648


Plan wynikowy dwustopniowy do podręczników Zrozumieć słowo

klasa II gimnazjum - PROGRAM: DKW-4014-204/99

Liczba godzin

Tematy lekcji

Wymagania
podstawowe

Wymagania
ponadpodstawowe

Uwagi
o realizacji

WRZESIEŃ

1

Nasze plany
- oglądamy podręczniki

Uczeń:

  • korzysta ze spisu treści, omawiając tematykę podręczników

  • sporządza skrócony opis bibliograficzny podręczników

  • ze zrozumieniem używa pojęć: „literatura”, „składnia”, „fleksja”...

  • samodzielnie sporządza notatkę
    z lekcji

Uczeń:

  • rozróżnia skrócony
    i rozszerzony opis bibliograficzny

  • sporządza opis bibliograficzny tekstu zamieszczonego
    w podręczniku

  • wyjaśnia znaczenie terminów związanych z nauką
    o literaturze i języku

2

Kanon lektur, czyli to, co przeczytamy

  • sporządza skrócony opis bibliograficzny wybranych lektur

  • porządkuje w kolejności alfabetycznej spis lektur

  • zbiera informacje o wybranym autorze i jego utworze, korzystając
    z dostępnych przewodników, encyklopedii, słowników

  • wyjaśnia niejednoznaczność rzeczownika „kanon”, stosując go w zdaniach w różnym znaczeniu

pomoce: egzemplarze lektur ze szkolnej biblioteki; słowniki, przewodniki, encyklopedie

2

Powtarzamy wiadomości
o zdaniu pojedynczym

  • rozwija zdanie pojedyncze nierozwinięte

  • rysuje wykres zdania pojedynczego rozwiniętego,

  • nazywa części zdania

  • wskazuje związki wyrazów
    w zdaniu

  • rozpoznaje związek główny jako związek zgody

  • rozpoznaje związki poboczne: zgody, rządu, przynależności

  • buduje zdanie pojedyncze rozwinięte wg podanego schematu

2

Główne
i poboczne części zdania

  • zadaje właściwe pytania o wyrazy
    w celu nazwania części zdania

  • wskazuje bezbłędnie podmiot
    i orzeczenie, przydawkę dopełnienie i okolicznik

  • zna pytania części zdania

  • samodzielnie sporządza rozbiór logiczny niezbyt skomplikowanego zdania pojedynczego

  • nazywa części zdania, stosując szczegółowy ich podział

  • sporządza rozbiór logiczny zdania pojedynczego
    o skomplikowanej budowie

3

Okolicznik bez tajemnic

  • wskazuje okoliczniki w tekście

  • zadaje pytanie o wskazany okolicznik

  • nazywa typ okolicznika (czasu, miejsca, sposobu)

  • nazywa typ okolicznika (również przyczyny, celu, warunku, przyzwolenia)

2

Dom w trzech odsłonach.

Z. Nałkowska Dom nad łąkami,

Cz. Miłosz Dolina Issy,
A. Mickiewicz Pan Tadeusz (Dwór
w Soplicowie
)

  • czyta ze zrozumieniem teksty dotyczące domu

  • wypisuje z tekstów określenia opisujące dom

  • podejmuje próby określenia funkcji czytanych tekstów,

  • korzystając z notatek, dokonuje przekładu intersemiotycznego (rysunek)

  • uzasadnia celowość zastosowanych w tekstach środków wyrazu (epitetów, porównań, przenośni)

  • określa funkcje czytanych tekstów

praca
w grupach

1

Próbujemy recytować trzynastozgłos-kowca

  • czyta i recytuje głośno, płynnie, ale jeszcze z błędami w zakresie dykcji, pauzowania, akcentowania przygotowany w domu fragment Pana Tadeusza

  • czyta tekst z zabarwieniem emocjonalnym

  • podejmuje próby oceny
    i samooceny

  • czyta i recytuje głośno, biegle i poprawnie pod względem dykcji, pauzowania i akcentowania

  • prezentuje własną interpretację głosową tekstu ocenia interpretację kolegów i własną

Każdy uczeń otrzymuje kartę oceny recytacji, na którą nanosi swe obserwacje zgodne
z ustaloną skalą.

1

Ojczyzna
w słowach
i obrazach.

Z. Jerzyna

To jest Polska,
T. Różewicz *** (oblicze ojczyzny),

A. Słonimski Ojczyzna,

K. Wierzyński Ktokolwiek jesteś bez ojczyzny

  • czyta teksty poetyckie dotyczące ojczyzny

  • dobiera słowa-skojarzenia
    z wyrazem ojczyzna

  • wskazuje poetyckie skojarzenia, zapisując cytaty z wierszy

  • nazywa środki poetyckie

  • dzieli teksty na obrazy poetyckie

  • wykonuje ilustrację do wybranego obrazu poetyckiego

  • próbuje określić rolę środków artystycznych w powstawaniu obrazów poetyckich

  • nazywa uczucia podmiotu lirycznego w każdym z utworów

  • znajduje cechę wspólną utworów: temat - nostalgia

  • wykonuje obraz abstrakcyjny pt. „Nostalgia”, korzystając
    z obrazów poetyckich wszystkich omówionych wierszy o tej tematyce

1

Moja piosnka (II) Norwida

- pieśń, modlitwa czy elegia?

  • słucha tekstu poetyckiego,

  • czyta wiersz

  • wypowiada się na temat jego budowy (używając właściwego nazewnictwa: strofa, refren, rymy...)

  • określa nastrój i temat utworu,

  • wskazuje w każdej ze strof symbol ojczyzny

  • podejmuje próbę nazwania uczuć podmiotu lirycznego w każdej zwrotce

  • wskazuje fragmenty nadające utworowi charakter modlitwy
    i świadczące o nostalgii

  • ze zrozumieniem czyta definicje pieśni, modlitwy i elegii

  • w wierszu wskazuje elementy modlitwy, pieśni, elegii

  • interpretuje symbolikę utworu

  • interpretuje każdą ze strof

  • buduje pisemną wypowiedź interpretacyjną: z interpretacji strof tworzy spójną całość

1

Mnie ta ziemia od innych droższa.

W. Szymborska Gawęda o miłości ziemi ojczystej

  • na podstawie tytułu określa tematykę utworu

  • wskazuje deklaracje podmiotu lirycznego

  • rozumie znaczenie frazeologizmów: „zapuścić korzenie”, „wracać do korzeni”

  • buduje zwroty i wyrażenia
    z rzeczownikiem „ojczyzna”

  • stosuje je w zdaniu

  • wskazuje porównania rozbudowane w obraz poetycki

  • korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych (hasło: „gawęda”)

  • rozszyfrowuje znaczenie metafor

  • wypowiada się na temat patriotyzmu i jego przejawów

PAŹDZIERNIK

3

Rzeczownik znany i nieznany

  • wskazuje rzeczownik w tekście

  • określa cechy rzeczownika (żywotny - nieżywotny, osobowy - nieosobowy, własny - pospolity)

  • określa formę gramatyczną

  • odmienia przez przypadki w dwu liczbach rzeczownik o typowej deklinacji

  • oddziela temat od końcówki fleksyjnej

  • wskazuje tematy oboczne
    i oboczności

  • odmienia rzeczowniki
    o nietypowej deklinacji

  • wskazuje rzeczowniki występujące tylko w liczbie pojedynczej lub mnogiej

  • wskazuje rzeczowniki nieodmienne

  • stosuje w zdaniu rzeczowniki
    o osobliwej odmianie

  • wyjaśni osobliwości deklinacyjne

1

(+1)

Jaką rodzinę znał profesor Tutka?

J. Szaniawski Profesor Tutka znał rodzinę utalentowanych

  • samodzielnie, ze zrozumieniem czyta tekst opowiadania

  • rozumie dosłowne

  • i przenośne znaczenie zwrotu „mieć talent”

  • używa w zdaniu frazeologizmu „słoń w składzie porcelany”

  • tworzy rodzinę wyrazów
    z rdzennym „humor”

  • przedstawia swoją rodzinę
    w sposób oficjalny (nazywa pokrewieństwa), korzystając
    z przygotowanego przez siebie drzewa genealogicznego

  • używa w zdaniu przenośnego znaczenia zwrotu „mieć talent”

  • ocenia postawy bohaterów

  • dostrzega w tekście groteskowość i jej celowość

  • przedstawia swoją rodzinę również w sposób dowcipny

  • przedstawia siebie w sposób humorystyczny, próbuje nadać tekstowi charakter groteskowy

  • odpowiada na pytanie zawarte
    w temacie lekcji, dostrzegając przewrotność tytułu opowiadania

  • tworzy humorystyczny tekst krótkiego dyktanda

dodatkowa lekcja przeznaczona na prezentacje: rodziny, siebie, tekstu dyktanda

1

Znam tekst tej lektury. Sprawdzian.

H. Sienkiewicz Latarnik

  • korzystając z tekstu w czasie sprawdzianu wykonuje zadania: zadaje pytania do świata przedstawionego w utworze (5-6)
    i odpowiada na nie; buduje ramowy plan wydarzeń; korzystając z planu, pisze streszczenie

  • korzystając z tekstu w czasie sprawdzianu wykonuje zadania: zadaje pytania do świata przedstawionego w utworze
    (9-10) i odpowiada na nie; buduje plan ramowy wydarzeń i pisze streszczenie z zachowaniem chronologii w dziejach bohatera

1

Co stanowiło inspirację do napisania Latarnika?

