WYŻSZA SZKOŁA POLICJI

W SZCZYTNIE

Program

„Pomoc sąsiedzka

gwarancją

bezpieczeństwa na osiedlu”

Wykonał:

mł. asp. Radosław Iskra st. post. Bogusław Kuźmiński

SZCZYTNO - 2001

Spis treści

1. Wstęp ........................................................................................................... 3

2. analiza stanu zagrożenia ............................................................... 3

3. podmioty uczestniczące w programie ...................................... 3

4. organizacja spotkania,

wyłonienie rady programowej .................................................... 4

5. określenie obowiązków podmiotów ......................................... 4

6. finansowanie przedsięwzięcia ...................................................... 8

7. określenie głównych kierunków działań,

utworzenie zespołów roboczych ............................................... 9

8. realizacja i ocena efektów ........................................................... 11

9. literatura .............................................................................................. 11

I. Wstęp

W celu ograniczenia przestępczości, a także wzrostu poczucia bezpieczeństwa mieszkańców osiedla „Słoneczne” w Szczecinie, podjęto inicjatywę opracowania i wdrożenia wraz z zainteresowanymi podmiotami lokalnymi programu profilaktycznego „Pomoc sąsiedzka gwarancją bezpieczeństwa na osiedlu”.

Zasadniczym zadaniem, a zarazem fundamentem programu jest podjęcie współpracy pomiędzy mieszkańcami osiedla, a innymi podmiotami uczestniczącymi w programie w celu efektywnego ograniczenia i wyeliminowania przestępczości na terenie osiedla mieszkaniowego. Szczególne znaczenie ma tutaj konsolidacja sił społeczeństwa lokalnego. Działania te powinny zaktywizować społeczeństwo i przez system działań propagandowych spowodować, aby mieszkańcy zwracali większą uwagę na niebezpieczeństwo zagrożenia nie tylko swojego życia, zdrowia i mienia ale również współmieszkańców.

II. ANALIZA STANU ZAGROŻENIA

Przeprowadzona analiza stanu zagrożenia wykazała nasilenie przestępczości na terenie osiedla - szczególnie włamań, kradzieży (mieszkaniowych, do sklepów, samochodów i rowerów), przestępstw rozbójniczych, bójek i pobić. Istotny problem stanowią zachowania patologiczne, będące główną przyczyną przestępczości - zjawiska demoralizacji nieletnich, alkoholizm, narkomania.

III. PODMIOTY UCZESTNICZĄCE W PROGRAMIE

Podmiotami uczestniczącymi w tworzeniu programu powinny być działające na terenie osiedla organizacje społeczne, instytucje państwowe i samorządowe, a także mieszkańcy osiedla zainteresowani działalnością na rzecz społeczności lokalnej.

Z uwagi na zakres realizowanych zadań oraz problematykę zagrożeń, w przedsięwzięciu powinny aktywnie uczestniczyć następujące podmioty:

1. Urząd Miasta

2. Straż Miejska

3. Wydział Oświaty Urzędu Miejskiego

4. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Dąb”

5. Rada osiedla

6. Firma ubezpieczeniowa PZU

7. Poczta Polska

8. Szkoły

9. Lokalna gazeta „Panorama 7”

10. Drukarnia akcydensowa

11. Kluby osiedlowe

12. Kawiarnia internetowa

13. ZHP

14. Parafia Kościoła

15. Policja - organ wychodzący z inicjatywą stworzenia programu profilaktycznego.

IV. ORGANIZACJA SPOTKANIA, WYŁONIENIE RADY PROGRAMOWEJ

W trakcie zorganizowanego spotkania przedstawicieli podmiotów do których wystosowano zaproszenie, zostały przedstawione założenia programu profilaktycznego, cel jego wprowadzenia i ogólna charakterystyka zadań jakie należy realizować. Uczestnicy spotkania zgodzili się z założeniami programu i zgłosili chęć przystąpienia do niego, podpisując się pod kartą wstępną programu. Ponadto spośród przybyłych wyłoniono osoby wchodzące w skład Rady Programowej - po 1 przedstawicielu z każdego podmiotu uczestniczącego w tworzeniu programu i jego realizacji, przy czym udział poszczególnych jej członków w spotkaniach będzie uzależniony od występującej potrzeby. Na przewodniczącego Rady Programowej wybrano Radnego Rady Miejskiej - mieszkańca osiedla.

