TEORIA KONSUMENTA

Oznaczenia:

p - cena dobra, M - dochód konsumenta, MRS - krańcowa stopa substytucji, TU - użyteczność całkowita.

1. Popyt konsumenta na jogurt malinowy wynosił 100 litrów rocznie, a na krakersy wynosił 50 opakowań rocznie, kiedy ceny tych dóbr wynosiły odpowiednio: p_j = 2 zł i p_k = 4 zł. Załóżmy, że ceny wzrosły do: p_j = 3 zł i p_k = 5 zł. O ile musiał wzrosnąć dochód konsumenta, aby mógł on utrzymać swoją konsumpcję na nie zmienionym poziomie?

2. Jeśli początkowo dochód konsumenta wynosił 2000 zł, natomiast ceny dóbr A i B wynosiły odpowiednio p_A = 20 zł i p_B = 40 zł, a następnie dochód wynosił 3000 zł, p_A = 30 zł i p_B = 60 zł, to jak zmieniła położenie linia budżetu?

3. Pani Basia wydaje cały swój dochód dzienny na ptasie mleczko i gumy do żucia, przy czym może pozwolić sobie na zakup 20 ptasich mleczek (M) i 40 gum do żucia (G) dziennie. Mogłaby także kupić za cały swój dochód 30 ptasich mleczek i 20 gum do żucia dziennie, jeśli cena ptasiego mleczka wynosi 1 zł. Ile wynosi dzienny dochód pani Basi?

4. Linia budżetu dla dóbr A i B dana jest wzorem: 5A + B = 20. Konsument kupuje 2 sztuki dobra A i 10 sztuk dobra B. Z ilu sztuk dobra A konsument musi zrezygnować, aby zwiększyć zakupy dobra B o 5 sztuk?

5. Konsument poszukuje optymalnego koszyka składającego się z dwóch dóbr α i β, gdzie α to dobro Giffena, zaś β to dobro normalne. Zakładając, że preferencje konsumenta, jego dochód oraz cena dobra β nie ulegają zmianie, pokaż jak zmieni się punkt równowagi konsumenta w przypadku wzrostu ceny dobra α. Zaznacz ścieżkę zmiany cen. Wyznacz graficznie krzywą indywidualnego popytu na dobro α.

6. W pewnym kraju istnieją tylko 2 dobra: kasza i miód. Kasza kosztuje 2 dukaty za kilogram, a miód 6 dukatów za garniec.

1. Napisz równanie budżetowe obywatela tego kraju Mieszka, który dysponuje dochodem w wysokości 360 dukatów.

2. Mieszko jest urzędnikiem państwowym w wyniku zmiany władzy jego dochody rosną dwukrotnie. Nie jest to niestety jedyna zmiana, jednocześnie Mieszko spostrzega, że cena kaszy wzrosła również dwukrotnie natomiast cena miodu wzrosły trzykrotnie. Napisz nowe równanie budżetowe Mieszka.

3. Przedstaw graficznie ograniczenie budżetowe Mieszka. Narysuj jak wyglądałyby krzywe preferencji Mieszka jeżeli wiadomo, że zdecydowanie woli on miód niż kaszę.

7. Koszyk dóbr wybierany przez Jasia składa się z klocków lego i książeczek. Wyjaśnij jak zmieni się popyt Jasia na klocki lego jeśli wzrośnie cena książeczek przy założeniu, że dobra te są substytutami. Przedstaw sytuację na wykresie i zaznacz efekty dochodowy i substytucyjny wzrostu ceny klocków lego na popyt Jasia na książeczki.

8. Małgosia konsumuje 2 dobra: domino i cukierki. Najbardziej jest zadowolona kiedy jednocześnie gra w domino i je cukierki. Wyjaśnij jak zmieni się popyt Małgosi na domino jeśli wzrośnie cena cukierków. Przedstaw sytuację na wykresie i zaznacz efekty dochodowy i substytucyjny wzrostu ceny cukierków na popyt Małgosi na domino.

