1. Data wszczęcia postępowania:

A: „datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej”, a przy korzystaniu z drogi elektronicznej- „dzień wprowadzenia żądania do systemu teleinformatycznego organu administracji publicznej” (Art.61 par. 3, 3a)

W tej dacie zaczyna się postępowanie w sprawie, czyli

1. zaczynają biec terminy do jej załatwienia,

2. powstają obowiązki procesowe organu administracyjnego i stron oraz innych uczestników postępowania,

3. od tej daty powstaje zawisłość sprawy administracyjnej, co wstrzymuje lub nadaje bieg również niektórym terminom materialno prawnym (no. Przedawnienia).

B: Za datę wszczęcia postępowania z urzędu „można uznać dzień pierwszej czynności urzędowej dokonanej w sprawie, której postępowanie dotyczy, przez organ do tego uprawniony, działający w granicach przysługujących mu kompetencji, pod warunkiem, że o czynności tej powiadomiono stronę”- postanowienie NSA.

„ W braku innych dowodów za datę wszczęcia postępowania administracyjnego z urzędu można przyjąć dzień złożenia zeznań przez stronę postępowania lub świadków w sprawie będącej przedmiotem decyzji”. - postanowienie NSA.

2. Forma wszczęcia ( odmowy wszczęcia) postępowania

Wszczęcie - zapoczątkowanie czynności procesowych w sprawie, która nie była jeszcze rozpoznawana ; wszczęcie postępowania w kolejnej instancji; podjęcie postępowania w nadzwyczajnym trybie (organ weryfikujący decyzje stosuje odpowiednio przepisy I instancji). Postępowanie wszczyna się na wniosek strony lub z urzędu. Należy poinformować o nim wszystkie osoby będące stronami.

Wszczęcie powoduje rozpoczęcie biegu terminu do załatwienia sprawy ( Art. 35 KPA)

Wszczęcie z urzędu w formie postanowienia.

W postępowaniu ogólnym organ ma obowiązek ustalenia, jakie podmioty są stornami wszczętego postępowania i powiadomić je, że biorą w nim udział. ( art. 61 § 4 KPA). Należy także powiadomić organizację społeczną, jeżeli może być zainteresowana ze względu na swe cele statutowe lub wymagania interesu społecznego.

- organ działa z własnej inicjatywy, na skutek własnych informacji lub kontroli wewnętrznej bądź z inicjatywy organu nadzoru. Przewlekłość szkodliwa dla interesu publicznego -> prawo materialne może nakładać obowiązek wydania decyzji z urzędu, bez oczekiwania na wniosek storn. Eliminacja niepewności co do prawa lub obowiązków.

-z żądaniem występują podmioty na prawach strony: organizacja społeczna, prokurator, RPO.

- na skutek skargi powszechnej wniesionej przez os. 3 ( Art. 233 zd.2 KPA)

Wszczęcie na wniosek strony (żądanie) - w formie skargi powszechnej (petycji) art. 222 KPA

Wnieść żądanie mogą wszystkie strony równocześnie, tylko niektóre z nich lub jedna. Wszczęcie na wniosek strony, żądanie, na podstawie podania. Jeśli stroną podmiot kolegialny - podstawą żądania uchwała (tryb i formę określa statut). Czynność podjęta bez żądania uprawionego podmiotu jest naruszeniem zasady dyspozycyjności, rażącym naruszeniem prawa i powoduje jej nieważność. Żądanie wywiera skutek w dniu doręczenia organowi administracyjnemu; doręczenie - data wpływu żądania pisemnego, zgłoszenie ustne do protokołu ( Art. 61§ 3KPA) oraz drogą elektroniczną- data wprowadzenia do systemu teleinformatycznego organu ( Art. 61§ 3a KPA)

• Art. 61 §2 KPA - dopuszczenie wszczęcia z urzędu w sprawie, w której prawo materialne wymaga wyłącznie wniosku strony ze względu na 1) szczególnie ważny interes strony 2) w toku postępowania uzyska się zgodę strony na dalsze prowadzenie. Brak zgody - postępowanie ulega umorzeniu.

Odmowa wszczęcia postępowania

Postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, gdy żądanie nie pochodzi od uprawionej strony (165a § 1 o.p)

Jeśli podanie wniesione do organu niewłaściwego, a właściwego nie można ustalić na podstawie danych podania lub gdy z podania wynika, że właściwym jest sąd powszechny - organ zwraca je wnoszącemu w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. ( art. 66 § 3 KPA)

Podanie bez rozpoznania, gdy nie zawiera adresu wnoszącego lub nie można ustalić na podstawie posiadanych danych. Podanie nie czyni zadość innym wymaganiom -> wezwanie w terminie 7 dni do usunięcia braków z pouczeniem, iż nieusunięcie spowoduje pozostawienie bez rozpoznania. (Art.. 64 § 1 i 2 KPA)

3. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania:

W postępowaniu ogólnym organ administracyjny ma obowiązek ustalenia, jakie podmioty są stronami wszczętego postępowania i powiadomić je o tym, że biorą udział w postępowaniu (art. 61 par 4). „Należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie”

Na podstawie art. 183 par 2 należy zawiadomić prokuratora, jeżeli jego udział w postępowaniu byłby potrzebny.

Zgodnie z art. 31 par 4 należy o wszczętym postępowaniu powiadomić organizację społeczną, jeżeli może być zainteresowana wynikiem sprawy za względu na cele statutowe lub wymagania interesu społecznego.

4. Podanie - jego treścią może być żądanie, wyjaśnienie, odwołanie, zażalenie (czyli każdy wniosek procesowy lub inne oświadczenie strony, uczestnika postępowania). Może być wnoszone w celu wszczęcia postępowania, w trakcie jego prowadzenia i po zakończeniu go decyzją. Podanie zawierające żądanie wszczęcia postępowania zapoczątkowuje postępowanie administracyjne. Podanie zawierające odwołanie lub zażalenie powoduje wszczęcie postępowania weryfikacyjnego. Elementy minimalne podania: wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie. Podanie w formie pisma może być doręczone osobiście, pocztą lub w inny sposób (podanie w formie elektronicznej - musi być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu). Podanie może być również zgłoszone ustnie do protokołu, który powinien być podpisany przez pracownika, który go sporządził. Uchybienia i braki podania dzieli się na usuwalne i nieusuwalne. Większość braków usuwa się gdy istnieje możliwość komunikacji z wnoszącym podanie. Czynność procesowa polegająca na pozostawieniu podania bez rozpoznania nie ma określonej formy procesowej. Osoby wnoszące nie ponoszą negatywnych skutków nieznajomości przepisów o właściwości, których obowiązek przestrzegania spoczywa na organie (mylnie skierowane podanie odsyła się do organu właściwego). Organ administracji publicznej obowiązany jest potwierdzić wniesienie podania, jeżeli wnoszący tego żąda.

5. WYMAGANIA FORMALNE CO DO FORMY PODANIA

Art. 63.

§ 1. Podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej albo za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej właściwego organu administracji publicznej, umożliwiającego wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego tego organu, a także ustnie do protokołu.

§ 2. Podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych.

§ 3. Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Gdy podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu.

§ 3a. Podanie wniesione w formie dokumentu elektronicznego powinno:

1) być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, przy zachowaniu zasad przewidzianych w przepisach o podpisie elektronicznym, oraz

2) zawierać dane w ustalonym formacie, zawarte we wzorze podania określonym w odrębnych przepisach, jeżeli te przepisy nakazują wnoszenie podań według określonego wzoru.

§ 4. Organ administracji publicznej obowiązany jest potwierdzić wniesienie podania, jeżeli wnoszący je tego zażąda.

W postępowaniu administracyjnym ogólnym i podatkowym obowiązuje zasada ograniczonego formalizmu, w której stanowi się o najprostszych środkach zapewniających załatwienie sprawy i ujawnia się jej działanie również do podania.

KPA jako elementy minimalne podania wymienia: wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie. Przepisy szczególne mogą te wymagania zaostrzyć, np. przez obowiązek dołączenia dokumentów.

Nie wymienia się telefonu jako środka łączności przy wnoszeniu podań z uwagi na nikłe możliwości identyfikacji osoby wnoszącej je w ten sposób.

§4- wnoszący podanie ma prawo żądać potwierdzenia wniesienia przez adnotację na kopii lub osobnym poświadczeniem, również w formie elektronicznej.

Uchybienia i braki podania można podzielić na usuwalne i nieusuwalne. Większość braków i uchybień formalnych można usunąć, gdy istnieje możliwość skomunikowania się z wnoszącym podanie.

6. WYMAGANIA FORMLANE CO DO TREŚCI PODANIA

Art. 63 (jak wyżej)

Treścią podania może być żądanie, wyjaśnienie, odwołanie, zażalenie, a więc każdy wniosek procesowy lub inne oświadczenie strony, uczestnika postępowania. Podanie może być wnoszone w celu wszczęcia postępowania, jak też w trakcie jego prowadzenia i po zakończeniu go decyzją. Tylko wtedy, gdy podanie zawiera żądanie wszczęcia postępowania, zapoczątkowuje w ogóle postępowanie administracyjne. Podanie zawierające odwołanie lub zażalenie powoduje wszczęcie postępowania weryfikacyjnego.

7. Problem potwierdzenia wniesienia podania.

Przyjęte jest, że podanie ma format A-4, w lewym górnym rogu umieszcza się imię nazwisko, adres, NIP, w prawym miejscowość i datę, na dole podanie w jego lewej części wymienia się ewentualne załączniki. Podanie sporządza się pismem ręcznym lub maszynowym.
Podanie można złożyć osobiście otrzymując na kopii potwierdzenie wpływu lub zaświadczenie złożeniu podanie. Podanie można również wysłać listem poleconym. Termin biegnie od daty otrzymania pisma, daty sporządzenia zaświadczenie, daty wpływu podanie do organu.
Podanie wniesione pisemnie powinno być podpisane przez wnoszącego, a ustnie do protokołu przez pracownika, który go sporządził.

Jeżeli wnoszący podanie przygotuje kopie i zażąda potwierdzenia wniesienia podania, pracownik organu administracji musi mu takie podanie potwierdzić. Jeżeli takiej kopii wnoszący podanie nie posiada organ administracji z własnej inicjatywy takiej kopii nie potwierdza.

Formy wniesienia podania

1. pisemnie

2. telegraficznie

3. za pomocą dalekopisu

4. faxem

5. pocztą elektroniczną

6. za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej właściwego organu administracji umożliwiającego wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego tego organu (od 2005r.). Podanie wniesione w tej formie powinno:

• być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym
  za pomocą kwalifikowanego certyfikatu przy zachowaniu zasad przewidzianych w przepisach o podpisie elektronicznym

• zawierać dane w ustalonym formacie zawartym we wzorze podania określonym w odrębnych przepisach ustnie do protokołu

8.Pozostawienie podania bez rozpoznania

Pozostawienie podania bez rozpoznania nie jest ani rozstrzygnięciem sprawy co do istoty, ani nie kończy sprawy w danej instancji. W sytuacjach, o jakich mowa w art. 64 § 1 i 2 kpa w ogóle nie dochodzi do wszczęcia postępowania jurysdykcyjnego, które mogłoby być zakończone decyzją. W jakim trybie organ powinien wezwać wnoszącego do sprecyzowania żądania? W trybie art. 64 § 2 k.p.a., tj. wezwania do usunięcia braków w terminie siedmiu dni, z pouczeniem, że ich nieusunięcie spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania. Co istotne uzupełnienie ich nastąpiło, lecz niezgodnie z wymaganiami organu określonymi w wezwaniu., jak stwierdził WSA w Warszawie w wyroku z 28 października 2005 r. (IV SA/Wa 1435/05), wniosek pozostawia się bez rozpoznania nie tylko wówczas, gdy braki nie zostaną uzupełnione, ale i wówczas, gdy uzupełnienie ich nastąpiło, lecz niezgodnie z wymaganiami właściwego organu.

