NIE TAK PIĘKNI NASTOLETNI

scenariusz zajęć warsztatowych

Scenariusz zajęć opracowany przez Fundację po DRUGIE wraz
z publikacją „Nie tak piękni nastoletni” stanowi materiał dydaktyczny do zajęć z młodzieżą z placówek socjoterapeutycznych
i resocjalizacyjnych (Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii, Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze, Schroniska dla Nieletnich, Zakłady Poprawcze). Może być również wykorzystywany w pracy z młodzieżą szkolną w wieku od 13 do 18 lat.

Cele zajęć:

• zwrócenie uwagi młodzieży na problem nastoletniego rodzicielstwa i konsekwencji zbyt wczesnego wchodzenia w rolę rodzica

• wskazanie zagrożeń wynikających z podejmowania ryzykownych zachowań seksualnych

• przygotowanie do świadomego i odpowiedzialnego podejmowania współżycia

Podczas zajęć prowadzący powinien zwrócić szczególną uwagę na:

• otwarte budowanie przekazu - nazywanie spraw związanych
  z seksualnością człowieka wprost

• dosłowne zaprezentowanie konsekwencji wynikających z podejmowania ryzykownych zachowań seksualnych

• partnerską rozmowę z uczestnikami

Zajęcia powinny być prowadzone w dwóch głównych blokach tematycznych:

• Nastoletnie rodzicielstwo

• Ryzykowne zachowania seksualne

Pierwszy blok - 90 min

Drugi blok - może być szeroko rozbudowany i każdemu zagadnieniu można poświęcić nawet 2 godziny lekcyjne, w przedstawionym scenariuszu zakłada się krótszą formułę zajęć - 120 min

Wskazówki dla prowadzącego:

Przed rozpoczęciem zajęć uczestnicy muszą się zapoznać z pierwszą częścią publikacji „Nie tak piękni nastoletni”. Powinni przeczytać historie dokumentalne dotyczące ich rówieśników.

Również prowadzący powinien zapoznać się dokładnie z tekstem publikacji oraz ze scenariuszem zajęć.

Dodatkowo może przygotować na zajęcia różne ulotki i informacje związane z profilaktyką uzależnień, profilaktyką HIV/AIDS oraz ulotki dotyczące antykoncepcji. Można je znaleźć w przychodniach
i poradniach - są nieodpłatne.

Materiały dydaktyczne:

• prezentacja (do pobrania ze strony Fundacji po DRUGIE)

• publikacja „Nie tak piękni nastoletni”

• test (załącznik)

• film „MATKA-NASTOLATKA” (dostępny na stronie Fundacji po DRUGIE)

ADRES STRONY: www.podrugie.pl - zakładka „Gdy zostanę MAMĄ/TATĄ”

Wymagany sprzęt:

• projektor multimedialny

• kartki, długopisy

• tablica

Metody i formy zajęć:

• wykład/prezentacja

• film

• dyskusja

• burza mózgów

Przebieg zajęć:

BLOK I - NASTOLETNIE RODZICIELSTWO

1. Wprowadzenie do zajęć

Prowadzący pisze na tablicy: DZIECI MAJĄ DZIECI

Prosi uczestników o skomentowanie tego zapisu. Co uczestnikom przychodzi do głowy gdy widzą ten napis. Spostrzeżenia zapisuje na tablicy.

Następnie prowadzący pisze: DOROŚLI MAJĄ DZIECI

Pyta uczestników czy widzą jakąś różnicę między tymi dwoma hasłami. Prosi o nazwanie odczuć towarzyszących uczestnikom.

Wszystko zapisywane jest na tablicy.

Prowadzący komentuje dokonane przez uczestników oceny.

Prowadzący pyta uczestników o ich odczucia po przeczytaniu lektury. Czy ich zdaniem historie, które zostały opisane w publikacji „Nie tak piękni nastoletni” pasują do pierwszego czy do drugiego hasła
i dlaczego.

2. Omówienie lektury

Prowadzący prosi uczestników by zastanowili się jakie cechy charakteryzują bohaterów publikacji.

Rozmawia o tym z uczestnikami używając konkretnych przykładów
z książki:

Jak ocenicie Paulinę, która uprawiała seks, chociaż mówiła, że jest on „przereklamowany”?

