznego dla ß-laktamazy, początkowo wrażliwe szczepy bakteryjne stają się oporne na konkretny antybiotyk.

• Penicyliny i inne antybiotyki ß -laktamowe różnią się wrażliwością na ß-laktamazy.

• Inhibitory ß-laktamaz są substancjami mogącymi nieodwracalnie połączyć się z ß-laktamazą bakteryjną i spowodować jej inaktywację.

1. penicyliny,

Mechanizm działania

• Penicyliny hamują syntezę bakteryjnej ściany komórkowej i są zaliczane do środków bakteriobójczych.

• Wiążą i inaktywują transpeptydazę, która w normalnych warunkach jest odpowiedzialna za powstanie wiązań krzyżowych w liniowych łańcuchach glikopeptydowych ściany komórki bakteryjnej. Utrata sztywności ściany komórkowej przy normalnym wysokim wewnątrzkomórkowym ciśnieniu osmotycznym jest przyczyną lizy bakteryjnej błony komórkowej.

Oporność bakteryjna

• Penicylinaza jest ၢ-laktamazą wytwarzaną przez wiele bakterii. Może ona hydrolizować pierścień ၢ-laktamowy penicylin i przekształcać go w kwas penicyloilowy, substancję pozbawioną aktywności przeciwbakteryjnej.

Penicyliny G i V

• Wchłanianie

• Podanie doustne

• Z powodu inaktywacji penicyliny G przez sok żołądkowy tylko 30% dawki doustnej jest wchłanianych z dwunastnicy.

• Penicylina V jest bardziej stabilna w środowisku kwaśnym; równoważna dawka doustna osiąga stężenie w surowicy 2-5 razy większe niż osiągane w razie zastosowania penicyliny G.

• Penicyliny G i V powinny być podawane - z powodu wpływu pożywienia na wchłanianie - przynajmniej godzinę przed posiłkiem i 2-3 godziny po nim.

• Maksymalne stężenie w surowicy występuje 30-60 minut po podaniu.

• Podanie podskórne lub domięśniowe

• Po wstrzyknięciu krystalicznej penicyliny G maksymalne stężenie w surowicy występuje po 15 minutach, następnie szybko opada.

• Jednoczesne podanie probenecydu wydłuża eliminację penicylin z organizmu, ponieważ probenecyd blokuje transport penicylin w cewkach bliższych nerek. Preparaty penicylino przedłużonym działaniu pozwalają utrzymać wysokie stężenie penicylin w surowicy krwi.

• Wydalanie

• 60-90% domięśniowej dawki penicyliny G jest wydalanych w ciągu godziny.

• Drogą nerkową jest eliminowanych aż do 99% leku; około 90% przez sekrecję kanalikową i 10% przez filtrację kłębkową.

Działania farmakologiczne i zastosowanie kliniczne.

Poszczególne typy penicylin różnią się zakresem działania i stopniem skuteczności wobec różnych szczepów bakterii. W zasadzie, jeżeli tylko jest to możliwe, powinna być określana wrażliwość mikrobiologiczna.

1. cefalosporyny,

2. imipenem,

3. aztreonam.

1. Aminoglikozydów

2. Tetracykliny

3. Chloramfenikolu, erytromycyna, klindamycyna, wankomycyna I chinologów

36. Podaj budowę chemiczną, mechanim działania oraz zastosowanie terapeutyczne nastepujących leków przeciwgrzybiczych:

1. Nystatyna

Budowa chemiczna.

Nystatyna jest antybiotykiem polienowym.

Mechanizm działania

-Lek działa grzybostatycznie i grzybobójcze.

-Przyłącza się do steroli, szczególnie ergosterolu, występującego w dużych ilościach w błonie komórki grzybów i drożdży. Wydaje się, że w wyniku tego połączenia w obrębie błony powstają kanały, przez które małe cząstki przenikają na zewnątrz komórki.

Farmakokinetyka

-Nystatyna nie jest wchłaniana w uchwytnych ilościach z przewodu pokarmowego.

-Nie wchłania się ze skóry i błon śluzowych.

-Nie jest podawana pozajelitowo.

-Jest słabo rozpuszczalna i rozpada się gwałtownie w środowisku wodnym.

Zastosowanie kliniczne

-Nystatyna jest używana do leczenia zakażeń skóry, błon śluzowych i przewodu pokarmowego wywołanych przez Candida.

-Pleśniawka (kandydiaza jamy ustnej) i zapalenie pochwy są leczone miejscowo, w zakażeniach przewodu pokarmowego nystatyna jest podawana doustnie.

Preparaty.

-Nystatyna jest dostępna jako maść, zawiesina do stosowania doustnego, tabletki doustne, krople i zasypka.

Działania niepożądane.

-Po podaniu doustnym sporadycznie występują zaburzenia żołądkowe-jelitowe.

2. Amfoterycyna B

Budowa chemiczna.

Lek ten jest antybiotykiem polienowym.

