1. SPOSÓB RÓWNOLEGŁEGO WYKONANIA . SPOSÓB KOLEJNEGO WYKONANIA.

1.1Sposób równoległego wykonania nazywany jest też sposobem globalnej produkcji. RYSUNEK 1.1 . Polega on na równoczesnym rozpoczęciu prac na wielu budowach ( lub obiektach jednej budowy ) przez firmę bud. lub jej zespoły. Wadą tego sposobu jest brak ciągłości prac poszczególnych zespołów roboczych i maszyn i transportu który pośredniczy pomiędzy między zapleczem. Po skończeniu prac na jednym obiekcie przenosi się cały zespół wraz z sprzętem na następny , kolejny wolny obiekt [ budowę ] Sposób ten cechuje nie zrównoważenie wielkości produkcji budowlanej, pracy maszyn , zużycia materiałów i energii . Prowadzi do szczytowego zorganizowania brygad roboczych, środków produkcji na bardzo małe okresy czasu , konieczności budowy wielkiego, jednorazowego zaplecza budowy na okres szczytowego zatrudnienia i skumulowania się prac. Może spowodować organizacyjny chaos na budowie i w efekcie mniejsze wykorzystanie potencjału produkcyjnego. Zaletą jest bardzo szybkie zrealizowanie zadania. Jednak na wymienione powyżej wady może być tylko stosowany określonych wypadkach nagłej potrzeby.

1.1Sposób kolejnego wykonania . RYSUNEK 1,5 .

Polega na kolejnym wykonywaniu obiektów lub budów na danym obszarze. Budowa nowego obiektu rozpoczyna się bezpośrednio po zakończeniu robót związanych z realizacją obiektu poprzedniego [ lub co gorsze dopiero po pewnym okresie czasu związanym z gromadzeniem środków na nową inwestycję ] RYS 1,6 Wadami tego sposobu są: brak ciągłości brygad roboczych i urządzeń, nierównomierne zużycie materiałów, znaczne wydłużenie robót, dekoncentracja sił i środków, nadmierne wydłużenie istnienia zaplecza budowy i dodatkowe związane z tym koszty, nadmierne koszty ogólne , kierownicze itp., Sposób ten jest jednak bardzo rozpowszechniony głównie ze względu na: częste braki u wykonawców jak i inwestorów środków finansowych , nie przygotowanie terenów pod budowy w Polsce , braki w mocy produkcyjnej i sprzętowej u wykonawcy.

1.3Zasady ogólne. Najważniejszym czynnikiem decydującym o efektywności działań w budownictwie jest zapewnienie ciągłości zatrudnienia pracy maszyn i zespołów roboczych. W związku z tym prace budowlane powinny się charakteryzować 3 parametrami : ciągłością , cyklicznością , równomiernością. 3 RYSUNKI 1.2 1.3 1.4

1.2- praca w trybie ciągłym, cyklicznym i równomiernym

1.3- praca w trybie ciągłym, równomiernym nie cyklicznym

1.1- praca w trybie nieciągłym, nierównomiernym ,niecyklicznym.

2. WEWNĘTRZNE UKŁADY ORGANIZACYJNE PRZEDSIĘBIORSTW BUDOWLANYCH.

Struktura organizacyjna firm budowlanych to układ pionów kompetencyjnych i ich komórek organizacyjnych oraz powiązań strukturalnych i funkcjonalnych pomiędzy tymi komórkami. Pion kompetencyjny jest zespołem komórek organizacyjnie powiązanych ze sobą odpowiednimi elementami zarządzania. Komórkę organizacyjną stanowi zespół pracowników, kierowanych przez jednego zwierzchnika, posiadający określony zakres działań , kompetencji i odpowiedzialności. W strukturach organizacyjnych wyróżnia się 3 grupy komórek ze względu na ich działalność. 1.Komórki realizujące zadania produkcyjne, dotyczące produkcji podstawowej przeprowadzanej na placach budów oraz produkcji pomocniczej i usługowej. 2. Wykonujące funkcje zarządzania i niezbędne dla właściwej działalności komórek produkcyjnych i usługowych. 3. Poza produkcyjnej działalności firmy zajmujące się sprawami socjalno - bytowymi i kalkulacjami załogi. Komórkami zasadniczej produkcji są place budów a działalność wszystkich komórek z profilu tzw. bezpośredniego zaplecza powinien być podporządkowany celom i zadaniom realizowanym na komórkach zasadniczych. Zasadniczym organem organizacyjnym produkcji jest kierownik budowy. Produkcja pomocnicza i usługowa maja swój wewnętrzny podział na zakłady wytwórcze, warsztaty, bazy, wewnątrz których następuje dalszy podział na pododdziały. Komórki wewnętrzne histogramy częstości, odrzuca się wyniki zbyt dużo odbiegające od pozostałych. Obliczenie nim lub normatywów pracy: wg. Wzoru: Np=100*T/100 - ( T_pz+T_o+ T_tp) Gdzie: Np-norma pracochłonności; T- czas przeznaczony wyłącznie na pracę efektywną produkcyjne; T_pz- nakład pracy na działania przygotowawcze; T_o-czas odpoczynku, T_tp- czas niezbędnych przerw technologicznych;

3. SPECJALIZACJA PRZEDMIOTOWA I TECHNOLOGICZNA PRZEDSIĘBIORSTW.

Przy specjalizacji przedmiotowej profil działalności przedsiębiorstwa określa się wg. Rodzajów budownictwa np.: budownictwa miejskiego , przemysłowego ,wiejskiego, wodnego, melioracyjnego. Firmy takie pełnią zazwyczaj rolę generalnych wykonawców. Zasada generalnego wykonawstwa polega na zawieraniu umowy na całokształt procesów budowlanych dotyczących zadania inwestycyjnego z jednym wykonawcą. Wyższą od specjalizacji przedmiotowej jest w kategoriach organiz- ekonom specjalizacja technologiczna. Polega ona na realizacji obiektów różnego przeznaczenia stosując uniwersalną technologię i odpowiedni uniwersalny system. Obiekty tutaj mogą różnić się wielkością przeznaczeniem, konstrukcją. Wykonywane są jednak przy użyciu tych samych maszyn, materiałów, sposobów wznoszenia, tej samej formy organizacji prac budowlanych.

4. ZWIĄZKI ZASAD ZARZĄDZANIA Z ZASADAMI TEORII ORGANIZACJI.

Zarządzanie powinno być podporządkowane odpowiednim zasadom. 1. Zasady ogólne dotyczą one działań zorganizowanych, centralizmu , demokratyzacji optymalnych wyników, koncentracji i harmonizacji. 2. Zasady zarządzania przedsiębiorstwem do których kwalifikujemy zasady: rachunku ekonomicznego ,rachunku gospodarczego, podziału pracy, jednoosobowego kierownictwa, naczelnej pozycji budowy w stosunku do zakładów pomocniczych ,koordynacji sprawczej i informacyjnej, dokumentowania zjawisk gospodarczych, znajomości kosztów własnych. Zasada działania zorganizowanego jest dyktowana przez cykl działań zorganizowanych oraz środków realizacji. Zasada centralizmu demokratycznego ma swe podstawy w zasadzie koncentracji dyspozycji i decyzji. Jest to forma zarządzania w której: łączy się centralne kierownictwo państwowe z odpowiednimi zakresami uprawnień przedsiębiorstw i uprawnionych organów władzy terenowej do podejmowania decyzji ekonomicznych. Zarządzanie przeprowadza się przy współudziale kadry robotniczej i pracowniczej. Natomiast zasada koordynacji jest konsekwencją organizacyjnej zasady podziału pracy. Zasada koordynacji informacyjnej jest

dyktowana przez zasadę operatywności działań.

5. OBLICZANIE WYNIKÓW POMIARÓW.

Tok obliczeń jest następujący: - ustalenie niezbędnej liczby pomiarów , zbadanie istotności wpływu czynników na czas przeprowadzanej działalności, analiza szeregów wartości liczbowych 2 obserwacji pomiarów czasów oraz ustalenie wartości normowych lub normatywów pracy.

Ustalenie niezbędnej liczby pomiarów zależy od dokładności wyników oraz od współczynnika zwartości szeregu ks= a _max / a _min gdzie: a _max - największa, a _min - najmniejsza wartość wyrazu szeregu uzyskanego przez pomiary czasu. Zbadanie istotności wpływu czynników na czas przeprowadzanej działalności. Gdy liczba wyrazów w szeregu wartości zmierzonego czasu jest mniejsza od 20 to oblicza się R= a _max - a _min i porównuje się je z wielkością dopuszczalną R _dop . Gdy R > R dop to badany czynnik wpływa w znaczny sposób na czas przeprowadzanej działalności i powinien być brany pod uwagę. Analiza szeregów wartości liczbowych 2 obserwacji i pomiarów. Badanie szeregów przeprowadza się w następujący sposób: zestawia się wyniki pomiarów czasu, analizuje dalej

Według tej metody odpoczynek składa się z części stałej i zmiennej. Wielkość części stałej wynika z ustaleń np.: 15 minut na śniadanie oraz z prawa zwyczajowego 2% czasu zmiany na potrzeby fizjologiczne. W ten sposób otrzymuje się wartość części stałej normatywu, która wynosi 5% czasu zmiany. Część zmienna dodatku na odpoczynek uwzględnia czynniki psychiczne, fizyczne oraz środowiskowe, wpływające na wielkość zmęczenia. Na wysiłek psychiczny wynikający z rodzaju i charakteru pracy składa się : intensywność, stopień dokładności , koncentracji. Każdy z tych czynników analizuje się i ocenia odpowiednią ilością punktów, ujętą w 5 stopniowej skali od 0 do 100 co 25 pkt. Przy ocenie wysiłku fizycznego bierze się pod uwagę stopień uciążliwości przeprowadzanych działań na który składa się : wysiłek dynamiczny, obciążenie statyczne i monotonność pracy mięśni. Czynniki środowiskowe mają istotny wpływ na wyniki pracy oraz stan zdrowia załogi. Niezbędne jest więc zapewnienie odpowiedniego mikroklimatu, oświetlenia, ograniczenia hałasu, wibracji i zanieczyszczeń. Zarówno wysiłek fizyczny jak i czynniki środowiska ocenia się odpowiednią ilością punktów. Otrzymaną ilość punktów należy przeliczyć na wartości procentowe normatywu na odpoczynek. Do tego dodajemy wartość części stałej omówionej wcześniej i tak oto mamy całkowity procentowy czas odpoczynku i na potrzeby naturalne w odniesieniu do 8 godz. pracy.

10. NORMOWANIE ZUŻYCIA NAKŁADÓW MATERIAŁOWYCH.

Jest ono wykonywane do dwóch celów: określenia norm zużycia materiałów i norm odzysku materiałów. Pierwsza z tych norm określa ilość materiałów niezbędną do wykonania jednostki procesu produkcyjnego lub elementu budowli zgodnie z ustalonymi wymaganiami technicznymi i racjonalną , oszczędną gospodarką materiałową. Na normę zużycia materiałów składają się : materiały budowlane wbudowane w budowlę, odpady, straty i tzw. manko magazynowe. Odpady występują wtedy gdy materiał przed wbudowaniem wymaga obróbki lub pocięcia na określoną długość albo uszlachetnienia. Straty materiałów występują w czasie transportu, składowania i podczas ich niewłaściwego używania. Manko magazynowe to taki ubytek, którego nie można uniknąć nawet przy racjonalnej gospodarce materiałowej. Norma odzysku materiałów określa ilość materiałów, gatunek i jakość jakim powinny odpowiadać podczas rozbiórki budynku lub tylko części pomocniczych ( np. deskowań ) Norma ta określa ilość materiałów przypadającą na jednostkę obmiaru obiektu lub jego elementu. Przy normowaniu zużycia materiałów bud. stosowane są następujące sposoby: 1. Pomiar techniczny ,który wymaga rejestracji ilości materiałów wydanych na potrzeby produkcji oraz materiałów pozostałych po jej zakończeniu z ustaleniem wielkości wykonanej produkcji. 2. Pomiar techniczny wraz z obserwacją bezpośrednią . Jest to sposób podobny do poprzedniego , lecz uzupełniany obserwacjami bezpośrednio na stanowiskach i frontach pracy, które umożliwiają dokładniejsze określenie odpadów i strat. 3. Sposób obrachunkowy. Polega na obliczeniu ilości materiałów wbudowanych na podstawie rysunków normowych elementów obiektu lub pomiarze ich w naturze. 4. Metoda laboratoryjno - doświadczalna. Zapewnia ona wszechstronną dokładność wartości normowych. Wymaga wysokich kwalifikacji i specjalnej aparatury pomiarowej.

Harmonogram dyrektywny realizacji przedsięwzięcia jest główną częścią składową wstępnego projektu organizacji robót. Harmonogram ten składa się z następujących części:

1.zestawienia zadań rzeczowo-finansowych,

2.graficznego przebiegu zadań,

3.planów zadań finansowych.

Ad 1. W zestawieniu zadań należy utrzymać chronologiczną kolejność podawania obiektów zgodnie z kolejnością rozpoczynania ich robót.

Ad 2. Graficzny przebieg zadać powinien być odpowiednio czytelny a jednocześnie cały harmonogram dyrektywny nie może być duży (dla 1 miesiąca kolumna szer. 2cm). W czasie trwania budowy kierownictwo powinno nanieść na ten harmonogram rzeczywisty stan przebiegu wykonywania zadań oraz wpisać wartość robót wykonywanych w poszczególnych miesiącach realizacji.

Ad 3. W dolnej części harmonogramu wpisuje się finansowe zadania miesięczne, są to sumy wartości wpisywane ponad wykresami projektowanego przebiegu zadań w kolumnach poszczególnych miesięcy.

6. SPOSOBY USTALENIA NIEZBĘDNYCH ILOŚCI POMIARÓW W BADANIACH.

Wymagana liczba pomiarów jest uzależniona od niezbędnej dokładności wyników oraz współczynnika zwartości szeregu , nazywanego też współczynnikiem rozproszenia. Jego wartość to iloraz ks = a _max / a _min gdzie: a _max - największa, a _min - najmniejsza wartość wyrazu szeregu uzyskanego przez pomiary czasu. Ponad to zależnie od założonej niezbędnej dokładności przyjmuje się odpowiednią wartość błędu względnego podaną w specjalnych tablicach. Przy badaniu procesów niecyklicznych przeprowadza się pomiary czasu które dotyczą wykonania elementu budowli a więc procesów budowlanych średniego stopnia złożoności. W tych przypadkach sam tok ustalania liczby pomiarów jest analogiczny do przedstawionego powyżej, lecz czas przeprowadzenia obserwacji i pomiarów znacznie się wydłuża . Ponadto w celu wyznaczenia liczby pomiarów, które są niezbędne do ustalenia linii normatywnej, trzeba określić liczbę punktów normatywnych wg wzoru: pierwiastek z Qmax/ Qmin + 3. Gdzie Qmax - największa wartość liczbowa zmiennego czynnika wpływu, Qmin - najmniejsza wartość liczbowa czynnika wpływu. Z tego wynika ,że najmniejsza liczba punktów normatywnych wynosi 4 i ma miejsce wtedy gdy Qmax=Qmin.

7. BADANIE SZEREGÓW WARTOŚCI CZYNNIKÓW POMIARÓW ORAZ USTALENIA NORM NAKŁADÓW PRACY.

Badania szeregów przy pomiarach czasów przeprowadza się następująco: 1. Dokonuję zestawienia wyników pomiarów czasu, 2. Analizuję histogramy częstości, 3. Eliminuje wyrazy o znacznych różnicach w stosunku do wartości wyników pozostałych, 4. Obliczam wartości średnich, określonych mianem punktów normatywnych. Wyniki zestawia się na odpowiednich znormalizowanych formularzach- kartach zbiorczych chronometrażu. Nakłady czasu przelicza się na jednostkę wykonanej produkcji. Histogramy częstości wykreśla się przy liczebności wyrazów szeregu powyżej 30 RYSUNEK. Rozkład jest prawidłowy gdy największą częstotliwość pomiarów uzyskuje się w pobliżu wielkości A = (a max- a min) / 2 i gdy występuje tylko jedna wartość maksymalna. Przy eliminacji wyrazów znacznie odbiegających od pozostałych należy obliczyć średnią arytmetyczną B wartości wyrazów szeregu za pomocą wzorów: - przy szeregach prostych B= S A_i / n

a dla szeregów złożonych: B= S A_i n_i /S n_i

8. NORMA CZASU NC.

Norma czasu NC określa czas potrzebny do wykonania jednostki produkcji przez zespół , brygadę, maszynę. Służy do ustalania norm wydajności lub norm jednostek produkcji. Nc= Np /m.

gdzie Nc- pracochłonność określająca łączny czas nakładu pracy na jednostkę produkcji wykonywana przez grupę m robotników lub jednakowych maszyn. Nc -jednostka = [ minuty / jednostki produkcji.] Np=T+T_pz+T_o+T_{tp -} gdzie:

Np-norma pracochłonności; T- czas przeznaczony wyłącznie na pracę efektywną produkcyjne; T_pz- nakład pracy na działania przygotowawcze; T_o-czas odpoczynku, T_tp- czas niezbędnych przerw technologicznych;

Wszystkie wielkość T ustala się i normuje w stosunku procentowym do wielkości Np=100T/100 - ( T_pz+T_o+ T_tp)

9. NORMOWANIE CZASU ODPOCZYNKU I NA POTRZEBY WŁASNE.

Czas odpoczynku i na potrzeby naturalne powinien być ustalany przez pomiary i badanie czasu z wykorzystywaniem fotografii ciągłych pracy. Wielkości normowanych narzutów na odpoczynek zależą od wielkości wysiłku fizycznego i psychicznego jakiego wymaga od pracownika określony rodzaj procesu budowlanego. Czas odpoczynku można określić też metodą bardziej dokładną.

zarządu dzielą się na: 1.komórki przygotowania produkcji , zajmujące się przyjmowaniem zleceń, zawieraniem kontraktów, opracowywaniem projektów technicznych i ekonomiczno-organizacyjnych. 2. Komórki obsługi produkcji, które nadzorują przebieg produkcji pod względem tech, org, finansowym. 3. Komórki rozliczeń wewnętrznych i zewnętrznych, analizą kosztów własnych, wyników całokształtu działalności. 4. Komórki obsługi gospodarczymi zasobami firmy. STRUKTURA: NACZELNA DYREKCJA a pod nią równolegle:

-1 pion techniczno-org, 2 pozyskiwania środków produkcji, 3 wykonawstwa zadań, 4 ekonomiczno-handlowy, 5 główny księgowy.

11. PROJEKT ORGANIZACJI I TECHNOLOGII MONTAŻU MASZYN.

1) Określenie danych technicznych realizowanego obiektu

2) Określenie warunków specjalnych lub wykonywania warunków specjalnych

3) Zwięzły opis przyjętej metody montażu lub wykonywania zadań specjalnych

4) Schematy szkice, rys obejmujące

a) usytuowanie maszyn lub urządzeń montażowych w stosunku do montowanego obiektu, placu składowego z podaniem udźwigów roboczych

wysięgu, wys. podnoszenia charakterystycznych elementów.

b) plany montażowe z naniesieniem działek montażowych w kolejności montowania elem, deskowań, rusztowań

c) szkice nietypowych urządzeń montażowych ;rusztowania, zawiesia, usztywnienia montażowe

5) Harmonogramy robót montażowych

a) wykonany dla działki roboczej (szczegółowo)

b) ............ powtórzenie harmonogramu dla działki roboczej

6) Zestawienie montowanych elem. i sposób ich oznaczenia.

7) Zestawienie materiałów pomocniczych.

8) Wytyczne w zakresie BHP

9) Wykonane obliczenia statyczne konstr. budowlanej w przypadku gdy na niej w okresie montażu opierają się ciężkie elem lub urządzenia

10) Zaprojektowanie skomplikowanych konstrukcji i urządzeń do montażu w przypadku opracowania montaży specjalnych.

11) Opracowanie technologii spawania

Dodatkowo

12) Opis danych ogólnych i charakterystyki zmontowanego obiektu

13)Charakterystyka warunków terenowych

14) Opis sposobu transportu elem

15) Opis placu montażowego składowanych elem.

16) Omówienie kolejności wykonywania robót montażowych

17) Zaznaczanie danych dotyczących kontroli, jakości i dokładności montażu

18) Omówienie warunków montażu w okresie zimowym oraz prowadzenia robót.

12 NORMALIZACJA TECHNOLOGII I ORGANIZACJI.

Każda technol. i organizacja powinna być opracowana na podstawie badań i doświadczeń, dotyczy to również nazwy technologii i usprawnień.

Usprawnienia powinny być ciągłe, lecz co pewien czas niezbędna jest normalizacja w postaci przepisów i kart technologicznych.

Przepisy technologiczne - są ustalone dla ustalonych rodzajów robót np. : wykopy szerokoprzestrzenne, budowy nasypów, murowanie,

wykonania posadzek z różnych rodz. materiałów itp. Charakteryzując ogólnie treści przepisów należy najwięcej miejsca poświęcić procesom wymagającym najszerszych i najefektywniejszych usprawnień np.: technologii montażu poszczególnych rodz. prefabrykatów, wykonania złączy i spoin, procesów wykończeniowych ustaleń parametrów pracy równomiernej.