  • czyta tekst dotyczący genezy noweli

  • notuje informacje o inspiracji Sienkiewicza - losie Sielawy

  • odpowiada na pytanie postawione w temacie lekcji

  • porównuje świat przedstawiony noweli z notatką prasową przytoczoną przez Krzyżanowskiego

  • wskazuje podobieństwa i różnice

  • dostrzega różnice między poetyką tekstu literackiego a tekstem prasowym

  • określa funkcję wprowadzenia fikcji literackiej

tekst:

J. Krzyżanowski

O Latarniku

H. Sienkiewicza

2

Skawiński
- obywatel świata

  • wybiera z tekstu informacje
    o miejscach, w których żył bohater

  • redaguje plan odtwórczy: „Szlak wędrówki Skawińskiego”

  • korzysta z atlasu, wskazuje miejsca pobytu bohatera

  • wraz z grupą sporządza „mapę” do dziejów bohatera, wykorzystując zdobyte informacje

  • opowiada o losach, korzystając
    z efektu pracy grupowej

  • redaguje opowiadanie odtwórcze

  • łączy życie bohatera
    z wydarzeniami historycznymi Europy i świata

  • włącza historię do „mapy” grupy

  • redaguje opowiadanie twórcze: „Co dalej ze Skawińskim”?

lekcja wg „Kreatora”

(w wyniku prac grup powstały: mapy, linie czasu, symboliczne plakaty, łańcuchy zdarzeń; każde rozwiązanie jest właściwe, jeżeli jest poprawne merytorycznie)

1

... Ty jesteś jak zdrowie...

Analiza artystyczna opisu przeżyć bohatera

  • wybiera fragmenty opisujące uczucia bohatera

  • buduje słowniczek słów, wyrażeń
    i zwrotów opisujących uczucia

  • redaguje odtwórczy opis przeżyć latarnika

  • zachowuje trójdzielność wypowiedzi pisemnej

  • w opisie przeżyć rozróżnia: przyczynę doznań, opis uczucia, konsekwencje w zachowaniu bohatera

  • analizuje opis, nazywając środki artystyczne

  • podejmuje próbę zredagowania opisu przeżyć Skawińskiego opuszczającego latarnię

praca w parach

1

... Tęskno mi Panie... Motyw nostalgii
w literaturze polskiej.

A. Mickiewicz Pan Tadeusz (Inwokacja),

J. Tuwim Cel,
A. Ziemianin
List ze Sieny,

H Sienkiewicz Latarnik

  • czyta ze zrozumieniem teksty poetyckie

  • wskazuje fragmenty nazywające uczucia do ojczyzny

  • nazywa środki artystyczne

  • dostrzega motyw literacki

  • korzysta ze Słownika terminów literackich, analizuje definicję motywu

  • wskazuje w tekstach ich temat jako motyw literacki

  • ze zrozumieniem używa terminów: „motyw wędrowny”, „nawiązanie literackie” (na przykładzie noweli Latarnik)

1

Sprawdzian czytania ze zrozumieniem

  • samodzielnie czyta tekst

  • wybiera informacje na wskazany temat

  • wnioskuje

  • uogólnia

  • podsumowuje

1

Plan - opis - opowiadanie, czyli kilka rad dla piszących wypracowanie

  • czyta ze zrozumieniem teksty dotyczące form wypowiedzi pisemnej

  • w ćwiczeniach:

• buduje plan ramowy
i szczegółowy

• opisuje ilustrację z podręcznika

• nazywa uczucia związane
z koncertem ulubionego zespołu

  • redaguje opowiadanie odtwórcze (z planem)

  • próbuje wkomponować do opowiadania elementy opisu

  • redaguje mały poradnik dla piszących wypracowanie (opowiadanie)

  • redaguje opowiadanie twórcze
    (z planem) z elementami opisu

2

O zaimkach
i ich funkcji
- powtórzenie

  • rozpoznaje zaimek w tekście

  • rozróżnia zaimek przymiotny, przysłowny, liczebny, rzeczowny

  • rozróżnia formy krótsze i dłuższe zaimków rzeczownych

  • używa poprawnych form zaimków w zdaniu

  • dokona klasyfikacji zaimków

  • określa formę zaimków odmiennych

  • poprawnie używa form krótszych i dłuższych zaimków rzeczownych

  • zna zasady stosowania ww.

  • wskaże błędnie użyte zaimki

  • wyjaśni, na czym polega błąd

  • określi funkcję zaimków
    w zdaniu

1

Po co i jak czytać?

  • odnajduje w tekstach fragmenty zgodnie z poleceniem

  • buduje w punktach notatkę: „Co daje systematyczne ćwiczenie czytania?”

  • redaguje wskazówki dla tych, którzy chcą doskonalić umiejętności czytania

  • uzasadnia, że czytanie jest sztuką

  • rozumie sens doskonalenia techniki czytania

  • dokonuje samooceny umiejętności czytania

praca
w grupach

1

Zasady ortograficzne raz jeszcze. Krzyżówka

rz - ż

  • pisze poprawnie ortogramy
    ż - rz

  • uzasadnia pisownię

  • pisze poprawnie ponad 80% ortogramów

  • uzasadnia pisownię

1

Sprawdź się! Umiejętności

z zakresu wiedzy

o rzeczownikach

i zaimkach

  • jak w tematach:

• Rzeczownik znany i nieznany (s. 89)

• O zaimkach i ich funkcji (s. 92)

  • jak w tematach:

• Rzeczownik znany
i nieznany (s. 89)

• O zaimkach i ich funkcji (s. 92)

2

„Człowieczeń-stwo ujawnia się
w poszukiwaniu swego miejsca na ziemi”.

Z. Herbert

Pan od przyrody

  • czyta ze zrozumieniem utwór poetycki

  • wskazuje obrazy poetyckie
    i przedstawia je w formie plastycznej

  • wskazuje podmiot liryczny, bohatera i temat wypowiedzi poetyckiej

  • wskazuje i nazywa podstawowe środki poetyckie

  • wskazuje wersy uzasadniające uczucia podmiotu lirycznego

  • podejmuje próbę wyrażania opinii dotyczącej twierdzenia zawartego w temacie (praca pisemna)

  • dostrzega metaforyczność
    i ujmuje ją w pracy plastycznej

  • wskazuje zaskakujące połączenia wyrazowe (przenośnie)

  • określa efekt użycia metafor

  • nazywa uczucia podmiotu lirycznego

  • w opinii odwołuje się do utworu Herberta i własnych przemyśleń

LISTOPAD

2

„Nauczyli mnie mnóstwa mądrości...”

J. Tuwim Nauka,

Z. Jerzyna Nauczyciel,

L. Kaczmarek
*** (prawda pleciona ze światła książek)

  • redaguje plan najwspanialszego dnia w szkole

  • redaguje „reklamę” swego gimnazjum skierowaną do młodszych kolegów

  • czyta ze zrozumieniem teksty poetyckie

  • przyporządkowuje fragmenty wierszy odpowiednie profesje nauczycielskie

  • projektuje folder o swojej szkole, korzystając z efektów pracy grupy

  • plan lekcji wzbogaca informacjami o sposobach prowadzenia lekcji, metodzie, nauczycielu

  • świadomie posługuje się językiem reklamy

  • parafrazuje tekst poetycki, redagując informacje dotyczące swoich nauczycieli

  • odczytuje główną myśl (motto) utworu

lekcja wg „Kreatora”

1

Czasownik czy przymiotnik? Poznajemy imiesłów przymiotnikowy

  • rozpoznaje i nazywa imiesłów przysłówkowy

  • odróżnia imiesłowy przymiotnikowe od form zakończonych na -no, -to

  • określa formy rodzajowe imiesłowu przymiotnikowego biernego

  • tworzy imiesłowy przymiotnikowe

  • tworzy odpowiednie formy imiesłowu przymiotnikowego biernego

  • porówna imiesłów przymiotnikowy
    z przymiotnikiem

  • zna i stosuje zasadę pisowni nie
    z imiesłowem przymiotnikowym

1

Czasownik czy przysłówek? Poznajemy imiesłów przysłówkowy

  • rozpoznaje i nazywa imiesłów przysłówkowy

  • odróżnia imiesłów przysłówkowy współczesny od uprzedniego

  • zna i stosuje zasady zakończeń imiesłowu przysłówkowego uprzedniego

  • zna i stosuje zasadę pisowni nie
    z imiesłowem przysłówkowym

1

Do czego służą imiesłowy?

  • przekształca zdanie podrzędne na imiesłowowy równoważnik zdania

  • wskazuje w wypowiedzeniu złożonym imiesłowowy równoważnik zdania

  • oddziela przecinkami od reszty zdania imiesłowowy równoważnik zdania

  • poprawia błędy w użyciu imiesłowowego równoważnika

  • zna zasady stosowania imiesłowowego równoważnika zdania w wypowiedzeniu złożonym

3

Praca klasowa
nr 1; omówienie, poprawa

  • redaguje spójne i logiczne opowiadanie odtwórcze/streszczenie

  • pisze w miarę poprawnie pod względem ortograficznym

  • w wypowiedzi zachowuje trójdzielność kompozycji (przestrzega podziału na akapity)

  • redaguje spójne i logiczne opowiadanie twórcze

  • pisze poprawnie pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym
    i językowym

2

Oko w oko
z Zygmusiem.
S. Mrożek Wyznanie
o Zygmusiu

  • czyta ze zrozumieniem tekst

  • gromadzi ciekawe informacje bibliograficzne o S. Mrożku

  • przygotowuje plan dekompozycyjny utworu w formie pytań

  • opowiada w narracji 1-osobowej

  • określa inteligencję bohatera wypisując słowa z tekstu

  • wybiera fragmenty tekstu określające postać bohatera

  • charakteryzuje Zygmusia (praca pisemna)

  • opowiada losy bohatera (plakat) inaczej

  • przygotowuje wystawkę poświęconą autorowi

  • rozumie pojęcie groteski
    i wyjaśnia jej cechy na przykładzie tekstu

  • pisze opowiadanie z elementami charakterystyki (praca pisemna)

1 (+1)

„Człowiek

jest naj-przedniejszym tworzywem literatury.”