V. OKREŚLENIE OBOWIĄZKÓW PODMIOTÓW

Utworzona Rada Programowa dokonała podziału obowiązków i nałożyła je na poszczególne podmioty:

1. Do zadań do zadań Policji będzie należało na etapie budowy programu rozpoznawanie, ocenianie i prognozowanie zagrożeń, poprzez przeprowadzanie stosownej analizy. Przy dokonywaniu analizy stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego bierze się pod uwagę: przestępstwa, wykroczenia, czynniki patologii społecznej występujące w danym rejonie, rozpoznanie (osobowe i terenowe) i in. oraz elementy oceny i prognozy zagrożenia. Równolegle z przeprowadzaną analizą zagrożenia będzie przeprowadzony sondaż opinii społeczności lokalnej w celu zbadania stanu poczucia zagrożenia przestępczością, zebrania informacji nt. akceptacji działań Policji oraz oczekiwań społecznych w tym zakresie. Informacje zawarte w analizie i sondażu powinny być wykorzystane na potrzeby prewencji kryminalnej, wskazują one bowiem kierunki zagrożenia i na ich podstawie możliwe jest ustalenie czynników warunkujących popełnianie przestępstw i stosowanie odpowiednich środków zapobiegawczych akceptowanych przez społeczność lokalną. Kolejnym istotnym zadaniem będzie przeprowadzenie szkoleń wśród policjantów uczestniczących w programie w zakresie zadań prewencji kryminalnej. Przeprowadzanie analizy stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie osiedla w trakcie realizacji programu, oraz zbieranie opinii mieszkańców, będą dokonywane systematycznie - na ich podstawie opracowywane będą statystyki porównawcze oraz wyprowadzane wnioski. Zmiany w zakresie kontaktów policjantów z mieszkańcami osiedla powinny pójść w kierunku sprawniejszego rozwiązywania zaistniałych problemów. Działania realizowane przez policjanta powinny pozostawić wrażenie profesjonalizmu, rzetelności, bezstronności i wysokiego poziomu kultury osobistej.

2. Do zadań Urzędu Miasta będzie należało:

- w zakresie przeciwdziałania przestępczości i demoralizacji nieletnich - objęcie opieką rodzin patologicznych oraz nieletnich wywodzących się ze środowisk przestępczych, prowadzenie działalności oświatowo - kulturalnej np. okolicznościowe festyny,

- w zakresie przeciwdziałania negatywnym zachowaniom młodzieży, wandalizmowi i chuligaństwu - uświadomienie społeczeństwu o współodpowiedzialności za stan bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania, zdecydowane reagowanie na zachowanie chuligańskie i przestępcze i in., organizowanie spotkań z młodzieżą z udziałem przedstawicieli organizacji społecznych i pedagogów.

- w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi - działania realizowane przez Gminną Komisję ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych poprzez rozpoznawanie spraw w przedmiocie uzależnienia, propagowanie programów profilaktycznych i in.

- w zakresie przeciwdziałania narkomanii - prowadzenie rozpoznania środowisk, organizowanie spotkań profilaktycznych, ścisła współpraca z poradniami psychologiczno-pedagogicznych, nauczycielami oraz służbą zdrowia.

- w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym - interweniowanie w zarządach dróg o niezwłoczne remontowanie dróg, edukacja najmłodszych uczestników ruchu drogowego, organizowanie festynów, konkursów i akcji o tematyce bezpieczeństwa ruchu drogowego,

- w zakresie przeciwdziałania przestępstwom przeciwko mieniu - inspirowanie inicjatyw społecznych, budowa więzi sąsiedzkich, popularyzowanie i propagowanie właściwego zabezpieczenia obiektów zagrożonych

- w zakresie przeciwdziałania przestępstwom przeciwko życiu i zdrowiu - podejmowanie spraw oświetlenia miejsc zagrożonych, objęcie dozorem miejsc i obiektów ważnych ze względów bezpieczeństwa (zakłady chemiczne, magazyny materiałów chemicznych), kształtowanie wśród mieszkańców bezpiecznych zachowań w przypadku zetknięcia się z przestępcą.

