kopia rachunkowość - wykłady, Rachununkowość


Zakres i funkcje rachunkowości.

Rachunkowość stanowi system ciągłego w czasie gromadzenia, grupowania, prezentowania i interpretowania danych liczbowych o działalności gospodarczej, sytuacji majątkowej i kapitałowej jednostki gospodarczej.

Zakres rachunkowości:

  1. księgowość - dokumentowanie

  2. rachunek kosztów i kalkulacja kosztu jednostkowego

  3. sprawozdawczość w formie określonej prawem:

  • analiza finansowo - ekonomiczna

  • rachunkowość zarządcza - wykorzystanie danych rachunkowości do zarządzania okresowego

  • Funkcje rachunkowości:

    1. informacyjna

    2. kontrolna

    3. sprawozdawczo - analityczna

    4. dowodowa

    5. fiskalna ( podatkowa )

    Bilans.

    Bilans jest to dwustronne zestawienie aktywów i pasywów sporządzone na umowny moment bilansowy ( najczęściej na 31.XII ).

    AKTYWA BILANS PASYWA

    Składniki majątkowe

    Składniki kapitałowe

    Co posiadamy?

    Czyj jest majątek?

    0x08 graphic
    AKTYWA = PASYWA

    AKTYWA BILANS PASYWA

    0x08 graphic
    0x08 graphic
    Aktywa trwałe

    0x08 graphic
    0x08 graphic
    Kapitał własny

    Aktywa obrotowe

    a) zapasy

    b) należności

    Kapitał obcy ( zobowiązania )

    0x08 graphic
    c) środki pieniężne

    Bilans zawiera składniki w kolejności uporządkowanej według konwencji europejskiej ( aktywa uporządkowane według reguły rosnącej płynności, a pasywa według rosnącej wymagalności spłat ) lub amerykańskiej ( uporządkowanie odwrotne do europejskiego ).

    Dokumentacja księgowa.

    Warunki formalne stawiane dokumentom księgowym ( co dokument zawiera ):

    1. określenie rodzaju ( nazwy ) dokumentu

    2. określenie numeru dokumentu

    3. określenie stron uczestniczących w transakcji

    4. opis zdarzenia - identyfikacja zdarzenia

    5. określenie ilościowe i wartościowe

    6. data wystawienia dokumentu

    7. data i forma realizacji

    8. podpisy osób odpowiedzialnych

    Dokument musi spełniać warunki rzetelności i kompletności pod względem formalnym, rachunkowym i merytorycznym.

    Prawidłowo sporządzony dokument jest podstawą dekretacji ( sposobu księgowania ).

    Kryteria podziału dokumentów:

    1. dokumenty własne i obce

    2. dokumenty wewnętrzne ( dokumentują zmiany wewnątrz firmy ) i zewnętrzne ( dokumentują transakcje z kontrahentami, dzielą się na wysyłane i przysyłane )

    3. dokumenty źródłowe ( pierwotne ) i wtórne ( sporządzane w oparciu o źródłowe )

    4. ze względu na technikę ewidencji:

      1. rozliczeniowe - dokumenty wewnętrzne umożliwiające rozliczenie kosztów firmy

      2. korygujące błędy i nieprawidłowości

      3. zastępcze - w przypadku zaginięcia dokumentu pierwotnego wystawia się je na czas oczekiwania na dokument źródłowy

    5. ze względu na cel wystawienia:

      1. dyspozycyjne - zawierają polecenia wykonania operacji

      2. wykonawcze - stwierdzają dokonanie operacji

      3. dyspozycyjno - wykonawcze

    Oznaczenia przykładowych grup dokumentów:

    1. dokumentowanie obrotu pieniężnego:

      1. KP - kasa przyjmie

      2. KW - kasa wypłaci

      3. RK - raport kasowy

      4. wniosek o zaliczkę

      5. rozliczenie zaliczki

      6. czek - polecenie dla banku na wypłatę pieniędzy

      7. Wb - wyciąg bankowy - potwierdzenie ruchu pieniężnego i stanu konta

    2. dowody dokumentujące stan i zmiany zapasów:

      1. Pz - przychód zewnętrzny

      2. Mm - przesunięcie międzymagazynowe

      3. Rw - rozchód wewnętrzny

      4. Zw - polecenie zwrotu materiału

      5. Pw - przyjęcie wyrobu do magazynu

      6. Wz - wydanie zewnętrzne

    3. dowody zakupu i sprzedaży:

      1. FaVAT - faktura VAT

      2. Faktura korygująca

    4. LP - lista płac

    5. Dokumenty dotyczące środków trwałych:

      1. OT - przyjęcie środka trwałego

      2. PT - nieodpłatne przekazanie środka trwałego

      3. LT - likwidacja środka trwałego

    6. Inwentaryzacja - arkusz spisu z natury. Dotyczy stanów magazynowych

    7. Protokół z kontroli kasy

    Konto księgowe.

    Konto księgowe służy do zapisywania zmian stanów składników majątkowych lub kapitałowych. Podstawowe cechy konta księgowego to:

    1. nazwa ( symbol cyfrowy )

    2. dwie strony

    3. stan początkowy

    4. bieżące zapisy - obroty zwiększające lub zmniejszające

    5. stan końcowy

    6. sumy kontrolne

    Schemat konta księgowego wygląda następująco:

    Konta składników aktywnych Dt Ct

    Konta składników pasywnych

    Wn Ma

    Stan początkowy SP z bilansu

    Stan początkowy

    Stan początkowy

    Stan początkowy

    +

    Zwiększanie stanu konta

    -

    Zmniejszanie stanu konta

    -

    Zmniejszanie stanu konta

    +

    Zwiększanie stanu konta

    Obrót debetowy ( ∑+ )

    Obrót kredytowy ( ∑ - )

    Stan końcowy debetowy

    Obrót debetowy ( ∑- )

    Stan końcowy kredytowy

    Obrót kredytowy ( ∑ + )

    Suma kontrolna debetowa

    Suma kontrolna kredytowa

    Suma kontrolna debetowa

    Suma kontrolna kredytowa


    Zasada podwójnego zapisu

    Każde zdarzenie gospodarcze księguje się zapisuje:

    1. przynajmniej na dwóch kontach

    2. po stronach przeciwnych

    3. w tej samej kwocie

    Klasyfikacja kont:

    Podzielność pozioma polega na zastąpieniu konta bilansowego kilkoma kontami o większej szczegółowości np.: konto bilansowe materiały zastępujemy kontami materiał A, B, C, D. Podzielność pozioma składa się z dwóch etapów. Na pierwszym z nich można konto syntetyczne zastąpić jak już wspomniano, kilkoma kontami (konto pierwotne znika ). Nowo powstałe konta syntetyczne przejmuj ą funkcje konta pierwotnego, czyli obowiązuje na nich zapis podwójny.

    Drugi etap polega na tym, że do konta syntetycznego ( głównego ) tworzony jest zbiór kont analitycznych, na których obowiązuje zapis pojedynczy, czyli powtarzalny.

    Podzielność pionowa polega na wydzieleniu ( przeniesieniu ) z konta głównego na konto korygujące ( pomocnicze ) „specyficznych zapisów” np.: konto główne środki trwałe, tworzymy konto umorzeniowe ( zużycie środków trwałych ).

    Często na kontach mogą pojawić się błędy, które poprawiamy poprzez:

    1. faktury korygujące

    2. stornowanie (korekcję ) zapisów:

    Tzw. drobne korekty powinny być dokonywane w sposób czytelny i muszą być zaopatrzone w podpis i datę poprawiającego.