Karty technologiczne - dotyczą procesów wykonywanych przez zespoły, brygady robocze, maszyny zespoły maszyn, ludzie + maszyny

Karta zawiera:

a) przeznaczenie oraz zakres efektywnych zastosowań karty

b) optymalny skład wykonawców, maszyny, sprzęt pomocniczy, narzędzia

c) zestawienie działań przygotowawczych i warunków, które powinny być spełnione przy realizacji procesu

d) technologię i organizację procesu

e) technologię pracy poszczególnych zespołów.

Opracowania karty wykonuje się na podstawie działania najlepszych przedsiębiorstw , tam ustala się czasy, obserwuje się i wdraża nową organizację i technologię.

13 METODA PRACY RÓWNOMIERNEJ.

Umożliwia ona równomierną realizację zadań bez przerw i spiętrzeń analizuje określone stałe liczby robotników, maszyn i wymaga przy tym równomiernego i dokładnie określonego zapotrzebowania na materiały

Czas wykonywania zadań wynosi: T = t + r (n - 1)

T - czas wykonania zadania; t - czas wykonania procesu na jednej działce

r - rytm pracy na działce stanowi wielokrotność wartości rytmu.

Czas pracy wszystkich jednostek prod.na poszczególnych działkach (t'_b = const) jest dyktowany przez jednostkę prowadzącą, której przydzielono do wykonania najbardziej pracochłonny proces, wymagający najdłuższego czasu pracy.

Zespoły tej jednostki wymagają dużych frontów pracy, co optymalizuje liczbę możliwych do zatrudnienia zespołów.

18 PODSTAWY ORGANIZACJI PRODUKCJI ELEM. BUDOWLANYCH

Głównym elem każdej produkcji fabrycznej jest jej rytm. Rytm produkcji jest czasem który upływa pomiędzy rozpoczęciem wykonywania określonego procesu lub operacji przy jednym elemencie a rozpoczęciem takich samych działań przy wykonywaniu następnego procesu.

Do innych elementów należą :

m - liczba procesów i ewentualnie operacji, na które podzielono proces produkcji określonego rodzaju elem.

n - liczba produkowanych elem.

n_z - liczba zespołów produkcji zorganizowanych do wykonania określonego zadania

m _S - liczba stanowisk produkcyjnych w przypadkach agregatów równomiernej lub taśmowej organizacji produkcji

 t _{p t} - czas przed technologicznych występujących w cyklu produkcji określonego rodzaju elem dotyczących :

- obróbki termicznej (gdy pref betonowe )

- schnięcia warstw podkładowych

- twardnienia kleju

T - czas produkcji, jedn. czasu

Q - wydajność techniczna elem. w jednostce czasu

Q _e - wydajność eksploatacyjna elementów na zmianę

W prod. elem budowlanych stosowane są trzy zasadnicze metody organizacyjne:

a) stacjonarna- polega na wykonywaniu wszystkich procesów wytwórczych w stałym miejscu

b) agregatowo-równomierna- jest stosowana w przypadkach stosowania maszyn wieloczynnościowych zwanych agregatami, na których wykonuje się bardziej złożone procesy prod, wymagające dłuższych okresów czasu lub inne, wykonywane na innych stanowiskach

c) taśmowa - narzuca specjalizację i odpowiednio do niej większą liczbę stanowisk w porównaniu z metodą agregatowo-równomierną

Met. pracy równom. znajduje szerokie zastosowanie przy organizacji jednotypowych, jednorodnych oraz niejednorodnych budowlanych procesów złożonych.Met produkcji pracy równom. jest odpowiednikiem taśmowej organizacji produkcji przemysłowej, jednak wymaga odpowiedniej adaptacji do specyficznych warunków prod. budowlanej.

Rytm produkcji jest czasem jaki upływa od rozpoczęcia działań prod. na jednym produkcie na określonym stanowisku do rozpoczęcia takich samych operacji przy następnym produkcie.

Wielkość zasobów max. w swym zapotrzebowaniu na jednostkę czasu :

Z = m ( n _b - 1), m - wielkość zasobów n _b - liczba brygad wykonujących procesy jednotypowe.

17 OGÓLNA KLASYFIKACJA OBIEKTÓW BUDOWLANYCH

W aspektach organizacyjnych obiekty budowlane i związane z ich realizacją procesy możemy podzielić na:

1) jednotypowe - występ. gdy realizuje się budowle jednosekcyjne (mają małe wymiary swego rzutu i wysokości) lub wielosekcyjne (składają się z szeregu powtarzających się sekcji, jednakowych w swej konstrukcji, ilości robót i technologii wykonania). Obiekty jednosekcyjne: bud. jedno lub dwurodzinne, lud. obsługi tras komunikacyjnych, mosty (małe), wiadukty itp. Nie dzieli się ich na działki robocze.

Obiekty wielosekcyjne: obiekty halowe, wieloklatkowe bud. mieszkalne, mosty i wiadukty wieloprzemysłowe itd. Dzieli się je na działki robocze.

2) jednorodne - charakt. się jednakową technologią wykonania poszczególnych rodzajów procesów zasad. pomimo, że wielkości tych jednorod. zadań na poszczególnych działkach są różne Do grupy tej zaliczamy: bud. wielosekcyjne, o powierzchn. poszczególnych sekcji, powierzchnie dróg, ulic, placów, podzielono na różnej dł. odcinki pow. itp.

3) niejednorodne - występują przy realizacji budowli o jednakowej metodzie wykonawstwa w których potrzeby użytkowe wpłynęły na zmianę wielkości, rozpiętości lub wysokości w poszczególnych obiektach. Do grupy tej zaliczamy te wszystkie, które nie wchodzą do grupy 1) i 2).

14 WARUNEK STOSOWANIA METODY PRACY RÓWNOMIERNEJ.

Warunek ten określa wyrażenie : t _p N > n _{b p} + ----- (***) r

N - liczba działek roboczych umożliwiająca zastosowanie metody

n _{b p} - liczba brygad wykonujących podstawowy proces roboczy

t _{p t} - niezbędna liczba dni procesów technologicznych występujących przy wykonaniu podst. procesu budowlanego na pojedynczej działce

r - rytm pracy równomiernej dni roboczych

Wnioski wynikające z wyrażenia (***)

- przy stosunkowo małych zadaniach i trudnościach podziału na większą liczbę działek trzeba organizować brygady wielobranżowe

doprowadzające nawet do n _{b p} >1

- większe od minimalnych liczby działek wpływają na naturalny wzrost wydajności pracy jednostek realizujących budowę, wyższą jakość

wykonania procesu, zapewniają ciągłość pracy maszyn

- eliminacja przerw technologicznych uzależnia minimalną, niezbędną liczbę działek od przyjęcia odpowiedniej organizacji jedn. produkcyjnych

- w przypadkach koniecznych przerw technol. wartość rytmu przyjmuje się za równą przerwie technologicznej, jeżeli nie jest ona długotrwała

lub obiekt nie jest duży. Zawsze musi być jednak zachowany warunek, że czas przerwy technologicznej jest wielokrotnością rytmu.

15 METODA KLASYCZNA PRACY RÓWNOMIERNEJ PRZY PROCESACH JEDNO TYPOWYCH I REALIZACJI OBIEKTÓW JEDNOTYPOWYCH.

Procesy jednotypowe występują gdy dysponuje się pewną liczbą działek o jednakowej wielkości, na których wykonuje się analogiczne

konstrukcje, stosując jednakowe technologie. Ma to miejsce przy realizacji jedno- lub wielo-sekcyjnych obiektów jednotypowych.

Obiekty jednosekcyjne - są małe wymiarowo i nie są dzielone na działki. Obiektami jednosekcyjnymi są budynki jedno- lub dwurodzinne

typowe obiekty inżynierskie.

Obiekty wielosekcyjne - są większymi budowlami projektowanymi z szeregu powtarzających się sekcji o jednakowej wielkości zadań

realizowanych tymi samymi technol. Do tej grupy zalicza się też obiekty liniowe.

Przy organizacji obiektów jedno- jak i wielosekcyjnych, wykonywanie poszczególnych procesów zasadniczych powierza się stałym niezmiennym w swych składach jednostkom produkcyjnym.

Pierwszy okres wykonania procesu złożonego charakteryzuje się równomiernością wzrostu zaangażowania sił roboczych, pracy maszyn, materiałów itd. Ten okres to T _r.

Od włączenia się do pracy ostatecznej jednostki prod. rozpoczyna się okres ustabilizowanej pracy równomiernej T _u

Charakteryzuje się on stałą liczbą ...... wznoszonych obiektów, stałą liczbą zatrudnienia, stałym zapotrzebowaniem na materiały.

Etap ostatni to stopniowe zanikanie pracy równomiernej, trwające przez okres T _z

Rytm pracy może być równy czasowi pracy jednostki produkcyjnej na działce tzn r= t'_b lub czas pracy jednostki prod.

19 NORMOWANIE PROCESÓW PRZYGOTOWAWCZYCH I ZAKOŃCZENIOWYCH.

Normatywy nakładów pracy na procesy przygotowawcze i zakończeniowe ustala się metodą obserwacji migawkowej lub fotografii ciągłych

czasu pracy. Przy stosowaniu metody fotografii przyjmuje się czas przeznaczony na prace przygotowawczo - zakończeniowe.

Trudność stanowi określenie niezbędnej liczby fotografii, która zapewni wymaganą dokładność.

Szczegółowy tok postępowania jest następujący:

a) wykonuje się co najmniej 6 fotografii ( zawsze liczba ich musi być parzysta ) wymienionej próbki wstępnej,

b) ustala się wartości czasu a₁ ,a ₂ , .......,a _n przeznaczonego na prace przygotowawcze i zakończeniowe każdej fotografii

c) określa się przynależność tej próby frakcji do odpowiedniego z czterech typów rozkładów A - D(rys - wykresy rozkładów)

d) oblicza się dopuszczalną wartość błędu określając kolejno:

A - przeciętny czas frakcji obliczony z wcześniej przeprowadzonych fotografii

T_Z - czas zmiany roboczej

e - dopuszczalny błąd względny (wartość jego przyjmowana z tabeli), dopuszczalna wartość _ błędu

σ  *A

e) oblicza się niezbędną liczbę fotografii ciągłej

20 SCALANIE NORM DLA BUDOWLANYCH PROCESÓW ZŁOŻONYCH

Scalanie norm ma swe zastosowanie przy normowaniu procesów złożonych, gdy istnieją opracowane i zatwierdzone normy pracy na ich składowe procesy proste (ewentualnie operacje). Opracowaniach części analitycznych harmonogramów i modeli sieciowych. Normy kosztorysowe (KNR) są również opracowane sposobem scalania, a ich podstawą wyjściową są normy pracy oraz normy zużycia materiałów. Gdy opracowuje się harmonogram dla poszczególnych obiektów lub zadań inwestycyjnych, poszczgólne pozycje tych harmonogramów powinny być analogiczne do pozycji tabeli elementów rozliczeniowych obiektu. Podobna odpowiedniość powinna wystąpić przy opracowaniach modeli sieciowych w odniesieniu do dwzorowanych w nich procesów. Są to procesy średniego stopnia złożonści i przy stosowaniu norm pracy (KNP)

scalone dla jednej pozycji harmonogramu wymaga kilkunastu, a nieraz ponad dwudziestu norm KNP.

21.SYNCHRONIZACJA ZŁOŻONYCH PROCESÓW BUDOWLANYCH

Sygnalizacja jest metodą wykonywania czasu trwania równolegle wykonywanych procesów. Ma ona wielorakie zastosowania przy organizowaniu działań złożonych, w realizacji których uczestniczy kilka grup wykonawców, kilka maszyn, grupy wykonawców i maszyn. Synchronizacji wymaga zarówno metoda pracy równomiernej i metoda mechanizacji kompleksowej. Metoda synchronizacji wymaga przestrzegania wszystkich bez wyjątku teorii organizacji i warunkuje ekonomikę wszelkich działań zbiorowych. Synchronizacje procesów można przeprowadzić następującymi sposobami: 1)Podziałem procesów produkcyjnych na operacje, a następnie łączenie ich w procesy o czasach wykonywania podporządkowanych odpowiednio przyjętemu rytmowi produkcji. 2)Stosowaniem kilku jednoimiennych jednostek produkcyjnych do wykonywania procesów bardziej pracochłonnych lub równoległych stanowisk produkcyjnych. 3)Racjonalizacją przebiegu procesu złożonego i wydzielenie z niego procesów o charakterze pomocniczym. Odp.1)Po dokonaniu podziału synchronizowanego procesu na procesy prostsze, a nieraz na operacje, łączy się sąsiednie procesy, których czas będzie równy lub wielokrotny wartości rytmu. Można również postępować następująco: z procesów wyłączyć operacje skrajne, dołączyć je następnie do operacji poprzedzających lub następujących, ażeby spełnić warunek równowagi, równości lub wielokrotności rytmu. Takimi sposobami doprowadza się do zestawu zadań lub grup wykonawców i maszyn lub stanowisk produkcyjnych, których nas wykonaniu dostosowuje się do przyjętego rytmu. W przypadkach procesów krótkotrwałych, szczególnie zmechanizowanych, synchronizuje się w postaci zestawień tabelarycznych. Odp.2)Stosuje się w przypadkach poważnych również w czasie pracy jednostek ( brygad, zespołów, stanowisk). Dokonuje się synchronizacji przez łączenie lub podział, przestrzegając, żeby czas wykonania zadań przez poszczególne jednostki były równe lub wielokrotne wartości rytmu produkcji. Rytm produkcji przy tym sposobie ustala się zależnie od czasu wykonania procesów najmniej pracochłonnych, głównie dotyczących pracy maszyn o określonych parametrach i ich wydajności eksploatacyjnej. Odp.3)Stosuje się wtedy gdy nie można uzyskać synchronizacji wskazanymi wcześniej sposobami. Nadwyżka czasu w stosunku do wartości rytmu lub jego wielokrotności likwiduje się wydzielając działania o charakterze pomocniczym i powierzając ich wykonanie dodatkowym zespołom lub maszynom. Synchronizację procesów produkcji należy rozpocząć po uprzednim przeprowadzeniu odpowiednich badań dzięki którym można uzyskać dane wyjściowe do projektowania technologiczno-organizacyjnego tej produkcji.

22.SCHEMATY PODZIAŁU CZASU PRACY.

W badaniach pracy należy analizować kształtowanie się wszystkich jej składników, które występują w określonym przedziale czasowym przeważnie w zmianie roboczej. Część składników stanowi niezbędne zużycie czasu, a ich wartości stanowią skład czasu normowanego decydując o wartości normy. Występują również elementy nie wchodzące do czasu normowanego, gdyż są to straty czasu. Analiza składników czasu pracy wymaga jego uprzedniego podziału na te składniki. W badaniach procesów ręcznych stosowany jest podział pracy według schematu 22 a . Natomiast przy procesach ręczno-maszynowych lub maszynowych według schematu 22 b .

23. BADANIE ISTOTNOŚĆI WPŁYWU CZYNNIKÓW NA CZAS PRZEPROWADZONEJ DZIŁALNOŚCI

W przypadkach liczebności wyrazów w szeregach wartości zamierzonego czasu nie przekraczającej 20, badania istotności wpływu odpowiednich czynników na czas produkcyjny przeprowadza się za pomocą statystyki rozstępu, postępując następująco: -oblicza się wielkość różnicy R=a_max-a_min

-porównuje się jej wartość z wartością dopuszczalną R_k=W_ke*A

W_k-wartości krytyczne, zależne od liczby pomiarów, e-dokładność normy,

24.TRANSPORT POZIOMY W OBRĘBIE PLACU BUDOWY

Praca jednostki transportu zewnętrznego w obrębie planu budowy ogranicza się w zasadzie do wywozu ziemi lub gruzu ,odpadów i śmieci ,przewozu materiałów ,półfabrykatów i elementów budowlanych oraz maszyn niezbędnych do realizacji wznoszonych obiektów.W pierwszym przypadku na placu budowy odbywają się następujące procesy: przyjazd jednostki transportowej na miejsce załadunku, załadunek oraz wyjazd drogami wewnętrznymi poza plac budowy. W drugim kolejno: przyjazd z ładunkiem do miejsca składowania, rozładunek na plac składowy lub do magazynu albo przeładunek na jednostki transportu wewnętrznego, wreszcie wyjazd poza teren budowy. Wszystkie wskazane procesy powinny przebiegać szybko i sprawnie aby transport nie utrudniał prowadzenia produkcji na budowie. Projektując transport w obrębie placu budowy należy: - opracować schemat przepływu ładunków ewentualnie posługując się metodami programowania matematycznego - wytyczyć trasy dróg

25.PODŁOŻE I NAWIERZCHNIA DRÓG TYMCZASOWYCH

Właściwe zaprojektowanie podłoża, jego odwodnienie oraz odpowiednia nawierzchnia dróg tymczasowych-to sprawy techniczne bardzo istotne dla sprawnej pracy transportu poziomego przy dojeździe na plac budowy. Do poprawnego zaprojektowania dróg dla transportu budowlanego niezbędne jest dobre rozpoznanie warunków geologicznych terenu budowy, rodzaju jednostek transportowych transportu zewnętrznego oraz natężenia ich ruchu po drogach budowy. Drogi z nawierzchnią żużlowa mogą być używane tylko na terenach piaszczystych i o średniej przepuszczalności, na małych budowach obsługiwanych pojazdami o nośności do 6t. Przy gruntach o średniej przepuszczalności niezbędne jest podłoże z piasku. Drogi dla pojazdów o nośności ponad 6t wymagają podłoża utwardzonego.

26.OBLICZENIA NORMATYWÓW I NORM PRACY

W normowych wartościach nakładów pracy uwzględnia się tylko zużycie czasu i dlatego jego sumę nazywa się czasem normatywnym.

Wszystkie elementy nakładów składające się na pracochłonność jednostkową ustala się badaniami i pomiarem czasu. W odniesieniu do wartości T_ta mogą mieć następujące przypadki: - bez przerwy technologicznej. - czas przerwy technologicznej nie jest większy od czasu przeznaczonego na odpoczynek. - przerwy przekraczają czas niezbędny na odpoczynek, jednak w czasie ich trwania istnieje możliwość zatrudnienia robotników przy innej pracy. - przerwy przekraczają czas niezbędny na odpoczynek, a względy organizacyjne nie pozwalają na pracę przy innych zadaniach.

Obliczenie normatywnego nakładu pracy. N=100T/(100-(t _pz+t_o+t _ta)) rob.godz./jedn. T- praca podstawowa i pomocnicza. t_pz - czas przygotowawczy i zakończeniowy w czasie zmiany. t_o - czas na odpoczynek. t_at -nieuniknione przerwy technologiczno - organizacyjne. Wzór ten służy do obliczenia norm pracy określanych mianem norm pracochłonności. Dysponując normatywami t_pz oraz t_o dzięki pomiarom chronometrażowym i ustaleniu na ich podstawie wartości T oblicza się poszukiwaną normę (normatyw) pracochłonności.

29.PROJEKTOWANIE DRÓG NA PLACACH BUDOWY

Przy trasowaniu dróg placu budowy należy bazować na projektowanych tarasach dróg stałych lub ulic. Najwłaściwiej jest wykonać projektowane podłoże dróg stałych w fazie realizacji tzw. uzbrojenia terenu. Należy je uzupełnić trasami dróg tymczasowych, niezbędnych dla potrzeb budowy. Tok postępowania przy trasowaniu dróg wewnętrznych jest następujący : 1) Zależne od kształtu placu budowy i jego usytuowania w stosunku do istniejących dróg zewnętrznych oraz rozmieszczenia projektowanych do realizacji obiektów ustala się trasę przelotową lub obwodową okalającą wznoszone budowle. 2) Jednokierunkowy ruch na trasie głównej wymaga projektowania dwóch bram: wjazdowej i wyjazdowej. Jeżeli jednak warunki lokalne i rozmieszczenie składowisk podyktują ruch dwukierunkowy, należy projektować bramy dodatkowe, ażeby ograniczyć odcinki dróg dwukierunkowych, szczególnie w przypadkach przewidywanego, dużego natężenia ruchu pojazdów. 3) Ustala się odległość osi drogi od wznoszonych obiektów jest ona uzależniona od : -rodzaju maszyn transportu pionowego lub pionowo-poziomego oraz ich wymiarów (średnia arytmetyczna)

Jeśli R>R_k to badany wynik istotnie wpływa na wielkość czasu wykonania badanego procesu i powinien być brany pod uwagę przy ustalaniu dla niego norm lub normatywów pracy.

gabarytowych, -rodzaju jednostek transportu poziomego i niezbędnych dla nich szerokości pasów, -szerokości placów składowania materiałów lub prefabrykatów, wynikających z ich zapasów ilościowych. 4)Trasę drogi głównej wykreśla się na planie zagospodarowania w sposób szkicowy. 5) Korekty ostateczne przebiegu trasy drogi głównej przeprowadza się po rozmieszczeniu wszystkich placów składowania, budynków. 6) Jednocześnie z rozmieszczeniem elementów zagospodarowania wykreśla się sieć dróg drugorzędowych, łączących poszczególne punkty poboru i składowania z drogą główna.

