wykład KPA 9, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne


Wykład nr 9 (13.04.2011r.)

I. STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI DECYZJI

1. Informacje ogólne

Mogą być zarówno akty ostateczne (co do zasady) jak i nieostateczne.

Nie mogą być przedmiotem nieważności co do zasady inne prawne formy działania administracji np. zaświadczenia, czynności materialno-techniczne.

2. Wszczęcie postępowania

Nie jest wymagana forma postanowienia.

Wniosek może pochodzić tylko od strony postępowania głównego lub osoby która w postępowaniu głównym nie uczestniczyła a ma interes prawny i nie chce korzystać z instytucji wznowieniowej bo uważa, że zachodzą przesłanki nieważności.

Odmowa wszczęcia postępowania nieważnościowego może nastąpić w skutek przyczyn podmiotowych lub przedmiotowych opartych na art. 61a KPA:

Oczywiste przypadki będą nadal podstawą do odmowy wszczęcia postępowania nieważnościowego ale na tle art. 61a KPA wtedy nie możemy wyprowadzać analogicznego wniosku jak przy wznowieniu. Nie ma problemu z tym, że tylko pewne przesłanki nieważności mogą powodować wszczęcie z urzędu.

3. Przebieg postępowania

Jeżeli chcemy ustalić organ, jaki jest właściwy to bierzemy pod uwagę postępowanie nieważnościowe, które toczy się w tej chwili, czyli jaki organ byłby w tej chwili właściwy. Stwierdzanie nieważności decyzji to jest to działanie co do zasady w trybie nadzoru. Właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji jest organ wyższego stopnia, ale gdy decyzja została wydana przez ministra lub SKO to będzie ten organ: art. 157 § 1 KPA Właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji w przypadkach wymienionych w art. 156 jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja wydana została przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze - ten organ.

Jeżeli chcemy ocenić czy decyzja była nieważna z tego powodu, że została wydana przez organ niewłaściwy - to bierzemy moment, kiedy została wydana, czyli ex tunc. Jeżeli się zmieniła właściwość to musimy ustalić czy organ zaniknął, lub na kogo przeszła kompetencja. Jeżeli chcemy ustalić organ, jaki jest właściwy to bierzemy pod uwagę postępowanie nieważnościowe, które toczy się w tej chwili, czyli jaki organ byłby w tej chwili właściwy. Organ wyższego stopnia (aktualny). Sprawdzamy, który organ był wtedy właściwy do momentu stwierdzenia nieważności, np. był właściwy wojewoda, a ktoś inny wydal decyzję. Stwierdzamy nieważność. Teraz ten inny organ może być właściwy. On będzie stwierdzał nieważność (bo np. nie będzie organu wyższego stopnia) i wydawał decyzje o stwierdzeniu nieważności (kasującą) bo wtedy nie był właściwy.

Ocena decyzji z momentu jej wydania ≠ tryb proceduralny, który jest trybem obecnym.

Ten który orzeka w tej chwili, musi być właściwy w ej chwili. Bo to jest nowe postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności.

W nim nie chodzi o merytoryczne rozstrzygnięcie. W postępowaniu nieważnościowym zmierza się do tego, że jeśli decyzja miała wadę to trzeba ją uchylić od samego początku.

Postępowanie zmierza do stwierdzenia czy zaszły przyczyny nieważności i czy nie było przesłanek negatywnych - I TO WSZYSTKO - TO JEST NAJWAŻNIEJSZE. Nie zmierza do rozstrzygnięcia merytorycznego.

Organ rozstrzygając tą kwestię nie może badać przesłanek merytorycznych, nawet stwierdzając nieważność .

Stwierdzenie nieważności ma się ograniczać tylko czy wystąpiła przyczyna nieważności i czy nie było przesłanki która nie pozwala na stwierdzenie nieważności. To czy była przyczyna nieważności oceniamy z momentem kiedy decyzja była wydana. To czy spowoduje stwierdzenie nieważności, może być uzależnione od przyczyn.

Sformułowane zostały jako pozytywne.

Są sformułowane w art. 156 § 1 KPA i jest to katalog zamknięty. A więc tylko te przesłanki, ale przesłanka 7 odsyła do przepisów szczególnych. czyli może być poszerzony o te z przepisów szczególnych.

Te przesłanki muszą być zgodnie z zasadą trwałości decyzji ostatecznych interpretowane zwężająco. W razie wątpliwości jest przeciwko wystąpieniu przesłanki, a nie za jej wystąpieniem.

Te przesłanki z wyjątkiem pierwszej tkwią w samej decyzji.

Mają charakter obligatoryjny - zobowiązują do stwierdzenia nieważności, nie ma miejsca na uznanie administracyjne.

To przesłanka procesowa. Przyjmuje się, że jeśli orzekał ktoś, do kogo to nie należy, to się na tym nie zna. Nieważne o jaką właściwość chodzi: rzeczowa, miejscowa, instancyjna. Jeśli jest wiele stron, które mieszkają w wielu miejscowościach to mogłoby być tak że wiele organów byłoby właściwych.

To jest najczęstsza przyczyna stwierdzenia nieważności.

Przyczyna wskazana w sposób niedookreślony, nieostry bo nie jest także jasne rozróżnienie rażącego prawa a rozróżnienie braku podstawy prawnej.

Powoduje, że można stwierdzać nieważność z wyjątkiem nieodwracalnych skutków prawnych po 50 latach. Dlatego ludzie odzyskują w Warszawie swoje nieruchomości, ponieważ wystąpiły nieodwracalne skutki prawne, a tutaj nie ma przedawnienia. Nie następuje konwalidacja terminem, bo ona dotyczy tylko niektórych przyczyn nieważności.

Jeśli naruszenie właściwości, to po 10 latach takiej decyzji nie możemy unieważnić. A z innego powodu możemy unieważnić.

Brak podstawy prawnej mieści w sobie takie przypadki (przypadki braku podstawy prawnej):

(katalog najczęstszych przesłanek zabrany przez sędziego Henryka Poleszaka)

Błędy w ustalaniu stanu faktycznego mogą doprowadzić do stwierdzenia nieważności, gdy ktoś ma sytuacje materialną A to może otrzymać formę pomocy A, np. przy takim dochodzie otrzymuje się dodatek mieszkaniowy. Zostaje przyznany dodatek zgodnie z prawem, tyle tylko, że organ całkowicie źle ustalił stan faktyczny. Np. osobie która ma dochód 10 tys zł na głowę przyznaje się dodatek mieszkaniowy.

Naruszenie postępowania dowodowego może powodować w konsekwencji nieważność decyzji.

Rażące naruszenie prawa

Nie każde naruszenie prawa jest rażącym naruszeniem prawa. To, że organ naruszył przepis nie oznacza, że od razu mamy do czynienia z nieważnością. Co to znaczy „rażące” - 3 stanowiska, które pojawiają się w wyrokach:

Jeżeli coś budzi wątpliwości, to już nie mamy nieważności.

Np. decyzja skierowana do osoby zmarłej i spadkobiercy mogą doprowadzić do nieważności takiej decyzji.

