Forwarder - to wykorzystywany w leśnictwie ciągnik do nasiębiernej zrywki drewna krótkiego (kłód i wałków). Jest to maszyna samozaładowcza. Drewno przy pomocy żurawia ładowane jest na maszynę i podczas zrywki nie ma kontaktu z podłożem. Powoduje to znaczne ograniczenie szkód pokrywy gleby podczas zrywki. Większość forwarderów może być wyposażona w montowane w miejsce kłonic kleszcze przeznaczone do zrywki półpodwieszonej dłużyc. Takie przezbrojenie forwardera zmienia go w pełnowartościowy klembank.
Klembank - to wykorzystywany w leśnictwie ciągnik do zrywki półpodwieszonej dłużyc. Załadunek wykonuje się żurawiem. Drewno układane jest między kleszcze, które po zaciśnięciu unieruchamiają je na czas transportu.
Dłużyca - drewno okrągłe, wielkowymiarowe o minimalnej średnicy 20 cm i długości minimum 9,0 m dla gatunków iglastych i 6,0 m dla gatunków liściastych (wg PN - 93 D - 02002 - PODZIAŁ, TERMINOLOGIA I SYMBOLE).
Pozyskiwanie drewna - jest procesem produkcyjnym, związanym z wyrębem lasu lub plantacji drzew szybkorosnących, wyróbką i transportem sortymentów drzewnych oraz z pracami przygotowawczymi i zakończeniowymi.
Pozyskanie drewna rozpoczyna się od jego planowania podczas prac urządzeniowych (najczęściej raz na 10 lat) przy wykonywaniu Planu Urządzania Lasu. Część planu urządzania lasu zwana planem cięć (10-letni plan cięć) zawiera propozycje cięć, które co roku leśniczowie weryfikują podczas szacunków brakarskich. Szacunki brakarskie dają dokładniejsze informacje na temat ilości i jakości planowanej do wycięcia masy drzewnej. Szacunki wykonywane są w roku kalendarzowym poprzedzającym cięcie, na ich podstawie powstaje jednoroczny plan cięć zwany wnioskiem cięć.
Przed przystąpieniem do realizacji wniosku cięć (przed wycinką), służba leśna (-najczęściej leśniczy lub podleśniczy) wykonuje szereg prac przygotowawczych np.: oznaczenie granic powierzchni roboczej, wyznaczenie miejsc składowania drewna, kierunku obalania drzew i kierunku wywozu. Tuż przed przystąpieniem do wycinki robotnik leśny, wykonujący cięcie zostaje zapoznany przez leśników z istniejącymi zagrożeniami (złomy, wywroty) i sytuacjami szczególnymi (linie teleenergetyczne, fragmenty chronione i inne). W trakcie trwania zabiegu gospodarczego (wycinki) leśniczy sukcesywnie odbiera i kontroluje wykonywaną pracę - pozyskane sortymenty jak i jakość wykonania pracy pod względem merytorycznym (w tym ekologicznym i ekonomicznym). Leśniczy wydaje drewno do transportu, a w razie potrzeby wnioskuje i nadzoruje zabiegi konserwacji drewna. Po zakończeniu prac na jednej powierzchni roboczej kieruje prace na inną powierzchnię uwzględniając zasady hodowli i ochrony lasu. Co pewien okras czasu (miesiąc, kwartał, półrocze - w zależności od potrzeb) sporządza meldunki z pozyskania drewna, w tym drewna pochodzącego z cięć sanitarnych.
Pozyskiwanie drewna - określane też jest jako ogół czynności związanych z obalaniem drzew i wyrobieniem sortymentów.
Obalanie drzew, ścinka drzew - zespół czynności zmierzający do usunięcia drzew z drzewostanu lub zadrzewień. W lesie gospodarczym obalanie drzew zmierza do pozyskania sortymentów drzewnych:
bez przygotowania całej powierzchni, w trakcie wykonywania cieć sanitarnych (przygodnych).
W praktyce obalanie drzew wykonuje się przy użyciu pilarek łańcuchowych, przy użyciu ciągników (metodą Kreutzingera-Matusza) i maszyn specjalistycznych - harwesterów.
