Zakres i funkcje rachunkowości.

Rachunkowość stanowi system ciągłego w czasie gromadzenia, grupowania, prezentowania i interpretowania danych liczbowych o działalności gospodarczej, sytuacji majątkowej i kapitałowej jednostki gospodarczej.

Zakres rachunkowości:

1. księgowość - dokumentowanie

2. rachunek kosztów i kalkulacja kosztu jednostkowego

3. sprawozdawczość w formie określonej prawem:

• bilans

• rachunek zysku i strat

• rachunek przepływów finansowych ( gotówkowych )

• rachunek przepływów kapitałowych ( własnościowych )

analiza finansowo - ekonomiczna

rachunkowość zarządcza - wykorzystanie danych rachunkowości do zarządzania okresowego

Funkcje rachunkowości:

1. informacyjna

2. kontrolna

3. sprawozdawczo - analityczna

4. dowodowa

5. fiskalna ( podatkowa )

Bilans.

Bilans jest to dwustronne zestawienie aktywów i pasywów sporządzone na umowny moment bilansowy ( najczęściej na 31.XII ).

AKTYWA BILANS PASYWA

Składniki majątkowe	Składniki kapitałowe
Co posiadamy?	Czyj jest majątek?

AKTYWA = PASYWA

AKTYWA BILANS PASYWA

Aktywa trwałe	Kapitał własny
Aktywa obrotowe
a) zapasy
b) należności	Kapitał obcy ( zobowiązania )
c) środki pieniężne

Bilans zawiera składniki w kolejności uporządkowanej według konwencji europejskiej ( aktywa uporządkowane według reguły rosnącej płynności, a pasywa według rosnącej wymagalności spłat ) lub amerykańskiej ( uporządkowanie odwrotne do europejskiego ).

Dokumentacja księgowa.

Warunki formalne stawiane dokumentom księgowym ( co dokument zawiera ):

1. określenie rodzaju ( nazwy ) dokumentu

2. określenie numeru dokumentu

3. określenie stron uczestniczących w transakcji

4. opis zdarzenia - identyfikacja zdarzenia

5. określenie ilościowe i wartościowe

6. data wystawienia dokumentu

7. data i forma realizacji

8. podpisy osób odpowiedzialnych

Dokument musi spełniać warunki rzetelności i kompletności pod względem formalnym, rachunkowym i merytorycznym.

Prawidłowo sporządzony dokument jest podstawą dekretacji ( sposobu księgowania ).

Kryteria podziału dokumentów:

1. dokumenty własne i obce

2. dokumenty wewnętrzne ( dokumentują zmiany wewnątrz firmy ) i zewnętrzne ( dokumentują transakcje z kontrahentami, dzielą się na wysyłane i przysyłane )

3. dokumenty źródłowe ( pierwotne ) i wtórne ( sporządzane w oparciu o źródłowe )

4. ze względu na technikę ewidencji:

1. rozliczeniowe - dokumenty wewnętrzne umożliwiające rozliczenie kosztów firmy

2. korygujące błędy i nieprawidłowości

3. zastępcze - w przypadku zaginięcia dokumentu pierwotnego wystawia się je na czas oczekiwania na dokument źródłowy

5. ze względu na cel wystawienia:

1. dyspozycyjne - zawierają polecenia wykonania operacji

2. wykonawcze - stwierdzają dokonanie operacji

3. dyspozycyjno - wykonawcze

Oznaczenia przykładowych grup dokumentów:

1. dokumentowanie obrotu pieniężnego:

1. KP - kasa przyjmie

2. KW - kasa wypłaci

3. RK - raport kasowy

4. wniosek o zaliczkę

5. rozliczenie zaliczki

6. czek - polecenie dla banku na wypłatę pieniędzy

7. Wb - wyciąg bankowy - potwierdzenie ruchu pieniężnego i stanu konta

2. dowody dokumentujące stan i zmiany zapasów:

1. Pz - przychód zewnętrzny

2. Mm - przesunięcie międzymagazynowe

3. Rw - rozchód wewnętrzny

4. Zw - polecenie zwrotu materiału

5. Pw - przyjęcie wyrobu do magazynu

6. Wz - wydanie zewnętrzne

3. dowody zakupu i sprzedaży:

1. FaVAT - faktura VAT

2. Faktura korygująca

4. LP - lista płac

5. Dokumenty dotyczące środków trwałych:

1. OT - przyjęcie środka trwałego

2. PT - nieodpłatne przekazanie środka trwałego

3. LT - likwidacja środka trwałego

6. Inwentaryzacja - arkusz spisu z natury. Dotyczy stanów magazynowych

7. Protokół z kontroli kasy

Konto księgowe.