Sebastian upił Ewelinę by zaciągnąć ją do łóżka - jak to oceniacie? A jak oceniacie postawę Eweliny?

Czy Magda poszukując miłości uciekając się do kłamstwa postępowała słusznie?

Co myślicie o Tomaszu, który „kolekcjonował” dziewczyny po to, by zaimponować kolegom?

Prowadzący zbiera cechy bohaterów. Powinny one zawierać takie określenia jak: nieodpowiedzialny, naiwny, niedojrzały, puszczalska, łatwowierna itp.

Prowadzący pyta czym kierowali się w swoim życiu bohaterowie lektury, z czego wynikało ich postępowanie?

Odpowiedzi: poszukiwanie miłości, chęć bycia z kimś blisko, brak dobrej rodziny, brak wiedzy, chęć zaimponowania kolegom.

Prowadzący pyta czy bohaterom udało się osiągnąć to, czego chcieli? Czy udało im się znaleźć miłość? Czy wszystko ułożyło się dobrze, zgodnie z ich oczekiwaniami.

Odpowiedź: Nie.

Prowadzący prosi uczestników, by wyjaśnili dlaczego ich zdaniem tak się stało.

Wnioski z dyskusji, na które powinien zwrócić uwagę prowadzący:

• bohaterowie lekko podchodzili do seksu, szybko i łatwo podejmowali współżycie, co nie było podyktowane silną, emocjonalną relacją z partnerem

• dziewczęta często podejmowały współżycie wbrew sobie traktując to jako obowiązek i obawiając się, że jeśli tego nie zrobią stracą swojego partnera

• chłopcy (Tomasz - działając „na rekord”, Sebastian - upijając Ewelinę) postępowali źle, takie działania jak upicie partnera celem zaciągnięcia go do łóżka są gwałtem, nie są bowiem podyktowane jego entuzjastyczną chęcią przystąpienia do aktu płciowego

• bohaterowie nie posiadali wiedzy z zakresu antykoncepcji

• bohaterowie nie zabezpieczali się przed chorobami przenoszonymi drogą płciową

• pojawienie się dziecka na świecie przerosło wyobrażenia bohaterów
  - dziecko zmusza do odpowiedzialnej postawy, która nie cechuje bohaterów książki

3. Prezentacja filmu „MATKA-NASTOLATKA”
   

Czas filmu - 25 min.

Film pokazuje historie trzech nastolatek, które zaszły w ciążę.
Są to wychowanki MOW w Cerekwicy Nowej. Żadna z nich nie udźwignęła trudów macierzyństwa.

Film pozwala uczestnikom wczuć się w historie dziewcząt. Celem tej prezentacji jest wzmocnienie ich przekonania, że posiadanie potomstwa, gdy samemu jest się jeszcze dzieckiem, wiąże się z wieloma komplikacjami i trudnościami.

Prowadzący prosi, aby młodzież napisała na kartkach czego najbardziej obawiałaby się gdyby teraz została rodzicami.

Zadanie realizowane jest indywidualnie i pozwala uczestnikom skoncentrować się na ich własnym postępowaniu. Kartki nie muszą być podpisane imieniem i nazwiskiem.

PRZERWA

W czasie przerwy prowadzący zajęcia zapoznaje się z odpowiedziami uczestników, by w drugiej części zajęć omówić to, co napisali.

4. Podsumowanie pierwszego bloku zajęć

Prowadzący omawia odpowiedzi uczestników.

Powinien zwrócić uwagę na lęki i niepewność, które przemawiają przez uczestników. Powinien podkreślić brak dojrzałości do pełnienia przez nich roli rodzica. Należy również zwrócić uwagę na odpowiedzialność, która spoczywa na rodzicach - również odpowiedzialność finansową. Pokazać konieczność całkowitej zmiany stylu życia, rezygnacji z przyjemności itp.

Prowadzący pyta czy uczestnicy mają jakieś wątpliwości odnośnie poruszanych dotychczas zagadnień.