Transport leśny - przemieszczanie ładunku - przede wszystkim drewna, ale także żywicy, sadzonek, płodów runa leśnego, materiałów budowlanych, itp. bądź osób za pomocą środka transportowego, związane z gospodarką leśną.
Transport leśny w większości posiada jeden kierunek przepływu ładunku (w drugą stronę transport nie jest wykorzystany). Musi on być ściśle powiązany z pracą i działalnością gospodarstwa leśnego.
Charakterystykę transportu drewna kształtują przede wszystkim:
ładunek odznaczający się:
rozproszeniem na dużych obszarach leśnych,
nierównomiernością pozyskania w ciągu roku (określa sezonowość działalności transportowej),
Transport drewna można podzielić następująco:
ręczna,
konna,
grawitacyjna,
ryzy i ślizgi,
mechaniczna,
pojazdami mechanicznymi,
wciągarkami,
kolejkami linowymi,
rzadko:sterowcami, balonami lub helikopterami,
konny,
mechaniczny,
kolejkami wąskotorowymi,
samochodowy,
wodny transport drewna,
spław,
holowanie,
transport kolejowy,
transport napowietrzny.
środki transportu dalekiego / zewnętrznego
śródlądowego
morskiego
powszechnej ochrony lasów,
trwałości utrzymania lasów,
ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów,
powiększania zasobów leśnych.
Ustawę o lasach,
Politykę Leśną Państwa,
Ustawę o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju,
Zalecenia konwencji międzynarodowych.
ochrony gleby i terenów szczególnie narażonych na zniszczenie lub uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym;
ze względu na rodzaj drewna:
drewno liściaste - drewno pozyskiwane z drzew liściastych
ze względu na postać:
drewno łupane - surowiec drzewny wyrabiany z drewna okrągłego przez dzielenie go wzdłuż włókien,
ze względu na kategorie grubości:
ze względu na kategorie długości:
ze względu na klasyfikację jakościowo-wymiarową:
klasy A (WA0), B (WB0), C (WC0), D (WD)
grupy: S1, S2 (podgrupy a i b), S3 (podgrupy a i b), S4
grupy: M1 i M2
docelowe
spedycyjno-manipulacyjne - na których oprócz składowania (przechowywania) surowca drzewnego odbywają się procesy manipulacji drewna dla uzyskania cenniejszych sortymentów drzewnych,
ostateczne - przy zakładach przetwarzających drewno, podobnie jak w przypadku spedycyjno-manipulacyjnych może się odbywać manipulacja drewna.
małe o przepustowości do 1000 m³ (najczęściej leśne przyzrębowe),
średnie o przepustowości do 10000 m³,
duże o przepustowości powyżej 10000 m³ (spedycyjne i spedycyjno-manipulacyjne).
niezmechanizowane (leśne przyzrębowe),
częściowo zmechanizowane (zbiorcze jak również spedycyjne),
zmechanizowane (spedycyjne, spedycyjno-manipulacyjne, ostateczne),
zautomatyzowane (spedycyjno-manipulacyjne, ostateczne).
przerzedzenie przegęszczony partii siewów lub samosiewów,
usuwanie drzewek chorych, obumierających i obumarłych.
wyznaczenie drzew o niekorzystnych cechach, drzew przeszkadzających drzewom prawidłowym, dorodnym,
usunięciu wyznaczonych drzew;
|
Samochodowy transport drewna |
Zanim wynaleziono maszynę parową transport drewna odbywał się przy użyciu zwierząt (na krótsze odległości) lub poprzez spławianie (na znaczne odległości), ograniczając się jednak do szlaków wodnych. Idea zmechanizowania transportu leśnego w Polsce powstała w 1938 roku. Biuro techniczne ówczesnej Dyrekcji Naczelnej Lasów Państwowych przy Ministerstwie Rolnictwa (obecnie Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych przy Ministerstwie Środowiska) ogłosiło przetarg na dostawę motorowego sprzętu do zrywki i wywozu drewna. Po II wojnie światowej szybki postęp techniczny oraz rozwój motoryzacji przyczyniły się do intensywnego wkroczenia motoryzacji do gospodarki leśnej. Z czasem powstały Ośrodki Transportowo-Remontowe (OTR) i Ośrodki Transportu Leśnego (OTL), które były podległe ówczesnym Okręgowym Zarządom Lasów Państwowych (OZLP - obecnie Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych). Ośrodki transportu miały swoje oddziały terenowe współpracujące z nadleśnictwami i miejscowymi składnicami. Obecnie, po prywatyzacji wielu prac leśnych, zdecydowana większość transportu leśnego należy do wielu firm prywatnych.