Jako ciekawostkę wskazać można dwa wyroki NSA w Warszawie w sposób odmienny określające formę pozostawienia wniosku bez rozpoznania:

W pierwszym, z 16 kwietnia 1986 r. (III SAB 14/85), NSA stwierdził, iż pozostawienie żądania strony bez rozpoznania na podstawie art. 64 § 2 k.p.a. nie rozstrzyga wprawdzie sprawy co do jej istoty, lecz kończy postępowanie w danej instancji, a zatem zgodnie z nakazem zawartym w art. 104 k.p.a. czynność ta musi być podjęta w formie decyzji.

W innym orzeczeniu, wydanym 15 kwietnia 1999 r. (I SA 1253/98), orzekł natomiast, że decyzja wydana przez organ z powołaniem się na art. 64 § 2 k.p.a. jest pozbawiona podstawy prawnej i podlega usunięciu z obrotu prawnego. Sąd powołał się przy tym na art. 104 § 1 k.p.a., w myśl którego decyzje rozstrzygają sprawę co do istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Pozostawienie wniosku bez rozpoznania nie rozstrzyga zaś sprawy ani nie kończy jej w danej instancji.

Bezskuteczność w niesienia podania:

1. W podaniu nie wskazano adresu wnoszącego i nie można go ustalić na podstawie danych posiadanych przez organ (można ustalić adresata przez numer PESEL lub NIP)

W postępowaniu sądowo - administracyjnym pierwsze pismo procesowe musi mieć adres, natomiast w kolejnych podaje się tylko numer akt.

Brak adresu skutkuje pozostawieniem podania bez rozpatrzenia, natomiast w przypadku innych braków organ administracji wysyła wezwanie do usunięcia braków formalnych, które musi nastąpić w terminie 7 dni. Jeżeli w ciągu tych
7 dni braki nie zostaną usunięte powoduje to także pozostawieniem podania bez rozpatrzenia.

2. Podanie wniesiono do organu niewłaściwego.

1. może być właściwy inny organ administracji

W takiej sytuacji organ do którego wniesiono podanie przekazuje sprawę bezzwłocznie organowi właściwemu. Przekazanie takie następuje w formie postanowienia na które przysługuje zażalenie ( termin 7 dni)

2. art. 66§1 - jeżeli podanie dot. kilku spraw i różne organy są właściwe
   do załatwienia tych spraw, organ uczyni przedmiotem rozpoznania sprawy należące do jego właściwości, a jednocześnie zawiadomi wnoszącego podanie, że w pozostałych sprawach właściwy jest inny organ. Zawiadomienie takie następuje w formie postanowienia na które wnoszącemu służy zażalenie.
   Jeżeli strona zgodnie z zawiadomieniem złoży podanie do organu właściwego w terminie 14 dni to traktuje się, że złożyła podanie w dniu wniesienia pierwszego podania. Podanie takie składa się z wskazaniem wydanego postanowienia.

3. kiedy właściwy w sprawie jest sąd powszechny

Kiedy właściwy w sprawie jest sąd, albo organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych zawartych w podaniu, podanie zwraca się wnoszącemu
z właściwym pouczeniem. Zwrot podania następuje w formie postanowienia
na które służy zażalenie.

art. 66§4 - organ nie może zwrócić podania z tej przyczyny, że właściwy
w sprawie jest sąd powszechny, jeżeli w tej sprawie sąd uznał się już za niewłaściwy (temat: spory o właściwość)

3. Z samego podania wynika, że wnoszący podanie nie ma legitymacji procesowej np. wnosi podanie w nie swojej sprawie.

4. Kiedy prawo materialne nie przewiduje w ogóle możliwości wydania decyzji
   w sprawie

9. Klasyfikacja prawnych form załatwiania spraw administracyjnych.

W teorii prawa administracyjnego decyzje, a dotyczy to również postanowień, są kwalifikowane jako jedna z grup aktów administracyjnych zewnętrznych. Ugoda pojawiła się stosunkowo niedawno i jest traktowana jako forma działania administracji odrębna od aktu administracyjnego. W postępowaniu administracyjnym załatwienie sprawy może nastąpić w formie aktu administracyjnego lub przez zatwierdzenie ugody postanowieniem, czyli aktem administracyjnym. W zasadzie więc organ stosuje jedną prawną formę działania administracji- akt administracyjny indywidualny( konkretny) , a pomocniczo stosowana jest także ugoda, która w skutkach zewnętrznych jest zrównana z decyzją.

10.

11. Pojęcie i rodzaje decyzji administracyjnej.

• Pojęcie:

Decyzja administracyjna - jest to jednostronny akt stosowania prawa; objaw woli kompetentnego organu administracyjnego. Decyzje wydawane są na podstawie przepisów prawa materialnego, a tylko wyjątkowo w oparciu o przepisy procesowe lub ustrojowe, w trybie formie i strukturze przewidzianej prawem procesowym. Decyzja kończy sprawę przez rozstrzygnięcie jej, co do istoty (ustalając wynik postępowania - decyzje merytoryczne) lub w danej instancji przez umorzenie bezprzedmiotowego postępowania. Do wydania decyzji organ legitymuje przepis prawa materialnego, a nie sam art. 104 KPA Decyzja może być kierowana tylko do stron postępowania. Z decyzją związane jest domniemanie prawidłowości (ważności). Może być ono obalone w przypadku wzruszenia decyzji przez właściwy organ w trybie zwyczajnym lub nadzwyczajnym.

• Rodzaje:

Decyzja nieostateczna podlega wykonaniu, jeżeli z mocy prawa ma rygor natychmiastowej wykonalności oraz jeżeli przed upływem terminu odwołania będzie wykonana decyzja zgodna z żądaniem wszystkich stron.

Decyzja ostateczna podlega wykonaniu, jeżeli organ lub sąd nie wstrzyma jej w przypadkach określonych w kpa.

12. Elementy decyzji administracyjnej.

KPA Art. 107. § 1. Decyzja powinna zawierać:

• oznaczenie organu administracji publicznej,

• datę wydania,

• oznaczenie strony lub stron,

• powołanie podstawy prawnej,

• rozstrzygnięcie,

• uzasadnienie faktyczne i prawne,

• pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie,

• podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji.

Uzasadnienie faktyczne decyzji - powinno zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.

Uzasadnienie prawne - powinno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Uzasadnienie decyzji obejmować powinno ocenę zebranego materiału dowodowego, dokonaną przez organ wykładnię przepisów prawa oraz ocenę przyjętego stanu faktycznego w świetle obowiązującego prawa.

Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.

§ 2. Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja.”

Do innych składników lub wymogów formalnych decyzji należą:

• wydawanie decyzji na specjalnie ewidencjonowanych drukach lub z zachowaniem bardziej uroczystej formy pisemnej.

• dołączenie postanowień dodatkowych, takich jak: warunek zawieszający lub rozwiązujący, termin ważności decyzji.

Postanowienia dodatkowe wpływają na moc obowiązującą decyzji i mogą stanowić podstawę do jej wygaśnięcia na podstawie art., 162 (jeżeli decyzja stała się bezprzedmiotowa lub, jeżeli strona nie dopełniła warunków). Do decyzji może być również dodane zlecenie - obowiązek wykonania czynności dodatkowych.

Odstąpienie od uzasadnienia:

§ 4. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania.

§ 5. Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

Doręczenie/ogłoszenie:

Art. 109. § 1. Decyzję doręcza się stronom na piśmie.

Gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawny nie stoi temu na przeszkodzie. decyzja może być stronom ogłoszona ustnie.

Art. 110. Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej.

13. Nadanie klauzuli rygoru natychmiastowej wykonalności.

Decyzja może zawierać klauzulę dotyczącą jej wykonania w postaci rygoru natychmiastowej wykonalności, który wynika albo z przepisów odrębnych (np. po wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej) albo ze stwierdzonej przez organ administracyjny niezbędności nadania go „ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo też dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes stron” (art. 108 § 1 k.p.a.). Rygor ten może być nadany decyzji od razu przy jej wydaniu albo później w drodze osobnego postanowienia (art. 108 § 2 k.p.a.).

14. Uzupełnienie i wyjaśnienie decyzji

Uzupełnienie i wyjaśnienie decyzji mieści się w pojęciu rektyfikacji decyzji.

Uzupełnienie decyzji dotyczy jej rozstrzygnięcia oraz pouczeń co do możliwości wniesienia środków zaskarżenia na drodze administracyjnej lub sądowej. Rozstrzygnięcie powinno dotyczyć wszystkich żądań zgłoszonych przez strony przy wszczęciu postępowania oraz wszystkich praw i obowiązków uregulowanych w prawie materialnym, o których ma się rozstrzygać w decyzji. Decyzja musi zawierać wszystkie wymagane prawem składniki. Uzupełnienie decyzji następuje na wniosek strony, zgłoszony w terminie 14 dni od doręczenia (ogłoszenia) decyzji. Przy uzupełnieniu rozstrzygnięcia, powinno ono nastąpić w formie decyzji uzupełniającej już wydanej wcześniej, a w przypadku uzupełnienia takich elementów decyzji, jak prawo do wniesienia odwołania, prawo do powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania mylnych pouczeń to wystarczy doręczenie uzupełniające tekstu decyzji. Zgodnie z art. 112 k.p.a. błędne pouczenia dotyczące środków zaskarżenia decyzji lub wniesienia powództwa nie wywołują negatywnych skutków dla stron, które się do nich zastosowały.

Wyjaśnienia decyzji dokonuje organ, który wydał budzącą wątpliwość decyzję. Wyjaśnienia dokonuje się w przypadku wątpliwości co do jej treści, zakresu praw lub obowiązków nią uregulowanych, terminu, w którym powstaje skutek prawny. Nie może to prowadzić do merytorycznej zmiany treści rozstrzygnięcia. Skutki dokonania takiej wykładni decyzji administracyjnej rozciągają się na inne organy państwowe oraz sądy. Na żądanie stron lub organu egzekucyjnego organ, który wydał decyzję, w drodze postanowienia dokonuje jej „wykładni”, wyjaśniając wątpliwości dotyczące treści tej decyzji. Postanowienie takie może być zaskarżone w drodze zażalenia (art. 113 § 3 k.p.a.), a na ostateczne postanowienie służy skarga do sądu administracyjnego. Żądanie wyjaśnienia treści decyzji nie jest ograniczone żadnym terminem.

15.Sprostowanie oczywistych omyłek i błędów rachunkowych w decyzji

1. Art. 113 KPA

§1. Organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach.

§2. Organ, który wydał decyzję, wyjaśnia w drodze postanowienia na żądanie organu egzekucyjnego lub strony wątpliwości co do treści decyzji.

§3. Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie.

