SONOTERAPIA - ultradźwięki

Definicja

DŹWIĘK - to fala mechaniczna, przenoszona przez drgania cząsteczek ośrodka, które rozchodzą się we wszystkich ośrodkach (stałych, ciekłych, i gazowych)

W gazach i cieczach dźwięki są zawsze falą podłużną, w ciałach stałych mogą rozchodzić się jako fala podłużna lub poprzeczna

- podział dźwięków pod względem słyszalności

1. INFRADŹWIĘKI -dźwięki o częstotliwości < 20 Hz

2. DŹWIĘKI SŁYSZALNE - dźwięki o częstotliwości od 20Hz - 20 kHz

3. ULTRADŹWIĘKI - dźwięki o częstotliwości > 20 kHz

Częstotliwości stosowane w terapii medycznej

Najczęściej stosuje się fale ultradźwiękowe o częstotliwościach:

§ 800 kHz Ultradźwięki

§ 1000 kHz

§ 2400 kHz

§ 3000 kHz

Właściwości fal ultradźwiękowych

1. Dł. I prędkość rozchodzenia się fali

Długość - to odległość pomiędzy dwiema najbliżej siebie położonymi cząsteczkami znajdującymi się w tej samej fazie ruchu.

Inaczej jest to odległość między dwoma sąsiadującymi ze sobą zagęszczeniami lub rozrzedzeniami.

Im większa jest częstotliwość, tym fala jest krótsza;

Np. częstotliwość 800 kHz, to dł fali = 1.87 mm 3000 kHz to dł fali = 0,49 mm

Prędkość - jest wielkością stałą i charakt dla danego ośrodka, zależy od zdolności ośrodka do przenoszenia dgań.

W gazach wynosi ona od 330m/s do ponad 350m/s

W cieczach - ok. 1500 m/s

W ciałach stałych - ok. 5000 m/s

W tkankach ludzkich - od 1450 - 1600 m/s

2. Równanie fali

3. Absorpcja fali

Przechodząc przez dany materiał (tkankę) fala ultradźwiękowa jest rozpraszana lub modyfikowana. Czasami jest nagle absorbowana lub przechodzi prawie bez straty. Zakres tych zmian zależy od struktury tkanki jak i od częstotliwości fali ultradźwiękowej.

GŁĘBOKOŚĆ POŁOWICZA

Na podstawie gł. Połówkowej wybrane zostały 2 częstotliwości fali ultradźwiękowej stosowane do terapii

Energia fali o częstotliwości 1 MHz jest powoli pochłaniana przez tk i stosowana jest do leczenia schorzeń zlokalizowanych na głębokości do 3 cm

ODDZIAŁYWANIE FALI ZE WZGLĘDU NA CZĘSTOTLIWOŚĆ

Fala ultradźwiękowa o częstotliwości 1MHz ma zdolność penetracji w tk miękkich do głębokości 8 cm, wywołuje silne oddziaływania pomiedzy leczonymi tkankami.

Fala ultradźwiękowa o częstotliwości 3MHz penetruje w tk miękkich do 6 cm i jest silnie absorbowana w tk powierzchniowych. Na skutek jej oddziaływania zwiększa się rozciągliwość tk łącznych - jest to bardzo ważne przy leczeniu blizn, stnów zapalnych ścięgien i torebek stawowych.

FALA O STAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI - jest falą, która działa na tk w sposób ciągły. Przy zbyt długim dział tej fali w wyniku silnego oddziaływania cieplnego mogą wystąpić niepożądane reakcje.

FALA IMPULSOWA to najczęściej stosowany w praktyce rodzaj fal ultradźwiękowych. Najważniejsze parametry fali impulsowej to:

- czas trwania impulsu T

- czas przerwy

- częstotliwość impulsu

- czas trwania i czas opadania impulsu

współczynnik wypełnienia określa stosunek czasu trwania impulsu (timp) do okresu T, tzn. sumy czasu trwania impulsu i czasu trwania przerwy (tp):

najczęściej wynosi 1:2; 1:3; 1:5

FALA CIĄGŁA -IMPULSOWA

- fala ta o ile dawka jest duża wytwarza dużą ilość ciepła

- fala ciągła o tej samej mocy ma mniejszą moc średnią, więc mniejszy efekt termiczny

