|
Wydział INŻYNIERII ZARZĄDZANIA KATEDRA ERGONOMII I INŻYNIERII JAKOŚCI KIERUNEK ;INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA S.5
|
|
Organizacja pracy osób niepełnosprawnych
PROJEKT
AUTOBUS MIEJSKI
Joanna Rudzińska
dr Jerzy S. Marcinkowski
Poznań (2014/2015)
|
Wydział INŻYNIERII ZARZĄDZANIA KATEDRA ERGONOMII I INŻYNIERII JAKOŚCI KIERUNEK ;INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA S.5
|
1.Wstęp
Tematem projektu jest zaprojektowanie autobusów miejskich tak aby każdy był przystosowany do użytku dla osoby z niedowładem rąk i nóg. W dzisiejszych czasach jest wiele nowych autobusów dostępnych w większych miastach i na najbardziej obleganych trasach, jednak nie w każdej miejscowości te autobusy kursują. Projekt zatem ma na celu wykorzystanie obecnie dostępnych modeli autobusów komunikacji miejskiej i dostosowanie ich do potrzeb osób niepełnosprawnych, tak aby mogły one aktywnie korzystać z życia i poruszania się po mieście i okolicy.
2.Cel projektu
Celem projektu jest zaprojektowanie metamorfozy pojazdu jakim jest autobus miejski i przystosowanie go do użytku przez osoby z dysfunkcją kończyn górnych i dolnych.
Przedmiotem projektu jest zaprojektowanie, wdrożenie oraz opracowanie:
banku danych pozwalających zrealizować projekt
zaprojektowanie relacji między osobą niepełnosprawną korzystającą z autobusu miejskiego a autobusem
sporządzenie kosztorysu realizacji projektu
optymalne rozwiązanie dla projektu
Zakres projektu obejmuje:
Otoczenie wejścia do pojazdu (rampa, przyciski, poręcze, sposób otwierania drzwi)
Stan i cechy ergonomiczne siedzeń (budowa foteli i poręczy, przystosowanie przestrzeni do bezpiecznego transportu osoby na wózku inwalidzkim)
Przestrzeń - cały autobus
Rodzaj niepełnosprawności to dysfunkcja kończyn dolnych i górnych. Jeśli stanowisko zostanie zaprojektowane zgodnie zasadami zapisanymi w Dyrektywie 2001/85/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 listopada 2001 r. odnosząca się do przepisów szczególnych dotyczących pojazdów wykorzystywanych do przewozu pasażerów i mających więcej niż osiem siedzeń poza siedzeniem kierowcy oraz zmieniająca dyrektywy 70/156/EWG i 97/27/WE
oraz w oparciu o Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L z 2010 Nr 255 poz. 1.
W opracowaniu przedmiotu zakresu i celu projektu skorzystano z następujących pozycji literatury:
Budownictwo dla osób upośledzonych fizycznie i inwalidów” wyd. KANON, NORMEX Gdańsk 1995r. zebrał i opracował mgr inż. Arch. Adam Gołuch
H. Kuldschun, E. Rossmann, „Budownictwo dla upośledzonych fizycznie”, Arkady Warszawa 1980r.
B. Nowak „Niepełnosprawni wymagania techniczno- budowlane” Warszawa 2003
Kowalski, K. : Projektowanie bez barier - wytyczne, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa, 2012
DYREKTYWA 2001/85/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z dnia 20 listopada 2001 r.
