Opisz co wpływa na opór przepływu w naczyniach układu oddechowego
objetosci i pojemnosci w plucach
Fizjologiczna przestrzeń martwa
Opisz co wpływa na opór przepływu w naczyniach układu oddechowego
Opór krążenia płucnego (R) jest wprost proporcjonalny do ciśnienia napędowego (
odwrotnie proporcjonalny do wielkości przepływu (F). Więc mamy równianie.
Gradient ciśnień w krążeniu płucnym to ok. 9mm Hg a w krążeniu dużym ok. 95 mm Hg. Ale ilość krwi przepływająca w jednostce czasu jest podobna (ok. 5l/min).
PVR - płucny opór naczyniowy, ocenia się na ok. 1mm Hg/l/min.
Opory w krążeniu płucnym rozkładają się następująco;
Kapilary 60% (ciśnienie spada z 15 do 10 mm Hg)
Tętnice i Żyły płucne 20% całkowitego oporu.
Ogólnie opór naczyniowy w krążeniu płucnym jest niewielki. Zmienia się pod wpływem zmian ciśnienia i ilości krwi w naczyniach a także przy zmianach objętości płuc.
Podwyższenie ciśnienia w tętnicach jak i żyłach płucnych prowadzi do spadku oporu naczyniowego. Dlaczego ?
1. Rozszerzają się kapilary płucne i otwierają do tej pory zamknięte.
2.Krytyczne ciśnienie otwarcia w kapilarach jest stosunkowo niskie.
3.Opory w kapilarach pęcherzykowych, zwiększają się w miarę wzrostu objętości płuc. Osiągają szczyt przy maksymalnym wdechu.(w przeciwieństwie do oporów w tętniczkach pozapęcherzykowych.)
Opór całkowity w krążeniu płucnym - który jest sumą oporów w krążeniu kapilarnym pęcherzyków i w krążeniu poza pęcherzykowym maleje w miarę wzrostu objętości płuc do FCR, a następnie przy dalszym wzroście objętości płuc zwiększa się jednak nie osiąga takiej wartości jak obserwowana przy głębokim wydechu.(RV)
4.Wartość oporu przepływowego w płucach spada w miarę wzrostu objętości krwi przepływającej przez to krążenie. (rozszerzenie kapilar i otwarcie tych zamkniętych)
5. W czasie wdechu następuje rozciąganie ścian i poszerzenie światła naczyń płucnych co zmniejsza opór w tętnicach i żyłach płuc.
Przy gwałtownym i dużym wzroście objętości płuc np. przy głębokim wdechu, dochodzi do ucisku kapilar pęcherzykowych w przegrodach pęcherzyków płucnych zwiększa się opór całkowity w krążeniu płucnym z powodu utrudnienia przepływu krwi przez te kapilary.
2. Objętości i pojemności w płucach.
(V) objętość- ilość powietrza stanowiąca fizjologicznie niepodzielną całość.
(C)pojemność- to suma dwóch lub więcej objętości.
Im bliżej szczytu płuc, tym mniejszy przepływ, także gorsza wentylacja. Parametr ten jednak spada mnie gwałtownie i dlatego stosunek wentylacja/przepływ rośnie u szczytu.
TV- Objętość oddechowa.
Objętość powietrza wdychanego (lub wydychanego) podczas pojedynczego spokojnego oddechu.
IRV- Wdechowa objętość zapasowa.
Największa objętość jaka może być wciągnięta do płuc po ZAKOŃCZENIU pojedynczego spokojnego wdechu.
ERV - Wydechowa objętość zapasowa.
Największa objętość powietrza jaka może być wydmuchana z płuc po zakończeniu spokojnego wydechu.
IC- Pojemność wdechowa.
Największa objętość jaka może być wciągnięta do płuc po zakończeniu spokojnego wydechu.
IC = TV + IRV
VC- Pojemność życiowa.
Maksymalna zmiana pojemności płuc, czyli miedzy maksymalnym wydechem i maksymalnym wdechem.
VC = TV + IRV + ERV
Pojemność życiowa wynosi średnio 4,8 l. W przybliżeniu dla mężczyzn w wieku 20-25 lat odpowiada 2.5- krotności wzrostu w metrach.
VC zależy od;
Siły skurczowej mięśni oddechowych.
Budowy klatki piersiowej.
Drożności dróg oddechowych.
Pozycji ciała.
Płci.
VC jest wyższa u mężczyzn niż u kobiet oraz u osób wysokich niż u niskich, u szczupłych niż otyłych. Wyższa także jest w pozycji pionowej niż poziomej.