- decyzja o wyborze - jak ostry jest proces chorobowy ( w stanach ostrych aby uniknąć ogrzania stosuje się fale impulsową)

WYBÓR DAWKI FALI ULTRADŹWIEKOWEJ ZALEZY PRZEDEWSZYSTKIM OD:

- rodz schorzenia - jego fazy oraz celu terapii

- miejsca stosowania tj. pożądanej głębokości przenikania i pożądanego efektu w odniesieniu do różnych tk

- rodz subst sprzęgającej

- częstotliwości fali

- rodz fali ultradźwiękowej (poprzeczna czy podłużna)

- czasu trwania zabiegu

- przerw stosowanych w terapii

- ewentualnego kojarzenia z innymi metodami terapeutycznymi

DAWKI

Wyróżnia się nastepujące dawki wyrażone w gestości mocy fali ultradźwiękowej

dawki słabe stosuje się w stanach podostrych 0.1 - 0.5 [W/cm²]

dawki srednie stosuje się w stanach przewlekłych 0.5 - 1.5 [W/cm²]

dawki mocne stosuje się b.rzadko 1.5 - 2.0 [W/cm²]

CZAS I ILOŚĆ ZABIEGÓW

Czas zabiegów jest zróżnicowany i dobiera się zależności od wskazań, sposobu i metody przeprowadzania zabiegu.

Stosuje się następujące czasy zabiegu:

krótki - 1-3 min

średni - 4-9 min

długi - 10 i wiecej

Typowe zalecenia do terapii fala ultradźwiękową określają wykonywanie zabiegów codziennie lub co 2-gi dzień,

Pełny cykl terapii obejmuje .. zabiegów

Przekazanie tkankom energii fali ultradźwiękowej wymaga sprzężenia jego powierzchni drgającej ze skórą przez warstwę substancji o podobnych właściwościach akustycznych. Jest to niezbędne, ponieważ warstwa powietrza,

nawet rzędu tysięcznych części milimetra, stanowi dla ultradźwięków przeszkodę. Najczęściej stosowane substancje sprzęgające to:

ciekła parafina

wazelina

specjalny żel

woda

TECHNIKA ZABIEGU

STACJONARNIE (kontaktowo)- glowica umieszczona jest nieruchomo w miejscu zabiegu

SEMISTACJONARNIE- zabieg polega na wykonaniu powolnych ruchów z naciskiem

DYNAMICZNIE (skaner ręczny) -głowica jest ruchoma zawsze w kontakcie z tkanka i przesuwa się nią wolnym ruchem okrężno - postepujacym. Stosuje się niewielki ucisk głowicy na miejsce poddawane zabiegowi.

ZASADY NADŹWIĘKAWIANIA

zmniejsz obszar aplikacji

ogrzej sus sprzęgającą

zmniejsz prędkość ruchu aplikatura - mniejsza prędkość - większa temperatura.

Rozgrzanie tkanki miękkiej o cienkiej warstwie jest większe, ale może powodować odczyn okostnowy - unikaj wyrośli kostnych.

Zwróć uwagę na zaburzenia czucia ciepła u pacjenta.

DAWKOWANIE W STANACH OSTRYCH

Leczenie powinno być stosowane b.ostroznie, aby nie nasilić objawów. Jeżeli stan ulega poprawie, nie trzeba stopniowo zwiększać dawki, można stosować ta samą dawkę podczas następnych zabiegów.

Jeżeli nie ma poprawy może okazać się zarówno zwiększenie dawki do 1.2 watt/cm2 lub przedłużenie czasu trwania nadźwiękawiania o 1 min podczas kolejnych zabiegów, nasilenie objawów nie zawsze jest uznawane za objaw uboczny, ponieważ może wskazywać że ma miejsce proces naprawy. Jednakże w obecności niewielkiego nasilenia objawów może okazać się konieczne zmniejszenie zarówno dawki jak i mocy lub podtrzymac leczenie, aż nasilenie objawów nie wróci do poziomu początkowego.