2. Omówienie

Sprostowania oraz wyjaśnienia decyzji są sposobem dokonania ich rektyfikacji, czyli usunięcia nieistotnych wad wydanych decyzji.

Błędy pisarskie w rozumieniu art. 113 to na przykład:

- niewłaściwe użycie wyrazu,

- mylna pisownia,

- opuszczenie wyrazu.

Błędy rachunkowe - omyłki w działaniach arytmetycznych.

Inne omyłki - błędy podobne do błędów pisarskich i rachunkowych, które są natychmiast poznawalne

Wyjaśnienie decyzji

- wyjaśnienia dokonuje organ, który wydał daną decyzję;

- wyjaśnienia dokonuje się w przypadku wątpliwości co do treści, zakresu uregulowanych nią praw i obowiązków, terminu, w którym powstaje skutek prawny;

- nie może prowadzić do merytorycznej zmiany treści;

- inne organy administracji publicznej oraz sądy są związane zarówno decyzją, jak i wykładnią tych decyzji.

16. RÓŻNICE MIĘDZY POSTANOWIENIEM I DECYZJĄ

1. Przede wszystkim postanowienia różnią się od decyzji PRZEDMIOTEM ROZSTRZYGNIĘCIA.

Decyzja albo kończy sprawę przez rozstrzygnięcie jej co do istoty, ustalając wynik postepowania, którym będzie określenie konsekwencji prawnych stanu faktycznego, stwierdzenie lub ukształtowanie prawnej pozycji strony, albo też kończy sprawę w danej instancji przez umorzenie bezprzedmiotowego postępowania. Postanowienie natomiast może mieć wpływ na poszczególne czynności procesowe albo na stosowanie określonych instytucji procesowych, postanowienia te zawierają rozstrzygnięcia, które umożliwiają rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy, ale nie czynią tego wprost przez kształtowanie stosunków materialnoprawnych, lecz przez kształtowanie procesowych praw i obowiązków stron i uczestników postępowania.

2. Decyzję od postanowienia odróżnia również PODSTAWA PRAWNA

Postanowienia będą wydawane na podstawie przepisów procesowych, podczas gdy dla decyzji przepis prawa procesowego będzie tylko elementem dopełniającym podstawę prawną,a głównym będzie przepis prawa materialnego.

3. Postanowienie od decyzji odróżnia też KRĄG ADRESATÓW.

Decyzja może byc kierowana tylko do stron postępowania, natomiast postanowenia mogą być kierowane do stron, podmiotów na prawach strony, do uczestników postępowania, świadków, biegłych, do osób trzecich (mających przedmiot oględzin, zasiadających wśród publiczności na rozprawie).

Ad 17 Pojęcie prawomocności formalnej i materialnej decyzji.

Prawomocność formalna oznacza niezaskarżalność aktu administracyjnego polegająca na tym, że strona nie może spowodować uchylania lub zmiany aktu przez wniesienie środka odwoławczego (rewizja, zażalenie) lub innego środka zaskarżenia (skarga), z wyjątkiem nadzwyczajnych środków zaskarżenia.

Akt prawomocny formalnie nie może być zmieniony ani zniesiony na skutek wniosku strony (jest dla niej wiążący i tworzy dla niej prawo) - akt administracyjny nie jest formalnie prawomocny dopóty, dopóki stronie przysługuje prawo wniesienia zwyczajnego środka prawnego.

Prawomocność materialna polega na tym, że akt administracyjny nie może być zmieniony ani zniesiony, zarówno na wniosek stron ani też przez organ z urzędu, aktem równorzędnym. Akt prawomocny materialnie jest wiążący zarówno dla stron, jak i dla organu. Prawomocność materialna oznacza więc niewzruszalność aktu. Każdy akt prawomocny materialnie jest jednocześnie prawomocny formalnie.

18. Trwałość i wykonalność decyzji.

Wykonalność decyzji przedstawia się różne i zależy od jej charakteru i treści rozstrzygnięcia. Decyzja nieostateczna podlega wykonaniu, jeżeli z mocy ustawy jest opatrzona rygorem natychmiastowej wykonalności albo gdy taki rygor nada jej organ administracji publicznej, a poza tym przed upływem terminu do wniesienia odwołania będzie wykonana decyzja „zgodna z żądaniem wszystkich stron” (art. 130$4) Decyzja ostateczna podlega wykonaniu, chyba że organ nadzoru wstrzyma je w przypadkach określonych w k.p.a., sąd zaś -zgodnie z ustawą- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Decyzje nieostateczne wydawane w postępowaniu podatkowym w zależności od rodzaju sprawy, którą rozstrzygają, albo będą podlegały od razu wykonaniu, albo będzie ono wstrzymane z mocy prawa (art. 239a o.p.) jeżeli nie nadano im rygoru natychmiastowego wykonania (art. 239b o.p.) - o czym była mowa wcześniej. Wstrzymanie wykonania ostatecznej decyzji zaskarżonej do sądu administracyjnego następuje albo urzędu, albo na wniosek, zawsze z zastosowaniem zabezpieczenia należnego zobowiązania wynikającego z decyzji (art.. 239f o.p.)

19,20, - w osobnym pliku odt

21.Współdziałanie organów administracji publicznej w orzekaniu w sprawie indywidualnej.

Art. 106. § 1. Jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ (wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie), decyzję wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ.

§ 2. Organ załatwiający sprawę, zwracając się do innego organu o zajęcie stanowiska, zawiadamia o tym stronę.

§ 3. Organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin.

§ 4. Organ obowiązany do zajęcia stanowiska może w razie potrzeby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.

§ 5. Zajęcie stanowiska przez ten organ następuje w drodze postanowienia, na które służy stronie zażalenie.

§ 6. W przypadku niezajęcia stanowiska w terminie określonym w § 3 stosuje się odpowiednio przepisy art. 36-38.

Art. 145. § 1. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli:

(...)

6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu,

(...)

Art. 36. § 1. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 organ administracji publicznej obowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.

§ 2. Ten sam obowiązek ciąży na organie administracji publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn niezależnych od organu.

Art. 37. § 1. Na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 lub ustalonym w myśl art. 36 stronie służy zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia.

§ 2. Organ wymieniony w § 1, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości.

Art. 38. Pracownik organu administracji publicznej, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 36 albo nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie ustalonym w myśl art. 37 § 2, podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa.

Art. 106 kpa nadaje procesowy charakter wszelkim sytuacjom, kiedy to organ załatwiający sprawę indywidualną ma współdziałać z innym organem, poprzez zwrócenie się do niego o zajęcie stanowiska (w określonej przepisami szczególnymi formie). W przypadku niezasięgnięcia stanowiska wskazanego organu, można zakończone postępowanie wznowić na mocy art. 145. § 1 pkt 6.

Zgodnie z tym artykułem, organ załatwiający sprawę ma obowiązek współdziałania (realizowany z urzędu) z innym organem, ilekroć wydanie decyzji uzależnione jest od zajęcia stanowiska przez ten inny organ, a także obowiązek powiadomienia strony o zwróceniu się do organu współdziałającego o zajęcie stanowiska.

Zwrócenie się o zajęcie stanowiska wszczyna postępowanie po stronie organu, mającego zająć stanowisko.

W zależności od formy współdziałania, czynności współdziałania mogą być podejmowane w fazie początkowej lub końcowej postępowania (końcowej - np. gdy chodzi o uzgodnienie projektu decyzji). Strona ma prawo czynnego udziału w postępowaniu organu współdziałającego.

Organ współdziałający zajmuje stanowisko niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu 2 tygodni (chyba, że przepisy szczególne określają inny termin). W przypadku niedotrzymania terminu, stosuje się odpowiednio przepisy z art. 36-38, tzn. powiadamia się stronę o zwłoce i wyznacza nowy termin załatwienia sprawy; strona ma prawo do złożenia zażalenia na nieterminowość działania organu współdziałającego do organu wyższego stopnia, a także do złożenia skargi do sądu administracyjnego.

Zajęcie stanowiska następujące w drodze postanowienia.