Będzie przesłanką nieważności również gdy będą inne podmioty, ale to będzie następstwo prawne po stronie organu lub strony. Jeżeli organ zastosuje tryb nadzwyczajny, wyda nowe rozstrzygnięcie a nie („wyjm” - tak powiedziała prof. Jaśkowska☺) poprzednie, to jego decyzja będzie dotknięta wadą nieważności, bo nie można zastosować trybu nadzwyczajnego i wydać nowego rozstrzygnięcia, jeśli się nie uchyli poprzedniej. Nie można wydać drugi raz w tej samej sprawie ponownego rozstrzygnięcia, póki się nie uchyli danej decyzji.

Powoduje konwalidację czasem. Jeżeli traktowalibyśmy szeroko tą przyczynę to w jej zakresie mieściłoby się coś, co jest brakiem podstawy prawnej. Obciążenie kogoś obowiązkiem, kto nie może być stroną postępowania jest działaniem bez podstawy prawnej lub czasem rażącym naruszeniem prawa. Skierowanie decyzji do osoby zmarłej, to jest przyczyna rażącego naruszenia prawa a nie przyczyna nr 4.

To są takie sytuacje kiedy można było pomylić role procesowe. W pewnych sytuacjach ta osoba mogłaby być podmiotem praw i obowiązków. Organ pomylił się w tym sensie, że pomylił role procesowe.

Np. występuje pełnomocnik ,występuje strona a organ obciąża obowiązkiem pełnomocnika.

Np. nastąpiła zmiana pozycji prawnej podmiotu w toku postępowania.

Np. osoba wyzbyła się własności, nie chodzi o sytuacje, kiedy jest oczywistość śmierci. Chodzi o to, że została zawarta umowa, o której organ nie wiedział. Osoba odpowiadałaby formalnie pojęciu strony, a organ mógł się pomylić z uwagi na rolę w jakiej ta strona występowała w postępowaniu.

Nie chodzi tu o każdą niewykonalność decyzji. Chodzi o taką, kiedy ta niewykonalność już była w momencie wydawania decyzji i nadal będzie trwać. Np. wycięcie drzew przed wydaniem decyzji( chodziło o zezwolenie na wycięcie drzew).

W tej przesłance nie mieszczą się trudności ekonomiczne. Organy nie mogą się tłumaczyć, że decyzja jest niewykonalna bo nie mają funduszy.

Nie mogą się tłumaczyć, że nie mogły dokonać zmian które są związane z koniecznością legalnego prowadzenia działalności bo jest taka a nie inna sytuacja ekonomiczna zakładu.

Nie mieszczą się w tym nastawienie psychiczne adresata decyzji lub innych podmiotów.

Nie mieszczą się przyczyny ekonomiczne, to jest coś co prawnie i faktycznie powoduje, że decyzja jest niemożliwa do wykonania. W razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą i nieważność wynikająca z przepisów szczególnych.

4. Postępowanie nieważnościowe kończy się decyzją. Mogą zapaść następujące decyzje:

Gdy organ wszczął postępowanie nieważnościowe, prowadził je, wzywał strony. Po czym dochodzi do wniosku, że nie zaszły przyczyny nieważności.

Organ musi wszcząć postępowanie nieważnościowe z urzędu w skutek sprzeciwu prokuratora.

Organ sam wszczął, po czym sam sobie odmawia stwierdzenia nieważności, bo nie zaszły przyczyny nieważności. W mocy pozostaje poprzednia decyzja. Ona może być wadliwa, ale nie ma wad nieważności.

Powoduje uchylenie skutków prawnych decyzji od samego początku, czyli od momentu jej wydania.

Jeżeli stwierdzono nieważność decyzji o wypowiedzenie stosunku służbowego tzn., że ta osoba była cały czas pracownikiem lub pozostawała w stosunku służbowym. Bo jest to cofnięcie skutków od samego początku ( ex tunc - czyli od momentu wydania decyzji, której nieważność teraz stwierdzono).

Każda decyzja ma skutki konstytutywne - bo ona wchodzi w życie sama dopiero wtedy kiedy sama stanie się ostateczna. Gdy stanie się ostateczna, to wywoła te skutki, że cofnie skutki poprzedniej decyzji od samego początku. Każda decyzja wydana w trybie nieważnościowym jest decyzją I instancji od której służy odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Jeśli będziemy stwierdzali nieważność organu odwoławczego, to teraz będzie służyć od tej decyzji odwołanie. Bo to jest decyzja po raz pierwszy wydana w postępowaniu nieważnościowym.

Jest to decyzja deklaratoryjna, ponieważ cofa skutki od samego początku. Ale także konstytutywna w tym znaczeniu, że możemy się na tą decyzję powoływać dopiero jak ona stanie się ostateczna.

Skutki merytoryczne tej decyzji: żadne. Nie mamy rozstrzygnięcia.

Jeżeli było wszczęte postępowanie administracyjne a decyzja została wydana w I instancji i ta decyzja podlega stwierdzeniu nieważności to wtedy mamy wszczęte postępowanie.

Jeżeli przyczyną stwierdzenia nieważności było to, że nie ma regulacji prawnej - to trzeba umorzyć postępowanie administracyjne.

Jeżeli przyczyna stwierdzenia nieważności była niewłaściwość organu to wtedy trzeba przekazać odwołanie do organu właściwego.

Jeśli zostanie stwierdzona nieważność decyzji organu odwoławczego, to jest wtedy odwołanie, które trzeba rozpatrzyć.

Może być tak, że dlatego została stwierdzona nieważność decyzji organu odwoławczego, ponieważ odwołanie wniósł podmiot nieuprawniony.

Skutki merytoryczne dalsze zależą od tego na jakim etapie była sprawa. Sprawa musi wrócić do tego etapu który został zakończony decyzją nieważną, bo ta decyzja znika z obrotu prawnego.

Wydaje się, gdy zaszły przesłanki pozytywne, gdy są przyczyny nieważności, a jednocześnie są przesłanki negatywne.

Nie wszystkie przyczyny powodują przedawnienie terminem. Przedawnienie terminem jest prostsze.

Bardziej skomplikowana jest sprawa nieodwracalnych skutków prawnych, bo ta kategoria jest zawężana. Dąży się do tego, aby objąć jak największą ochroną strony, które poniosłyby szkodę-te strony, które otrzymały decyzję nieważną. Nieodwracalne skutki prawne to wcale nie są nieodwracalne skutki faktyczne. Tu jest mowa o skutkach prawnych. Rozbiórka nie będzie nieodwracalnym skutkiem prawnym, ona jest skutkiem faktycznym.

Nieodwracalne skutki prawne są wtedy, gdy organ nie może skutków tej decyzji prawnie cofnąć.

Zmierza się do ochrony tej osoby, która w sposób bezprawny została własności pozbawiona.