DAWKOWANIE W SATNACH PRZEWLEKŁYCH

- można je leczyć zarówno przy pomocy trybu statycznego jak i impulsowego. W trybie statycznym max sugerowana moc ultradźwięków jest taka, która wywołuje umiarkowane ciepło. Ma to miejsce zwykle ok. 1.0 - 1.2 watt/cm2.

Początkowo powinno się stosować niskie dawki (0.8 watt/cm2 przez 4 min), aby upewnić się czy nie występują objawy uboczne. Jeżeli dawka jest skuteczna, powtarza się ją w kolejnych zabiegach. Jeżeli nie ma poprawy, należy zwiększyć dawkę zarówno przez wydłużenie zasilania jak i zwiększenie mocy do momentu pojawienia się pozytywnych objawów.

WSKAZANIA:

bole pleców i krzyża, półpasiec

rwa kulszowa, gościec mięśniowy

zesp bolesnego barku, łokcia

ostroga k.pietowej

bóle poamputacyjne, nerwobóle i zapalenia nn.

owrzodzenia goleni, zaburzenia ukrwienia

przykurcze i blizny, krwiaki

ch. reumatyczne

uszkodzenia przeciążeniowe, dystrofia mm.

ch. zwyrodnieniowa st.biodrowego, kolanowego, stawów rąk i nóg

zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa

PRZECIWWSKAZANIA

Nie wolno przeprowadzać zab. W okolicach

serca, płuc, mózgu

jąder, oczu, kości

narz. Miąższowych j.brzusznej

szyjnego odc. Kręgosłupa powyżej 3 kręgu

FONOFOREZA

Niektóre praktyczne badania wnikania maści hydrokortyzonowej wykazały, że kortykosteroidy osiągają głębokość 56 cm. Tak więc połączenie energii ultradźwiękowej z substancją, która może być wchłonięta p/skórę, jest szczególnie skuteczna. Ponieważ energia ultradźwiękowa zwiększa przepuszczalność błon kom. w obszarze poddanym zabiegowi więc substancje mogą penetrowac głęboko do ciała.

Leki stosowane to np.:histamina, p/zapalne,

MAGNETOTERAPIA

Twierdzenie HEISENBERGA

Podstawa magnetoterapii - „ Energia magnetyczna jest elementarną energią, od której zależy życie organizmu”

Pola magnetyczne, podobnie jak elektromagnetyczne, występują ze zmienna intensywnością na całej kuli ziemskiej

siła ziemskiego pola wynosi 0.5 Gaussa

pole MR rezonans magnetyczny - (0.15 - 1.5T)

do celów terapeutycznych (1-10 mT) czasami do 15 mT

obowiązującą obecnie jednostka Indukcji magnetycznej jest - T (tesla) , której nazwa pochodzi od znanego fizyka Nikoli Tesli.

Wcześniej używana była jednostka Gaus 1 Gaus = 0,0001 T = 0,1mT)

MAGNETYZM

Właściwości magnetyczne substancji są związane z ich zdolnością do magnesowania się, tzn do uzyskania cech magnesu naturalnego.

Diamagnetyki - dochodzi do nieznacznego osłabienia pola magnet. Niektóre gazy (wodór), woda i wodne roztwory elektrolitów, szkło i niektóre metale (oksyhemoglobina, witaminy)

Paramagnetyki -dochodzi do nieznacznego wzmocnienia pola magnetycznego. Powietrze, wiele gazów i większość metali (hematyna, mioglobina, cytochromy)

Ferromagnetyki - doch do wytw dodatkowego pola. Zelazo, nikiel, kobalt

Zjawiska w organizmie związane z polem magnetycznym

prądy wirowe - powstają na drodze indukowania zmiennego napięcia. Powstają szczególnie w tk dobrze przewodzących prąd elektryczny. Ich natężenie zależy od powierchni przenikania, natężenia i szybkości zmian natężenia pola w czasie.

SIŁY LORENTZA - powodują zmianę orientacji jonów + i - , które się przemieszczają w przeciwnych kierunkach. W stałym polu jony gromadza się na naturalnych barierach, natomiast w zmiennym polu oscyluja zgodnie ze zmianami pola.

zjawisko piezoelektryczne - indukowany w tk prąd oddziałuje na substancje o właściwościach piezoelektrycznych powodując ich mechaniczne odkształcenia. Do takich ciał należy kolagen, którego włókna stanowią podłoże organiczne kości, oraz dentyna i keratyna. Oddziaływaniem tym tłumaczy się korzystny wpływ pól magnetycznych na proces tworzenia się kostniny w przypadkach utrudnionego zrostu kostnego.

