...no właśnie. To chyba podstawowy problem przy konstruowaniu solidnego subwoofera do samochodu.
Maksymalna moc jaką uda nam się uzyskać na dobrej końcówce i typowym głośniku samochodowym (4 omowym) nie przekroczy 27W. Aby uzyskać większe moce konieczne jest podniesienie napięcia zasilającego z 14,4V (tyle powinno panować w instalacji samochodowej przy włączonym silniku).
Poniższy projekt to wzmacniacz o mocy 100W (lub 2x100W) wraz z przetwornicą napięcia.

Wybór końcówki mocy padł oczywiście na TDA7294. Względnie niedrogi, o dobrych parametrach...i co ważne - ze stopniem końcowym MOS.
Głównym problemem podczas budowy przetwornicy napięcia jest wykonanie transformatora. Postanowiłem więc zastosować gotowe trafo wyjęte z uszkodzonego zasilacza ATX od kompa (trafa się nie psują).

Tak wygląda schemat wzmacniacza wraz z przetwornicą.
Jeśli potrzebujesz go w wysokiej rozdzielczości - kliknij tutaj:) (35kb) rys 1 - strona 7

Trochę wyjaśnień odnośnie schematu:

- aplikacja TDA7294 jest uproszczoną aplikacją producenta. Zminimalizowałem ilość elementów zewnętrznych, więc nie trzeba montować wszystkiego na płytce drukowanej... ja przylutowałem wszystko bezpośrednio do odpowiednio połączonych i powyginanych nóżek TDA.
- uwaga! Na obudowie TDA7294 panuje napięcie -30V. Montując go na wspólnym radiatorze musimy zadbać o izolację galwaniczną.
- klucze przetwornicy to BUZ11A. Patrząc od lewej jego wyprowadzenia to kolejno: GDS (jak we wszystkich tego typu).
- układ sterujący pracą kluczy mos wykonałem na zegarze MN3101. Jest on trudny do zdobycia, więc w przyszłości zastąpię go SG3525 lub podobnym.

- nie każde trafo z zasilacza się nadaje. Po pierwsze musi to być zasilacz ATX (nie AT). Po drugie musi posiadać dzielone uzwojenia! Najczęściej można go poznać po wyprowadzonym górą trafa i wlutowanym obok w płytkę zasilacza grubym odczepie oraz wyprowadzonym pomiędzy nogami 4 i 6 (patrz zdjęcie trafa) dodatkowym uzwojeniu ! Odczepy te to środki uzwojeń. Inne wybadamy dokonując oględzin drutów doprowadzonych do wyprowadzeń w karkasie. Uzwojenie pierwotne naszego trafa to uzwojenie, które w zasilaczu pracowało na 5V, natomiast wtórne to 12V. Jak widać przekładnia wyniesie wtedy 12/5=2.4, więc kluczując pierwotne napięciem 12V uzyskamy na wtórnym około 30V.
Na zdjęciu wyprowadzenie 5 to dodatkowy odczep uzwojenia 4-6 (12V). Oczywiście końce tego uzwojenia to nóżki 4 oraz 6. Wypr. 5 musimy podłączyć do masy. Podobnie jest z resztą. Gruby odczep wyprowadzony górą trafa to m.in. środek uzwojenia 1-3 (5V). Końce tego uzwojenia to nogi 1 oraz 3. Wyprowadzenie 2 łączymy więc zgodnie ze schamtem do +12V.
Z praktyki wiem, że trafa z dzielonym uzwojeniem 4-6 występują tylko w niektórych zasialczach ATX! Zazwyczaj są to zasilacze wyższej klasy (droższe). Jeśli macie problem ze zdobyciem takiego trafka trzeba będzie nawinąć sobie je samemu... być może wyjaśnie jak tego dokonać w przyszłości.

Tak wygląda nadające się trafko. Cyframi oznaczyłem wyprowadzenia (tak samo jak na schemacie ideowym).

- zastosowane elektrolity muszą być dobrej jakości. Z pewnością warto kupić takie na 105 stopni, jeśli się da to także jakieś o obniżonej indukcyjności pasożytniczej przeznaczone do pracy w przetwornicach impulsowych (HFQ,HF,Hfr...różnie oznaczają).
- połączenia zaznaczone na schemacie grubą linią należy wykonać przewodem o przekroju co najmniej 2mm kwadratowe.
- diody oraz dławik wyjściowy można wymontować z zasilacza ATX.

Fragment zasialcza ATX.
Dławik wyjściowy nawijamy na rdzeniu pokazanym na zdjęciu (oczywiście stare uzwojenia wywalamy. Należy to wykonać nawijając na rdzeń przewody łączące trafo z diodami. Nawijamy oczywiście bifilarnie...ile się zmieści (około 5-10 zwojów).