Jeżeli organ wydaje decyzję stwierdzającą wydanie zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa to pozostaje w mocy decyzja, która powinna być nieważna. Ona wywołuje nadal skutki prawne. Pozostaje w mocy, ponieważ te skutki są niemożliwe do cofnięcia. Obok niej pojawia się druga decyzja stwierdzająca, że poprzednia decyzja została wydana z naruszeniem prawa i wskazująca co było przyczyną naruszenia i dlaczego nie stwierdzono nieważności.

Ta decyzja jest podstawą do roszczeń odszkodowawczych na podst. art. 160 KPA, który został skreślony, ale nadal w pewnych sprawach znajduje zastosowanie, strona która poniosła szkodę w skutek stwierdzenia nieważności lub skutek wydania decyzji z naruszeniem prawa mogła dochodzić odszkodowania( w trybie dwustopniowym). Najpierw przed organem administracji, który stwierdzał nieważność lub niezgodność z prawem, ten organ administracji rozstrzygał o żądaniu odszkodowawczym, jeżeli milczał to skarga na bezczynność szła do sądu administracyjnego. Jeżeli strona była niezadowolona z przyznanego odszkodowania, to służyło jej powództwo do sądu powszechnego które się przedawniało w ciągu 3 lat.

Problem pojawił się ze zmianą Kodeksu cywilnego w 2004r., na szczęście był przepis intertemporalny: ,,do szkód powstałych przed 1 IX 2004 r stosuje się art. 160, a do szkód powstałych po 1 IX 2004 r stosuje się przepis kodeksu cywilnego”. Jeśli decyzja wywołująca szkodę przed 1 IX to szliśmy najpierw z żądaniem do organu adm. publ. a potem szliśmy do sądu powszechnego, a jeśli po 1 IX to od razu do sądu powszechnego.

Zdanie TK: jeżeli szkody powstały po 1997(wejście nowej Konstytucji) to możemy się domagać utraconych korzyści, jeśli przed 1997 to możemy się domagać tylko odszkodowania za rzeczywistą szkodę.

Zdanie SN: jeżeli decyzja została wydana przed wejściem w życie Konstytucji to już do końca można tylko żądać rzeczywistej szkody.

Tutaj nie ma uchylenia i umorzenia bo organ nie może wypowiadać się merytorycznie . Gdy zachodzi przesłanka bezprzedmiotowości postępowania nieważnościowego. Np. strona zmarła.

W przypadku wznowienia mamy nową decyzję merytoryczną. Szkoda może się wiązać z rozstrzygnięciem merytorycznym, nawet jeśli jest wynikiem poprzednich działań.

W przypadku nieważności istnieje decyzja która była wadliwa i decyzja która stwierdza nieważność.

Do roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną, wydana przed 1 IX 2004r., której nieważność lub wydanie z naruszenia art. 156§1 KPA stwierdzono po tym dniu, ma zastosowanie kpa. Wystarczy, że tamta decyzja była przed 1 IX żeby się stosowało art. 160. Jeżeli teraz będziemy się domagać nieważności decyzji, która była wydana kiedyś np. w 1945 r. to stosuje się wobec nas kpa - mamy wtedy ten termin 3 lat od momentu kiedy mielibyśmy tą decyzję nieważnościową.

Wg SN ma zastosowanie art. 160§1 ,2,3 i 6 kpa - a więc który dotyczy przesłanek sądu.

Idąc do sądu wiemy, że nie mamy przedawnienia z prawa cywilnego, mamy tylko to przedawnienie że nie może minąć termin 3 lat od tej decyzji nadzorczej.

II. TRYBY PRAWIDŁOWOŚCIOWE

Tryby prawidłowościowe to takie tryby, kiedy decyzja nie ma wad kwalifikowanych, co nie oznacza wcale, że ona jest prawidłowa, może być więc wadliwa, np. naruszać legalność, ale w taki sposób, że nie mieści się to w przesłankach wznowienia i nieważności, jak i naruszać zasady celowości.

I wtedy możliwości uchylenia decyzji szukamy w trybach prawidłowych. KPA przewiduje następujące możliwości uchylania decyzji poza tymi wadliwymi:

Pierwszeństwo w razie zbiegu mają zawsze tryby wadliwe, które są obligatoryjne. Natomiast tryby prawidłowościowe są do co do zasady fakultatywne.

1. Odwołalność fakultatywna

Te artykuły dotyczą decyzji ostatecznych (nie jest warunkiem wyczerpanie środków zaskarżenia, więc strona, która nie skorzystała z odwołania może skorzystać z tych trybów), nie odnoszą się do postanowień. To jest odwołalność fakultatywna ponieważ jest oparta na uznaniu - organ „może”.

2 sytuacje:

Decyzja tworzy prawa dla stron:

Art. 154 KPA

§ 1. Decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.

§ 2. W przypadkach określonych w § 1 właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub zmiany dotychczasowej decyzji.

Decyzja nie tworzy prawa dla stron:

Art. 155 KPA Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes trony; przepis art. 154 § 2 stosuje się odpowiednio.

Po drugie: może chodzić o taką sytuacje gdzie nastąpiło naruszenie prawa ale nie rażące i organ nie może tego usunąć tego w trybie wznowienia, nie może tego usunąć w trybie stwierdzenia nieważności, tryb odwoławczy dawno minął. Ale może skorzystać z art. 154 KPA. Kmiecik mówi, że można tego dokonać w stosunku do decyzji co do… , której upłynął termin 10 dni, jeżeli przepis nie zabrania w ogóle przyznania takiego uprawnienia.

2. Odwołalność subsydiarna (inaczej wywłaszczenie prawa)

Art. 161 KPA

§ 1. Minister może uchylić lub zmienić w niezbędnym zakresie każdą decyzję ostateczną, jeżeli w inny sposób nie można usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa.

§ 2. Uprawnienia określone w § 1 w stosunku do decyzji wydanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej, przysługują również wojewodzie.

§ 3. Stronie, która poniosła szkodę na skutek uchylenia lub zmiany decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę od organu, który uchylił lub zmienił tę decyzję; organ ten, w drodze decyzji, orzeka również o odszkodowaniu.

§ 4. Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stała się ostateczna decyzja uchylająca lub zmieniająca decyzję.

Przykładowo, na tle energetyki lub paliw . Koncesja dla podmiotu zagranicznego i funkcjonowanie tego podmiotu w tej sferze wywołuje poważne zagrożenia dla gospodarki narodowej, nie w każdym przypadku to spowoduje uchylenie, bo może być taka sytuacja, że nasze interesy gospodarcze w tym kraju są z kolei takie, że uchylenie tej koncesji tym trybie wywoła bardzo poważne zagrożenie dla interesu państwa, ale innego rodzaju, np. politycznego. Więc prof. Jaśkowska uważa, że w razie kolizji, organ może wybrać, jest fakultatywność. W razie braku kolizji nie ma problemu, jest obligatoryjność.

3. Wygaśnięcie decyzji

Art. 162 § 1 KPA Organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja:

1) stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony,

2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku.

co to znaczy bezprzedmiotowość z przyczyn natury faktycznej lub prawnej: np. rozbiórka lub obowiązek rozbiórki a budynek się rozwalił sam albo spalił, lub natury prawnej - była pewna instytucja i wyszły przepisy, które likwidują tę instytucję, np. nie potrzeba już zezwolenia lub ta działalność jest zakazana wtedy wygasa w określonym czasie, ustawa określa czas wygaśnięcia.