9. Paweł zastanawia się, jak podzielić pieniądze przeznaczone na zakup płyt i książek. Poniższy rysunek ilustruje linię budżetową oraz krzywą obojętności.

Przyporządkuj oznaczone na wykresie punkty odpowiednim zadaniom:

- wybór zapewniający Pawłowi maksymalną osiągalną użyteczność ............

- w koszyku Pawła znajdują się tylko płyty .............

- Paweł nie wydaje pełnej kwoty swojego dochodu ............

- kombinacja o takiej samej użyteczności jak D, ale nieosiągalna dla Pawła ...........

- Paweł całkowicie rezygnuje z płyt ..............

- kombinacja lepsza niż D, ale nieosiągalna dla Pawła ...............

10. 
    Konsument poszukuje optymalnego koszyka składającego się z dwóch dóbr α i β, gdzie α to dobro niższego rzędu, zaś β to dobro normalne. Zakładając, że preferencje konsumenta, jego dochód oraz cena dobra β nie ulegają zmianie, pokaż jak zmieni się punkt równowagi konsumenta w przypadku wzrostu ceny dobra α. Zaznacz ścieżkę zmiany cen. Wyznacz graficznie krzywą Engla dla dobra α.

11. Wykaż, czy następujące twierdzenie jest prawdziwe, czy też fałszywe: „Dobro niższego rzędu nie musi być dobrem Giffena. Natomiast każde dobro Giffena jest dobrem niższego rzędu”. (Wskazówka: wykorzystaj pojęcia efektów dochodowego i substytucyjnego).

12. Co to jest równowaga konsumenta? Pokaż graficznie stan równowagi. Kiedy optymalne rozwiązanie przyjmuje postać rozwiązania brzegowego?

13. Pojęcie krzywej obojętności. Wyjaśnij i uzasadnij kiedy krzywe obojętności mają kształt wklęsły, a kiedy wypukły?

14. Przedstaw graficznie mapę preferencji konsumenta w przypadku gdy konsument wybiera spośród dwóch dóbr doskonale substytucyjnych. Uzasadnij swój wybór.

15. Konsument dysponuje dochodem M = 16 zł, cena dobra A wynosi 2 zł, a cena dobra B wynosi 1 zł. Która z następujących kombinacji dóbr leży na linii budżetu konsumenta:

1. 6A i 4B

2. 5A i 6B

3. 7A i 3B

4. 6A i 5B.

16. Jeśli ilości dobra A mierzymy na osi odciętych, a dobra B na osi rzędnych, to wzrost ceny dobra A spowoduje:

1. równoległe przesunięcie w górę linii budżetu

2. przesunięcie w lewo punktu styczności linii budżetu z osią OX

3. równoległe przesunięcie w dół linii budżetu

4. zmniejszenie kąta nachylenia linii budżetu.

17. Krzywa obojętności przedstawia różne kombinacje dóbr, które:

1. dają konsumentowi taką samą użyteczność krańcową

2. dają konsumentowi taką samą użyteczność całkowitą

3. dają konsumentowi taką samą użyteczność przeciętną

4. mają te same ceny.

18. Linia ograniczenia budżetowego jest zbiorem koszyków dóbr, które:

1. mają taką samą użyteczność krańcową

2. przy danych cenach dóbr i dochodzie konsumenta zawierają minimalną dostępną ilość jednego dobra przy danej ilości drugiego dobra

3. kosztują tyle ile wynosi dochód konsumenta

4. nie są dostępne dla konsumenta przy danych cenach i danym dochodzie.

19. Równoległe przesunięcie linii ograniczenia budżetowego nastąpi pod wpływem:

1. zmniejszenia się dochodu konsumenta (ceny pozostają stałe)

2. zmiany preferencji konsumenta

3. zmiany ceny jednego dobra

4. zmiany krańcowej stopy substytucji obu dóbr.