- poprawnie wykonana przetwornica powinna pobierać luzem nie więcej niż 300mA. Jeśli prąd jest większy...coś sknociłeś!
- uwaga! Bardzo ważne jest poprawne prowadzenie mas! Muszą być grube, i połączone w jednym wspólnym punkcie umieszczonym na elektrolicie wejściowym.
- dobrze jest uruchamiać przetwornicę na zasilaczu o wydajności prądowej kliku amperów. Uruchamianie na akumulatorku kończą się w przypadku błędu efektownymi fajerwerkami i efektami dymnymi:)
- uwaga, na wyprowadzeniach trafa oznaczonych 220V podczas pracy przetwornicy panuje wysokie napięcie!!! (ponad 350V!)

Tak wygląda zmontowany metodą uproszczoną wzmacniacz...

To chyba tyle wyjaśnień. Nic więcej nie przychodzi mi do główki (może tępa, czy jak:).
Z opisanej przetwornicy da się zasilić dwa wzmacniacze o mocy 100W, więc jest to świetny wzmacniacz do subwoofera zbudowanego na tandemie dwóch głośników. Wtedy wykonujemy dwa układy z TDA7294 i już:P

Jak to gra? Hmmm... moc jest wystarczająca nawet dla wymagającego słuchacza. Czuje się te 100W na plecach. Przy subwooferze na dobrym 30cm głośniku telepie nogawkami osoby stojącej koło samochodu:) (oczywiście jak drzwi otworzymy:)
U mnie taka przetwornica z dwoma TDA7294 pracuje bezawaryjnie już ponad pół roku.
Wam życzę tego samego:)

Dodano dn.5.01.2004
Oto dwie fotki dobrze obrazujące nadające się trafko od ATX'a. Jak widać są DWA luźno wyprowadzone uzwojenia.

A tutaj oznaczenie, choć szczerze wątpię w jego związek z tym, że trafo jest OK. Zapewne jest wiele transformatorów z dzielonymi uzwojeniami posiadających inne oznaczenia...

uwaga! - ze względu na trudności w dostaniu trafa powstał drugi projekt przetwornicy. Większa moc, stabilniejsza praca i dostępne trafo. kliknij tu!

Powiększenie do rys 1

Druga możliwoś zrobienie tego samego

Przetwornica napięcia do samochodowego wzmacniacza dużej mocy - wersja 2 :)

No i jest. To na co długo wiele osób czekało - idealna, niesamowita i nieziemsko superowa przetwornica napięcia do samochodowego wzmacniacza mocy. Prezentowany tutaj pająk to prototyp, który bardzo dobrze wypadł podczas testów. No to nie przedłużając wstępu jedziemy!

Układ oparty jest o powszechnie dostępny i niedrogi SG3525. Tranzystorki to świetnie nadające się do naszego zastosowania STP60N06. Prąd ciągły tych MOSów to aż 60A (!), a impuls do 240A. Rezystancja włączonego drenu poniżej 14mOhm. Po prostu super:D Trafko, które jest sercem naszej przetwornicy to dokładnie to, które można zobaczyć tutaj (rys 1 odnośnik będzie nizej ) . Robi je dla mnie wg mojego projektu mała warszawska firma produkująca indukcyjności. Kupuję gotowe, bo nie znoszę nawijania, a karkas i rdzeń i tak musiałbym nabyć.

Tak wygląda działający prototyp w moim domowym laboratorium.

Jak widać na amperomierzu przetwornica bierze luzem tylko 350mA, ale prąd ten pobierają głównie obwody gasikowe koło trafa. Jeśli podczas konstrukcji prąd pobierany przez waszą przetworkę będzie większy od 500mA należy szukać przyczyny. Przedstawiam poprawne oscylogramy w celu kontroli (jeśli ktoś ma oscyloskop):

Oscylogram na drenie MOSa.
Przebieg nie może być pozaokrąglany, ani posiadać oscylacji.



Przebieg na wyjściu trafka. Jest wzorowy:)
Źle zrobione trafo da przebieg zniekształcony z groźnymi pikami wysokiego napięcia pojawiającymi się na opadający i/lub narastającym zboczu.
Skala napięcia - 10V/dz. Podstawa czasu - 5us/dz.

Teraz o samym układzie. Jak wspomniałem pracuje na SG3525. Posiada wejście pozwalające zablokować pracę przetwornicy wykorzystywane jako REMOTE gotowego wzmacniacza. Nie trzeba stosować przekaźnika załączającego wzmacniacz w samochodzie:) Układ posiada także soft-start, aby zapewnić poprawny rozruch przetworki bez niebezpiecznych udarów prądowych.