22 w osobnym pliku odt

23. Istota i wymogi formalne odwołania
    
    Odwołanie
    Odwołanie jest środkiem prawnym zwyczajnym, samoistnym, formalnym i doskonałym. Podstawowym skutkiem doręczenia (ogłoszenia) decyzji wydanej stronie w pierwszej instancji jest postępowanie prawa do wniesienia odwołania oraz rozpoczęcia biegu terminu do realizacji tego prawa. Termin ten wynosi 14 dni, bądź dłuższy. I tak np. odwołanie od decyzji o zakazie gromadzenia publicznego wnosi się w terminie 3 dni od dnia doręczenia decyzji (art. 9 ust z 5 VII 1990 r. Prawo o zgromadzeniach - Dz. U. nr 51, poz. 297), zaś odwołanie od decyzji oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wnosi się w terminie miesiąca od doręczenia decyzji. To ostatnie odwołanie rozpatruje sąd ubezpieczeń społecznych.
    Niezbędnym elementem każdej decyzji administracyjnej jest pouczenie o tym, czy i w jakim terminie oraz trybie można wnieść do niej odwołanie. W przypadki braku takiego pouczenia strona ma prawo uzupełnienia decyzji tym pouczeniem. Błędne pouczenie o terminie i trybie wnoszenia odwołania nie może szkodzić stronie. Podobnie wniesienie odwołania do organu niewłaściwego nie szkodzi interesom strony, gdyż w tym przypadku korzysta ona z ogólnej ochrony przewidzianej w art. 65 2 k.p.a., tzn. że odwołanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem terminu uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.
    Kodeks postępowania administracyjnego nie uzależnia legitymacji strony do wniesienia odwołania od jakichkolwiek warunków, a w szczególności nie uzależnia tej legitymacji od udziału strony w postępowaniu przed organem pierwszej instancji, który wydał zaskarżona w drodze odwołania decyzję. Prawo wniesienia odwołania przysługuje więc każdej stronie bez względu na jej zachowanie w toku postępowania przed organem pierwszej instancji.
    Podstawą konstrukcji prawnej odwołania jest zasada, że odwołanie nie wymaga uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z niego wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Aby stwierdzić fakt niezadowolenia strony z wydanej decyzji, wystarcza, że wnosi ona odwołanie - nawet bez uzasadnienia. Zaznaczyć jednak należy, iż przepisy szczególnie mogą ustalić inne wymogi co do treści odwołania niż wymóg z art. 128 k.p.a., zdanie drugie. I tak np. według art. 53 ust. 6 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym „odwołanie od decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji powinno zawierać zarzuty odnoszące się do decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie”
    Organem drugiej instancji (odwoławczym) jest organ administracji wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy (art. 127 2).
    Zaznaczyć warto, że od decyzji z zakresu ubezpieczenia społecznego przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminach i według zasad określonych w przepisach kodeksu postępowania cywilnego z uwzględnieniem przepisów ustawy z 13 X 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).
    Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra oraz samorządowe kolegium odwoławcze odwołanie nie przysługuje. Jednakże w tych przypadkach istnieje namiastka odwołania - wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Strona niezadowolona z decyzji wymienionych organów, wydanej w pierwszej instancji, może zwrócić się do tego organu, który decyzje wydał, z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji. Jednakże od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który jako centralny organ administracji rządowej z punktu widzenia procesowego zrównany jest z ministrem (por. art.5 2 k.p.a.), służy nie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, lecz odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia decyzji. Postępowanie w sprawach odwołań od decyzji wymienionego Prezesa toczy się według przepisów kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniach w sprawach gospodarczych (art. 78 ust. 1 i 2 ustawy z 15 XII 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów - Dz. U. z 2003r. Nr 86, poz. 804). Tak samo uregulowano tryb rozpatrywania odwołań w sprawach z zakresu prawa energetycznego, prawa telekomunikacyjnego i w ustawie o transporcie kolejowym, a więc odwołań od decyzji wydawanych odpowiednio przez prezesów: Urzędu Regulacji Energetyki, Urzędu Telekomunikacji i Poczty oraz Urzędu Transportu Kolejowego.
    Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję, tj. organu pierwszej instancji. To pośrednictwo pierwszej instancji w przekazaniu odwołania do organu drugiej instancji jest obowiązkowe. Jest to szczególna kompetencja organu pierwszej instancji, którą powinny respektować wszystkie inne organy administracji, tzn. w przypadku wpłynięcia do nich odwołania przekazuje je niezwłocznie organowi pierwszej instancji, aby ten mógł dopełnić ciążących na nim obowiązków.
    Wniesienie odwołania stwarza dla organu pierwszej instancji obowiązek zawiadomienia o tym innych stron uczestniczących w danej sprawie. Chodzi tu, oczywiście, o te strony którym organ doręczył swoją decyzję, a które odwołania nie wniosły. Gdyby po wydaniu decyzji do toczącego się postępowania włączyły się dalsze podmioty jako strony czy też jako działające na prawach strony - to wówczas zależałoby zawiadomić je o wniesieniu odwołania przez stronę.
    Obowiązek zawiadomienia stron o ewentualnym odwołaniu jest konsekwencją zasady ogólnej czynnego udziału strony w postępowaniu, skoro bowiem strona ma prawnie zagwarantowaną możność zapoznania się ze wszystkimi materiałami postępowania, a w szczególności z oświadczeniami innych stron, to należy jej dać możność zajęcia stanowiska co do odwołania innej strony złożonego w tej samej sprawie. Taki sam obowiązek ciąży na organie pierwszej instancji w przypadku wniesienia zażalenia.
    Prokuratora i organizacje społeczną zawiadamia się o wniesieniu odwołania, jeśli biorą udział w postępowaniu, a więc gdy zgłosili swój udział w postępowaniu przed organem pierwszej instancji.
    Jeżeli decyzja nie została zaopatrzona w rygor natychmiastowej wykonalności ani też nie podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy szczególnej ustawy, to wówczas wniesienie odwołania stawia organ pierwszej instancji wobec konieczności zapewnienia wstrzymania wykonania decyzji również przez strony, które nie wniosły odwołania. Wniesienie odwołania przez jedną ze stron powoduje bowiem obowiązek wstrzymania wykonania decyzji przez wszystkie strony uczestniczącej w danej sprawie. Organ pierwszej instancji, zawiadamiając o wniesieniu odwołania, może zwrócić uwagę stronom na przepis stanowiący o tym, iż wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji.
    Organ pierwszej instancji jest związany wydaną przez siebie decyzją. Jednym z wyjątków od tej zasady jest przepis art. 132 1 i 2 pozwalający organowi pierwszej instancji na całkowite lub częściowe wycofanie się z zajętego stanowiska w wydanej decyzji, gdy wszystkie strony biorące udział w postępowaniu wniosły odwołanie od decyzji bądź gdy odwołanie wniosła jedna ze stron, a pozostałe strony wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania. W takim przypadku organ pierwszej instancji może uznać, iż odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie i wydać inną decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję. Od tej nowej decyzji przysługuje odwołanie na zasadach ogólnych.
    Organ administracji pierwszej instancji jest obowiązany przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie 7 dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie, jeżeli w tym terminie nie wydał nowej decyzji, o której była ostatnio mowa.
    
    Postępowanie odwoławcze rozpoczyna bieg od dnia, w którym organ odwoławczy otrzymał wraz z aktami sprawy. Od tego dnia rozpoczyna bieg termin do załatwienia sprawy przez organ drugiej instancji.
    Postępowanie odwoławcze rozpoczyna się od badania przez organ drugiej instancji o dopuszczalności odwołania i zachowania terminu do jego wniesienia. Niedopuszczalność odwołania zachodzi wówczas, gdy odwołanie wniesiono od decyzji, od której odwołanie nie przysługuje, jak również wówczas, gdy odwołanie wniosła osoba nie będąca stroną w sprawie, czy też nie mająca zdolności do czynności prawnych. W razie wniesienia odwołania przez stronę, która utraciła zdolność do czynności prawnych, jej odwołanie nie może wywołać skutku prawnego; skutecznie może dokonać tej czynności działając przez przedstawiciela ustawowego. Niedopuszczalność odwołania nie powoduje natomiast zrzeczenia się przez stronę prawa do wniesienia odwołania, gdyż strona może wycofać się z wcześniejszego zrzeczenia się tego prawa. Ustalając niedopuszczalność odwołania trzeba więc uwzględnić zarówno charakter decyzji jak i legitymację osoby wnoszącej odwołanie.
    Uchybienie terminu do wniesienia odwołania następuje, wówczas, gdy odwołanie złożono w urzędzie administracyjnym, polskim urzędzie konsularnym, w dowództwie jednostki wojskowej, kapitanowi statku morskiego lub w administracji zakładu karnego albo nadano w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego bądź wysłane w formie dokumentu elektronicznego po upływie terminu określonego przez k.p.a. lub przepisy szczególne do wniesienia odwołania. Niedopuszczalność odwołania i uchybienie terminu do jego wniesienia organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie (postanowienie ostateczne). Forma postanowienia tutaj wystarcza, gdyż chodzi o stwierdzenie, iż nie ma wstępnych przesłanek do merytorycznego rozpoznania sprawy w postępowaniu odwoławczym.
    Co do decyzji polegającej natychmiastowemu wykonaniu, organ odwoławczy powinien rozważyć, czy nie należy wstrzymać jej natychmiastowego wykonania, zwłaszcza gdy istnieje prawdopodobieństwo, iż zaskarżona decyzja nie zostanie utrzymana w mocy. Trzeba pamiętać, iż przywrócenie stanu pierwotnego, w przypadku gdy wykonana decyzja w postępowaniu odwoławczym uchylona, jest często złożone i trudne, a niekiedy wprost niemożliwe.
    Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy. Organ odwoławczy nie może uwzględnić cofnięcia odwołania, jeżeli prowadziłoby to do utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo lub interes społeczny. Inaczej mówiąc, cofnięcie odwołania przez stronę wymaga rozpatrzenia przez organ II instancji, czy wzgląd na zasadę praworządności i interes społeczny nie wymagają jednak rozpatrzenia sprawy przez organ II instancji.
    Celem postępowania odwoławczego jest nie tylko rozpoznanie odwołania strony, lecz ponowne rozpatrzenie sprawy i jej rozstrzygnięcie. Wniesienie odwołania pociąga za sobą dewolucję kompetencji do rozpatrzenia sprawy z organu I instancji na organ II instancji. Odwołanie jest niezbędnym ogniwem łączącym postępowanie w I instancji z postępowaniem przed organem odwoławczym. W odwołaniu strona może podać, iż jest niezadowolona z decyzji I instancji, i to wystarcza do jego skuteczności prawnej, powoduje przeniesienie całej sprawy przed organ II instancji, a więc wspominaną dewolucję kompetencji.
    Jeżeli znajdujące się w aktach sprawy dowody, wyjaśnienia i inne materiały organ odwoławczy oceni jako wystarczające do wyjaśnienia wszystkich okoliczności mających istotne znaczenie do rozstrzygnięcia sprawy, a strona nie zwraca się o uzupełnienie tych dowodów, albo gdy żądanie strony dotyczące przeprowadzenia nowych dowodów nie zasługuje na uwzględnienia, to wówczas organ odwoławczy wydaje decyzję bez przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Gdy zawarte w aktach sprawy materiały nie dają pełnego obrazu stanu faktycznego, to wówczas organ odwoławczy obowiązany jest przeprowadzić na żądanie strony lub z urzędu postępowanie wyjaśniające celem uzyskania uzupełniających dowodów i innych materiałów. Zwrot w art. 136 k.p.a. „organ odwoławczy może przeprowadzić...” należy rozumieć jako upoważnienie do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego na równi z organem I instancji. Obowiązek uzupełnienia postępowania wyjaśniającego ciąży na organie odwoławczym tylko w przypadku, gdyby zaniechanie takiego uzupełnienia prowadziło do załatwienia sprawy sprzecznego z zasadami prawdy obiektywnej oraz czynnego udziału strony.
    Kodeks przewiduje dwie metody przeprowadzenia uzupełniającego postępowania wyjaśniającego w postępowaniu odwoławczym. I tak, organ odwoławczy może przeprowadzić je we własnym zakresie, albo zlecić przeprowadzenie takiego postępowania organowi I instancji. Wybór metody należy do organu odwoławczego. Kodeks nie podaje żadnych przesłanek dla zastosowania jednej bądź drugiej metody.
    Niezależnie od metody przeprowadzenia uzupełniającego postępowanie wyjaśniające stanowi zawsze element postępowania odwoławczego, co m.in. oznacza, że ocena wyników postępowania wyjaśniającego - równię przeprowadzonego przez organ I instancji - należy wyłącznie do organu odwoławczego. W postępowaniu wyjaśniającym przed organem odwoławczym stosuje się przepisy o postępowaniu wyjaśniającym przed organem I instancji.

24. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Art. 127. § 3. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji.

Jest to wyjątek od zasady dwuinstancyjności. W przypadku decyzji wydanych w I instancji przez ministra oraz przez SKO uprawnionym nie przysługuje odwołanie lecz wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Różni się on od odwołania tym, że nie ma konstrukcji względnie dewolutywnej, ponieważ jest rozpoznawany przez organ, który podjął decyzję. Do rozpatrzenia wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołania od decyzji. Tak więc decyzje ministra oraz decyzje SKO, jeżeli zostały wydane w I instancji, to podlegają weryfikacji w toku instancji, opartej na założeniu niedewolutywności kompetencji.

25. Czynności organu I instancji po wniesieniu odwołania (samokontrola organu).

Regulowane art. 131 - 133 K.p.a. Konstrukcja odwołania oparta jest na względnej dewolutywnoścj: kompetencja do rozpoznania sprawy przechodzi na organ odwoławczy tylko wtedy, gdy organ I instancji nie znalazł podstaw do weryfikacji we własnym zakresie.

W związku z powyższym postępowanie odwoławcze dzielimy na:

5. postępowanie przed organem I instancji (samokontrola)

6. postępowanie odwoławcze przed organem II instancji

Czynności procesowe organu I instancji obejmują:

1. zawiadomienie stron o wniesieniu odwołąnia (131 K.p.a)

2. w związku z względną dewolutywnością: podjęcie samokontroli do własnej decyzji (132 K.p.a.). Względna dewolutywność to rozwiązanie szczegółowe: co do zasady organ jest związany swoją decyzją od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia.

K.p.a w art 132 wyznacza granice i przesłanki samokontroli organu I instancji.