|
Prymitywny transport drewna opałowego w Afryce, |
Transport drewna opałowego, przy użyciu zwierząt domowych, |
Transport drewna opałowego, przy użyciu zwierząt domowych, |
Transport drewna opałowego, przy użyciu zwierząt domowych. |
Środki transportu to maszyny transportowe lub istoty żywe, dzięki którym możliwe jest przemieszczanie ludzi lub ładunków, czyli transport. Podział środków transportu jest zbliżony do podziału transportu. Najprostszy obejmuje środki transportu wewnętrznego zwanego też transportem bliskim (wewnątrz danego obiektu, np. magazynu) oraz środki transportu zewnętrznego (dalekiego)[1].
Środki transportu dzielą się na:
W Polsce podział i definicje środków transportu w zakresie urządzeń jest określany przez normę PN-72/M-78001[1].
Gospodarka leśna
Z Wikipedii
Zrywka drewna
Gospodarka leśna - gałąź gospodarki narodowej obejmująca użytkowanie lasu (głównie produkcję drewna) oraz działania związane z utrzymaniem trwałości drzewostanów w warunkach ich eksploatacji: hodowlę, ochronę, utrzymanie i powiększanie zasobów leśnych, a także gospodarowanie zwierzyną leśną. Dodatkowymi elementami gospodarki leśnej są: pozyskiwanie płodów runa leśnego, choinek, roślin leczniczych oraz realizacja pozaprodukcyjnych funkcji lasu, związanych z ochroną powietrza, wód i gleby.
Gospodarkę leśną prowadzi się według zasad:
Gospodarka leśna realizowana jest w oparciu o:
Spis treści [ukryj] |
Ustawa stawia ponad korzyściami ekonomicznymi trwałość i wielofunkcyjność lasów, nie obciążając jednak budżetu państwa kosztami tych działań. Zgodnie z obowiązującą ustawą podstawowym zadaniem Lasów Państwowych jest prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej, realizowane w oparciu o plany urządzania lasu z uwzględnieniem w szczególności następujących celów:
Sortymenty drewna - wyrobione, ścięte drewno po przeprowadzonym sortowaniu, zgodnie z normami technicznymi.
Podział drewna okrągłego na różne sortymenty nazywany jest sortymentacją. Ogólnie drewno dzieli się na iglaste i liściaste. Podział danego sortymentu na klasy jakości nazywa się klasyfikacją drewna. Tylko w wyjątkowych wypadkach drewno w całej długości przeznaczane jest na jeden sortyment (żerdzie). Prawie zawsze w celu podziału drewna na odpowiednie sortymenty dokonuje się jego przerzynki. Proces ten określany jest jako manipulacja surowca drzewnego, lub w skrócie manipulacja.
Każdy sortyment musi mieć cały zespół cech przewidzianych dla tego sortymentu w obowiązujących normach technicznych. Cechami tymi mogą być między innymi: rodzaj drewna, średnica w środku długości (średnica środkowa), średnica w cieńszym lub grubszym końcu, średnica znamionowa, długość drewna, oraz dopuszczalne, występujące na pobocznicy drewna i czołach wady drewna.
Podczas manipulacji sortymenty szukane są w drewnie w pewnej kolejności. Najpierw szukane są sortymenty o najwyższych wymaganiach technicznych, najcenniejsze (najczęściej najgrubsze) a następnie mniej cenne (najczęściej cieńsze).
Na podstawie szacunków brakarskich każda jednostka organizacyjna lasów państwowych otrzymuje plan pozyskania drewna na dany rok z podziałem na sortymenty. Szacunek brakarski daje zbliżone informacje o szacowanym drewnie, gdyż sortymenty określane są na drzewie rosnącym, bez wiedzy na temat jakości wnętrza pnia.