Skutki działania magnetoterapii

regeneracyjne

p/bólowe

uspokajające

p/zapalne

p/obrzekowo

wpł. na zwiększenie procesów utylizacji tlenu i oddychania tkankowego

zwiększa przepływ krwi w naczyniach tętniczych i w kapilarach

przyspiesza procesy gojenia ran i złamań

Niektóre procesy oddziaływania

7 modyfikacja transmisji sygnału kom.

7 działanie na strukturę błon biologicznych i na procesy transportu jonów

7 działanie na procesy replikacji kwasów nukleinowych oraz syntezy białek

7 działanie na procesy podziału komórek

7 wpływa na wolne rodniki tlenowe i na aktywność reakcji enzymatycznych … tych rodników

7 działanie osteogenetyczne tzn. przyspiesza procesy tworzenia się tk.kostnej i tworzenia prawidłowego zrostu po złamaniach

7 wpływa na układ krążenia i na układ krwiotwórczy

7 wpływa na układ hormonalny

7 wpływa na procesy metaboliczne i immunologiczne

Zalety magnetoterapii

§ pole magnetyczne przenika równomiernie przez wszystkie części ciała ludzkiego

§ zabiegi mogą być dokonywane przez ubranie, gips, bandaże itp. Które nie stanowią przeszkody dla pola magnetycznego

§ metal nie stanowi p/wskazań do stosowania zabiegu

§ szeroki zakres wskazań wraz z możliwością oddziaływania na tk.łączną

§ magnetoterapia jest metodą atermiczną

§ nie znane działania uboczne

Parametry pola magnetycznego wykorzystywanego w terapii

Typowe parametry zabiegu

czas trwania pojedynczego zabiegu w min i sekundach

częstość powtarzania zabiegów

cykliczność powtarzania

pełny cykl magnetoterapii

wizyty kontrolne, karta zabiegów, konsultacje z lekarzem prowadzącym

INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO od 1 do 30mT (40mT)

CZĘSTOTLIWOŚĆ od 1 do 100 Hz przy zaleceniach:

- w schorzeniach kości i narządów ruchu (4-15) Hz

- w schorzeniach narządów wewnętrznych (40-60) Hz

CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW - pola magnetycznego dobiera się w zależności od stanu schorzenia

Typowe zalecenia to:

7 w stanach ostrych (1-5)Hz

7 w stanach podostrych (5-20)Hz

7 w stanach przewlekłych (20-50) Hz

CZAS ZABIEGU - zabieg powinien trwać nie krócej niż 3 minuty i nie dłużej niż 30 min.

Cykl terapii obejmuje typowo od 3 do 15 zabiegów codziennie, a jeżeli to możliwe nawet 2xdziennie

MAGNETOSTYMULACJA ( np. Bemer 3000)

- terapeutyczne zastosowanie zmiennych pól magnetycznych o bardzo niskich wartościach indukcji magnetycznej

Niewiele przekraczającej wartość indukcji pola.

Parametry pola magnetycznego wykorzystywanego do magnetostymulacji:

- indukcja magnetyczna < 100µT

- częstotliwość od kilku do 3000 Hz

- przebiegi o wyższej częstotliwości są modulowane

- obwiednie zmodulowanych zabiegów mają częstotliwości nie przekraczają kilkunastu Hz.