• Kryterium formalne: wnieść odwołanie muszą wszystkie strony, lub jedna, ale wtedy pozostałe muszą wyrazić zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji. Jeśli organ uzna, że interes prawny mają inne osoby, musi powiadomić je o złożeniu odwołania

• Kryterium merytoryczne: stanowisko organu musi się pokrywać ze stanowiskiem stron

Prokurator nie ma legitymacji do samodzielnego uruchomienia samokontroli. Może to uczynić razem z wszystkimi stronami. Jeśli żądanie prokuratora nie będzie tożsame z żądaniem stron, organ I instancji jest obowiązany przekazać odwołanie organowi odwoławczemu.

Czynności procesowe podjęte przez organ w ramach samokontroli odbywają się w dwóch fazach:

1. przeprowadzenie kontroli własnego postępowania (ponowne rozpoznanie i rozpatrzenie sprawy, ustalenie czy stanowisko zajęte w danej sprawie może być zmienione)

2. konfrontacja stanowiska organu ze stanowiskiem strony. Możliwe 3 sytuacje: 1) organ ustala, że żądanie jest uzasadnione w całości i jest kompetentny do zmiany lub uchylenia 2) stanowisko strony może być uwzględnione w całości i organ nie jest kompetentny do wzruszenia decyzji 3) organ uznaje, że stanowisko strony jest bezzasadne i nie ma kompetencji do wzruszenia

Terminy: organ jest obowiązany rozpatrzyć sprawę w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym otrzymał odwołanie. Od nowej decyzji stronom przysługuje odwołanie. Jeśli organ I instancji uzna, że nie ma podstaw do wzruszenie własnej decyzji - przekazuje w powyższym terminie odwołanie organowi odwoławczemu, wraz z aktami sprawy.

27. Art. 138. § 1. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:

  1)   utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo

  2)   uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy bądź uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji, albo

  3)   umarza postępowanie odwoławcze.

§ 2. Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę organ ten może wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

§ 3. W sprawach należących do właściwości organów jednostek samorządu terytorialnego organ odwoławczy uprawniony jest do wydania decyzji uchylającej i rozstrzygającej sprawę co do istoty jedynie w przypadku, gdy przepisy prawa nie pozostawiają sposobu jej rozstrzygnięcia uznaniu organu samorządowego. W pozostałych przypadkach organ odwoławczy, uwzględniając odwołanie, ogranicza się do uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji.

Wniesienie odwołania przenosi na organ odwoławczy kompetencje do ponowego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy. Jest wyposażony w kompetencje merytoryczne do tego, a tylko w ograniczonym zakresie ma kompetencje kasacyjne. Rozstrzygniecia merytoryczne:

- zgodne z decyzją organu I instancji, gdy w wyniku rozpoznania rozstrzygnięcia organów obu instancji pokrywają się. Organ I instancji podjął decyzję trafną pod wzgl.zgodności z prawem i celowości. (art. 138 par. 1 pkt 1 k.p.a)

- niezgodne z rozstrzygnięciem organu I instancji (rozstrzygnięcie merytoryczno-reformacyjne), gdy rozstrzygnięcie organu I instancji jest niezgodne z prawem lub z punktu widzenia celowości. Na podst. Art. 138 par. 1 pkt 2 kpa organ odwoławczy uchyla zaskarżoną decyzję w całości lub części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy. Organ ma swobodę w ocenie czym jest wadliwość decyzji lub postępowania.

Decyzje kasacyjne:

na podst. Art. 138 par 1 pkt 2 kpa wyróżniamy dwa typy decyzji kasacyjnych:

1. decyzję kasacyjną typową â�� kończącą rozpatrzenie sprawy â�� organ odw. uchyla decyzję organy I instancji nie rozstrzygając sprawy pod względem merytorycznym (co do jej istoty). Organ może wydać decyzję tego typu gdy brak było podstaw do merytorycznego rozpoznania danej sprawy, bądź w ogóle nie było podstaw do rozpoznania jej w drodze post. Administracyjnego. Organ odwoławczy nie może stwierdzić nieważności decyzji organu I instancji. Uchyla ją i umarza postępowanie w danej sprawie. Organ musi mertytorycznie rozpoznać sprawę, ale nie ma obowiązku merytorycznie jej rozstrzygnąć.

2. decyzję kasacyjną przewidującą przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Dopuszczalny, gdy organ odwoławczy stwierdzi podstawę do merytorycznego rozpatrzenia danej sprawy. Organ odw. Kieruje sprawę do ponownego rozpatrzenia gdy to pierwsze zostało dokonane rażącym naruszeniem norm prawa procesowego, czyli gdy:

- organ I instancji nie przeprowadził post. Wyjaśniającego (postępowania dowodowego)

- postępowanie wyjaśniające (dowodowe) zostało przeprowadzone, ale w rażący sposób naruszono w nim przepisy procesowe (np. Przeprowadził je pracownik wyłączony ze sprawy)

Postępowanie odwoławcze można zakończyć decyzją o umorzeniu postępowania odwoławczego, gdy stało się ono bezprzedmiotowe. Wykonanie przez stronę decyzji organu I instancji przed lub w czasie trwania post. Odwoławczego nie powoduje jego bezprzedmiotowości. Umorzenie w tym wypadku stanowi rażące naruszenie prawa. Post. Będzie bezprzedmiotowe gdy np. Odwołanie wniosła strona nie mająca w tym interesu prawnego, w razie śmierci strony. Decyzja o umorzeniu postępowania sprawia, że decyzja organu I instancji pozostaje w obrocie prawnym jako ostateczna.

28. Zażalenie

Środek zaskażenia służący od postanowień. Prawo do wniesienia zażalenia różni się konstrukcją od prawdo odwołania. Zażalenie służy tylko do postanowienia, co do których k.p.a. w post. Podatkowym o.p. przewidują w Prost w przepisach szczególnych ich zaskarżalność w drodze zażalenia. Tam gdzie tego nie przewidziano , można zaskarżyć tylko łącznie z odwołaniem. W takim przypadku zażalenie jest środkiem niesamoistnym.

Uprawnienie do niego ma strona (art. 141 k.p.a.) ale też inni uczestnicy postępowania (patrz przep. Szczególne) np. świadkowie, biegli, osoby trzecie.

Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia orzeczenia (ogłoszenia) postanowienia stronie. Te od których to przysługuje są doręczane na piśmie.

Forma, treść, tryb wnoszenia- takie jak do odwołania

Jego wniesienie nie wstrzymuje wykonania postanowienia, chyba że organ tak zdecyduje. Do jego rozpatrzenia stosuje się przepisy jak do odwołań.

Pytanie 29 Zakaz reformationis in peius w k.p.a.

Opisany jest w art. 139. Organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba, że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny.

Formułując przepis w art. 139 ustawodawca wprowadził do postępowania administracyjnego, znany także prawu sądowemu, zakaz reformationis in peius. Zakaz reformationis in peius polega na tym, że organ odwoławczy, uchylając zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji i orzekając co do istoty sprawy (art. 138§ 1 pkt 2 k.p.a.) nie może zmienić rozstrzygnięcia zawartego w tej decyzji na niekorzyść strony, która się odwołała. Strona nie powinna mieć obaw i oporów przed składaniem środków prawnych - w tym odwołania od decyzji - bowiem środki prawne, w tym zwłaszcza odwołanie, są pomyślane jako instrumenty służące przede wszystkim ochronie interesów strony.

30.Przesłanki wznowienia postępowania administracyjnego.

Wznowienie postępowania ma charakter nadzwyczajny, gdyż dotyczy kontroli prawidłowości trybu wydania decyzji ostatecznej. Nie może być wszczęte, zanim decyzja nie nabrała cech ostateczności ani też dotyczyć spraw zakończonych w innej formie niż decyzja (postanowienie). Wznowienie postępowania stwarza prawną możliwość ponownego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej zakończonej decyzją ostateczna (postanowieniem), jeżeli postępowanie, w którym ją wydano, było dotknięte kwalifikowana wadliwością wymienioną w art. 145 § 1 i art.145a k.p.a.

Przesłankami wznowienia postępowania są:

1. dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się faktyczne. Zaistnienie tej podstawy następuje po łącznym zaistnieniu 3 przesłanek:

a. w postępowaniu wyjaśniającym prowadzonym przez organ administracji w toku instancji sfałszowano dowód;

b. sfałszowanie dowodu zostało stwierdzone orzeczeniem sądu lub innego organu;

c. sfałszowany dowód stał się podstawą ustalenia istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych.

2. decyzja wydana została w wyniku przestępstwa. Również i w tym przypadku muszą łącznie pojawić się 3 przesłanki:

a. popełnienie przestępstwa;

b. stwierdzenie tego faktu prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu;

c. istnienie związku przyczynowego pomiędzy wydaniem decyzji i popełnieniem przestępstwa.

3. decyzja została wydana przez pracownika lub organ, który podlega wyłączeniu.

4. strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu. Wymaganymi przesłankami, muszącymi wystąpić są:

a. strona nie brała udziału w postępowaniu;

b. fakt ten nastąpił bez winy strony.

5. wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję. Przesłanki zawarte w tym punkcie muszą wystąpić łącznie.

6. decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu.

7. zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji.

8. decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które następnie zostało uchylone lub zmienione.

9. można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja (art. 145a § 1 k.p.a)

Tryby wznowienia postępowania według k.p.a

Wznowienie postępowania jest jednym ze sposobów umożliwiających wyeliminowanie różnych rodzajów wadliwości decyzji. Można tu zaobserwować postępowanie:

1. w sprawie zmiany decyzji,

2. w sprawie uchylenia decyzji,

3. w sprawie wydania decyzji nieprawidłowej

Jest możliwe wymienne używanie powyższych trybów.

Wznowienie postępowania administracyjnego pozwala na uchylenie wydanej decyzji administracyjnej, która jest ostateczna i wydanie - po przeprowadzeniu nowego postępowania - nowej decyzji administracyjnej. Wznowienie postępowania może dotyczyć tylko ostatecznej decyzji administracyjnej. Decyzja administracyjna jest ostateczna, jeżeli nie przysługuje stronie od niej żaden środek odwoławczy. Może to być decyzja wydana w pierwszej instancji, co do której strona nie wniosła w odpowiednim terminie odwołania albo decyzja wydana w drugiej instancji, co do której wyczerpano już wszystkie środki odwoławcze przysługujące stronie.

