WYKŁAD 1

1. Obowiązują nas różne przepisy prawne międzynarodowe - np. Deklaracja Praw Człowieka, Konwencja o Prawach Dziecka.

2. Ustawy oświatowe (muszą być zgodne z konstytucją):

• KARTA NAUCZYCIELA

• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ

Oprócz tego każda szkoła ma swoje wewnętrzne prawo oświatowe (status szkoły, wewnętrzny system oceniania, wykaz podręczników itp.)

3. Prawo oświatowe:

• W systemie RP prawo oświatowe nie stanowi odrębnej gałęzi prawnej -> stanowi część prawa administracyjnego, prawa pracy, gospodarczego i finansowego;

• Określa organizację i funkcjonowanie systemu oświaty, strukturę i kompetencje organów administracji oświatowej, uprawnienia i obowiązki uczniów, a także statut prawny zatrudnionych w instytucjach edukacyjnych pracowników pedagogicznych;

• Szkoła realizuje cele dydaktyczno-wychowawcze z poszanowaniem prawa. Aktywne stosowanie prawa wynika z zapisów konstytucji, z budowy państwa prawa, z wymuszeń międzynarodowych, konwencji i deklaracji. Rola dyrektora szkoły jest szczególna - jako nauczyciela ze znajomością prawa czy też menadżera, organizatora życia szkoły, twórcy prawa oświatowego.

4. Podstawowe pojęcia prawne :

• NORMY PRAWNE -> jest to wynikająca z przepisów ogólna reguła postępowania wydana lub usankcjonowanych przez państwo i zagwarantowanych przymusem państwowym;

Normy prawne wynikają z potrzeby zorganizowania życia społecznego i dotyczą podstawowych dziedzin jego funkcjonowania (w tym oświaty).

NORMA PRAWNA składa się z :

• Hipotezy - odnosi się do pewnej sytuacji np. „ktoś pod wpływem silnego wzburzenia”;

• Dyspozycji - ukazuje sposób zachowania np. ”zabili człowieka”;

• Sankcji - mówi jakie ujemne skutki pociąga za sobą niedostosowanie się do normy prawnej;

NORMY PRAWNE dzielimy na :

• Bezwzględnie obowiązujące - IMPERATYWNE - zawierają niepodważalny nakaz państwa, którego nie można uchylić bez względu na wolę zainteresowanych osób (np. prawo konstytucyjne, karne, finansowe, administracyjne)

• Względnie obowiązujące - DYSPOZYTYWNE - mają zastosowanie w przypadku dobrowolnej umowy między stronami (najwięcej ich występuje w prawie cywilnym)

PRZEPIS PRAWNY - elementarna część ustawy lub innego aktu normatywnego (artykuł, paragraf). Jednakże przepisy prawne nie są tożsame z normami prawnymi, to normy prawne są w pewien sposób zakodowane w przepisach. Często jeden przepis prawny może zawierać więcej niż jedną normę prawną.

AKT NORMATYWNY - jest to tekst zawierający przepisy prawne, wydany przez kompetentny organ prawodawczy. Ma postać tekstu drukowanego , opublikowanego w należyty sposób - przewidziany przez prawo. W tytułowej części aktu prawnego wymienia się rodzaj zarządzenia, data uchwalenia lub ustanowienia oraz jego tytuł.

5. Prawo a moralność :

• PRAWO -> zespół norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo i zagwarantowanych przymusem państwowym;

• Ludzie kierują się nie tylko przepisami prawnymi, ale także zasadami moralnymi, obyczajowymi, czy towarzyskimi. Normy prawne ze względu na moralność mogą być pozytywne, negatywne lub obojętne.

• Czasami normy prawne wprowadzone przez państwo zostają zaakceptowane dopiero po jakimś czasie (prawo wyprzedza rozwój społeczny np. zniesienie kary śmierci w latach 90tych); inne zaś wzbudzają dezaprobatę co wymusza ich zmianę (np. kwestia aborcji). Najczęściej jednak prawo podąża za rozwojem społecznym, chociaż niektóre przepisy prawne są zbędne i zostają uchylone (np. zakazy rozwodu).