Manipulacją drewna po ścince kieruje leśniczy, a w przypadku, gdy w leśnictwie znajdują się partie drewna trudne do sortymentacji może do pomocy otrzymać brakarza - specjalistę od sortymentacji i kwalifikacji drewna.
Klasyfikację, w której przeznaczenie drewna jest nadrzędnym kryterium jego podziału określa się jako przeznaczeniową (KP według SWW), przyjmując, że nadrzędnym kryterium jest jakość i wymiary otrzymuje się klasyfikację jakościowo-wymiarową (KJW).
Spis treści [ukryj] |
Składnica drewna - wydzielony obszar terenu, na którym prowadzona jest koncentracja drewna pozyskanego w lesie. Podstawową rolą i zadaniem składnic jest magazynowanie surowca drzewnego.
Składnice drewna dzielą się na:
Ze względu na roczną przepustowość składnice można podzielić na:
Ze względu na stopień mechanizacji pracy składnice można podzielić na:
|
Składnica przyzrębowa, Góry Sowie, |
Składnica drewna świerkowego wyciętego w wyniku gradacji kornika drukarza na Szumawie. |
Tymczasowa składnica przyzrębowa Austria. |
|
|
Składnica drewna bukowego w Lasach Sonian w okolicach Brukseli. |
Składnica wielogatunkowa, okolice Brandenburgu w Niemczech. |
Deszczowanie drewna na składnicy w tartaku. |
Cięcia pielęgnacyjne - zabieg stosowany w lasach gospodarczych. Mają one na celu storzenie korzystnych warunków rozwoju drzew o lepszej wartości hodowlanej oraz poprawę środowiska wewnątrz lasu.
Drzewostan - zespół większej liczby drzew rosnących na pewnej powierzchni leśnej w odpowiednim zagęszczeniu i zwarciu koron, wzajemnie na siebie oddziałujących.
Drzewostan składający się tylko z jednego gatunku drzew to drzewostan jednogatunkowy (lity) np. sosnowy, świerkowy lub dębowy. Gdy w skład drzewostanu wchodzą dwa lub więcej gatunków drzew, mówi się, że jest to drzewostan mieszany (wielogatunkowy) np. sosnowo-dębowy, sosnowo-brzozowo-dębowy. Przy takim określaniu drzewostanu mieszanego ostatni wyraz wskazuje, jakiego gatunku drzew jest w drzewostanie najwięcej i tak np. w drzewostanie sosnowo-brzozowo-dębowym największy będzie udział dębu, następnie brzozy, a najmniejszy sosny.
W drzewostanach mieszanych, nawet przy równym wieku drzew, jest możliwe powstawanie odrębnych pięter wyraźnie zróżnicowanych w pionie, ponieważ poszczególne gatunki różnią się między sobą właściwościami ekologicznymi oraz odmiennym tempem wzrostu i rozwoju. W takim przypadku gatunki światłożądne, obdarzone cechą szybkiego wzrostu w młodości, dystansują we wzroście pozostałe cienioznośne lub cieniolubne komponenty drzewostanu, budując górne piętro drzewiaste, natomiast gatunki cieniste tworzą niższe piętro lub piętra podokapowe, (przykładem może być drzewostan złożony z sosny z dębu i brzozy). W lasach zagospodarowanych wyróżnia się: drzewostany jednopiętrowe, drzewostany dwupiętrowe i drzewostany wielopiętrowe. W literaturze spotykane są również: las przerębowy, dwugeneracyjny las wysokopienny i las połączony.
W zależności od udziału masy drzew poszczególnych gatunków, czyli składu gatunkowego (struktury gatunkowej), określa się procentowy ich udział. Procent ten określany jest w liczbach całkowitych od 1 do 10 i np. oznaczenie: 7 sosna, 2 dąb i 1 brzoza wskazuje, że 70% masy w danym drzewostanie zajmuje sosna, 20% dąb, a 10% brzoza. W zapisie taksacyjnym nie używa się liczb symbolizujących wielokrotności jednostki mniejszej niż 10% (zapis 45, 15 czy 5% nie jest używany). Udział gatunków mniejszy niż 10% określa się jako występujące pojedynczo, a poniżej 1% jako występujących sporadycznie.
