d) znak celownika, np. „osiem (8)”

e) znak poprawki kierunku, np. „Pierwszy prawy znak”

f) punkt celowania:

• „Pod cel”

• „W podstawę”

• „W górną krawędź”

g) sposób prowadzenia ognia, np.:

• „W ruchu”

• „Z krótkich przystanków”

• „W miejscu”

h) rodzaj ognia, np.:

• „Długimi seriami”

• „Ogniem posiewanym”

• „Szybkim ogniem pojedynczym”

i) moment otwarcia ognia, określa hasło komendy - „Ognia !”

Przykłady komend ogniowych do otwarcia ognia podawanych przez dowódcę drużyny:

• „Działonowy-operator, kumulacyjnym, dozór złamane drzewo, w prawo 10, dalej 300 przy gruzach - czołg, 10, w miejscu - Ognia !”

• „Działonowy-operator, kumulacyjnym, na rozwidleniu dróg - transporter, 7, pierwszy prawy znak, z krótkich - Ognia !”

Wykonując podaną komendę, działonowy-operator podaje kierowcy komendę „Krótki” lub „Krótki z podaniem miejsca zatrzymania się np.: „Krótki - przy rozbitym schronie”.

• „Działonowy-operator z km PKT - obok spalonej zagrody - działo przeciwpancerne, 6, pod cel, w ruchu - Ognia !”

• Celowniczy km i strzelcy lewej burty, piechota w okopie, 4, w ruchu - Ognia!”

Podczas stawiania zadań ogniowych dowódca drużyny podaje:

• prowadzących ogień;

• rodzaj broni i amunicji;

• cel;

• sposób wykonania zadania, np.: „zniszczyć, „obezwładnić”.

Zadanie ogniowe stawia się wówczas, gdy nie ma czasu na podawanie komend. Jest to równoznaczne z przekazaniem strzelającym inicjatywy w zakresie przygotowania danych początkowych do strzelania i poprawiania ognia.

Przykłady zadań ogniowych stawianych przez dowódcę drużyny:

• „Działonowy-operator, pociskiem kierowanym, dozór zagroda, w prawo 20, obok krzaków - czołg - zniszczyć !”

• Działonowy-operator, odłamkowym, celowniczy km i strzelcy prawej burty, z prawej nacierająca piechota - obezwładnić !”

• „Strzelcy lewej burty, z lewej grupa piechoty, w ruchu - zniszczyć !”

W celu poprawienia błędnej komendy podaje się - „Wróć”, a następnie komendę właściwą. Jeżeli zachodzi konieczność zmiany komendy odnoszącej się tylko do celownika, znaku poprawki kierunku, wyprzedzenia lub punktu celowania, należy podać - „Działonowy-operator, celownik (kierunek, wyprzedzenie, punkt celowania) - wróć”, po czym, podać komendę właściwą, np. gdy:

• zamiast celownika „dziesięć” podano celownik „osiem” w miejsce niewłaściwej komendy należy podać: „Działonowy-operator, celownik wróć, celownik dziesięć”;

• zamiast znaku poprawki kierunku „pierwszy prawy znak” podano „pierwszy lewy znak”. Zmieniając należy podać: „Działonowy-operator, kierunek wróć, pierwszy prawy znak”;

• zamiast wyprzedzenia „dwie figury” podano „wyprzedzenie jedna figura”. trzeba zatem podać: „działonowy-operator, wyprzedzenie wróć, wyprzedzenie dwie figury”;

• zamiast podać „punkt celowania w podstawę” podano „w wieżę”. Poprawiając błędną komendę, należy podać „Działonowy-operator, punkt celowania wróć, celuj w podstawę”.