Konto księgowe służy do zapisywania zmian stanów składników majątkowych lub kapitałowych. Podstawowe cechy konta księgowego to:

1. nazwa ( symbol cyfrowy )

2. dwie strony

3. stan początkowy

4. bieżące zapisy - obroty zwiększające lub zmniejszające

5. stan końcowy

6. sumy kontrolne

Schemat konta księgowego wygląda następująco:

Konta składników aktywnych Dt Ct			Konta składników pasywnych W^n M^a
Stan początkowy SP z bilansu	Stan początkowy		Stan początkowy	Stan początkowy
+ Zwiększanie stanu konta	- Zmniejszanie stanu konta		- Zmniejszanie stanu konta	+ Zwiększanie stanu konta
Obrót debetowy ( ∑+ )	Obrót kredytowy ( ∑ - ) Stan końcowy debetowy		Obrót debetowy ( ∑- ) Stan końcowy kredytowy	Obrót kredytowy ( ∑ + )
Suma kontrolna debetowa	Suma kontrolna kredytowa		Suma kontrolna debetowa	Suma kontrolna kredytowa

Zasada podwójnego zapisu

Każde zdarzenie gospodarcze księguje się zapisuje:

1. przynajmniej na dwóch kontach

2. po stronach przeciwnych

3. w tej samej kwocie

Klasyfikacja kont:

• bilansowe

• syntetyczne

• analityczne

• korygujące

• wynikowe

• rozliczeniowe

• poza bilansowe

Podzielność pozioma polega na zastąpieniu konta bilansowego kilkoma kontami o większej szczegółowości np.: konto bilansowe materiały zastępujemy kontami materiał A, B, C, D. Podzielność pozioma składa się z dwóch etapów. Na pierwszym z nich można konto syntetyczne zastąpić jak już wspomniano, kilkoma kontami (konto pierwotne znika ). Nowo powstałe konta syntetyczne przejmuj ą funkcje konta pierwotnego, czyli obowiązuje na nich zapis podwójny.

Drugi etap polega na tym, że do konta syntetycznego ( głównego ) tworzony jest zbiór kont analitycznych, na których obowiązuje zapis pojedynczy, czyli powtarzalny.

Podzielność pionowa polega na wydzieleniu ( przeniesieniu ) z konta głównego na konto korygujące ( pomocnicze ) „specyficznych zapisów” np.: konto główne środki trwałe, tworzymy konto umorzeniowe ( zużycie środków trwałych ).

Często na kontach mogą pojawić się błędy, które poprawiamy poprzez:

1. faktury korygujące

2. stornowanie (korekcję ) zapisów:

• storno czarne - polega ono na zapisie korygującym po przeciwnych stronach kont

• storno czerwone - polega na zapisaniu (skorygowaniu ) po tych samych stronach co zapis błędny „na czerwono”, czyli ujemnie

Tzw. drobne korekty powinny być dokonywane w sposób czytelny i muszą być zaopatrzone w podpis i datę poprawiającego.

Często dopuszcza się też łączenie kont:

1. łączenie kont aktywnych

2. łączenie kont pasywnych

3. łączenie konta aktywnego i pasywnego, które najczęściej spełniają formę rozrachunkową, np.:

Dt Rozrachunki Ct			Dt Rozrachunki publiczno-prawne Ct
Sp Należności od odbiorców	Zobowiązania wobec dostawców Sp		Sp Zobowiązania	Należności Sp
+ Należności	+ Zobowiązania		- Zobowiązania	+ Zobowiązania
- Zobowiązania	- Należności		+ Należności do urzędu skarbowego	- Należności

Konto dostarcza nam wielu informacji:

1. nazwę ( symbol )

2. stan początkowy - przeniesiony z bilansu

3. o zwiększeniach i zmniejszeniach w czasie okresu rozrachunkowego

4. obrotach debetowych i kredytowych

5. saldzie końcowym za okres obrachunkowy

6. sumach kontrolnych

Rozróżniamy kilka zespołów planu kont ( systemy kont ):

Zespół 0 -grupa kont środków trwałych

Zespół 1 - środki pieniężne - inwestycje krótkoterminowe

Zespół 2 - rozrachunki ( należności i zobowiązania )