    Często dopuszcza się też łączenie kont:

    1. łączenie kont aktywnych

    2. łączenie kont pasywnych

    3. łączenie konta aktywnego i pasywnego, które najczęściej spełniają formę rozrachunkową, np.:

    4. Dt Rozrachunki Ct

      Dt Rozrachunki publiczno-prawne Ct

      Sp Należności

      od odbiorców

      Zobowiązania wobec

      dostawców Sp

      Sp Zobowiązania

      Należności Sp

      + Należności

      + Zobowiązania

      - Zobowiązania

      + Zobowiązania

      - Zobowiązania

      - Należności

      + Należności do

      urzędu skarbowego

      - Należności

      Konto dostarcza nam wielu informacji:

      1. nazwę ( symbol )

      2. stan początkowy - przeniesiony z bilansu

      3. o zwiększeniach i zmniejszeniach w czasie okresu rozrachunkowego

      4. obrotach debetowych i kredytowych

      5. saldzie końcowym za okres obrachunkowy

      6. sumach kontrolnych

      Rozróżniamy kilka zespołów planu kont ( systemy kont ):

      Zespół 0 -grupa kont środków trwałych

      Zespół 1 - środki pieniężne - inwestycje krótkoterminowe

      Zespół 2 - rozrachunki ( należności i zobowiązania )

      Zespół 3 - materiały i towary

      Zespół 4 - koszty w układzie rodzajowym: amortyzacja, zużycie materiału,

      wynagrodzenia, energia, usługi obce, podatki, usługi bankowe, pozostałe koszty

      Zespół 5 - konta miejsc powstawania kosztów, układ funkcjonalny i układ

      kalkulacyjny: produkcja ( działanie operacyjne, koszty zakupu, koszty wydziałowe, koszty sprzedaży, koszty produkcji pomocniczej, koszty ogólne )

      Zespół 6 - produkty działań ( wyroby gotowe lub usługi )

      Zespół 7 - przychody ze sprzedaży, koszty wytworzenia sprzedanych produktów,

      przychody i koszty finansowe, zyski i straty nadzwyczajne, podatki

      Zespół 8 - fundusze, kapitały i wynik finansowy

      Zespoły 0 - 7 ukazują nam co dzieje się z naszym majątkiem, a zespół 8 ukazuje nam nasz kapitał.

      Konto wynikowe i jego istota.

      Wynik finansowy to źródło pochodzenia majątku własnego. Konto wynikowe to zbiór kont, które ewidencjonują sposób powstawania wyniku firmy i mają one charakter rozliczeniowy,czyli nie mają stanu początkowego,a przy stanie końcowym są „likwidowane”.

      Dt Koszty Ct

      Dt Wynik finansowy Ct

      Dt Przychody Ct

      Amortyzacja

      Koszty

      Przychody

      Należności

      Materiały

      Rachunek

      Płace

      Suma kosztów okresu

      Suma przychodów okresu

      bankowy

      0x08 graphic

      0x08 graphic
      0x08 graphic

      Kasa

      Dt Różne konta Ct

      Dt Różne konta Ct

      0x08 graphic
      Straty nadzwyczajne

      Zyski nadzwyczajne

      Księgowanie związane z wynikiem finansowym firmy.

      0x08 graphic
      Dt Wynik finansowy Ct

      Dt Różne konta Ct Dt Koszty Ct Dt Przychody Ct Dt Różne konta Ct

      PK

      Dt Straty nadzwyczajne Ct Dt Zyski nadzwyczajne Ct

      0x08 graphic
      Zapisy ( księgowanie ) bieżące

      0x08 graphic
      Zapisy okresowe

      PK - polecenie księgowania

      Zysk najczęściej zagospodarowany jest w następujący sposób:

                      1. przez osobę fizyczną ( właściciela ) wypłacany z kasy na własne potrzeby

                      2. w spółce na zwiększenie kapitałów własnych

      Zysk jako kategoria ekonomiczna doczekał się opisu sprawozdawczego w formie rachunku zysków i strat. Jest to sprawozdanie dynamiczne ( za okres ), które objaśnia przyczyny powstania zysku. Sprawozdanie to może być sporządzone w czterech wariantach:

      1. układ kalkulacyjny jednostronny

      2. układ kalkulacyjny dwustronny

      3. układ porównawczy jednostronny

      4. układ porównawczy dwustronny

      Sprawozdanie to identyfikuje wynik finansowy osiągnięty na trzech poziomach:

      Przychody operacyjne

      + Koszty działalności operacyjnej

      0x08 graphic
      Poziom I Wynik na działalności operacyjnej

      Przychody finansowe

      0x08 graphic
      + Koszty finansowe

      Poziom II Wynik na operacjach finansowych

      I + II Wynik na działalności gospodarczej

      Zyski nadzwyczajne

      0x08 graphic
      + Straty nadzwyczajne

      Poziom III Wynik nadzwyczajny

      I+II+III Zysk brutto

      - Obowiązkowe obciążenia zysku ( podatki )

      0x08 graphic
      Zysk netto ( ten sam co w bilansie )

      Formy księgowości.

      W księgowości musimy uwzględniać cztery podstawowe elementy:

      1. ustawę o rachunkowości

      2. rozporządzenia ministra finansów

      3. przepisy podatkowe

      4. przepisy statystyczne

      0x08 graphic
      Schemat zagospodarowania kapitału:

      straty

      nieprzewidziane

      straty

      straty

      Są cztery formy opodatkowania:

      1. karta podatkowa ( Vademecum Podatnika - wyd. Difin )

      2. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

      3. podatkowa księga przychodów i rozchodów

      4. księgi rachunkowe ( pełna księgowość )

      O wyborze formy opodatkowania decydują parametry:

        1. wielkość zatrudnienia

        2. poziom przychodów osiąganych

        3. forma własności organizacji

        4. wielkość majątku

      Karta podatkowa jest to forma opodatkowania przeznaczona „teoretycznie „ dla firm

      najmniejszych o charakterze usługowym. Nie narzuca ona rygoru prowadzenia jakiejkolwiek ewidencji ( obrotów, kosztów ). Jedynym obowiązkiem jest prowadzenie karty wynagrodzeń pracowników. Podstawą ustalenia wielkości podatku są parametry:

        1. rodzaj działalności

        2. wielkość zatrudnienia ( 1 - 5 pracowników )

        3. miejsce zarejestrowania firmy ( do 5000 mieszkańców, do 50000 i powyżej 50000 mieszkańców )

      Wymienione trzy parametry mają przypisywaną - zmienną corocznie stawkę podatku.

      Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zobowiązuje właściciela przedsiębiorstwa do prowadzenia ewidencji:

          1. przychodów

          2. pakietu pracowniczego ( karta wynagrodzeń, ZUS, itp. )

          3. wykaz środków trwałych

      Z tego sposobu opodatkowania mogą skorzystać firmy, których dochód nie przekroczy na koniec zeszłego roku stawki ustalonej przez ministra finansów ( w roku 2002 - 500.000 euro).

      Przy podatkowej księdze przychodów i rozchodów podatek płacony jest od zysku. Księga ta wymaga ewidencji:

      1. przychodów

      2. zakupów ( materiały, prawa autorskie, itp. )

      3. wydatków ( kosztów )

      4. pakietu pracowniczego

      5. majątku trwałego oraz jego zużycia ( amortyzacji )

      6. dodatkowej:

      W tej formie można się opodatkować, jeśli dochód firmy nie przekroczył 800.000 euro ( kurs euro na ostatni dzień III kwartału ).

      Pełna księgowość jest stosowana w firmach, których dochód przekracza 800.000 euro i wymaga ona prowadzenia dokładnej ewidencji:

      1. przychodów

      2. zakupów

      3. kosztów

      4. rozrachunków z dostawcami i odbiorcami

      5. środków pieniężnych

      6. pakietu pracowniczego

      7. środków trwałych i ich zużycia

      8. dodatkowej:

      Aktywa trwałe jako składnik bilansu.

      Aktywa trwałe są to takie aktywa, których okres użytkowania jest dłuższy niż rok, są one przeznaczone na potrzeby jednostki i mają znaczną wartość ( ustalaną co rok przez ministra finansów ). Do grupy aktywów trwałych zaliczamy:

          1. wartości niematerialne i prawne