J. Parandowski Tworzywo literackie

  • słucha ze zrozumieniem fragmentu tekstu naukowego dotyczącego tworzywa literatury

  • wybiera najważniejsze informacje

  • próbuje napisać streszczenie tekstu

  • układa pytania (otwarte) do tekstu

  • wypisuje z tekstu ortogramy (20)
    i uzasadnia ich pisownię

  • czyta ze zrozumieniem tekst naukowy dotyczącego tworzywa literatury

  • redaguje plan odtwórczy

  • pisze streszczenie korzystając
    z planu

  • układa pytania

  • (zamknięte) do tekstu

  • redaguje wypowiedź skierowaną do kolegów w celu zachęcenia ich do czytania utworów literatury pięknej

  • układa spójną wypowiedź
    z ortogramami wybranymi
    z tekstu

praca w małych grupach

2

Jak poprawnie utworzyć imiesłów?

  • rozpoznaje imiesłowy w tekście,

  • określa typ imiesłowu (przymiotnikowy, przysłówkowy)

  • zna zasady tworzenia imiesłowów i próbuje je stosować

  • stosuje zasady tworzenia imiesłowów

  • buduje ich poprawne formy

2

Niemały kłopot ortograficzny. Pisownia wyrażeń przyimkowych

  • wskazuje wyrażenia przyimkowe (łatwe przykłady)

  • korzysta ze słownika ortograficznego (z zasadami pisowni)

  • pisze do 74% ortogramów opracowanych w czasie lekcji

  • wskazuje wyrażenia przyimkowe (trudne przykłady - pisane łącznie)

  • poprawnie pisze powyżej 75% ortogramów opracowanych na lekcji

dobór ćwiczeń

wg potrzeb klasy;
z własnych zbiorów nauczyciela; na drugiej godzinie lekcyjnej kartkówka ortograficzna

1

„Dziady” czy Zaduszki?

(A. Markowski: Nazwy obyczajów zadusznych)

  • opowiada o tradycjach regionalnych związanych z czcią dla zmarłych

  • korzystając z tekstu, wypowiada się na temat obyczajów

  • wyjaśnia pochodzenie słowa zaduszki

  • odróżnia święta ku czci zmarłych
    i ich istotę (1 XI i 2 XI)

  • wyjaśnia pochodzenie nazw obyczajów zadusznych

  • korzystając z różnych źródeł, przygotowuje informacje
    o dziadach

  • czyta teksty poetyckie i wyraża sądy

2

„… pewne nauki,

gminnym sposobem zmysłowie przedstawiane”
w Dziadach
A. Mickiewicza

  • czyta tekst dramatu i wstęp autorstwa Mickiewicza

  • ustala pochodzenie cytatu
    - tematu lekcji

  • wskazuje fragmenty tekstu: czary, przewinienie, życzenie ducha, nauka moralna

  • dostrzega realizm i fantastykę,

  • rozumie i stosuje pojęcia: „dramat właściwy”, „didaskalia”, „tekst główny”

  • redaguje streszczenie

  • czyta tekst z podziałem na role

  • omawia rolę chóru

  • interpretuje wypowiedzi duchów

  • wyjaśnia znaczenie zwrotów: „być człowiekiem”, „zaznać słodyczy”, „nie dotknąć ziemi”

  • odczytuje wartości uniwersalne utworu

  • samodzielnie wskazuje cechy rodzajowe i gatunkowe dramatu

  • ocenia postawy bohaterów

  • redaguje opowiadanie odtwórcze, wchodząc w rolę Guślarza

praca w parach, grupach

1

„… obrzędy pogańskie pomieszane
z wyobrażeniami religii chrześcijańskiej”
w Dziadach

A. Mickiewicza

  • wskazuje w dramacie elementy pogańskie i chrześcijańskie

  • rozumie różnicę między obrzędami a wyobrażeniami chrześcijańskimi

  • redaguje notatkę w formie tabeli

  • wskazuje cytaty

lekcja
z wykorzysta-niem kart pracy

2

Wokół dramatu, wokół teatru

  • pracuje w grupie, pełni powierzoną mu funkcję

  • projektuje tablicę dydaktyczną dotyczącą wybranego przez grupę zagadnienia:

• słowniczek pojęć teatralnych,

• dramat i jego gatunki

• przewodnik po teatrach naszego regionu

  • ocenia siebie, grupę i prezentację

  • przygotowuje materiał niezbędny do realizacji zadania - czyni to
    w sposób świadomy i wybiórczy

lekcja wg „Kreatora”

GRUDZIEŃ

1

Co zakłóca komunikowanie się?

  • czyta ze zrozumieniem teksty dot. komunikacji

  • odpowiada na postawione pytania

  • używa pojęć: „nadawca”, „odbiorca”, „komunikat”, „kod”

  • redaguje notatkę z lekcji

  • zna sposoby porozumiewania się w świecie współczesnym

  • omawia schemat komunikacyjny

  • omawia warunki skutecznego komunikowania się

  • redaguje notatkę świadczącą
    o umiejętności selekcjonowania materiału informacyjnego

1

Co o zdaniu pojedynczym gimnazjalista już wie?

  • dokonuje rozbioru logicznego zdania pojedynczego

  • zna podstawowe funkcje rzeczownika i czasownika

  • wskazuje związki składniowe

  • nazywa związek między podmiotem a orzeczeniem (główny, zgody)

  • dokonuje rozbioru logicznego bardziej rozwiniętego zdania pojedynczego

  • wskazuje części zdania, w tym typy przydawek, dopełnień
    i okoliczników

  • nazywa związki wyrazowe
    w zdaniu

  • rysuje schemat podziału wśród zdań pojedynczych

  • buduje zdanie do wykresu

1

O rodzajach podmiotu

  • rozpoznaje różnie wyrażony podmiot (w mianowniku, dopełniaczu, domyślny, szeregowy)

  • stosuje w wypowiedziach różne rodzaje podmiotu

  • charakteryzuje rodzaje podmiotów

  • nazywa typ podmiotu (gramatyczny, logiczny, domyślny, szeregowy, zbiorowy)

  • wskazuje podmiot wyrażony innymi częściami mowy niż rzeczownik

  • nazywa zdanie bezpodmiotowe

1

Jaki jestem? Kim będę? Orzeczenie imienne w zdaniu

  • rozpoznaje orzeczenie czasownikowe i imienne

  • omawia budowę orzeczenia imiennego

  • używa różnych orzeczeń

  • w zdaniu w celu skuteczniejszego komunikowania się

1

Ulica Cicha
- cicha ulica, czyli co to jest szyk wyrazów?

  • układa wyrazy we właściwym szyku zdaniowym

  • próbuje poprawić błędy
    w szyku wyrazów

  • układa zdania tak, by wykazać różnice połączeń wyrazowych typu: ulica Cicha - cicha ulica

  • uzasadnia istotę błędu szyku wyrazów w zdaniu

  • stosuje zasady poprawnościowe we własnych wypowiedziach ustnych i pisemnych

1

Sprawdzian umiejętności składniowych
w zakresie zdania pojedynczego

  • jak w tematach dotyczących zdania pojedynczego

  • jak w tematach dotyczących zdania pojedynczego

2

Ludzie listy piszą!

  • czyta ze zrozumieniem rozdział dotyczący listu

  • pisze list prywatny
    z wykorzystaniem środków językowych typowych dla nieoficjalnej sytuacji mówienia

  • zwraca uwagę na poprawną pisownię zwrotów grzecznościowych w liście

  • przestrzega schematu kompozycyjnego listu

  • redaguje notatkę, pomijając szczegóły

  • próbuje napisać list otwarty

  • rozróżnia listy: prywatny, motywacyjny, urzędowy, otwarty (na konkretnych przykładach),

  • redaguje plakat, program, prośbę, ogłoszenie, zaproszenie, podziękowanie w ramach hipotetycznej akcji szkolnej „Pomóżmy innym”

praca

w grupach

1

Nobel dla Hemingway'a, czyli prawda
i legenda powstania opowiadania Stary człowiek i morze

  • czyta ze zrozumieniem lekturę

  • słucha opowieści o życiu Ernesta Hemingway'a

  • czyta wstęp do lektury

  • wskazuje podobieństwa i różnice między światem przedstawionym opowiadania a historią zamieszczoną w gazecie „Esquire”

  • redaguje notatkę z lekcji w formie tabeli

  • zbiera informacje o życiu Hemingway'a

  • uzasadnia wprowadzenie fikcji do świata przedstawionego utworu

1 (+1)

Kim jest Santiago?