4. Uchylenie decyzji w trybie art. 162 par 2 KPA

Art. 162 KPA

§ 2. Organ administracji publicznej, o którym mowa w § 1, uchyli decyzję, jeżeli została ona wydana z zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności, a strona nie dopełniła tych czynności w wyznaczonym terminie.

§ 3. Organ stwierdza wygaśnięcie decyzji lub uchyla decyzję na podstawie przepisów § 1 i 2 w drodze decyzji.

Organ administracji publicznej uchyla decyzję, jeżeli ona została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności, np. zezwolenia gospodarcze, a strona nie dopełniła tych czynności w wyznaczonym terminie. Wówczas organ, który wydał decyzje w I instancji uchyla tę decyzję DECYZJĄ.

Prof. Jaśkowska uważa, ze może też w tym trybie zmienić, jeśli np. warunki które pozostają pozwalają na wykonywanie jakiejś działalności w ograniczonym zakresie i służy od tego, w zależności od organu, odwołanie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, skarga do sądu administracyjnego.

5. Uchylanie na mocy przepisów szczególnych, do których odsyła art. 163

Art. 163 KPA Organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w innych przypadkach oraz na innych zasadach niż określone w niniejszym rozdziale, o ile przewidują to przepisy szczególne.

Decyzja może być uchylana lub zmieniana na mocy przepisów szczególnych. np. strona uzyskuje zezwolenie na prowadzenie jakiejś działalności gospodarczej, np. na sprzedaż napojów alkoholowych jest to decyzja, która wymaga prowadzenia tej działalności w określony sposób i strona narusza prawo w toku prowadzenia tej działalności na podstawie KPA nie można takiej decyzji uchylić, bo w momencie wydania była ona prawidłowa (strona nie naruszała wtedy prawa), nie ma skutków wynikających z art. 161 KPA. Uchylenie lub zmiana są możliwe na podst. np. ustawy o wychowaniu w trzeźwości odesłanie do przepisów szczególnych, wtedy na warunkach przewidzianych w tych przepisach uchylamy lub zmieniamy decyzją, służy nam odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, najczęściej przy zezwoleniach jest to odwołanie, i skarga do sądu administracyjnego.

________________________________________________________________________________________

III. POSTĘPWOANIA UPROSZCZONE

Skargi i wnioski oraz zaświadczenia są to 2 tryby uproszczone, ponieważ z jednej strony są to tryby administracyjne, dlatego że one są stosowane głównie przez organy administracji, ale nie tylko.

Natomiast są one uproszczone dlatego, że:

Stąd zasady ogólne KPA mają zastosowanie w tych procedurach, ale odpowiednio, bo np. nie stosuje się zasady trwałości decyzji ostatecznych, bo np. zasada szybkości postępowania ma inne znaczenie, zasada udziału strony w postępowaniu z uwagi na te ograniczenia zakresu postępowania dowodowego doznaje uszczuplenia.

1. Postępowanie skargowo-wnioskowe

Pierwszą rzeczą, jaką uregulowano, jest stosunek tych postępowań, tzn. stosunek postępowania skargowego do postępowania jurysdykcyjnego:

Po pierwsze, jakie podmioty są zobowiązane rozstrzygać sprawy w tym trybie:

Art. 221 § 1 KPA Zagwarantowane każdemu w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo składania petycji, skarg i wniosków do organów państwowych, organów jednostek samorządu terytorialnego, organów samorządowych jednostek organizacyjnych oraz do organizacji i instytucji społecznych realizowane jest na zasadach określonych przepisami niniejszego działu.

Zakres podmiotów rozstrzygających jest szerszy od postępowania jurysdykcyjnego, bo będą to np. sądy, prokuratura, inne organy państwowe, organy uchwałodawcze samorządu. Jeżeli chodzi o zakres podmiotów, które uruchamiają to postępowanie to też jest szerszy.

Szeroki krąg podmiotowy pokrywa się częściowo z kręgiem postępowania jurysdykcyjnego, bo jeśli porównamy art. 1 i 2 KPA, to w 2 jest napisane: „normuje ponadto postępowanie przed…” a więc wszystkie te organy, które prowadzą postępowanie jurysdykcyjne mogą prowadzić również post. skargowo-wnioskowe, ale zakres podmiotowy jest szerszy, bo dot. także innych organów państwowych, organów jednostek samorządu terytorialnego, wcale nie tych, które są organami jednostek administracji publicznej, bo to mogą być np. rady, sejmiki oraz organy organizacji społecznych, nie tylko te, które prowadzą postępowanie jurysdykcyjne.

Po drugie, szeroki jest również zakres podmiotów, które mogą to postępowanie uruchomić. Jest to zakres szerszy niż w postępowaniu jurysdykcyjnym. Skargi i wnioski mogą być składane przez każdego po pierwsze nie tylko ten podmiot, który tak ma interes prawny ale też przez osoby publiczne i przez jednostki organizacyjne zarówno we własnym imieniu, a więc wtedy gdy chodzi o nasz interes prawny lub faktyczny (i o ten zakres jest szerszy) jak i w interesie innej osoby prawnym lub faktycznym przy czym wpływ ten ma ograniczenie bo nie należy nikogo uszczęśliwiać na siłę więc skargę i wniosek można złożyć w interesie innej osoby za zgodą tej osoby albo w interesie publicznym, a więc w interesie ogólnym. Służy każdemu, a więc nie trzeba mieć interesu prawnego, można składać skargi i wnioski w interesie własnym, można składać w interesie cudzym, indywidualnym, ale za zgodą tej osoby i można składać w interesie społecznym.

Określenie tego stosunku jest istotne dlatego, że postępowanie skargowo-wnioskowe jest w istocie uniwersalne z powyższych przyczyn.

Niesłychanie szeroki zakres przedmiotowy ponieważ w istocie skarga i wniosek może dotyczyć wszystkiego co mieści się w zakresie właściwości jednostek, na które się skarżymy lub do której składamy wniosek.

Przedmiot skargi: art. 227 KPA Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

Zwrot „w szczególności” wskazuje, że to wyliczenie nie ma charakteru zamkniętego, a przykładowy, czyli jeżeli w szczególności to w zasadzie wszystko co leży w kompetencji tych organów, którym my wytykamy pewnie niewłaściwości (patrz przepis wyżej). Ale tak naprawdę wszystko co mieści się w zakresie właściwości tych organów na które się skarżymy.

Przedmiot wniosku: art. 241 KPA Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.

Znowu wyliczenie przykładowe, wniosek może dotyczyć wszystkiego co mieści się w zakresie działania danych organów). Wszystkiego, ponieważ musi być właściwy organ. Organ musi mieć możliwość jakiejś realizacji wniosku lub skargi, więc muszą się one mieścić w zakresie jego kompetencji, a w zakresie tych jego kompetencji mogą dotyczyć wszystkiego.