1. Stosowanie zasad strzelania w czasie prowadzenia ognia

• pojedynczy, wyraźnie widoczny cel należy ostrzeliwać krótkimi seriami lub długimi;

• jeżeli cel jest ważny lub im dalej jest położony, tym serie powinny być dłuższe;

• ogień prowadzi się tak długo, aż cel zostanie zniszczony;

• cele ukazujące się niszczyć seriami szybko następującymi po sobie;

• cel grupowy składający się z kilku postaci ostrzeliwać serami, przenosząc kolejno ogień z jednej postaci na drugą, rozpoczynając od najbardziej ważnych;

• cel szeroki lub cel zamaskowany należy ostrzeliwać przez poszerzenie z km PK i długimi serami z kbk AKMS, przenosząc kolejno punkt celowania od jednego skraju celu na drugi o około jedną szerokość muszki;

• do celów ruchomych ogień należy prowadzić sposobem wyczekiwania lub jego prowadzenia;

• w czasie strzelania do celu ruchomego sposobem prowadzenia celu ogień prowadzi się krótkimi lub długimi seriami, w zależności od prędkości celu i odległości strzelania; przy sposobie strzelania przez wyczekiwanie na cel ogień prowadzi się długimi serami;

• w czasie strzelania do celów znajdujących się w pobliżu stanowisk ogniowych demaskujących się dźwiękiem prowadzi się ogień długimi serami, celując w kierunku dźwięku;

• strzelanie do celów znajdujących się za zasłoną dymną prowadzi się długimi seriami z poszerzeniem wzdłuż frontu;

• z km PKS prowadząc ogień sztyletowy strzela się z maksymalnym natężeniem, aż do całkowitego zniszczenia celu;

• przy strzelaniu z RPG-7W najpierw strzela się nabojami przenoszonymi przez pomocnika celowniczego; naboje przenoszone przez celowniczego stanowią nienaruszalny zapas i mogą być zużyte na rozkaz dowódcy.

2. Stosowanie zasad strzelania w czasie poprawiania skuteczności ognia

• w czasie strzelania należy dokładnie obserwować wyniki strzelania;

• skuteczność ognia ocenia się na podstawie odbicia pocisków (wybuchu granatu), toru lotu pocisków (nb. smugowe) i zachowanie się przeciwnika;

• korygowanie ognia dokonuje się poprzez zmianę punktu celowania go wysokości i kierunku jednocześnie lub przez zmianę nastawy celownika, a także poprzez zastosowanie obu sposobów jednocześnie;

• punkt celowania należy przesuwać o wartość odchylenia pocisków w kierunku przeciwnym;

• w broni posiadającej szczerbiki (km PK, km PKS) lub siatki celowników (kbw SWD) w razie odchyleń pocisków w prawo (w lewo) względem celu należy przesuwać szczerbik (siatkę celownika) w lewo (w prawo) o wielkość kąta odchylenia pocisków, a następnie skorygować położenie przyrządów celowniczych;

• do korygowania ognia według smug pocisków należy stosować naboje z pociskami zwykłymi i smugowymi w stosunku 3:1 (trzy pociski zwykłe i jeden smugowy).

3. Eliminowanie ujemnego wpływu ruchu celu i wiatru na celność strzelania

Ujemny wpływ ruchu celu i wiatru eliminuje się przez stosowanie w praktyce danych tabelarycznych i wzorów polowych. W wypadku ruchu celu, aby tor pocisków przechodził przez środek celu, należy zastosować wyprzedzenie. Wyprzedzenie to odległość, o którą przesuwa się cel w czasie lotu pocisku do tego celu.

W wypadku wiatru, aby tor pocisków przechodził przez środek celu należy zastosować poprawkę. Jeżeli cel jest ruchomy i wieje wiatr, należy stosować poprawkę sumaryczną.

1. Ruch celu:

Określa się go wzorem:

gdzie:

W - wyprzedzenie

V_c - prędkość celu w m/s

t_lp - czas lotu pocisku w sek.

Na podstawie tego wzoru można bardzo dokładnie wyliczyć wielkość wyprzedzenia, lecz stosowanie go na polu walki ma wiele minusów. Na podstawie badań stwierdzono, że dokładne i łatwiejsze do zapamiętania są wzory polowe dotyczące rodzajów amunicji.

7,62 mm nb. kb

100 - 500 m c - ½ figury = x figur

600 - 700 m c = x figur

800 m c + 1 figura = x figur

900 m c + 2 figury = x figur

1000 m c + 3 figury = x figur

gdzie:

c - nastawa celownika

Przykład: prędkość celu 3 m/s, ruch poprzeczny, szerokość celu 0,5 m, odległość do celu 300 m, celownik 3

Odp. wyprzedzenie powinno wynosić 2,5 figury.