Mechanizm działania jest taki sam jak nystatyny.

Farmakokinetyka

-Amfoterycyna B jest słabo wchłaniana z przewodu pokarmowego.

-Okres półtrwania po podaniu dożylnym wynosi około 24 godzin.

Działania farmakologiczne

-Amfoterycyna B jest środkiem przeciwgrzybiczym o szerokim zakresie działania.

-Wrażliwe na nią są: Histoplasma capsulatum, Cryptococcus neoformans, Coccidioides immitis, Candida, Blastomyces dermatitidis oraz niektóre szczepy Aspergillus i Sporotrichum.

-Stężenie amfoterycyny B decyduje o jej działaniu grzybostatycznym lub grzybobójczym.

Preparaty

-Do iniekcji dożylnych dostępna jest amfoterycyny B w postaci zliofilizowanego proszku.

-Amfoterycyna B występuje także w postaci preparatów do stosowania miejscowego w leczeniu skórnej i śluzówkowej postaci kandydiazy.

Działania niepożądane.

Wszyscy chorzy poddawani leczeniu amfoterycyną B powinni być hospitalizowani przynajmniej w początkowym okresie terapii.

-Mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości.

-Po podaniu dożylnym często pojawiają się gorączka, dreszcze, bóle głowy; zaburzenia żołądkowe-jelitowe. Zazwyczaj, w miarę trwania terapii amfoterycyną B. pacjenci tolerują lek coraz lepiej.

-Występują także zakrzepowe zapalenia żył w trakcie terapii dożylnej.

3. Gryzeofulwina

Budowa chemiczna.

Lek ten jest wytwarzany przez Penicilliitm griseofulvum. Jest słabo rozpuszczalny w wodzie.

Mechanizm działania.

-Dokładny mechanizm działania nie jest poznany. Prawdopodobnie gryzeofulwina łączy się z polimeryzującymi nićmi wrzeciona, rozrywając wrzeciono mitotyczne. Działa grzybostatycznie.

Farmakokinetyka.

-Gryzeofulwina po podaniu doustnym jest wchłaniana z górnej części jelita cienkiego.

-Większość leku wydala się w formie nie zmienionej z kałem.

Działania farmakologiczne.

-Gryzeofulwina jest aktywna wobec grzybów skórnych z Microsporum, Epidermophyton i szczepami Trichophyton włącznie. Nie działa na drożdże.

- Zastosowanie kliniczne.

-Z powodu dużego powinowactwa do keratyny gryzeofulwina jest używana do leczenia grzybiczych schorzeń skóry, włosów, paznokci, grzybicy skóry owłosionej, stóp, podudzi, tułowia i grzybicy obrączkowatej. Podaje się ją doustnie. Stosowanie miejscowe jest mało skuteczne.

Preparaty.

-Gryzeofulwina, jest dostępna w postaci tabletek, kapsułek i zawiesin do podawania doustnego.

Działania niepożądane.

-Szerokie stosowanie gryzeofulwiny wykazało jej stosunkowo małą toksyczność.

-Wśród możliwych objawów niepożądanych występują: bóle głowy, zaburzenia neurologiczne, podrażnienia przewodu pokarmowego, reakcje skórne z pokrzywką i nadwrażliwością na światło włącznie.

4. Flucytozyna

Budowa chemiczna.

Lek ten jest fluoropirymidyną.

Mechanizm działania.

-Flucytozyna jest przetwarzana wewnątrz komórki grzyba (lecz nie w komórce gospodarza) w 5-fluorouracyl - antagonistę metabolicznego, który doprowadza do hamowania syntetazy tymidylowej.

Farmakokinetyka.

-Flucytozyna jest dobrze wchłaniana z przewodu pokarmowego i szeroko rozprowadzana w organizmie. Przenika nawet do płynu mózgowo-rdzeniowego.

-Jest wydalana do moczu, głównie w postaci nie zmetabolizowanej.

Działanie farmakologiczne.

- Lek jest aktywny wobec C. neoformans. Działa na niektóre szczepy Candida, ze szczepami Candida albicans włącznie.

-Jednakże w trakcie terapii C albicans może stać się oporna na flucytozynę.

Zastosowanie kliniczne .

-Jakkolwiek flucytozyna nie jest tak skuteczna jak amfoterycyna B, jest jednak mniej toksyczna i może być podawana drogą doustną. Jest stosowana w leczeniu ogólnoustrojowych zakażeń wywołanych przez C albicans i C neoformans (Cryptococcus meningitidis).

-Najczęściej stosuje się ją w kombinacji z amfoterycyną B.

Preparaty.

Flucytozyna jest dostępna w postaci kapsułek do podawania doustnego.

Działania niepożądane.

śmiertelna w skutkach depresja szpiku, zaburzenia żołądkowe-jelitowe, wysypki skórne, zaburzenia czynności wątroby.

5. Ketokonazol

Budowa chemiczna.

Ketokonazol jest podstawioną pochodną imidazolu.