Mamy jeszcze zasadę odformalizowania. Nie decyduje o tym jaki jest charakter sprawy jego nazwa czy nazwiemy skargą, czy nazwiemy wnioskiem czy inaczej tylko decyduje treść. Proszę zwrócić uwagę, że możemy się skarżyć na wszystko, wniosek składać odnośnie wszystkiego, a o tym czym to pismo jest zadecyduje jego treść, a może być wszystkim. Jeżeli może być wszystkim to może dojść do zbiegu postępowania jurysdykcyjnego i postępowania skargowego. Bo jak wszystko to też to co może być przedmiotem postępowania rozstrzyganego w drodze decyzji. I w takiej sytuacji kiedy następuje zbieg postępowania jurysdykcyjnego i postępowania skargowo- wnioskowego to niezależnie od nazwy tych spraw pierwszeństwo ma postępowanie jurysdykcyjne.

Dlaczego może dojść do zbiegu? Bo przedmiotem skargi i wniosku może być wszystko co leży w zakresie działania danych organów! Także, to co jest przedmiotem postępowania jurysdykcyjnego, a w związku z tym mogłoby dochodzić do konkurencji, a jej chcemy uniknąć!

W związku z tym mamy przepisy określające, co się dzieje w takiej sytuacji: przepisy art. 233 do 236:

3 sytuacje + właściwość organów: w razie zbiegu tych postępowań, jeśli możliwe jest postępowanie jurysdykcyjne, to ono ma zawsze pierwszeństwo!

Sytuacja pierwsza: nie było jeszcze postępowania administracyjnego a strona składa skargę.

Art. 233 KPA Skarga w sprawie indywidualnej, która nie była i nie jest przedmiotem postępowania administracyjnego, powoduje wszczęcie postępowania, jeżeli została złożona przez stronę. Jeżeli skarga taka pochodzi od innej osoby, może spowodować wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu, chyba że przepisy wymagają do wszczęcia postępowania żądania strony.

Jeżeli składa osoba, która ma interes prawny, to powoduje wszczęcie odpowiedniego postępowania jurysdykcyjnego. Natomiast jeżeli taka skarga pochodzi od innej osoby, to może to spowodować wszczęcie postępowania, ale wtedy gdy organ może wszcząć postępowanie z urzędu.

Sytuacja druga: toczy się już postępowanie administracyjne i zostaje złożona skarga.

Art. 234 KPA

W sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne:

1) skarga złożona przez stronę podlega rozpatrzeniu w toku postępowania, zgodnie z przepisami kodeksu,

2) skarga pochodząca od innych osób stanowi materiał, który organ prowadzący postępowanie powinien rozpatrzyć z urzędu.

Zostaje złożona np. skarga na postanowienie, w zależności od tego co jest przedmiotem, taka skarga podlega rozpatrzeniu w toku postępowania zgodnie z przepisami kodeksu; jeśli została złożona w terminie zażalenia, jeśli na to postanowienie służy zażalenie, to jest traktowana jako zażalenie. Jeżeli pochodzi od innych osób, to wtedy tej osobie zostanie udzielona odpowiedź na jej skargę, ale jej skargę dołącza się tez do akt postępowania i stanowi materiał, który organ musi przynajmniej rozpatrzyć z urzędu, bo przecież to może dotyczyć zakresu postępowania dowodowego, a postępowanie dowodowe obciąża organ.

Sytuacja trzecia: została już wydana decyzja ostateczna.

Art. 235 KPA Skargę w sprawie, w której wydano decyzję ostateczną, uważa się zależnie od jej treści za żądanie wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji albo jej uchylenia lub zmiany, które może być uwzględnione, z zastrzeżeniem art. 16 § 1 zdanie drugie.

W zależności od treści skargi uważa się ją za żądanie wznowienia postępowania, za żądanie stwierdzenia nieważności decyzji albo jej uchylenia lub zmiany, jeżeli pochodzi od strony, a jeżeli nie od strony, to jeżeli istnieją takie możliwości z urzędu, z tym że przy działaniu z urzędu zależy to od tego co organ chce, ale to w przypadku skargi złożonej przez stronę zawsze musi nastąpić przetransformowanie skargi w środek postępowania jurysdykcyjnego, a więc w razie zbiegu pierwszeństwo ma postępowanie jurysdykcyjne, natomiast w każdym innym przypadku toczy się postępowanie skargowe.

Art. 236 KPA W przypadkach określonych w art. 233 i 234 organem właściwym do rozpatrzenia skargi jest organ uprawniony do wszczęcia postępowania lub organ, przed którym toczy się postępowanie, a w przypadkach określonych w art. 235 - organ właściwy do wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji albo do jej uchylenia lub zmiany.

Toczy się zarówno wg przepisów kpa, jak i przepisów rozporządzenia RM w spr. organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków z 8.I.2002.

organy właściwe do rozpatrywania skargi:

Art. 228 KPA

Skargi składa się do organów właściwych do ich rozpatrzenia.

Art. 229 KPA

Jeżeli przepisy szczególne nie określają innych organów właściwych do rozpatrywania skarg, jest organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań lub działalności:

1) rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa - wojewoda, a w zakresie spraw finansowych- regionalna izba obrachunkowa,

2) organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji, straży i innych jednostek organizacyjnych w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej - wojewoda lub organ wyższego stopnia,

3) wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 - rada gminy,

4) zarządu powiatu oraz starosty, a także kierowników powiatowych służb, inspekcji, straży i innych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 - rada powiatu,

5) zarządu i marszałka województwa, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 - sejmik województwa,

6) wojewody w sprawach podlegających rozpatrzeniu według kodeksu - właściwy minister, a w innych sprawach Prezes Rady Ministrów,

7) innego organu administracji rządowej, organu przedsiębiorstwa państwowego lub innej państwowej jednostki organizacyjnej - organ wyższego stopnia lub sprawujący bezpośredni nadzór,

8) ministra - Prezes Rady Ministrów,

9) organu centralnego i jego kierownika - organ, któremu podlega.

Art. 230 KPA

Do rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań i działalności organizacji społecznej właściwy jest organ bezpośrednio wyższego stopnia tej organizacji, a w stosunku do organu naczelnego organizacji - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący nadzór nad działalnością tej organizacji.

co się dzieje jeżeli organ, który otrzymał skargę nie jest właściwy: art. 231 KPA Jeżeli organ, który otrzymał skargę, nie jest właściwy do jej rozpatrzenia, obowiązany jest niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni przekazać ją właściwemu organowi, zawiadamiając równocześnie o tym skarżącego, albo wskazać mu właściwy organ.

Zasadniczo termin do rozpatrzenia i załatwienia skargi wynosi 30 dni i w ciągu tego terminu należy skargę rozpatrzyć i załatwić i o sposobie rozpatrzenia i załatwienia zawiadamia się skarżącego:

Art. 237 KPA

§ 1. Organ właściwy do załatwienia skargi powinien załatwić skargę bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca.