28.ZAGOSPODAROWANIE PRZYOBIEKTOWE

Zagospodarowanie przyobiektowe uzupełnia potrzeby produkcji budowlanej, których nie uwzględniły ustalenia planu generalnego. Opracowanie, zagospodarowania przyobiektowego, oparte na rozpoznaniu projektu technicznego obiektu oraz technologii jego realizacji, może i powinno być na tyle dokładne, ażeby wielkość oraz użyteczność wszystkich niezbędnych elementów zagospodarowania odpowiadała faktycznym potrzebom realizacji, prowadzonej zaprojektowaną technologią w tempie przewidywanym przez harmonogram budowy. Rozmieszczenie elementów zagospodarowania powinno być odpowiednio zwymiarowane, a ponadto powinna być utrzymana przyjęta skala. Kolejność opracowania zagospodarowania przyobiektowego jest zgodna z wewnętrzną systematyką. Opracowania należy rozpoczynać od ujęć szkicowych, a w miarę rozszerzenia problematyki uściślić je. Ostateczne wykreślenie powinno następować po naniesieniu na plan wszystkich elementów zagospodarowania, sprawdzenie kompletności oraz prawidłowej ich lokalizacji.

27.KLASYFIKACJE SPOSOBÓW I METOD BADAŃ ORAZ OBSERWACJI PRACY

1.Sposób szacunkowy opracowania normy polega na ocenie czasu trwania procesu przed jego rozpoczęciem. Jest to konieczne zarówno przy nowych, nie stosowanych dotychczas technologiach procesów, jak również przy nowych rozwiązaniach organizacyjnych. Oceny szacunkowej powinna dokonywać osoba dobrze znająca istotę nowo wprowadzonej technologii i organizacji , posiadająca dobrą wiedzę technologiczno - organizacyjną zarówno teoretyczną , jak

i praktyczną. Celowe jest przy tym przeprowadzenie porównań oraz analogii z normami zbliżonych procesów. Ocena powinna być ostrożna , a jeżeli przy realizacji procesu okaże się, że ustalony szacunkowo nakład pracochłonności jest niewłaściwy, należy odpowiednio zwiększyć wcześniej określoną pracochłonność. Obniżenie ustalonego szacunkowo zbyt dużego nakładu jest niedopuszczalne.

2.Sposób statystyczny wymaga następujących danych: -ogólnego czasu trwania normowanej pracy. -liczby zatrudnionych. -wielkości uzyskanego efektu. -wielkości wykonanej produkcji (przy działalności produkcyjnej)

W Polsce wyszczególnione wyżej dane przyjmuje się ze zleceń roboczych, kontrolek czasu wykonania określonych zadań roboczych lub innych zapisów. Jednakże dane te nie wykazują poziomu technologii i organizacji zrealizowanych procesów, nie ujawniają przestojów, ani tzw. wydłużonego czasu pracy. Ze względu na małą dokładność wyników uzyskiwanych przedstawionymi metodami powinny być stosowane badania i obserwacje, które można przeprowadzić w następujący sposób: chronometrażem, chronografią, fotografią dnia(zmiany) obserwacją migawkową, oraz ciągłym filmowaniem, Pozwalają one na osiągnięcie odpowiedniej dokładności we wszystkich badaniach.

32. ZADANIA, PRAWA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ

GŁÓWNYCH DYSPOZYTORÓW ORAZ PROJEKT DYSPOZYTORSKIEJ ORGANIZACJI ZARZĄDZANIA

Zadania:1) regulowanie i kontrola wykonania zatwierdzonych planów budowy lub przedsiębiorstwa w ustalonych terminach ( prod. podst. i bezp. zaplecza prod. ) 2) zapobieganie wszelkim odchyleniom od planu ; 3) ciągłe nadzorowanie oraz kontrola prawidłowości i zgodności zaopatrzenia wszystkich ogniw w mat. , elem. , masz. i sprz. pom. , energ. , tran. ,kadrę roboczą ;4) koordynacja pracy kierownictw poszczególnych ogniw, podwykonawców i bezp. zaplecza ; 5) specjalna kontrola i zaopatrzenie obiektów pow. pierwszoplanowe znaczenie zarówno w okresie realizacji jak i rozruchu ;6) zatwierdzanie dla każdej następującej zmiany rozdziału mat. deficytowych oraz betonów i zapraw , kontrola rozmieszczenia maszyn budowlanych ciężkiego typu zgodnie z ustaleniami planów ; 7 ) zatwierdzanie dla zmian robotników wszystkich specjalności i pracowników niewykwalifikowanych . Dane te służą do określenia składów ilościowych kierownictwa oraz przy określaniu powierzchni budynków sanitarno - bytowych i administracyjnych zagospodarowania placu budowy.

Harmonogram pracy maszyn- w celu doboru maszyn o odpowiedniej wydajności sporządza się w pierwszej kolejności wykres potrzebnych wielkości produkcji dziennej wyznacz rodzaj oraz liczbę maszyn .Okresy stanowiące sumę : T=t₁+t₀+t₂ dni roboczych określają okres np. dzierżawy maszyn [ t₁ - czas na przywiezienie i uruchomienie , t₀ - planowany czas pracy , t₂ - czas na demontaż i odwiezienie ] . W harmonogramach należy uwzględnić przerwy na przeprowadzenie obsługi technicznej.

Har. materiałów - sporządzane na podstawie har. ogólnego oraz har. zużycia materiałów . Opracowuje się je dla materiałów zużywanych w ilościach masowych .

38.PROJEKTOWANIE PRZEBIEGU JEDNORDNEGO PROCESU PODSTAWOWEGO

Organizacja jest przeprowadzana następująco

1) organizuje się prowadzącą jednostkę produkcyjną dla powierzonego jej procesu na najmniejszej działce budowy , wymagającego najdłuższego czasu wykończenia . Czas pracy jedn. prod. na działce najmniejszej oblicza się dzieląc wielkość jej zadań na działce przez wydajność zmianową jednostki .

2) Czas pracy jednostki prowadzącej na pozostałych działkach ustala się zwiększając czas ustalony dla działki najmniejszej proporcjonalnie do wielkości poszczególnych działek .

d_n=D_n/D _min gdzie : D_n - wielkość określonej działki, D_min - działka najmniejsza

t_bn= t_{b min}*d_n t_bn - czs wyk. rob. na n-tej działce

3) Składy liczbowe innych jednostek prod. ustala się przy zał. , że czas ich pracy na działce najmniejszej jest taki sam jak brygady prowadzącej .A więc t_bn= constans , r = const. . Liczbę zespołów w każdej z jednostek określa się : l_zn = P_{n min}/l_{b min} gdzie :l_zn - liczba zespołów w n-tej jedn. prod.; P_{n min} - pracochłonność procesu wyk. przez n-teą jedn. na najmniejszej działce ; t_{b min} - czas pracy prowadzącej jedn. prod. na dzi. najmniejszej .

4) Ciągłość pracy jest uzyskiwana dzięki przyjętemu składowi jednostki

prowadzącej wynikającemu z dysponowanego frontu robót na działce najmniejszej . Pozwala teoretycznie przyjąć wartość rytmu pracy równomiernej jako równy czasowi pracy jednostek prod. na działce najmn. jednak najlepszą relację otrzymuje się przy : r = t_{b min} + 1

Czas wyk proc. jedn. . : T_p = suma t_b + r ( n_b - 1) : suma t_b - czas pracy każdej jedn. na bud.

Okres czasu rozwijania i zamykania pracy rów. :T_r = T_z = r ( n_b - 1)

Czas ustabilizowanej pracy równomiernej : T_u = T_p -2r (n_b -1) = suma t_b + r( n_b-1)-2r (n_b -1)=suma t_b - r (n_b-1)

41 . Wytyczne organizacji budowy zespołu obiektów niejednorodnych .

Organizacja budowy zespołu obiektów niejednorodnych jednakowo realizowanych - podobną technologią dzieli się na działki o możliwie najbardziej zbliżonej pracochłonności procesów zasadniczych. Wpierw opracowuje się organizację wykonania procesu podstawowego na wszystkich działkach zespołu obiektów wraz z ustaleniem składu brygad branżowych.

Następnie uwzględnia się tępo wykonania procesu podst. przeprowadza się organizacje brygad wykonujących wszystkie pozostałe procesy zasadnicze. Wszystkie brygady pracują na kolejnych działkach w sposób ciągły , choć rytm ich wchodzenia na poszczególne działki nie jest stały.Zespoły obiektów wykonywanych należy przede wszystkim dzielić na grupy w których konstrukcję można realizować przy zastosowaniu jednakowej technologii. Każda z grup obiektów powinna być organizowana oddzielnie według następującego toku :

-określa się obiekt prowadzący w określonej grupie dla którego procesy zasadnicze są najważniejsze. Zadania w porównaniu do zadań na pozostałych obiektach charakteryzują się największą pracochłonnością.

-Obiekt prowadzący oraz pozostałe obiekty objęte wspólną organizacją dzieli się na działki robocze z uwzględnieniem czynników konstrukcyjnym.

-Po ustaleniu kolejności procesów realizacji obiektu prowadzącego do ich wykonania organizuje się odpowiednie brygady robocze.

-Brygady branżowe zatrudnia się przede wszystkim na obiekcie prowadzącym wprowadzając je na kolejne działki, zgodnie z prawidłowa technologią wykonania.

-Po wykonaniu procesów na obiekcie prowadzącym wprowadza się na inne obiekty i na ich działki wykonując odpowiednie procesy zgodnie z kwalifikacjami i umiejętnościami.

-Przechodzenie brygady z obiektu prowadzącego na inne grupy obiektów powinno następować zgodnie z przerwami technologicznymi ; ich powrót - bezpośrednio po zakończonej przerwie.

-Równomierność prod. budowl. wyrażać się będzie stałością oraz ciągłością pracy poszczególnych brygad branżowych i zapewni równomiernośc zapotrzeb. poszczególnych zasobów produkcji.

42 . Efektywność metody pracy równomiernej.

Metoda pracy równomiernej zapewnia produkcji budowlanej ciągłość , stałą wielkość wyników oraz rytmiczność w przypadku procesów jedno typowych i jednorodnych. Metoda ta wraz z mechanizacją procesów przekształca działalność budowlaną w produkcję . Umożliwia ponadto obniżkę kosztów własnych oraz wysoką jakość produkcji budowlanej, przede wszystkim dzięki następującym czynnikom :

1.powtarzalność procesów zapewnia wzrost wydajności pracy 80% i więcej w porównaniu z dotychczasowymi sposobami

2.zapewnieniu warunków organizacyjnych do efektywnej eksploatacji maszyn i wysoką wydajność ich pracy

3.skracaniu cykli realizacji przy jednoczesnej możliwości dokładnych ustaleń ich przebiegu w czasie oraz określeniu terminów kończenia realizacji poszczególnych obiektów

4.eliminacji przestojów i obniżce kosztów pracy maszyn i sprzętu liczonego na jednostkę wielkości obiektów budowlanych lub ich elementów

5.oszczędność wydatków administracyjno- gospodarczych

7.specjalizacji jednostek produkcji sprzyjającej szybkiemu szkoleniu kadry oraz wysokiej jakości wytwarzanej produkcji budowlanej

8.warunkom do współzawodnictwa, kultury i bezpieczeństwa pracy

9.możliwości praktycznego stosowania efektywnych systemów informatyczno-dyrektywnych do dyrektywnego i operatywnego zarządzania procedurą budowlaną w przedsiębiorstwach.

Stosowanie metody pracy równomiernej w praktyce wymaga właściwego aktualizowanego w odpowiednich okresach planowania rzeczowego oraz sprawozdawczość są wyrażane w jednostkach naturalnych.

Ponadto konieczna jest ścisłość organizacyjna w czasie realizacji zadań planowych .

Spełnienie tych warunków wymaga min.:

-rozpoczynania realizacji obiektów po przygotowaniu się do tej realizacji i uzbrojeniu terenu budowy

-realizacji wszystkich obiektów w przedsiębiorstwach ściśli wg ustaleń dokumentacji organizacji

-dostaw wszystkich zasobów zgodnie z ustaleniami planów zaopatrzenia wynikającymi z opracowanego harmonogramu.

33.SZCZEGÓŁOWE PROJEKTY TECH. I ORG. PROCESÓW BUDOWLANYCH

Powinny zawierać :- przygotowania instruktażu dla brygad i ich zespołów w zakresie optymalnej technologii i organizacji jej realizacji. Dotyczy to procesów najważniejszych o wysokim stopniu mechanizacji , - przygotowanie niezbędnych , aktualnych informacji do planowania operatywnego.

W szczegółowych projektach wskazane jest przygotować : - przewidywany plan zaawansowania prac przy zasadniczych procesach ostatniego dnia kończonego okresu miesięcznego , - miesięczny plan zadań rzeczowych uzupełniany niezbędnymi harmon. szczegółowymi , - technologię wybranych procesów , - szczegółowy harmon. zatrudnienia pracy maszyn , - aktualizację pracy maszyn i zapotrzebowania materiałowego , - uzupełniające opracowania dotyczące zagospodarowania przyobiektowego i odpowiednich jego elementów procesu budowlanego , - warunki techniczne wykończenia i odbioru i procesu poprzedzającego oraz następującego plus rodzaj materiałów , - technologię wykonana procesów , -organizację brygad roboczych i ich zespołów , - informacje normatywne ( nakłady pracy ludzi, maszyn , materiałów i energii itd.) - przepisy BHP , ppoż. , higiena pracy , przepisy obsługi maszyn i sprzętu .

Karty technologiczne są najważniejszym i najwyższym stopniem przygotowania organizacyjnego , wystarczy wtedy harmonogram zadań rzeczowych , zapotrzebowania i dostaw zasobów .

37 cd.

Organizacja złożonych procesów niejednorodnych - *unika się zazębiania kolejnych brygad na kolejnych działkach bud. * oblicza się nakłady pracy w r-g . * jednostki produkcyjne ustala się dla działek o najmniejszych pracochłonnościach uwzględniając wielkości ich frontów wykonania procesów na poszczególnych działkach. ( dla każdej działki należy obliczyć nakłady pracy w r-g i m-g ) . * składy jednostek produkcyjnych ustala się dla działek o najmn. pracochłonnościach . ( jednostka prowadząca narzuca tempo wykonania procesów złożonych , pozostałe jednostki produkcyjne powinny być tak dobierane , ażeby utrzymane zostało tempo pracy jednostki prowadzącej ) . * utrzymanie niezmiennych składów dla jednostek produkcyjnych .

Wytyczne realizacji i organizacji budowy zespołu obiektów niejednorodnych. - * obiekty dzieli się na działki o zbliżonej wielkości i pracochłonności . * w pierwszej kolej. organizuje się wykonanie procesu podstawowego na wszystkich działkach zespołu . * ustalenie tempa wykonania robót podst. * rytm wchodzenia brygad roboczych na poszczególne działki nie jest równomierny ( nie jest const. ) zależy od różnic pracochłonności zadań .

Efektywność metody pracy równomiernej - * metoda pracy równomiernej zapewnia ciągłość stałą , wielkość uzyskiwanych wyników i rytmiczność w przypadku procesów jednotypo. i jednorodnych. * metoda ta wraz z mechanizacją procesów przekształca tą działalność budowlaną w produkcję ( umożliwia obniżkę kosztów własnych oraz wysoką jakość produkcji budowlanej ) .

cd.32

Wyróżniamy dwa sposoby sporządzania har. :

1 graficzny ( praktyczniejszy) : - wykres dziennego zużycia materiałów , - wykres sumowanego zużycia materiału , - określenie zapasu w dniach , - sporządzenie wykresu pomocniczego do wykresu sumowanej dostawy , -wykres sumowanej dostawy . 2 analityczno - graficzny .Po sporządzeniu harmonogramu ustala się max. zapas materiału potrzebny przy projektowaniu wielkości składowisk i magazynów .

Har. pracy jednostek transportu zewnętrznego - sporządzając go należy : a) podzielić materiały na grupy do przewozu określonego rodzaju , które ma firma , b) wybrać typy jednostek transportowych do przewozu poszczególnych grup materiałowych ,c) sporządzić har. pracy jednostek transportowych poszczególnych typów .

W doborze należy uwzględnić możliwości firmy przewozowej i własne samochody oraz stan dróg dojazdowych.

Har. finansowe -opracowuje się na podstawie har. ogólnych oraz tabel rozliczeniowych , są one aktualizacją planów finansowych wynikających z har. dyrektywnych .Planowany przebieg przyjmuje się zgodnie z har. dyr. - częścią graficzną .Należy ustalić dobę rozpoczęcia budowy , jeżeli się tego nie uda rozdział zadań finansowych wykonuje kierownictwo budowy .Należy uwzględnić współczynnik sezonowości . Rozdzielne fundusze sumuje się następnie dla poszczególnych miesięcy oddzielnie , uzyskuje się dla nich wielkości finansowych wartości zadań miesięcznych , później wartości kwartalne . W trakcie realizacji budowy kierownictwo powinno nanieść rzeczywisty przebieg procesów na wykres har. finansowego .

Har. szczegółowe - stanowią aktualizację i uszczegółowienie har. ogólnego, opracowane dla kolejnych mies. realizacji , są podstawą do planowania operatywnego , pozwalają na dokładne ustalenie zasobów niezbędnych do wykonania zadań .

31. METODYKA POSTĘPOWANIA W BADANIACH PRACY

Metody badania pracy charakteryzują się metodyką praktycznego postępowania na którą składają się:- szczegółowa analiza badanego procesu, - usprawnienie technologii i organizacji przeanalizowanego procesu ,- dobór odpowiedniej grupy wykonawczej , wyposażenie jej w maszyny , narzędzia i urządzenia pomocnicze w zakresie usprawnionej technologii. Na wykonawców należy dobrać pracowników , których wydajność i jakość pracy jest wyższa od przeciętnej ( ale nie pracownicy najlepsi ) , - doświadczalne sprawdzanie usprawnionej technologii i organizacji procesu, uwzględnienie uwag wniesionych przez jego wykonawców , opracowanie karty technologicznej przebadanego procesu.

Po praktycznym przyswojeniu przez wykonawców usprawnionej technologii należy podzielić go na procesy proste , a przy większej dokładności na operacje . dla tych składowych ustala się tzw. punkty graniczne w których występuje koniec procesu ( lub operacji ) poprzedzającego początek następnego . przy obserwacjach

procesów cyklicznych należy ponadto wyznaczyć moment początku i końca cyklu. w granicznych dokonuje się odczytów zapasów czasów . Dysponując wartościami czasów poszczególnych składowych elementów procesu można dokonać jego usprawnień . Przede wszystkim powinny być usprawnione procesy lub operacje najbardziej pracochłonne wymagające najdłuższego czasu pracy .Chronometraż ciągły przeprowadza się dokonując zapasów czasów przeważnie na formularzu . Formularz jest przeznaczony do prowadzenia zapasów dla trzech jednocześnie pracujących jednostek produkcyjnych. Dokonując pomiarów czasu pracy większej liczby jednostek pracujących jak 3 , należy się posługiwać chronografią wykreślno-liczbową.

Fotografię dni pracy wykonuje się na formularzach chronografii. Używa się 8 formularzy dla 8 -godz. zmiany roboczej . Wyniki z obserwacji zestawia się w specjalnym formularzu .

Metoda obserwacji migawkowych - stosowana przy badaniach struktury czasu pracy polega na pobieraniu próbek , które stają się podstawą do ustalenia cech całości czasu przeprowadzonej pracy .Obserwację i pomiary przeprowadza się w różnych momentach badanych przedziałów czasu pracy wynotowując spostrzeżenia dotyczące określonych elementów pracy przeprowadzonych przez interesujące nas jednostki produkcyjne . Jest mniej pracochłonna i dogodniejsza niż metoda fotografii dnia roboczego . Nie pozwala ona na określenie nieprawidłowości technologii , niewłaściwości harmonizacji pozwala natomiast prawidłowo rozpoznać strukturę czasu zmiany roboczej i umożliwia poprawę organizacji .

Metoda filmowania ciągłego , oprócz działań przygotowawczych wymaga ona opracowania scenariusza wskazującego na charakterystyczne cechy procesu , niezbędne ujęcia , zbliżenia .Obserwując obraz na ekranie , przez ustalenia punktów granicznych dzieli się badany proces na procesy proste i operacje .Licznik klatek umożliwia chronometrażowi pomiary czasu faktycznie zużytego na poszczególne elementy pracy .Szczególną zaletą jest możliwość szczegółowego analizowania tech. i organizacji oraz warunków jakich wykonywano proces .Met.bardzo dok. i dogodna w stos.