Uwagi:

• jeżeli strzelamy do idącego to powyższy wynik dzielimy przez dwa;

• jeżeli cel porusza się ruchem skośnym, to wynik dzielimy przez dwa;

• jeżeli strzelamy do celu sposobem wyczekiwania na cel, to wynik mnożymy przez dwa;

• jeżeli strzelamy do celu szerszego niż 0,5 m to wynik dzielimy przez wielkość tyle razy, ile cel jest szerszy od celu o szerokości 0,5 m.

7,62 mm nb. wz. 43

100 - 400 m c = x figur

500 m c + 1 figura = x figur

600 m c + 2 figury = x figur

85 mm nb. PG-7W

• ruch celu poprzeczny;

• wynik w działkach poprawek bocznych skali celownika;

• odległość strzelania 100 - 500 m

10 km/h ruchu celu = 1 działka

15 km/h ruchu celu = 2 działki

20 km/h ruchu celu = 2,5 działki

25 km/h ruchu celu = 3 działki

30 km/h ruchu celu = 4 działki

Uwaga:

• jeżeli cel porusza się ruchem skośnym, to wyprzedzenie należy podzielić przez dwa.

B) Wiatr

7,62 mm nb. kb

• wiatr umiarkowany;

• cel o szerokości 0,5 m;

• 
  
  
  wiatr o ruchu poprzecznym

7,62 mm nb. wz. 43

W = c - 2 = x figur

Uwagi:

• jeżeli wiatr jest słaby, wynik dzielimy przez dwa;

• jeżeli wiatr jest silny, wynik mnożymy przez dwa;

• jeżeli wiatr jest skośny, wynik dzielimy przez dwa;

• jeżeli wynik przyjmujemy w figurach, to przy strzelaniu do celu szerszego niż 0,5 m, wynik dzielimy przez wielkość tyle razy, ile cel jest szerszy niż 0,5 m.

85 mm nb. PG-7W

• wiatr umiarkowany;

• wiatr o ruchu poprzecznym;

• odległość strzelania 100 - 500 m.

Wynik w tysięcznych lub w działkach poprawek bocznych skali celownika:

Uwagi:

• jeżeli wiatr jest silny, wynik mnożymy przez dwa;

• jeżeli wiatr jest słaby, wynik dzielimy przez dwa;

• jeżeli wiatr wieje skośnie w stosunku do stanowiska ogniowego, wynik dzielimy przez dwa.

C) Poprawka sumaryczna:

Jeżeli wystąpi sytuacja, że cel jest ruchomy i wieje wiatr, należy ustalić poprawkę sumaryczną.

Przy strzelaniu amunicją nie posiadającą silników rakietowych:

1. przy zgodnym ruchu celu i kierunku wiatru wielkość odejmujemy

2. przy przeciwnym kierunku ruchu celu i wiatru wielkość dodajemy

Przy strzelaniu amunicją posiadającą silnik rakietowy:

1. przy zgodnym ruchu celu i kierunku wiatru wielkość dodajemy

2. przy przeciwnym kierunku ruchu celu i wiatru wielkość odejmujemy

4. Strzelanie z BWP-1 do celu nieruchomego

Początkową nastawę celownika określa się zależnie od odległości do celu, uwzględniając poprawki na warunki atmosferyczne. Jeżeli zachodzi konieczność natychmiastowego otwarcia ognia do celów o wysokości 2 m, a znajdujących się w odległości do 800 m, celuje się w dolny skraj celu z nastawą 8. Wybiera się zasadniczy znak celowniczy dla danej odległości. Gdy zachodzi potrzeba wprowadzenia poprawek w kierunku, początkową wartość znaku celowniczego dobiera się jednym z bocznych znaków celowniczych. Jako punkt celowania z zasady wybiera się środek celu.

Poprawkę na wiatr boczny wprowadza się przez przeniesienie zasadniczego znaku celowniczego w kierunku o odpowiednią liczbę sylwetek celu.

Rys. 1.20. Lot granatu PG-15W przy wietrze silnym 10 m/s przy 90⁰ do kierunku strzelania

Poprawki na wiatr silny 10 m/s wiejący pod kątem 90⁰ do kierunku strzelania (armata 2A28) wprowadza się zgodnie z poniższą tabelą:

Wielkości poprawek Tabela 1.1.