Wskazania

Schorzenia układu nerwowego

- ch.parkinsona

- stany po udarach mózgu

- ch.Alzheimera

- migrena

- nerwice wegetatywne

Zespoły bólowe o różnej etiologii

- zwyrodnieniowe

-zapalne

- pourazowe

Trudno gojące się rany i owrzodzenia

Zaburzenia krążenia obwodowego

Przewlekły stres i zespoły nerwicowe

ELEKTROTERAPIA PRĄDAMI WIELKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

Obejmuje zastosowanie lecznicze pól elektrycznych , magnetycznych i fal elektromagnetycznych prądów zmiennych w zakresie częstotliwości od 300 kHz do 300 GHz

Częstotliwości i długości fal elektromagnetycznych wykorzystywane w lecznictwie

Fale krótkie

- długość fali 11,06 m

- częstotliwość 27,12 MHz

Fale decymetrowe

- długość fali 69 cm

- częstotliwość 433,92 MHz

Mikrofale, ciągłe i pulsujące

- długość fali 12,5 cm

- częstotliwość 2450 MHz

Promieniowanie elektromagnetyczne

stanowią je fale, które są regularnymi sinusoidalnymi zamianami pola elektrycznego i magnetycznego skierowanymi pod kątem prostym względem siebie

fale elektromagnetyczne są falami poprzecznymi i nie wywołują zmian pozycji cząsteczek materii, przez którą przenikają

podczas przenikania część promieniowania elektromagnetycznego zależnie od długości fali lub częstotliwości i natury materii , może ulegać odbiciu lub absorpcji.

Absorpcja promieniowania powoduje powstanie złożonych efektów (Prawo Grotthusa) i zależy od częstotliwości, natężenia, czasu działania oraz tkanek poddanych zabiegowi.

Fala elektromagnetyczna to wzajemnie przenikające się drgania elektryczne i magnetyczne

Długość fali określona jest wzorem:

f= częstotliwość drgań źródła

V=prędkość fali (V=C=300,000km/s)

Rodzaje pola prądu elektrycznego wielkiej częstotliwości

1. Pole wielkiej częstotliwości w metodzie kondensatorowej diatermii krótkofalowej. Pole to występuje pomiędzy płytkami naładowanego kondensatora, między którymi istnieje przepływ ładunków El. Podczas połączenia kondensatora ze źródłem prądu zmiennego powst prąd przesunięcia działający jak pole przepływającego prądu.

2. Metoda indukcyjna diatermii krótkofalowej. Siła pola El. Jest ściśle zwiazana z siłą pola magnetycznego. Zmieniające się pole El. Jest związane z polem magnetycznym i odwrotnie.

3. Promieniowanie elektromagnetyczne w diatermii mikrofalowej ……..

Metody przenoszenia energii elektromagnetycznej z aplikatura do tkanek

metoda kondensatorowa (sprzężenie pojemnościowe) jest stosowana przy zabiegach diatermii krótkofalowej. Polega na stosowaniu 2 metalowych płaskich elektrod - z dielektrykiem pomiędzy nimi.

metoda cewkowa (sprzężenie indukcyjne) stosowana w zabiegach diatermii krótkofalowej. Aplikatorami są różnego rodzaju cewki.

metoda promieniowania pola elektromagnetycznego za pomocą specjalnej anteny (sprzężenie radialne)jest stosowana przy wykonywaniu zabiegów leczniczych falami decymetrowymi i mikrofalami

Metoda kondensatorowa diatermii krótkofalowej

Źródłem ciepła w tk.jest tarcie między poruszającymi się w polu El. Jonami płynów tkankowych oraz tzw. Strata dipolowa.

Metoda ta powoduje :

- największe ogrzanie tk.tłuszczowej (wskutek mniejszych wartości przewodnictwa elektrycznego, stałej dielektrycznej, ukrwienia) i najmniejsze ogrzanie mięśni.

Metoda kondensatorowa wymaga stosowania techniki dwuelektrodowej

Rodzaje elektrod:

- sztywne

-miękkie

- o specjalnych kształtach

Wielkość elektrod

odległość między elektrodami jest mniejsza od ich:

-wielkości - pole El. W kondensatorze ma wszędzie takie samo natężenie

odległość między elektrodami jest równa wielkości elektrod - rozkład linii sił pola mniej więcej równomiernie ale z większym zagęszczeniem w środkowej części pola

im większa jest odległość elektrody tym bardziej jest równomierne pole wewnątrz

jeśli elektrody są mniejsze w stos.do powierzchni ciała poddawanej zabiegowi, to przegrzaniu ulegają warstwy powierzchowne skóry.