Zespół 3 - materiały i towary

Zespół 4 - koszty w układzie rodzajowym: amortyzacja, zużycie materiału,

wynagrodzenia, energia, usługi obce, podatki, usługi bankowe, pozostałe koszty

Zespół 5 - konta miejsc powstawania kosztów, układ funkcjonalny i układ

kalkulacyjny: produkcja ( działanie operacyjne, koszty zakupu, koszty wydziałowe, koszty sprzedaży, koszty produkcji pomocniczej, koszty ogólne )

Zespół 6 - produkty działań ( wyroby gotowe lub usługi )

Zespół 7 - przychody ze sprzedaży, koszty wytworzenia sprzedanych produktów,

przychody i koszty finansowe, zyski i straty nadzwyczajne, podatki

Zespół 8 - fundusze, kapitały i wynik finansowy

Zespoły 0 - 7 ukazują nam co dzieje się z naszym majątkiem, a zespół 8 ukazuje nam nasz kapitał.

Konto wynikowe i jego istota.

Wynik finansowy to źródło pochodzenia majątku własnego. Konto wynikowe to zbiór kont, które ewidencjonują sposób powstawania wyniku firmy i mają one charakter rozliczeniowy,czyli nie mają stanu początkowego,a przy stanie końcowym są „likwidowane”.

Dt Koszty Ct			Dt Wynik finansowy Ct			Dt Przychody Ct
Amortyzacja			Koszty	Przychody			Należności
Materiały							Rachunek
Płace	Suma kosztów okresu			Suma przychodów okresu			bankowy
							Kasa
Dt Różne konta Ct						Dt Różne konta Ct
	Straty nadzwyczajne			Zyski nadzwyczajne

Księgowanie związane z wynikiem finansowym firmy.


Dt Wynik finansowy Ct

Dt Różne konta Ct Dt Koszty Ct Dt Przychody Ct Dt Różne konta Ct

PK

Dt Straty nadzwyczajne Ct Dt Zyski nadzwyczajne Ct


Zapisy ( księgowanie ) bieżące


Zapisy okresowe

PK - polecenie księgowania

Zysk najczęściej zagospodarowany jest w następujący sposób:

1. przez osobę fizyczną ( właściciela ) wypłacany z kasy na własne potrzeby

2. w spółce na zwiększenie kapitałów własnych

Zysk jako kategoria ekonomiczna doczekał się opisu sprawozdawczego w formie rachunku zysków i strat. Jest to sprawozdanie dynamiczne ( za okres ), które objaśnia przyczyny powstania zysku. Sprawozdanie to może być sporządzone w czterech wariantach:

1. układ kalkulacyjny jednostronny

2. układ kalkulacyjny dwustronny

3. układ porównawczy jednostronny

4. układ porównawczy dwustronny

Sprawozdanie to identyfikuje wynik finansowy osiągnięty na trzech poziomach:

Przychody operacyjne

+ Koszty działalności operacyjnej


Poziom I Wynik na działalności operacyjnej

Przychody finansowe


+ Koszty finansowe

Poziom II Wynik na operacjach finansowych

I + II Wynik na działalności gospodarczej

Zyski nadzwyczajne


+ Straty nadzwyczajne

Poziom III Wynik nadzwyczajny

I+II+III Zysk brutto

- Obowiązkowe obciążenia zysku ( podatki )


Zysk netto ( ten sam co w bilansie )

Formy księgowości.

W księgowości musimy uwzględniać cztery podstawowe elementy:

1. ustawę o rachunkowości

2. rozporządzenia ministra finansów

3. przepisy podatkowe

4. przepisy statystyczne


Schemat zagospodarowania kapitału:

straty

nieprzewidziane

straty

straty

Są cztery formy opodatkowania:

1. karta podatkowa ( Vademecum Podatnika - wyd. Difin )

2. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

3. podatkowa księga przychodów i rozchodów

4. księgi rachunkowe ( pełna księgowość )

O wyborze formy opodatkowania decydują parametry:

1. wielkość zatrudnienia

2. poziom przychodów osiąganych

3. forma własności organizacji

4. wielkość majątku

Karta podatkowa jest to forma opodatkowania przeznaczona „teoretycznie „ dla firm

najmniejszych o charakterze usługowym. Nie narzuca ona rygoru prowadzenia jakiejkolwiek ewidencji ( obrotów, kosztów ). Jedynym obowiązkiem jest prowadzenie karty wynagrodzeń pracowników. Podstawą ustalenia wielkości podatku są parametry:

1. rodzaj działalności

2. wielkość zatrudnienia ( 1 - 5 pracowników )

3. miejsce zarejestrowania firmy ( do 5000 mieszkańców, do 50000 i powyżej 50000 mieszkańców )

Wymienione trzy parametry mają przypisywaną - zmienną corocznie stawkę podatku.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zobowiązuje właściciela przedsiębiorstwa do prowadzenia ewidencji:

1. przychodów

2. pakietu pracowniczego ( karta wynagrodzeń, ZUS, itp. )

3. wykaz środków trwałych

Z tego sposobu opodatkowania mogą skorzystać firmy, których dochód nie przekroczy na koniec zeszłego roku stawki ustalonej przez ministra finansów ( w roku 2002 - 500.000 euro).

