ISTOST INFRASTRUKTURY TRANSPORTU

- Pojęcie infrastruktury - są to urządzenia publicznie uważane za konieczne dla prawidłowego funkcjonowania procesów podziału pracy. (Han - Anglik, ekonomista)

Infrastruktura współgra z rozwojem gospodarczym kraju. Jeśli infrastruktura jest słaba to rozwój gospodarczy kraju nie jest najlepszy.

- Infrastruktura transportu charakteryzuje się zespołem cech specyficznych, które wywierają istotny wpływ na politykę rozwoju transportu.

Specyfika infrastruktury transportu

Infrastrukturę można rozpatrywać w trzech aspektach:

- technicznym

- ekonomicznym

- organizacyjnym

Do typowych cech technicznych obiektów infrastrukturalnych zalicza się:

- niepodzielność techniczną - oznacza istnienie pewnej minimalnej wielkości inwestycji infrastrukturalnych, które warunkuje ich użyteczność. Żeby mówić, że dany kraj ma jakąś infrastrukturę to musi być spełnione jakieś min., czyli musi być ileś tras kolejowych, drogi spełniające jakieś uwarunkowania. W Brazylii są tylko dwie trasy kolejowe, więc nie można powiedzieć, że jest tam infrastruktura transportu kolejowego, głównym rodzajem transportu jest tam transport samochodowy i lotniczy.

- długi okres żywotności, np.

- masy betonowe 90-100lat

- drogi kołowe 15-30 lat

- drogi kolejowe 20-30 lat

- skrzyżowania 70-100 lat

- długi okres powstania

- brak możliwości importu infrastruktury

- substytucyjność i komplementarność

Substytucyjność - np. mamy twa transport: wodny i kolejowy. Wybieramy transport morski dla rzeczy ciężkich, np. węgiel, zaś dla transportu kolejowego rzeczy szybko psujące się.

Cechy techniczne:

- duża majątkochłonność (ok. 20% majątku narodowego danego kraju) i kapitałochłonność (powinna mieć, co roku finanse rządu 2-3% rocznego PKB)

Czechy mają bardzo dobre autostrady, mimo że ich PKB jest niższe

Definicje i pojęcia transportu

1. To proces technologiczny wszelkiego przenoszenia na odległość, czyli przemieszczenie osób, podmiotów, energii. (Tarski - Polak, ekonomista)

2. Transport to świadome przemieszczane materii i energii. (Chołowiński - Polak)

Cechy i właściwość ekonomiczne transportu

1. Zapotrzebowanie na usługi transportowe nie mają charakteru pierwotnego - najpierw musi być potrzeba na transport, żeby potem on powstał

2. Użyteczność miejsca i czasu przewożonych osób

„Użyteczność miejsca” - wraz z transportem dany towar ma tzw. wartość dodaną, czyli towar ileś kosztuje, ale jeśli jest transportowany to jego cena wzrasta.

„Użyteczność czasu” - towar powinien być dostarczony na czas, według zasady transportowej czas in time.

3. Transport zwiększa przestronny zasięg rynku zbytu produktów - produkujemy tam, gdzie jest to dla nas najbardziej opłacalne.

4. Transport wpływa na pogłębienie się społecznego podziału pracy i specjalizacji produktu - należy stworzyć takie warunki, żeby dobro, które zostanie wyprodukowane było najtańsze.

5. Transport oddziałuje na skalę produkcji i dystrybucję dóbr - transport się rozwija i dzięki temu skala przepływów towarów jest coraz większa.

6. Transport oddziałuje na rozwój gospodarczy

7. Jednoczesność produkcji i konsumpcji usługi przewozowej

Podział transportu:

- przedmiot przewozu:

- pasażerski

- towarowy

- zasięg działalność transportu:

- transport bliskiego zasięgu

- transport dalekiego zasięgu (transport m-owy)

- sposób zorganizowania przewozu:

- regularny - np. lotniczy

- nieregularny - np. czarterowy

- z technologicznego punktu widzenia:

- transport całopojazdowy - tylko jeden rodzaj towaru

- transport zbiorowy - różne rodzaje towarów

- kryterium dostępności

- transport publiczny

- transport branżowy - karetki pogotowia, dla pracowników danej firmy

- transport własny

- kryterium geometrycznego ukształtowania sieci transportowej

- transport liniowy (od punktu A do B)

- transport powierzchniowy - między paroma punktami

- transport przestrzenny (transport kosmiczny, lotniczy)

TRANSPORT MORSKI

Międzynarodowa Organizacja Morska - IMO (The International Maritime Organization)

Założenia:

- bezpieczeństwo

- ochrona statków pływających na oceanach

- założona w Genewie 1948r.