3. Do zadań Straży Miejskiej należy w szczególności (zgodnie z Ustawą o strażach gminnych):

- ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych,

- ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej

- informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także inicjowanie i uczestnictwo w działaniach mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi,

- inne zadania

4. Do zadań firmy ubezpieczeniowej PZU będzie należało:

- finansowanie przedsięwzięć asekuracyjnych, związanych z zapobieganiem kradzieży (znakowanie pojazdów mechanicznych, rowerów i innych wartościowych przedmiotów),

- działalność związana z propagowaniem nowoczesnych sposobów zabezpieczania mienia, a w szczególności dotyczących stosowania drzwi przeciw włamaniowych, filii i rolet antywłamaniowych, zabezpieczeń elektronicznych (systemów alarmowych, monitoringu).

5. Do zadań spółdzielni mieszkaniowych będzie należało m.in.

- informowanie Policji o przypadkach wandalizmu, szkodach w administrowanym mieniu, dbanie o właściwe oświetlenie (budynków, chodników i ulic), o infrastrukturę techniczną mającą wpływ na bezpieczeństwo i porządek publiczny (np. instalowanie domofonów, krat w oknach piwnicznych),

- finansowanie klubów osiedlowych lub nieodpłatne udostępnianie pomieszczeń na jego potrzeby,

- integrowanie mieszkańców oraz ich uaktywnianie w dziedzinie udzielania wzajemnej pomocy w przypadkach zagrożenia ich mienia, życia i zdrowia poprzez wykorzystanie członków Rady Osiedla do propagowania informacji o przedsięwzięciu wśród mieszkańców osiedla; poszukiwanie osób aktywnych (potencjalnych liderów społecznych) w mniejszych społecznościach lokalnych (budynkach, ulicach),

6. Do zadań Poczty Polskiej będzie należała działalność polegająca na nieodpłatnym okresowym rozpropagowywaniem ankiet kierowanych do mieszkańców osiedla i dotyczących stanu zagrożenia oraz społecznej akceptacji dla programu „Pomoc sąsiedzka gwarancją bezpieczeństwa na osiedlu”.

7. Do zadań Wydziału Oświaty Urzędu Miejskiego będzie należało udzielanie pomocy w tworzeniu programu, organizowanie kursów przygotowujących nauczycieli do zajęć z młodzieżą w zakresie zwalczania narkomanii, alkoholizmu i przestępczości wśród nieletnich.

8. Do zadań szkół będzie należało udzielanie pomocy w tworzeniu programu, organizowanie czasu wolnego młodzieży w różnych formach - tworzenie sekcji sportowych, organizowanie wycieczek, tworzenie kółek zainteresowań plastycznych, muzycznych, matematycznych itp. W przypadku młodzieży trudnej (niedostosowanej) - wyszukiwanie pomieszczeń, w których młodzież mogłaby się spotykać, organizowanie spotkań prowadzonych przez instruktorów, pedagogów, psychologów.

9. Do zadań lokalnej gazety „Panorama 7” i drukarni będzie należało przede wszystkim uczestniczenie w pracach utworzonych zespołów roboczych, prowadzenie akcji promocyjnej, propagowanie zamierzeń realizatorów programu, a także przekazywanie im informacji zwrotnej od mieszkańców osiedla ich stosunku do realizowanych zadań (akceptacji, ewentualnych uwag i propozycji), podawanie wyników ankiet wraz z komentarzem. Do zadań kawiarni internetowej należy wykorzystywanie najnowocześniejszych metod promocji, przyjmowanie informacji o zdarzeniach przestępczych, przekazywanie ich właściwym organom policji.