  • wybiera informacje na wskazany temat

  • redaguje notatkę - krótkie odpowiedzi na pytania

  • korzystając z notatek i tekstu lektury redaguje charakterystykę bezpośrednią (statyczną) bohatera

  • kieruje pracą grupy
    w redagowaniu rzeczowej odpowiedzi na postawione pytanie

  • w charakterystyce bohatera cytuje; pisze niebanalnie, nieschematycznie

praca
w grupach
- efekty pracy grup zapre-
zentowane w odpowiedniej kolejności dadzą obraz bohatera

1

Symboliczny charakter opowiadania Hemingway'a

  • wskazuje elementy świata przedstawionego

  • próbuje wskazać elementy, które mają symboliczny charakter

  • wskazuje cechy gatunkowe opowiadania

  • wyjaśnia symboliczne znaczenia elementów świata przedstawionego

  • rozumie pojęcie paraboli

  • próbuje wyjaśnić paraboliczność omawianego tekstu

  • przeprowadza dowód na to, że Stary człowiek i morze to opowiadanie

1 (+1)

Trudna sztuka recenzowania

  • czyta recenzje różnych książek dla młodzieży

  • czyta rozdział poświęcony sprawozdaniu i recenzji
    i dostrzega różnice między nimi

  • wskazuje elementy recenzji
    w tekstach zamieszczonych
    w czasopiśmie

  • próbuje napisać recenzję opowiadania Stary człowiek
    i morze

  • wnioskuje o elementach recenzji na podstawie lektury
    w czasopismach

  • pisze recenzję lektury, stosując typowe dla tej formy wypowiedzi słownictwo

czasopismo „Victor”

1

Zanotować? Nic prostszego

  • przypomina sposoby w jaki notuje na różnych lekcjach

  • wykonuje ćwiczenia (indywidualnie i zespołowo)

Zadanie domowe:

  • zbiera informacje o wybranej postaci kultury - przygotowuje
    o niej notatkę

  • ocenia skuteczność różnych sposobów notowania

  • podsumowuje i ocenia to, czego się nauczył na lekcji, w dowolnej formie to notuje

Zadanie domowe:

  • notatkę wykonuje w sposób nieszablonowy (np. plakat…)

termin: miesiąc

1

Kiedy Bóg się rodził…

  • korzysta ze słownika języka polskiego (hasła: kolęda, jasełka, misterium)

  • wypisuje i objaśnia związki wyrazowe w Pieśni o Narodzeniu Pańskim

  • porównuje tekst pieśni
    z tekstem ewangelii

  • omawia budowę charakterystyczną dla pieśni (strofa, refren)

  • poprawnie używa w zdaniu rzeczownika „jasełka” - korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny

  • wskazuje i objaśnia kontrasty (ma granice - nieskończony)

  • wskazuje wiadomości biblijne wykorzystane przez poetę

  • wylicza cechy pieśni

  • przeprowadza dowód gatunku na konkretnym przykładzie (spoza lekcji)

1

Betlejem - dlaczego polskie?

  • korzysta z różnych źródeł redagując notę biograficzną

  • porządkuje osoby dramatu

• tradycyjne - betlejemskie

• niezwiązane z wydarzeniami biblijnymi

  • rysuje dowolną scenę
    z dramatu Rydla

  • na osi czasu nanosi osoby dramatu związane z historią Polski

  • potrafi powiedzieć kilka słów nt. każdej z nich

  • dostrzega wyjątkowy charakter didaskaliów

  • odpowiada na pytanie zadane
    w temacie lekcji

  • uzasadnia fakt, iż w 1904 r. nazwano spektakl „podniosłym wydarzeniem patriotycznym”

2

Świąteczny stroik - ćwiczenia

w opisywaniu

  • układa stroik świąteczny

  • zbiera materiał słownikowy do opisu

  • opisuje stroik, pracując w grupie

  • samodzielnie doskonali opis

  • ocenia pracę kolegów

  • w ocenie porównuje własną pracę z pracą innych grup, wypowiada się rzeczowo

lekcja wg „Kreatora”

STYCZEŃ

1

Sprawdzian cichego czytania

i rozumienia tekstu

  • czyta tekst

  • wybiera informacje

  • podsumowuje

  • uogólnia

  • wnioskuje

2 (+1)

Zdań złożonych mnogość

  • odróżnia zdanie złożone od pojedynczego

  • wskazuje zdanie nadrzędne
    i podrzędne w zdaniu złożonym podrzędnie

  • rozpoznaje zdania współrzędne

  • nazywa typ zdania złożonego współrzędnie

  • przedstawia graficznie budowę zdania złożonego

  • rozpoznaje imiesłowowy równoważnik zdania
    w wypowiedzeniu złożonym

  • przekształca imiesłowowy równoważnik zdania na zdanie podrzędne i odwrotnie

  • poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania
    w wypowiedzeniu złożonym

  • wśród zdań złożonych podrzędnie wskazuje: przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe

  • zmienia szyk zdań
    w wypowiedzeniu złożonym

  • poprawia i nazywa błędy
    w zdaniach

  • klasyfikuje zdania, rysując wykres podziału zdań

1

Czym zajmuje się filozofia?

  • korzystając z różnych źródeł zbiera informacje nt. filozofii
    i filozofów starożytnych

  • pracuje w grupie, sporządzając „plansze dydaktyczne”:

• czym jest filozofia

• słowniczek pojęć filozoficznych

• filozofowie, których warto znać

• najsłynniejsze aforyzmy najsłynniejszych filozofów

  • ocenia pracę grup

  • dostrzega zalety
    i niedociągnięcia

  • potrafi uzasadnić swą opinię

praca
w grupach

2 (+1)

Praca klasowa
nr 2. Omówienie
i poprawa

Sprawdzenie umiejętności:

  • cichego czytania ze zrozumieniem

  • umiejętności z zakresu gramatyki języka polskiego

  • rozumienia pojęć z teorii literatury i komunikacji

  • redagowania wypowiedzi pisemnej

Sprawdzenie umiejętności:

  • cichego czytania ze zrozumieniem

  • umiejętności z zakresu gramatyki języka polskiego

  • rozumienia pojęć z teorii literatury i komunikacji

  • redagowania wypowiedzi pisemnej

1

Kalendarium życia i twórczości
A. Mickiewicza

  • korzystając ze słowników, przewodników, encyklopedii przygotuje informacje dotyczące życia i twórczości A. Mickiewicza

  • redaguje tabelę chronologiczną najważniejszych faktów z życia
    i twórczości wieszcza

  • przygotuje informacje dot. znanej mu twórczości wieszcza

  • przygotuje wypowiedź na ww. temat

  • przypomni treść i problematykę znanych utworów (w związku
    z tabelą chronologiczną)

2

Historia pewnego zaścianka.
O genezie Pana

Tadeusza

w świetle Inwokacji
i Epilogu

  • rozumie znaczenie słowa geneza

  • potrafi podać przynajmniej dwie przyczyny powstania Pana Tadeusza

  • rozumie znaczenie tytułu utworu

  • korzysta ze słownika języka polskiego: hasła „inwokacja”, „epilog”

  • nazywa osobę mówiącą w wierszu

  • wskazuje środki poetyckie: epitety, porównania, przenośnie

  • rozumie znaczenie pojęć: poemat epicki, epopeja narodowa

  • wnioskuje nt. genezy utworu
    z Inwokacji i Epilogu

  • określa rolę Inwokacji i Epilogu w dotarciu do idei utworu

  • uzasadnia, że 22 wersy początkowe to inwokacja

  • nazywa uczucia podmiotu lirycznego, uzasadniając cytatem

  • wskazuje środki poetyckie: anafory, apostrofy, wykrzyknienia

1

„Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą”

  • czyta ze zrozumieniem fragment epopei

  • redaguje pytania, na które odpowiada Sędzia w rozmowie
    z Podkomorzym

  • wskazuje złote myśli zawarte we fragmencie nt. grzeczności

  • buduje dekalog współczesnego savoire-vivre

praca w małych grupach

2

Historia
w dźwiękach zaklęta - Koncert Jankiela

  • słucha ze zrozumieniem fragmentu XII księgi Pana Tadeusza

  • wskazuje wydarzenia historyczne, które „gra” Jankiel

  • wskazuje epitety dotyczące opisu muzyki

  • wskazuje onomatopeje

  • ćwiczy głośne czytanie zgodnie
    z zasadami dykcji

  • wskazuje fragmenty opisujące reakcję słuchaczy na grę

  • wskazuje przenośnie
    i porównania dotyczące opisu muzyki

  • określa funkcję onomatopei
    w tym fragmencie

  • w czytaniu stara się zachować rytm trzynastozgłoskowca

2 (+1)

Moje wrażenia, sprawozdanie, recenzja, czyli co w nas zostało po obejrzeniu Pana Tadeusza Andrzeja Wajdy?

  • ogląda fragmenty ekranizacji Pana Tadeusza

  • krótko wypowiada się
    nt. ekranizacji

  • sprawozdania zapisuje swoje wrażenia, próbuje im nadać charakter

  • czyta udostępnione przez nauczyciela recenzje i materiały promocyjne, związane
    z ekranizacją epopei

  • pisze poprawnie sprawozdanie, próbuje mu nadać charakter recenzji

wyboru fragmentów dokonuje klasa

1

Ortografia wokół epopei - pisownia rzeczowników zakończonych na:
-eja, -yja, -ea

  • wykonuje ćwiczenia ortograficzne

  • zapamiętuje zasadę pisowni

  • pisze poprawnie do 74% ortogramów opracowanych na lekcji (w ćwiczeniu sprawdzającym)

  • pisze poprawnie 75% i więcej ortogramów opracowanych na lekcji (w ćwiczeniu sprawdzającym)

dyktando

LUTY

1

Między dworkiem ziemianina

a zamkiem magnata. Fragmenty

I i II księgi Pana Tadeusza
A. Mickiewicza

  • czyta fragmenty epopei opisujące dworek Sopliców i zamek Horeszki

  • porównuje (w tabeli) wygląd ww.