- Pierwsze spotkanie 1958r., na którym nastąpiły pewne postanowienia

- Siedziba: Londyn

- Jest pod patronatem ONZ

- ma status organizacji wyspecjalizowanej

Cele - I

- podnoszenie bezpieczeństwa żeglugi morskiej, w tym bezpieczeństwa i warunków pracy na morzu.

- ujednolicanie i podnoszenie wymogów technicznych oraz organizacyjnych stawianych eksploatacyjnym statkom i przedsiębiorstwom armatorskim.

- jest pewnego rodzaju agencją antymonopolową

Cele - II

- ochronna środowiska naturalnego

Komitet Żeglugowy

- organ pomocniczy Rady Handlu i Rozwoju przy ONZ

- powstał w 1965r.

Siedziba: Wielka Brytania

Cele

Wypracowanie podstaw i ujednolicenie zasad współpracy między załadowcami i przewoźnikami morskimi. Ten cel osiąga się poprzez:

- powstanie dobrej polityki frachtowej

- stworzenie rad załadowców

- rozwiązywanie problemów żeglugi morskiej w krajach słabiej rozwiniętych.

Międzynarodowa Federacja Żeglugowa - ISF

- Stworzona w 1908r.

- Siedziba: Londyn

- Zrzesza armatorów tylko z krajów wysoko rozwiniętych

- Jest to organizacja elitarna

- Współpracuje z Organizacją IMO.

- Reprezentuje interesy armatorów, którzy należą do tej organizacji.

Międzynarodowa Izba Żeglugi

- powstała 1921r.

- kraje wysokorozwinięte + Indie

- dbanie o stronę finansową armatorów żeglugi morskiej

TRANSPORT KOLEJOWY

Międzynarodowy Związek Kolejowy

- powstał w 1922r.

- została powołany przez Krajowe Związki Kolejowe państw europejskich

- Siedziba: Paryż

- obecnie członkami jest 64 krajów z całego świata

- żeby należeć do tej organizacji to kraj musi mieć 1000 km. linii kolejowych o normalnym lub szerokim rozstawie torów (Polska należy)

Cele:

- rozwijanie i ułatwianie międzynarodowego transportu kolejowego poprzez popieranie współpracy międzynarodowej.

- prowadzą prace badawcze - tworzą nowe rodzaje transport kolejowego, wagony itp.

- ujednolicenie taboru, urządzeń oraz metod eksploatacji technicznej transportu kolejowego. (Jest to problem dla Europy, bo: jest inny rozstawy szyn i różna sygnalizacja świetlna)

- ujednolicenie prawa międzynarodowego regulującego ruchu kolei.

Międzynarodowa Organizacja ds. Przewozów Kolejowych

- powstała w 19980r.

- Siedziba: Szwajcaria

- ma charakter międzynarodowy

Cele:

- zajmuje się tworzeniem prawa międzynarodowego

- w skład wchodzą głównie kraje europejskie, niektóre z Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu.

TRANSPORT SAMOCHODOWY

Międzynarodowa Federacja Drogowa

- powstała w 1948r.

- powstała w celu odbudowy i rozwoju transportu drogowego

- działa przy ONZ, ma status konsultingowy ONZ

- organizacja niedochodowa

- skupia ponad 500 członków z całego świata

- Siedziby: Waszyngton, Genewa

Cele:

- drogi powinny posiadać wysoki standard techniczny

- kwestie związane z bezpieczeństwem ruchu (UE - wycinanie drzew, które rosną przy drogach)

Międzynarodowy Związek Przewoźników Drogowych

- powstała w 1948r.

- Siedziba: Genewa

- działa zgodnie z prawem szwajcarskim

- nie ma celów zarobkowych

- zrzesza ponad 100 organizacji i przedsiębiorstw z 46 krajów świata

Cele:

- popieranie rozwoju krajowego i międzynarodowego transportu drogowego

- ochrona interesów tego transportu wykonywanego zarobkowo

- tworzy prawo międzynarodowe, jeśli chodzi o transport drogowy

- organizacja stworzyła konwencję celną z karnetem tirowskim

TRANSPORT LOTNICZY

Organizacja Międzynarodowego Lotnictw Cywilnego - ICAO

- Zajmuje się tylko transportem pasażerskim

- powstała w 1947r.

- Siedziba: Montreal

- Posiada status ONZ

Cele:

- tworzy prawa lotnictwa międzynarodowego, są to tzw. „konwencje”. Konwencja Chicagowska - jest to zbiór norm międzynarodowego publicznego prawa lotniczego.