jeśli elektrody te są większe to silniejszemu nagrzaniu ulegają warstwy głębsze ciała

jeśli między ustawionymi w większej odległości 2 dużymi elektrodami znajduje się mały obiekt, to uzyska się równomierne przegrzanie jego wszystkich warstw, przy czym gęstość prądu przepływającego przez obiekt będzie większa niż przy powierzchni elektrod

Elektroda czynna i bierna

przy różnej wielkości elektrod

Największe zagęszczenie prądu wystąpi pod mniejszą elektrodą i to ona będzie elektrodą czynną

elektrody o jednakowej wielkości - elektrodą czynną jest ta, która znajduje się bliżej ciała

Metoda indukcyjna, cewkowa diatermii krótkofalowej

źródłem ciepła w tk. Jest oscylacja atomów i częsteczek wokół ich średnich położeń pod wpływem prądów wirowych.

metoda ta służy do głębokiego nagrzania mięśni i narządów wew. Za pomocą pola magnetycznego wielkiej częstotliwości

skóra i tk.tluszczowa podskórna nagrzewają się słabo.

ponieważ jest to prąd zmienny natężenie pola i jego kierunek ulegają ciągłej zmianie zgodnie ze zmianą częstotliwości

część ciała poddawana zabiegowi znajduje się w magnetycznym polu wielkiej częs indukowanym przez prąd el. Wielkiej częstotliwości przepływający przez cewkę

powstające w organizmie prądy wirowe lepiej nagrzewają

Tkanki z dużym przewodnictwem elektrycznym, czyli o dużej zawartości wody, np.mięśnie, krew, natomiast w mniejszym stopniu ogrzewają skórę i tk.tłuszczową

metoda ta jest bardziej odpowiednia do leczenia procesów ch. przebiegających powierzchownie

w miarę oddalania od cewki zmniejsza się siła zmiennego pola magnet a wiec i działanie ciepła

głębokość przegrzania zwiększa się nieco przez większe odsunięcie elektrody od skóry

wadą tej metody jest intensywniejsze działanie obiektu w …..

W tej metodzie stosuje się technikę jednoelektrodową (elektroda kablowa lub indukcyjna)

Elektrody kablowe

§ zbudowane są z elastycznego metalowego przewodnika o dł. Ok. 2m, z grubą izolacją i metalowymi końcówkami do połączenia z zaciskami aparatu zabiegowego na obu końcach

§ w przypadku stosowania elektrody kablowej jednobiegunowej stosuje się pod nią podkładki z perforowanego filcu lub materiału frotte

§ elektrodę kablową nawija się 3-4 zwojami na kończynę, nakładając na filcowe podkłady

§ odmianę elektrody kablowej stanowią elektrody indukcyjne:

- monoda, minoda, diploida, circuploda

Dobór elektrod do zabiegów diatermii krótkofalowej

Zależy od okolicy ciała i pow. Poddawanej zabiegowi oraz od głębokości tk.na które nastąpić ma ich ogrzanie

na tułowiu stos. Miękkie elektrody

elektrody sztywne stos, na : nierówne powierzchnie ciała , do leczenia czyraków, ropni, ran i zabiegów na głowie

elektrody mniejsze stos. Gdy chcemy zadzialać intensywniej

przy zab. Na kończyny elektrody nie powiny się znajdować zbyt blisko ciała, mogą powodowac zagęszczenia lini sił na przeciwległych krańcach

odległość elektrod od ciała 1-2 cm - działanie cieplne skoncentrowane na powierzchni ciała

wielkość elektrod powinna odpowiadać powierzchni ciała, która ma być objęta zabiegiem. Lepiejdobrać większą elektrodę niż zbyt małą by nie doprowadzić do przegrzania warstw w pobliżu elektrody

gdy celem zabiegu jest większe oddziaływanie w określonym miejscu, należy wybrać elektrody o niejednakowej wielkości

części ciała nie powinny się stykać ze sobą podczas zabiegu ponieważ w miejscu kontaktu powstaje ……

Przygotowanie pacjenta do zabiegu

- odsłonić część ciała która ma być poddana zabiegowi i zbadać czy nie ma w jej obrębie zmian stanowiących p/wskazanie do zabiegu.