30.BUDOWLANY PLAN GENERALNY

Obejmuje on swym zasięgiem cały plac budowy wraz z przylegającym do niego terenem wykorzystywanym do zagospodarowania zaplecza bezpośredniego. Opracowuje się go na podstawie planu urbanistycznego lub generalnego planu zakładu, stosując tę samą skale, w jakiej opracowano wskazane rozmieszczenia. Budowlany plan generalny jest składową częścią wytycznych realizacji inwestycji. Przedstawia: ukształtowanie terenu oraz projektowanie jego uzbrojenia, -granice terenu wyznaczonego dla konkretnej działalności inwestycyjnej i istniejącego zabudowania, -rzuty zabudowy obiektów planowanych do realizacji, -zasadniczą sieć dróg kołowych i ewentualnego transportu szynowego, -składowiska i magazyny centralne, -obiekty produkcji pomocniczej oraz usług produkcyjnych budowy, -pozostałe budynki zagospodarowania o ogólnym charakterze użytkowym, -sieci instalacji niezbędnych w czasie realizacji miejsca ujęcia lub poboru wody, stacje pomp. Zagospod. przyobiektowe ujmuje elementy zagospodarowania związane bezpośrednio z produkcją budowl. przeprowadzoną na określonym obiekcie. Nieraz zachodzi potrzeba opracowania zagospodarowania przyobiektowego dla kilku zasadniczych etapów realizacji. Opracowania te są integralną częścią dokumentacji technologiczno-organizacyjnej projektu technicznego zadań inwestycyjnych. Projektowanie budowlanych planów generalnych wymaga przestrzegania następujących zasad : 1)Zasada prawidłowej funkcjonalności planu. Wymaga ona takiej lokali-zacji obiektów tymczasowego zagospod, która zapewnia sprawną reali-zację inwestycji przy jednoczesnej eliminacji utrudnień w użytkowaniu wykonanych wcześniej obiektów. 2)Zasada minimalizacji kosztów transp. w obrębie placu budowy oraz ilości przewozów powinny być ograniczone min. Wiąże się to z rozmieszczeniem składowisk,magazynów, wytwórni produkcji pomocniczej, dróg, a także sieci inst. tymczasowych. Realizację zasady uzyskuje się przez proj. rozmieszczeń wariantowych, z których dokonuje się wyboru wariantu najkorzystniejszego. 3)Zasada ekonomiki zaplecza bezpośredniego i jego lokalizacji. Pod zabudowę obiektami zagospod. należy wybierać tereny, które nie wymagają zbyt dużych nakładów na ich uzbrojenie. Przy trasowaniu dróg, rurociągów, linii energetycznych, oprócz funkcjonalności należy mieć na uwadze koszty ich wykonania oraz eksploatacji. Obiekty zaplecza bezpośr., jeżeli nie zapewni się im dłuższego użytkowania w określonym miejscu, powinny mieć konstrukcję odpowiednią do protokolarnych montaży i demontaży na kilku kolejnych placach budowy. Min. czas użytkownika bud. zaplecza tymczasowego to 10 lat 4)Zasada zgodności projektowania i rozmiesz-czenia obiektów zaplecza obowiązującymi normami, normatywami technicznymi oraz przepisami BHP i p.poż. Odległości pomiędzy budynkami są dyktowane techniką profilaktyki przeciwpożarowej

43 . Metoda mechanizacji kompleksowej złożonych procesów budowlanych .

Jest metodą organizacyjną i polega na tworzeniu układów organizacyjnych zmechanizowanych złożonych procesów budowlanych o zróżnicowanym zasięgu Największy zasięg mechanizacji kompleksowej dotyczy współpracy maszyn dwóch rodzajów np. koparki z zespołem jednostek transportowych .

Szersze zasięgi mechanizacji kompleksowej dotyczą :

-poszczególnych rodzajów robót budowlanych np. żelbetowych, ziemnych, montażowych,

-budowy np. wykonanie procesów tzw. stanów zerowych budynków mieszkalnych,

-metoda agregatowa - stosuje się tzw. agregaty ( wieloczynnościowe maszyny w których proces bardziej złożony od innych jest wykonywany dłużej niż na innych stanowiskach

-metoda taśmowa - znaczna specjalizacja i odpowiednio większa liczba stanowisk . W porównaniu z drugą metodą czas wykonywania procesów na każdym stanowisku wraz z przemieszczeniem na kolejne stanowisko jest wielkością stałą równą ustalonej wielkości rytmu.

44. Wskaźniki oceny zespołów mechanizacji kompleksowej.

Na zestaw wskaźników składają się: V - wielkość zadań realizacyjnych w zmianach robocz

wskaźnik temperatury robót t _{V =}V/t t - czas wykonania zadania ,

-pracochłonność jednostek produkcji :

P _{j =} [P_om + P _v ]/ Q _{e zesp} +P _p/ V P _{om --} nakłady pracy żywej dotyczące obsługi maszyn, P _v - j.w. lecz dotyczące prac ręcznych,

P _p - j.w. lech dotyczące prac przygotowawczych, Q _{e zesp --} wydajność eksploatacyjna pracy zespołu maszyn,

Q _{e zesp} = t_v

-energochłonność jednostek produkcji :

E j = E/ Q _{e zesp} ; Q _{e zesp} --sumaryczne zużycie energii

-zużycie metalu w maszynach i sprzęcie pomocniczym tzw. metalochłonność :

H _j = C _m/[ C _śc * Q _{e zesp}] [ kg / jed.prod. ] C _m -- sumaryczny ciężar metalu w zespole maszyn i sprzętu pomoc.

C _{śc --} średnio ważona okresu amortyzacji zespołu maszyn,

-koszt jednostki produkcji

K _j = [K _{m. zmz} /Q _{e zes}] +S _p/ V ; K _{m. Zmz} -- suma kosztów maszynozmiany pracy zespołu maszyn wg cennika pracy sprzętu

S _p -- koszt sprzętu pomocniczego oraz zużytych materiałów pomocniczych

40.METODA PRACY RÓWNOMIERNEJ PRZY REALIZACJI PROCSÓW ORAZ OBIEKTÓW NIEJEDNORODNYCH.

Obiekty niejednorodne - budynki, budowle realizowane jednakową technologią , których potrzeby użytkowe zdecydowały o zmianach wielkości rzutu , o różnych rozpiętościach , wysokościach , przekrojach elementów konstrukcji nośnej w poszczególnych obiektach lub ich częściach . Nie charakteryzuje ich proporcjon. pomiędzy wielkościami działek i pracochłonnościami proc. zas.

Złożone procesy niejednorodne - muszą być wykonywane przez odpowiednio zorganizowane zespoły brygad branżowych lub wielobranżowych , zapewnia się tym brygadom niezmienność

Dyspozytor współuczestniczy w pracach nad planami , sprawdza gotowość do realizacji zadań. Nie ma prawa dokonywać zmian technologii organizacji procesów budowlanych . Gł. dys. odpowiada za właściwą kontrolę i regulowanie przebiegu realizacji planów budowy, za zapobieganie i likwidację odchyleń od planu , przestojów i awarii , za prawidłowość sprawdzonych przez niego sprawozdań. Niższe szczeble kierownictwa ( kierownicy robót , majstrowie , bryg. ) nie podlegają gen. dyso. jedynie w przypadku awarii.

Projekt jest wyodrębnioną częścią składową projektu technologii i organizacji konkretnej budowy lub odrębnym opracowaniem. W skład projektu dla budowy wchodzą rozwiązania dwóch rodzajów : techniczne ( dotyczą urządzeń i instalacji łączności i kontroli i przetwarzania danych) i organizacyjne ( struktura ,liczba dyspozytorów).

Opracowanie dla budowy obejmuje : 1) krótką charakterystykę technologii i organizacji wykonawstwa budowy ; 2) ogólny schemat struktury organizacyjnej kierownictwa wraz z e służbą dyspozytorską ; 3)wykaz stanowisk z którymi współpracują dyspozytorzy ; 4) wykaz maszyn bud. pod kontrolą ; 5) plan włączania i rozwijania stanowisk dyspozytorskich ;6) wielkość personelu służby dyspozytorskiej oraz kosztów z tym związanych . środków transportowych oraz kontrola wykonania zadań transportowych ; 8) nadzór nad wyładunkami i przewozem na

39.PROJEKTOWANIE ORGANIZACJI BUDOWY ZESPOŁU OBIEKTÓW JEDNORODNYCH:

Tok projektowania:

1) ustalenie czasu wykonania procesu podstawowego na najmniejszym. obiekcie zespołu sposobem graf. za pomocą har. lub cyklogramu albo analitycznym T_p= suma t_b +r ( n_b-1)

2) obliczanie czasu wyk . proc. podst. na pozostałych obiektach zespołu . Przeprowadza się ją stosując : T _PN = T _Pmin * B_N/B _min

gdzie : T_PN - czas wyk. proc. podst. na N-tym obiekcie ; B_N - wielkość N-tego obiektu dla którego oblicza się wielkość T_PN

B _min - wielk. najmn. ob. zespołu

3) ustalenie czasu wyk. proc. podst. na wszystkich obiektach zespołu : T_PZ= sumaT_P = T_Pmin* B_z/B_min

gdzie : suma T_P - suma czasów wyk. proc. podst. na wszystkich ob. zesp. ; Bz - łączna wielk. ob . zesp.

4) przyjęcie czasów wyk. dla każdego z pozostałych , oprócz podstawowych procesów na poszczeg. obiektach zespołu przeprowadzone z warunkiem że : T_pN= T_PN lub T_pN = T_PN/ m_N gdzie : T_pN - czas wyk. dowolnego z pozostałych oprócz podst. procesów bud. na N-tym obiekcie ; m_N - liczba całk. ustalająca ile razy interesujący nas proces jest krócej wyk. na N-tym bud.

5) w drugim przyp. wskazanym wyżej będzie występować równoległość dwóch lub więcej ciągów procesu podst. a ich konkretna liczba będzie wynosić : n _jbP = m_N

6) wykreślenie dyrektywnego , zbiorczego har. budowy zesp. obiektów jednorodnych w skali dni efektywnej pracy.

37.SPOSOBY WYKONANIA PROCESÓW BUDOWLANYCH

a) kolejno T=n*t; b ) równocześnie - równolegle T=t; c ) metoda pracy równomiernej T= t+r ( n-1 )

a) kolejne wykonanie procesów - cecha ujemna to jest że każda następna czynność (proces) wykonywany jest po zakończeniu wcześniejszego a więc wydłuża to czas realizacji obiektu T= n*t .W ten sposób realizuje się bud. mieszkalne ( stan zerowy , montaż kondygnacji nadziemnych, mont. inst. elektr. , co , sanitarnej , wyk. )

b) równoczesne wykonanie procesów - bardzo skraca czas realizacji obiektu T=t lecz jest to możliwe gdy na działkach są wykonywane pojedyncze procesy złożone (b. rzadko) Jest to możliwe gdy realizujemy kilka obiektów lecz wtedy brygady po skończeniu pracy muszą być przenoszone na inne budowle . Sposób ten powoduje dużą koncentrację środków co powoduje ich niewykorzystanie w sposób ciągły i równomierny

c) metoda pracy równomiernej jest z nich najlepsza eliminuje bowiem przerwy , spiętrzenia , a daje równomierną i ciągłą pracę. Wymaga jednak równomiernego i dokładnie określonego zapotrzebowania na materiały ,sprzęt urządzenia i ludzi . Czas potrzebny wyraża się wzorem T= t+r (n-1) gdzie : t - czas na jednej działce , n - ilość działek , r - rytm

Ma zastosowanie we wszystkich działach budowlanych przy organizacji jednotypowych , jednorodnych i niejednorodnych budowlach , dla obiektów lub zespołów obiektów .Metoda ta jest odpowiednikiem taśmowej produkcji przemysłowej . Aby to zachować musi istnieć określony rytm produkcji - jest czasem jaki upływa od rozpoczęcia działań na jednym przedmiocie do rozpoczęcia takich samych operacji przy następnym przedmiocie . W budownictwie nie ma typowej taśmy gdyż obiekty nie poruszają się po niej lecz są stacjonarne , inna sytuacja w fabrykach domów , gdzie typowa taśma przemysłowa jest możliwa lecz prędkość jego przesuwu jest uzależniona od procesów technologicznych . Wykorzystanie pracy równomiernej sprzyja : * jednorodności rozwiązań projektowej i stosowanej technologii budownictwa , * uniwersalności sys. bud. Met. pr. rów. umożliwia dużą mechanizację oraz uprzemysłowienie budownictwa .

składów oraz ciągłość pracy za pomocą środków organizacyjnych - zadania realizacyjne rozdziela się na części o zbliżonej konstr. , wykonywanej podobnymi technol. Części te dzieli się na działki robocze . Do realizacji zadań na poszczególnych częściach bud. i ich działkach dobiera się odpowiednie brygady wykonujące kolejne procesy wznoszenia obiektu lub obiektów budowy . Przy realizacji obiektów niejednorodnych nie można uzyskać stałej wartości rytmu pracy brygady .

45.Uprzemysłowione budownictwo na placu budowy -- przewiduje organizowanie produkcji pomocniczej półprefabrykatów w wytwórniach na placu budowy. Wytwórnie produkcji pomocniczej na placu budowy projektuje się na wielkość potrzeb produkcji podstawowej w okresie zmechanizowanej pracy równomiernej. Forma ta ma jednak wiele negatywów, a w szczególności :

-krótki okres użytkowania zaplecza nie uzasadnia szerszego zakresu mechanizacji procesów oraz wydatkowania nakładów na stworzenie dobrych warunków produkcyjnych,

-nie stosuje się wysoko wydajnych maszyn gdyż nie zostaną w pełni wykorzystane.

Uprzemysłowienie częściowe w wytwórni i częściowo na placu budowy . Nie wszystkie obiekty budowlane są odpowiednie do pełnej prefabrykacji głównie przez swój indywidualny charakter . Obiekty takie realizuje się najczęściej z monolityczną konstrukcją nośną z zastosowaniem lekkich elementów prefabrykowanych jak ścian osłonowych i działowych. Uprzemysłowienie technologii budownictwa monolitycznego polega na :

-stosowaniu fabrycznie produkowanych urządzeń formujących,

-montażu zgrzewanych szkieletów zbrojenia przygotowanych w wysoce zmechanizowanych zbrojarniach - baz produkcyjnych,

-produkcji masy betonowej w centralnych betoniarniach i jej transportem na place budowy w mieszalnikach samochodowych , transport i układanie dokonujemy za pomocą żurawi wraz z pojemnikiem lub pompami , zagęszczanie wibratorami o dużej częstotliwości ,

-przyspieszenie wzrostu wytrzymałości betonu.

Organizacja procesów w zakładach produkcji elementów :

-podstawowymi parametrami każdej dobrze zorganizowanej produkcji elementów budowlanych jest rytm, który jest czasem upływającym między momentem rozpoczęcia takich samych działań przy wykonywaniu kolejnych elementów .

Wyróżnia się trzy zasadnicze metody organizacji :

-metoda stacjonarna - polega na wykonywaniu wszystkich procesów na stałym miejscu. Miejsce to powinno być dostosowane do składowania, formowania, wykończenia elementów - skracanie przerw technologicznych.

40 cd.

poszczególne obiekty materiałów ; 9) rozdział kadr roboczych na poszczególne odcinki budowy ; 10) zapobieganie i likwidacja skutków odchyleń , przestojów i awarii na bud. ; 11) prowadzenie sprawozdawczości wykonania planu ; 12) prowadzenie zapisków w zeszycie dyspozytorskim o otrzymanych poleceniach i kontroli ich wykonania ; 13) analiza i synteza na podstawie raportów poszczególnych ogniw ; 14) organizacja odpraw dyspozytorskich ;

Część techniczna projektu obejmuje schemat łączności dyspozytorskiej , ustala charakterystykę i zapotrzebowanie aparatury łączności. Opracowania tego dokonują specjaliści instalacji łączności współpracy z specjalistami organizacji i zarządzania .

Na planie budowy nanosi się lokalizację stanowisk służby dyspozytorskiej, której sieć zmienia się w miarę postępu prac i ulega likwidacji jako ostatnie. Liczba odbiorców u głównego dyspozytora - 30 ( ewn - 40) , liczba dyspozytorów poszczególnych ogniw wynosi do 20 .

wewnętrznych dla transportu zewnętrznego. - zaprojektować odpowiednio podłoża i nawierzchnie dróg. - zaprojektować odpowiednio fronty ładunkowe.

- opracować racjonalne przeprowadzenie załadunków z zastosowaniem ekonomicznie uzasadnionej mechanizacji.

Realizację budynków i innych obiektów nadziemnych powinno rozpoczynać się po uprzedniej niwelacji terenu, ułożeniu podziemnych rurociągów zewnętrznych i wykonaniu sieci komunikacyjnej planu budowy.

34.HARMONOGRAM ZASOBÓW, ZATRUDNIENIA , TRANSPORTU, PRACY MASZYN , MATERIAŁÓW , FINANSOWE, SZCZEGÓŁOWE

Harmonogram zatrudnienia - ogólnego - jest sumarycznym wykresem zatrudnienia

zespołu budynków ) . Zdarzenie końcowe kończy realizację zadania ujętego określonym modelem sieciowym . Droga krytyczna - decydujący ciąg działań jest najdłużej trwającym połączeniem pomiędzy zdarzeniami początkowym i końcowym . Przedłużenie trwania dowolnego procesu spośród tych które są na drodze krytycznej , powoduje przedłożenie czasu trwania całego zadania . Jednocześnie skrócenie któregokolwiek procesu umożliwia skrócenie realizacji . Procesy drogi krytycznej ustala się za pomocą przeliczeń . Nie mają one zapasów czasu .

35.METODA DECYDUJĄCYCH CIĄGÓW DZIAŁAŃ - MDC

Stosując metody sieciowe należy dokonywać podziału przedsięwzięć i zadań na procesy opracować organizację , zapewnić harmonizację oraz ustalać uwarunkowania technologiczne i organizacyjne . Dopiero wtedy można sporządzić model sieciowy całokształtu działalności . Model sieciowy - graficzne odwzorowanie kolejności oraz wzajemnych powiązań pomiędzy zdarzeniami i procesami . W modelach sieciowych wyróżniamy elementy : 1. Działania ( procesy w przypad. określonej działalności produkcyjnej )

2. Zdarzenia . Działanie lub proces wymaga nakładów pracy a także zastosowania materiałów lub innych zasobów . Doprowadza ono do osiągania zadania cząstkowego , które to zadania umożliwiają osiągnięcie założonego celu - wykonania docelowego zadania lub przedsięwzięcia . Działania w modelu sieciowym odwzorowuje się za pomocą strzałek . Przy planowaniu prod. bud. w modelach sieciowych odwzorowuje się określone procesy bud. Procesy zerowe - ( warunkowe lub pozorne ) albo zależności czasowe umieszcza się w modelach w celu wskazania powiązań i uwarunkowań tech. lub organ. pomiędzy grupami planowanych procesów , przeprowadzonych przez poszczególne jednostki produkcyjne .Czas trwania = 0 ( oznaczenie to w postaci linii przerywanej , skierowanej ). Zdarzenia ograniczają każdy z procesów . Zdarzenia początkowe - rozpoczynają realizację ( np. moment rozpoczęcia niwelacji terenu pod budowę

36.HAR. DYREKTYWNY

HD jest główną częścią składową wytycznych realizacji inwestycji ( WRJ ) oraz ZTE . Przystępujemy po ustaleniu zakresu zadań , warunków oraz metod realizacji . Har. ten zespala wyniki wskazanych ustaleń w kompleksową całość i przedstawia graficzne odzwierciedlenie prawidłowego przebiegu realizacji . Realne i tech. uzasadnione terminy zapewniają rozwiązanie HD . Plan rzeczowy wykonania inwestycji może być realny jeżeli w określonym czasie budowy będzie dysponować niezbędnymi zasobami produkcji . Dyrektywne har. lub zestawienie zapotrzebowania zasobów muszą wynikać bezpośrednio z HD . HD składa się z : 1) zestawienia zadań rzeczowo - finansowych ; należy zachować chronologiczną kolejność zgodną z planowanym rozpoczęciem ich budowy , tak samo należy robić w stosunku do wykonawców . Dyrektywny czas wykonania przyjmuje się : wg obowiązujących cykli normatywnych oraz na podstawie ustaleń metod autora. 2) graficznego przebiegu zadań ; musi być czytelny a cały har. niezbyt duży . Wysokość poszczególnych pozycji musi być taka aby zmieścić tam wykresy projektowanego i rzeczywistego przebiegu realizacji , a nad nim kwoty wartości produkcji i planowane terminy . 3 ) planów zadań finansowych ; wpisuje się wartości finansowe planowanych miesięcznych zadań rzeczowych , są to sumy wartości wpisywane ponad wykresami projektowanego przebiegu kolumnach poszczególnych mies. , sumując poszczególne mies. uzyskuje się kwartały , a później lata ( czyli roczne nakłady finansowe ).

46.Metoda pracy równomiernej przy stacjonarnej produkcji elementów budowlanych.

Przy stosowaniu stacjonarnej metody należy stosować metodę pracy równomiernej jak dla procesów jednego typu. Stanowiska produkcyjne powinny być traktowane jak działki robocze . Rytm to czas który upływa pomiędzy rozpoczęciem zadań na stanowisku przez jeden zespół a rozpoczęciem na nim pracy przez zespół następny. Początek produkcji charakteryzuje jej rozwijanie, a jej zakończenie - zanikanie produkcji ( T _r i T _z ).

T _r = T _z = r ( m - 1 ) m - liczba specjalnych zespołów produkcyjnych

natomiast czas produkcji T = r ( n - 1 ) + r m = r ( n + m - 1 )

Metoda pracy równomiernej jest dużo bardziej efektywna od zespołów `uniwersalnych' jest tym bardziej opłacalna gdy zwiększamy m i n . Stosowanie tej metody zawsze zapewnia pozytywne efekty, które rosną przy masowości produkcji. Jeżeli występują przerwy technologiczne to powinny one mieć czas trwania równy rytmowi [ r ]. W rzeczywistości stosuje się wzór : T = r ( n+ m - 1 ) + t _p

t _pt - przerwy technologiczne

47.Organizacja produkcji elementów budowlanych, masowych.