§ 2. Posłowie na Sejm, senatorowie i radni, którzy wnieśli skargę we własnym i mieniu albo przekazali do załatwienia skargę innej osoby, powinni być zawiadomieni o sposobie załatwienia skargi, a gdy jej załatwienie wymaga ze brania dowodów, informacji lub wyjaśnień - także o stanie rozpatrzenia skargi, najpóźniej w terminie czternastu dni od dnia jej wniesienia albo przekazania.

§ 3. O sposobie załatwienia skargi zawiadamia się skarżącego.

§ 4. W razie niezałatwienia skargi w terminie określonym w § 1 stosuje się przepisy art. 36-38.

Zawiadomienie jest czynnością materialno-techniczną, co oznacza, że nie służy na tę odpowiedź skarga do sądu administracyjnego, jest 1 możliwość na podst. art. 239 par 1 jeżeli skarga już została uznana za bezzasadną i wykazano tę bezzasadność w odpowiedzi, a skarżący ponawia tę skargę bez wskazywania nowych okoliczności, to organ może podtrzymać swoje stanowisko z odpowiednią adnotacją w aktach sprawy, a nie wysyłać tej odpowiedzi zainteresowanemu. Zawiadamia się skarżącego że ponowna skarga złożona w tej samej sprawie może pozostać bez odpowiedzi. Takie zawiadomienie musi spełniać odpowiednie warunki określone w art. 238 z pewną też zmianą, że może to zostać załatwione w formie dokumentu elektronicznego (podpis osobisty lub ważny kwalifikowany certyfikat).

Art. 238 § 1 KPA Zawiadomienie o sposobie załatwienia skargi powinno zawierać: oznaczenie organu, od którego pochodzi, wskazanie, w jaki sposób skarga została załatwiona, oraz podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby upoważnionej do załatwienia skargi lub, jeżeli zawiadomienie sporządzone zostało w formie dokumentu elektronicznego, powinno być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem osobistym. Zawiadomienie o odmownym załatwieniu skargi powinno zawierać ponadto uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o treści art. 239.

Art. 239 § 1 KPA W przypadku gdy skarga, w wyniku jej rozpatrzenia, została uznana za bezzasadną i jej bezzasadność wykazano w odpowiedzi na skargę, a skarżący ponowił skargę bez wskazania nowych okoliczności - organ właściwy do jej rozpatrzenia może podtrzymać swoje poprzednie stanowisko z odpowiednią adnotacją w aktach sprawy - bez zawiadamiania skarżącego.

Do wniosków stosujemy odpowiednio przepisy dot. Skarg, z tym że nieco inne są organy właściwe, przy skargach zasadą jest, że właściwe są organy stopnia wyższego; przy wnioskach zasadą jest, że są to te organy których wniosek dotyczy, a więc z których działalnością ten wniosek jest związany. Sposoby rozpatrywania i załatwiania podobne, czyni się to w formie zawiadomienia, a więc czynności materialno-technicznych, niezaskarżalne sądu adm. Jedyna różnica w toku postępowania organ, który otrzymał wniosek nie ma wyboru, czy przekaże go do organu właściwego, czy zwróci do strony w toku postępowania, tylko musi przekazać do organu właściwego, poza tym zasady podobne. Na sposób rozpatrzenia skargi lub wniosku można się tylko skarżyć, nie przysługuje ani odwołanie, ani zażalenie, ani skarga do sądu adm.

Art. 241 KPA Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.

Art. 242 KPA

§ 1. Wnioski składa się do organów właściwych ze względu na przedmiot wniosku.

§ 2. Wnioski w sprawach dotyczących zadań organizacji społecznych składa się do organów tych organizacji.

Art. 243 KPA

Jeżeli organ, który otrzymał wniosek, nie jest właściwy do jego rozpatrzenia, obowiązany jest w ciągu siedmiu dni przekazać go właściwemu organowi. O przekazaniu wniosku zawiadamia się równocześnie wnioskodawcę.

Art. 244 KPA

§ 1. W sprawie terminu załatwiania wniosków stosuje się przepis art. 237 § 1.

§ 2. O sposobie załatwienia wniosku zawiadamia się równocześnie wnioskodawcę.

Art. 245 KPA

W razie niemożności załatwienia wniosku w terminie określonym w art. 244 właściwy organ obowiązany jest w tym terminie zawiadomić wnioskodawcę o czynnościach podjętych w celu rozpatrzenia wniosku oraz o przewidywanym terminie załatwienia wniosku.

Art. 246 KPA

§ 1. Wnioskodawcy niezadowolonemu ze sposobu załatwienia wniosku służy prawo wniesienia skargi w trybie określonym w rozdziale 2 niniejszego działu.

§ 2. Wnioskodawcy służy prawo wniesienia skargi w przypadku niezałatwienia wniosku w terminie określonym w art. 244 albo wskazanym w zawiadomieniu (art. 245).

Art. 247 KPA Do wniosków stosuje się odpowiednio przepisy art. 230, 237 § 2 i art. 238.

2. Postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń

Charakter prawny zaświadczeń.

Zaświadczenie nie jest aktem administracyjnym, nie jest decyzją administracyjną, jest ta formą działania administracji, którą można określić jako czynności materialno-techniczne lub materialne, bo są one wydawane przez organy adm. publ. w znaczeniu szerokim, przyjmują postać dokumentu urzędowego.

Nie jest więc taką czynnością prawną, która wywołuje bezpośrednio skutki prawne, tak jak akt administracyjny.

Zaświadczenie może pośrednio wpływać na sytuację prawną innej osoby, bo ta osoba może przedstawiać to zaświadczenie w innym postępowaniu i może dzięki temu np. udawania że spełnia warunki (znaczenie dowodowe, natomiast nie wywołuje bezpośrednich skutków prawnych). Jeżeli zmienia się sytuacja, to wystawia się nowe zaświadczenie. Zaświadczeń się nie uchyla ani nie stwierdza się ich nieważności, po prostu wydaje się nowe. Niekiedy dla stron (gdy np. zaświadczenie funkcjonuje obok decyzji adm.) bardziej widoczna jest forma zaświadczenia.

To post., tak jak post. skargowe, jest tylko uruchamiane przez jakiś podmiot, nie są uruchamiane z urzędu!

Art. 217 § 1 KPA Organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie.

Zaświadczenie wydaje się na żądanie strony, która się tego domaga. Stąd wszystkie zaświadczenia wydawane z urzędu, mimo że noszą podobną nazwę i charakter, nie są regulowane przez kodeks. Kodeks reguluje tylko to postępowanie, które jest uruchamiane na wniosek osoby, która domaga się wydania zaświadczenia.

Kiedy można się tego domagać?

Art. 217 § 2 KPA Zaświadczenie wydaje się, jeżeli:

1) urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa,

2) osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.