Odległość	Poprawki tabelaryczne		Wartości poprawek (zaokrąglone)
strzelania			w podziałkach	w sylwetkach czołgu
(m)	(m)	(tys.)	skali poprawek kierunku	projekcja czołowa szer. czołgu 3,6 m	projekcja boczna dł. czołgu 6,9 m
400	+2,0	+4,8	+1	+0,5	+0,5
500	+3,1	+5,9	+1	+1	+0,5
600	+4,1	+6,5	+1	+1	+0,5
700	+4,8	+6,5	+1	+1,5	+0,5
800	+5,1	+6,1	+1	+1,5	+0,5
900	+4,9	+5,2	+1	+1,5	+0,5
1000	+3,9	+3,7	+1	+1	+0,5
1100	+1,7	+1,5	+0,5	+0,5	0
1200	-1,7	-1,4	-0,5	-0,5	0
1300	-6,4	-4,7	-1	-2	-1

Znak „+” przy poprawce oznacza, że granat uchyla się od płaszczyzny strzelania w kierunku przeciwnym niż kierunek wiatru (pod wiatr).

Znak „-„ oznacza, że granat uchyla się od płaszczyzny strzelania w kierunku zgodnym z kierunkiem wiatru.

Przy wietrze skośnym poprawki zmniejsza się dwa razy, a przy prędkości wiatru nie przekraczającej (przekraczającej) wartość 10 m/s wielkości poprawki w kierunku zmniejsza się (zwiększa) proporcjonalnie.

Ponieważ granat na odległościach do 1100 m przy wietrze bocznym uchyla się od płaszczyzny strzelania w kierunku przeciwnym niż kierunek wiatru (pod wiatr), poprawkę w kierunku wprowadza się zgodnie z następującymi zasadami:

• jeżeli poprawkę określono w sylwetkach celu, to wprowadza się ją przez przeniesienie punktu celowania od środka celu w kierunku pod wiatr;

• jeżeli poprawkę określono w działkach poprawek kierunku, to odpowiedni znak skali poprawek kierunku obiera się po tej stronie skali, z której wieje wiatr i celuje się wybranym znakiem w środek celu.

W obu przypadkach zasadniczy znak celowniczy w stosunku do celu przenosi się w przeciwnym kierunku niż kierunek wiatru.

Przykład: sposób celowania podczas strzelania z armaty do nieruchomego czołgu znajdującego się w odległości 600 m, przy wietrze bocznym wiejącym z prawej strony z prędkością 10 m/s.

Rys. 1.21. Sposób celowania

Komenda: „CEL CZOŁG - 6 - W LEWO - 1 SYLWETKA - OGNIA !”

Ponieważ granat na odległościach 1200 i 1300 m przy wietrze bocznym uchyla się od płaszczyzny strzelania w kierunku zgodnym z kierunkiem wiatru, to poprawkę w kierunku wprowadza się z zasadami:

• jeżeli poprawkę określono na sylwetkach celu, to wprowadza się ją przez przeniesienie zasadniczego znaku celowniczego w kierunku pod wiatr;

• jeżeli poprawkę określono w działkach skali poprawek kierunku, to odpowiedni znak skali poprawek kierunku obiera się po tej stronie, z której wieje wiatr.

Przykład: strzelanie prowadzi się w miejscu do nieruchomego czołgu znajdującego się w odległości 1200 m. Wiatr wieje z prędkością 10 m/s z prawej strony.

Rys. 1.22. Sposób celowania

Komenda: „CEL CZOŁG - 12 - W PRAWO 1/2 SYLWETKI - OGNIA !”

5. Strzelanie z BWP-1 do celu ruchomego

• w miejscu do celu poruszającego się ruchem czołowym

Początkową nastawę celownika, znak celowniczy i punkt celowania określa się odpowiednio do odległości strzelania. poprawkę w kierunku ze względu na wiatr boczny wprowadza się tak, jak podczas strzelania do celu nieruchomego.

• do celu poruszającego się ruchem poprzecznym lub skośnym

Podczas strzelania należy wprowadzić poprawkę kierunku (wyprzedzenie) na ruch celu i wiatr boczny.