Mechanizm działania.

-Ketokonazol zmienia przepuszczalność błony komórkowej przez blokowanie syntezy ergosterolu - głównego sterolu komórki grzyba.

Farmakokinetyka

-Ketokonazol jest wchłaniany z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie w surowicy występuje po upływie 1-2 godzin od podania doustnego.

-Aby lek mógł dobrze się rozpuścić, powinien się znajdować w środowisku kwaśnym. Dlatego środki podwyższające pH środowiska przewodu pokarmowego mogą zmniejszać biodostępność ketokonazolu.

Działanie farmakologiczne i zastosowanie kliniczne

-Ketokonazol jest skuteczny w leczeniu blastomykozy, kokcydioidomykozy, histoplazmozy, parakokcydioidomykozy, przewlekłej kandydiazy skóry i błon śluzowych oraz opornych zakażeń grzybiczych skóry.

-Ketokonazol działa wolniej niż inne, dostępne środki przeciwgrzybicze, wymaga więc długiego okresu podawania. W związku z tym jest mniej użyteczny w leczeniu ciężkich i ostrych zakażeń ogólnoustrojowych.

-Słabo przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego, dlatego też nie jest zalecany do leczenia zapalenia grzybiczego opon mózgowych.

Preparaty.

Ketokonazol występuje w formie tabletek do podawania doustnego.

Działania niepożądane.

Najczęściej występującymi objawami niepożądanymi są nudności i wymioty. Rzadziej występują reakcje nadwrażliwości (pokrzywka i anafilaksja).

6. Flukonazol

Budowa chemiczna.

Lek jest bis-triazolem.

Mechanizm działania.

Hamuje enzymy związane z cytochromem P-450, blokując syntezę ergosterolu.

Farmakokinetyka

-Flukonazol jest rozpuszczalny w wodzie lepiej niż ketokonazol i charakteryzuje się dużą biodostępnością.

-Maksymalne stężenie w surowicy występuje po upływie 1-2 godzin od podania. a okres półtrwania wynosi 30 godzin.

-Jest wydalany w postaci nie zmienionej z moczem.

Działanie farmakologiczne i zastosowanie kliniczne

-Flukonazol jest aktywny wobec szeregu ogólnoustrojowych patogenów grzybiczych z Aspergillus, B. dermatitidis, C. albicans, C. neoformans, C immitis i H. capsulatum włącznie.

-Jest skuteczny w leczeniu kandydiazy jamy ustnej, gardła i przełyku, groźnych ogólnoustrojowych zakażeń kandydiazowych i kryptokokowego zapalenia opon.

Preparaty.

Flukonazol może być podawany doustnie i dożylnie.

Działania niepożądane

-Jest mniej toksyczny od amfoterycyny B i flucytozyny i tolerowany przez chorych lepiej niż ketokonazol.

-Podawanie flukonazolu powinno być przerwane u chorych z postępującą dysfunkcją wątroby.

7. Naftyfina

Budowa chemiczna.

Ten syntetyczny środek przeciwgrzybiczy jest alliloaminą.

Mechanizm działania.

-Naftyfina zwalnia syntezę ergosterolu, istotnego składnika grzybiczej błony komórkowej, przez hamowanie enzymu epoksydazy - skwalenu.

Działanie farmakologiczne i zastosowanie kliniczne

-In vitro naftyfina działa grzybobójcze na grzyby zakażające skórę i grzybostatycznie na drożdżaki, np. C albicans.

-W leczeniu znalazła zastosowanie w terapii grzybicy stóp, podudzi i tułowia. Nie działa ani w grzybiczych zakażeniach włosów, ani w zakażeniach paznokci.

Preparaty i ich podawanie.

-Naftyfina jest dostępna pod postacią 1% kremu do stosowania miejscowego.

Działania niepożądane.

Opisano uczucie parzenia skóry, nadmierną suchość, zaczerwienienie i świąd

8. Mikonazol i klotrimazol

Są to pochodne imidazolowe, stosowane głównie miejscowo.

*Hamują one wzrost powszechnie występujących grzybów skórnych - drożdżaków, ze szczepami Trichophyton, Epidermophyton floccosum, C. albicans i Malassezia furfurwłącznie.

*Są stosowane w leczeniu grzybic i innych zakażeń skóry wywołanych przez organizmy podatne na lek, a także w leczeniu kandydiazy warg sromowych i pochwy.

Mikonazol występuje także jako preparat do podawania pozajelitowego stosowany w leczeniu ciężkich ogólnoustrojowych zakażeń grzybiczych, takich jak kandydiaza, kokcydioidomykoza i kryptokokoza. Jednakże toksyczność leku zmniejsza jego przydatność i ogranicza jego skuteczność.

37. Podstawowy mechanizm działania niesterydowych leków przeciwzapalnych

Działanie przeciwzapalne

-Głównym zastosowaniem klinicznym NLPZ jest leczenie chorób układu kostno-mięśniowego, takich jak: reumatoidalne zapalenie stawów, osteoartroza, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.