Wiedza, faktyczna książkowa

W sprawach indywidualnych zakończonych ostatecznym orzeczeniem, nie mogących być zaskarżalnymi musi wystąpić, któraś z przesłanek do wzruszenia nadzwyczajnego. (art. 145 k.p.a)

Przesłanki dotyczące wznowienia postępowania to:

1. okoliczności dotyczące działalności organów administracji publicznej (art.145 §1 pkt. 3,6)

2. okoliczności dotyczące stron postępowania (art. 145§1 pkt. 4)

3. okoliczności dotyczące faktów prawotwórczych i działań towarzyszących wydaniu decyzji (art.145§1pkt. 1,2,5)

4. okoliczności dotyczące rozstrzygnięć poprzedzających i warunkujących wydanie decyzji (art. 145§1 pkt. 7,8)

31. Wyłączenie dopuszczalności wznowienia postępowania

Na podstawie art. 146 nie uchyla się decyzji i nie wznawia postępowania, jeżeli:

1. Od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji minęło 10 lat a podstawą wznowienia postępowania była:

• Fałszywość dowodów, na podstawie, których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne

• Decyzja wydana w wyniku przestępstwa

Od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji minęło 5 lat a podstawą wznowienia postępowania były:

• Okoliczności wymienione w art. 145 § 1 pkt 3 - 8

• Niekonstytucyjność aktu normatywnego, na podstawie, którego wydano decyzję

3. We wznowionym postępowaniu mogłaby zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej

Ponadto decyzję od odmowie wszczęcia postępowania organ wyda, gdy o wznowienie postępowania wnosi osoba nieposiadająca zdolności procesowej tj. osoba, która nie ukończyła lat trzynastu, oraz osoba ubezwłasnowolniona całkowicie. Organ wyda powyższą decyzję również, gdy osoba składająca taki wniosek nie wykaże, że posiada interes prawny, gdyż w rozumieniu art. 28 kpa posiadanie interesu prawnego jest elementarną cechą strony w postępowaniu administracyjnym. W tym przypadku, jak podkreśla Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 16 czerwca 2009 r. "W orzecznictwie sądów administracyjnych jednolity jest pogląd, co do tego, że odmowa wznowienia postępowania administracyjnego z tego powodu, ze żądający wznowienia nie jest strona postępowania, może nastąpić tylko wówczas, gdy okoliczność ta jest oczywista". W innym przypadku, gdy organ ma wątpliwości, co do ww. faktu powinien wznowić postępowanie.

Jeżeli z powodów określonych powyżej, decyzja nie może zostać uchylona, organ administracji publicznej ogranicza się do stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazuje okoliczności, z powodu, których decyzji nie uchylił

32. Przesłanki i tryb stwierdzenia nieważności decyzji.

Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która: (art.156 k.p.a.)

1) Wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości;

2) Wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;

3) Dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną;

4) Została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie;

5) Była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;

6) W razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą;

7) Zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.

Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w pkt 1,3,4,7, jeżeli od dnia doręczenia decyzji lub ogłoszenia upłynęło 10 lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne!

Tryb stwierdzenia nieważności decyzji:

1. Organem właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji w wyżej wymienionych przypadkach jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja została wydana przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze- ten organ.

7. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.

8. Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji następuje w drodze decyzji.

9. Rozstrzygnięcie w sprawie nieważności następuje w drodze decyzji

10. Jeżeli nie można stwierdzic nieważności decyzji na skutek okoliczności, o których mowa w art 156, pkt.2 (patrz wyżej), organ administracji publicznej ograniczy się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie stwierdził nieważności decyzji.

11. Organ administracji publicznej, właściwy w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, wstrzyma z urzędu lub na żądanie wykonanie decyzji, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że jest ona dotknięta jedną z wad wymienionych w art 156, par.1.

(art. 157, 158, 159)

33. Roszczenia odszkodowawcze strony wynikające z nieważności decyzji.

Art 160 § 1 stanowił, że „stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 albo stwierdzenia nieważności takiej decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną szkodę, chyba że ponosi ona winę za powstanie okoliczności wymienionych w tym przepisie”

Art 160 k.p.a został uchylony ustawą z 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Strona będzie dochodzić odszkodowania na drodze cywilnej, jeżeli organ nie wypłaci stronie żadnego odszkodowania. Przysługuje jej powództwo do sądu powszechnego. Te zasady nie dotyczą zdarzeń i stanów prawnych, które powstały przed dniem wejścia w życie ww. ustawy z 17czerwca 2004.

Tryb dochodzenia roszczeń odszkodowawczych.

- dotycze zdarzeń i stanów prawnych, które powstały po dniu wejścia w życie ww. ustawy z 17czerwca 2004 (patrz Łebek)

- dotycze zdarzeń i stanów prawnych, które powstały przed dniem wejścia w życie ww. ustawy z 17czerwca 2004 wg. Uchylonego artykułu 160 k.p.a.

(patrz. Łebek)

Do stanów sprzed wejścia w życie tej ustawy zachowuje moc tryb dochodzenia odszkodowania uregulowany w art. 160 k.p.a. Artykuł ten przyjmowac, że odskzodowanie przysługuje stronie od tego organu, który wydał decyzję obarczoną wadami wymienionymi w art. 156 § 1 k.p.a., z wyjątkiej tych przypadków, w których wine za powstanie okoliczności powodujących wadliwośc decyzji można przypisać jednej ze stron, bo wówczac odszkodowanie przysługuje właśnie od tej strony.Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej wynikają z przepisów Kodeksu cywilnego. Odnośnie art. 160 k.p.a. wyrożnić można dwa tryby odszkodowania.

1)mieszany,administracyjnosądowy, który obowiązuje wtedy, gdy odszkodowanie przysługuje od organu administracji publicznej. O odskzodawniu orzeka wtedy organ, który stwierdził albo nieważnośc decyzji, albo też wydanie jej z naruszeniem prawa. Strona niezadowolona z odszkodowania przyznanego w drodze decyzji administracyjnej nie korzysta z prawa do wniesienia odwołania ani z prawa skargi do sądu administracyjnegom lecz może wystapić z powództwem do sądu powszechnego na zasadach określonych w k.p.c.

2)wyłącznie sądowy, obowiązujący wtedy, gdy odskzodwania dochodzi jedna ze stron postępowania od innej strony winnej powstania okoliczności powodujących wade decyzji określoną w art 156 § 1 k.p.a. Strona powództwo wnosi do sądu powszechnego na zasadach określonych w przepisach k.p.c.

Roszczenie odszkodowawcze przedawnia sie po trzech latach, licząc od dnia, w którym stała się ostateczna decyzja stwierdzająca nieważność decyzji, albo stwierdzająca wydanie decyzji z naruszeniem prawa.

34.Przesłanki i tryb uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej.

Wadliwość decyzji nie zamyka się w zakresie wadliwości kwalifikowanych, z art. 145 i 156 kpa. Wyróżnia się również wadliwości niekwalifikowane, czyli wady będące naruszeniem norm materiał. Lub procesowych nie mieszczących się w powyższych artykułach. Trwałość tych decyzji podlega ochronie, bo do jej wyeliminowania nie wystarcza sam fakt wadliwości ale musi też istnieć przesłanka skutków, które to na naruszenie wywierają na interesie strony lub interesu społecznego.

Istnieją 3 typy uchylenia lub zmiany decyzji dotkniętej wadami niekwalifikowanymi bądź prawidłowej:

1. uchylenie lub zmiana decyzji nietworzącej praw dla stron

2. uchylenie lub zmiana decyzji tworzącej prawa dla strony

3. nadzwyczajny tryb uchylenia lub zmiany decyzji na podstawie art. 161 kpa (patrz: uprawnienia ministra i wojewody w uchylaniu decyzji).

Ad.1. Zawiera się w artykule 154 kpa, wzruszenie decyzji opiera się na dwóch przesłankach.

a) nienabycie prawa przez żadną ze stron postępowania. Przez prawa nabyte rozumie się tutaj zarówno sytuacje gdy przez orzeczenie ciąży na osobie obowiązek, jak gdy nie ciąży takowy, oraz takie gdy osoba uzyskuje prawo do pewnych świadczeń, wykonywania działalności itd.

b) przesłanka, że za uchyleniem lub zmianą przemawia interes społeczny lub słuszny interes stron - ocenia to organ; strona niezadowolona z oceny wiążącej oceny organu może wnieść odwołanie.

Uchylenie lub zmiana decyzji może nastąpić w każdym czasie, a właściwym do tego jest organ, który tę decyzję wydał (element odwołalności decyzji) a także organ wyższego stopnia (środek nadzoru) przy wystąpieniu jednocześnie powyższych przesłanek. W sprawach należących do zadań własnych jst. do zmiany lub uchylenia decyzji właściwe są wyłącznie organy tych jednostek (154 § 3).

Ad.2. Art. 155. uchylenie lub zmian tego rodzaju decyzji posiada dwie przesłanki pozytywne i jedna negatywna (która wyklucza zastosowanie tego trybu):

a) przesłanka wyrażenia przez stronę zgody na uchylenie lub zmianę decyzji. Forma tej zgody nie została ujęta w kodeksie, ale że zgoda musi być bardzo wyraźna, bez wątpliwości, jak również na potrzeby kontroli organów wyższego stopnia i sądowej, przyjmuje się, że taka zgoda powinna być na piśmie.

b) interes społeczny lub słuszny interes strony, jw.

c) przesłanka negatywna: postanowienia lex specialis, które nie dopuszczają użycia tego trybu dla uchylanie / zmiany decyzji.

Postępowanie rozpoznawcze jest prowadzone na podst. przepisów regulujących postępowanie przed organami I instancji w związku z tym, uchylenie / zmiana decyzji następuje przez wydanie nowej decyzji, która rozstrzyga merytorycznie i jest wydana w I instancji.

35. Uprawnienia ministra do zmiany lub uchylenia decyzji.

Zmiana lub uchylenie decyzji przez ministra jest trybem nadzwyczajnym tej czynności (161kpa). Trybu tego nie wprowadzają przepisy ordynacji podatkowej. Dopuszczalność uchylenia bądź zmiany decyzji w tym trybie uzależniona jest od wystąpienia dwóch przesłanek, mianowicie:

12. dalsze utrzymywanie decyzji w obrocie prawnym powoduje stan zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego albo grozi poważnymi szkodami dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów państwa. Organ zmieniając(uchylając) decyzję musi w post. Rozp. Stwierdzić stan zagrożenia określonych dóbr.

13. Jeżeli poza zmianą(uchyleniem) decyzji nie ma innej możliwości usunięcia zagrożenia, o którym mowa w punkcie powyżej. Chodzi zarówno o inny tryb wzruszenia decyzji (np. 153,165 kpa), jak również o działania faktyczne. Istnienie tej przesłanki także należy wykazać w toku postępowania.

1. Weryfikacja decyzji w tym trybie odbywa się drogą nadzoru. O jej odwołalności można mówić jedynie wtedy,kiedy wydał ją minister . Uchylenie(zmiana) decyzji następuje poprzez wydanie nowej decyzji, która stanowi rozstrzygnięcie sprawy, będącej przedmiotem weryfikowanej decyzji. Co do dalszej weryfikacji decyzji, stronie przysługuje prawo do złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy oraz skarga do sądu administracyjnego. Strona, która poniosła szkodę w wyniku zmiany/uchylenia decyzji w omawianym trybie, przysługuje odszkodowanie za rzeczywiście poniesioną szkodę od organy, który zmienił decyzję , czyli w tym wypadku ministra. Może go dochodzić w administracyjnym. O odszkodowaniu orzeka organ, który wzruszył decyzję, a strona niezadowolona z wymiaru odszkodowania ma prawo do wniesienia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy. Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem trzech lat od momentu, w którym decyzja stała się ostateczna.

36. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji

-> art. 162 kpa

Organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja:

• stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo, gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony,

• została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku.