10. Do zadań Związku Harcerstwa Polskiego będzie należało:

- przygotowanie młodzieży do służby na rzecz prawa i porządku oraz opieki społeczno-wychowawczej w dorosłym życiu,

- zapobieganie zagrożeniom patologicznym,

- inicjowanie, koordynacja i organizowanie działań kształtujących nawyki poszanowania prawa

11. Do zadań parafii Kościoła będzie należało - kształtowanie właściwych postaw społecznych, prowadzenie działań o charakterze perswazyjnym, podniesienie wiedzy dzieci, młodzieży i rodziców w zakresie zagrożeń związanych z działalnością sekt religijnych.

VI. FINANSOWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA

Finansowanie przedsięwzięcia realizowane będzie z założonej przez Urząd Miejski „Fundacji na rzecz wspierania inicjatyw lokalnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego”, która czerpie środki finansowe nie tylko od realizatorów programu, zainteresowanych przedsiębiorstw państwowych znajdujących się na terenie osiedla, ale także prywatnych darczyńców. Zadania należące do zadań statutowych poszczególnych podmiotów uczestniczących w programie będą finansowane ze środków własnych.

VII. OKREŚLENIE GŁÓWNYCH KIERUNKÓW DZIAŁAŃ,

UTWORZENIE ZESPOŁÓW ROBOCZYCH

Określenie przez Radę Programową głównych kierunków działań zapobiegawczych i na ich podstawie utworzenie Zespołów Roboczych, których zadaniem będzie ich uszczegółowienie oraz ustalenie priorytetów.

Utworzono następujące zespoły:

Zespól I ds. zwalczania przestępczości przeciwko mieniu, życiu i zdrowiu w składzie:

1. z ramienia Policji: specjalista ds. prewencji kryminalnej, kierownik rewiru dzielnicowych, specjalista pionu kryminalnego

2. Z-ca komendanta Straży Miejskiej

3. Z-ca Prezesa Spółdzielni Mieszkaniowej „Dąb”

4. Z-ca Naczelnika Wydziału Oświaty Urzędu Miejskiego

5. dyrektorzy szkół

6. Z-ca Dyrektora Agencji PZU

7. Z-ca Prezesa Firmy Ochroniarskiej „Gemini”

8. przedstawiciele społeczności lokalnej, Przewodniczący Rady Osiedla

9. dziennikarz gazety osiedlowej „Panorama 7” i Dyrektor Drukarni Akcydensowej.

Zadania przyjęte do realizacji - zgodne ze wskazanymi przy opisie poszczególnych podmiotów znajdujących się w Radzie Programowej, a w szczególności dotyczące:

- budowania więzi sąsiedzkich poprzez lepsze poznanie się, udzielanie wzajemnej pomocy, przeciwdziałanie anonimowości,

- aktywne uczestnictwo mieszkańców w programie poprzez określenie potrzeb, wytyczenie kierunków działania,

- wyznaczenie przez społeczność lokalną (mieszkańców budynku, ulicy) przedstawicieli uczestniczących w pracach Zespołów Roboczych, przekazujących następnie mieszkańcom ustalenia zespołów,

- prowadzenie edukacji szkolnej dot. kształtowania prawidłowych postaw wobec prawa,

- organizowanie dodatkowych patroli w godzinach wieczorowo - nocnych poprzez zaangażowanie licencjonowanych ochroniarzy ze specjalistycznych firm ochroniarskich i określenie właściwych tras patrolowych na podstawie analizy bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Zespół II ds. zwalczania przestępczości i demoralizacji wśród nieletnich w składzie:

1. Z-ca Naczelnika Wydziału Oświaty UM,

2. dyrektorzy szkół,

3. Z-ca Prezesa Spółdzielni Mieszkaniowej „Dąb”,

4. Przedstawiciele społeczności lokalnej, Przewodniczący Rady Osiedla,

5. z ramienia Policji: specjalista ds. nieletnich, specjalista ds. prewencji kryminalnej, kierownik rewiru dzielnicowych,

6. Proboszcz Parafii „NMP”,

7. Komendant Hufca ZHP,

8. prezesi (działacze) klubów sportowych,

9. organizacje społeczne i pozarządowe,

10. dziennikarz gazety osiedlowej „Panorama 7” i Dyrektor Drukarni Akcydensowej.