BLOK II - RYZYKOWNE ZACHOWANIA SEKSUALNE

5. Wykład/prezentacja

Prowadzący zaprasza uczestników do wysłuchania mini wykładu. Zachęca do czynnego udziału i zadawania pytań, gdyby pojawiały się jakiekolwiek wątpliwości.

Wyjaśnia, że wykład będzie poświęcony RYZYKOWNYM ZACHOWANIOM SEKSUALNYM.

Pyta czy uczestnicy wiedzą co to takiego?

Wysłuchuje ich odpowiedzi, ale na razie pozostawia je bez komentarza.

Prowadzący rozdaje test dotyczący ryzykownych zachowań seksualnych. Wyjaśnia, że test nie będzie przez niego oglądany, ani też oglądany przez kolegów i nie będzie podlegał żadnej ocenie ani komentarzom. Każdy może zachować swój test dla siebie.

TEST stanowi załącznik do scenariusza, jest także zamieszczony w publikacji „Nie tak piękni nastoletni”.

Prowadzący prosi, aby rozwiązując test uczestnicy uczciwie podeszli do udzielania odpowiedzi na pytania.

Po rozwiązaniu testu prowadzący informuje, że jeśli chociaż jedna z udzielonych przez uczestników odpowiedzi jest prawdziwa oznacza to, że znaleźli się w grupie ryzyka. Podejmowane przez nich działania narażają ich konsekwencje psychiczne i fizyczne (choroby przenoszone drogą płciową), są również niebezpieczne dla innych, uczestniczących w tych działaniach osób.

PREZENTACJA (do pobrania na stronie: www.podrugie.pl)

1. Omówienie pojęcia RYZYKOWNE ZACHOWANIA SEKSUALNE

• nie mieszczą się w normie

• niosą ryzyko negatywnych konsekwencji (zarówno dla zdrowia fizycznego jak i psychicznego)

• są ryzykowne dla otoczenia

2. Czynniki chroniące i czynniki ryzyka

Prowadzący wyjaśnia, że nie każdy w tym samym stopniu jest podatny na podejmowanie ryzykownych zachowań. To kto w jaki sposób może być na nie podatny wiąże się z funkcjonowaniem jednostki na trzech płaszczyznach:

- indywidualnej: osobowość, poczucie wartości

- rodzinnej

- społecznej

3. Czynniki chroniące

Mówiąc o nich prowadzący odnosi się również do bohaterów publikacji, o których była mowa w pierwszej części. Zwraca uwagę na fakt, iż żaden z nich nie miał właściwych relacji rodzinnych, nie przynależał do pozytywnie nacechowanej grupy społecznej, nie miał wartościowych zainteresowań itp. Zatem - wyjaśnia prowadzący - w przypadku bohaterów czynniki chroniące były niezwykle słabe.

4. Typy zachowań ryzykownych

Ryzykowne zachowania często współwystępują ze sobą. Nadużywanie alkoholu czy stosowanie substancji psychoaktywnych często wiąże się z nierozważnym współżyciem, ucieczki z domu czy szkoły prowadzą do podejmowania eksperymentów z alkoholem czy narkotykami, co w konsekwencji może również wywoływać agresję, skłaniać do kradzieży czy rozbojów.

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż zachowania ryzykowne w gruncie rzeczy mają zapewnić jednostce pozytywne odczucia - miłość, zrozumienie, akceptację. Oczywiście jest to złudne. Np. stan, który odczuwa się po zażyciu narkotyków nie jest przecież prawdziwy, przypadkowa relacja seksualna wcale nie jest jednoznaczna z prawdziwą miłością.

Człowiek, który podejmuje ryzykowne zachowania może mieć dobre intencje, ale zachowania te wcale nie prowadzą do pozytywnych rozstrzygnięć.

Prowadzący w oparciu o prezentację omówi poszczególne
zagadnienia zawarte w teście, który wypełniała młodzież.

5. Choroby przenoszone drogą płciową

Prowadzący prezentując slajdy dotyczące poszczególnych chorób powinien uprzedzić słuchaczy, iż zdjęcia, które zobaczą są drastyczne, ale pokazują one w sposób dosłowny objawy poszczególnych chorób.