6. Funkcje prawa w społeczeństwie:

1. Stabilizująca - zapewnia ład, porządek, utrzymuje istniejący ład społeczny.

2. Dynamizująca - umożliwia wprowadzenie zmian i kształtowanie nowych stosunków społecznych.

WYKŁAD 2

1. System szkolnictwa w Polsce:

• Upowszechnienie wychowania przedszkolnego dzieci w wieku 3-5 lat wzrósł do 64,6% (50% - 3 lata, 64% - 4 lata, 81% - 5 lat) czyli w przedszkolach jest teraz o 250tyś (20%) więcej niż w roku 2006/2007.

• Dzięki nowym rozwiązaniom w ciągu 3 lat powstało 790 przedszkoli i 1211 małych firm przedszkolnych.

• KSZTAŁTCENIE OBOWIĄZKOWE - od 5 do 16 lat.

• Kryteria przyjęć do GIMNAZJUM - KONKURS ŚWIADECTW, rodzice mają obowiązek zapisać dziecko do szkoły najbliższej miejsca zamieszkania.

• Rok szkolny - wrzesień - czerwiec - 38tyg.

• Wielkość klas max. 26 osób.

• Test po 6 klasie jest obowiązkowy ale nie ma funkcji selektywnej.

WYKŁAD 3

1. ZMIANA - nie jest zdarzeniem, jest procesem, który wymaga odpowiednich zasobów materialnych, czasu, wiedzy, umiejętności w trakcie którego zachodzą zjawiska oduczania rzeczy stałych i nauczania rzeczy nowych. ROZMRAŻANIE - ZMIANA - ZAMROŻENIE (Radwan 1994r)

STADIA UCZENIA SIĘ NOWYCH RZECZY

Nieświadoma niekompetencja ->	Nie wiem co potrafię
Świadoma niekompetencja ->	Wiem czego nie potrafię i chcę się tego nauczyć
Świadoma kompetencja ->	Wiem w jaki sposób coś robię, świadomie kontroluję proces
Nieświadoma kompetencja ->	Robię to automatycznie

2. ZMIANY W EDUKACJI :

1. Makrosystemowe - reformy - duże zmiany obejmujące cały kraj (zmiany programowe, strukturalne, systemowe)

2. Mikrosystemowe - zmiany organizacyjno-metodyczne (usprawnienia, modyfikacje, innowacje)

INNOWACJA - zmiana struktury systemu szkolnego (dydaktycznego, wychowawczego) jako całości lub struktury ważnych jego składników w celu wprowadzenia ulepszeń o charakterze wymiernym.

Składniki te obejmują m.inn. nauczycieli, uczniów (studentów), programy, podręczniki, wyposażenie placówek.

3. Strategie wprowadzania zmian :

• polityczno - administracyjne - użycie władzy w celu wywołania zmian w zachowaniach ludzi. Najczęściej używa się ich wówczas, gdy chodzi o przyswojenie zmian na szerszą skalę w krótszym czasie, gdy zmiany wymagają dużych nakładów pracy, kosztów, a odbiorcy zmian SA niechętni;

• empiryczno - racjonalne - zakładają, że odbiorca innowacji kieruje się rozsądkiem i podatny jest na logiczne argumenty, jeśli więc zmiana zostaje racjonalnie uzasadniona to łatwiej będzie ją zaakceptować w kręgu odbiorców, jest skuteczne przy zmianach o niewielkim zakresie;

• normatywno - redukcyjne - zakładają istnienie wspólnych wzorów zachowań i norm społeczno - kulturowych. Wprowadzenie zmiany polega na doprowadzeniu do identyfikacji ludzi z nowymi wartościami i normami. Według tej strategii najpierw trzeba zmienić mentalność ludzi, a potem już będzie można skutecznie wprowadzić zmiany.

4. Dostosowanie strategii działania do sytuacji :

• Sytuacja i cel (co chcemy osiągnąć?)

• Ludzie sprzeciwiają się zmianą (posłuszeństwo)

• Ludzie zachowują się z rezerwą (zgoda na zmiany)

• Ludzie nastawieni są pozytywnie (zaangażowanie)

• Adekwatne strategie (jak to osiągnąć?)