Zadania realizowane przez Zespół II będą zgodne z zadaniami określonymi dla jej członków - opisanymi przy omawianiu Rady Programowej i będą polegały w szczególności na:

- wskazywaniu alternatywnych form spędzania czasu (organizowanie zawodów sportowych, prowadzenie działalności kulturalnej, przyjęć do organizacji społecznych, religijnych np. ZHP, PCK, związków kościelnych itp.),

- ograniczenie możliwości wejścia nieletnich na drogę przestępczą poprzez zwracanie uwagi na niewłaściwe zachowanie, wskazywanie właściwych wzorców i norm moralnych (działalność edukacyjna młodzieży)

- prowadzenie systematycznego nadzoru miejsc przebywania młodzieży, zwiększanie ilości patroli na boiskach szkolnych, szczególnie w godzinach wieczorowych.

Zespół III ds. zapobiegania alkoholizmowi i narkomanii w składzie:

1. Przewodniczący gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,

2. Pełnomocnik Wojewody ds. ozwiązywania Problemów Alkoholowych,

3. Z-ca Dyrektora Wydziału Zdrowia UW,

4. Stowarzyszenia i Towarzystwa AA,

5. z ramienia Policji: policjant Wydziału Prewencji - członek Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, specjalista ds. narkotyków (KWP lub KMP), kierownik rewiru dzielnicowych, specjalista ds. nieletnich, specjalista ds. prewencji kryminalnej,

6. Kurator Sądowy we współdziałaniu z m.in. służbą zdrowia, kuratorium oświaty, i in.,

7. pedagog szkolny

8. dziennikarz gazety osiedlowej „Panorama 7” i Dyrektor Drukarni Akcydensowej.

Zadania - zgodne z wskazanymi przy charakterystyce poszczególnych podmiotów, a w szczególności dotyczące:

- prowadzenia programów edukacyjnych w szkołach, mających na celu podniesienie wiedzy wśród młodzieży o negatywnych skutkach picia alkoholu i zażywania alkoholu i zażywania narkotyków,

- reagowanie na każdy przypadek nieprzestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, prowadzenie szerokiej działalności rozpoznawczej w celu likwidacji grup przestępczych zajmujących się dystrybucją narkotyków,

- organizowanie pomocy socjalnej i medycznej osobom uzależnionym.

VIII. REALIZACJA I OCENA EFEKTÓW

Program „Pomoc sąsiedzka gwarancją bezpieczeństwa na osiedlu” będzie wprowadzony do realizacji 01 stycznia 2002 r., po uprzednim jego rozpropagowaniu poprzez współpracującą Gazetę Osiedlową, ogłoszenia na tablicach ogłoszeń w budynkach i informacje i audycje w radio i telewizji.

Przyjmuje się, że wprowadzenie w całości programu zajmie około 1.5 - 2 lat. Po tym okresie przez okres 2 lat będą prowadzone systematyczne badania opinii społeczności lokalnej m.in. w zakresie poziomu poczucia bezpieczeństwa mieszkańców osiedla w korelacji z wynikami analizy zagrożenia faktycznego oraz z poziomem akceptacji społecznej dla działań Policji (rozumianej szerzej, bowiem wyrażającej się we wzajemnej współpracy) w celu odpowiedzi na pytania: czy poczucie bezpieczeństwa wśród obywateli jest wprost proporcjonalne do występującego zagrożenia, czy też odwrotnie proporcjonalnie oraz czy poczucie bezpieczeństwa wśród obywateli jest wprost proporcjonalne do poziomu akceptacji społecznej dla działań Policji, czy też odwrotnie proporcjonalnie?

IX. LITERATURA

Prewencja kryminalna po reformie administracyjnej. Pod redakcją Agaty Tyburskiej i Janusza Fiebiga

Szczytno - 2000.

11

KOMPANIA XI/2

---