W każdym drzewostanie wyróżnić można jego charakterystyczne cechy określane w literaturze fachowej i przez leśników jako:
W leśnictwie drzewostan rozumie się jako fragment lasu, jednolity pod względem przyrodniczym i przeznaczenia gospodarczego, wymagający określonej pielęgnacji. W tym znaczeniu stosowane jest także określenie: wydzielenie leśne.
W urządzaniu lasu jako drzewostan traktuje się zbiorowość drzew na pewnej części powierzchni leśnej, reprezentującą określoną jednostkę przyrodniczo-gospodarczą, wyodrębnioną w toku prac taksacyjnych w lesie ze względu na konieczność stosowania odmiennych zabiegów gospodarczych w najbliższym 10-leciu. Charakter tych zabiegów wynikać może z przyjętych celów produkcji i z różnorodności elementów taksacyjnych drzewostanu: wieku, budowy, struktury, składu gatunkowego, bonitacji.
Drzewostany, o ile nie są wykorzystywane gospodarczo, w sposób naturalny przechodzą przez fazy rozwojowe. Zmiany związane z procesami rozsiewania, wzrostu i starzenia się drzew, są nieuniknione i mają charakter cykliczny. Wyróżnia się fazy: optymalną, terminalną, zamierania, odnowienia, młodocianą i dorastania.
Czyszczenia wczesne - zabiegi pielęgnacyjne wykonywane w okresie uprawy- wczesnej fazy rozwoju drzewostanu, mające na celu:
Czyszczenia późne stanowią zespół zabiegów hodowlanych wykonywanych w młodnikach do okresu naturalnego wydzielania się drzew.
Zabiegi te mają na celu polepszenie warunków rozwoju drzewom o dobrej jakości hodowlanej, stąd w czyszczeniach późnych stosuje się selekcję pozytywną.
Proces technologiczny obejmuje:
Rocznik 2008
Urząd Dozoru Technicznego uważa, że żurawie stosowane w leśnictwie podlegają dozorowi tej instytucji.
Do redakcji Drwala napłynęło ostatnio kilka pytań o to, czy żurawie zamontowane na przyczepach do zrywki drewna podlegają dozorowi Urzędu Dozoru Technicznego. Zainteresowani tym są zarówno użytkownicy maszyn, jak i ich dystrybutorzy. Okazuje się, że te same przepisy dotyczące UDT są różnie interpretowane w różnych rejonach Polski. Są rejony, gdzie np. inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy wymagają nadzoru UDT nad żurawiami leśnymi, są takie, gdzie takich wymogów nie ma. Rozbieżność w interpretacji prawa jest niesprawiedliwa. Dlaczego przedsiębiorca np. z rejonu Olsztyna ma ponosić koszty związane z nadzorem UDT, a zulowiec z centralnej Polski już nie? Wiele zamieszania powoduje tu nazewnictwo. Bo jeśli urządzenia załadowcze zamontowane na przyczepie leśnej nazwać żurawiem, to wydaje się, że powinno ono podlegać pod UDT. Tak samo, jak podlegają mu żurawie zamontowane np. na samochodach ciężarowych. Ale jeśli to samo urządzenie nazwać np. „ładowarką chwytakową”, to pojawiają się wątpliwości. Bo podobne ładowarki chwytakowe używane przez rolników (np. typu cyklop) pod UDT nie podlegają. Dotychczas, aby ominąć obowiązki związane z dozorem UDT, producenci, dystrybutorzy, a także użytkownicy przyczep leśnych czy forwarderów, stosowali zamiast słowa „żuraw” słowo „ładowarka”. Powoływali się przy tym na fakt, że ładowarki stosowane w rolnictwie nie podlegają nadzorowi UDT. Czy to jednak właściwa interpretacja? Warto uzmysłowić sobie, że rolnik to osoba prywatna, która użytkuje maszynę do własnych celów, a nie zarobkowo (przynajmniej nie usługowo). UDT, nawet gdyby chciał, nie dałby chyba rady objąć nadzorem całego sprzętu wykorzystywanego w rolnictwie. A nawet jeśli, to jak ukarać rolnika, który niesprawnym cyklopem ładuje za stodołą obornik na przyczepę? Być może to właśnie niechęć do tworzenia niewykonalnego prawa spowodowała, że sprzęt wykorzystywany przez rolników w gospodarstwach indywidualnych nie jest objęty