Przy podatkowej księdze przychodów i rozchodów podatek płacony jest od zysku. Księga ta wymaga ewidencji:

1. przychodów

2. zakupów ( materiały, prawa autorskie, itp. )

3. wydatków ( kosztów )

4. pakietu pracowniczego

5. majątku trwałego oraz jego zużycia ( amortyzacji )

6. dodatkowej:

• wyposażenia

• przebiegu pojazdów

W tej formie można się opodatkować, jeśli dochód firmy nie przekroczył 800.000 euro ( kurs euro na ostatni dzień III kwartału ).

Pełna księgowość jest stosowana w firmach, których dochód przekracza 800.000 euro i wymaga ona prowadzenia dokładnej ewidencji:

1. przychodów

2. zakupów

3. kosztów

4. rozrachunków z dostawcami i odbiorcami

5. środków pieniężnych

6. pakietu pracowniczego

7. środków trwałych i ich zużycia

8. dodatkowej:

• wyposażenia

• przebiegu pojazdów

Aktywa trwałe jako składnik bilansu.

Aktywa trwałe są to takie aktywa, których okres użytkowania jest dłuższy niż rok, są one przeznaczone na potrzeby jednostki i mają znaczną wartość ( ustalaną co rok przez ministra finansów ). Do grupy aktywów trwałych zaliczamy:

1. wartości niematerialne i prawne

• autorskie prawa majątkowe

• prawa do wynalazków

• koszty zakończonych prac rozwojowych

2. rzeczowe aktywa trwałe:

• grunty

• budynki i budowle

• maszyny i urządzenia techniczne

• środki transportowe

3. należności długoterminowe - powstają w wyniku sprzedaży ratalnej na okres

dłuższy niż rok lub na skutek udzielenia kredytu kupieckiego

4. inwestycje długoterminowe:

• inwestycje rzeczowe ( nieruchomości )

• inwestycje finansowe ( akcje, obligacje, itp. )

5. długoterminowe rozliczenia międzyokresowe - najczęściej występują rozliczenia

czynne, w przypadku gdy wydatek na jakiś zakup wyprzedza moment wpisania w

ciężar kosztów ( na raty )

Wycena majątku trwałego następuje w oparciu o:

• cenę nabycia

• koszty wytworzenia

• wartość z aktualnej wyceny pomniejszona o odpisy amortyzacyjne i umorzenia

Pojęcie umorzenia i amortyzacji odnosi się tylko do grupy wartości niematerialnych i prawnych oraz do rzeczowych aktywów trwałych.

Umorzenie to zużywanie się majątku trwałego fizycznie lub ekonomicznie ( moralne ), poprzez zużycie, przestarzałe rzeczy.

Amortyzacja to koszt wynikający z zużywania się środka trwałego.

Stawka amortyzacji jest obliczana ze wzoru:




gdzie w_p - wartość początkowa

t - czas amortyzacji ( ustalany przez ministra finansów )

Roczna stopa amortyzacji jest obliczana ze wzoru:

a =

Amortyzację możemy podzielić na:

1. amortyzację liniową ( proporcjonalną )

2. amortyzację degresywną (zaczynamy od dużej wartości, a kończymy na małej)

3. amortyzację progresywną ( odwrotną do regresywnej )

4. amortyzację naturalną ( skorelowana z rozmiarami wykonanej pracy np.: według ilości godzin pracy maszyny )

Obrót materiałów i ich księgowanie.

Obrót materiałów wymaga ewidencji:

1. zakupów od dostawców

2. składowania w magazynie

3. zużycia elementów lub sprzedaży towarów

Materiały służą do przetwarzania ich w inne wyroby, a towary są obrotem handlu.