-Środki te mogą powodować zmniejszenie bólu lub sztywności stawów, utajone zaś uszkodzenie stawów może jeszcze wymagać dodatkowego uzupełnienia lekami przeciwreumatycznymi

38. Najważniejsze zastosowania salicylanów

Zastosowanie lecznicze

-Salicylany przez swoje działanie przeciwzapalne łagodzą objawy ostrej gorączki reumatycznej.

-Salicylany pozostają standardowymi lekami pierwszego rzutu w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów.

-Oba rodzaje działania: przeciwbólowe i przeciwzapalne, dają złagodzenie objawów w tym schorzeniu.

*Stosowanie względnie dużych dawek jest wskazane, jednakże w pewnych przypadkach mogą one być źle tolerowane. Wymaga to konieczności stosowania innych leków, ewentualnie w kombinacji z salicylanami.

-Salicylany mają zastosowanie jako analgetyki w pewnych rodzajach bólu (np. w bólu głowy, zapaleniu stawów, bolesnym miesiączkowaniu).

39. Mechanizm działania przeciwgorączkowego salicylanów

Działanie przeciwgorączkowe

-Aspiryna działa szybko i skutecznie u pacjentów gorączkujących, nie działa natomiast u osób z normalną ciepłotą ciała. Dowodzi to, że prostaglandyny mają niewielki wpływ na prawidłowo funkcjonujące homeostatyczne mechanizmy termoregulacji.

-Działanie przeciwgorączkowe aspiryny wiąże się głównie z jej wpływem na OUN. Uważa się, że wpływ ten polega na hamowaniu syntezy PGE, w podwzgórzu.

-W zatruciu salicylanami może się pojawić wysoka gorączka. Jest ona częściowo rezultatem nasilenia się procesów metabolicznych i zwiększonej konsumpcji tlenu.

40. Ośrodkowy i obwodowy mechanizm działania salicylanów

Działanie przeciwbólowe

Zmniejszenie bólu następuje przez mechanizmy obwodowy i ośrodkowy.

-Mechanizm ośrodkowy. Główny punkt uchwytu działania przeciwbólowego salicylanów znajduje się w pobliżu ośrodka termoregulacji w podwzgórzu. Ośrodkowe zniesienie bólu salicylanami nie upośledza sprawności umysłowej, nie powoduje senności ani nie znosi percepcji innych odczuć, z wyjątkiem bólu.

-Mechanizm obwodowy polega na hamowaniu syntezy prostaglandyn w tkankach objętych procesem zapalnym; zmniejsza to wrażliwość receptorów bólowych na bodźce mechaniczne i chemiczne

41. Działanie salicylanów na układ oddechowy, sercowo-naczyniowy, pokarmowy i dokrewny

Działanie na układ sercowo-naczyniowy

-Duże dawki mogą powodować rozszerzenie naczyń obwodowych przez bezpośrednie działanie na mięśnie gładkie.

-Profilaktyczne zastosowanie aspiryny celem ograniczenia powstawania zatorów w krążeniu wieńcowymi mózgowym jest coraz powszechniejsze. Badania kliniczne wykazały, że jej stosowanie zwiększa przeżywalność chorych po zawale serca i zmniejsza ryzyko wystąpienia następnego zawału.

Działanie na układ pokarmowy

-Salicylany mogą być przyczyną dolegliwości w okolicy nadbrzusza, nudności oraz wymiotów przez podrażnienie błony śluzowej żołądka i pobudzenie chemoreceptorów

-Spowodowane salicylanami krwawienie żołądkowe jest bezbolesne i może prowadzić do anemii z niedoboru żelaza.

Efekty metaboliczne

-Salicylany „rozkojarzają" fosforylację oksydacyjną.

-Duże dawki salicylanów mogą powodować hiperglikemię, glikozurię oraz zmniejszenie zawartości glikogenu w wątrobie i w mięśniach.

-Aspiryna, podobnie jak i inne salicylany, może hamować lipogenezę przez blokowanie wbudowywania octanów do kwasów tłuszczowych

-Dawki toksyczne mogą powodować znaczną utratę azotu, co manifestuje się aminoacydurią

42. Najważniejsze działania niepożądane

-Zatrucie salicylanami

-Łagodne zatrucie aspiryną lub innymi salicylanami określa się jako salicylum.

bóle głowy, oszołomienie, uczucie znużenia i senność, szum w uszach i upośledzenie słuchu, poty, uczucie pragnienia, wymioty, biegunka.

-Średnio ciężkie zatrucie salicylanami może manifestować się cięższymi zaburzeniami ze strony OUN, obejmującymi: halucynacje, zawroty głowy, drgawki.

-Śmiertelne zatrucie u dzieci może być spowodowane zażyciem już tak małych dawek jak 10 g aspiryny lub 5 g salicylanu metylu

43. W profilaktyce jakich chorób stosowane jest kw. acetylosalicylowy?

-Niektórzy klinicyści zalecają stosowanie aspiryny w małych dawkach dziennych w profilaktyce zatorów zakrzepowych, udaru oraz zawału serca.