Zaświadczenia wydawane są przez organ adm. publ., gdy:

1. jeżeli organ ma uprawnienie do wydawania decyzji administracyjnej, to w tym mieści się również uprawnienie do wydania zaświadczenia

2. kiedy przepisy przewidują wydawanie zaświadczeń

Dlatego org., które muszą wydawać zaświadczenia, są organy adm. publ państwowej i samorządowej, natomiast te podmioty, którym zlecono pewne funkcje, to tylko te podmioty które uzyskały zlecenie do wydawania decyzji adm. lub wydawania zaświadczeń, stąd organizacja społ. ma obowiązek wydania zaświadczenia wtedy, gdy uzyskała upoważnienie do wydawania decyzji lub wyraźnie upoważniono ją do wydawania zaświadczeń.

Art. 218 § 1 KPA W przypadkach, o których mowa w art. 217 § 2 pkt 2, organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu.

Postępowanie ma charakter uproszczony, ponieważ co do zasady termin maksymalny wynosi 7 dni, mianowicie zasadniczo niezwłocznie powinny być wydane te zaświadczenia, co do których organ posiada daną ewidencję, dany rejestr, a maks. termin to 7 dni: art. 217 § 3 KPA Zaświadczenie powinno być wydane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni.

Organ, który chce wydać zaświadczenie może przeprowadzić w niezbędnym zakresie postępowanie wyjaśniające.

Art. 218 § 2 KPA Organ administracji publicznej, przed wydaniem zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające. Ale czego może ono dotyczyć? takich sytuacji, kiedy organ nie posiada tych danych w ewidencji lub rejestrach.

Kończy się ono dwojako:

1. Wydanie zaświadczenia - jednoinstancyjne.

2. Odmowa wydania zaświadczenia lub odmowa wydania zaświadczenia o określonej treści i wtedy mamy akt administracyjny - postanowienie: art. 219 KPA Odmowa wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.

Nie ma tu mowy o komunikacji elektronicznej, wchodzi ona w grę wtedy, kiedy my chcemy zażądać zaświadczenia, natomiast organ jest zobowiązany wydać zaświadczenie, jeśli stronie chodzi o taką treść, (bo jeżeli odmawia to zawsze musi wydać postanowienie), jeżeli nakazuje to przepis prawa, albo ma to w swoich rejestrach lub ewidencjach i strona o takie zaświadczenie właśnie wystąpiła. Natomiast jeżeli organ, bądź w ogóle nie posiada danych o które strona występuje, a przepis mu nie nakazuje wydać zaświadczenia (bo jeśli mu nakazuje, to musi danych poszukiwać), a strona żąda zaświadczenia ze względu na swój interes prawny, to strona może odmówić wydania zaświadczenia dlatego, że nie ma takich danych, nie ma takich rejestrów. Czyni to w formie postanowienia, na które służy zażalenie, a następnie skarga do sądu administracyjnego.

Może być tez taka sytuacja, że strona żąda zaświadczenia określonej treści, a organowi wychodzi z danych które posiada coś zupełnie innego. To wtedy odmowa wydania zaświadczenia o takiej treści jakiej żądał wnioskodawca następuje również w drodze postanowienia na które służy zażalenie lub skarga do sądu adm., przy czym trzeba uzasadnić, dlaczego odmawia się wydania zaświadczenia o tej treści.

Wydanie zaświadczenia bądź w formie pisemnej bądź w sytuacji gdy zażąda tego osoba ubiegająca się o zaświadczenie w formie dokumentu elektronicznego, opatrzonego kwalifikowanym certyfikatem lub podpisem osobistym (od lipca).

Postanowienie wg ogólnych reguł, czyli może być ono na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Czym innym jest doręczenie, a czym innym forma, bo doręczenie w formie elektronicznej może być, kiedy strona sobie tego życzyła.

Postanowienie na które służy zażalenie w ciągu 7 dni, rozpatruje je organ stopnia wyższego z pewną róznicą: organ stopnia wyższego może jedynie, gdy uzna, że postanowienie jest błędne, je uchylić, natomiast nie może rozpatrzyć merytorycznie, bo mamy zbieg 2 postępowań: tego, które kończy się czynnością materialno-techniczną i tego, które kończy się postanowieniem. W związku z tym on sam nie może wydać zaświadczenia, bo z reguły tych danych w rejestrze nie posiada, tylko musi wówczas uchylić, napisać w uzasadnieniu, że nie są np. spełnione przesłanki do odmowy.

Możliwość złożenia skargi na bezczynność - również służy, ale dlatego że służy skarga na niewydanie postanowienia w tym trybie.

art. 220: specyficzny: szerszy zakres!

Art. 220 KPA

§ 1. Organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli:

1) znane są one organowi z urzędu;

2) możliwe są do ustalenia przez organ na podstawie:

a) posiadanych przez niego ewidencji, rejestrów lub innych danych,

b) rejestrów publicznych posiadanych przez inne podmioty publiczne, do których organ ma dostęp w drodze elektronicznej na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,

c) wymiany informacji z innym podmiotem publicznym na zasadach określonych w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,

d) przedstawionych przez zainteresowanego do wglądu dokumentów urzędowych (dowodu osobistego, dowodów rejestracyjnych i innych).

§ 2. Organ administracji publicznej żądający od strony zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego jest obowiązany wskazać przepis prawa wymagający urzędowego potwierdzenia tych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia.

Nie dotyczy tylko postępowania w sprawie wydawania zaświadczeń, tylko stanowi przykład ochrony obywateli przed żądaniem przez organy administracji publ. Nadmiernej ilości zaświadczeń w różnego typu postępowaniach. Został on w znacznym stopniu znowelizowany. Dotychczas - ograniczenie obowiązku żądania zaświadczeń tylko do takich sytuacji, kiedy organ mógł cos ustalić na podst. Posiadanych przez siebie danych z urzędu i poszerzone zostało o możliwości wykorzystania komunikacji elektronicznej. W związku z tym w tej chwili organ nie może żądać zaświadczenia, jeżeli jakieś fakty są uznane z urzędu lub są możliwe przez niego do ustalenia na podstawie posiadanych przez niego ewidencji, rejestrów lub innych danych, ale też takich, które są w rejestrach publicznych posiadanych przez podmioty publiczne, do których organ ma dostęp w drodze elektronicznej określonej w przepisach o zasadach informatyzacji działalności podmiotów.

Rejestry publiczne - np. KRS, księgi wieczyste, rejestr zastawów, ewidencje dział gosp.. Nie można więc żądać od nas danych, bo organ sam może do tego dotrzeć (są zinformatyzowane).

Plus: wymiana informacji z innymi podmiotami publicznymi na zasadach określonych w przepisach o informatyzacji, a więc nie tylko przez dostęp do rejestrów publicznych, które są jawne lub częściowo jawne, ale także przez wykorzystanie środków komunikacji elektronicznej, z innymi podmiotami. Przy czym to może napotykać na pewne przeszkody związane z aktualnym stanem informatyzacji podmiotów publicznym (co z tego, że jest obowiązek, jak i tak nie będzie zapewnionych odpowiednich środków tej komunikacji).

________________________________________________________________________________________

IV. OPŁATY I KOSZTY POSTĘPOWANIA

Różnice w odniesieniu do możliwości pozostawienia podania bez rozpoznania:

1. Ustawa odróżnia opłaty i koszty:

Opłaty - stałe, z reguły z góry ustalone należności za czynności urzędowe, np. opłata skarbowa, kpa mówi o zwolnieniach.