Przed omawianiem poszczególnych chorób prowadzący powinien spytać młodzież o ich wiedzę na ten temat. Pozwoli to na obalanie mitów funkcjonujących wśród młodzieży i bezpośrednie odniesienie się do jej wiedzy. Prowadzący będzie mógł również ocenić jaki jest stan wiedzy uczestników i odpowiednio pogłębić swój wykład.

HIV/AIDS - HIV to wirus upośledzenia odporności. AIDS to zespół nabytego upośledzenia odporności. HIV jest przyczyną choroby AIDS. Osoba zakażona HIV jest bardziej podatna na choroby ze względu na osłabioną odporność. Osoby seropozytywne, u których wcześniej wykryje się wirusa i rozpocznie się terapię, mogą prowadzić normalne życie prywatne i zawodowe.

OBJAWY: Początek zakażenia HIV jest zwykle bezobjawowy. Po kilku, a czasem kilkunastu tygodniach, od zakażenia pojawiają się pierwsze zmiany chorobowe w postaci objawów grypopodobnych (osłabienie, ból gardła, brak apetytu, powiększenie węzłów chłonnych, gorączka, bóle mięśniowo-stawowe, biegunka). Objawom tym może towarzyszyć pojawienie się rozsianych wykwitów skórnych na tułowiu, twarzy i kończynach, które zazwyczaj ustępują po kilku dniach. Kolejny okres zakażenia jest bezobjawowy i może się utrzymywać od kilku do kilkunastu lat.

HPV - wirus brodawczaka ludzkiego

Istnieją różne typy wirusa HPV. Niektóre możemy przejść bez odczuwania jakichkolwiek dolegliwości i komplikacji (typy niskiego ryzyka). Są również typy niebezpieczne mogące prowadzić do nowotworów (wysokiego ryzyka/onkogenne).

Jedną z dróg zakażenia wirusem HPV jest droga płciowa.

HPV przenoszone drogą płciową może prowadzić do: raka odbytu (w przypadku seksu analnego), raka szyjki macicy (w przypadku seksu waginalnego), raka krtani (seks oralny).

Na zdjęciu widać nalot, który pojawia się na różnych częściach ciała - w zależności od drogi zakażenia i rozwoju choroby.

Ze względu na ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej jakie niesie wirus HPV, przed kontaktem seksualnym z przypadkowymi partnerami, należy zawsze zabezpieczać się prezerwatywą, zarówno w przypadku seksu analnego/waginalnego jak i oralnego.

Kobieta powinna wykonywać regularne badanie cytologiczne (raz do roku), które pozwala wykryć wirus HPV.

Prowadzący powinien również zwrócić uwagę na fakt, iż są szczepionki zapobiegające HPV, ale są bardzo drogie, bo aż 1500 zł!

KIŁA (syfilis) - Bakteria krętek blady

Zakażenie jest wynikiem stosunku pochwowego, analnego lub oralnego z osobą zakażoną. Możliwe jest również zakażenie przez pocałunek z osobą zakażoną mającą objawy kiły w gardle.

Pierwszym objawem jest owrzodzenie w okolicy narządów moczowo-płciowych w miejscu zakażenia, czemu towarzyszy obustronne powiększenie węzłów okolicznych chłonnych. U mężczyzn pojawia się najczęściej w rowku żołędnym, na wewnętrznej blaszce lub brzegu napletka, w okolicy wędzidełka, rzadziej w ujściu cewki moczowej. U kobiet w obrębie warg sromowych, spoidła tylnego, łechtaczki i szyjki macicy, rzadziej w pochwie. U osób obu płci mogą wystąpić w fałdzie udowo-pachwinowym, odbycie, odbytnicy (ta lokalizacja świadczy o odbywaniu stosunków analnych) lub okolicy łonowej. Owrzodzenia mogą też mieć umiejscowienie pozapłciowe, szczególnie na dolnej wardze i języku (co jest typowe dla stosunku oralnego), migdałkach oraz palcach rąk.