-uprzemysłowienie budownictwa na placu budowy,

-budownictwo montażowe z elementów z żelbetu w wytwórniach poligonowych,

-budownictwo montażowe z prefabrykatów żelbetowych produkowanych w stałych zakładach,

-betonowe budownictwo monolityczne oraz monolityczno -prefabrykowane z półfabrykatów i prefabrykatów produkowanych w zakładach zaplecza budownictwa.

Uprzemysłowienie betonowego budownictwa monolitycznego polega na :

-stosowaniu fabrycznie produkowanych urządzeń formujących wykonywanych najczęściej ze specjalnych profili stalowych;

-montażu zgrzewanych szkieletów zbrojenia, przygotowywanych w zakładach zbrojarskich,

-produkcji mieszanki betonowej w centralnych betonowniach.

Wymaga organizacyjne uprzemysłowionych form budownictwa. Należy kierować się : kompleksowością, synchronizacją procesów, odpowiednim nadzór, kontrola techniczna jakości produkcji. Efektywność ekonomiczna budownictwa uprzemysłowionego wymaga równoczesnego i równoległego rozwijania:

-unifikacji elementów obiektów budowlanych

-zaplecz produkcyjnego budownictwa (baza materiałowa, zakłady i wytwórnie produkcji pomocniczej półprefabrykatów, zakłady produkcji elementów budowlanych, zaplecze maszynowe),

-właściwa technologia procesów produkcyjnych na zapleczu i budowach oraz transportów uwzględniających kompletną mechanizację procesów wznoszenia obiektów poszczególnych segmentów

-wysokiego poziomu organizacji działalności inwestycyjnej,

-kwalifikacji kadry roboczej i pracowników techniczno inżynieryjnych.

Głównym parametrem każdej produkcji przemysłowej jest rytm. Rytm produkcji jest czasem który upływa pomiędzy rozpoczęciem wykonania określonego procesu lub operacji przy jednym elemencie, a rozpoczęciem takich samych działań przy wykonywaniu następnego elementu. W produkcji elementów budowlanych stosowane są trzy zasadnicze metody organizacyjne :

-metoda stacjonarna - (stendowa) polega na wykonywaniu wszystkich procesów na stałym miejscu. Miejsce to powinno być dostosowane do składowania, formowania, wykończenia elementów - skracanie przerw technologicznych.

47 - c.d.

-metoda agregatowa - stosuje się tzw. agregaty ( wieloczynnościowe maszyny w których proces bardziej złożony od innych jest wykonywany dłużej niż na innych stanowiskach ,

-metoda taśmowa - znaczna specjalizacja i odpowiednio większa liczba stanowisk . W porównaniu z drugą metodą czas wykonywania procesów na każdym stanowisku wraz z przemieszczeniem na kolejne stanowisko jest wielkością stałą równą ustalonej wielkości rytmu.

-systemów budownictwa których kompletne zespoły maszyn i sprzętu dobiera się wg przesłanek mechanizacji kompleksowej .

Praktyczny sposób tworzenia zespołów mechanizacji kompleksowej:

-podział procesu budowlanego na prostsze ustalenie ich wielkości i wydajności maszyn stosowanych przy tych procesach,

-przyjęcie właściwej technologii dla procesów prostych

-określenie maszyny prowadzącej i maszyn z nią współpracujących

-opracowanie technologii i organizacji wykonania procesu złożonego,

-obliczenie wydajności eksploatacyjnej,

-dobór sprzętu pomocniczego, obsługi maszyn i brygad roboczych.

Do podstawowych wskaźników oceny zespołów mechanizacji kompleksowej zalicza się :

-wskaźnik tempa robót t_r = ^{V / t} V - wielkość zadań realizacyjnych [m² , m³ ,szt. , m ] t- wykonania zadań inwestycyjnych.

-pracochłonność jednostki produkcji

P_i = [P_om ⁺ P_r]/ Q_{e zesp +} [ P_{p /}V] [rob-dni/jed.prod. ] P_{r -} j.w. lecz dotyczące pracy żywej, P_p - j.w. lecz dotyczące procesów

przygotowawczych,

-energochłonność jednostki produkcji

E_j =E / Q _{e zesp} [ kWh/jed.prod. ] E - sumaryczne zużycie energii przez zespół maszyn,

-metalochłonność

M_j =C_M /[ l _śr * Q _{e zesp.} ] C_M - sumaryczny ciężar metalu w zespole maszyn, l _śr - średnia ważona okresu amortyzacji,

-koszt jednostki produkcji

K _j = [K _m - _zm ]/ Q _{e zes +}S _p /V [ ZŁ / JED.PROD. ] K _{m. - zmz -} suma kosztów maszynozmian , S _p -koszty sprzętu pomocniczego.

48. Organizacja procesów metodą agregatowo-równomierną.

Proces produkcyjny dzieli się na następujące rozdzielone zadania cząstkowe.

1.składowanie i smarowanie wnętrza formy,

2.montaż zbrojenia , wkładów kształtujących kanały, gniazda, otwory,

3.układanie mieszanki betonowej zagęszczanie, wykańczanie górnej powierzchni,

4.wyciąganie wkładów kształtujących kanały podłużne, rozpinane i zdejmowanie boków form i wkładów.

Czas obróbki elementu. Elementy na podkładach podawane są przy zachowaniu

rytmu. Czas cyklu produkcji elementu T _c = m_s * r + t _pt ( r - rytm obróbki cieplnej ).

Organizacja procesu produkcyjnego przy taśmowej metodzie produkcji jest stosowana gdy przy produkcji prefabrykatów betonowych lub innych wymagających długotrwałej obróbki cieplnej. Charakteryzuje się stosunkowo dużą liczbą stanowisk produkcyjnych wysokim stopniem mechanizacji procesów krótkotrwałym rytmem (   min ). Rytm ten jest dla całej linii stałych stanowisk produkcyjnych wartością stałą. Czas obróbki cieplnej elementów w komorze ciągłego działania jest wielokrotnością wartości rytmu. Linie produkcyjne zorganizowane metodą taśmową są dogodne do automatyzacji sterowania całokształtem procesów.

49.Harmonogramy budowlane.

Harmonogramy budowlane wymagają określonych sposobów opracowań ich części analitycznych i graficznych. Służą one do dwóch rodzajów celów :

-planowanie zadań rzeczowych

-planowanie zasobów niezbędnych do realizacji zaplanowanych zadań rzeczowych

Przygotowanie organizacyjne do działalności produkcyjnej w konkretnych warunkach realizacji na określonych placach budowy wymaga planowanie w kilku określonych etapach. Planowanie produkcji budowlanej rozpoczyna się od ustaleń koncepcyjnych obejmujących całokształt zadań i pełny okres przedsięwzięcia inwestycyjnego. Do planowania dyrektywnego zalicza się planowanie kwartalne. Planowanie operatywne ustala dokładnie zadania rzeczowe i określa niezbędne zasoby dla realizacji zadań produkcyjnych budowy i poszczególnych jej kierownictw w kolejnych miesiącach. Schemat obrazujący związki opracowań harmonogramowych z poszczególnymi etapami planowania dyrektywnego oraz planowaniu operatywnym przedstawia się następująco :

50. Harmonogramy pochodne od dyrektywnego .

Pierwszy z harmonogramów pochodnych od dyrektywnego jest :

1.Harmonogram zatrudnienia - opracowuje się go na podstawie zadań rzeczowych. Sposób wykonania jego polega na rzutowaniu przebiegu robót , otrzymujemy w ten sposób początek i koniec wykresu. Wysokość czyli rzędną wykresu określa się w/g przyjętej skali W przypadku równoczesnego zatrudnienia dokonuje się sumowania rzędnych wykresu. Często wykazuje się je dla poszczególnych specjalistów cieśli i murarzy , betoniarzy. Harmonogram zatrudnienia ogólnego stanowi sumę wykresów zatrudnienia wszystkich specjalistów rzemieślniczych i robotniczych. Dane wynikające z niego służą do ustalenia składu ilościowego aparatu kierowniczego budowy oraz niezbędnych wielkości budynków socjalno bytowych i administracyjnych.

2. Harmonogram zadań finansowych.

Przedstawia on w rozbiciu na poszczególne miesiące wydatki pieniężne jakie należy ponieść na koszty związane z budową. Harmonogram ten można przedstawić w formie analitycznej , graficznej. Przebieg powinien być taki aby zadania finansowe stopniowo wzrastały wraz z rozwojem budowy a następnie stopniowo opadały.

52.Harmonogramy - ogólnie

Harmonogramy budowlane służą do graficznego odwzorowania organizacji produkcji. Twórcą harmonogramów był Polak K.Adamiecki.

Harmonogramy można podzielić na:

1.h. zadań rzeczowych - przedstawiają w odpowiednio przyjętej skali czasu przebieg złożonych procesów budowlanych oraz ich organizację,

2.h. zapotrzebowania zasobów produkcji - określają rodzaj oraz ilość zasobów niezbędnych do terminowego wykonania zaplanowanych zadań rzeczowych.

Ze względu na stopień szczegółowości h. można podzielić na:

• h. dyrektywne - stosowane do planowania wieloletniego,

• h. ogólne - stosowane do planowania rocznego i kwartalnego,

• h. szczegółowe - stosowane do planowania operatywnego miesięcznego oraz tygodniowo-dobowego.

H. dyrektywny realizacji przedsięwzięcia wchodzący w skład wytycznych realizacji inwestycji oraz założeń techniczno-ekonomicznych powinien ujmować wszystkie zadania prowadzące do uzyskania pełnego efektu produkcyjnego lub użytkowego w określonym czasie.

H. dyrektywny składa się z następujących części:

H. dyrektywny obejmuje najczęściej b. długi okres czasu (w praktyce 5 lat). Skala czasu 1 m-c. Czas realizacji poszczególnych prac określa się na podst. normatywnych cykli realizacji.

Harmonogram ogólny stanowi aktualizację oraz dokładniejsze opracowanie organizacji poszczególnych zadań inwestycyjnych (poszczególnych obiektów). H. ogólne obejmują okres 1 kwartału, roku, bądź 2 lat. Skala czasu 1 dzień.

Harmonogram ogólny składa się z:

a.części analitycznej, w której znajduje się wyszczególnienie poszczególnych robót budowl., ich wielkości oraz wyliczenia czynników organizacyjnych,

b.części graficznej, która przedstawia przebieg robót w odpowiedniej skali czasu,

c.wykresów sprawdzających, które przedstawiane są w postaci harmonogramów zatrudnienia robotników głównych specjalności oraz harmonogramów pracy maszyn.

Harmonogramy szczegółowe dotyczą realizacji poszczególnych elementów obiektu. Stanowią one aktualizację i uszczegółowienie h. ogólnego. Opracowywane są dla kolejnych miesięcy realizacji. Skala czasu 1 godzina, a nawet 1 minuta. Często bardzo rozbudowana część analityczna.

53.Ogólne harmonogramy zadań inwestycyjnych

Harmonogramy zadań rzeczowych mają zazwyczaj 3 części składowe:

1.zestawienie analityczne (dane liczbowe oraz wyliczenia głównych parametrów organizacji). Zestawienie analityczne jest najbardziej rozbudowane dla harmonogramów szczegółowych. Kolejne pozycje zestawienia analitycznego ujmują mniej lub bardziej złożone procesy (złożoność ta zależy od rodzaju harmonogramu: ogólny czy szczegółowy). Prawidłowo opracowany harmonogram harmonogramach ogólnych oraz opracowanych na ich podstawie harmonogramach pracy maszyn należy uwzględniać przerwy w pracy na przeprowadzenie obsługi technicznej (OTO).

54.Harmonogramy w układzie współrzędnych (cyklogramy)
odwzorowania cyklogramów są przeprowadzone w płaskim układzie współrzędnych. Na osi odciętych jest przyjmowana odpowiednia skala czasu, skalę tę uzależnia się od przewidywanej długotrwałości odwzorowanych zadań, jak i niezbędnej szczegółowości cyklogramu. Na osi rzędnych ustala się:

• skalę wielkości zadań (m, km),

• przedziały dla poszczególnych części oraz ich działek,

• przedziały dla działek, naw oraz pól między osiami poprzecznymi obiektów halowych,

• przedziały dla sekcji obiektu, jego kolejnych kondygnacji oraz działek.

Skalę z osi rzędnych określają

Przykład opracowania cyklogramu. Opracowany będzie na przykładzie procesu liniowego budowy nawierzchni drogowej.

Na osi odciętych przyjęto skalę kolejnych dni roboczych, a na osi rzędnych - zadania w km budowanej drogi. Projektowany przebieg złożonego procesu dotyczy: 1.-korytowania, 2.-wykonania warstwy odsączającej, 3.-betonowania ław, 4.-betonowania nawierzchni, 5.-wypełniania dylatacji lepikiem. Gdzie: T- czas budowy odcinka L km nawierzchni , dni roboczych, T_r- czas rozwijania się pracy równomiernej, T_z- czas zanikania pracy równomiernej, (T-T_r)- czas pracy na budowie każdej z brygad, f- dzienny front budowy zajmowany przez wszystkie pracujące brygady, v-postęp budowy, km/zmianę. Przy tych wskazanych oznaczeniach czas pracy każdej brygad wynosi:
T-T_r=L/v, front robót: f=LT/(T-T_r), czas rozwijania się pracy równomiernej T_r=fT7(L+f) (dni rob.), czas realizacji procesów ujętych metodą pracy równomiernej: T=T_r*(L+f)/f.

55.Harmonogramy pracy maszyn
opracowywane są na podstawie fragmentu harmonogramu ogólnego (np. praca betoniarek). W celu doboru maszyn o odpowiedniej wydajności w pierwszej kolejności sporządza się wykres potrzebnych wielkości produkcji dziennej (górna część rysunku).

Liczby w kółkach podają numerację pozycji ogólnego harmonogramu budowy, liczby ponad wykresem zaplanowane wielkości dziennej produkcji mieszanki betonowej. Wielkość niezbędnej produkcji dziennej wyznacza rodzaj oraz liczbę maszyn. Okresy stanowiące sumę T=t1+t+t2 dni roboczych określają okres dzierżawy maszyn: t1- czas potrzebny na przywiezienie i uruchomienie, t- planowany czas pracy produkcyjnej maszyny, t2- czas na demontaż i odwiezienie maszyny do bazy sprzętu. W

dniach Tm, rzędne wyrażają ilości materiałów dostarczonych przez 1, 2, 3 itd. przyjęte jednostki transportowe w czasie Tm (są to wydajności przyjętych jednostek transportowych w okresie Tm dni roboczych).

2.wykres sumowanej dostawy - jest to również krzywa łamana, której odcinki powinny być równoległe do odpowiednich promieni wykresu pomocniczego i mniej więcej równoległe do odcinków wykresu sumowanego zużycia. Nie należy przy tym dopuszczać do nazbyt długich zapasów w dniach, dopuszczalne są różnice Tm*2dni robocze.

Po sporządzeniu harmonogramu ustala się maksymalny zapas materiału. Jest on niezbędny do zaprojektowania wielkości składowisk i magazynów, a jego wartość to największa różnica rzędnych wykresów sumowanej dostawy i sumowanego zużycia.

56.Harmonogramy pracy jednostek transportu zewnętrznego
W celu sporządzenia harmonogramu należy:

1. podzielić materiały na grupy do przewozu na jednostkach transportowych określonego rodzaju, będącego w dyspozycji przedsiębiorstw,

1. wybrać typy jednostek transportowych do przewozu poszczególnych grup materiału,

1. sporządzić harmonogramy pracy jednostek transportowych poszczególnych typów.

Dobór typów jednostek należy przeprowadzać uwzględniając możliwość przedsiębiorstwa transportowo-spedycyjnego i własnej bazy transportu oraz rodzaj i stan dróg przejazdowych.

57.Harmonogramy szczegółowe
W porównaniu z h. ogólnym zawierają one znacznie więcej obliczeń analitycznych, mniejszy jest natomiast zakres części graficznej. H. szczegółowe sporządzane są głównie dla następujących przypadków:

-gdy zachodzi konieczność ustalenia czasu niezbędnego na wykonanie określonych złożonych prac budowlano-montażowych, a zwłaszcza w przypadku powtarzających się fragmentów konstrukcji. Za pomocą takich wycinkowych harmonogramów można ustalić czas niezbędny do wykonania całych obiektów lub zadań. Znajdują zastosowanie podczas opracowywania harmonogramów ogólnych,

-przy projektowaniu przebiegu realizacji obiektów o złożonej technologii wykonania, dużej ilości wykonawców i wyjątkowo trudnej koordynacji różnych rodzajów robót,

-podczas przygotowywania projektu realizacji robót w miejscu o dużym natężeniu ruchu, np. przy przejściach z pracami inżynierskimi, przez trasy komunikacyjne czynnych zakładów produkcyjnych. Wymagany jest wówczas bardzo dokładny harmonogram szczegółowy dla krótkich kilkugodzinnych okresów realizacji.

Skala robót w harmonogramie szczegółowym obejmuje okresy godzinowe, a nawet minutowe, ujmuje się procesy złożone i proste. Przy sporządzaniu harmonogramów szczegółowych konieczna jest dokładna znajomość wykonywanych robót, a także umiejętności brygad roboczych i możliwości sprzętowych.

58.Harmonogramy materiałów
H. m. sporządza się na podst.ogólnych harm. budowy oraz norm zużycia mat. podawanych w KNK lub dokładne normy zużycia opracowane we własnym zakresie. Harm. mat. określają podstawowe zagadnienia gospodarki materiałowej na budowie (dostawa, zużycie, zapasy). Stosowane są dwa sposoby opracowywania harm. mat.: graficzny i graficzno-analityczny. Harm.mat. oprac. sposobem graficznym wymaga następującego toku postępowania:

1.wykres dziennego zużycia materiałów - odpowiednie rzędne wykresu przedstawiają w przyjętej skali średnie ilości zużycia materiału, wielkości te są iloczynami dziennych wielkości zadań przez normę zużycia danego materiału na jednostkę miary zadań,

2.wykres sumowanego zużycia materiału - jest to krzywa łamana, której rzędne ustalają ilość zużycia materiału od pierwszego dnia, w którym dany materiał został użyty. Wartość tych rzędnych to sumy iloczynów dziennego zużycia przez liczbę dni, w których materiał będzie wbudowywany. Załamania krzywej występują w punktach zmian wielkości rzędnych dziennego zużycia.

3.określenie zapasu w dniach T_m: T_m=T_z-w+t_t+t_w, dni robocze,
T_z-w- czas, który upływa od złożenia zamówienia do rozpoczęcia wysyłki materiału, t_t- czas transportu od wytwórni na budowę, t_w- czas zużywany na wyładunek, przyjęcie, zmagazynowanie.
Poszczególne wartości ustala się na podstawie danych statystycznych.

1.sporządzenie wykresu pomocniczego do wykresu sumowanej dostawy: odcięta wykresu - przyjęty zapas materiału w ogólny budowy, obiektu powinien posiadać pozycje analogiczne do pozycji tabel elementów rozliczeniowych kosztorysów obiektu oraz układ kolejnych pozycji musi być zgodny z technologiczną kolejnością wykonywania elementów obiektu. Przy oprac. ogólnych harm. budowy w poszczególnych pozycjach ujmuje się wyłącznie procesy zasadnicze, natomiast harm. szczegółowe, zależnie od potrzeb, odpowiednie procesy pomocnicze i zasadnicze. Produkcja dzienna - zmianowa (obliczona w zestawieniu analitycznym) służy do m.in. opracowania harm.: materiałów, pracy maszyn, jednostek transportowych oraz ustalenia zapotrzebowania na wodę, ciepło, energię elektryczną.

2.graficzny przebieg realizacji procesów w odpowiednio przyjętej skali czasu, istnieją przy tym dwie skale czasu:
- kolejne jednostki czasu (minuty, godziny, zmiany, dni robocze),
- uwzględniająca regulaminowy czas pracy w godzinach doby i zmiany - h. szczegółowy oraz dni kalendarzowe robocze - h. ogólny.
Długość procesu zaznacza się o gr. 2mm w odl. 2 mm od dolnej linii ogranicz. pozycję. Podział obiektu na działki zaznacza się poprzez przesunięcie linii gr. 2mm o 1 mm. Nie należy nad projektowanym przebiegiem wpisywać czasów trwania procesów (ze względu na przejrzystość wykresu).

3.wykresy sprawdzające, kt. sporządza się w celu sprawdzenia prawidłowości opracowania części analitycznej i graficznej zadań rzeczowych. Wykresy sprawdzające wykonuje się w postaci harm. pracy maszyn, harmonogramów zatrudnienia. Wzajemny układ opisanych wyżej 3 części harmonogramu zadań rzeczowych wygląda jak na rys.

59.Metody sieciowe organizacji planowania produkcji
znalazły swe praktyczne zastosowanie w II połowie lat pięćdziesiątych bieżącego stulecia.