Zakup materiałów i ich składowanie charakteryzuje się dwiema różnymi cenami:

• ceną zakupu - będącą na fakturze

• ceną ewidencyjną - z jaką przyjmujemy towar do magazynu

Do zakupu i magazynowania materiałów wymagane są następujące dokumenty:

• Pz - przychód zewnętrzny

• Rw, Zw ( rozchód i zwrot wewnętrzny)

• Mn ( przesunięcie miedzymagazynowe )

• Faktura i faktura korygująca

Wycena materiałów przyjmowanych do magazynu prowadzona jest według norm:

1. wyceny FIFO ( First In First Out - pierwsze wprowadzone, pierwsze zużyte )

2. wyceny LIFO ( Last In First Out )

3. ceny średniej ważonej ( płynnej )

4. stałej ceny ewidencyjnej z uwzględnieniem ± odchyleń od cen ewidencyjnych

W procesie magazynowania prowadzona jest też ewidencja kosztów zakupów:

• kosztów transportu

• ubezpieczenia na czas transportu

Umowa precyzuje, kto dokładnie i w jakim zakresie ponosi odpowiedzialność za transport.

Księgowanie przyjęcia do magazynu zakupionego materiału:

Zobowiązania				Rozliczenie zakupu			Materiały
		244	1	200		2
Rozrachunki publiczno prawne							Odchylenie od cen ewi-dencyjnych materiałów
	44					3a 3b
							Koszty zakupu
						4

1. rejestrowanie faktur za zakupione materiały po cenie zakupu

2. przyjęcie materiału do magazynu według ceny ewidencyjnej

3a) ustalenie i wyksięgowanie odchyleń debetowych od cen ewidencyjnych (cena ewidencyjna < ceny zakupu )

3b) ustalenie i wyksięgowanie odchyleń kredytowych od cen ewidencyjnych (cena ewidencyjna > ceny zakupu )

Ewidencja zużycia materiałów

„3” „4”

Materiały w magazynie				Produkcja
Sp
			1
Odchylenie od cen
	Sp
		2
Koszty zakupów
Sp		3

1. ewidencjonowanie bieżące zużywania się materiałów w oparciu o Rw ( rozchód wewnętrzny ). Na końcu miesiąca dokonuje się „urealnienia” kosztów produkcji

2. 
   - pomniejszenie wartości materiałów ( korekta ) ; skorygowanie odchyleń wartości materiałów zużytych

3. przeksięgowanie części kosztów zakupów przypadających na zużyte materiały

Obliczanie współczynników narzutu odchyleń i kosztów zakupu.

Współczynnik narzutu mówi nam ile procent stanowi odchylenie lub koszt zakupu w relacji do ceny ewidencyjnej.

Współczynnik narzutu odchyleń:




Suma narzutu odchyleń:

S_no =

Współczynnik narzutu kosztów:




Suma narzutu kosztów:

S_nk =

„3” „4”

Materiały w magazynie				Produkcja
Sp 120.000	80.000			80.000
			1
Odchylenie od cen
	6.000 Sp
		2
Koszty zakupów
Sp 3.000	2.000	3		2.000

1. miesięczne zużycie materiałów

2. korekta wartości materiałów zużytych

3. przeksięgowanie części kosztów przypadających na zużyte materiały

Środki pieniężne.

Środki pieniężne to krótkotrwałe aktywa obrotowe. Zaliczamy tu:

1. pieniądze ( banknoty, monety )

2. inne jednostki rozrachunkowe w gotówce jak i w formie pieniądza „kreowanego” na koncie bankowym

3. czeki i weksle

Do obrotu pieniężnego zaliczamy wpłaty i wypłaty w walucie polskiej jak i obcej. Rozróżniamy obrót pieniężny gotówkowy ( kasowy ) i bezgotówkowy ( bankowy ).

Formy pieniądza gotówkowego:

1. środki pieniężne w kasie

2. środki pieniężne w banku

3. inne środki pieniężne

Środki pieniężne w kasie księgowane są według wartości nominalnej złotówki, waluty obcej lub kruszca.Na stronie debetowej konta kasy zapisujemy zwiększenia stanu tego konta:

1. pobrania gotówki z banku

2. wpłaty gotówki przez odbiorców

3. zwrot przez pracowników nie wykorzystanych zaliczek.

4. dodatnie różnice kursowe

5. nadwyżki w kasie

Po stronie kredytowej zapisujemy zmniejszenia stanu naszego konta w postaci:

1. wypłaty gotówki na zobowiązania i płace

2. wypłaty zaliczek pracowników

3. ujemne różnice kursowe

4. stwierdzone niedobory w kasie

Rachunek bankowy służy do gromadzenia środków pieniężnych i obrotu bezgotówkowego. Rozliczenia bezgotówkowe mogą przyjąć formę:

1. polecenia przelewu

2. czeków rozrachunkowych i weksli

3. akredytywy

4. rozliczeń planowych

Czek rozrachunkowy pozwala na dopisanie pieniędzy dłużnikowi do jego kąta z naszego konta ( bez pieniędzy w ręce ).