• Strategie polityczno-administracyjne (wymuszane)

• Strategie empiryczno-racjonalne (przekonywanie)

• Strategie normatywno-redukcyjne

5. Emocjonalne reakcje ludzi w sytuacji zmiany :

1. szok i brak wiary w konieczność zmiany - demobilizacja, sytuacja stawia nam wysokie wymagania, my nie jesteśmy pewni czy potrafimy im sprostać.

2. odrzucenie sytuacji - opór przed uświadomieniem sobie konieczności zmiany, staramy się nie przyjmować do wiadomości.

3. poczucie niekompetencji - z jednoczesnym uświadomieniem sobie konieczności zmiany, frustracja spowodowana tym, że nie wiemy jak sobie poradzić w nowej sytuacji, silne napięcie nerwowe.

4. zgoda na rzeczywistość - zaakceptowanie sytuacji i zgoda na pozbycie się starych nawyków, gotowość na przyjęcie zmiany.

5. testowanie zmiany - próby podejmowania nowych zachowań, uczenie się ich, zmiana postaw.

6. akceptacja zmiany -radzenie sobie w sytuacji .

7. interpretacja - nowe zachowania stają się częstsze.

ZACHOWANIA LUDZI W SYTUACJI ZMIANY:

2,5% innowatorzy- najmniej liczba kategoria osób, najcenniejsi w procesach wprowadzania zmian, entuzjaści zmian, pionierzy, otwarci na wszelkie nowinki, pełnią funkcję katalizatorów zmian

13,5% wcześnie przyswajający- chętnie podążają za innowatorami, innowatorami mniejszym stopniu podzielają ich entuzjazm, są zwolennikami zmian, katalizatory zmian (wcześni odkrywcy)

34% wczesna większość- niezbyt chętnie przyswajają zmiany, ale wtedy, kiedy inni już to zrobili, nazywa sięich wczesnymi naśladowcami

34% późna większość- niechętnie wprowadzają zmiany, kiedy inni już to zrobili i w dodatku, kiedy okazało się, że zmiany odnoszą sukcesy. Nazywa się ich późnymi naśladowcami

13,5% późno przyswajający- ociągają się, wprowadzają zmiany dopiero wtedy, kiedy nie mają innego wyjścia

2,5% maruderzy- wloką się na samym końcu, z dużym trudem

Bariery zmian w edukacji:

• Strefa materialna- fundusze, wyposażenie szkoły

• Sfera wartości- socjologiczno- psychologiczne

• Sfera władzy- styl kierowania, zasady postępowania

Bariery dla innowacji:

• Po stronie jednostki:

- wybiórcza otwartość otwartość i rezerwa względem nowości

- nawyki

- zależność

- obawa przed nieznanym

- motywy typu ekonomicznego

- potrzeba bezpieczeństwa

• Po stronie organizacji:

- zagrożenia dla ukształtowanych sfer wpływów i władzy

- struktura organizacyjna

- ograniczone zasoby

- wymogi efektywnościowe

4 wykład

Źródła oporu wobec zmian:

- niejasno określone cele

- niejasno określone oczekiwania

- niechęć do rezygnacji z dotychczasowych przywilejów

- poczucie zagrożenia, strach

- świadomość słabych stron proponowanych zmian

- poczucie braku kontroli nad sytuacją

- obawy przed nadmiernym wysiłkiem

- negatywne doświadczenia z przeszłości

Formy oporu wobec zmiany:

Konformizm- „robię to, co mi każą” - zgoda bez większego przekonania; „dla świętego spokoju”

Wycofanie się- „to mnie nie dotyczy”- odmowa przyznania, że zmiana wywrze na mnie wpływ, obrona przed zmianą

Rytualizm- „udaję, że robię to, co jest wymagane”- pozorne wprowadzenie zmiany, a tak naprawdę ignorowanie i bierny opór

Odrzucenie- „sprzeciwiam się, nie mam zamiaru tego robić”- otwarty opór

Akceptacja- „robię to, ale po swojemu”- adaptacja zmiany, udomowienie, dostosowanie do swoich potrzeb