- bezpieczny rozwój lotnictwa cywilnego (problem z ptactwem)

Tworzy nowe szlaki, drogi powietrzne, buduje nowe porty lotnicze

Doskonali urządzenia naziemne: Zajmuje się:

- wspieraniem konkurencji w transporcie lotniczym - podejmuje działania mający na celu zapobieganie dyskryminacji innych organizacji lotniczych

- problematyką ekonomiczną

- kwestiami technicznymi i technologicznymi

- problematyką lotnictwa krajów słabiej rozwiniętych

Zrzeszenie Międzynarodowego Transportu Lotniczego - IATA (International Air Transport Association)

- powstała w 1945r.

- jest to organizacja pozarządowa

- dla pasażerów i transportu towarowego

- ICAO (jest członkiem zwyczajnym) podlega IATA

Cele:

- rozwijanie bezpiecznego, ekonomicznego transportu lotniczego

- tworzenie nowych rodzajów samolotów

- przewóz pocztowy za pomocą transportu lotniczego

- do IATA należą linie lotnicze - NIE KRAJE

UCZESTNICY RYNKU TRANSPORTOWEGO

Wyróżniamy 3 podmioty, w ujęciu teoretycznym

- załadowcy

- przewoźnicy

- pośrednicy

Załadowcy:

- występują po stronie popytu na usługę

- bezpośredni pośrednicy różnych dóbr

- mają bardzo silną pozycję przetargową na rynku

- tworzą pewnego rodzaju, tzw. zrzeszenia, w celu obniżenia cen przewozu towarów. Najczęściej powstają w transporcie morskim. Najbardziej znane to Zrzeszenie Północnego Atlantyku

Przewoźnicy:

- reprezentują podaż usług transportowych

- pozycja ich jest zmienna i zależy od:

- ogólnego stanu koniunktury gospodarczej na rynku międzynarodowym

- stosunków politycznych i społecznych pomiędzy krajami

- zmian w przestrzennym układzie lądowych i morskich szlaków transportowych

Pośrednicy:

- są to najczęściej spedytorzy, którzy mają dużo do powiedzenia obecnie w transporcie morskim.

INFRASTRUKTURA TRANSPORTU W UE

1. Zróżnicowanie struktury gałęziowej systemów transportowych.

- UE musi wspierać rozwój transportu samochodowego, bo wzrasta popyt na ten transport, można na nim najwięcej zarobić, polityka jest najbardziej przemyślana.

- transport ten jest elastyczny i dostawy są realizowane na czas

- 80% pieniędzy przeznaczany jest na ten transport

Transport wodno-śródlądowy

UE stara się rozwinąć transport wodno-śródlądowy. Jednak efektów jest niewiele, bo:

- trudno jest przekonać firmy by korzystały z tego transportu - UE stara się wprowadzić bardzo niskie ceny na przewóz surowców i towarów.

- żeby przewozić półprodukty lub surowce do fabryki, gdzie będą wytwarzane towary końcowe

- Wszyscy twierdzą, że transport ten ma najmniej zanieczyszczeń, hałasu i jest najtańszy.

- budują ogromną sieć połączeń wodnych w tym transporcie, dają dużo pieniędzy, żeby go wypromować

Najważniejsze szlaki:

- wszystkie połączenia z Rzeką Ren

- Rzeka Ren z dopływami z krajów Belgii i Holandii

- połączenie wszystkich szlaków wodno-śródlądowych pomiędzy rzekami w dawnym NRD z rzekami na południe Europy - Dobre byłoby dla UE, żeby to połączyć z Rzeką Odrą.

Niemcy dać na to pieniądze, a Polska powiedziała, że nie jest tym zainteresowana. Niemcy potem ukierunkowali się na Czechy.

Transport kolejowy

- 4 różne szerokości torów podstawowych (Hiszpania, Finlandia, Irlandia, były ZSRR). Te kwestie da się rozwiązać, ale wiąże się z dużymi kosztami.

- 5 różnych systemów zasilania trakcji elektrycznej (różne ilości Watów) - można zakupić lokomotywy wielosystemowe.

- 25 różnych systemów sygnalizacji.

Sieć drogowa

Zróżnicowanie:

- standardy w niektórych krajach bardzo wysoki w innych bardzo niski.

- ilość dróg na 1km². Najgęstsza sieć autostrad jest w: Szwajcarii, Belgii, Luksemburgu, Niemczech.

Transport wodno-śródlądowy

Duże zróżnicowanie:

- 42% Belgia i Holandia - ma duże znaczenie

- 0% Hiszpania, Dania, Grecja, Portugalia, Irlandia, Szwecja, Włochy

Transport samochodowy

Ogromne zróżnicowanie:

- 38% Austria

- Niemcy mniej, niż 38%, ale też jest wysoki

- 98% Grecja

- 91% Hiszpania

- 78% Polska, ale do 2020/2025r. roku ma być ponad 90%

Transport kolejowy w obsłudze potrzeb przewozowych

Waha się od 1,9% w Grecji do 36,9% w Szwecji i Austrii

Są 4 priorytety w UE

1. Budowanie szybkich kolei pasażerskich

2. Transport kombinowany

3. Budowa infrastruktury

4. Transport lotniczy w połączeniu z szybkimi kolejami pasażerskimi

Transport lotniczy w połączeniu z szybkimi kolejami pasażerskimi

(Dane sprzed 2 lat) W światowy rankingu, jeśli chodzi o szybkie koleje największe znaczenie mają pociągi francuskie, na drugim japońskie, na trzecim hiszpańskie na czwartym niemieckie Intercity.

