KLATKA PIERSIOWA LEJKOWATA - PECTUS EXCAVATUM

Inna nazwa - klatka piersiowa szewska (pectus infundibiliforme)

ETIOLOGIA - NIE DOKŁADNIE POZNANA

1. Następstwo wrodzonego zaburzenia rozwoju przepony

2. Nadmierny rozrost chrząstek niektórych żeber w stosunku do elementów kostnych

Wada nie wykazuje uwarunkowania genetycznego i dotyczy 0,4% dzieci w wieku szkolnym.

CHARAKTERYSTYKA WADY

Zniekształcenie klatki piersiowej polegające na lejkowatym zapadnięciu dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber. Szczyt lejkowatego zagłębienia przypada na wysokości połączenia wyrostka mieczykowatego z trzonem mostka. Żebra od III do IX ulegają kątowemu załamaniu po obu stronach. Zmiany te mogą być symetryczne bądź asymetryczne (postacie niesymetryczne są zwykle bardziej płaskie i rozległe).

Zmianom tym towarzyszy:

• wysunięta do przodu głowa,

• opadające i lekko wysunięte ku przodowi barki - ograniczona ruchomość (osłabione mm grzbietu),

• odstające łopatki - osłabione mm grzbietu,

• spłaszczona klatka piersiowa w wymiarze przednio-tylnym, poszerzona w wymiarze bocznym,

• czasem kifoskolioza,

• wystający brzuch - wiotkie mm brzucha.

Przy oddychaniu występują paradoksalne ruchy klatki piersiowej (podczas oddychania wciąganie dolnego odcinka mostka w stronę kręgosłupa powodują zaburzenia oddechowe i prowadzą do niedotlenienia organizmu).

Wada powoduje zaburzenia krążeniowo-oddechowe i zmniejsza pojemność życiowa płuc.

Zapadnięcie mostka i żeber powoduje ucisk na serce i przemieszcza je w lewo.

Dzieci cechuje wadliwa postawa, słaby rozwój fizyczny, są apatyczne i mało ruchliwe.

KLATKA PIERSOWA KURZA - PECTUS CARINATUM

ETIOLOGIA

1. Wada wrodzona

2. Najczęściej jako skutek przebytej krzywicy

CHARAKTERYSTYKA WADY

Mostek i przymostkowe końce żeber wysuwają się ku przodowi na kształt dziobu łodzi, podobnie jak u ptaków. Po obu stronach mostka poniżej linii sutków widoczne są wklęsłości, poniżej których łuki żebrowe rozchodzą się na zewnątrz.

Klatka zmniejsza swój wymiar boczny, zwiększa przednio-tylny - strzałkowy.

Dwie postaci wady (powstałe na skutek krzywicy):

• uwypuklona tylko rękojeść mostka, trzon albo ułożony prawidłowo albo cofnięty do tyłu,

• wysunięty do przodu trzon mostka najbardziej ku przodowi sterczy wyrostek mieczykowaty,

Bruzda Harissona - okrężne ściągnięcie ścian klatki piersiowej na wysokości przyczepów przepony.

Różaniec pokrzywiczy - zgrubienia w miejscu przejścia żebra chrzęstnego w kostne.

POSTĘPOWANIE KOREKCYJNE W WADACH KLATEK PIERSIOWYCH

KLATKA LEJKOWATA

1. Ćwiczenia przywracające równowagę anatomiczno-czynnościową obręczy barkowej rozciągające mm klatki piersiowej - ćwiczenia w niepełnym skurczu i pełnym rozciągnięciu,

2. Ćwiczenia wzmacniające mm powierzchowne i głębokie grzbietu odcinka piersiowego- ćwiczenia w pełnym skurczu i niepełnym rozciągnięciu,

3. Ćwiczenia oddechowe

• akcent na fazę wdechu,

• kształtujemy piersiowy tor oddechowy,

• wdech rr przodem w górę, wydech bokiem w dół,

Korekcja w wodzie,

Masaż klasyczny,

Terapia manualna - stawów ramiennych i międzyżebrowych,

Leczenie operacyjne (optymalny wiek to 4-6 rok życia).