- nie wolno wykonywać zabiegu przez odzież

- pacjent powinien znajdować się w wygodnej, rozluźnionej, bezpiecznej poz

- w polu zabiegu nie mogą znajdować się przedmioty metalowe, tworzywa syntetyczne, wilgoć. Wilgotna skórę należy osuszyć. Stykające się ze sobą ciała muszą być oddzielone od siebie tkaniną

Dawkowanie

Zależy od indywidualnej zdolności i gotowości organizmu do reagowania na ciepło , co jest związane z:

- budową ciała, przede wszystkim z typem konstytucyjnym

- płcią

- wiekiem

- zawodem, chorobą

- jej okresem i czasem trwania

- dotychczas leczeniem

-nawykami

- klimatem

- st.czynnościowym termoregulacji układu autonomicznego

Dawkowanie subiektywne wg. Schliephakego:

I - bardzo mała, nie wywołuje wrażeń cieplnych tzw. Dawka atermiczna

II - mała, wywołuje minimalne, progowe wrażenia cieplne, tzw. Dawka oligotermiczna

III - średnia wywołuje wyraźne przyjemne wrażenie cieplne, jest to dawka termiczna

IV - duża, wywołuje wyraźne, przyjemne wrażenie cieplne, nie wywołuje bólu tzw. Dawka hipertermiczna

Czas trwania zabiegu:

krótki 3-4 min

średni 5-9 min

długi 10-15 min

Działanie biologiczne krótkich fal

§ ciepło rozszerza naczynia krwionośne

§ poprawia ukrwienie i trofikę tkanek

§ działanie uspokajające

§ p/bólowe

§ przekrwienie i rozluźnienie mm.

§ zmniejszenie reobazy i chronaksji

§ przysp przem.materii

§ wchłanianie wysięków i krwiaków

§ wzrasta liczba leukocytów cechujących się zwiększoną diapedezą (proces przechodzenia leukocytów przez śródbłonek naczyń) i fagocytozą (pożeranie )

§ poprawia się czynność układu naczyniowo-śródbłonkowego

Wskazania

- przewlekłe postacie RZS

- artrozy bez zaostrzeń

- przykurcze mm

- ch.ścięgien i tk.okołostawowych

- przewlekłe ch. jamy ustnej, gardła, nosa

- ch.kobiece

Przeciwwskazania

- ch.zakaźne

-ostre zapalenia nerwów, neuralgie

- ostre stany zapalne kości i stawów

- ostre zapalenia okołostawowe barku

- ostre i podostre zapalenia żył, zakrzepy

- ch.Sudecka

- zaburzenia krążenia obwodowego

- stany zagrażające krwawieniem

- zarostowe zapalenie tętnic

- nowotwory

- żylaki odbytu

- obrzeki

- miesiączka

- ciąża

- psychozy

- wiek dziecięcy

-zaburzenia czucia

- obecność na ciele lub w tk. Ciał metalowych , rozrusznik serca

- gruźlica stawów i płuc

- krwiaki

- nagromadzenie płynów w ustroju (wysięki)

- ostre zapalenie gr.krokowego

- ch.wrzodowa

NIE WOLNO STOSOWAĆ DIATERMII

w okolicach nadbrzusza i śródbrzusza u ch.na cukrzycę insulino zależną i u dzieci i młodzieży na okolice nasad kości

u ch.krótko po leczeniu promieniami jonizującymi i w okresie pooperacyjnym

na okolice wszczepienia długo wchłaniających się kapsułek z hormonami

na niedokrwione tkanki, ponieważ ich naczynia nie mogą rozszerzyć się dla celów termoregulacyjnych, a przez to już mają zwiększone zapotrzebowanie na tlen

Zagrożenia podczas zabiegów prądami wielkiej częstotliwości

oparzenie miejscowe różnego stopnia powierzchownych , a nawet głębokich tk. Przyczyna nadmiernego nagrzewania może być mokra odzież, wilgotne bandaże, nadmierna potliwość skóry, zwłaszcza w fałdach skórnych.