Nieleczona kiła może powodować uszkodzenie układu nerwowego, utratę wzroku, zaburzenia psychiczne, uszkodzenia układu krążenia, kości, stawów i narządów miąższowych, a także w niektórych przypadkach może być przyczyną śmierci. Ponadto w przebiegu ciąży kobiety chorej na kiłę dochodzi do wewnątrzmacicznego zakażenia płodu bakteriami znajdującymi się we krwi matki. Może dojść do śmierci wewnątrzmacicznej płodu lub dziecko może urodzić się z poważnymi wadami rozwojowymi.

RZEŻĄCZKA

Przed zaprezentowaniem slajdu prowadzący powinien poprosić uczestników o napisanie nazwy „rzeżączka” na tablicy - w ten sposób przemyci również zadanie ortograficzne i nieco rozluźni atmosferę zajęć.

Źródłem rzeżączki może być stosunek płciowy lub zakażone przedmioty używane przez osobę chorą. Rzeżączka może przenosić się również z matki na dziecko w trakcie porodu.

• u mężczyzn: ropny wyciek z cewki moczowej, pieczenie i ból przy oddawaniu moczu

• u kobiet: upławy, zaburzenie cyklu miesiączkowego, obfita menstruacja.

Zakażenie rozszerza się na cały układ moczowo-płciowy (również odbyt i gardło) Nieleczona rzeżączka prowadzi do stanów zapalnych, powstawania ropni, zapalenia jajowodów i w konsekwencji do bezpłodności, a także zmiany odległych narządów, np.: stawów, serca.

UWAGA! Prowadzący powinien zwrócić uwagę na fakt, iż w przypadku chorób przenoszonych drogą płciową leczeniu powinni zostać poddani obydwoje z partnerów.

WSZAWICA

Wesz łonowa - zazwyczaj jest przenoszona drogą płciową, można się nią zainfekować również nosząc ubrania po kimś, który ma już wszy.

Choroba objawia się swędzeniem - głównie występującym na skórze owłosionej wzgórka łonowego i krocza. Może pojawić się również na brzuchu, klatce piersiowej i pod pachami.

W miejscach o których mowa dostrzegalne są gołym okiem poruszające się wszy oraz składane przez nie jaja. Mogą również pojawić się sine i lekko fioletowe plamy.

CHLAMYDIA. Bakteria Chlamydia trachomatis

Jest jedną z najczęściej występujących w Polsce i Europie chorób przenoszonych drogą płciową.

Zakażenie prowadzi do stanów zapalnych narządów rodnych, a w konsekwencji może stać się przyczyną niepłodności i powikłań w czasie ciąży.

Chlamydia może mieć przebieg bezobjawowy, ale może również przejawiać się poprzez:

- zapalenia cewki moczowej, zapalenia najądrzy i gruczołu krokowego (mężczyźni)

- nadżerki, cysty, zapalenia jajowodów/przydatków (kobiety)

Chlamydia może objawiać się poprzez bóle stawów, trudności/ból przy oddawaniu moczu, krwawienie (u kobiet), nasilone wydzieliny z pochwy

6. Prowadzący wraca do testu, który wykonali uczestnicy. Zostały w nim wymienione różne ryzykowne zachowania seksualne takie jak: seks po alkoholu i narkotykach, seks z przygodnymi partnerami (w tym seks analny i oralny).

Prowadzący wyjaśnia, że w kontekście chorób, o których przed chwilą opowiedział, takie formy współżycia - z nieznajomymi, bez zabezpieczenia, w okolicznościach, których nie kontrolujemy (alkohol, narkotyki) dużo bardziej narażają na te wszystkie choroby.

Zwraca uwagę, że omówione choroby nie są zjawiskiem marginalnym, nie dotyczą tylko i wyłącznie ludzi z patologii, ale dotykają wszystkie grupy społeczne. Wygląd, status finansowy, dobry samochód - wcale nie muszą świadczyć o tym, że mamy do czynienia z osobą zdrową. Nie wiemy przecież kim jest, jaki prowadzi tryb życia. Dlatego bez względu na nasze wrażenia musimy zachować maksymalną ostrożność.

Prowadzący uświadamia słuchaczom, że ryzyko zachorowania, jeśli podejmują współżycie z przygodnymi partnerami, jeśli nie stosują zabezpieczeń - wzrasta.