  • nazywa środki artystyczne zastosowane w opisach

  • wnioskuje o zależnościach między wyglądem dworku
    i zamku a cechami ludzi je zamieszkującymi

  • odwołuje się do historii Polski, omawiając sytuację magnaterii, szlachty średniozamożnej
    i zaściankowej

  • łączy wiedzę historyczną
    z elementami świata przedstawionego w utworze

  • określa funkcję środków artystycznych użytych w opisie

2

Jak Gerwazy opowiedział historię zamku Horeszki?

Fragment II księgi Pana Tadeusza
A. Mickiewicza

  • czyta fragment II księgi
    - opowiadanie Gerwazego skierowane do Hrabiego

  • z tekstu wybiera informacje dotyczące czasu wydarzeń
    w zamku w stosunku do czasu akcji Pana Tadeusza, właściciela, napaści Moskali, śmierci Stolnika

  • porządkuje zdarzenia, tworząc plan dekompozycyjny

  • w wypowiedzi Gerwazego wskazuje fragmenty mające na celu wpłynąć na wzbudzenie
    w Hrabi nienawiści do Sopliców

  • wskazuje wyrazy wartościujące dodatnio i ujemnie,

  • uzasadnia motywy działań bohaterów,

  • ocenia postawę bohatera (Stolnika, Jacka Soplicy),

  • rozumie pojęcia: „obiektywizm”, „brak obiektywizmu” i odnosi je do relacji Gerwazego

praca w grupie

2

A jak było naprawdę? Dzieje Jacka Soplicy.

Fragment księgi X Pana Tadeusza
A. Mickiewicza

  • czyta spowiedź Jacka Soplicy

  • wskazuje elementy, którymi różni się spowiedź Jacka od opowiadania Gerwazego

  • rozumie rolę obiektywizmu
    w relacjonowaniu wydarzeń

  • redaguje opowiadanie odtwórcze: „Dzieje Jacka Soplicy”

  • zbiera materiał do charakterystyki dynamicznej bohatera

  • podejmuje próby zredagowania charakterystyki dynamicznej Jacka Soplicy

  • określa intencję wypowiedzi Jacka (wyznanie prawdy, uzyskanie przebaczenia)

  • buduje obiektywny plan dziejów Jacka Soplicy, korzystając
    z opowiadania Gerwazego, spowiedzi Jacka, akcji epopei

  • do opowiadania odtwórczego włącza elementy charakterystyki postaci

  • redaguje charakterystykę dynamiczną postaci

praca
w grupach

1

Proces rehabilitacyjny Jacka Soplicy

  • rozumie w ogólnym zarysie procedurę sądową

  • redaguje wypowiedź odpowiadającą na pytanie: „Czy Jacek Soplica zrehabilitował się za popełnione winy?”

  • wchodzi w rolę (oskarżony, świadek, sędzia, obrońca, prokurator), - redaguje mowę obrońcy lub prokuratora

drama

2

Epopeja narodowa Pan Tadeusz
- opowieść realistyczna czy utwór baśniowy?

  • zna cechy baśni

  • rozumie pojęcia: realizm, fantastyka

  • czyta opisy przyrody

  • analizuje budowę wybranego fragmentu - opisu przyrody

  • wskazuje i nazywa środki artystyczne

  • posługuje się terminami: trzynastozgłoskowiec, średniówka, przerzutnia, rym układ rymów

  • rozumie definicję epopei narodowej

  • wskazuje niektóre argumenty świadczące o tym, iż Pan Tadeusz to narodowa epopeja

  • wskazuje w utworze elementy typowe dla baśni

  • wskazuje antropomorfizacje
    i personifikacje

  • analizuje tekst krytyka
    - przytacza argumenty

  • zajmuje stanowisko w sprawie realizmu i baśniowości w epopei

  • posługuje się terminami: porównanie homeryckie, anafora, rytm wiersza

tekst pomocniczy - J. Przyboś

Historia szlachecka, czyli baśń

2

Rozprawka jako forma wypowiedzi pisemnej

  • czyta informacje dotyczące rozprawki

  • nazywa elementy budowy rozprawki (na przykładzie)

  • rozpoznaje argumenty oparte na różnych rodzajach rozumowania (uzasadnienie, wyjaśnienie, wnioskowanie)

  • zbiera argumenty na potwierdzenie postawionej tezy

  • podejmuje próbę zredagowania rozprawki (wg schematu:
    teza - argumentacja - podsumowanie rozmyślań)

  • porównuje rozprawkę z innymi formami wypowiedzi pisemnej

  • zna trzy schematy budowy rozprawki

  • przyporządkowuje rozprawki do właściwego schematu ich budowy

  • stosuje słownictwo typowe dla tej formy

  • podejmuje próby zredagowania wyjaśnienia, uzasadnienia, wnioskowania

  • redaguje poprawną rozprawkę wg schematu: teza - argumentacja
    - podsumowanie rozmyślań

materiał pomocniczy: kopie rozprawek różnego typu dla każdego ucznia

3

Praca klasowa
nr 3. Omówienie
i poprawa

  • wykazuje się umiejętnościami
    i wiedzą na tym poziomie, dotyczącymi A. Mickiewicza
    i jego dzieła: czytanie ze zrozumieniem, wybieranie informacji, rozumienie
    i stosowanie pojęć teoretycznoliterackich, analiza budowy artystycznej fragmentu utworu, redagowanie krótkich wypowiedzi pisemnych

  • wykazuje się umiejętnościami
    i wiedzą na tym poziomie, dotyczącymi Adama Mickiewicza i jego dzieła: czytanie ze zrozumieniem, wybieranie informacji, rozumienie
    i stosowanie pojęć teoretyczno-literackich, analiza budowy artystycznej fragmentu utworu, redagowanie krótkich wypowiedzi pisemnych

MARZEC

1

Jan Kochanowski - człowiek renesansu

  • samodzielnie gromadzi informacje o Kochanowskim i jego epoce

  • korzystając ze swych notatek, aktywnie uczestniczy w prelekcji

  • w oryginalny sposób prezentuje zebrane informacje

  • wnioskuje, uzasadnia, uczestnicząc w prelekcji

  • łączy informacje
    o Kochanowskim z historią Polski i Europy XVI w.

2

Urszulka Kochanowska
w literackim pomniku.

J. Kochanowski Treny - V, VII, VIII, X)

  • czyta teksty poetyckie
    - treny Kochanowskiego zamieszczone w podręczniku

  • redaguje kilkuzdaniową wypowiedź dotyczącą genezy Trenów

  • wskazuje podmiot liryczny
    i adresata utworów

  • określa sytuację liryczną

  • wskazuje i nazywa środki artystyczne

  • wybiera właściwe cytaty (dom szczęśliwy - dom po śmierci dziecka) i odpowiednio je zapisuje

  • wskazuje epitety nacechowane emocjonalnie, archaizmy, zdrobnienia,

  • wyróżnia cechy gatunkowe trenu na przykładzie utworów Kochanowskiego

  • określa rodzaj liryki,

  • określa funkcje wskazanych środków artystycznych (także takich jak apostrofa, anafora, peryfraza, metonimia)

  • redaguje kilkuzdaniową notatkę: „Dom pełen boleści”, korzystając z tekstu Trenów

  • wskazuje poetyckie eufemizmy

  • określa funkcję poetycką zdrobnień i rolę zdań wykrzyknikowych

  • nazywa typ archaizmu

  • samodzielnie wyróżnia cechy gatunkowe trenów, odwołując się również do przykładów spoza lekcji

2

Konkurs recytatorski: Treny Jana Kochanowskiego

  • recytuje wybrany tren głośno, poprawnie, płynnie

  • recytując nie popełnia błędów
    w zakresie dykcji, pauzowania, akcentowania

  • oddaje emocjonalne zaangażowanie podmiotu lirycznego

  • dobiera podkład muzyczny do przygotowanej recytacji

dla każdego ucznia karta oceny recytacji, na którą nanosi swe wrażenia

z występów kolegów (wg ustalonego systemu)

1 (+1)

Nawiązania
i kontynuacje, czyli spadkobiercy Jana z Czarnolasu.