Sposoby przezwyciężania oporu:

• Wyjaśnienia i komunikowanie się- zmiana powinna być jasno określona i uzasadniona, należy określić wyraźnie jej skutki

• Uczestniczenie i zaangażowanie- współuczestnictwo promotorów zmiany w jej wprowadzeniu zmniejsza opory

• Ułatwienia i poparcie

• Negocjacje i uzgodnienia z przeciwnikami zmian

• Manipulacja- np. ingracjacje (spowodować odpowiednie zachowanie wobec manipulowanego - ojciec); Umniejszamy/ powiększamy swoją wartość, by wpłynąć na manipulowanego- żebrak

• Zakres- innowacje niewymagające zaangażowania zbyt wielu ludzi są łatwiej przyswajalne

• Odwracalność- możliwość wycofania się z innowacji, jeśli okażą się pod jakimś względem nieefektywne

• Prestiż naukowy- jeśli innowacja jest firmowana przez zespół fachowców, ma większe szanse na akceptację

• Gwarancja lepszych wyników- większe szanse akceptacji mają te innowacje, które już się gdzieś sprawdziły i dały dobre efekty

• Współuczestnictwo- zmiana nie w formie gotowej recepty, ale jako zadanie, które wymaga współpracy i współautorstwa pracowników

PROCES PLANOWANIA ZMIAN. - JAK WPROWADZAĆ ZMIANY?

1. Inicjacja- Proces prowadzący do podjęcia decyzji o wprowadzeniu innowacji (łączy się z zaplanowaniem zmiany)

2. Implementacja- wdrażanie, wysiłki zmierzające do urzeczywistnienia zmiany w praktyce

3. Instytucjonalizacja- utrwalenie, innowacja staje się codzienną praktyką, wchodzi na stałe w repertuar zachowań czy metod działania danej instytucji

4. Odrzucenie- jeśli innowacja się nie sprawdza, nie daje oczekiwanych efektów, to albo zostaje świadomie odrzucona, albo po prostu zaniechana

UWARUNKOWANIA POWODZENIA ZMIANY

-Inicjacja- zmiana zaspokaja ważne potrzeby, cele, zmiany i sposób jej wprowadzenia są jasno określone, wsparcie ze strony instytucji nadrzędnych, aktywne promowanie

-Implementacja- dobra koordynacja, poczucie swoistej „własności” zmiany, zapewnienie zasobów materialnych, nagradzanie

-Instytucjonalizacja- monitorowanie, wsparcie

Cechy charakterystyczne dla ludzi pozytywnie i negatywnie nastawionych do zmian:

+	-
- twórczy - odpowiedzialni - działają	- konserwatywni - nieodpowiedzialni - bierni

Model zmiany w postaci pytań:

1. Gdzie jesteśmy? Jakie są cele ogólne, szczegółowe? Jakie uzasadnienia? Co mamy?

2. Gdzie chcemy dojść? Jakie będą skutki? Jakie zmiany w zasobach materialnych? Jakie w zachowaniu? Jakie w wartościach?

3. Jak się tam dostaniemy? Jaki mamy program działania? Jaka ma być struktura zmiany? Ile to będzie kosztowało? Kto i jak przeprowadzi zmianę? Jaki mamy harmonogram? Jakie terminy?

4. Skąd będziemy wiedzieć, że już się tam znaleźliśmy? Jak będzie wyglądał proces ewaluacji? Kto ocenia? Jak ocenia Jakie będą kryteria sukcesu?

Na te wszystkie pytania musimy odpowiedzieć PRZED ROZPOCZĘCIEM DZIAŁANIA!!

Podsumowanie:

- Zmiana jest nieunikniona

- Zmiana jest procesem, a nie zaburzeniem

- Zmiana jest skomplikowana i trudna do wprowadzenia, nie zawsze możliwa

- Ludzie chętnie wprowadzają zmiany, gdy widzą jej potrzebę, wiedzą jak je wprowadzić, czują się bezpiecznie

- Skuteczne wprowadzanie zmian wymaga informacji, komunikacji, wsparcia, presji, poczucia własności zmiany, dłuższego czasu niż to się wydaje, wytrwałości, dbałości o proces a nie tylko o zmiany

Wykład 5- Awans zawodowy nauczyciela stażysty

KN. Art. 9D?