3.Fizjologiczna przestrzeń martwa
To ta część powietrza wdychanego która nie bierze udziału w wymianie gazowej. Prawidłowo powinna być identyczna z przestrzenią martwą anatomiczną. Jednak przestrzeń martwa fizjologiczna może być powiększona o przestrzeń obejmującą pęcherzyki płucne wentylowane ale przez ich kapilary nie przepływa krew (bo kapilary te są zamknięte :P) więc nie biorą udziału w wymianie gazowej.
Przestrzeń martwa fizjologiczna = Przestrzeń martwa anatomiczna + przestrzeń martwa pęcherzykowa.
* stanowi tą częśc powietrza wdychanego która nie bierze udziału w wymianie gazowej w płucach
* prawidłowo jest prawie identyczna z przestrzenią martwą anatomiczną, może być jednak większa o dodatkową prz. Obejmującą pęcherzyki płucne wentylowane, które z powodu braku przepływu krwi w ich kapilarach nie biorą udział w wymianie gazowej.
* w warunkach prawidłowych jest znikoma i nie odgrywa większej roli
* jeśli przewyższa przestrz. M. anatomiczną przyczyna jest zawsze patologiczna - zanik sieci naczyniowej niektórych pęcherzyków, zmniejszenie liczby przewietrzanych pęcherzyków, nieprzystosowanie wentylacji pewnych pęcherzyków do ich ukrwienia
WZÓR PRZESTRZ MARTWA FIZJO = ( PCO2 krwi tętniczej - PCO2 w powietrzu wydychanym / PCO2 krwi tętniczej ) x TV (objętośc oddechowa)
W warunkach prawidłowych pęcherzykowa przestrzeń martwa jest znikoma.
Fizjologiczną przestrzeń martwą można oznaczyć metodą Bohra. Zakłada ona że cały wydychany CO2 pochodzi z gazu pęcherzykowego. Więc ilość wydalanego CO2 jest sumą CO2 z pęcherzyków i przestrzeni martwej.
TV - Objętość oddechowa.
- Frakcyjne stężenie CO2 czyli %CO2/100 ml objętości oddechowej.
W wydychanym powietrzu pochodzącym początkowo z przestrzeni martwej stężenie CO2 jest bardzo niskie tzn. takie jak w otaczającej atmosferze i dlatego wyrażenie przedstawiające ilość CO2 w przestrzeni martwej (
można pominąć.
Wtedy;
Objętość oddechowa równa się sumie objętości przestrzeni martwej i objętości gazu pęcherzykowego.
TV = VA + VD
Po obliczeniu wartości VA i podstawieniu jej do poprzedniego wzoru mamy równanie Bohra do obliczenia objętości przestrzeni martwej.
VA - objętość gazu pęcherzykowego
Stężenie frakcyjne CO2 (
można zamienić na ciśnienie parcjalne (P) we krwi. Przyjmując że ciśnienie parcjalne we krwi tętniczej (
) jest identyczne z ciśnieniem parcjalnym w gazie pęcherzykowym ostatecznie równanie wygląda tak.
=
x TV
Czyli
Przestrzeń martwa fizjologiczna =
4, Krążenie płucne
Cechy:
- Jest układem:
o niskooporowym
o niskociśnieniowym
o posiada dużą pojemność rezerwuarową krwi (600-1000ml)
§ zbiornik krążenia płucnego gromadzi krew w ilości 600-1000ml, stanowiąc rezerwę, z której
w krótkim czasie może zostać przekazana objętość nawet ok. 500ml do lewego
przedsionka
- stanowi filtr dla przepływającej krwi, zatrzymując np. skrzepliny, komórki tłuszczu (np. po złamaniu
kości), komórki nowotworowe, pasożyty, obce ciała wstrzyknięte do układu żylnego
- stanowi miejsce metabolizmu różnych substancji krążących we krwi jak np.
§ prostaglandyn,
§ amin biogennych
§ angiotensyny
- płucne łożysko naczyniowe różni się od łożyska krążenia dużego skąpą ilością zawartych w ścianie
włókien mięśniowych i włókien kolagenowych. W związku z tym tętnice i żyły krążenia płucnego są
bardzo podatne na rozciąganie i wykazują w porównaniu z analogicznymi naczyniami krążenia
systemowego, małą aktywność naczynioruchową.
Małe tętniczki (arteriole) są niemal pozbawione warstwy mięśniowej, a zatem i zdolności do
aktywnego kurczenia się,
W krążeniu płucnym brakuje typowych dla krążenia systemowego arterioli o funkcji naczyń
oporowych
- Całkowita powierzchnia kapilarów pęcherzykowych stykających się z gazem pęcherzykowym wynosi 70-100m2