http://www.niepelnosprawni.pl/labeo/app/cms/x/9609 (data odczytu 20/11/2014)
http://www.moimioczami.pl/author/michaldebiec/ (data odczytu 27/12/2014)
3.Profil użytkownika objętego projektem
Projekt dotyczy mężczyzny, który ma około 40 lat, były wojskowy stracił lewą kończynę dolną w młodym wieku, przez częściowy paraliż ma niedowład w prawej kończynie górnej. Teraz dorabia jako księgowy w małej firmie rodzinnej. Żonaty, ma córkę w wieku gimnazjalnym, którą odprowadza codziennie do szkoły. Użytkownikiem autobusu miejskiego jest osoba, która charakteryzuje się:
dysfunkcją kończyn dolnych (porusza się na wózku dla osób niepełnosprawnych siłą własnych mięśni lub napędem elektrycznym, w produkcji krajowej bądź z importu; wózek jest dostosowany do cech antropometrycznych danej osoby)
dysfunkcją kończyn górnych, które mają charakter niedowładu uniemożliwiającego wykorzystanie kończyn górnych do przytrzymania siebie i wózka
Solaris, MAN, Scania (sprawdzić str)
Instytut konstrukcji
Biblioteka- katalog Sawicki, Firlik
4.Analiza aktualnego stanu istniejącego rozwiązania problemu objętego projektem
Przedmiot projektowania zostanie zmieniony, zostaną w nim uwzględnione wszystkie aspekty dotyczące przystosowania autobusu do korzystania przez osoby z niedowładem kończyn górnych i dolnych. Aby dostosować pojazd do potrzeb trzeba wprowadzić zmiany stanowiska takie jak:
wejście do autobusu:
dodatkowe przyciski przy wejściu do autobusu informujące kierowcę o przewozie osoby z dysfunkcją
rampa zainstalowana przy wejściu dla osób niepełnosprawnych
pneumatyczne opuszczanie pojazdu (!!)
sposób otwierania drzwi - na zewnątrz
miejsce na wózek inwalidzki:
podpórki/podłokietniki pozwalające na przytrzymanie i ustawienie wózka
oparcie umożliwiające bezpieczne oparcie wózka
pasy pozwalające na bezpieczne przypięcie osoby na wózku do oparcia
przycisk pozwalający osobie niepełnosprawnej na zasygnalizowanie chęci opuszczenia pojazdu
przestrzeń
przestrzeń przy oparciu - min szerokość na wysokości podłogi 130cm, min szerokość na wysokości uchwytu (podpórki/podłokietnika) 115cm, wysokość podparcia min 75cm, min wysokość miejsca na nogi 35cm
osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim potrzebuje min 120cm na swobodny przejazd wózka
przestrzeń manewrowa - min średnica okręgu 1,5m
oparcia i poręcze powinny być zmontowane na wys. 0,85 -1,2m
5.Założenia projektowe.
Model autobusu, który poddamy modyfikacji to SCANIA OMNICITY CN94UB. Jest to autobus niskopodłogowy ale nie przystosowany do użytku przez osoby niepełnosprawne. Plan siedzeń i budowa autobusu:
Rys. SCANIA OMNICITY CN94UB(źródło: http://www.igkm.pl/site/tabor,autobusy,8.html?details=1)
Moduły \ Parametry |
Techniczne |
Organizacyjne |
Ekonomiczne |
Wejście - drzwi |
Wymiary : szerokość min. 1,2m; wysokość 2m; przestrzeń manewrowa przed i za drzwiami min 1,5m |
Sposób otwierania - na zewnątrz |
Montaż dodatkowych siłowników, poręczy, ułatwiających użytkowanie os. niepełnosprawnym |
Wejście - przycisk i jego oznakowanie |
Wys Od 0,9 do 1,2m od płaszczyzny chodnika; przycisk koloru niebieskiego lub granatowego; oznakowanie powinno być widoczne, symbol graficzny dla użytkowników wózków inwalidzkich: barwa: biały symbol na niebieskim tle, rozmiar: średnica co najmniej 130 mm, międzynarodowym znakiem osoby na wózku inwalidzkim 300 x 300 mm |
Oznakowanie powinno znajdować się bezpośrednio na i obok przycisku |
Podłączenie przycisków do panelu kierowcy |