Ogień prowadzić można metodą:

1. prowadzenia (śledzenia celu)

Polega ona na tym, że operator-działonowy po określeniu odpowiedniej poprawki kierunku (przez wybór odpowiedniego znaku celowniczego lub przeniesienie punktu celowania) przesuwa zależnie od kierunku ruchu celu linię celowania przed cel. Gdy wybrany znak celowniczy znajduje się w położeniu odpowiadającym określonej wartości wyprzedzenia, działonowy-operator daje strzał.

2. wyczekiwania na cel

Działonowy-operator przenosi wybrany znak celowniczy przed cel na 2-4 sylwetki i utrzymuje go na poziomie wybranego na celu punktu celowania. Po zgraniu punktu celowania ze znakiem celowniczym daje strzał.

Jeżeli kierunek ruchu celu jest zgodny z kierunkiem wiatru - poprawki sumuje się. Jeżeli cel porusza się w kierunku przeciwnym do kierunku wiatru, to od wielkości wyprzedzenia odejmuje się poprawkę na wiatr boczny. jeżeli różnica jest dodatnia (+), to wprowadza się ją jako wyprzedzenie, gdy jest ona ujemna (-) jako poprawkę na wiatr boczny.

Przykład: określić sumaryczną poprawkę, gdy czołg porusza się z prędkością 18 km/h w odległości 800 m, wiatr wieje z prędkością 10 m/s zgodnie z kierunkiem ruchu czołgu.

z tabel: poprawka na wiatr

1 działka skali lub 1/2 sylwetki celu wyprzedzenie

2 działki skali lub 1 sylwetka celu

poprawka sumaryczna

3 działki skali, gdyż 1 działka + 2 działki 1 1/2 sylwetki celu, gdyż 1/2 sylwetki + 1 sylwetka

Przykład: określić sumaryczną poprawkę, gdy czołg porusza się z prędkością 18-20 km/h w odległości 800 m, wieje wiatr boczny z prędkością 10 m/s, przeciwny do kierunku ruchu celu.

z tabel: poprawka na wiatr

1 działka skali lub 1/2 sylwetki celu

wyprzedzenie

2działki skali lub 1 sylwetka celu

poprawka sumaryczna

1 działka skali, gdyż 2 działki - 1 działka

1/2 sylwetki celu, gdyż 1 sylwetka -1/2 sylwetki

Rys. 1.24. Sposób celowania

Przy strzelaniu na odległość 1200 i 1300 m wielkość sumarycznej poprawki na ruch celu i wiatru boczny określa się w następujący sposób:

• jeżeli kierunek ruchu celu jest zgodny z kierunkiem wiatru, to od wielkości wyprzedzenia odejmuje się poprawkę na wiatr boczny. Jeżeli różnica jest dodatnia (+), wprowadza się ją jako wyprzedzenie, gdy jest ujemna (-) jako poprawkę na wiatr boczny;

• jeżeli kierunek ruchu celu nie jest zgodny z kierunkiem wiatru, to poprawkę dodaje się.

Poprawki na ruch celu przy strzelaniu z armaty 2A28 BWP-1 wprowadza się zgodnie z poniższą tabelą.

Wielkości wprowadzanych poprawek Tabela 1.2.

	Czas	Wyprzedzenie
Odległość strzelania	lotu granatu	W działkach skali bocznych poprawek			W figurach czołgu przy bocznym ruch
(m)	(sek.)	prędkość celu (km/h)			prędkość celu (km/h)
		9-10	18-20	24-25	9-10	18-20	24-25
400	0,71	1	2	2,5	0,5	0,5	1
500	0,90	1	2	2,5	0,5	0,5	1
600	1,10	1	2	2,5	0,5	1	1
700	1,32	1	2	2,5	0,5	1	1,5
800	1,56	1	2	2,5	0,5	1	1,5
900	1,83	1	2	2,5	0,5	1,5	2
1000	2,14	1	2	3	1	1,5	2
1100	2,48	1	2,5	3	1	2	2,5
1200	2,83	1	2,5	3	1	2	3
1300	3,19	1	2,5	3	1	2,5	3

Zmiana położenia celu (obliczanie poprawek):

gdzie:

p - poprawka

V_c - prędkość celu

t_p - czas lotu pocisku

s - droga przebyta przez cel

Rys. 1.25. Obliczanie poprawek ze względu na położenie celu

6. Obserwacja i poprawianie ognia

Obserwację skuteczności ognia prowadzi się, aby określić czy cel został trafiony, a w razie chybienia, by ustalić wielkość i znak uchylenia pocisku (wybuchu) od celu. Obserwację skuteczności ognia prowadzi cała załoga.