Pierwsza z metod sieciowych to metoda CPM opracowana w USA w koncernie chemicznym do planowania napraw instalacji i aparatury przemysłu chemicznego. Wprowadzona do stosowania w Polsce otrzymała nazwę metody drogi krytycznej (MDK). Metoda CPM ma charakter deterministyczny - stosowana w warunkach pewności jednoznacznie określone czasy trwania poszczególnych działań i jednoznacznie powiązania technologiczne tych działań.
Przy programowaniu, projektowaniu produkcji rakiet typu POLARIS zastosowano metodę PERT. Metoda PERT jest metodą probabilistyczną, którą stosuje się w przypadkach niepełnego rozpoznania warunków i wielkości zadań utrudniających dokładne określenie czasów trwania poszczególnych procesów. Szacuje się je jako zmienne losowe o znanym rozkładzie prawdopodobieństwa.
W praktyce organizacyjnej poleskiego budownictwa najczęściej stosuje się metodę CPM (MDK), która występuje pod różnymi nazwami, np. analiza drogi krytycznej, metoda decydujących ciągów czynności (MDC).
Istotną cechą praktyczną metod sieciowych jest możliwość odwzorowań bardzo złożonych działań lub złożonych procesów produkcyjnych za pomocą dwóch symboli, które oznaczają działanie (czynności) i zdarzenie. W porównaniu z harmonogramami i cyklogramami metody sieciowe wyróżniają się następującymi korzystniejszymi cechami:

1.pozwalają na łatwiejsze odwzorowania wzajemnych zależności pomiędzy poszczególnymi procesami przygotowawczymi, pomocniczymi i zasadniczymi,

2.wskazują zapasy czasu dla procesów, które nie decydują o terminowej realizacji (występują poza drogą krytyczną),

3.pozwalają, w razie potrzeb, na łatwą wielokrotną aktualizację sieci,

4.zapewniają łatwe posługiwanie się ETO.

63.Układy procesów w modelach sieciowych.

Należy dążyć do jak najbardziej przejrzystych układów modeli sieciowych. Wytyczne dzięki którym można zapewnić prostą formę modeli sieciowych:

1.Procesy powinny być umieszczane w modelu w chronologicznej kolejności. Sieci o liczbie zdarzeń do 40 mogą być od razu w całości. Przy większej liczbie zdarzeń należy sieć odwzorowywać kolejnymi etapami np. stan zerowy itd. Procesy zasadnicze powinny być wykreślane wcześniej, aby ich realizacji powinna być rozpatrywana wg. 3 kryteriów:

1.Kryterium najkrótszego czasu wykonania zadań - polega ona na koncentracji zasobów produkcji na podstawowym procesie budowlanym i tak szybkim jego wykonaniu jak pozwala na to zastosowana technologia. 2.Kryterium ciągłości i równomierności - kryterium to dotyczy pracy jednostek produkcyjnych, zaopatrzenia materiałowego, pracy transportu, potrzeb i zużycia pozostałych zasobów. Spełnienie tego kryterium jest osiągalne przy postępowaniu spełniającym kryterium minimum czasu realizacji.

3.Kryterium równomiernego zaangażowania zasobów produkcji. Należy wiązać je z warunkiem stabilizacji zatrudnienia przy realizacji zasadniczych procesów budowlanych. W ten bowiem sposób zapewnia się równomierne zaangażowanie maszyn, zużycie materiałów, energii, wody. Kryterium to może być spełnione tylko dzięki przesłankom pracy równomiernej.

64.Technologiczny model sieciowy oraz siatki technologiczne.

Model sieciowy jest odwzorowaniem technologii określonego procesu złożonego. Przedstawia on kolejność jego procesów składowych, równoległość i ewentualnie ich równoczesność wraz z uwarunkowaniami i powiązaniami dyktowanymi przez technologię. Model technologiczny nie uwzględnia wielkości poszczególnych zadań cząstkowych, nie określa trwania procesów i wielkości zasobów do ich wykonania.

Siatki technologiczne - są częściami technologicznego modelu sieciowego ujmującymi poszczególne określone elementy obiektów, realizowane konkretną technologią. Z odpowiednich siatek technologicznych kompletuje się technologiczny model sieciowy dla obiektu lub zespołu obiektów, realizowanych przez jedną jednostkę produkcyjną. Przerwy technologiczne należy odwzorowywać podobnie jak procesy lecz liniami przerywanymi z napisem „Przerwa technologiczna”. Poniżej należy podawać wartość liczbową czasu ich trwania. Modele sieciowe z uwarunkowaniami organizacyjnymi muszą przewidywać zapewnienie frontów i ciągłości pracy jednostką produkcyjnym w okresach przerw technologicznych. Uzyskuje się to dzięki podziałowi obiektu na działki robocze i przestrzeganiu przesłanek metody pracy równomiernej. Konkretnie w okresach przerw technologicznych należy poszczególnym brygadom zapewnić pracę na innych działkach budowy. Musi to być uwzględnione i odwzorowane w modelu sieciowym.

61.Praktyczne postępowanie przy metodzie decydujących ciągów działań MDC.

Postępowanie jest następujące:

1.Podział przedsięwzięcia lub zadania inwestycyjnego na procesy o stopniu agregacji odpowiednim dla konkretnego stopnia szczegółowości modelu. Przy podziale należy:

-ustawić zakres działalności ujmowanej przez przygotowany model sieciowy

-opracować wykaz procesów składających się na przedsięwzięcie lub zadanie

-określić warunki technologiczne i organizacyjne które mają wpływ na konkretne powiązania oraz zależności projektowanego modelu

2.Opracowanie modelu sieciowego przy uwzględnieniu:

-chronologicznej kolejności procesów

-ciągłości i równomierności przebiegu działań i optymalizacji czasu ich trwania

-powiązań technologicznych i organizacyjnych

3.Ustalenie czasów cykli cząstkowych stanowiących czasy planowane trwania poszczególnych procesów.

4.Obliczeniowe ustalenie czasów występujących zdarzeń, zapasów czasu oraz procesów, które znajdują się na drodze krytycznej, tworząc tzw. Decydujący ciąg procesów.

5.Analiza otrzymanych wyników i korekta przednich ustaleń w zakresie:

-dostosowania przebiegu procesów do wymaganych terminów realizacji oraz posiadanych zasobów

-układu procesów w modelu

6.Skompletowanie dokumentacji dotyczącej uzasadnień, wykresów pomocniczych, wykazów oraz opisów, uzupełniających informacji nie zawartych w modelu sieciowym, a niezbędnych przy zarządzaniu i kierowaniu realizacją zaplanowanych zadań.

62.Podział przedsięwzięć i zadań operacyjnych na procesy uwzględniające operacje.

Przed przystąpieniem do opracowań modeli sieciowych należy dokładnie rozpoznać całokształt rozwiązań technicznych i technologicznych, planowanych do realizacji obiektów.

Stopień dokładności tego rozpoznania zależy od stopnia złożoności tego procesu. Dla przykładu, proces produkcji prefabrykatów możemy podzielić na składowe procesy, operacje:

rozformowanie prefabrykatów, czyszczenie formy, smarowanie, montaż formy, montaż zbrojenia, układanie betonu, układanie faktury.

Podział zadań na procesy powinien być przeprowadzony z uwzględnieniem odpowiedniej struktury (wyodrębniając programowanie, projektowanie, realizację obiektów, dostawy dóbr inwestycyjnych, ich instalowanie i przygotowanie do użytkowania). Ponadto powinny być wyodrębnione poszczególne zadania inwestycyjne, ich generalni wykonawcy i podwykonawcy.

Zadania ogólnobudowlane, nawet realizowane przez jednego wykonawcę wymagają podziału na: procesy stanów zerowych, wykonanie ustroju nośnego obiektów, wykonanie pozostałych procesów ogólnobudowlanych.

Przy projektowaniu realizacji obiektów niejednorodnych (aby zapewnić ciągłość pracy brygad) należy całe zadanie podzielić na procesy wykonywane przez poszczególne brygady branżowe.

Należy unikać poważniejszej rozbudowy modeli sieciowych. Zaleca się opracowywanie siatek technologicznych lub harmonogramów szczegółowych dla poszczególnych elementów scalonych obiektu odwzorowujących zaprojektowaną technologią i organizacją procesów średniego stopnia złożoności. Przy takim postępowaniu model sieciowy procesu wyższego stopnia złożoności będzie komplikacją siatek technologicznych procesów o jeden stopień niższej złożoności.

Przykładowo: podział procesu złożonego na procesy pros trze, przewidziany do wykonania przez brygady branżowe.

60.Metody programowania sieciowego , zastosowanie do projektów i realizacji złożonych budowli inżynierskich. Zastosowanie w dziedzinie towarowych.

Opierają się na następujących założeniach: model programu będący graficzną postacią planu przybliża sieci zdarzeń i czynności.

1.zdarzenia stanowią stany: warunki pracy, które można jednoznacznie określić w chwili ich zajścia,

2.czynności, czyli działania stanowią niezbędny proces do zaistnienia każdego zdarzenia w sieci z wyjątkiem zdarzeń początkowych.

Rozróżnia się:

-czynność rzeczywistą - realizacja związana jest z wpływem czasu oraz zużywaniem materiałów,

-oczekiwanie - pewną czynność muszą wykonać sami pracownicy lub te same maszyny w różnych miejscach lub w tym samym czasie.

Podstawy formalne:

-początkiem każdej czynności jest zdarzenie zwane dalej zdarzeniem poprzedzającym,

-końcem każdej czynności jest zdarzenie następujące,

-czynności mogą się rozpoczynać tylko od zdarzenia zrealizowanego.

Technika budowy modeli sieciowych:

-naniesienie zdarzeń na wykresie oraz ich numeracja,

-połączenie zdarzeń czynnościami oraz ich korekta,

-wprowadzenie fikcyjnych zdarzeń i czynności.

65.Sieci wycinkowe.

Modele sieciowe przedsięwzięć i zadań inwestycyjnych powinny ujmować całość działań dotyczących realizacji inwestycji poczynając od projektowania, przez przygotowanie terenu pod budowę dostawy wyposażenia, jego zainstalowania, rozruch, odbiory, kończąc na przekazaniu inwestycji do eksploatacji. Wszyscy współrealizatorzy pod kierunkiem generalnego realizatora inwestycji lub inwestora i generalnego wykonawcy powinni przygotować sieci wycinkowe ujmujące działania, które będą przez nich wykonywane. Sieci wycinkowe kompiluje się w zbiorczy model sieciowy inwestycji. Integrując sieci wycinkowe w zbiorczy model sieciowy należy przestrzegać analogicznych zasad organizacyjnych jak przy harmonogramach: technologicznej kolejności procesów; postępu procesów zapewniającego stateczność konstrukcji realizowanych obiektów; harmonizacji wszystkich procesów realizacyjnych; równomierności i rytmiczności produkcji; kompleksowej mechanizacji procesów budowlanych o możliwie najszerszym zasięgu.

Analiza sieci wycinkowych oraz ich łączenie wymagają oprócz tych zasad organizacji, również podporządkowania w zasadzie optymalizacji. Ta zasada

1.Stosując obowiązujące normy pracochłonności lub wydajności pracy oraz aktualne informacje uzyskane na budowie lub przedsiębiorstwie, dotyczące średnich wysokości przekroczeń tych norm.

2.Dzięki posiadanym doświadczeniom z wykonania takich samych procesów (nakłady pracy zarejestrowane na jednostkę procesu lub czasy wykonania procesów określonej wielkości za pomocą konkretnego zestawu ludzi i maszyn). Czas trwania procesu oblicza się jako iloraz pracochłonności (r-g lub m-g) przez skład liczbowy jednostki produkcyjnej ustalonej do realizacji określonego procesu. Przy posługiwaniu się normami nakładów pracy zachodzi potrzeba ich scalania do takiego stopnia złożoności, jakim charakteryzuje się dany proces modelu. Scalanie nakładów pracy przeprowadza się podobnie jak w opracowaniach części analitycznych harmonogramów zadań rzeczowych wykazy wielkości zadań i ich pracochłonności muszą być uzupełnione numeracją zdarzeń warunkujących i wskazujących powiązania technologiczne i organizacyjne. Są to sposoby najczęściej stosowane w praktyce. Pierwszy jest aktualny tylko przy dyrektywnych modelach sieciowych przedsięwzięć, opracowywanych przy wysokim stopniu złożoności procesów odwzorowywanych w modelu. Drugi z tych procesów polega na posługiwaniu się „przerobową” wydajnością pracy i określeniu jej jako nakładów ilorazów kwot kosztorysowych przez te wydajności przypadające na jednego robotnika „bezpośrednio produkcyjnego” nawet posługując się statystycznymi wydajnościami „przerobowymi” kształtującymi się w przedsiębiorstwie dla poszczególnych zawodów - specj., uzyskuje się wyniki niedokładne ze względu na zmienność struktury zadań na poszczególnych obiektach, zmienność warunków realizacyjnych, niedokładność danych statystycznych.

66.Rytmiczność budowlanych ciągów produkcyjnych w odwzorowaniach modeli sieciowych.

zorganizowaną produkcję budowlaną charakteryzują ustabilizowane, rytmiczne ciągi produkcyjne wykonywania procesów. Rytmiczność takich ciągów procesów budowlanych uzyskuje się dzięki metodzie pracy równomiernej. Odwzorowanie fragmentu modelu sieciowego dla procesu jednotypowego, w którym rytm jest równy czasowi pracy jednostek produkcyjnych na poszczególnych działkach budowy

Przy stosowaniu metody pracy równomiernej jej parametry są zdeterminowane, a określenie czasu trwania procesów złożonych za pomocą wzorów analitycznych jest prostsze i szybsze niż technika metod sieciowych.

67.Dostawy zasobów w odwzorowaniach modeli sieciowych.

Istotną cechą pozytywną metod sieciowych jest możliwość ujęć w modelach działań przygotowawczych dostaw maszyn i urządzeń wyposażenia obiektów, materiałów itp. Dzięki temu zapewnia się realne podstawy planowania przebiegu zadań rzeczowych. Przy obliczaniu modelu w układzie najwcześniejszych terminów zaistnienia zdarzeń i ustaleniu czasu wykonania zadania ujętego modelem, uwzględnia się je analogicznie jak działania produkcyjne z odpowiednio ustalonymi wartościami czasu. W drugim etapie obliczeń przy określaniu najpóźniejszych terminów wystąpienia zdarzeń przyjmuje się czasy trwania procesów dostawczych równe zeru. Dzięki temu procesy dostawcze tworzą zapasy czasu dla poprzedzających je procesów produkcyjnych, jeżeli nie znajdują się one na drodze krytycznej. Dostawy elementów budowlanych nie powinny stanowić o terminie zakończenia zadań, a więc nie powinny znaleźć się w decydującym ciągu procesów, ponieważ czas oczekiwania na dostawy wpływałby na terminy rozpoczynania wszystkich procesów pozamontażowych. Nie można dopuszczać do ograniczenia tempa montażu na skutek niezsynchronizowanych dostaw prefabrykatów.

68.Tablice do odwzorowań modeli sieciowych.

Tablice preforowane są bardzo przydatne przy odwzorowaniach modeli sieciowych i ich aktualizacji. Otwory preforacji wykonuje się stosunkowo gęstym rozstawie tj. Na siatce kwadratów o wymiarach 20x20 mm. Tablica jest wykonana z przezroczystego- plexiglasów i połączona z zieloną płytą podkładową. Dookoła zew. krawędzi tablicę zaopatruje się w ramkę z prześwitem. Prześwit służy do wprowadzenia kartek z informacjami o podziale sieci na pasy poziome i pionowe. Zdarzenia oznacza się za pomocą „grzybków”, których nóżki umieszcza się w otworach preforacji płyty. Przebieg procesów odwzorowuje się przez rozpięcie i zamocowanie na nóżkach „grzybków” sznurków w różnych kolorach (czerwonym- dla procesów decydującego ciągu). Nazwy procesów umieszcza się na podłużnych tabliczkach. Poniżej rozpiętych sznurków na tabliczkach kwadratowych podaje się czasy trwania procesów.

69.Określenie czasu trwania procesów w warunkach pewności. (coś innego!!!)

W warunkach pewności czas trwania procesów określa się:

podporządkować odpowiednie procesy pomocnicze.

2.Modele można opracować sposobem „w przód” bądź „wstecz”. Sposobem „w przód” ustala się, które procesy mogą być rozpoczynane po ukończeniu poprzedzających. Sposobem „wstecz” określa się które procesy powinny poprzedzać działania odwzorowane ostatnio.

3.Przede wszystkim należy opracować model technologiczny. Po uwzględnieniu powiązań technologicznych do modelu wprowadza się uwarunkowania organizacyjne (np. liczby brygad, ich składy osobowe).

4.W modelach sieciowych nie stosuje się skali czasu.

5.Procesy o określonych wartościach czasu ich trwania należy odwzorowywać poziomo. Nie należy dopuszczać do większej niż 3 liczby procesów wybiegających lub zbiegających pod kątem ostrym w jednym zdarzeniu. Przy większej liczbie procesów należy wydłużać oznaczenie zdarzenia a procesy prowadzić poziomo i równolegle.

6.W celu zapewnienia odpowiedniej czytelności modelu, należy zachowywać odległości pomiędzy równoległymi odwzorowaniami procesów od 1,5-2,0 cm a pomiędzy sąsiednimi zdarzeniami 3-5 cm.

7.Procesy zerowe powinny być oznaczone liniami przerywanymi pionowymi lub pod kątem 45^o.

8.Czytelności modelu dopomaga istotnie jego podział na pasma pionowe i poziome. W pasmach poziomych wyodrębnia się poszczególne obiekty i ich wykonawców, w pionowych - etapy realizacji.

-przy symetrycznym rozkładzie normalnym W₁=1, W₂=4, W₃=1

-W₁=2, W₂=4, W₃=1

70.Określenie czasów trwania procesów w warunkach niepewności.

W USA przeprowadzono prace nad modelem probabilistycznym , który został nazwany PERT.

System PERT jest stosowany przy programowaniu wszelkich nowych i niepowtarzalnych procesów, gdy trudne jest określenie czasów ich wykonania lub gdy czasy te mogą być osiągane w nierozpoznanych, przypadkowych warunkach. Dotyczy on przede wszystkim sposobu określania czasu trwania takich procesów. System PERT w swej istocie oparty jest na założeniu, że czas potrzebny na realizację określonego procesu t jest zmienną losową o znanym rozkładzie prawdopodobieństwa, odpowiadającemu rozkładowi β. Przyjęto za praktycznie wystarczające szacowanie czasu trwania procesów na podstawie trzech jego ocen: optymistycznej, najbardziej prawdopodobnej i pesymistycznej.

Czas optymistyczny „a'' ma wartość najmniejszą, można ją osiągnąć w najpomyślniejszych warunkach. Czas najbardziej prawdopodobny „m'' to wartość przeciętna dla warunków normalnych, a więc średniego poziomu technologii i organizacji. Jego wielkość występowałaby najczęściej, gdyby rozpatrywany proces był wielokrotnie wykonywany w warunkach normalnych. Czas pesymistyczny „b'' może wystąpić w przypadkach realizacji procesu w najbardziej niekorzystnych warunkach. Spośród trzech ocen jego wartości będzie największa.

Przy ustaleniu wartości czasów wpisywanych dla procesów modelu sieciowego interesuje nas czas oczekiwany t_p=(W₁a+W₂m+W₃b)/(W₁+W₂+W₃)

-Przy rozkładzie niesymetrycznym do obliczeń t_p przyjmuje się wagi o wartościach W₁=1, W₂=4, W₃=2

-przy symetrycznym rozkładzie normalnym W₁=1, W₂=4, W₃=1

-W₁=2, W₂=4, W₃=1

71. Obliczenia modeli sieciowych

Obliczenia modeli sieciowych przeprowadza się w dwóch kolejnych etapach. Etap I Dla każdego zdarzenia modelu ustala się obliczeniowo możliwy, najwcześniejszy termin jego wystąpienia. Obliczenia rozpoczyna się od pierwszego zdarzenia a najwcześniejsze wymienione terminy oblicza się jako sumę, przeważnie liczoną w dniach poczynając od zdarzenia początkowego, czasów trwania wszystkich procesów do interesującego zdarzenia

t_{z (i,j)} =t _{r (i,j)} + t _(i,j)

i- zdarzenie początkowe procesu

1-zdarzenie końcowe procesu

t_{r (i,j)} -najwcześniejszy termin rozpoczęcia procesu i-j

t _{z (i,j)} -najwcześniejszy termin zakończenia procesu i-j

t _(i,j) - czas trwania procesu

W przypadku gdy określone zdarzenie jest końcowe dla kilku procesów, należy obliczać sumy wszystkich ciągów, które przebiegają od zdarzenia początkowego do aktualnie analizowanego. Suma o wartości największej określa możliwy najwcześniejszy termin zaistnienia określonego zdarzenia.

t _{z (i,j)} = max [ t _{r (i,j)} + t _(i,j) ]

Etap II obliczenia najpóźniejszych terminów wystąpienia zdarzeń, zapewniających dotrzymanie terminu ukończenia odwzorowanego modelu sieciowego. Obliczenia są rozpoczynane od ostatniego zdarzenia modelu

Najpóźniejsze terminy zdarzeń otrzymuje się odejmując czas wykonania poszczególnych procesów od czasu wystąpienia zdarzenia końcowego.

t _{r (i,j)} = t_{z (i,j)} - t _{(i,j)_}

W przypadku gdy rozpatrywane zdarzenie jest wyjściowe dla kilku ciągów, to najpóźniejsze terminy należy obliczać dla wszystkich tych ciągów, przyjmować miarodajne wartości najmniejsze

t _{r (i,j)} = min [ t _{z (i,j)} - t _(i,j) ]; t _{r (i,j)} -najpóźniejszy czas rozpoczęcia procesu i-j, t _{z (i,j)} - najpóźniejszy czas zakończenia procesu i-j

72. Zapasy czasu - definicje

Zdarzenia bez zapasów czasu wyznaczają decydujący ciąg działań / drogę krytyczną /

natomiast z małą liczba dni zapasu tworzą tzw. Strefę decydującą ,nazywamy też strefą krytyczną.