Rampa |
szerokość rampy wynosi 119cm przy szerokości wejścia 120cm i drzwiach otwieranych na zew |
Rozeznanie wśród różnych rodzajów ramp (ręczne/ automatyczne) |
Podłączenie do panelu kierowcy (podnoszenie i opuszczanie) |
Siedzenia |
Usunięcie siedzeń 5 i 6 od strony kierowcy |
Przygotowanie przestrzeni do montażu i instalacji oparcia, pasów i przycisku stop dla os. z dysfunkcją kończyn dolnych |
Demontaż siedzeń i montaż oparcia, pasów i przycisku stop dla os. z dysfunkcją kończyn dolnych |
Przejście |
Zamontowanie innej poręczy pomiędzy drzwiami i siedzeniami 5 i 6 od strony wejścia do autobusu |
Poszerzenie przejścia dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim |
Demontaż i ponowny montaż poręczy |
Poręcz |
Dostosowanie poręczy przy przejściu i przy oparciu do osoby poruszającej się za pomocą wózka inwalidzkiego - Zamontowana 90 cm od posadzki; dł. Ok. 75-85 cm |
|
Demontaż i ponowny montaż poręczy |
Oparcie |
Oparcie umożliwiające bezpieczne oparcie wózka - oparcie zamontowane 35-48cm nad podłożem, pod katem 4- 8stopni, wysokość oparcia to max 83cm przy wysokości całego oparcia równej 130cm, szerokość dolnej części oparcia to 27-42cm przy oparciu i 27-30cm przy oparciu górnym |
Znalezienie odpowiedniego oparcia, obicie go materiałem (takim jak na siedzeniach) |
Montaż poręczy |
Pasy |
zamontowane 80-120 cm nad posadzką, na ścianie autobusu obok oparcia |
|
Montaż pasów |
Przyciski wewnątrz pojazdu |
Wys Od 0,9 do 1,2m od płaszczyzny chodnika; przycisk koloru niebieskiego lub granatowego; oznakowanie powinno być widoczne, symbol graficzny dla użytkowników wózków inwalidzkich: barwa: biały symbol na niebieskim tle, rozmiar: średnica co najmniej 130 mm, międzynarodowym znakiem osoby na wózku inwalidzkim 300 x 300 mm |
Oznakowanie powinno znajdować się bezpośrednio na i obok przycisku |
Podłączenie przycisków do panelu kierowcy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
W tym miejscu należy podać specyfikację wymagań w stosunku do projektowanego obiektu ,stanowiska czy systemu i ogólnie je omówić . Powinny się w nich znaleźć wymagania:
techniczne
organizacyjne
ekonomiczne
j l . m,
x1- dla technicznych (wymagania dla 1 2 8 modułu)
x2- dla org(wymagania dla 1 2 8 modułu)
x3- ekonom (wymagania dla 1 2 8 modułu) Nie trzeba wszystkiego uwzględniać
6.Kryteria i wymagania projektowe z zakresu ergonomii i bezpieczeństwa pracy dla czynnika ludzkiego/ osoby niepełnosprawnej występujących w projekcie
Dla tych które będą uwzględnione w punkcie 5 trzeba zrobić tabelkę
Lp. |
Parametr projektu (co z tech, org, ekonom) Max ilośc parametrów- 24, ale może być ich mniej, ale należy napisać dlaczego mniej |
Wartość oceny parametru N |
Kryterium oceny(no) (znaleźć kryterium oceny) |
Wynik oceny (n) z pomiaru |
1 |
Wejście - drzwi |
|
|
|
2 |
Wejście - przycisk (instalacja) |
|
|
|
3 |
Wejście - przycisk (jego oznakowanie) |
|
|
|
4 |
Rampa (automatyczna) |
|
|
|
5 |
Rampa (ręczna) |
|
|
|
6 |
Rampa (instalacja) |
|
|
|
7 |
Siedzenia (usunięcie) |
|
|
|
8 |
Wyrównanie posadzki |
|
|
|
9 |
Poręcz (usunięcie) |
|
|
|
10 |
Poręcz (montaż) |
|
|
|
11 |
Przycisk przy oparciu |
|
|
|
12 |
Poręcz do montażu oparcia |
|
|
|
13 |
Montaż oparcia |
|
|
|
14 |
Montaż pasów |
|
|
|
15 |
|
|
|
|
16 |
|
|
|
|
17 |
|
|
|
|
18 |
|
|
|
|
19 |
|
|
|
|
20 |
|
|
|
|
N= n/no
Skala 5stopni (nadać wartość)
Skala w zakresie jakości:
0,0 - niedostateczny; niebezpieczny; bardzo mały; zbędny