B. Leśmian: Urszulka Kochanowska,

W. Broniewski Moje serce

  • czyta wiersze Leśmiana
    i Broniewskiego

  • wiersz Leśmiana przedstawia
    w formie dialogu (pamięta
    o poprawnym zapisie)

  • wskazuje w wierszu Broniewskiego obrazy poetyckie, tytułuje je

  • gromadzi odpowiednie słownictwo do opisu szkicu do obrazu Jana Matejki Jan Kochanowski nad zwłokami Urszulki

  • redaguje opis szkicu, korzystając
    z planu i zgromadzonego słownictwa

  • określa funkcje znaków przestankowych w tekście Leśmiana

  • nazywa uczucia osoby mówiącej w wierszu

  • przedstawia obraz Boga i nieba
    w wierszu Leśmiana

  • nazywa uczucia odzwierciedlone
    w płaskorzeźbie Lament

  • redaguje rozprawkę: „Cierpienie wpisane jest w nasze życie”

2

Słownikowe remanenty - powtórzenie wiadomości
i umiejętności

  • zna pojęcia: „wyraz nacechowany emocjonalnie”, „znaczenie realne
    i przenośne wyrazu”

  • rozróżnia wyrazy nacechowane dodatnio i ujemnie, oceniające, oceniająco-uczuciowe, synonimy, antonimy, homonimy

  • rozróżnia i tworzy wyrażenia
    i zwroty

  • pracuje ze słownikami

  • wykonuje ćwiczenia bogacące słownictwo

  • wskazuje w tekście wyrazy nacechowane emocjonalnie

  • zestawia wyrazy z tym samym formantem i określa funkcję znaczeniową tego formantu

  • poprawnie stosuje wyrażenia
    i zwroty o znaczeniu realnym
    i przenośnym

  • porządkuje wyrazy wokół określonego tematu: kino, teatr, muzyka, plastyka, architektura

1

Moda czy konieczność?

O zapożyczeniach językowych

  • korzystając tekstów dotyczących zapożyczeń

  • i mody językowej, sporządza krótką notatkę (jako przygotowanie do lekcji)

  • korzystając ze Słownika wyrazów obcych, wyjaśnia znaczenie wyrazu i jego pochodzenie

  • stosuje zapożyczenia w zdaniu oraz redagowanych przez siebie krótkich tekstach

  • podaje przykłady zapożyczeń związanych z różnymi dziedzinami (informatyką, muzyką, bankowością, techniką…)

  • w wypowiedziach polityków, dziennikarzy dostrzega zapożyczenia, ocenia poprawność ich zastosowania

2

„Zbrodnia to niesłychana…”
A. Mickiewicz Lilie

  • czyta ze zrozumieniem tekst ballady

  • czyta tekst z podziałem na role

  • pracując w grupie, przedstawia
    w ciekawy sposób treść ballady (stop-klatka, komiks…)

  • dokonuje przekładu intersemiotycznego (plakat filmowy, rysunek abstrakcyjny, symboliczny...)

  • wskazuje cechy gatunkowe ballady, odwołując się do tekstu Mickiewicza

  • odczytuje wartości uniwersalne ballady

  • podejmuje próby określenia funkcji połączenia realizmu
    i fantastyki w utworze

praca
w grupach

2

Z miłością przez wieki... literatury.

H. Ożogowska Za minutę pierwsza miłość (fragment),

F. Petrarca Sonety do Laury - LXII CXXXII,

F. Karpiński Laura i Filon, mity: Orfeusz

i Euridika, Odys

i Penelopa, wiersze współczesne

  • czyta utwory o miłości zamieszczone w podręczniku

  • na linii czasu umieszcza daty powstania przeczytanych utworów

  • przedstawia w formie planu ramowego historię miłości mitologicznych kochanków

  • opowiada miłosną historię Laury
    i Filona

  • przygotowuje notatkę dotyczącą jednego
    z wybranych wierszy współczesnych o miłości (temat, sytuacja liryczna, nastrój, środki artystyczne, budowa)

  • korzystając z różnych źródeł zbiera informacje o czasie powstania utworów

  • wskazuje oksymorony w wierszu i określa ich funkcje

  • samodzielnie redaguje opis reprodukcji obrazu „Orfeusz na grobie Eurydyki”

  • redaguje humorystyczny tekst „Dziennik zakochanej nastolatki”

  • do zamieszczonych
    w podręczniku (lub innych) wierszy o miłości dobiera muzykę, przygotowuje na jej tle piękne czytanie

praca w parach lub trójkach przygotowywana przez tydzień
w domu: uczniowie prezentują informacje
o słynnych parach - przedstawiają je w dowolnej (ciekawej!) formie - powstaje wystawka. Opis reprodukcji
- praca
w małych grupach

1 (+1)

Formant może wszystko, czyli powtórka ze słowotwórstwa

  • rozróżnia wyrazy podzielne
    i niepodzielne słowotwórczo

  • tworzy wyrazy pochodne

  • przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazu (na prostych przykładach)

  • tworzy rodzinę wyrazów za pomocą formantów

  • tworzy wyrazy pochodne od wyrażeń przyimkowych

  • przeprowadza analizę słowotwórczą (na trudniejszych przykładach)

  • wyjaśnia znaczenie wyrazu na podstawie analizy słowotwórczej

  • odróżnia formanty produktywne
    i nieproduktywne

  • samodzielnie tworzy rodzinę wyrazów

  • wskazuje rdzeń, odróżnia go od podstawy słowotwórczej

1

Dwa w jednym, czyli wyrazy złożone

  • rozpoznaje wyrazy złożone

  • wśród wyrazów złożonych rozróżnia zrosty, złożenia
    i zestawienia

  • porównuje budowę podanych wyrazów złożonych

1

Co łączy skróty
i skrótowce?

  • rozpoznaje skrótowce

  • odczytuje pełne nazwy podanych skrótowców

  • rozwija skróty

  • rozróżnia typy skrótowców: literowce, głoskowce, sylabowce, skrótowce mieszane

  • objaśnia, jak zostały utworzone skrótowce

  • odpowiada na pytanie zwarte
    w temacie

2

Słownictwo
i słowotwórstwo
- sprawdzian. Omówienie
i poprawa

  • wykazuje się umiejętnościami P zawartymi w tematach ze słownictwa i słowotwórstwa

  • wykazuje się umiejętnościami PP zawartymi w tematach ze słownictwa i słowotwórstwa

KWIECIEŃ

1

Kto? Jak? Gdzie? Kiedy? Świat przedstawiony
w dramacie Szekspira.

W. Szekspir Romeo i Julia

  • czyta za zrozumieniem tekst dramatu

  • porządkuje zdarzenia akcji (od poniedziałku do czwartku)

  • tworzy plan dekompozycyjny

  • w formie wykresów, rysunków przedstawia efekty pracy grupy

  • wskazuje cechy gatunkowe tragedii

  • samodzielnie odkrywa
    i opisuje kompozycję utworu (budowa wewnętrzna dramatu na przykładzie utworu Szekspira)

praca w 6 grupach - każda grupa porządkuje wydarzenia jednego dnia akcji

1

On i ona
w objęciach namiętności. Charakteryzujemy postaci dramatu. W. Szekspir Romeo i Julia.

  • charakteryzuje bohaterów

  • określa ich postawy

  • w formie drzewka przedstawia zależność między cechą
    a działaniem

  • uzasadnia tekstem motywy działania, przeżycia i uczucia bohaterów

  • ocenia postawy bohaterów

2

Happy end, czyli szczęśliwa miłość kochanków
z Werony.
W. Szekspir Romeo i Julia

  • pracuje w grupie, przedstawiając hipotetyczną, szczęśliwą historię Romea i Julii

  • ocenia prace i prezentacje

  • do każdego ogniwa akcji tworzy ogniwo opozycyjne - „szczęśliwe” rozwiązanie dla bohaterów

  • prezentuje pracę grupy

  • ocenia prace grup, uzasadniając swe stanowisko

praca wg „Kreatora”

2

Czy styl ma wiele wspólnego ze stylizacją?

  • czyta teksty napisane
    w różnych stylach (urzędowym, publicystyczno-dziennikarkim)

  • próbuje wskazać cechy stylu urzędowego, publicystyczno-
    -dzienikarskiego

  • czyta utwory stylizowane (rozumie pojęcie dialektyzacji)

  • redaguje streszczenie tekstu publicystycznego

  • charakteryzuje style językowe - dobiera styl do określonych cech

  • podejmuje próby redagowania tekstów w określonym stylu (pisze np. artykuł do klasowej gazetki)

  • zna typy stylizacji

  • w tekstach stylizowanych wskazuje elementy gwarowe

  • przekształca tekst zapisany gwarą na współczesny język ogólnopolski

  • rozumie cel wprowadzania dialektyzacji

  • poprawnie odpowiada na pytanie zawarte w temacie

2

Pokonać kłopot ortograficzny:
ą, ę

  • rozwiązuje krzyżówkę ortograficzną

  • czyta artykuły z czasopism
    i sporządza notatkę dotyczącą zasad pisowni

  • redaguje kilkuzdaniowe dyktando, wykorzystując ortogramy
    z krzyżówki

  • buduje spójne dyktando

  • układa krzyżówki i rebusy ortograficzne

  • pisze poprawnie 75%-100% ortogramów opracowanych na lekcji (w pracy kontrolnej)

pomoc: „Viktor”
nr 51 i 52

1

Czego uczą przypowieści biblijne?

  • czyta przypowieści zamieszczone
    w podręczniku

  • korzystając ze słowników, wyjaśnia znaczenie terminów: „przypowieść”, „alegoria”

  • podejmuje próbę wyjaśnienia sensu jednej z przypowieści

  • wyróżnia cechy gatunkowe przypowieści (na konkretnym, omówionym przykładzie)

  • redaguje kilkuzdaniową wypowiedź pisemną odpowiadającą na pytanie: „Dlaczego powinniśmy bliźnim wybaczać winy?”