1.Całkowity zapas czasu Zc - stanowi różnicę pomiędzy najpóźniejszym i najwcześniejszym terminem zakończenia określonego procesu / Wykorzystanie zapasu całkowitego w czasie realizacji zadania nie zmienia ustalonego terminu ukończenia zaplanowanych działań jednak powodują wyczerpanie się zapasu czasu następnych procesów ciągu.

2.Swobodny zapas czasu - Zs stanowi różnicę pomiędzy najwcześniejszym terminem zakończenia określonego

procesu i najwcześniejszym terminem rozpoczęcia następnego procesu.

3.Warunkowy zapas czasu Zw jest różnicę pomiędzy zapasem całkowitym i swobodnym.

Niezbędny zapas czasu Zn określany jest różnicą

Zn = t _{z (i,j)} - t _{r (i,j)} - t _(i,j)

Niezależność zapasu czasu polega na możliwości rozpoczęcia i zakończenia procesu bez naruszenia najwcześniejszego terminu następującego zadania.

73. Aktualizację modeli sieciowych przeprowadza się:

1.Opóźnienie realizacji pewnych procesów modelu i spowodowanych tym zmian przebiegu decydującego ciągu ( drogi krytycznej ).

2.Potrzeby przyspieszenia terminu zakończenia zadania ujętego odwzorowania.

3.Zmian technologii wykonania procesów.

Aktualizację modelu sieciowego należy przeprowadzić w przypadku występowania znacznych różnic pomiędzy

ustaleniami sieci a rzeczywistym przebiegiem realizacji ( co najmniej raz na kwartał )

Decyzję o aktualizacji modelu sieciowego powinno podejmować kierownictwo generalnego wykonawcy

Dane do aktualizacji zbiera się na 2-3 dni przed jej terminem realizacji uwzględniając roboty wykończeniowe w jej trakcie . Stwierdzone i przewidywane zmiany nanosi się na sieć powiązań. Dotyczą one zmian terminów i czasów trwania poszczególnych czynności. Zapis aktualizacyjny polega na skreśleniu wartości wcześnie i napisaniu obok wartości aktualnych. Do procesów nie zakończonych czas ich trwania zmniejsza się do liczby

niezbędnej do ich zakończenia. Następnie wprowadza się uzupełniające zdarzenie fikcyjne ( początkowe dla aktualizowanej części modelu ) i łączy się powiązaniami ze wszystkimi zaleceniami poprzedzającymi procesy które nie zostały jeszcze ukończone lub rozpoczęte. Następnie należy przeliczyć tak przygotowany model sieciowy i wyznaczyć nową drogę krytyczną.

74.Planowanie zasobów przy metodach sieciowych.

Zasoby niezbędne do realizacji zadań odwzorowanych w modelach sieciowych ustala się przypisując procesom modelu odpowiednie wielkości zadań oraz zasobów produkcji do ich wykonania.

Wykorzystuje się następujące programy:

1.sumujący, określający zapotrzebowanie na poszczególne rodzaje zasobów w odpowiednich przedziałach czasu,

2.bilansujący, który dla określonych przedziałów czasu ustala nadmiar ilościowy

Zaplecze bezpośrednie - tworzą własne jednostki produkcyjne i usługowe firm. Nie wyklucza to podporządkowania kombinatom budowlanym zakładów produkcji elementów budowlanych bez usługowo-naprawczych maszyn i urządzeń pomocniczych oraz transportowych.

Bezpośrednie zaplecze tymczasowe - to place budowy zagospodarowane na czas realizacji konkretnych inwestycji, dostosowane dla wielkości i rodzaju zadań, technologii i tempa realizacji.

75. Istota i podstawy teoretyczne programu sumującego.

Zastosowanie elektronicznej techniki obliczeniowej znacznie przyspiesza opracowania

rodzaje programów:

1.Sumujący - określa zasoby poszczególnych rodzajów zasobów w odpowiednich przedziałach czasu

2.bilansujący - dla przedziałów czasu ustala nadmiar lub niedobór ilościowy zasobów w stosunku do wielkości wymaganych

3.optymalizujący - doprowadzający do optymalnego rozmieszczenia zasobów będących w dyspozycji i spełniające aktualnie interesujące kryterium.

Istota i podstawy teoretyczne programu sumującego - program polega na sumowaniu zasobów produkcji

określonego rodzaju w sposób narastający z wpływem czasu i w miarę realizowania zadania odwzorowanego

w modelu sieciowym. Ustala on:

-całkowite zużycie określonego rodzaju zasobów

-zużycie tych zasobów w określonych przedziałach czasu, niezależnie od przebiegu realizacji według najwcześniejszych czy też najpóźniejszych terminów wystąpienia zdarzeń.

75 - c.d.

Aby określić wielkość zasobów są niezbędne

- wielkości zdarzeń związanych z każdym procesem sieci, dla których są konieczne te zasoby

- normy lub normatywy zużycia danego rodzaju zasobów na jednostkę miary procesu N _{z (i,j)}

Zz = Σ X _{z (i,j)} N _{z (i,j)} przy jedno typowych powtarzalnych procesach

Zz= Σ X _{z (i,j)}

Zz -sumaryczne zużycie z-tego rodzaju zasobów

m - liczba procesów w których jest dany nakład

Podokres czasowy pc - przedział czasu mierzony w określonych jednostkach

Tpc - czas trwania podokresu ( w dniach roboczych )

T - planowany czas trwania określonego zadania prod.

T>Tpc >0

przy obliczeniach należy:

- ustalić czas realizacji procesu w tym podokresie

- rozpoznać położenie tego procesu w najwcześniejszych i najpóźniejszych terminach jego realizacji

76.Esogramy, planowanie zasobów do realizacji zadań rzeczowych.

Powyższe zagadnienie sprowadza się do przypisania procesom modelu wielkości robót i środków produkcji do ich wykonania.

Sumowanie zużycia zapasów określonego rodzaju przeprowadzone jest w sposób kumulacyjny, który narasta od początku do zakończenia całokształtu zadań, analogiczne jest do obliczeń i odwzorowania zużycia materiałów. Przy metodach sieciowych większość procesów występująca w nich ma zapasy czasu. Przyjmuje się sumowanie zużycia zasobów wg najwcześniejszych terminów rozpoczęcia procesów a następnie wg najpóżniejszych terminów zakończenia procesów. Otrzymuje się w ten sposób dwa ciągi liczb, określające możliwy, najszybszy i najwolniejszy przyrost zużycia określonych zasobów w czasie realizacji zadania.

Krzywa rzeczywista powinna mieścić się między krzywą Z_nw a Z_np (zapasy). W przypadku, gdy zmniejszają się zasoby czasu przy przebiegu realizacji procesów (krzywa rzeczywistego zużycia obniża się do krzywej granicznej dolnej) powstaje wówczas zagadnienie terminowego wykonania zadań. Jeżeli krzywa rzeczywista przetnie krzywą Z_np - termin realizacji nie będzie dotrzymany. Przecięcie się z krzywą Z_nw nie sygnalizuje zagrożenia terminowej realizacji, jednak wymaga korekty przebiegu określonych robót, aby wyeliminować ewentualność zakłócenia realizacji.

Strefa manewrowa (pomiędzy Z_nw i Z_np) dla określonego układu jest tym mniejsza im procesy mają mniejsze zapasy czasu, a pokrywają się, gdy procesy nie mają zapasów, znajdują się więc na obwodzie krytycznej.

Przykłady zastosowań esogramów:

1.planowanie układów pracy oraz zatrudnienia,

2.określanie największych i najmniejszych niezbędnych nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej,

3.planowanie „zapotrzebowania” na transport,

4.kontrola zaangażowania zasobów produkcji,

5.ustalenie planów finansowania realizacji inwestycji,

6.kontrola nakładu mocy przedsiębiorstwa itd..

77.Zagospodarowanie placów budowy i jego miejsce w zapleczu produkcji budowlanej- def..

W związku z intensywnym rozwojem uprzemysłowienia, wielkość, zakres oraz zadania tymczasowego zaplecza znacznie zmalały.

Zaplecze produkcji budowlanej- to wytwórnie oraz zakłady produkcji pomocniczej i usług dla potrzeb produkcyjnych oraz obiekty i wyposażenie zaspakajające potrzeby załóg. Zaplecze wymaga odpowiednich struktur :

1.wszystkie obiekty zagospodarowania placu budowy rozmieszczać należy na terenach wolnych, na których mogą być eksploatowane do czasu wykończenia obiektu, 2.lokalizacja obiektu w pobliżu istniejących lub budowanych stałych dróg, sieci kanalizacyjnych,3.obiekty te powinny być wznoszone bez potrzeby wykonywania większych robót ziemnych,

4.obiekty zagospodarowania placu budowy powinny być rozmieszczone na jednym zwartym terenie (obniżenie kosztów urządzania dróg),5.lokalizacja urządzeń wytwórczych powinna odpowiadać warunkom najmniejszej ilości przewozów wyrażonych w tonokilometrach.

Do projektowania zagospod. można przystąpić po uprzednim ustaleniu rozwiązań dotyczących:1.technologii wykonania zasad prac budowlanych, 2.harmonogramu lub modeli sieciowych realizacji zadań bud.,3.harmono-gramów, esogramów lub zapotrzebowań na podst. zasady produkcji.

Technologia wykonania procesów zasadniczych ma bezpośredni wpływ na zagospodarowanie placu budowy. Zagospodarowanie musi zapewniać możliwość wykonania wszystkich procesów bud. według określonej technologii w sposób najbardziej sprawny. Harmonogramy, lub modele sieciowe realizacji zadań rzeczowych służą do następujących opracowań dotyczących zagospodarowania placu budowy:

1.obliczeń powierzchni oraz ustalenia lokalizacji placów składowania materiałów i prefabrykatów,2.zaprojektowania dróg dla poziomego transportu zewnętrznego i wewnętrznego,

3.obliczeń zapotrzebowania na energię elektryczną, wodę;4.ustaleń wielkości wytwórni pomocniczych bud.,5.określenia potrzeb podwykonawców na tym zapleczu.

Rozróżnia się dwa rodzaje opracowań zagospodarowania placów budów:1.generalny plan budowy, opracowany przy wytycznych realizacji inwestycji stanowiących część składową założeń tech.-ekon. (ZTE),2.zagospodarowania przyobiektowe w projektach tech. i org. budowy. Projekty zagospodarowania placów budowy składają się z części:1.obliczeniowo-opisowej- zawierającej obliczenia wielkości poszczególnych elementów zagospodarowania; uzasadnia przyjętą lokalizację, wskazuje ekonomikę przyjętych rozwiązań (koszty zagospodarowania od 3 do 7 % wartości wznoszonych obiektów),2.graficznej.

78.Główne elementy zagospodarowania budowy oraz podstawy ich projektowania.

Zagospodarowanie placu budowy to wyposażenie niezbędne do wykonania zadań budowlano-montażowych w konkretnych warunkach określonego placu budowy. Składa się na nie:

1.maszyny oraz urządzenia transportu pionowego i pionowo-poziomego,

2.zespół maszyn o zmiennych stanowiskach lub frontach pracy, 3.sieć komunikacyjna obejmująca drogi dojazdowe wybudowane i użytkowane przez budowę oraz trasy komunikacyjne w obrębie placu budowy, 4.przyobiektowe składowiska materiałów oraz prefabrykatów, 5.wytwórnie wyrobów ślusarsko-kowalskich itd., 6.składowiska i magazyny materiałów budowlanych, 7.obiekty higieniczno-sanitarne placu budowy, 8.obiekty administracyjno-biurowe budów, 9.urządzenia p-poż,

10.instalacje: woda, ciepło, elektryczność, 11.ogrodzenia placu budowy.

Do projektowania zagospodarowania można przystąpić po uprzednim ustaleniu rozwiązań dotyczących: 1.technologii wykonania zasad prac budowlanych, 2.harmonogramu lub modeli sieciowych realizacji zadań bud., 3.harmonogramów, esogramów lub zapotrzebowań na podstawowe zasady produkcji. Zagospodarowanie musi zapewniać możliwość wykonania wszystkich procesów bud. według określonej technologii w sposób najbardziej sprawny.

Harmonogram oraz modele sieciowe - określają kolejność przebiegu wykonania zadań rzeczowych budowy, czas ich wykonania oraz wielkość produkcji dziennej określonych procesów. Ustalenia te służą do następujących opracowań dotyczących zagospodarowania:

1.obliczeń powierzchni oraz ustalenia lokalizacji placów składowania materiałów i prefabrykatów, 2.zaprojektowania dróg dla poziomego transportu zewnętrznego i wewnętrznego, 3.obliczeń zapotrzebowania na energię elektryczną, wodę; 4.ustaleń wielkości wytwórni pomocniczych bud., 5.określenia potrzeb podwykonawców na tym zapleczu.

Harmonogramy lub esogramy mat. - służą do zaprojektowania gospodarki materiałowej budowy. Ustalone w harmonogramie zapasy ilościowe materiałów pośrednio określają niezbędne powierzchnie składowisk i magazynów. Harmonogram pracy maszyn- określa ich rodzaje, liczbę oraz czas pracy na budowie. Maszyny powinny mieć zapewnioną odpowiednią lokalizację, stanowisko, lub fronty pracy na placu bud. Harmonogram pracy transportu poziomego - obrazują ich natężenie, określają rodzaj i ich liczbę, niezbędny jest przy projektowaniu dróg dojazdowych i wewnętrznych. Rozróżnia się dwa rodzaje opracowań zagospodarowania placów budów:1.generalny plan budowy, opracowany przy wytycznych realizacji inwestycji stanowiących część składową (ZTE),

2.zagospodarowania przyobiektowe w projektach tech. i org. budowy.

79.Zasady projektowania zagospodarowania zaplecza placu budowy.

Zagospodarowanie placu budowy to wyposażenie niezbędne do wykonania zadań budowlano-montażowych w konkretnych warunkach określonego placu budowy. Składa się na nią:

1.maszyny oraz urządzenia transportu pionowego i pionowo-poziomego,

2.zespół maszyn o zmiennych stanowiskach lub frontach pracy,

3.sieć komunikacyjna obejmująca drogi dojazdowe wybudowane i użytkowane przez budowę oraz trasy komunikacyjne w obrębie placu budowy,

4.przyobiektowe składowiska materiałów oraz prefabrykatów,

5.wytwórnie wyrobów ślusarsko-kowalskich itd.,

6.składowiska i magazyny materiałów budowlanych,

7.obiekty higieniczno-sanitarne placu budowy,

8.obiekty administracyjno-biurowe budów,

9.urządzenia p-poż,

10.instalacje: woda, ciepło, elektryczność,

11.ogrodzenia placu budowy.

80.Fronty ładunkowe.

Projektując zagospodarowanie placów budowy należy doprowadzić do takiego rozmieszczenia placów składowania, aby materiały były lokalizowane jak najbliżej miejsc ich składowania lub przetwarzania. Tzw. transport łamany można stosować wyłącznie w przypadku ograniczenia powierzchni placów budowy. Ponadto można wyeliminować ten typ transportu, ustalając miejsce składowania o odpowiednich powierzchniach i właściwych frontach ładunkowych.

Materiały i prefabrykaty wbudowane bez dodatkowego przetwarzania, lub obróbki składuje się w pobliżu urządzeń transportu pionowego, aby materiały cięższe zużywane na budowie w największych ilościach były składowane jak najbliżej tych urządzeń, lżejsze dalej.

Materiały podlegające przetwarzaniu powinny być składowane w pobliżu wytwórni lub warsztatów. Długości placów składowych nie mogą być mniejsze od obliczeniowej długości frontu ładunkowego.

L=(Md*Kn*l*Kr) / V*n, gdzie: Md - ilość materiałów przybywająca na budowę w ciągu doby określona na podstawie harmonogramu,

V - pojemność załadunkowa jednostki transportowej, n - liczba cykli jednostek pracy, l - długość frontu jednostki transportowej,

Kn - współczynnik równomierności dostaw, Kr - współczynnik zwiększający, stanowiący rezerwę długości frontu potrzebną do manewrowania pojazdów.

83.Wytwórnie pomocnicze budowy.

Większe budowy oraz budowy oddalone od zaplecza produkcyjno-usługowego bezpośrednio lub pośrednio muszą organizować wytwórnie pomocnicze.

Mogą to być:

- warsztaty ślusarsko-kowalskie,

- warsztaty zbrojarskie,

- betonownie,

- poligonowe wytwórnie prefabrykatów żelbetowych,

warsztaty podwykonawców specjalistycznych (przedsiębiorstwa budowlano-montażowe).

Warsztaty ślusarsko-kowalskie - wyrób drobnych przedmiotów

metalowych, naprawy lub przeróbki metalowych elementów budowlanych dostarczanych z zaplecza stałego, drobne naprawy maszyn pracujących na budowie.

Zbrojarnie - ich organizacja wymaga przestrzegania przebiegu produkcji, ograniczeń długości prętów stalowych przygotowywanych siatek lub szkieletów zbrojenia.

Betonownie - produkcja przemysłowa mieszanek betonowych, zaprawy.

Wytwórnie prefabrykatów betonowych wytwarzanych na placu budowy są uzasadnione gdy:

- stosowane są nietypowe prefabrykaty;

- występują składowiska kruszyw w rejonie placu budowy.

Wytwórnie sytuuje się przy składowiskach kruszyw:

- wyposażenie technologiczne,

81 Składowanie i magazynowanie.

Wytyczne lokalizacji składowisk i magazynów są następujące:

- materiały i prefabrykaty wbudowywane w masowych ilościach składowane są najbliżej wznoszonych obiektów i żurawi;

- materiały do wytwarzania na placu budowy półprefabrykatów składać przy wytwórniach pomocniczych;

- materiały wymagające osłony w postaci zadaszeń w postaci lokalizować w dalszej odległości od realizowanych obiektów, lecz dogodnie pod względem komunikacyjnym.

- magazyny większych budów wznosić centralnie w stosunku do obiektów realizowanych i zaplecza produkcji pomocniczej.

Obliczanie niezbędnych powierzchni składowania materiałów.

Dane do obliczeń przyjmuje się z harmonogramu materiałów oraz wielkości normatywnych. Wartość powierzchni składowania netto oblicza się jako iloraz zapasu ilościowego materiału przez normę składowania. Powierzchnia brutto uwzględnia miejsce na odbiór, przejścia przejazdy maszyn, słupy i przegrody. Jest to iloczyn powierzchni netto i współczynnika zwiększającego.

Składowanie prefabrykatów - muszą one być składowane na odpowiednio przygotowanych składowiskach, zniwelowanych, odwodnionych i utwierdzonych. Powinny to być składowiska przyobiektowe w zasięgu maszyn montażowych. Rozmieszczenie elementów zależy od poboru do montażu i powinno zapewnić najbardziej sprawna pracę maszyn montażowych. Maksymalne wysokości stosów:

płyty stropowe dachowe bezżebrowe <= 10 warstw;

płyty stropowe dachowe żebrowe <= 6 warstw.

82.Tymczasowe budynki magazynowe.

Konstrukcja tymczasowych obiektów służących do składowania i przechowywania materiałów musi charakteryzować się sprawnością montażu, transportu i demontażu. Powinny to być konstrukcje z prefabrykatów drewnianych lub metalowych, a przy stosunkowo małych powierzchniach na potrzeby magazynowe - budynki przewoźne. Wymiary pojedynczego budynku: szerokość 16,8 m, długość 20,6 m i wysokość 4,8 m. Elementy prefabrykowane budynków łączone są na śruby oraz wkręty.

84.Tymczasowe budynki socjalno-sanitarne, bytowe i administracyjno-biurowe.

Wielkość pomieszczeń ustala się w zależności od liczby robotników zatrudnionych na budowie. Istnieją ściśle określone wskaźniki powierzchni budynków:

- dla każdego robotnika w szatni dwupoziomowa szafka;

- jedna umywalka na 8 - 10 robotników, jeden prysznic na 20 do 40 robotników;

- jadalnio-świetlica + kuchnia;

- wartość współczynnika zwiększającego 1,2;

- toalety powinny być w budynkach socjalno-sanitarnych jak i na placach budów (jedno oczko na 25 osób + pisuar na 25 osób, dla kobiet jedno oczko na 15 osób).

Przy projektowaniu hoteli robotniczych:

powierzchnia działki 30 m²/1 osobę;

powierzchnia zabudowy (parter) 12 m²/1 osobę;

powierzchnia mieszkalna 6 m²/1 osobę;

powierzchnia użytkowa 10 m²/1 osobę.

W ostatnich latach dzięki uprzemysłowieniu budownictwa znacznie zmalała liczba zatrudnionych, zmniejszono więc powierzchnię budynków socjalno-sanitarnych, a w dalszej kolejności zastąpiono je przewoźnymi pomieszczeniami modularnymi np. pomieszczenie ZMH hotelowe firmy ERGE.