44. W jakich chorobach stosuje się mesalaminę (kwas 5-aminosalicylowy)

-Mesalamina (kwas 5-aminosalicylowy) [Salofalk] ma zastosowanie w stanach zapalnych jelit. Absorpcja tego leku po podaniu doustnym jest słaba i dlatego jest stosowany głównie doodbytnicze w celu działania miejscowego.

45. Działanie farmakologiczne i zastosowanie lecznicze acetaminofenu.

Zastosowanie lecznicze

-Acetaminofen jest uważany za skuteczny lek zastępczy, gdy przeciwwskazane jest stosowanie aspiryny (np. u pacjentów z wrzodem żołądka czy hemofilią) oraz gdy działanie przeciwzapalne aspiryny nie jest konieczne.

-Acetaminofen jest skutecznym lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Nie ma jednak działania przeciwzapalnego, a przyczyny tego nie zostały do końca poznane.

-Uważa się, że jest inhibitorem syntezy prostaglandyn w mózgowiu, co wyjaśniałoby działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe tego leku.

46. Działanie farmakologiczne i zastosowanie lecznicze indometacyny, tolmetyny i sulindaku

Działanie farmakologiczne indometacyny

-Indometacyna ma silne właściwości przeciwzapalne, przeciwgorączkowe oraz przeciwbólowe.

-Jakkolwiek indometacyna jest znacznie silniejszym lekiem przeciwzapalnym niż aspiryna, dawki indometacyny dobrze tolerowane przez pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów nie wykazują działania silniejszego niż salicylany.

-Wykazano działanie ośrodkowe i obwodowe indometacyny.

-Indometacynę podaje się zwykle doustnie podczas posiłku w celu złagodzenia jej drażniącego działania na przewód pokarmowy.

Działania farmakologiczne sulindaku

-Sulindak jest lekiem o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Wykazuje połowę siły działania indometacyny.

-Sulindak jest ,przedlekiem" - siarczkowy produkt przemiany działa przeszło 500 razy silniej od sulindaku jako inhibitor cyklooksygenazy.

-Stosowany głównie w leczeniu zapalenia kości i stawów, reumatoidalnego zapalenia stawów, zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa i ostrej dny.

-Sulindak podaje się doustnie

Zastosowanie lecznicze tolmetyny

-Głównym wskazaniem terapeutycznym do stosowania tolmetyny jest reumatoidalne zapalenie stawów w postaci młodzieńczej oraz reumatoidalne zapalenie stawów dorosłych.

Działanie farmakologiczne tolmetyny

-Jest uważana za wybiórczy inhibitor cyklooksygenazy w OUN.

-Tolmetyna ma również działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.

47. Mechanizm działania fenamatów: kwas mefenamowego i meklofenamatu

działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie, i przeciwgorączkowo. Ich mechanizm działania jest inny niż pozostałych NLPZ Mają one hamować pewne działania prostaglandyn

48. Wymień pochodne kwasu propionowego, podaj zastosowanie oraz działania uboczne jakie najczęściej wywołuje ta grupa leków.

Grupa tych związków obejmuje:

-ibuprofen,

-naproksen,

-fenoprofen,

-ketoprofen,

-flurbiprofen.

Ze względu na lepszą tolerancję w dawkach przeciwzapalnych leki te wykazują znaczną przewagę nad aspiryną oraz indometacyną.

Każdy z tych związków może wywołać objawy uboczne ze strony przewodu pokarmowego lub zaburzać funkcję trombocytów; niektóre mogą zaburzać funkcję leukocytów oraz ich ruchliwość.

Zastosowanie lecznicze

-reumatoidalnego zapalenia stawów

-zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa

-w chorobach mięśni szkieletowych

-w bolesnym miesiączkowaniu,

-w bólach pooperacyjnych.

Działania niepożądane

-Działania niepożądane dotyczą głównie przewodu pokarmowego. Wrzód żołądka pojawia się u niespełna 1% pacjentów.

-Chorzy uczuleni na aspirynę mogą reagować na piroksykam objawami alergii, i odwrotnie (reakcja krzyżowa).

49. Który lek z grupy pochodnych kw. propionowego jest stosowany w okulistyce i jakie jest jego działanie?

Zastosowanie lecznicze flurbiprofenu

-Flurbiprofen w postaci tabletek jest stosowany leczniczo w reumatoidalnym zapaleniu stawów i w osteoartrozie.

-Ponadto flurbiprofen stosuje się w postaci leku okulistycznego do leczenia pooperacyjnego zwężenia źrenic. Jest to jedyny NLPZ mający zastosowanie okulistyczne. Uraz gałki ocznej spowodowany zabiegiem chirurgicznym uwalnia prostaglandyny, te zaś wywołują postępujące zwężenie źrenicy.