Uchylenie pocisków określa się od środka celu do środka obłoku wybuchu:

• w kierunku - w tysięcznych lub w sylwetkach celu;

• w donośności - w metrach

Uwaga:

1. dowódca bwp i działonowy-operator określają uchylenia pocisków w kierunku w tysięcznych lub w sylwetkach celu, natomiast kierowca - w sylwetkach celu;

2. jeżeli nie można określić wielkości uchylenia pocisku w donośności w metrach, należy ustalić znak lub wielkość uchylenia pocisku (serii) w sylwetkach celu:

• pocisk (seria, wybuch) długi (+) lub wyżej jedna sylwetka,

• pocisk (seria, wybuch) krótki (-) lub niżej pół sylwetki,

3. uchylenie pocisków należy obserwować w momencie wybuchu, uderzenia pocisku lub gdy smuga pocisku znajduje się na wysokości celu.

Wyniki obserwacji uchyleń pocisków melduje się w następującej kolejności:

• kierunek i wielkość uchylenia;

• znak i wielkość uchylenia w donośności.

Przykłady meldunków:

• działonowego-operatora

„W prawo pięć, długi sto”; „W lewo dwa, na wysokości celu”;

• kierowcy

„W prawo pół, powyżej jedna sylwetka”; „W lewo jedna sylwetka, długi”

Poprawianie donośności w warunkach nie zmieniających się odległości do celu

Donośność poprawia się przez:

• zmianę znaku celownika;

• zmianę punktu celowania;

• ustalenie na punkt wybuchu.

Odległość uważa się za stałą, gdy:

• nie ulega ona zmianie;

• wielkość zmiany odległości (WZO) do następnego strzału nie przekracza 50 m.

WZO nie przekracza 50 m w razie:

• strzelania w miejscu do celu nieruchomego lub poruszającego się ruchem poprzecznym;

• strzelanie podczas krótkich przystanków i w ruchu, gdy wóz porusza się ruchem poprzecznym, a strzelanie prowadzi się do celu nieruchomego lub poruszającego się ruchem poprzecznym;

• strzelania podczas krótkich przystanków i w ruchu do celu ruchomego, gdy wóz i cel poruszają się ruchem czołowym lub skośnym w zgodnych kierunkach.

Jeżeli po pierwszym strzale określono wielkość uchylenia pocisku w donośności w metrach, to poprawka do następnego strzału równa się wielkości tego uchylenia. Jeżeli nie ustalono wielkości uchylenia, to przy następnym strzale znak celownika zmienia się o:

• 100 m, gdy odległość do celu przed strzelaniem z armaty sprawdzono strzelaniem z czkm PKT, określono za pomocą skali dalmierczej celownika lub od dozorów, do których odległość jest znana;

• 200 m, gdy odległość do celu określono na oko.

Poprawianie donośności w warunkach zmieniającej się odległości

Jeżeli między kolejnymi strzałami odległość do celu zmienia się, to przy następnym strzale należy określić sumaryczną poprawkę donośności. Składa się ona z wielkości zmiany odległości (WZO) i poprawki uchylenia pocisku w donośności ∆d.

∆D = ±WZO + (±Δd)

gdzie:

ΔD - poprawka sumaryczna donośności

WZO - wielkość zmiany odległości

Δd - poprawka uchylenia pocisku w donośności

Podczas strzelania w ruchu przy określaniu WZO należy uwzględnić wielkość zmiany odległości spowodowanej ruchem celu (WZOc) i wielkość zmiany odległości spowodowanej ruchem wozu (WZOw).

WZO = ±WZOc + (±WZOw)

WZOc oraz WZOw równa się drodze przebytej przez cel (wóz), gdy cel (wóz) porusza się ruchem czołowym lub połowie tej drogi, gdy porusza się ruchem skośnym.