Czek potwierdzony co do kwoty, która jest na naszym koncie. Reszty potwierdzonej i nie wydanej kwoty nie możemy ruszyć do końca okresu potwierdzenia. Istnieje też czek gwarantowany przez nasz bank.

Akredytywa - stosowana jest w transakcjach dużego ryzyka. Polega ona na zablokowaniu pieniędzy na koncie do wysokości zapłaty przyszłej dla danego dostawcy. Dostawca w takiej sytuacji wysyła fakturę do banku.

Rozliczenia planowe dotyczą stałych kontaktów miedzy dwoma współpracującymi podmiotami. Bank przelewa pieniądze w ustalonych odstępach czasu i w określonej kwocie, bez względu na poziom dostaw. Wyrównanie następuje na koniec miesiąca.

Ewidencja analityczna rachunków bankowych jest prowadzona tylko wtedy, gdy firma ma więcej niż jeden rachunek bankowy oraz w przypadku wielowalutowych rozliczeń.

Na kontach bankowych po stronie debetowej rejestrujemy zwiększenia stanu konta:

1. wpłaty gotówki z kasy

2. wpłaty należności

3. wpłaty z tytułu otrzymanych kar, odszkodowań i darowizn

4. wpływy z operacji finansowych

Natomiast po stronie kredytowej zapisujemy zmniejszenia stanu konta:

1. pobranie gotówki do kasy

2. spłaty zobowiązań

3. zapłaty kar, grzywien, itd.

4. Koszty operacji finansowych

5. Opłaty manipulacyjne dla banków

Bardzo często banki udzielają także kredytów, które dzielimy według:

1. czasu kredytowania: krótkoterminowe - do 5 lat i długoterminowe

2. miejsca pochodzenia: krajowe i zagraniczne

3. waluty: złotówkowe i dewizowe

4. przeznaczenia: obrotowe, konsumpcyjne

5. formy płatności: gotówkowe, przelewowe

Weksel - forma zobowiązania płatniczego. Odnosi się do wystawcy lub osoby wskazanej. Weksel własny można zamienić na środki pieniężne w banku przez zdyskontowanie ( wykup za mniejszą kwotę weksla przez bank ). Przeniesienie praw z weksla na inną osobę prawną nazywamy indosem. Indos może być imienny, bądź na okaziciela.

Rozrachunki.

Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń:

1. przychód brutto - 1.850

2. koszt uzyskania przychodu ( zmienny co rok ) - 96,26

3. składka ZUS liczona od przychodu brutto:

1. składka emerytalna 19,52 % ( pracownik płaci połowę ) - 180,56

2. składka rentowa 13 % ( pracownik płaci połowę ) - 120,25

3. składka chorobowa 2,45 % ( całość płaci pracownik ) - 45,32

4. ubezpieczenie zdrowotne:

1. 7,75 % liczone od przychodu brutto pomniejszonego o składkę ZUS będące kosztem uzyskania przychodu - 116,55

2. 0,25 % liczone od przychodu brutto pomniejszonego o składkę ZUS nie będące kosztem uzyskania przychodu - 3,80

Pracodawca ma obowiązek obliczyć i przekazać do ZUS w imieniu pracownika składkę ZUS i na ubezpieczenie zdrowotne.

5. zaliczka na podatek dochodowy 19 % liczona od przychodu brutto pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu i składkę ZUS - 267,52. Kwotę tę pomniejszamy o składkę na ubezpieczenie zdrowotne ( 7,75 % ) i kwotę wolną od podatku ( 43,18 ) - 107,8.

6. wynagrodzenie netto - od kwoty brutto odejmujemy składkę ZUS, składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek - 1.279,52

Pracodawca zobowiązany jest do zapłaty:

1. połowy składki emerytalnej - 9,73 %

2. połowy składki rentowej - 6,5 %

3. ubezpieczenia wypadkowego - 1,62 %

4. 
   utworzenia rezerwowego funduszu pracy - 2,45 %

5. utworzenia funduszu gwarantowanych świadczeń socjalnych 0,08

6. razem - 20,41 % od kwoty przychodu brutto pracownika - 377,6

Koszty poniesione przez pracownika i pracodawcę na zatrudnienie 1 osoby:

przychód netto 1.279,32

pracownik 574,28

pracodawca 377,60


2.231,40


- 1.850

384 = 21 % przychodu brutto

Rozrachunki możemy podzielić według kryterium podmiotowego:

1. rozrachunki z odbiorcami i dostawcami:

1. krajowymi - rozliczane w polskich złotych

2. zagranicznymi - rozliczenia walutowe prowadzone w polskich złotych po kursie dnia transakcji oraz aktualizowane na koniec roku

2. rozrachunki publiczno - prawne dotyczą rozliczeń z:

1. urzędami skarbowymi i administracji terenowej z tytułu podatku dochodowego i VAT

2. z urzędami celnymi

3. z ZUS

4. z zakładami ubezpieczeń ( np.: PZU )

5. z innych tytułów

3. rozrachunki z pracownikami:

1. z tytułu wynagrodzeń:

• osobowe ( pensja )

• bezosobowe ( umowa zlecenie, umowa o dzieło, agencyjna )

• pozostałe rozrachunki

• udzielanie i rozliczanie zaliczki na czas delegacji

• procedura niedoboru i szkody

• nagrody

• pozostałe rozrachunki z tytułu:

1. nabycia, sprzedaży i emisji aktywów finansowych

2. udzielonych lub otrzymanych pożyczek

3. rozliczenia z udziałowcami lub akcjonariuszami

4. roszczenia sporne

Podział rozrachunków według kryterium wymagalności:

1. rozrachunki długoterminowe ( dłuższe niż rok )

2. rozrachunki krótkoterminowe




Koszty.

Nakłady dzielimy na nakłady pracy żywej i uprzedmiotowionej.

Nakłady wyrażone w pieniądzu i obrazujące zużycie materiału to koszty.

Wydatek to fizyczny wypływ pieniądza z firmy ( wcześniejszy, późniejszy lub centralny w stosunku do zdarzenia).

Koszty możemy podzielić pod względem:

1. rodzajowym - możemy je podzielić na:

1. koszty materialne:

• amortyzacja

• zużycie materiałów i opłaty energii

• koszty niematerialne:

• usługi obce

• podatki i opłaty

• wynagrodzenia

• ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

• pozostałe koszty

• podmiotowym

• funkcjonalnym

• przedmiotowym

• czasowym

Ustalając koszty rodzajowe kierujemy się wyznacznikami:

1. szczegółowości układu

2. zapewnienie logicznego i sprawnego rejestrowania kosztów na nośnikach

3. zarządzaniem strukturą i dynamiką kosztów

4. rozliczaniem kosztów na inne przekroje klasyfikacyjne

Koszty można także podzielić według typów działalności na :

1. koszty działalności operacyjnej

2. koszty pozostałych działań operacyjnych

3. koszty operacji finansowych

W działalności podstawowej wyróżnia się koszty:

1. zaopatrzenia

2. produkcji

3. zbytu

Koszty można także podzielić według miejsc ich powstawania na:

1. koszty wydziałów podstawowych

2. koszty wydziałów pomocniczych

3. koszty ogólne zarządu

4. koszty zakupu

5. koszty sprzedaży

Do celów kalkulacji kosztów wyróżnia się koszty bezpośrednie ( związane z produkcją ) i pośrednie ( nie związane z produkcją ). Koszty mogą być stałe, bądź zmienne i mogą one być istotne lub nieistotne.

Rozliczenie kosztów międzyokresowych w czasie dokonuje się przy pomocy zasad:

1. periodyzacji kosztów ( koszty i przychody księguje się w tym samym miesiącu )

2. współzmienności kosztów i przychodow

3. ostrożności rozliczeń

W rozliczeniach wyróżniamy rozliczenia kosztów czynne i bierne.

Rozliczenie czynne to efekt wcześniejszego wydatku ( zapłaty z góry ) np.: za ubezpieczenie majątkowe, prenumeratę, które jest następnie rozliczane przez kilka poszczególnych miesięcy.

Rozliczenie kosztów biernych jest sytuacją, w której wydatek nastąpi dopiero w przyszłości, natomiast w czasie teraźniejszym tworzona jest rezerwa w koszty na wydatki przyszłe.

Kalkulacja kosztów może być wstępna ( planowa ) i wynikowa ( zrealizowana ). Układ kalkulacyjny kosztów ma postać:

I. Koszty bezpośrednie:

• płace

• materiały

• 
  inne koszty bezpośrednie

Σ kosztów bezpośrednich


II. Koszty pośrednie wydziałowe ( ustalamy % narzutu )

III. Koszty ogólne i zarządu ( % narzutu )


IV. Koszty sprzedaży


Σ kosztów własnych wytworzenia

Sprzedaż, wynik finansowy i jego ustalanie.