dozorem UDT. Ale wróćmy do lasu. O wykładnię przepisów dotyczących urządzeń załadunkowych stosowanych w leśnictwie poprosiliśmy sam Urząd Dozoru Technicznego. Do UDT wysłaliśmy pismo następującej treści: „Prosimy o stanowisko Urzędu Dozoru Technicznego w sprawie żurawi (ładowaczy), używanych przez zakłady usług leśnych przy pracach leśnych. Zakłady usług leśnych, prywatne firmy świadczące usługi głównie na rzecz Lasów Państwowych, wykorzystują w swojej pracy maszyny samozaładowcze do wywozu drewna z lasu do drogi leśnej (zrywki drewna). Do zrywki drewna wykorzystywane są: • przyczepy agregatowane z ciągnikiem rolniczym. Przyczepy mają na sobie zamontowany żuraw (ładowarkę) z chwytakiem do drewna. Są też malutkie przyczepki agregatowane np. z quadami. • duże, samobieżne maszyny ładujące na siebie drewno za pomocą żurawia (forwardery). Zakłady usług leśnych wykorzystują maszyny z żurawiami także do ścinki drzew. Są to: • harwestery - duże, samobieżne, z żurawiem, na którym zamontowana jest głowica ścinkowo-okrzesująco-przerzynająca. Maszyna podjeżdża do drzewa, chwyta je głowicą, ścina, przewraca, a potem okrzesuje (odcina gałęzie) i przerzyna na krótsze odcinki. Odcinki te zostają w lesie tam, gdzie rosło drzewo (potem są zrywane np. forwarderem lub przyczepą z żurawiem). • głowica na żurawiu zamontowanym bezpośrednio na ciągniku rolniczym. Żuraw z głowicą jest zamontowany z tyłu ciągnika rolniczego, na trójpunktowym zawieszeniu ciągnika. Steruje nim operator ciągnika z kabiny (ma obrotowy fotel). • harwarder - połączenie harwestera i forwardera. Są dwa typy harwarderów. Jeden najpierw ścina drzewa głowicą. Potem, gdy wszystkie zetnie, zdejmuje głowicę i na żuraw zakłada chwytak, którym ładuje drewno na przestrzeń ładunkową, którą ma na sobie. Drugi nie musi zmieniać głowicy na chwytak, bo za pomocą głowicy ścinkowo-okrzesującej ładuje drewno od razu na siebie, zaraz po ścięciu drzewa. Prosimy o odpowiedz na pytanie: Czy opisane maszyny podlegają pod UDT?” Oto, jaką odpowiedz dostaliśmy z UDT: „Niektóre maszyny i urządzenia wykorzystywane w leśnictwie przy pozyskiwaniu drewna podlegają dozorowi technicznemu i należy je zarejestrować w Urzędzie Dozoru Technicznego przed przystąpieniem do ich użytkowania. Najczęściej wykorzystywanymi maszynami do prac związanych z pozyskaniem drewna są harwestery, forwardery i skidery. Istnieją dwie grupy maszyn leśnych związanych z procesem pozyskiwania drewna. Pierwsza z nich jest wykorzystywana do operacji technologicznych, obejmujących między innymi ścinkę, okrzesywanie i przerzynkę. Druga grupa maszyn jest wykorzystywana do operacji transportowych, a więc głównie do zrywki drewna i jego wywozu z lasu. Wykorzystuje się też maszyny łączące cechy obu tych grup. Dobrym przykładem jest maszyna służąca do ścinki, okrzesywania, przerzynki i zrywki. Często maszyny takie posiadają jeszcze inne, dodatkowe funkcje. Są to jedne z najpopularniejszych, a zarazem najnowocześniejszych maszyn pracujących obecnie w leśnictwie. Wszystkie te maszyny podlegają dozorowi technicznemu i przed przystąpieniem do ich użytkowania należy je zarejestrować w Urzędzie Dozoru Technicznego. Decydują o tym zagrożenia stwarzane przez te urządzenia opisane w art. 4 pkt. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 ze zm.). Rodzaje urządzeń technicznych, które należy zarejestrować w jednostce dozoru technicznego, wymienione są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu. (Dz. U. Nr 120, poz. 1021 ze zm.). Wszystkie rodzaje forwarderów to maszyny posiadające żuraw i chwytak do drewna, służące do zrywki, podwozu i wywozu drewna, połączone przegubowo z wózkiem jezdnym.