Oparzenie mogą spowodować przedmioty metalowe w polu zabiegu (guziki, monety) i w ciele. Jeśli w jamie ustnej występują plomby metalowe bądź koronki, to elektrodę należy ustawić tak aby pole nie przechodziło p/jamę ustną.

nie wolno wykonywać zabiegów u osób u których wykonano kontrastowe RTG przewodu pokarmowego

nie wolno wykonywać zabiegu na obszarze, gdzie znajdują się plastry z długo wchłaniającymi się lekami, ponieważ czasem znajdują się w nich cząstki metalu

niebezpieczeństwo oparzenia jes duże w przypadku niedokrwienia i obrzęku tk. Przy zabiegu na tkanki, w których gromadzi się jakiś płyn (krwiaki) gdyż ogrzewa się on silniej niż otaczające tkanki.

Niebezpieczeństwo oparzenia sygnalizuje ból, pojawiający się w skórze pola zabiegu lub wew. Ciała

działanie teratogenne wywołane u kobiety w ciąży

wzrost temp. ciała aż do udaru cieplnego zwłaszcza u pacjentów w starszym wieku

wystąpienie zaćmy. Oczy podczas zabiegu powinny znajdować się poza dzialaniem pola.

porażenie prądem w wyniku uszkodzenia aparatu.

możliwość zaostrzenia procesów zapalnych

uboczne zjawisko bezsenności, znużenia

§ aparaty te powinny być ustawione w odl. Min. 6 metrów od aparatu generującego prądy impulsowe

§ pole zabiegu stale suche

Źródło promieniowania elektromagnetycznego (na urządzenie).

Promieniowanie elektromagnetyczne (strefa pośrednia).

Promieniowanie elektromagnetyczne (strefa zagrożona).

Promieniowanie elektromagnetyczne (strefa niebezpieczna).

Promieniowanie elektromagnetyczne (strefa bezpieczna).

PULSUJĄCE FALE ELEKTROMAGNETYCZNE WIELKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

Podstawowym celem wprowadzania do lecznictwa impulsowego pola magnetycznego wielkiej częstotliwości było dążenie do zmniejszenia efektu cieplnego. W metodzie tej tkanki zostały poddane działaniu impulsów o dużej mocy szczytowej, oddzielonych od siebie przerwami dostatecznie długimi dla uzyskania rozproszenia ciepła

Fizjologiczne działanie pulsujących krótkich fal

pobudzenie aktywności fagocytarnej

zwiekszenie aktywności enzymów

nasilenie transportu błonowego

Pulsujące fale krótkie powodują

- działanie p/zapalne

- p/bólowe

- p/obrzękowe

Zaobserwowano korzystne wyniki przy stosowaniu pulsujących krótkich fal

we wczesnych stanach powypadkowych, urazach tkanek

w ostrych i podostrych stanach zapalnych (zapaleniu zatok przynosowych)

w ch.zwyrodnieniowej stawów

bólach neurogennych (fantomowych, w ch.Sudecka)

W zabiegach diatermii krótkofalowej pulsującej stosujemy dawki termiczne, więc nie wystepuje niebezpieczeństwo oparzeń, nawet przy obecności metali w tkankach. Jednak przy dużych częstotliwość. I szerokich impulsach niebezpieczeństwo może się pojawić.

Wskazania do stosowania impulsowego pola magnetycznego wielkiej częstotliwości obejmują:

- zapalenie okołostawowe

- trudno gojące się rany

- owrzodzenia troficzne

- stany po zabiegach chirurg. Szczególnie stomatologicznych

- stany po urazach tk.miękkich

- zapalenia przydatków, macicy

- przewl i podostre zapalenie zatok obocznych nosa

- krwiaki pourazowe

Przeciwwskazania

ciąża

stany przednowotworowe i nowotwory

ch.przebiegające z gorączką

gruźlica

wszczepiony rozrusznik serca

Aparaty słuchowe, telefony komórkowe oraz przedmioty metalowe nie powinny znajdować się w polu zabiegu.

Średnią moc impulsów można obliczyć ze wzoru

Pśr = P_imp x t_imp x f

Dla możliwej do nastawienia max szczytowej mocy impulsu

P_imp = 1000W

Wynosi ona:

Dla możliwej do nastawienia minimalnej szczytowej mocy impulsu

P_imp = 300W

Wynosi ona:

Pśr = 300W x 60 x 10^-6 x 80Hz = 1,44W

Uważa się, że dawka jest całkowicie atermiczna, jeżeli moc średnia nie przekracza 40W

---