  • odwołuje się do przypowieści
    o kobiecie cudzołożnej

  • określa funkcję przypowieści

  • formułuje pytania związane
    z przypowieścią, a odnoszące się do współczesności

  • dostrzega wartości uniwersalne, sens ukryty

  • dostrzega i tłumaczy alegorie,

  • omawia cechy gatunkowe przypowieści

  • redagując wypowiedź pisemną, odwołuje się do rozmaitych tekstów kultury, własnych doświadczeń i przemyśleń

  • wypisuje złote myśli i wyjaśnia jedną z nich, odwołując się do literatury, filmu, autopsji

1

Biblijna frazeologia

  • łączy wyrazy w związki frazeologiczne

  • dostrzega związek frazeologizmów z tekstem Biblii

  • podaje znaczenie biblijnych frazeologizmów

  • stosuje je w opowiadaniu twórczym

2

Recepta na szczęśliwe życie, czyli dezyderat człowieka XXI w. Max Ehrmann: Desiderata

  • czyta tekst Desiderata

  • korzystając ze Słownika wyrazów obcych, wyjaśnia znaczenie słowa „dezyderat”

  • zapisuje ważne, jego zdaniem
    i dziś aktualne, rady zawarte
    w utworze

  • pracując w grupie, tworzy dezyderat człowieka XXI w.

  • ocenia prace grup

  • pracuje w grupie, tworząc dezyderat człowieka XXI w. oraz potrafi uzasadnić istotę myśli zawartych w pracy twórczej

  • ocenia i uzasadnia swe sądy

  • prezentuje pracę grupy

  • dokonuje rzetelnej oceny
    z uzasadnieniem

  • pisze rozprawkę: „O czym powinien pamiętać każdy człowiek?”

praca wg „Kreatora”

1

Samotny poeta pisze testament.

J. Słowacki Testament mój.

  • czyta ze zrozumieniem tekst poetycki korzystając ze słownika, wyjaśniając znaczenie terminów: „testament”, „testament poetycki”

  • wskazuje polecenia testamentowe

  • wskazuje motywy żałobne

  • wskazuje i nazywa środki artystyczne

  • właściwie recytuje fragmenty tekstu zawierające przerzutnie

  • wskazuje w wierszu informacje biograficzne
    o autorze (na podstawie biogramu i wiersza buduje krótką notatkę)

  • objaśnia sens strofy, w której poeta zwraca się do narodu

  • tłumaczy znaczenie wyrażenia „oświaty kaganiec”

  • określa funkcję zastosowanych środków poetyckich

  • redaguje interpretację utworu

1

Poetyckie przesłania do ludzkości.

M. Białoszewski Ja stróż latarnik...,

T. Różewicz List do ludożerców

  • czyta teksty poetyckie

  • określa adresata utworów

  • określa temat każdego z wierszy

  • w wierszu Różewicza analizuje kolejne strofy

  • nazywa problematykę utworu, wady ludzkości poddane krytyce

  • nazywa typ liryki

  • wskazuje wersy zawierające sens moralny (poetyckie przesłanie)

  • uzasadnia, że wiersz Różewicza można nazwać „listem otwartym”

  • redaguje odpowiedź na list (kilka postanowień)

  • wyjaśnia tytuł utworu, odnosząc go do współczesności

  • wyjaśnia znaczenie zwrotów: patrzeć wilkiem, deptać słabszych, zgrzytać zębami, być człowiekiem, stracić punkt oparcia

3

Praca klasowa
nr 4. Omówienie
i poprawa

  • podejmuje próby zredagowania rozprawki (redaguje plan, rozwija go, formułuje tezę, buduje argumenty, próbuje sformułować wnioski)

  • stosuje akapity (dba
    o trójdzielność kompozycji)

  • pisze w miarę poprawnie pod względem ortograficznym
    i interpunkcyjnym, składniowym, gramatycznym

  • stosuje odpowiednio dobrane środki językowe

  • redaguje rozprawkę (buduje plan rozprawki, rozwija go, logicznie uzasadnia swe stanowisko, podejmuje próby tworzenia hipotezy

  • i kontrargumentów, umacnia swe stanowisko poprzez odwoływanie się do autorytetów)

  • tworzy wypowiedź w sposób świadomy, używając odpowiednio dobranych środków językowych

  • pisze poprawnie pod względem ortograficznym
    i interpunkcyjnym, składniowym, gramatycznym

MAJ

4

Fonetyka - nauka nie tylko
o głoskach

  • dzieli wyrazy na głoski i litery

  • nazywa sylaby

  • określa typ głoski wg znanych kryteriów

  • dostrzega rozbieżności między wymową a pisownią

  • dostrzega upodobnienia wewnątrzwyrazowe

  • wyróżnia akcenty intonacyjne

  • poprawnie akcentuje wyrazy na 3. i 4. sylabie od końca

  • wyróżnia wyrazy bezakcentowe

  • wyjaśnia na przykładach, na czym polegają upodobnienia

  • nazywa upodobnienia wsteczne, postępowe, udźwięcznienia, ubezdźwięcznienia

2

Nie tylko starożytnych poglądy na powstanie
i historię świata

  • czyta teksty zamieszczone
    w podręczniku zawierające poglądy na powstanie i historię świata (mitologia egipska, grecka, skandynawska, fragment Księgi Rodzaju, fragment Przemian Owidiusza, fragment Pamiętników Adama i Ewy M. Twaina)

  • pracuje w grupie, przed-stawiając w oryginalny sposób jeden poglądów na powstanie lub historię świata

  • pełni funkcję powierzoną mu przez grupę

  • ocenia prace i prezentacje

  • redaguje opowiadanie, w którym przedstawia świat za sto lat

  • odnajduje elementy wspólne i różniące światopoglądy przodków

  • prezentuje pracę grupy

  • ocenia rzetelnie, z uzasadnieniem prace i prezentacje grup

  • redaguje opowiadanie
    z elementami charakterystyki: „Ten mit i tego bohatera mitologicznego lubię najbardziej”

praca
w grupach
4-sobowych

1

Mitologiczna frazeologia

  • łączy wyrazy w związki frazeologiczne

  • dostrzega związek frazeologizmów z mitologią

  • podaje znaczenie mitologicznych frazeologizmów

  • stosuje je w opowiadaniu twórczym

1

Erystyka - sztuka perswazji

  • rozróżnia erystykę jako sztukę perswazji

  • rozpoznaje elementy erystyki jako sztuki prowadzenia sporów
    i dyskusji

  • korzysta ze słownika wyrazów obcych

  • zna podstawowe chwyty erystyczne

  • zna i stosuje pojęcia związane
    z retoryką (teza, argument, przesłanka)

  • rozumie konieczne oraz celowe powtórzenia wyrazowe
    i świadomie je stosuje

1 (+1)

Wielka powtórka
z ortografii. Dyktando podsumowujące

  • zna podstawowe zasady ortograficzne

  • wyjaśnia zasady pisowni omówionych na lekcjach ortogramów

  • zasady odnosi do innych, analogicznych przykładów

  • wykonuje ćwiczenia ortograficzne samodzielnie lub korzystając ze słownika i pomocy nauczyciela

  • pisze poprawnie do 74% ortogramów opracowanych na lekcji

  • zna zasady ortograficzne,

  • wyjaśnia pisownię ortogramów, odwołując się do zasad

  • zasady pisowni potrafi połączyć
    z wiedzą gramatyczną (słowotwórstwo, fonetyka)

  • samodzielnie wykonuje ćwiczenia ortograficzne

  • pisze poprawnie powyżej 75% ortogramów opracowanych na lekcji

pomoc: karta ćwiczeń dla każdego ucznia

2

Portret żony
(i męża)
w krzywym zwierciadle satyry.

I. Krasicki Żona modna

  • orientuje się w biografii pisarza

  • słucha tekstu satyry

  • czyta z podziałem na role

  • opowiada losy Piotra i jego żony

  • charakteryzuje bohaterów

  • pracując w grupie, konstruuje portret współczesnej żony modnej

  • zbiera materiał i przekazuje najważniejsze informacje
    o oświeceniu

  • dowodzi, iż utwór jest satyrą

  • rozumie znaczenie słów: kosmopolityzm, kosmopolita

  • redaguje krótki tekst satyryczny jako ilustracje do portretu współczesnej żony modnej

  • rzetelnie ocenia prace
    i prezentacje, uzasadniając swe sądy

praca
w grupach

1

Dlaczego według Małego Księcia dorośli są zdecydowanie śmieszni i dziwni?

A. de Saint Exupery Mały Książę

  • wypowiada swe zdanie na temat przeczytanego tekstu

  • pracuje z tekstem: wskazuje miejsca wizyt bohatera

  • aktywnie uczestniczy w dyskusji

  • redaguje głos w dyskusji: „Czy zgadzasz się z opinią Małego Księcia, że dorośli są zdecydowanie śmieszni i dziwni?”

  • pracuje z tekstem: wskazuje obserwacje Małego Księcia, na podstawie których wyciąga wnioski i uogólnienia dotyczące dorosłych

  • prowadzi rzeczowy spór, przekonująco broni własnych tez

  • w pracy pisemnej umacnia swe stanowisko poprzez odwoływanie się do autorytetów

1

Czy miłość jest sztuką? Historia róży i Małego Księcia.

A. de Saint Exupery Mały Książę.

  • opowiada historię róży i Małego Księcia, odwołując się do przygotowanego samodzielnie planu

  • nazywa uczucia Małego Księcia

  • wskazuje przejawy uczuć
    w zachowaniu i słowach bohatera

  • wnioski notuje w formie wykresu

  • odpowiada na pytanie zawarte
    w temacie lekcji, odwołując się do tekstu Małego Księcia

  • wnioskuje o cechach róży z jej zachowania

  • wskazuje na symboliczny charakter elementów świata przedstawionego: róży, ogrodu róż, podróży, Małego Księcia

  • wnioskuje, jak podróże wpłynęły na dojrzałość uczuć bohatera

  • odpowiada na pytanie zawarte
    w temacie - swe przemyślenia odnosi do literatury, filmu, powołuje się na autorytety

1

Lecz jeśli mnie oswoisz, będziemy się nawzajem potrzebować.