Warto mieć również na uwadze konsekwencje psychiczne. Warto zadać sobie pytanie jak będę się czuł/czuła jeśli odbędę przygodny stosunek? Czy będę mieć komfort gdy zapomnę o prezerwatywie, bo byłam/byłem zbyt pijany by to kontrolować.

Prowadzący pisze na tablicy: PLUSY i MINUSY używania prezerwatyw. Prosi uczestników o zapisywanie na tablicy zalet i wad tej metody antykoncepcji. Powinien tak prowadzić rozmowę z młodzieżą aby zalety stosowania prezerwatyw zdecydowanie przewyższyły wady. Ćwiczenie pozwala uświadomić młodzieży, która często zapomina lub niechętnie stosuje to zabezpieczenie, jak ważne jest używanie prezerwatyw.

7. Seks po alkoholu

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że alkohol jest używką dostępną, ale dla osób po 18tym roku życia.

Seks uprawiany pod wpływem alkoholu wiąże się z różnymi niebezpieczeństwami. Po pierwsze w stanie upojenia nie jesteśmy w pełni świadomi naszych działań, zatem możemy zrobić coś, na co w rzeczywistości wcale nie mamy ochoty.

Historia Eli, lat 17

Poszłam z koleżanką do dyskoteki. Wypiłam jedno, dwa piwa, a potem parę drinków. Rano obudziłam się w obcym mieszkaniu obok gościa, którego jak przez mgłę pamiętałam z poprzedniego wieczoru. Było mi strasznie wstyd. Jeszcze gorzej poczułam się gdy się zorientowałam, że jestem naga. Szybko się ubrałam i wyszłam. Mam nadzieję, że nigdy już go nie zobaczę.

Historia Marcina, lat 19

Była to randka z moją dziewczyną. Wypiliśmy wino i trochę drinków. Alkohol spowodował, że poczuliśmy się mocno wyluzowani. Zapomnieliśmy o antykoncepcji, a niecały miesiąc później okazało się, że będziemy mieć dziecko. To była totalna katastrofa.

Prowadzący omawia przytoczone historie i podsumowuje:

- alkohol powoduje utratę kontroli i zahamowań

- alkohol może sprawić, że zrobicie coś nieprzemyślanego, czego konsekwencje mogą być nieodwracalne (ciąża, choroba)

- alkohol może również sprawić, że znajdziecie się w miejscu, które może okazać się zwyczajnie niebezpieczne - obcy mężczyzna, z którym obudziła się Ela mógł okazać się groźnym przestępcą, mógł stosować przemoc

- zachowania, które podejmiecie pod wpływem alkoholu mogą sprawić, że stracicie szacunek dla samych siebie

8. Seks po narkotykach

Prowadzący prosi uczestników aby określili co mądrego, a co głupiego można zrobić po narkotykach - jakie reakcje i zachowania mogą one wywołać. Spostrzeżenia uczestników są zapisywane na tablicy.

Jak zatem narkotyki działają na zachowania seksualne?

Często jest tak, że wszelkie bariery i opory związane z seksualnością znikają pod wpływem używek. Ale nie jest prawdą, że narkotyki mogą działać jak afrodyzjak! Substancja pobudzająca, którą można by określić tym mianem powinna bowiem nieść pozytywne skutki, a o takich nie możemy mówić w przypadku zażywania narkotyków.

Omawiając poszczególne substancje prowadzący prosi młodzież aby sama powiedziała o konsekwencjach ich zażywania. Dopiero po zasięgnięciu opinii uczestników prezentuje slajdy.

Ecstasy powodując psychiczne pobudzenie seksualne, może jednocześnie wiązać się z kłopotami z erekcją.

Heroina zabija zainteresowanie seksem. Długie używanie prowadzi do zaniku podniecenia, braku erekcji, u kobiet zanika miesiączka. Przy odstawieniu heroiny u mężczyzny mogą pojawić się niekontrolowane erekcje, a także problemy z przedwczesnym wytryskiem.

Amfetamina i kokaina wydłużają czas trwania stosunku, jednak często nie dochodzi po nich do wytrysku i orgazmu. Kokaina przyśpiesza bicie serca i zwiększa ciśnienie krwi, a nakładający się na to wysiłek fizyczny oraz podniecenie seksualne mogą doprowadzić do zawału, a nawet zgonu.