Jeżeli WZO nie można określić, przyjmuje się następujące wielkości:

• 100 m podczas strzelania w miejscu do celu poruszającego się czołowo lub skośnie, przy strzelaniu podczas krótkich przystanków i w ruchu do celu nieruchomego oraz, gdy cel porusza się poprzecznie, a wóz czołowo lub skośnie;

• 200 m przy strzelaniu podczas krótkich przystanków i w ruchu do celu ruchomego, gdy wóz i cel poruszają się ruchem czołowym lub skośnym w różnych kierunkach (zbliżają się lub oddalają).

Do celu trafionego, lecz nie zniszczonego, następny strzał daje się:

• na poprzednim znaku celowniczym, jeżeli odległość do celu nie zmienia się;

• na celowniku, zmienionym o WZO, jeżeli odległość do celu maleje lub wzrasta.

Przykład: strzelanie prowadzi się z miejsca do nacierającego czołgu. Kierunek ruchu celu - czołowy. Pierwszy strzał dano na celowniku 8.

Uchylenie wybuchu określono jako „krótki sto (-100). WZOc nie określono. Określić poprawkę donośności (ΔD) i znak celownika do następnego strzału.

WZO = WZOc = -100 m

Δd = +100 m

ΔD = -WZO + (+Δd) = -100 + (+100) = 0

Następny strzał należy dać na tym samym celowniku (celownik 8).

Poprawianie kierunku strzelania

Kierunek strzelania możemy poprawić jednym z dwóch sposobów:

• poprawienie kierunku przez przeniesienie punktu celowania polegające na wybraniu nowego lub przeniesieniu znaku celowniczego w kierunku przeciwnym do uchylenia pocisku o wielkość wyrażoną w tysięcznych lub sylwetkach celu;

• poprawienie kierunku przez ustalenie na punkt wybuchu polegające na określeniu, na którym znaku celowniczym (miejscu między znakami) nastąpił wybuch pocisku, ustalonym na celowniku punktem wybuchu do następnego strzału wycelowuje się w środek celu.

1.6.5. Współdziałanie z czołgami

Pluton (drużyna) zmechanizowany do realizacji zadań bojowych może być wzmocniony czołgami.

Warunki pola walki i jego specyfika będzie wymuszała wspólne działanie żołnierzy działających pieszo lub na wozach ze środkiem walki jakim jest czołg.

Bardzo duże znaczenie zasadniczo wpływające na działanie będą odgrywać warunki terenowe, które wymuszą wspólne działanie - żołnierz - BWP - czołg - szczególnie w terenie zabudowanym, górach, lesie i ubezpieczeniu.

BWP i czołgi w działaniu powinny uzupełniać swoje parametry taktyczno-bojowe w realizacji zadania, szczególnie w zakresie wzajemnej osłony przed środkami przeciwpancernymi przeciwnika i innymi środkami (butelki z cieczą łatwopalną, niszczycieli czołgów, min przeciwpancernych i przeciwpiechotnych).

Duża ilość środków przeciwpancernych w ugrupowaniu pododdziałów przeciwnika zmuszać będzie do wspólnego działania piechoty z wozami bojowymi. Czołgi szczególnie będą niszczyć środki pancerne i fortyfikacje przeciwnika oraz osłaniać piechotę przed ogniem broni strzeleckiej.

Ogień z armat na wprost w znacznym stopniu wzmocni działanie piechoty a osłona piechoty wydłuży żywotność czołgu na polu walki.

Pluton zmechanizowany do wykonania zadania bojowego może być wzmocniony 1-2 czołgami (drużyna zmechanizowana-czołgiem).

Treścią zadania dla czołgów powinno być przede wszystkim niszczenie środków pancernych przeciwnika, osłona spieszonej piechoty i niszczenie ogniem na wprost obiektów fortyfikacyjnych.

Możliwości bojowe wozów bojowych umożliwiają prowadzenie ognia w ruchu a „zespół bojowy” (BWP - czołg) stanowić powinien wzajemnie uzupełniający się element ugrupowania bojowego, wspólnie realizujący otrzymane zadanie według haseł: „wykrycie - ogień - ruch - osłona”.

Miejsce czołgów (czołgu) w ugrupowaniu plutonu (drużyny) może być różne i zależeć będzie od zadania, terenu i przyjętego przez dowódcę plutonu sposobu walki.

48

W = V_c ∙ t_lp

tysięcznych

działki

Rys. 1.23. Sposób celowania

---