W czym tkwi piękno i radość przyjaźni?

A. de Saint Exupery Mały Książę

  • wybiera fragmenty dotyczące przyjaźni

  • redaguje w punktach „receptę na przyjaźń” sformułowaną przez lisa

  • w kontekście utworu wyjaśnia sens słów: oswoić to znaczy stworzyć więzy, jesteś odpowiedzialny za to, co oswoiłeś

  • redaguje list Małego Księcia do przyjaciela tłumaczący decyzję powrotu na planetę B 612

  • redaguje w punktach własną receptę na przyjaźń, korzystając także z doświadczeń Małego Księcia

  • na podstawie lektury wnioskuje, czym różni się miłość od przyjaźni

  • w liście Małego Księcia do przyjaciela ustosunkowuje się do słów: Decyzja oswojenia niesie
    w sobie ryzyko łez
    ...

1

Mały Książę
- baśń dla dorosłych?

  • czyta ze zrozumieniem posłowie do tekstu Małego Księcia

  • wybiera informacje dotyczące narratora, narracji, fabuły, akcji, czasu fabularnego i czasu akcji, symboliki

  • odpowiada na pytanie zadane
    w temacie

  • porządkuje wiedzę o epice

  • umieszcza lekturę w kontekście literackim (motyw wędrówki)

  • czyta teksty zamieszczone
    w dziale „Wędrówki po świecie”

3

Praca klasowa
nr 5. Omówienie
i poprawa

  • wykazuje się umiejętnościami P
    w zakresie: czytania ze zrozumieniem, znajomości pojęć
    z teorii literatury, redagowania spójnej wypowiedzi pisemnej, znajomości i stosowania zasad ortograficznych

  • wykazuje się umiejętnościami PP
    w zakresie: czytania ze zrozumieniem, znajomości pojęć z teorii literatury, redagowania spójnej wypowiedzi pisemnej, znajomości i stosowania zasad ortograficznych

CZERWIEC

1

Święta miłości kochanej ojczyzny - patriotyczny hymn

Ignacego Krasickiego

  • czyta teksty dotyczące utworu Krasickiego

  • recytuje hymn

  • formułuje temat utworu

  • analizuje budowę tekstu: wersów, układ rymów, wskazuje epitety, przenośnie, anafory

  • formułuje główną myśl utworu

  • formułuje cel powstania utworu

  • dowodzi, iż utwór jest hymnem

1

Mazurek Dąbrowskiego
- jego powstanie
i funkcja

  • czyta tekst hymnu narodowego

  • korzystając ze słowników, definiuje „hymn narodowy”

  • rozwiązuje test wyboru: wskazuje właściwą odpowiedź, odwołując się do tekstu utworu

  • zna cały tekst hymnu narodowego

  • korzystając z różnych źródeł, zbiera informacje historyczne
    o genezie Mazurka Dąbrowskiego i prezentuje je na forum klasy

  • zna funkcje hymnu narodowego

  • potrafi podać utwory, które
    w różnych czasach historycznych pełniły rolę hymnu państwowego

2

Ikar, czyli
o paralelizmach
w sztuce

  • zapoznaje się z tekstami kultury
    z motywem Ikara (mit, obraz Bruegla, opowiadanie Iwaszkiewicza, wiersz Różewicza)

  • wyjaśnia hasło „paralelizm”

  • opowiada mit o Dedalu i Ikarze

  • analizuje obraz Bruegla

  • w opowiadaniu określa typ narratora i narracji

  • wskazuje trójdzielną budowę opowiadania: opis obrazu, zdarzenia w stolicy, refleksje narratora

  • rozumie pojęcie symbolu

  • wskazuje podobieństwa
    i różnice w konstrukcji obrazu Bruegla i opowiadana Iwaszkiewicza

  • odnosi pojęcie pararelizmu do omawianych tekstów kultury

  • porównuje bohaterów: Ikara
    i Michasia, wskazując podobieństwa

  • dostrzega kreatywny charakter literatury (rolę artysty)

  • określa stanowisko podmiotu lirycznego w wierszu Różewicza (porównuje postawę narratora opowiadania i podmiotu lirycznego)

  • próbuje wyjaśnić tytuł wiersza

  • odczytuje znaczenie upadku Ikara w różnych przekazach artystycznych

2

Pomnik literacki, czyli słynne postacie
i wydarzenia historyczne jako temat
w literaturze

  • czyta teksty z działu „Człowiek
    i historia”

  • na podstawie ww. tekstów redaguje „wizytówki” postaci
    i wydarzeń historycznych, będących tematami utworów

  • ocenia prace i prezentacje

  • gromadzi informacje
    o postaciach i wydarzeniach historycznych, sięgając do różnych źródeł

  • do „wizytówek” włącza informacje spoza tekstów literackich

  • prezentuje pracę grupy

  • rzetelnie ocenia, uzasadniając swe sądy

praca
w grupach
- każda grupa losuje postać lub wydarzenie, które przedstawi - po prezentacji powstanie swoista galeria historii
w literaturze

2

Starość - motyw nie tylko literacki

  • czyta teksty i ogląda, reprodukcje dotyczące starości

  • notuje w tabeli plusy i minusy młodości

  • z czasopism wycina „zdjęcia starości”

  • tworzy kompozycję

  • zamienia wiersz na prozę

  • ilustruje strofy wiersza Balonik, świadomie posługując się kolorem

  • podejmuje próby zdefiniowania haseł „młodość” i „starość” tak, aby mogły znaleźć się
    w encyklopedii

  • zbiera argumenty potwierdzające tezę

  • przeprowadza wywiad na temat młodości ze starszą osobą

  • uzupełnia tabelę

  • opisuje swą kompozycję
    i tytułuje ją

  • zamienia poezję na prozę, oddając właściwie myśl przewodnią tekstu

  • wnioskuje o różnicach między poezją a prozą (liczba słów, budowa zdań, słownictwo)

  • uzasadnia dobór kolorów

  • uzasadnia tytuł obrazu Tycjana Alegoria życia ludzkiego

  • redaguje komentarz do wiersza Stare kobiety w kościele

  • redaguje rozprawkę: „Starość bywa dobrym nauczycielem dla młodości”, odwołując się do tekstów kultury,

  • projektuje pomnik „Młodość
    i starość”

1

Pory roku słowem malowane. Wybór wierszy współczesnych

  • czyta interpretacyjnie teksty
    o porach roku zamieszczone
    w podręczniku

  • wskazuje i nazywa poznane środki artystyczne

  • dokonuje przekładu intersemiotycznego (ilustracja do wiersza)

  • słucha utworu Vivaldiego Cztery pory roku (w czasie rysowania)

  • określa funkcje środków artystycznych

  • próbuje opisać ulubioną porę roku, nadając tekstowi formę wierszowaną

  • projektuje antologię poezji
    o przyrodzie (połączenie wierszy i malarstwa)

2

Z Melchiorem Wańkowiczem zwiedzamy amerykański Disneyland.

M. Wańkowicz:

W techno-kratycznej tysiąc
i jednej nocy

  • czyta tekst ze zrozumieniem

  • trafnie dobiera cytaty

  • tworzy notatkę tabelaryczną

  • pracuje w grupie, tworząc plakat - projekt jednej z krain polskiego Disneylandu (krainy baśniowe, legendarne, opisane w balladach, powieściach)

  • ocenia prace i prezentacje

  • zajmuje krytyczny stosunek do opisywanych zjawisk

  • wnioskuje o różnicach
    w postrzeganiu świata przez dzieci i dorosłych

  • w pracy własnej grupy odwołuje się do właściwej literatury

  • prezentuje pracę grupy

  • rzetelnie ocenia, uzasadnia swe opinie

praca wg „Kreatora”

2

Z zabawy nauka
- z nauki zabawa. Konkurs klasowych omnibusów

  • pracując w grupie, przygotowuje pytania konkursowe (krzyżówki, rebusy, kalambury, pytania testowe)

  • reprezentuje grupę - drużynę
    w klasowym konkursie, wykazując się wiedza
    i umiejętnościami zdobytymi

  • w czasie nauki w gimnazjum

1

Po kolejnym roku pracy czas na podsumowania. Ankieta dla ucznia

  • wypełnia ankietę dotyczącą pracy na lekcjach języka polskiego

  • udziela krótkich, rzeczowych odpowiedzi

  • ocenia współpracę klasy
    i nauczyciela

  • ocenia sposoby pracy na lekcjach proponowane przez nauczyciela,

  • sugeruje zmiany

  • dostrzega mocne i słabe strony swoje i zespołu klasowego

Komentarz

Plan został zredagowany w taki sposób, aby nauczyciel mógł wybrać to, co uważa za słuszne, możliwe do realizacji przez dany zespół klasowy. Niektóre czynności należy zaproponować jako prace domowe lub prace dla chętnych.

Zadania do pracy w grupach powinny być zawsze przedstawione uczniom w formie pisemnej. Oceny prac grupowych i prezentacji najlepiej dokonywać na spreparowanym do każdej lekcji arkuszu.

8



Wyszukiwarka