Marihuana u mężczyzn zmniejsza poziom testosteronu, a u kobiet zaburza miesiączkowanie.

Seks po LSD jest trudny do przewidzenia; zaburzenia siły percepcji dotyku, wzroku i słuchu, a zwłaszcza jej wzmożone odczuwanie, mogą utrudniać wejście w bliski kontakt fizyczny. Poza tym halucynogenne działanie kwasu sprawia, że pomimo ochoty na seks nie macie ochoty na działanie.

Prowadzący powinien również zwrócić uwagę na fakt, iż utrwalanie rytuału polegającego na łączeniu seksu z używkami (alkohol, narkotyki) może w konsekwencji spowodować niemożność podejmowania współżycia bez „wspomagaczy”. Jeśli inicjacja i kolejne zbliżenia odbywają się przy ich udziale może okazać się, że są one (alkohol, narkotyki) niezbędne do osiągnięcia satysfakcji.

Seks pod wpływem narkotyków może również prowadzić do wyboru przypadkowych partnerów, zapominania o antykoncepcji. Pod wpływem używek kobiety stają się łatwym łupem dla mężczyzn. Konsekwencją takich praktyk niemal zawsze jest kac moralny, a w skrajnych przypadkach - gwałt, niechciana ciąża czy choroba weneryczna. 

Stosowanie używek grozi zmianami hormonalnymi, z którymi wiąże się spadek libido u kobiet lub trudności ze wzwodem w przypadku mężczyzn.

9. Seks bez zgody partnera/partnerki

Art. 197 Kodeksu Karnego

"odpowiada za zgwałcenie ten, kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem  doprowadził inną osobę do obcowania płciowego" 

Warto podkreślić, że w opinii Sądu Najwyższego "Podstęp to stosowanie pozorów, dzięki którym osoba pokrzywdzona wyraża zgodę na obcowanie płciowe, na które nie wyraziłaby zgody, gdyby nie była wprowadzona w błąd"

Wszystkie działania polegające na obcowaniu płciowym (dotykanie miejsc intymnych, rozbieranie, całowanie - nie tylko sam stosunek), na które druga strona nie wyraziła entuzjastycznej i świadomej zgody - są gwałtem. Zatem również sytuacje, w których partner czy partnerka byli pod wpływem środków odurzających i nie mieli możliwości świadomego decydowania o podjęciu współżycia mogą być uznane za gwałt.

10. Otrzymywanie/dawanie pieniędzy/prezentów za seks

Prowadzący wyjaśnia, że prezent, pieniądze, osiągnięcie określonej pozycji zawodowej lub innej korzyści itp. w zamian za seks - wszystkie te działania można położyć na tej samej szali. Forma i sposób zapłaty za stosunek płciowy czy inne działanie seksualne nie ma znaczenia.

Zatem wszelkie działania polegające na przyjmowaniu prezentów, pieniędzy i innych korzyści w zamian za seks należy określić mianem prostytucji.

Kodeks karny wobec prostytucji:

Art.203

Kto, przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub wykorzystując stosunek zależności lub krytyczne położenie, doprowadza inną osobę do uprawiania prostytucji, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art. 204.

§ 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nakłania inną osobę do uprawiania prostytucji lub jej to ułatwia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Karze określonej w § 1 podlega, kto czerpie korzyści majątkowe z uprawiania prostytucji przez inną osobę.

§ 3. Jeżeli osoba określona w § 1 lub 2 jest małoletnim, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 4. Karze określonej w § 3 podlega, kto zwabia lub uprowadza inną osobę w celu uprawiania prostytucji za granicą.

Prowadzący wyjaśnia treść przytoczonych artykułów.

Prowadzący powinien także zwrócić uwagę, że:

Osoby prostytuujące się - to dotyczy też mężczyzn podlegają takiej samej ochronie prawnej jak inne osoby, czyli kontakt seksualny z taką osobą wbrew jej woli jest takim samym przestępstwem jak gwałt osoby nie świadczącej usług seksualnych.