50. Wymień i opisz mechanizmy przeciwzapalnego działania Piroksykamu.

Budowa chemiczna. Piroksykam jest jedną z pochodnych oksykamów grupy kwasów enolowych.

Działanie farmakologiczne

-Działanie przeciwzapalne piroksykamu jest równoważne z działaniem aspiryny, indometacyny i naproksenu.

-Piroksykam może także hamować aktywność leukocytów obojętnochłonnych, co wskazuje na dodatkowy mechanizm działania przeciwzapalnego.

Podobnie jak inne inhibitory cyklooksygenazy piroksykam jest także lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym

51. Zastosowanie lecznicze Etodolak i Nabumeton, Fenylobutazonu, Diklofenaku

A.) Etodolak

-znacznie słabiej drażni przewód pokarmowy.

-zybko i dobrze wchłaniany, okres półtrwania ( ok. 7 godz.).

-zastosowanie w znoszeniu bólów pooperacyjnych

B.) Nabumeton

-podobny do naproksenu (stosowany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów oraz osteoartrozy). -wywiera słabsze niż inne NLPZ działanie drażniące na błonę śluzową żołądka

C.) Fenylobutazon

-nagłe zaostrzeniach reumatoidalnego zapalenia stawów, ale tylko jeżeli inne leki zawiodły.

-krótkotrwałe leczenie zapalenia kości i stawów oraz w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa pod warunkiem uwzględnienia przeciwwskazań

D.) Diklofenak

reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenia kości i stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, krótkotrwałe leczenie ostrych uszkodzeń układu mięśniowe-szkieletowego, zapalenia ścięgien, zapalenia torebek stawowych, bóle pooperacyjne

52. wymień selektywne inhibitory COX-2- Kosiby, ich zastosowanie i gł. Działanie uboczne.

A.)Celekoksib

-sulfonamid wchłaniany z przewodu pokarmowego, wiąże się z białkami surowicy, metabolizowany w wątrobie, wydalany z kałem i moczem

-Przy długotrwałej terapii ciężkie uszkodzenia przewodu pokarmowego, w niektórych przypadkach uszkodzenie nerek, nie stosować u ciężarnych

-Nie przewyższa skuteczności klasycznych NLPZ w leczeniu objawowym reumatoidalnego zapalenia stawów oraz w chorobie zwyrodnieniowej stawów

B.)Rofekoksib

- sulfonamid wchłaniany całkowicie z przewodu pokarmowego, maksymalne stęż. po 2 h wiąże się z białkami surowicy, metabolizowany w wątrobie, wydalany z głównie z moczem

-Przy długotrwałej terapii uszkodzenia przewodu pokarmowego, upośledzenie czynności nerek i wątroby, wzrost częstości epizodów zatorowo-zakrzepowych, reakcje anafilaktyczne

-Stosowany w przypadkach przeciwwskazań dla klasycznych NLPZ w leczeniu objawowym reumatoidalnego zapalenia stawów oraz w chorobie zwyrodnieniowej stawów

53. Wymień i opisz mechamizm działania leków amujących degenerację chrząstki.

54. Podaj mechanizm działania następujących leków przeciwreumatycznych

A.)Metatreksat- inhibitor reduktazy dihydrofolianu. Hamuje powstawanie tetrahydrofolianu, który służy jako kofaktor do syntezy zasad purynowych oraz metabolizmu reszt węglowych. Lek podobny: trimetreksat

METOTREKSAT

-antymetabolit kw. foliowego, hamuje powstawanie tymidyny i puryn, a w konsekwencji syntezę DNA. Cytostatyczne działanie prowadzi to do ograniczenia reakcja nadwrażliwości obserwowanej w reumatoidalnym zapaleniu stawów.

-Dawkowanie 5-20 mg doustnie raz w tygodniu dobrze tolerowane, wydalany głównie z moczem

-Przy długotrwałej terapii - mielosupresja, zaburzenia czynności wątroby, śrómiąższowe zapalenie płuc, upośledzenie odporności

B.)LEFLUNOMID

-Pochodna izoksazolu hamuje biosyntezę pirymidyn, zahamowanie syntezy DNA i RNA. 100 mg przez 3 dni, później 20mg/24h

-Często działania niepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, uszkodzenia wątroby, szpiku, nawracające zakażenia

C.)CYKLOSPORYNA

-klasyczny lek immunosupresyjny działanie przeciwzapalne poprzez hamowanie wytwarzania przez limfocyty T interferonu gamma, TNF-alfa oraz IL-1

-Działania niepożądane: niewydolność nerek, uszkodzenia szpiku, upośledzenie odporności , nawracające zakażenia, zwiększenie stężenia kw. moczowego

D.)AZATIOPURYNA

-Antymetaboliy puryn, działanie immunosupresyjne i cytostatyczne

-Duża toksyczność zaburzenia żołądkowo-jelitowe, uszkodzenia szpiku, nawracające zakażenia, lek stosowana w ostateczności