Celem operacji jest zniesienie objawów klinicznych, poprawa ortopedyczna i estetyczna.

Stosowana metoda Ravicha polegająca na usunięciu przymostkowych chrzęstnych części żeber, zazwyczaj od 3 do 8.

Metoda Nussa polegająca na wprowadzeniu pod mostek tytanowej płyty, po obróceniu

której wypycha się zapadnięty mostek do poziomu żeber redukując deformację. Cięcia robi się po stronie pachowej długości ok. 2 cm, płytkę wyjmuje się po ok. dwóch latach od jej założenia.

KLATKA KURZA

1. Ćwiczenia przywracające równowagę anatomiczno-czynnościową obręczy barkowej rozciągające mm klatki piersiowej i jej boków oraz dolnych łuków żeber, m.in. poprzez wzmocnienie mm skośnych brzucha - ćwiczenia w niepełnym skurczu i pełnym rozciągnięciu,

2. Ćwiczenia wzmacniające mm skośne brzucha - ćwiczenia w pełnym skurczu i niepełnym rozciagnięciu,

3. Ćwiczenia wzmacniające mm powierzchowne i głębokie grzbietu odcinka piersiowego- ćwiczenia w pełnym skurczu i niepełnym rozciągnięciu,

4. Ćwiczenia oddechowe:

• akcent na fazę wydechu,

• kształtujemy przeponowy tor oddechowy,

• wdech rr bokiem w górę, wydech przodem w dół,

Korekcja w wodzie,

Masaż klasyczny,

Terapia manualna - stawów ramiennych i międzyżebrowych,

Leczenie operacyjne - w 4-6 roku życia.

Dla uzyskania poprawy stosuje się również gorsety ortopedyczne z płytką uciskającą miejsce największego wygórowania klatki piersiowej.

PROGRAM ZAJĘĆ W WADACH KLATKI PIERSIOWEJ OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE GRUPY ĆWICZEŃ:

1. Ogólnorozwojowe,

2. Oddechowe,
3. Specjalne:

• o charakterze kształtującym, odnoszącym się do danego typu wady klatki piersiowej,

• o charakterze wytrzymałościowym, rozwijające sprawność narządów wewnętrznych,

4. Pływanie.

Ćwiczenia ogólnorozwojowe - zadaniem tej grupy ćwiczeń jest oddziaływanie na cały narząd ruchu, zwiększenie ruchomości w stawach, usunięcie przykurczów, zwiększenie siły mięśni i podniesienie na wyższy poziom sprawności fizycznej.
Zasób materiału z tego zakresu obejmuje ćwiczenia kształtujące, ćwiczenia gimnastyczne, gry i zabawy oraz sporty uzupełniające.

Ćwiczenia oddechowe - mają na celu nauczenie prawidłowego oddychania, zwiększenie pojemności życiowej płuc, wzmocnienie mięśni oddechowych oraz zwiększenie ruchomości klatki piersiowej.

Rozróżniamy ćwiczenia oddechowe:

• sterowane - polegają na koncentrowaniu uwagi, podczas oddychania, na rozprężaniu określonych partii płuc i uwypukleniu właściwych części klatki piersiowej,

• oporowane - przyczyniają się do zwiększenia rozprężalności tkanki płucnej oraz mobilizacji dodatkowych mięśni oddechowych. Opór może być stawiany zarówno dla wdechu jak i wydechu.

Ćwiczenia specjalne:

• charakterze kształtującym, odnoszącym się do danego typu wady klatki piersiowej,

• o charakterze wytrzymałościowym, rozwijające sprawność narządów wewnętrznych (odnoszą się do obu typów wad klatki piersiowej). O ile ćwiczenia kształtujące, które wiążą się z wysiłkiem szybkościowym lub siłowym powoduje stan wytrenowania mięśni szkieletowych i narządu ruchu, o tyle wysiłek wytrzymałościowy wpływa głównie na usprawnienie narządów wewnętrznych.

Pływanie:
W przypadku klatek kurzych zaleca się pływanie kraulem na piersiach lub stylem motylkowym, w przypadku klatek lejkowatych zalecane jest pływanie na grzbiecie.