Wyroby gotowe

Koszty własne sprzedanych produktów

Wynik finansowy

Należności

Koszty planowane i ewidencjonowane

Rzeczywisty koszt sprzedanych produktów

Rachunek

bankowy

( poziom wydziałowego kosztu wytworzenia )

Kasa

Odchylenie

+

-

koszty na poziomie rzeczywistym

Rzeczywisty koszt sprzedanych produktów

Rachunek zysku i strat:

Przychody i koszty operacyjne

+ Pozostałe przychody i koszty działalności operacyjnej


Poziom I Wynik działalności operacyjnej

+ Przychody i koszty finansowe


Poziom II Wynik na działalności gospodarczej

+ Zyski i straty nadzwyczajne


Poziom III Wynik nadzwyczajny

I+II+III Zysk brutto

- Obowiązkowe obciążenia zysku


Zysk netto ( ten sam co w bilansie )

Do pozostałych wyników działalności operacyjnej zaliczamy:

1. działalność socjalną

2. koszty i przychody dotyczące zbywania środków trwałych

3. nieściągalne, umorzone należności oraz zobowiązania przedawnione

4. odpisy aktualizujące wartość aktywów

5. umorzenie lub rozwiązanie rezerwy

Do kosztów i przychodów finansowych zaliczamy:

1. płacone i otrzymywane odsetki od kredytów i pożyczek

2. dyskonto weksli

3. różnice kursowe

4. odsetki od własnych obligacji

5. efekt aktualizujący wartość aktywów finansowych ( akcji, obligacji )

Zyski i straty nadzwyczajne powstają w wyniku zdarzeń losowych np.: podczas transportu zamoknie nam część towaru i sprzedamy ją po niższej cenie, to różnica ta jest stratą nadzwyczajną.

Obowiązkowe obciążenia zysku to:

1. podatek dochodowy od osób prawnych i fizycznych według skal podatkowych

2. ustawowe ulgi i odpisy przed opodatkowaniem, bądź pomniejszające ustalony już podatek

Strumienie zasilania kapitału zyskiem:

1. kapitał podstawowy

2. kapitał zapasowy

3. kapitał rezerwowy

4. niepodzielony wynik roku ubiegłego

Kapitał podstawowy może być zwiększany z tytułu:

1. przeznaczenia części zysku firmy na ten kapitał

2. wniesienia dodatkowych wpłat przez udziałowców

3. z przeznaczenia części kapitału zapasowego na zwiększenie kapitału podstawowego

Kapitał zapasowy tworzony jest z zysku i jest przeznaczany na:

1. pokrywanie ewentualnych przyszłych strat

2. wypłatę dywidend, gdy firma osiąga stratę

3. na zwiększenie kapitału podstawowego

4. na działalność inwestycyjną

Kapitał rezerwowy tworzony jest po odpisaniu z zysku 8 % na kapitał zapasowy i wypłaty dywidend oraz po planowym zwiększeniu kapitału podstawowego.

Fundusze specjalne mogą być tworzone z:

1. zysku netto

2. z odpisów w ciężar kosztów ( fundusz świadczeń socjalnych i fundusz pracy )

3. dotacji budżetowych, subwencji lub darowizn

Rezerwy tworzone są w koszty z powodu wątpliwych przychodów, ryzyka nie osiągnięcia przychodów oraz na poczet przyszłych podatków od działań wątpliwych.

Zobowiązania			Rezerwy			Pozostałe koszty operacyjne
	Likwidacja rezerwy (powstanie zobowiązania)			Utworzenie rezerwy na przyszłe zobowiązania

19

4.000

Materiały zużyte według

łącznego kosztu zużytych materiałów 78.000

± Odchylenie

Materiały zużyte według

ceny zakupu 76.000

+ koszty zakupu

Materiały zużyte według

ceny ewidencyjnej 80.000

Materiały zużyte według

łącznego kosztu zużytych materiałów

± Odchylenie

Materiały zużyte według

ceny zakupu

+ koszty zakupu

Materiały zużyte według

ceny ewidencyjnej

Podatki i wybrania przez właścicieli

Nadwyżka

Wsad

Produkt

Produkt

Wyroby gotowe

Produkt

Zapasy

Majątek trwały

Koszty bieżące związane z działaniem

Kapitał finansowy

Wymagalność spłat

Kierunek płynności

Pieniądze

Ziemia, budynki

4.000

%

---