Organ stwierdza wygaśnięcie decyzji lub uchyla decyzję w drodze decyzji. Jeżeli w decyzji administracyjnej nie wskazano terminu jej obowiązywania, to decyzja wiąże w czasie do chwili jej uchylenia, stwierdzenia nieważności lub stwierdzenia jej wygaśnięcia. Tak więc decyzja staje się bezprzedmiotowa w przypadku, gdy np. zmarła osoba, na której rzecz wydano zezwolenie, lub osoba ta utraciła kwalifikacje niezbędne do wykonywania przyznanego jej uprawnienia (nie jest już dzierżawcą). Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji z powodu jej bezprzedmiotowości jest zawsze niezbędne z punktu widzenia interesu społecznego, decyzja bezprzedmiotowa, bowiem nie może służyć realizacji zadań stojących przed organami administracji. Bezprzedmiotowość decyzji nie jest jedyną przesłanką stwierdzenia jej wygaśnięcia konieczne jest ponadto wykazanie, że stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo, że leży to w interesie społecznym lub w interesie strony. Wygaśnięcie decyzji następuje aktem deklaratoryjnym stwierdzającym, że dana decyzja stała się bezprzedmiotowa, to znaczy, że wynikające z niej prawa i obowiązki przestały już istnieć i teraz chodzi już tylko o formalne potwierdzenie takiego stanu rzeczy.

38. Udział prokuratora w postępowaniu administracyjnym.

Cel: rozbudowanie gwarancji prawnych, przez poddanie org. administracji kontroli przez niezależny od nich organ.

Powiązanie prokuratury z ministerstwem(prokurator generalny=min.sprawiedliwości) osłabia tą niezależność.

Prawa procesowe prokuratora:

- pr. żądania wszczęcia post. w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem(np. przepis nakłada na organ obowiązek wszczęci procesu a on jest bezczynny)

-prokurator ma prawo udziału w każdym stadium toczącego się postępowania, by post. i rozstrzygniecie było zgodne z prawem.

Org. zawiadamia prokuratora o wszczęciu post. jeśli uzna jego udział za potrzebny.

-po zakończeniu post. prokurator ma pr wniesienia:

• Sprzeciwu(droga administracyjna), który powinien być załatwiony w terminie 30 dni od dnia wniesienia

• Skargi(droga sądowa)

Prokuratorowi, biorącemu udział w post. głównym lub post prowadzonym w trybie nadzwyczajnym przysługują prawa procesowe stron.

39. Rzecznik Praw Obywatelskich w postępowaniu administracyjnym.

Cel: rozbudowanie gwarancji przestrzegania praw i wolności człowieka i obywatela.

-odesłanie do praw procesowych prokuratra (tylko inne powody, nie kontrola zgodności z pr, tylko przestrzegania pr i wol. czł i obywatela)

Pr. Procesowe:

-żądanie wszczęcia w post. adm.

-uczestniczenie w post. adm na prawach strony przysługujących prokuratorowi

-wnoszenie skarg do sądu adm.

Przesłanka pojawi się, gdy organ pozostaje bezczynny i ten stan godzi w prawa i wolności obywatelskie

Zgodnie z zasadą subsydiarności Rzecznik podejmuje działania, gdy osoba której prawa zostały naruszone wykorzystała uprzednio wszystkie dostępne środki ochrony prawnej.

40. Przesłanki i tryb wydawania zaświadczeń (art. 217-220 k.p.a.)

Uregulowane w dziale VII k.p.a. Jest to środek dowodowy należący do czynności faktycznych lub czynności materialno-technicznych administracji, niemający cech aktu administracyjnego. Przesłanki charakteryzujące to pojęcie:

• Jest to akt przewidziany przepisem prawa

• Jest wydawany na żądanie osoby, która o niego się ubiega

• Osoba ubiegająca się o ten akt musi wykazać swój interes prawny w jego uzyskaniu

• Jest to akt potwierdzający określone fakty lub stan prawny

• Akt jest wydawany przez organ administracyjny.

Tryb postępowania. Wszczynane wyłącznie na wniosek - wniesienie podania (minimum wymagań z art. 63 k.p.a.). W dacie wniesienia żądania następuje wszczęcie postępowania, jak również w niektórych wypadkach zacznie biec termin-o charakterze maksymalnym-do wydania zaświadczenia, wynoszący 7 dni.

Organ administracyjny może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające (art. 218 § 2 k.p.a.), które będzie dotyczyło stanu faktycznego lub stanu prawnego wymagającego potwierdzenia zaświadczeniem (nie w celu poczynienia nowych ustaleń faktycznych lub prawnych, a dla usunięcia wątpliwości co do znanych, istniejących już faktów lub praw).

Postępowanie prowadzone w sprawie wydania zaświadczenia kończy się albo wydaniem zaświadczenia żądanego przez zainteresowaną osobę, albo odmową. Odmowa wydania zaświadczenia występuje w drodze postanowienia. Zażalenie należy wnieść w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia, do organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu, który wydał postanowienie (skarga do NSA nie służy ani na zaświadczenie ani na postanowienie o odmowie wydania). Na skutek rozpatrzenia zażalenia postanowienie odmowne może być albo utrzymane w mocy, albo też zostanie ono uchylone i organ administracyjny będzie zobowiązany do uwzględnienia żądania osoby zainteresowanej wydaniem zaświadczenia.

41. Odmowa wydawania zaświadczeń.

Postępowanie prowadzone w sprawie wydania zaświadczeń kończy się albo wydaniem zaświadczenia żądanego przez zainteresowaną osobę, albo odmową.

Odmowa spełnienia żądania osoby ubiegającej się o wydanie zaświadczenia może nastąpić w dwóch sytuacjach:

• gdy w ogóle nie można tej osobie wydać zaświadczenia, o które się ubiega,

• jeżeli nie można wydać zaświadczenia o takiej treści, o jaką ta osoba się ubiega.

Forma procesowa: postanowienie, które nie będzie miało charakteru incydentalnego, lecz będzie się swoją treścią i skutkami odróżniało od typowych postanowień wydawanych w postępowaniu orzeczniczym.

POSTANOWIENIE ZASKARŻALNE ZAŻALENIEM. Zażalenie należy wnieść, w terminie siedmiu dni od doręczenia postanowienia, do organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu, który wydał postanowienie. (art. 141-144 KPA)

Na skutek rozpatrzenia zażalenia postanowienie odmowne może być albo utrzymane w mocy, albo też zostanie ono uchylone i organ administracyjny będzie zobowiązany do uwzględnienia żądania osoby zainteresowanej wydaniem zaświadczenia.

42. Ograniczenia w sprawie żądania zaświadczenia.

Art. 220. §1 Organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, znanych organowi z urzędu bądź możliwych do ustalenia przez organ na podstawie posiadanej ewidencji, rejestrów lub innych danych albo na podstawie przedstawionych przez zainteresowanego do wglądu dokumentów urzędowych ( dowodu osobistego, dowodów rejestracyjnych i innych).

§2. Organ administracji publicznej żądając od strony zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego jest obowiązany wskazać przepis prawa wymagający potwierdzenia tych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia

43. Przedmiot skarg, wniosków i petycji.

• Konstytucyjne prawo składania skarg, petycji i wniosków przysługuje każdemu. (Konst. 63, kpa 221)

• Składane do: organów państwowych, jednostek samorządu terytorialnego, samorządowych jednostek organizacyjnych, organizacji i instytucji społecznych.

• Można składać w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą (art. 221§ 3)

Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw. (art. 227)

(przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw - na to przysługuje także zażalenie)

Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności. (art. 241)

Treść skrag, wniosków czy petycji - nie nazwa - decyduje o tym czy wnosi się skargę czy wniosek, czy tez inny dokument np. zażalenie. Decyduje treść a nie forma zewnętrzna (art. 222)

• Przedmiotem skarg są zdarzenia o charakterze negatywnym, wrażają niezadowolenie obywateli w ramach skargi powszechnej. Tylko wyraz niezadowolenia z działalności organów może być przyczyną wszczęcia postępowania skargowego. Służy krytycznej ocenie zdarzeń które miały miejsce - przeszłych.

• Wnioski mają bardziej pozytywny charakter. Obywatele wyrażają nadzieje i wnioski o lepsze, sprawniejsze działanie organów adm. Wnioski wypływają z teraźniejszej oceny stanu faktycznego i wybiegają w przyszłość z propozycją zmian i ulepszeń.

• Przedmiot petycji ani sposób ich składania nie jest uregulowany w kodeksie, ale powinna być tak samo kwalifikowana i rozpatrywana jak skargi i wnioski. Petycja nie różni się treścią, a bardziej doniosłą formą.

44. Właściwość i tryb rozpatrywania skarg.

Art. 228 - 240 KPA

Właściwość

Na podstawie art. 229-230 KPA organami właściwymi do rozpatrzenia skargi są w sprawach dotyczących zadań lub działalności:

1. rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa - wojewoda, a w zakresie spraw finansowych- regionalna izba obrachunkowa,

2. organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej - wojewoda,

3. wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 (czyli w zakresie zadań własnych) - rada gminy,

4. zarządu powiatu oraz starosty, a także kierowników powiatowych służb, inspekcji, straży i innych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej - rada powiatu,

5. zarządu i marszałka województwa, z wyjątkiem spraw należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej- sejmik województwa,

6. wojewody w sprawach podlegających rozpatrzeniu według kodeksu - właściwy minister, a w innych sprawach - Prezes Rady Ministrów,

7. innego organu administracji rządowej, organu przedsiębiorstwa państwowe-go lub innej państwowej jednostki organizacyjnej - organ wyższego stopnia lub sprawujący bezpośredni nadzór,

8. ministra - Prezes Rady Ministrów,

9. organu centralnego i jego kierownika - organ, któremu podlega.

10. organizacji społecznej - organ bezpośrednio wyższego stopnia tej organizacji

11. organu naczelnego organizacji - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący nadzór nad działalnością tej organizacji.

Organ niewłaściwy, jeżeli otrzymał skargę powinien ją przekazać do organu właściwego w ciągu 7 dni, zawiadamiając o tym skarżącego, lub wskazać właściwy organ.

Możliwe jest także przekazanie skargi organowi niższego stopnia, jeżeli skarga nie zawiera zarzutów dotyczących tego organu. Skargę na pracownika można przekazać do załatwienia również jego przełożonemu służbowemu, z obowiązkiem zawiadomienia organu właściwego do rozpatrzenia skargi o sposobie jej załatwienia. Każdorazowo o przekazaniu skargi zawiadamia się skarżącego.

Tryb rozpatrywania skargi

Kodeks wymaga, aby skargi były załatwiane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 1 miesiąca.

O sposobie załatwienia skargi zawiadamia się skarżącego. W wypadku skarg wniesionych przez posłów na sejm, senatorów, radnych, którzy wnieśli skargę we własnym imieniu albo przekazali do załatwienia skargę innej osoby do załatwienia, maksymalny termin zawiadomienia o sposobie załatwienia skargi wynosi 14 dni. W przypadku niezałatwienia skargi w terminie stosuje się przepisy dotyczące niezałatwienia w terminie sprawy administracyjnej (36-38 kpa) - a więc organ ma obowiązek zawiadomienia o przyczynie zwłoki i wskazuje nowy termin załatwienia sprawy. Skarżącemu przysługuje zażalenie do organu administracji wyższego stopnia w wypadku niezałatwienia sprawy w terminie miesięcznym lub w nowym terminie.