E.)ENTANERCEPT

-Przeciwciało wiążące TNF-alfa oraz blokuje możliwość wiązania wolnych TNF- alfa do ich receptorów

-Łagodne objawy grypopodobne

-Brak poprawy po 3 miesiącach stosowania jest wskazaniem do odstawienia leku

F.)IMFLIKSIMAB

-Przeciwciało wiążące TNF-alfa

-objawy grypopodobne, gorączka, dreszcze, bóle głowy

-Brak poprawy po 5 miesiącach stosowania jest wskazaniem do odstawienia leku

G.) Auranofina

-W przewlekłej terapii solami złota (w chryzoterapii) jest ono gromadzone w organizmie. Złoto może być wykrywane w moczu nawet przez rok od chwili przerwania leczenia.

Aurotioglukoza [Solganal B oleosum] i aurotiojabłczan sodowy (gołd sodium thiomalate) są podawane w iniekcjach domięśniowych.

-Maksymalne stężenia po 2-6 godzinach. Z białkami osocza łączą się prawie całkowicie (95%).

-Okres półtrwania w osoczu około 7 dni.

Auranofina jest podawana doustnie (tabletki a 3 mg). W czynnym reumatoidalnym zapaleniu stawów dzienna dawka wynosi 6 mg. Część pacjentów wymaga dawki 9 mg dziennie. Zawartość złota w auranofinie wynosi 29%.

-Efekt terapeutyczny może być nieuchwytny przez 10-12 tygodni leczenia. Pacjenci powinni zażywać po 6 mg leku dziennie przez co najmniej 6 miesięcy, później - jeśli okaże się to konieczne - dawkę dzienną można zwiększyć do 9 mg i podawać ją przez dalsze 3 miesiące.

55. Wyjaśnij pojęcia:

A.) Analgezja to usuwanie bólu bez powodowania utraty przytomności, w przeciwieństwie do anestezji. Główne działanie opiatów i ich pochodnych to zmniejszanie normalnego poziomu czuwania i reakcji na uszkodzenie tkanki.

B.) Opiaty- są otrzymywane z maku. Wydzielina (sok) z makówki zawiera morfinę, kodeinę, tebainę i papawerynę.

C.) Opioidy- obejmuje zarówno naturalnie występujące opiaty, jak i syntetyczne leki o podobnym działaniu.

D.) Enkefaliny- Endogenne ligandy, są pentapeptydami, umiejscowionymi w niektórych zakończeniach nerwowych. Ich dystrybucja jest bardzo zbliżona dodystrybucji receptorów opiatowych. Uważa się, że enkefaliny mogą brać udział w modulowaniu reakcji bólowej.

E.) Endorfiny - dłuższe peptydy mają silne działanie analgetyczne, występują w przedniej części przysadki i w podwzgórzu.

56. Jaki jest mechanizm działania opioidów i jaki warunek musi spełniać cząsteczka wiążąca się z ośrodkiem opioidowym , żeby wywierać działanie przeciwbólowe?

-Analgetyczne działanie receptorów opiatowych wymaga związania się z nimi cząsteczki zakończonej czwartorzędowym azotem, zdolnym do wiązania się w fizjologicznym pH.

-Hamowanie przewodzenia bólu prawdopodobnie odbywa się przez wpływ na kanał jonowy wapnia, poprzez receptory endorfinowe, enkefalinowe lub obydwa te typy receptorów.

57. Działanie farmakologiczne oraz zastosowanie morfiny i jej pochodnych.

wpływ na OUN, analgezja i wzrost tolerancji bólu, świadomość pozostaje niezaburzona, u niektórych pacjentów obserwuje się euforię.

-Morfina pobudza chemoreceptory, powodując nudności i wymioty.

-Morfina powoduje zwężenie źrenic,

-Morfina jest środkiem silnie hamującym czynność oddechową, gdyż zmniejsza reakcję ośrodka oddechowego w rdzeniu przedłużonym na stężenie dwutlenku węgla we krwi.

-Morfina jest silnym środkiem przeciwkaszlowym.

-Małe dawki morfiny powodują spadek ciepłoty ciała, wysokie - jej wzrost.

Zastosowanie

-działanie przeciwbólowe w takich stanach, jak: zawał mięśnia sercowego, stadium terminalne nieuleczalnych chorób, zabiegi chirurgiczne i położnicze

-w doraźnym leczeniu duszności w obrzęku płuc, przez zmniejsza opór obwodowy i zwiększa pojemność naczyń obwodowych i trzewnych.

A.) Kodeina

Kodeina jest 3-metylowym eterem morfiny.

-mniejsza siła działania przeciwbólowego niż morfiny stosowana jest raczej w bólach o mniejszym nasileniu.