0,2 - dopuszczający; niewystarczająco bezpieczny; średnio mały; nie przydatny
0,4 - dostateczny; mało niebezpieczny; średni; mało przydatny
0,6 - dobry; dość bezpieczny; średnio duży; przydatny
0,8 - bardzo dobry; bezpieczny; duży; potrzebny
1,0 - celujący; bardzo bezpieczny; bardzo duży; niezbędny
7. Kryteria i wymagania projektowe z zakresu ergonomii i bezpieczeństwa dla przedmiotu projektu
Lp. |
Parametr projektu (co z tech, org, ekonom) Max ilośc parametrów- 24, ale może być ich mniej, ale należy napisać dlaczego mniej |
Wartość oceny parametru N |
Kryterium oceny(no) (znaleźć kryterium oceny) |
Wynik oceny (n) z pomiaru |
1 |
Wejście - drzwi |
|
|
|
2 |
Wejście - przycisk (instalacja) |
|
|
|
3 |
Wejście - przycisk (jego oznakowanie) |
|
|
|
4 |
Rampa (automatyczna) |
|
|
|
5 |
Rampa (ręczna) |
|
|
|
6 |
Rampa (instalacja) |
|
|
|
7 |
Siedzenia (usunięcie) |
|
|
|
8 |
Wyrównanie posadzki |
|
|
|
9 |
Poręcz (usunięcie) |
|
|
|
10 |
Poręcz (montaż) |
|
|
|
11 |
Przycisk przy oparciu |
|
|
|
12 |
Poręcz do montażu oparcia |
|
|
|
13 |
Montaż oparcia |
|
|
|
14 |
Montaż pasów |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taka sama tabelka jak w 6. Otoczenie w którym znajduje się człowiek, warunki klimatyczne, wymiana powietrza, mikroklimat, wilgotność względna, oświetlenie, hałas. 8 modułów. W tym rozdziale powinny się znaleźć kryteria i wymagania projektowe z zakresu ergonomii i bezpieczeństwa pracy dla przedmiotu w realizowanym projekcie. Kryteria i wymagania dotyczące ergonomicznego zaprojektowania obiektu technicznego i środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Należy tu wymienić i uzasadnić włączenie ich do zbioru kryteriów i wymagań dla przedmiotu w realizowanym projekcie.
8.Ocena możliwych wariantów realizacji projektu i ich ocena.
Odnieść się do wyników N. W tym rozdziale należy dokonać oceny wypełnienia możliwych wariantów projektu względem kryteriów i wymagań przyjętych w punktach 6 i 7. W tym miejscu należy zdecydować, o tym który wariant został przyjęty do realizacji i dlaczego .
9.Charakterystyka przyjętego wariantu rozwiązania projektu
8 modułów omówić wszystkie jeśli od nowa projektowane stanowisko. W tym miejscu należy szczegółowo omówić wybrany wariant realizacji projektu. W jego opisie powinny znaleźć się rysunki, schematy, itd. będące częścią dokumentacji projektowej.
Należy w tym miejscu również zamieścić opis funkcjonowania zaprojektowanego stanowiska czy systemu oraz krótki opis funkcjonowania człowieka na zaprojektowanym stanowisku pracy czy systemie, uwzgledniający ww. kryteria i wymagania .
Tu też należy wskazać trudności, które uniemożliwiły wskazanie wszystkich rozwiązań w projekcie, które można byłoby uwzględnić.
10.Kosztorys realizacji przyjętego wariantu rozwiązania projektu
Budżet:
rampa 2999zł (urządzenie + instalacja)
mechanizm otwierania drzwi 2299zł (urządzenie + instalacja)
usunięcie siedzeń 2000zł-3400zł
wymodelowanie podłogi 2000zł
oparcie 799zł (urządzenie + instalacja)
pasy 200zł (urządzenie + instalacja)
przyciski i okablowanie 899zł
instalacja uchwytów 1000zł-1200zł
11.Podsumowanie. Możliwość wdrożenia.
Tu należy ocenić, w jakim stopniu projekt stanowiska pracy czy systemu odwzorowuje założone wymagania a także należy zdefiniować, jakie są możliwości wdrożenia zaproponowanego projektu . W tej ocenie należy odnieść się do kosztów z pkt. 10 i ewentualnej opinii potencjalnego użytkownika zaprojektowanego stanowiska czy systemu.
12