11. Stosowanie przemocy podczas seksu

Sprawca przemocy zamiast czułości stosuje gwałt, wymusza pożycie seksualne i nieakceptowane przez partnera pieszczoty i zachowania. Może zdarzyć się, że zmusza do uprawiania seksu z osobami trzecimi lub stosuje sadyzm w pożyciu seksualnym. Naraża partnera na ból, cierpienie, obrażenia fizyczne.

Formą przemocy seksualnej jest także takie zachowanie, jak poniżanie partnera, naśmiewanie się z niego (wygląd, ciało). Wytykanie mu jego upodobań, reakcji, pragnień.

Przemocą będzie także zmuszanie partnera do oglądania pornografii, podglądanie go czy kontrolowanie antykoncepcji (wymuszanie stosowania określonego zabezpieczenia, sprawdzanie, brak wiary itp.).

Konsekwencje seksualnych nadużyć:

- oziębłość, niechęć do seksu, niechęć do przedstawicieli płci przeciwnej, lęk przed seksem, unikanie seksu

- utrata poczucia godności, atrakcyjności, obniżenie poczucia własnej wartości i pozytywnej samooceny

PODSUMOWANIE:

Prowadzący powinien zwrócić uwagę na fakt, że we wszystkich omówionych przypadkach uczestnicy mogą stać się zarówno sprawcami jak i ofiarami.

Przemoc seksualna oczywiście podlega karze. Karani są również ci, którzy zmuszają do prostytucji lub czerpią z niej korzyści. Karze podlegają ci, którzy posiadają lub sprzedają narkotyki. Poniosą konsekwencje również te osoby, które zostaną złapane na podawaniu alkoholu nieletnim.

Zupełnie inaczej kształtuje się sytuacja ofiar tych zachowań. Niezwykle trudne jest bowiem poszukanie dla siebie pomocy - sprawy o których mówimy mają charakter niezwykle intymny, a ofiary często mają poczucie winy za zaistniałe sytuacje.

Prowadzący powinien podkreślić konieczność właściwego reagowania na nie i zgłoszenia się po pomoc. W tym celu można znaleźć wsparcie takich służb jak policja, zwrócić się do pedagoga (w szkole lub placówce), skontaktować się z organizacją pozarządową - np. Fundacją po DRUGIE.

Ważne jest, żeby nie ignorować tych spraw, nie zamiatać ich pod dywan, jeśli bowiem tak zrobimy wcale się ich nie pozbędziemy. Cierpienie, wyrzuty sumienia, strach - wszystko to będzie nieustannie powracać.

Należy też podkreślić na koniec, iż zwracanie się po pomoc (również do lekarza jeśli podejrzewamy chorobę przenoszoną drogą płciową) nie jest niczym złym. Najgorszym rozwiązaniem jest brak reakcji.

Na koniec prowadzący pyta czy uczestnicy mają jeszcze jakieś wątpliwości odnośnie poruszonych w czasie warsztatów kwestii. Jego zadaniem jest udzielić wszystkich niezbędnych wyjaśnień i odpowiedzi.

Opracowała: Małgorzata Cwalina

Opieka: Agnieszka Sikora

ZAŁĄCZNIK 1 - TEST

Czy masz na swoim koncie choć jedno z poniższych doświadczeń?

Seks z przygodnym partnerem TAK NIE

Seks pod wypływem alkoholu TAK NIE

Seks pod wpływem narkotyków TAK NIE

Seks oralny z przygodnym partnerem TAK NIE

Seks analny z przygodnym partnerem TAK NIE

Seks bez zgody partnera/partnerki TAK NIE

Otrzymywanie pieniędzy/prezentów za seks TAK NIE

Dawanie pieniędzy/prezentów za seks TAK NIE

Stosowanie przemocy podczas seksu TAK NIE

Częsta zmiana partnerów seksualnych TAK NIE

Projekt współfinansowany ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego
i Fundacji PZU

Film „Matka nastolatka” został zrealizowany w ramach projektu „Gdy zostanę MAMĄ będę kochać nad życie” dofinansowanego ze środków Samorządu Województwa Wielkpolskiego

Przedstawione treści wyrażają poglądy realizatora projektu i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Samorządu Województwa Wielkopolskiego

www.podrugie.pl

5

---