Zawiadomienie zainteresowanych:

Zawiadomienie o załatwieniu skargi - wysłanie takiego zawiadomienia stanowi podstawowy obowiązek organu prowadzącego postępowanie i tym samym kończy się czynności postępowania skargowego. Zawiadomienie to będzie rodzajem zaświadczenia stwierdzającym urzędowo przeprowadzenie czynności postępowania skargowego oraz podjęcia w nim rozstrzygnięć będących wynikiem rozpoznania przedmiotu skargi. Zawiadomienie o sposobie załatwienia skargi powinno zawierać: oznaczenie organu, od którego pochodzi, wskazanie, w jaki sposób skarga została załatwiona, oraz podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby upoważnionej do załatwienia skargi, a w przypadku gdy załatwienie jest odmowne - uzasadnienie faktyczne i prawne.

O załatwieniu skargi należy powiadomić także podmioty pośredniczące w jej wniesieniu, a wiec obowiązkowo: posła, senatora, radnego a na osobne żądanie - redakcję środków masowej informacji lub organizację społeczną. O załatwieniu skargi należy także zawiadomić organ, który przekazał ja do załatwienia, jeżeli tego żądał, a zawsze należy ten organ zawiadomić o załatwieniu skargi na pracownika przekazanej do załatwienia jego przełożonemu.

Osoba niezadowolona może wnieść ponownie skargę, co powoduje wszczęcie nowego postępowania skargowego. Art. 239§1 kpa ustanawia ograniczenie polegające na tym, że dokonuje się badania wstępnego czy ponowna skarga zawiera nowe okoliczności. Jeśli ich nie ma to można do skarżącego wysłać zawiadomienie o podtrzymaniu poprzednio zajętego stanowiska, powiadamiając o tym organ wyższego stopnia (nie powiadamia się gdy skarga załatwiana jest przez organy naczelne).

45 Terminy i sposób załatwiania wniosku

Art. 242. § 1. Wnioski składa się do organów właściwych ze względu na przedmiot wniosku. § 2. Wnioski w sprawach dotyczących zadań organizacji społecznych składa się do organów tych organizacji.

Właściwość organu do rozpatrzenia sprawy może być tylko rzeczowa lub miejscowa (bezprzedmiotowe by było stosowanie przepisów o właściwości instancyjnej).

Obowiązki organu:

1. Przyjęcie wniosku w sprawach Obywateli

1. Przez organ (państwowy, samorządowy [terytorialny i inny], organizacji społecznej) - art. 253

2. Przez kierownika wyżej wymienionych organów

Art. 253 § 3. Dni i godziny przyjęć powinny być dostosowane do potrzeb ludności, przy czym przynajmniej raz w tygodniu przyjęcia powinny się odbywać w ustalonym dniu po godzinach pracy.

§ 4. Informacja o dniach i godzinach przyjęć powinna być wywieszona na widocznym miejscu w siedzibie danej jednostki organizacyjnej oraz w podporządkowanych jej jednostkach organizacyjnych.

§ 5. Prezes Rady Ministrów lub właściwy minister oraz naczelny organ organizacji społecznej mogą ustalać sposób, dni i godziny przyjmowania obywateli w sprawach skarg i wniosków przez podporządkowane im organy i jednostki organizacyjne.

2. Przekazanie wniosku w przypadku niewłaściwości -Art. 243  Jeżeli organ, który otrzymał wniosek, nie jest właściwy do jego rozpatrzenia, obowiązany jest w ciągu siedmiu dni przekazać go właściwemu organowi. O przekazaniu wniosku zawiadamia się równocześnie wnioskodawcę.

3. Załatwienie wniosku (stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące skarg art. 244 odsyła do 237) - bez zbędnej zwłoki nie później niż w ciągu miesiąca, Art. 237 § 2. Posłowie na Sejm, senatorowie i radni, którzy wnieśli skargę we własnym imieniu albo przekazali do załatwienia skargę innej osoby, powinni być zawiadomieni o sposobie załatwienia skargi, a gdy jej załatwienie wymaga zebrania dowodów, informacji lub wyjaśnień - także o stanie rozpatrzenia skargi, najpóźniej w terminie czternastu dni od dnia jej wniesienia albo przekazania. § 3. O sposobie załatwienia skargi zawiadamia się skarżącego. § 4. W razie niezałatwienia skargi w terminie określonym w § 1 stosuje się przepisy art. 36-38.

Art. 245. W razie niemożności załatwienia wniosku w terminie określonym w art. 244 właściwy organ obowiązany jest w tym terminie zawiadomić wnioskodawcę o czynnościach podjętych w celu rozpatrzenia wniosku oraz o przewidywanym terminie załatwienia wniosku.

4. Rejestrowanie i przechowywanie wniosków Art. 254. Skargi i wnioski składane i przekazywane do organów państwowych, organów samorządu terytorialnego i innych organów samorządowych i organów organizacji społecznych oraz związane z nimi pisma i inne dokumenty rejestruje się i przechowuje w sposób ułatwiający kontrolę przebiegu i terminów załatwiania poszczególnych skarg i wniosków.

Uprawnienia wnioskodawcy

Art. 246. § 1. Wnioskodawcy niezadowolonemu ze sposobu załatwienia wniosku służy prawo wniesienia skargi. § 2. Wnioskodawcy służy prawo wniesienia skargi w przypadku niezałatwienia wniosku w terminie określonym w art. 244 albo wskazanym w zawiadomieniu (art. 245).

46. Organizacja przyjmowania skarg i wniosków.

Każdy może złożyć skargę, wniosek czy petycję do organów administracji publicznej. Skargi i wnioski mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, a także ustnie do protokołu. W razie zgłoszenia skargi lub wniosku ustnie, przyjmujący zgłoszenie sporządza protokół, który podpisują wnoszący skargę lub wniosek i przyjmujący zgłoszenie. W protokole zamieszcza się datę przyjęcia skargi lub wniosku, imię, nazwisko (nazwę) i adres zgłaszającego oraz zwięzły opis treści sprawy. Przyjmujący skargi i wnioski potwierdza złożenie skargi lub wniosku, jeżeli zażąda tego wnoszący. Skargi i wnioski można składać w interesie publicznym, własnym, bądź innej osoby za jej zgodą. O tym, czy pismo jest skargą albo wnioskiem, decyduje treść pisma, a nie jego forma zewnętrzna. Nikt nie może ponieść uszczerbku przez to, że złożył skargę lub wniosek. Ograny ad. hamują krytykę związaną ze składaniem skarg i wniosków.

• Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

• Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.

Wnioski składa się do organów właściwych ze względu na przedmiot wniosku. Natomiast skargi składa się do organów właściwych do ich rozpatrzenia.

Art. 229. Jeżeli przepisy szczególne nie określają innych organów właściwych do rozpatrywania skarg, jest organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań lub działalności:

  1)   rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa - wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa,

  2)   organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej - wojewoda,

  3)    wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 - rada gminy,

²⁵⁾ Art. 229 pkt 3 zmieniony przez art. 32 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz.U.02.113.984) z dniem 27 października 2002 r., tj. w dniu wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego przeprowadzonych w związku z zakończeniem kadencji tych organów wybranych w dniu 11 października 1998 r. (zob. art. 102 powołanej ustawy).

  4)   zarządu powiatu oraz starosty, a także kierowników powiatowych służb, inspekcji, straży i innych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 - rada powiatu,

  5)   zarządu i marszałka województwa, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 - sejmik województwa,

  6)   wojewody w sprawach podlegających rozpatrzeniu według kodeksu - właściwy minister, a w innych sprawach - Prezes Rady Ministrów,

  7)   innego organu administracji rządowej, organu przedsiębiorstwa państwowego lub innej państwowej jednostki organizacyjnej - organ wyższego stopnia lub sprawujący bezpośredni nadzór,

  8)   ministra - Prezes Rady Ministrów,

9. organu centralnego i jego kierownika - organ, któremu podlega.

Do rozpatrzenia skargi (wniosku) dotyczącej zadań i działalności organizacji społecznej właściwy jest organ bezpośrednio wyższego stopnia tej organizacji, a w stosunku do organu naczelnego organizacji - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący nadzór nad działalnością tej organizacji.

Jeżeli organ, który otrzymał skargę lub wniosek, nie jest właściwy do ich rozpatrzenia, obowiązany jest niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni, przekazać je właściwemu organowi, zawiadamiając równocześnie o tym skarżącego (wnioskodawcę), albo wskazać mu właściwy organ.

Skarga w sprawie indywidualnej, która nie była i nie jest przedmiotem postępowania administracyjnego, powoduje wszczęcie postępowania, jeżeli została złożona przez stronę. Jeżeli skarga taka pochodzi od innej osoby, może spowodować wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu, chyba że przepisy wymagają do wszczęcia postępowania żądania strony. Jeżeli toczy się postępowanie administracyjne:

  1)   skarga złożona przez stronę podlega rozpatrzeniu w toku postępowania, zgodnie z przepisami kodeksu,

  2)   skarga pochodząca od innych osób stanowi materiał, który organ prowadzący postępowanie powinien rozpatrzyć z urzędu.

Skargę w sprawie, w której w toku postępowania administracyjnego została wydana decyzja ostateczna, uważa się zależnie od jej treści za żądanie wznowienia postępowania lub za żądanie stwierdzenia nieważności decyzji albo jej uchylenia lub zmiany z urzędu.

Wnioskodawcy niezadowolonemu ze sposobu załatwienia wniosku służy prawo wniesienia skargi.

47. Nadzór i kontrola nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków.

Art. 257-259

Nad sprawnym załatwianiem wniosków czuwają nie tylko osoby wyznaczone do ich przyjmowania i załatwiania, ale również ich przełożeni.

Nadzór zwierzchni sprawują:

- jeśli chodzi o przyjmowanie, załatwianie skarg i wniosków składanych do sądów to nadzór sprawuje Krajowa Rada Sądownictwa,

- wobec skarg i wniosków składanych do innych organów i jednostek organizacyjnych odpowiedni jest Prezes Rady Ministrów.

Pozostałe podmioty sprawujące nadzór i kontrolę:

1. ministrowie - odnośnie skarg załatwianych przez ministerstwa i innych jednostek bezpośrednio podległych ministrowi,

2. właściwi rzeczowo ministrowie we współdziałaniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej ( odnośnie skarg załatwianych przez organy administracji rządowej),

3. terenowe organy administracji rządowej - odnośnie skarg załatwianych przez jednostki organizacyjne nadzorowane przez te organy,

4. organy wyższego stopnia oraz organy naczelne - dotyczy skarg rozpatrywanych przez pozostałe organy państwowe i organy państwowych jednostek organizacyjnych,

5. Prezes Rady Ministrów i wojewodowie - do skarg załatwianych przez organy jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek organizacyjnych,

f) statutowe organy oraz organy wyższego stopnia - w stosunku do skarg załatwianych przez organy organizacji społecznych ( zaś w organach naczelnych tych organizacji kontrolę sprawuje organ administracji rządowej ).

Wymienione organy dokonują okresowo ocen przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków przez organy i jednostki organizacyjne poddane ich nadzorowi. Wojewodowie dokonują okresowo ocen sposobu przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków przez wszystkie organy administracji publicznej i innych jednostek organizacyjnych oraz organizacji społecznych działających na ich terenie. Ocena nie jest tylko formalnością mającą na celu uzupełnienie statystyk. W wyniku przeprowadzonych kontroli oraz ocen organy te obowiązane są podejmować środki zmierzające do usunięcia przyczyn skarg oraz do pełnego wykorzystania wniosków dla polepszenia działalności poszczególnych organów i innych państwowych jednostek organizacyjnych oraz organizacji społecznych.

BRAKUJE 10, 26, 37

---