OBRAŻENIA MNOGIE

Obrażenia ciała możemy podzielić na:

1. Izolowane, gdy obejmują jeden narząd,

2. Wielomiejscowe, gdy dotycz jednego narządu ale w kilku miejscach

3. Wielonarządowe, gdy obejmują kilka narządów

4. Skojarzone, gdy są spowodowane kilkoma rodzajami energii.

Obrażenia, które dotyczą jednej okolicy ciała określane są jako obrażenia pojedyncze.

Obrażenia mnogie to jednoczesne uszkodzenie co najmniej 2 okolic ciała, z którego każde wymaga leczenia szpitalnego.

*Przypomnienie*

Uraz/trauma/ jest rodzajem energii( mechanicznej, cieplnej…) działającej na ustrój człowieka.

Po przekroczeniu progu wytrzymałości tkanek powstaje obrażenie, inaczej uszkodzenie.

Obrażenie lub uszkodzenie /laesio / jest skutkiem urazu.

W schematach postępowania medycznego pomocy doraźnej obowiązują dwa schematy postępowania.

I. zgarnij i uciekaj

II. zostań i działaj.

Wybór schematu działań uzależnione jest od:

- wstępnej oceny stanu ogólnego poszkodowanego,

-szacunku doznanych obrażeń

-rozpoczętych działań ratowniczych.

Około 2/3 poszkodowanych przywożonych jest do szpitala w stanie zagrożenia życia spowodowanym wstrząsem hipowolemicznym, ostrą niewydolnością oddechową, uszkodzeniem CUN lub ich kombinacji.

U poszkodowanych obrażeniami mnogimi w pierwszej godzinie po urazie objawy obrażeń nakładają się na siebie, dodatkowym utrudnieniem może być stwierdzenie u około 20% poszkodowanych upojenie alkoholowe.

DZIAŁANIA NA MIEJSCU WYPADKU

I W CZASIE TRANSPORTU

Postępowanie zaawansowane w podtrzymywaniu życia po urazie ATLAS/Advanced Trauma Life Support/. Według ATLAS wszyscy poszkodowani po ciężkim urazie przechodzą urazie przechodzą następujące fazy:

• Początkowe przeżycie

• Faza resuscytacji

• Wtórne przeżycie

• Faza leczenia definitywnego.

Jednym z kluczowych elementów ATLAS jest często powtarzana ocena stanu poszkodowanego i odpowiedzi na leczeni. Każde pogorszenie stanu poszkodowanego wymaga powrotu do ,,ABC”. ATLAS jest stosowany na miejscu zdarzenia i kontynuowany w SOR.

• Początkowe przeżycie
  

1. ( AIRWAY) przywróć i utrzymaj drożność dróg oddechowych,

zapewnij prawidłową wentylacje płuc.

Dotyczy wszystkich nieprzytomnych powodu urazu głowy, z obrażeniami klatki piersiowej, we wstrząsie oligowolemicznym.

Udrożnienie dróg oddechowych uzyskuje się przez odessania zawartości z jamy ustnej i wprowadzenie rurki ustno-gardłowej. Podczas tych działań nie należy odchylać głowy do tyłu na możliwość współistnienia obrażeń odcinka szyjnego kręgosłupa. Poszkodowanemu należy założyć kołnierz stabilizujący odcinek szyjny kręgosłupa.

2. (BREATHING)prowadź wentylację wspomaganą ,mieszaniną

wzbogaconą tlenem.

Wentylacja wspomagana powinna być stosowana zwłaszcza u poszkodowanych niewydolnością oddechowa w obrażeniach klatki piersiowej, u nieprzytomnych powodu urazu czaszkowo-mózgowego oraz we wstrząsie.

3. ( CIRCULATION) podejmij pośredni masaż serca w przypadku NZK

Równocześnie zapewnieniem wentylacji płuc, należy opanować krwotok zewnętrzny za pomocą opatrunku uciskowego. Tylko w wyjątkowo w krwotokach z ran kończyn można posłużyć się opaską uciskową, w tym celu należy wykorzystać mankiet od aparatu RR. Działaniom ty musi

towarzyszyć postępowanie przeciwwstrząsowe: i.v. przetaczanie płynów, tlenoterapia, leki przeciwbólowe.

4. (DRUGS) przede wszystkim podaj dożylnie środki przeciwbólowe.

5. ( EXPOSURE) po opanowaniu stanów bezpośredniego zagrażających życiu doraźnie zaopatrz rany jałowymi opatrunkami przystąp do dokładniejszego zbadania poszkodowanego.

6. (FRACTURES) unieruchom doraźnie złamania i zwichnięcia.

W czasie transportu kontynuować płynoterapię, tlenoterapię, kontrolować tętno i RR, wydolność oddechowa i stan przytomności.

• Faza resuscytacji
  

W tej fazie kontynuowane jest leczenie stanu zagrożenia życia, rozpoznanego okresie początkowego przeżycia. Wykonywane są kolejne zabiegi praktyczne np. założenie sondy do żołądka, drenaż klatki piersiowej, cewnika moczowego.

• Wtórne przeżycie

Ten okres wymaga całościowego badania, w celu wykrycia innych obrażeń. Pacjent jest stale monitorowany- każde pogorszenie wymaga powrotu do ,,ABC''.

• Faza leczenia definitywnego

Prowadzone jest wczesne leczenie wszystkich urazów, w tym stabilizacji złamań i pilne zabiegi operacyjne.

BADANIA LABORATORYJNE

Stany zagrożenia w chirurgii obrażenia mnogie

1

---