1. Nauczyciel rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego, nie później jednak, niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, na swój wniosek skierowany do dyrektora szkoły, z tym, że nauczyciel stażysta rozpoczyna staż bez złożenia wniosku. Dla nauczyciela rozpoczynającego pracę i posiadającego kwalifikacje nie ma innej możliwości- musi rozpoczynać staż

2. W przypadku nawiązania stosunku pracy po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1 nauczyciel nie rozpoczyna stażu do końca roku szkolnego.

KN. Art. 9 c

Staż z zastrzeżeniem ust. 2, trwa w przypadku ubiegania się o awans, na stopień:

1. nauczyciela kontraktowego- 9 miesięcy

2. nauczyciela mianowanego i dyplomowanego- 2 lata i 9 miesięcy

W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności.

Dyrektor szkoły przydziela spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych (również zajmujących stanowiska kierownicze) opiekuna nauczycielowi stażyście.

Decyzja o przydzieleniu nauczyciela-opiekuna powinna być podjęta równolegle z decyzją o rozpoczęciu stażu na kolejny stopień awansu.

Wskazane jest, by decyzję o przydzieleniu opiekuna, dyrektor szkoły konsultował z zainteresowanym nauczycielem. To on będzie z nim współpracował i zwracał się o różnorodną pomoc.

Plan rozwoju zawodowego:

Stażysta przekłada projekt planu rozwoju zawodowego dyrektorowi szkoły w terminie 20 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, czyli do 20 września. Dyrektor zatwierdza projekt planu rozwoju zawodowego nauczyciela w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, lub zwraca go nauczycielowi do poprawy, ze wskazaniem w formie pisemnej, zakresy niezbędnych zmian- czyli do 30 września. Jeśli nie ma wprowadzonych zmian, dyrektor może nie zatwierdzić planu rozwoju zawodowego.

Zadania i wymagania dla nauczycieli ubiegających się o wyższy stopień:

1. Nauczyciel - stażysta, ubiegający się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego, powinien w szczególności:

- poznawać organizację, zadania i zasady funkcjonowania szkoły, w tym:

a) przepisy związane z funkcjonowaniem szkoły

b) sposób prowadzenia dokumentacji szkolnej

2. Uczestniczyć jako obserwator w zajęciach prowadzonych przez opiekuna stażu lub innych nauczycieli w wymiarze 1 godziny zajęć w miesiącu, oraz omawiać z prowadzącym obserwowane zajęcia

3. Prowadzić zajęcia z uczniami, w obecności opiekuna stażu lub dyrektora szkoły, w wymiarze wymiarze min. 1 godz. w miesiącu i omawiać je

4. Uczestniczyć w wewnątrzszkolnych formach doskonalenia zawodowego nauczyciela

Wymagania do uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego:

1. Znajomość organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż

2. Umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający odpowiednią realizację statutowych zadań szkoły

3. Umiejętność omawiania prowadzonych i obserwowanych zajęć

4. Znajomość środowiska uczniów, ich problemów oraz umiejętność współpracy ze środowiskiem uczniów

31 maja kończysz staż

W terminie 20 dni od zakończenia stażu, nauczyciel składa dyrektorowi sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego. Opiekun stażu przedstawia dyrektorowi projekt oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu w terminie 14 dni od zakończenia stażu przez nauczyciela

Ocenę dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu ustala w terminie nie dłuższym, niż 21 dni od dnia złożenia sprawozdania, z uwzględnieniem stopnia realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciel, dyrektor szkoły.

W przypadku nauczyciela stażysty- po zapoznaniu się z PROJEKTEM OCENY

Rada rodziców powinna przedstawić swoją opinię w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie, ale jeśli rada rodziców nie da to nic złego się nie dzieje, procedura trwa :D

---