-Kodeina jest bardzo skutecznym lekiem przeciwkaszlowy

-Kodeina wywołuje mniejszą sedację i supresję ośrodka oddechowego niż morfina, a także słabsze objawy ze strony przewodu pokarmowego

-Mniejsze niebezpieczeństwo uzależnienia

B.) Hydrokodon i oksykodon [Eucodalum]

-pochodne kodeiny, siła działania przeciwbólowego jest zbliżona do morfiny

-działanie hamujące ośrodek oddechowy jest silniejsze niż kodeiny

-mają silne właściwości uzależniające

C.) Hydromorfon

-lek przeciwbólowy 10-krotnie silniejszy niż morfina i odpowiednio silniej hamuje ośrodek oddechowy

-szybko prowadzi do zależności fizycznej

-może być stosowany doustnie lub pozajelitowo

58. Wymień Antagonistów i częściowych antagonistów receptora opiatowego:

Nalorfina, Pentazocyna , Butorfanol , Nalbufina,

59. Jaki lek stosuje się w zespołach abstynencyjnych u osób uzależnionych od opiatów i w leczeniu osób uzależnionych od heroiny.

60. Opisz aktywizację autonomicznego uk. Nerwowego jak zachodzi w odruchu kaszlowym

61. Wymień alkoidy opium o ośrodkowym działaniu przeciwkaszlowym, wskaż w śród nich lek stosowany w syropach przeciwkaszlowych dostępnych w aptekach .

-normetadon, bezytramid, etylomorfina, kodeina, folkodyna, dekstrometorfan, noskapina

62. Wymień leki przeciwkaszlowe nieopioidowe o działaniu ośrodkowym, wskaż w śród nich lek stosowany w anestezjologii w premedytacji zabiegów chirurgicznych.

-okseladyna

-oksolamina

-pentoksyweryna

-glaucyna

-dimetoksant

-pipazetat

-oksomemazyna

-alimerazyna(lub alimemazyna-tak było poprawione w książce) stosowana w anestezjologii i premedykacji chirurgicznej jako lek przeciwkaszlowy

63. Benzonatat działanie i zastosowanie leku

- miejscowo znieczulające na zakończenia czuciowe w oskrzelach;

- po podaniu doustnym działanie przeciwkaszlowe (po 30 min i utzymuje się do 8h)

Działania nieporządane: zaparcia, odczyny skórne i alergiczne.

Nie jest podawany dzieciom, stosowany w zabiegach anestezjologii przed i po zabiegu chirurgicznym, przed bronchoskopią i bronchografią.

64. Wymień rośliny, które są źródłem śluzów roślinnych stosowanych w preparatach przeciwkaszlowych, jaki jest mechanizm ich działania

65. Wymień leki wykrztuśne o działaniu odruchowym i podaj mechanizm ich działania

66. Wymień leki wykrztuśne działające bezpośrednio na gruczoły oskrzelowe i oraz leki zmieniające pH wydzieliny oskrzelowej i podaj mechanizm ich działania

67. Podaj mechanizm działania oraz zastosowanie następujących leków mukolitycznych: Pochodne cysteiny (acetylocysteina i karbocysteiny) Mesna- 2-merkaptoetanosulfonian sodu Bromoheksyna, Ambroksol oraz detergenty: Surfaktant i Tyloksapol

68. Podaj mechanizm działania i zastosowanie Salmeterolu, Formoterolu, Bromek ipratropium i Teofiliny

69. Podłoże molekularne przekaźnictwa sygnału w płytce motorycznej (synapsa mięśniowo nerwowa)

70. Wymień, opisz mechanizm działania oraz podaj przykłady zastosowań leków hamujące płytkę nerwowo-mięśniową działające presynaptycznie i postsynaptycznie (depolaryzacyjne i niedepolaryzacynych)

71. Wymień, opisz mechanizm działania oraz podaj przykłady zastosowań leków miorelaksacyjnych działających na poziomie OUN oraz rdzenia kręgowego

72. Etiologia dny moczanowej.

73. Jakie NLPZ stosujemy w napadach dny moczanowej, a których stosować w tej chorobie nie należy

74. Podaj przykłady oraz mechanizm działania leków urikozurycnych i hamujących syntezę kwasu moczowego.

75. Jakie jest zastosowanie rasburikazy?

76. Wymień i podaj mechanizm działania leków, które wykorzystuje się w zabiegach jonoforezy stosowanej w chorobach gałek ocznych, chorobach skóry, chorobach naczyniowych i chorobach zapalnych stawów.

77. Wyjaśnij pojęcia macerat napar, odwar.

78. Podaj zastosowanie kąpieli leczniczych z datkiem następujących składników roślinnych

1. Siano

2. Słoma owsiana

3. Skrzyp polny

4. Szyszki i igły sosny

5. Rumianek, szałwia, babka lecznicza

6. Kora dębu

7. Tymianek pospolity

8. Kwiaty lawendy, lipy macierzanki

9. Liście rozmarynu

10. Ślaz dziki

11. Waleriana

12. Krwawniki

13. Jałowiec

14. Kasztanowiec

15. Arnika

16. Gorczyca czarna

---