85.Tymczasowe instalacje placów budowy.

Prawidłowa kolejność realizacji każdej instalacji powinna zapewniać możliwość zaopatrzenia instalacji ze źródeł o charakterze stałym. W tych celach podczas tzw. uzbrojenia terenu budowy doprowadza się wodę, energię elektryczną, realizuje na początku budowy transformatorownie, kotłownie, stacje sprężarek, centralę telefoniczną. Tymczasowe instalacje wodociągowe, elektryczne, sprężonego powietrza, ciepła, łączności projektuje się wtedy gdy są ostatecznie zlokalizowane poszczególne obiekty zagospodarowania.

86.Tymczasowe instalacje - energia elektryczna.

Budowy pobierają energię elektryczną:

napięciu użytkowym z sieci miejskiej do kilkudziesięciu kilowatów;

wysokiego napięcia transormując ją do napięcia użytkowego.

Stosunkowo rzadko wykorzystuje się agregaty prądotwórcze, gdy jest bardzo daleko do najbliższej sieci elektrycznej. W celu obliczenia zapotrzebowania na energię elektryczną należy ustalić:

- sumaryczną moc silników;

- sumaryczną moc potrzebną do oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego;

uwzględnić współczynnik niejednorodności poboru.

Taki tok postępowania jest poprawny dla budów małych i średnich, dla budów dużych konieczne jest sporządzanie dobowych wykresów zapotrzebowania na energię. Transformatory powinny być umieszczane centralnie do miejsc poboru mocy, najlepiej 300-400 m, max 700 m oddalone. Sieć elektryczna na placu budowy składa się z głównych oraz bocznych linii rozprowadzających siłowych i oświetleniowych. Przewody powinny być zawieszane lub układane w wykopie razem. Przewody siły powinny składać się z 4 drutów (trzech fazowych + zerowy). Linie napowietrzne mogą być tylko tam gdzie nie będą przeszkadzały maszynom z wysięgnikami. W przypadku prac ziemnych powinna być wykonana mapa przebiegu linii prądowych. Nieizolowane linie napowietrzne powinny wisieć min 5,0 m nad ziemią i 3,0 m nad rusztowaniami.

składową częścią wytycznych realizacji inwestycji. Przedstawia:

- ukształtowanie terenu oraz projektowane jego uzbrojenie;

- granice terenu wyznaczonego dla konkretnej działalności;

- rzuty zabudowy obiektów planowanych;

- zasadniczą sieć dróg kołowych;

- składowiska i magazyny centralne;

- obiekty produkcji pomocniczej;

- pozostałe budynki zagospodarowania;

- sieci instalacji wody, prądu.

87.Zapotrzebowanie na ciepło dla ogrzania budynków.

Na budowach ciepło jest zużywane jest w celu:

- ogrzewania pomieszczeń (tymczasowych, produkcyjnych);

- prowadzenia procesów budowlanych (podgrzewanie wody, kruszywa);

- skrócenie cykli produkcji prefabrykatów.

Zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynków ustala się przy pomocy wzoru:

Q_s = 1,1x(t_w - t_z )F x k

F - powierzchnia obudowy pomieszczenia - przegród poziomych i pionowych w m²

k - wsp. przenikania ciepła przez przegrody

t_w - temperatura wewnętrzna pomieszczenia

t_z - temperatura zewnętrzna obliczeniowa.

Orientacyjne zapotrzebowanie na ciepło do podgrzewania wody i kruszywa oraz do innych celów produkcyjnych zestawione zostało w odpowiednich tabelach.

Podobnie zestawiono orientacyjne wielkości rocznego zużycia ciepła w budynkach zagospodarowania placu budowy.

88.Sprężone powietrze.

We współczesnym budownictwie obserwuje się tendencje do zwiększania wykorzystania narzędzi i maszyn pracujących dzięki sprężonemu powietrzu. Dlatego konieczne są odpowiednie instalacje sprężonego powietrza.

Do wytwarzania sprężonego powietrza na placach budowy służą głównie sprężarki przewoźne lub ich zespoły. Przewody doprowadzające sprężone powietrze nie powinny przekraczać 1,5 km, a ze względów ekonomicznych oraz eksploatacji ogranicza się długość do 0,5 km.

Niezbędną wydajność sprężarki lub ich zespołu ustala się za pomocą wzoru:

Q = (1,3 do 1,5) x k x q [m³/min]

k - wsp. niejednoczesności prac urządzeń pneumatycznych;

q - zużycie powietrza przez poszczególne narzędzia i maszyny.

Sieci dłuższe wymagają instalowania pośrednich zbiorników powietrza regulujących ciśnienie. Przewody rozprowadzające wykonuje się z rur stalowych, których średnice określa się zależnie od objętości zasysanego powietrza oraz długości przewodów.

89.Urządzenia łączności.

Jednym z głównych warunków sprawnej organizacji i zarządzania jest odpowiednia łączność. Ogólnie wyróżniamy przewodową i bezprzewodową.

1) Przewodowa:

- telefoniczna (publiczna);

- telefoniczna (dyspozytorska);

- faksowa.

Łączność dyspozytorska korzysta z sieci przewodów i aparatury własnej. Zasadniczymi układami sieci łączności dyspozytorskiej są:

- jednokierunkowy (budowa dróg, rurociągów);

- jednostopniowy, gwiaździsty dla budów średniej wielkości;]

- dwustopniowy, gwiaździsty dla dużych budów, podzielonych na odcinki.

Zaletą jest możliwość połączenia się z kilkoma operatorami od razu, tak aby można było prowadzić nawet narady.

2)Łączność przewodowa - dzięki stacjom nadawczo-odbiorczym, jest bardzo korzystna ze względu na możliwość nieustannego poruszania bądź nadawcy bądź odbiorcy.

90.Podstawowe zasady projektowania budowlanych planów generalnych.

Budowlany plan generalny - obejmuje swym zasięgiem cały plac budowy wraz z przylegającym do niego terenem, wykorzystywanym do zagospodarowania zaplecza bezpośredniego, opracowuje się go na podstawie planu urbanistycznego lub generalnego planu zakładu. Jest on

Projektowanie budowlanych planów generalnych wymaga przestrzegania następujących czterech zasad:

1) Zasada prawidłowej funkcjonalności planu (taka lokalizacja tymczasowych obiektów zagospodarowania, które zapewnią sprawną realizację inwestycji);

2) Zasada minimalizacji kosztów transportu w obrębie placu budowy (rozmieszczenie składowisk musi być takie, aby wszelkie przejazdy na teren budowy zmniejszyć do minimum, należy wybrać wariant najekonomiczniejszy);

3) Zasada ekonomiki zaplecza bezpośredniego i jego lokalizacji (należy tak wybrać teren pod obiekty zagospodarowania, aby koszty były jak najmniejsze, uzyskiwane jest to dzięki prawidłowemu rozpoznaniu dokumentacji projektowej inwestycji. Wytwórnie pomocnicze, bazy napraw, hotele robotnicze były tak lokalizowane, aby mogły realizować swe cele w max długim okresie czasu. Obiekty zaplecza bezpośredniego powinny mieć taką konstrukcję, aby były łatwe w montażu, demontażu i przewozie - min 10 lat;

4) Zasada zgodności projektowania i rozmieszczania obiektów zaplecza z obowiązującymi normami, normatywami technicznymi oraz BHP i Ppoż.

wyposażenie standartowe formowania w instalacjach grzewczych,

- ochrona stanowisk formowania prefabrykatów przed opadami atmosferycznymi,

- mieszanka betonowa powinna być transportowana do stanowiska formy.

91.Planowanie operatywne podstawowej produkcji budowlanej.

Planowanie operatywne jest jednym z istotnych czynników oraz podstawowym środkiem operatywnego zarządzania każdym rodzajem wykonywanej produkcji. Niezbędne jest bowiem rzeczowe sprecyzowanie zadań realizacyjnych, scentralizowanie produkcji, kontrolowanie dostawy oraz zużycia zasobów, interweniowanie w przypadkach zahamowania dostaw. Wszystkie te czynniki wiążą się z operatywnym zarządzaniem. Planowanie operatywne musi być prowadzone przez bezpośredniego kierownictwa produkcji.

Operatywne plany miesięczne opracowuje się na podstawie szczegółowych projektów technologii i organizacji, są one wycinkami dyrektywnych zadań rzeczowych z planów rocznych ......... i odpowiednio zaktualizowanych. Istotną treścią planów miesięcznych jest właściwa koordynacja przebiegu procesów. Planowanie tygodniowo - dobowe to kolejna aktualizacja zadań. Spełnia b.dużą funkcje kiedy przestrzega się: realności, ciągłości planowania, terminowości dostaw oraz operatywnej samokontroli.

Realność - to włączenie do zadań tygodniowo-dobowych procesów, które mają opracowaną dokumentację techniczną.

Ciągłość planowania - brak ciągłości doprowadza do nie realności i bezcelowości planowania operatywnego.

Bardzo dużym ułatwieniem jest użycie komputerów do tworzenia planowania operatywnego. Skraca to wydatnie czas tworzenia tych opracowań oraz umożliwia tworzenie tych opracowań oraz umożliwia szybką aktualizację.

92, Projektowanie a planowanie realizacji produkcji budowlanej.

Każde przygotowanie produkcji budowlanej obejmuje dwa rodzaje działań

- projektowanie realizacji budowy

- planowanie realizacji poszczególnych budów i łącznej działalności przedsiębiorstwa

Projektowanie realizacji dotyczy poszczególnych inwestycji budów ich obiektów i powinno być wykonywane przed rozpoczęciem zasadniczych robót. Wynikiem tej działalności są projekty techniczne i organizacyjne określające m.in. metody prowadzenia robót i ich przebieg w czasie potrzeby kadrowe , sprzętowe, materiałowe, finansowe oraz sposób zagospodarowania placu budowy. Celowym jest przygotowanie projektów technologii i organizacji budowy z podaniem w nich rozwiązań wariantowych zwłaszcza w zakresie sterowania sprzętem.

Planowanie realizacji służy do dostosowywania przebiegu określonych inwestycji do zmiennych niejednokrotnie warunków budowy oraz do rzeczywistych warunków przedsiębiorstwa budowlanego, które w swej działalności musi koordynować pracę wielu budów. Występuje stąd częste zmiany projektów techn. i organ. zwłaszcza w części harmonogramowej. Zmiany te nie przekreślają jednak uwagi i znaczenia tych dokumentów.

ile w projektowaniu organ. bud. Ujmuje się zazwyczaj czas trwania całego zadania lub występujących w nim obiektów o tyle w planowaniu wykonuje się harmonogramy dotyczące określonych przedziałów planistycznych.

Planowanie powinno się odbywać sposobem wyprzedzania: np. w II półroczu poprzedniego roku powinny nas interesować budowy które mamy realizować w I kwartale następnego roku.

93,Planowanie dyrektywne i operatywne.

Planowanie dyrektywne jest planowaniem wyjściowym i zasadniczym. Określa bowiem zadania długoterminowe planów wieloletnich, rocznych, kwartalnych, miesięcznych, a ustalone w nim terminy powinny być obowiązujące. Aby mogło ono odgrywać właściwą rolę powinno być oparte na ścisłych danych wyjściowych oraz ścisłym planowaniu dyrektywnym inwestycji a w tym budowy. Powiinno obejmować wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego:

- służby inwestora

- jednostki projektujące

- przedsiębiorstwo bud.- mon.

- dostawców maszyn i urządzeń

Powinno ono umożliwiać skoordynowanie podstawowych elementów organizacyjnych zapewniających:

Do podstawowych zadań projektowania dyrektywnego należy

- ustalanie istotnych terminów dla każdej budowy, określenie rozpoczęcia i zakończenia zadań poszczególnych uczestników zadań inwestycyjnych na poszczególnych obiektach, terminy przekazywania obiektów

- zaplanowanie przebiegu budowy w okresach rocznych , kwartalnych i miesięcznych

- ustalenie orientacyjnych wskaźników techn-ekonom.

Czynniki te sprawiają , że w praktycznej działalności budowlanej istnieć powinny 2 rodzaje opracowań:

- planowanie dyrektywne budowy (zadania inwestycyjnego) wykonywane na cały okres jej trwania (projektowanie realizacji)

- planowanie dyrektywne w przedsiębiorstwach stanowiące roczny lub półroczny harmonogram działalności przedsiębiorstwa przy ustaleniu zadań produkcyjnych. Planowanie dyrektywne powinno określać zadania w jednostkach zarówno rzeczowych jak i finansowych.

Planowanie operatywne

Jest szczegółowym rozwinięciem planowania dyrektywnego do aktualnych warunków i budowy przedsiębiorstwa. Celem jego jest zapewnienie wykonania planów dyrektywnych. W planowaniu tym za podstawy należy przyjmować nie tylko dane wynikające z planowania dyrektywnego lecz również harmonogramy ogólne i szczegółowe. Ze względu na uwzględnienie szczególnych momentów planowanie operatywne odnosić się może do krótkich okresów w których możliwe jest ścisłe przewidywanie (najdłużej z doświadczeń 1 miesiąc)

3.Wykaz stanowisk, z którymi współpracują dyspozytorzy

4.Plan kolejnego włączania i rozwijania wg. Stanowisk dyspozytorskich

5.Ustalone wielkości personelu służby dyspozytorskiej

Część techniczna projektu dyspozytorskiej organizacji obejmuje schemat łączności dyspozytorskiej, ustala charakterystykę i zapotrzebowanie aparatury łączności, przyrządów kontroli oraz plan rozszerzania urządzeń dyspozytorskich i sieci łączności

94.Wytyczne realizacji inwestycji

Model sieciowy i harmonogram dyrektywny są główną częścią wytycznych realizacji inwestycji, część ustala zakres zadań rzeczowych warunki i dobór technologii , ich realizację.

Harmonogram dyrektywny zespala wytyczne realizacji w jedną całość, tworzy graficzne odwzorowanie przebiegu realizacji w czasie

A)Opis i dane o warunkach realizacji:

1 Charakterystyka techniczna obiektów

2 Warunki topograficzne, geologiczne i hydrauliczne budowy

3 Ogólne zestawienie wielkości zadań rzeczowych

4 Możliwość wykonywania bieżących urządzeń komunikacyjnych na potrzeby transportu.

5 System dostaw zaopatrzenia budowy w materiały

6 Zaopatrzenie budowy w energię i wodę - wielkość zaopatrzenia.

7 Dane dotyczące miejscowej kadry roboczej, bazy bytowej

8 Informacje o istniejącym zapleczu produkcji pomocniczej i usług

9 Dobór metod technologii procesów zasadniczych i organów budowy

10 Model sieciowy i harmonogram dyrektywny

B)Zasoby do realizacji przedsięwzięcia.

1 Terminarz dostarczania projektów technicznych dla poszczególnych zadań

2 Zapotrzebowanie niezbędnych dla budowy materiałów, maszyn, transportu itd.

3 Wytyczne organizacji zaplecza produkcyjno- usługowego budowy

4 Generalny plan budowy

5 Kosztorys zagospodarowania placu budowy i ewentualnego zaplecza bezpośredniego

6 Zestawienie procesów przygotowawczych i ewentualnych dodatkowych prac badawczych.

95.Dokumentacja technologiczno- organizacyjna budowy. Wytyczne realizacji inwestycji.

Celem opracowań dokumentacji technologiczno- organizacyjnej jest uzyskanie optymalnego rozwiązania technologii budowy prawidłowego planowania oraz odpowiedniego zorganizowania realizacji w konkretnych warunkach budowy.

W dostosowaniu do prawidłowego planowania dokumentacja technologiczno- organizacyjna powinna być opracowywana trój etapowo:

- wytyczne realizacji inwestycji dotyczące przedsięwzięć lub dużych zadań inwest.

- projekty technologii i organizacji budowy

- szczegółowe projekty technologii i organizacji procesów budowlanych

Projekty technologii i organizacji budowy dotyczące poszczególnych zadań z których składa się przedsięwzięcie inwestycyjne. Obejmują więc okresy rzadko przekraczające 2 lata. Projekty te wykonywane są przy planowaniu rocznym i kwartalnym.

Wytyczne realizacji inwestycji

Główną ich częścią jest model sieciowy i dyrektywny harmonogram realizacji przedsięwzięcia. Dyrektywny harmonogram zespala wytyczne realizacji w jedną całość, tworzy prognotyczne, graficzne odwzorowanie przebiegu realizacji inwestycji w czasie, optymalnych okresach realizacji, zależnych od warunków lokalnych budowy, wielkości zadań oraz przyjętej koncepcji wykonawstwa zasadniczych procesów budowlanych.

96.Projekt dyspozytorskiej organizacji zarządzania.

Projekt ten jest wyodrębnioną częścią składową projektu technologii i organizacji konkretnej budowy lub odrębnym opracowaniem, jeżeli dotyczy służby dyspozytorskiej w przedsiębiorstwie.

W skład projektu wykonywanego dla budowy zachodzą dwóch rodzajów:

- organizacyjne

- techniczne

Rozwiązania techniczne dotyczą technicznych urządzeń i instalacji łączności, kontroli oraz przetwarzania danych

Opracowania organizatorskie przedstawiają strukturę kierownictwa z systemem dyspozytorskim oraz określają miejsca i liczbę dyspozytorów w ogólnym schemacie kierownictwa budowy.

Opracowanie organizacyjne projektu dla budowy zawiera:

1.Krótką charakterystykę technologii i organizacji wykonawstwa

2.Ogólny schemat struktury organizacyjnej kierownictwa

3 Ustalenia dotyczące organizacji personalnej kierownictwa

Karta technologiczna jest formą instrukcji dla brygad kierownictwa produkcji oraz pracowników kontroli technicznej

97. Projekty technologii i organizacji budowy. Szczegółowe projekty technologii i organizacji proc. bud.

Projekty technologii i organizacji budowy są odpowiednio rozwinięciami wytycznych przy czym każdy z nich dotyczy określonego zadania inwestycyjnego.Główne części opracowań projektu technicznego i organizacji budowy są następujące:

1 Koszta budowy

2 Zestawienie elementów obiektu lub procesów

3 Opis technologii procesów zasadniczych

4 Opis organizacji przyjętej do realizacji zadania

5 Model sieciowy i harmonogram realizacji zadania

6 Harmonogram zatrudnienia

7 Harmonogram pracy maszyn

8 Harmonogram zapotrzebowania na materiały

9 Ustalenie potrzeb w zakresie usług

10 Przyobiektowe place zagospodarowania

11 Schematy i opis organizacji kierownictwa

Szczegółowe projekty technologii i organizacji procesów budowlanych powinno opracowywać kierownictwo budowy w dwóch zasadniczych celach:

1 Przygotowanie instrukcji dla brygad i ich zespołów w zakresie optymalnej w konkretnych warunkach budowy technologii i organizacji procesów jej realizacji

2 Przygotowanie niezbędnych aktualnych informacji do planowania operatywnego

W szczegółowych projektach technologii i organizacji wskazane jest przygotowywanie:

1 Przewidywany stan zaawansowania prac

2 Miesięczny plan zadań rzeczowych

3 Technologię wybranych procesów

4 Szczegółowy harmonogram zatrudnienia

5 Aktualizację harmonogramu pracy maszyn

6 Aktualizację zaopatrzenia materiałowego

7 Uzupełniające opracowania dotyczące zagospodarowania przyobiektowego i odpowiednich jego elementów

Planowanie operatywne- planowanie operatywne miesięczno - tygodniowe / tygodniowo - dobowe

Przy coraz większej wydajności budownictwa i stałej tendencji wzrostu płac w strukturze kosztów budów. wymagana jest coraz większa precyzja organizacyjna, którą uzyskać można poprzez właściwe planowanie operatywne. Bez niego budownictwo może się zmienić w zwykłą improwizację

Planowanie operatywne - stosowane tam gdzie spotykamy się z prawidłową organizacją budowy. Projektowanie operatywne z uwagi na krótki okres czasu jaki obejmuje posiada w większym stopniu charakter analityczny, a w mniejszym wykreślny. Plany operatywne powinny być sporządzone za pomocą metody, która zabezpieczy przed brakiem prawdomówności sporządzających a kierownikami budów.

98.System kompletowania prefabrykatów i materiałów

Rozwój uprzemysłowienia budownictwa i przemysłowej produkcji elementów narzuca potrzebę stosowania systemu kompletowania. Zapewnia on dużą terminowość. Materiały dostarczone w pojemnikach w odpowiednich ilościach. Kontener ustawia się na stropie skąd pobiera się potrzebne elementy. Na efekty systemu kompletowania składają się : ograniczenie strat materiałów, oszczędności pracy żywej i kosztów własnych produkcji, ułatwienie kontroli i określenie wielkości wykonywanej produkcji, skrócenie cykli realizacji.

Kompletowanie kontenerów odbywa się na zapleczu bezpośrednim, na ilość i wielkość materiałów wskazują karty kompletujące.

Pod zarządem oddziału są niektóre wytwórnie wyrobów i półfabrykatów, place kompletowania oraz centralna

estakada. Wielkość powierzchni estakady musi odpowiadać wielkości zadań realizowanych przez przedsiębiorstwo. Odział kompletowania powinien korzystać z ETO, aby usprawnić i przyspieszyć tworzenie kart kompletowania. System kompletowania przeobraził zaopatrzenie w proces technologiczny.

---