Oto i sam pająk przetwarzający.

No to teraz najważniejsze - osiągi;P
Chodzi to bardzo ładnie (stabilnie, z dużą efektywnością). Częstotliwość pracy to ponad 50kHz. Bez problemu z prototypowej przetwornicy wyciągnąłem prąd ponad 12A co daje 300W mocy. Oczywiście pobór prądu przekroczył możliwości mojego multimetru - grubo ponad 20A. Napięcie wyjściowe p-p na trafku wynosi luzem 46V. Po obciążeniu rezystancją 4 omów spadło tylko o niecałe 2V (!). Po wygładzeniu i wyprostowaniu w mostku uzyskałem 2x28V. To trafko prototypowe, bo na zamawianych obecnie uzyskuję 2x31V (wprowadziłem małą korektę). W produkcji są już trafka, z których wyjdzie 2x50V. Cóż - nic nie stoi na przeszkodzie, aby zbudować wzmacniacz 4x100W na 4 kostkach TDA7294! A może coś do subwooferka - co powiecie na 2x200W RMS ?:D

Dodano 21.04.2004
No to jedziemy...)

Kompletny schemat przetwornicy.
W wysokiej rozdzielczości - .gif 1500x1000 (31kb) rys 2 - patrz niżej

Ważne kruczki i sztuczki / najczęściej popełniane błędy:
- rysunek trafka w prawym dolnym rogu schematu obrazuje dokładnie jak należy podłączyć transformator impulsowy, który jest u mnie do zdobycia. Zamieszczam to na prośbę wielu osób, które takie trafa już ode mnie posiadają. Uzwojenie pierwotne rozpoznamy po grubszej wiązce dochodzącej do wyprowadzenia karkasu. Widok od dołu!
- kondensatory oznaczone LOW ESR nie mogą zostać zastąpione innymi. Zastotowanie zwykłych elektrolitów spowoduje znaczny spadek sprawności przetworki! To częsty błąd konstruktorów! Na kondzie MUSI być wyraźnie napisane LOW E.S.R lub coś w stylu HFQ tudzież inny napis wskazujący, że kond przeznaczony jest do pracy na wysokich częstotliwościach, przetworkach impulsowych.
W razie kłopotów na nabyciem LOW ESRków można zamiast 1000u zastosować równoległe połączenie 5x220u/105stopni.
- uwaga na diody! Muszą być SZYBKIE! Zastosowanie zwykłej diody prostowniczej powali konstrukcję.
- tranzystory STP60N06 można zastąpić mocniejszymi STP75N06:)
- wszystkie połączenia "mocy" muszą być jak najkrótsze i pociągnięte grubym przewodem
- przestrzegać poprawnego prowadzenia mas! Wszystkie masy mocy muszą iść osobnymi przewodami i łączyć się na kondensatorze 1000u+100n.
- wsie kondy 100n muszą być ceramiczne.
- dławik wyjściowy - kilka zwojów na niewielkim rdzeniu toroidalnym. Obydwie gałęzie nawinąć równocześnie (bifilarnie)! Dławik na zasilaniu SG3525 - dowolny dławiczek małej mocy (kilka-kilkanaście zwojów na rdzeniu).

Odnośnik do rys 1

Trafka, które posiadam są nowe, przystosowane specjalnie do pracy w przetwornicy, którą opisałem na stronie. Zapewniają większą sprawność i moc od trafek ATXowych. Rdzeń ma większą powierzchnię przekroju, brak jest zbędnych uzwojeń obecnych w ATXie. Słowem wymarzone i sprawdzone trafko mogące posłużyć do budowy przetwornicy o niespotykanej dotąd mocy:)
Trafa są w 4 wersjach napięciowych.
...więcej o tym jak je zdobyć na GG# 793794 lub @

Ostatnia, finalna wersja (takie przychodzą w ciągłych dostawach).

Dane techniczne trafa:

Ui - 12V
Uo - 4 wersje napięciowe: 2x24V, 2x30V, 2x42V, 2x50V UWAGA: napięcia podane po wyprostowaniu i wygładzeniu!
Karkas/rdzeń - ETD-39/08300B
Moc ciągła - 350W
Moc maksymalna - 500W
Wymiary -45x45mm
Częstotliwość pracy - 50-80kHz
Pierwotne - wiązka 5x0,6mm; wtórne - wiązka 3x0,6mm.
Sprzężenie - inter-winding.

Odnośnik do rys 2

---