20. Ścieżka wzrostu dochodu jest:

1. zbiorem punktów równowagi konsumenta, odpowiadających różnym relacjom cen kupowanych przez niego dóbr

2. zbiorem punktów równowagi konsumenta, odpowiadających różnym poziomom dochodu konsumenta

3. zbiorem punktów równowagi konsumenta, powstających przy zmianach preferencji konsumenta

4. żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa.

21. Tomasz dysponuje dochodem w wysokości 400 zł. Maksymalna ilość kanapek (K), którą mógłby kupić to 80 sztuk, zaś cena obiadu na stołówce (O) wynosi 10 zł. Wiadomo również, że w optimum krańcowa stopa substytucji MRS opisana jest wzorem O/K. Określ ile kanapek i obiadów K i O wybierze Tomasz biorąc pod uwagę swoje możliwości finansowe i dążąc jednocześnie do maksymalizacji użyteczności.

22. Ela otrzymuje od rodziców kieszonkowe w wysokości 80 zł miesięcznie, które w całości przeznacza na zakup czekolady i Coca Coli. W ciągu miesiąca zjada 20 czekolad, które kupuje po 3 zł za sztukę. Ile puszek Coca Coli kupuje Ela miesięcznie, jeśli wiadomo, że w punkcie równowagi, w którym maksymalizuje użyteczność z konsumpcji jest skłonna poświęcić 3 puszki Coca coli za jedną czekoladę.

23. Joanna wydaje cały swój dochód w wysokości 600 zł miesięcznie na ostrygi i kiepskie wino musujące.

1. Ile kieliszków wina wypija Joanna jeśli jeden kieliszek tego trunku kosztuje 8 zł, a na porcję ostryg wydaje 20 zł?

2. Ile kieliszków wina będzie konsumować Joanna jeżeli jego cena spadnie do 5 zł za kieliszek podczas gdy dochód Joanny i cena ostryg pozostanie bez zmian?

3. Jaka kwota dochodu musi być jej odebrana dla wyodrębnienia efektu dochodowego i substytucyjnego w ujęciu Hicksa?

4. Wskaż: całkowity efekt zmiany ceny, efekt dochodowy oraz efekt substytucyjny.

5. Jakim dobrem dla Joanny jest kiepskie wino musujące?

24. Tabela przedstawia użyteczność całkowitą TU, jaką Janek uzyskuje odpowiednio z koncertów muzyki klasycznej (k) i jazzowych (j) w ciągu roku:

Ilość koncertów klasycznych	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
TUk	125	245	360	470	575	675	770	860	945	1025	1100	1170
Ilość koncertów jazzowych	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
TUj	112	216	312	400	480	552	616	672	720	760	792	816

Cena dobra k jest równa 50 PLN natomiast j 20 PLN. Rocznie na kulturę Janek przeznacza 500 PLN i w całości pieniądze te wydaje na bilety na koncerty muzyki klasycznej lub jazzu. Jaką kombinację koncertów wybierze Janek?

25. Bernard kupuje jedynie kaszę mannę i spaghetti wiedząc, że kasza manna jest dla Bernarda dobrem Giffena:

1. pokaż graficznie efekt dochodowy i substytucyjny spadku ceny kaszy;

2. wykreśl funkcję indywidualnego popytu Bernarda na kaszę.

26. Aleksander kupuje jedynie jabłka i pomarańcze wiedząc, że zależność między ceną jabłek a popytem na nie jest w przypadku Aleksandra taka jak dla dobra niższego rzędu nie Giffena:

1. pokaż graficznie efekt dochodowy i substytucyjny spadku ceny jabłek;

2. wykreśl funkcję indywidualnego popytu Aleksandra na jabłka.

27. Wyprowadź graficznie krzywą Engla dla dobra, o którym wiadomo, że wartość elastyczności dochodowej popytu na nie jest ujemna.

28. Wyprowadź graficznie krzywą indywidualnego popytu na dobro Veblena.

1




ostrygi

wino

30 35 43 75 90 120

.C

.A

.B

30

22,5

---