Koszty - koszty postępowania.

Wysokość opłat określają przepisy ustaw szczególnych i rozporządzeń wykonawczych.

Koszty - ustala je organ, w zależności od tego jakie koszty dane post. Wygenerowało, nie są ustalone z góry, więc organ może żądać zaliczki na poczet kosztów, ale nie może ich z góry ustalić.

Zasada: koszty mogą obciążać tylko stronę, a nie innych uczestników postępowania.

Nie wszystkie koszty obciążają stronę, tylko te, które:

1. Wynikły z jej winy - 262

2. Zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony a nie wynikają z ustawowego obowiązku organu

Ale uwaga: organ ma obowiązek przeprowadzić postępowanie dowodowe, w związku, z tym koszty biegłego nie mogą obciążać strony! Chyba że są już opnie biegłych, a strona żąda kolejnych opinii, wtedy można ją obciążać takimi kosztami.

Organ może żądać zaliczki na poczet kosztów, a opłaty - przepisy ustaw szczególnych wskazują czy opłaty się ponosi z góry czy z dołu.

Jeżeli z góry - to w zasadzie nie podejmuje się czynności co do której nie została uiszczona opłata, ale nie do końca, bo:

1. Jeżeli strona nie uiści opłaty, to jest zasadą, że podanie nie podlega zwrotowi lub czynność zostaje zaniechana, następuje to w formie postanowienia, jeżeli chodzi o zwrot podania i na to postanowienie służy zażalenie

2. W pewnych sytuacjach organ nie może jednak zwrócić podania - jak strona nie zapłaci, to on to może później ściągnąć w postaci egzekucji należności pieniężnych, ale nie może podania zwrócić, a sprawę musi rozpatrzyć. Kiedy???

a. jeżeli za niezwłocznym załatwieniem przemawia wzgląd na interes społeczny lub ważny interes strony

b. jeśli wniesienie podania stanowi czynność, dla której jest ustanowiony termin zawity, np. odwołanie lub jeśli podanie wniosłam osoba zamieszkała za granicą

Składniki kosztów - 263:

1. Koszty podróży i inne należności (diety) dotyczące świadków, biegłych, a także koszty spowodowane oględzinami na miejscu ,czy koszty doręczenia stronie pism urzędowych lub koszty, które przysługują stronie, która stawiła się na wezwanie lub inne bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy.

Nie wszystkie obciążają stronę!!!!!

O kosztach organ orzeka w formie postanowienia i to postanowienie powinien wydać jednocześnie z wydaniem decyzji.

Na postanowienie w sprawie kosztów tej osobie, która została zobowiązana, bo nie musi być to każda ze stron, służy zażalenie, a następnie skarga do sądu adm.

Wszelkie nieuiszczone opłaty i koszty podlegają ściągnięciu w drodze egzekucji świadczeń pieniężnych.

Prawo ubogich - art. 267 KPA (dyskusyjne) - mówi on o możliwość zwolnienia, ale z opłat nie można zwolnić, bo to wynika z ustaw szczególnych. Niektórzy twierdzą, że chodzi tylko o zwolnienie od opłat skarbowych. Kwestia nierozstrzygnięta.

Art. 261 KPA

§ 1. Jeżeli strona nie wpłaciła należności tytułem opłat i kosztów postępowania, które zgodnie z przepisami powinny być uiszczone z góry, organ administracji publicznej prowadzący postępowanie wyznaczy jej termin do wniesienia tych należności. Termin ten nie może być krótszy niż siedem dni, a dłuższy niż czternaście dni.

§ 2. Jeżeli w wyznaczonym terminie należności nie zostaną uiszczone, podanie podlega zwrotowi lub czynność uzależniona od opłaty zostanie zaniechana.

§ 3. Na postanowienie w sprawie zwrotu podania służy zażalenie.

§ 4. Organ powinien jednak załatwić podanie mimo nieuiszczenia należności:

1) jeżeli za niezwłocznym załatwieniem przemawiają względy społeczne lub wzgląd na ważny interes strony,

2) jeżeli wniesienie podania stanowi czynność, dla której jest ustanowiony

termin zawity,

3) jeżeli podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą.

Art. 262 KPA

§ 1. Stronę obciążają te koszty postępowania, które:

1) wynikły z winy strony,

2) zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie.

§ 2. W uzasadnionych przypadkach organ administracji publicznej może zażądać od strony złożenia zaliczki w określonej wysokości na pokrycie kosztów postępowania.

Art. 263 KPA

§ 1. Do kosztów postępowania zalicza się koszty podróży i inne należności świadków i biegłych oraz stron w przypadkach przewidzianych w art. 56, a także koszty spowodowane oględzinami na miejscu, jak również koszty doręczenia stronom pism urzędowych.

§ 2. Organ administracji publicznej może zaliczyć do kosztów postępowania także inne koszty bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy.

Art. 264 KPA

§ 1. Jednocześnie z wydaniem decyzji organ administracji publicznej ustali w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia.

§ 2. Na postanowienie w sprawie kosztów postępowania osobie zobowiązanej do ich poniesienia służy zażalenie.

Art. 265 KPA Wszelkie nie uiszczone w terminie opłaty i koszty postępowania oraz inne należności wynikłe z tego postępowania podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o egzekucji administracyjnej świadczeń pieniężnych.

Art. 266 KPA Pracownik organu administracji publicznej winny błędnego wezwania strony (art. 56 § 1) obowiązany jest do zwrotu wynikłych stąd kosztów. Orzekanie i ściąganie należności od tego pracownika następuje w trybie administracyjnym.

Art. 267 KPA W razie niewątpliwej niemożności poniesienia przez stronę opłat, kosztów i należności związanych z tokiem postępowania organ administracji publicznej może ją zwolnić w całości lub w części od ponoszenia tych opłat, kosztów i należności. Zwolnienie od opłat skarbowych następuje z zachowaniem przepisów o tych opłatach.

13


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wykład KPA 8, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 1, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 2, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 5, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 4, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 7, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 10, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 16 MAJA, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 12, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 13, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
postepowanie administracyjne, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
Ustrój administracji rządowej i samorządowej WYKŁAD 1, II rok Administracja UKSW, Ustrój administrac
administraty wykłady, II rok, administracyjne materialne
Ustrój administracji rządowej i samorządowejWYKŁAD 6, II rok Administracja UKSW, Ustrój administracj
Ustrój administracji rządowej i samorządowejWYKŁAD 5, II rok Administracja UKSW, Ustrój administracj
admin - wykład1, II rok, administracyjne materialne
Ustrój administracji rządowej i samorządowejWYKŁAD 4, II rok Administracja UKSW, Ustrój administracj
Ustrój administracji rządowej i samorządowejWYKŁAD 3, II rok Administracja UKSW, Ustrój administracj
Terytorium, studia, Administracja I stopnia, II rok Administracji, Prawo międzynarodowe

więcej podobnych podstron