Żurawie zamontowane na przyczepach leśnych też podlegają dozorowi UDT. Fot. Rafał Jajor
Praca tych maszyn polega na załadunku drewna na wózek jezdny, a po przemieszczeniu ładunku - na jego rozładowaniu. Zrywka nasiębierna jest jednym ze sposobów zrywki naziemnej i polega na przemieszczaniu drewna od miejsca pozyskania do drogi wywozowej bez jego kontaktu z podłożem. Wykonuje się ją także przy wykorzystaniu specjalistycznych przyczepek leśnych zespolonych z ciągnikami rolniczymi. Harwestery to maszyny ścinkowo-układające. Ich praca polega na ścinaniu drzew, okrzesaniu z gałęzi i ułożeniu w odpowiednich paczkach lub w pasach. Maszyny te mają wmontowany na podwoziu kołowym lub gąsienicowym specjalny wysięgnik lub żuraw hydrauliczny, na którym zawieszona jest głowica ścinkowa wyposażona w odpowiedni chwytak do drewna. Elementami tnącymi głowic są piły tarczowe lub łańcuchowe (w pierwszych konstrukcjach głowic były noże napędzane hydraulicznie). Maszyny zwane harwarderami są urządzeniami wielofunkcyjnymi - dokonują ścinki, okrzesania z gałęzi, przerzynki i ułożenia drewna, a następnie po przezbrojeniu w chwytak służą do zrywki i podwozu drewna. Łączą w sobie funkcje zarówno harwestera, jak i forwardera. Wszystkie trzy wymienione rodzaje maszyn używanych w leśnictwie służą do przemieszczania ładunków w ograniczonym zasięgu przy pomocy żurawia przeładunkowego leśnego, wszystkie trzy mogą stwarzać zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego poprzez wyzwolenie energii potencjalnej lub kinetycznej (art. 4, pkt. 1, lit. b) ww. ustawy i to właśnie decyduje konieczności ich zgłoszenia pod dozór techniczny. Są one wymienione jako „żurawie” w § 1, pkt. 6, lit. c) ww. rozporządzenia. Trzeba przy tym wyraźnie zaznaczyć, że dozorowi technicznemu podlegają żurawie zamontowane na omawianych urządzeniach, a nie całe urządzenia. Jest to o tyle ważne, że inspektor UDT wykonując coroczne badanie techniczne, dopuszcza do eksploatacji tylko żuraw, a nie całe urządzenie transportowe. Urządzenia transportowe jako takie, w tym także malutkie przyczepki agregatowane z quadami, nie podlegają dozorowi technicznemu UDT. Dopiero zamontowanie żurawia stwarza obowiązek zarejestrowania go w UDT przed przystąpieniem do eksploatacji.” Tyle UDT. Powtórzmy, wszystkie urządzenia mające żuraw powinny podlegać dozorowi UDT. Co z tego wynika dla firm leśnych? O tym napiszemy w kolejnym numerze Drwala.
Przydatne przepisy • Według art. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321) dozorowi podlegają urządzenia techniczne, „które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska wskutek (...) wyzwolenia energii potencjalnej lub kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograniczonym zasięgu (...)” • Zgodnie z § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. Nr 120, poz. 1021) „dozorowi technicznemu podlegają (...) żurawie, w tym wózki jezdniowe z wysięgnikiem (...)”
Redakcja
|
Oficyna Wydawnicza Oikos Wszelkie prawa zastrzeżone Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pisemnym zezwoleniem |
Wyszukiwarka