Japonia chce zastąpisz wszystkie koleje kolejami magnetycznymi, które jadą ok. 600km/h

Są plany, żeby 25% ruchu lotniczego były przejęte przez szybkie koleje.

Pociągi te przewożą tylko 10% pasażerów i jest to zdecydowanie za mało.

Priorytetem jest budowanie szybkich kolei pasażerskich.

UE chce, żeby było jak najwięcej szybkich kolei pasażerskich

Najbardziej znane koleje na świecie:

- Japonia chce zastąpisz wszystkie koleje kolejami magnetycznymi.

- Hiszpańskie

- Niemieckie

Koleje francuskie TGV - spada ich znaczenie. Są tam strajki, ponieważ ceny biletów są wysokie. Francja jest oporna liberalizacji, nie chce się prywatyzować, bo dużo ludzi straci wtedy pracę. Rocznie Francja musi dać ok. 2mln. dofinansowania na koleje.

W sprawie dofinansowania najlepsza jest Wielka Brytania, Litwa i Estonia

Transport kombinowany

Jest to połączenie różnych gałęzi transportu. Na początku, np. odbywa się transport lotniczy, następuje przeładunek a później transport samochodowy.

UE jest za tym transportem, ponieważ:

- Redukcja kosztów - jest on tańszy

- Sprawdził się na terenie USA, zauważono, że ma swoją użyteczność, jeśli odbywa się na odległość min. 1600km.

Założenia (dla transportu kolejowego)

- jeden wagon musi ważyć max. 20ton

- może być opłacalny na min. 800km - dla UE

- może być opłacalny w przewozach lądowo-morskich na odległość 400km.- dla UE. Według szacunku Unii Transportu Drogowego w Europie jedynie ok. 20% towarów przewożonych jest na odległość ponad 500km.

- od 1999r. zauważono spadek zainteresowania tego typu transportem.

Programy wspierające transport kombinowany UE

- Program PACT - pilotowy program dla transportu kombinowanego 1992-2000r - z tego programu zostało sfinansowanych ok. 70% projektów związanych z transportem kombinowanym.

Sfinansowano 2 projekty dotyczące Polski. Jednym z nich było udoskonalenie przewozu towarów, osób Hannover-Poznań. Czuwały głównie niemiecki koleje (Deutchebahn)

- Program Marco Polo - ma większe znaczenie dla transportu kombinowanego niż PACT. Otwarto także Marco Polo 2, dostał on nowe środki finansowe wspierające rozwój transportu kombinowanego

Obiekty infrastrukturalne UE

Tunel pod kanałem La Manche

Projekty:

- Euroroute - kombinacja mostów, wiaduktów, sztucznych wysp i tuneli

- Channel Expressway - sprzężone tunele kolejowe i drogowe

- Eurobridge - mosty wiszące 80m n.p.m.

Były to tylko pomysły.

W rezultacie wygrał Eurotunel, prace zaczęły się od stycznia 1986r.

Fundusze, jakie zostały uzbierane to pożyczki bankowe (9mld.USD), które zostały uzbierane ze 198 banków a miało być z dwóch. Chciano rozprowadzić akcje na sumę ok. 1,3mld.USD, po zebraniu wcześniej na kapitał akcyjny ok. 100mln.USD. W końcu nikt nie był zainteresowany kupnem akcji na budowę tego tunelu. W związku z tym 20% pakietu tych akcji zaoferowano w Anglii osobą fizycznym, zaś 25% chciano rozprowadzić we Francji. Jednak niewiele osób było chętnych.

Ostatecznie budowa kanału La Manche została sfinansowana przez 220 banków całego świata. Europejski Bank Inwestycyjny dał najwięcej pieniędzy.

Koszty budowy były dwukrotnie wyższe niż pierwotni, które zaplanowano (ok. 20mld.USD)

Źle oceniono warunki geologiczne. Sądzono, że kosztów budowy zwrócą się po roku 2010, zaś, jeśli zwrócą się po 2025r. to będzie bardzo dobrze.

Kampanie promocyjne polegały na tym, że obniżano cenę biletu o 15%. Obecnie obniża się tę cenę o 30-40%. Połączenie składa się z dwóch tuneli kolejowych oraz tunelu awaryjnego. Czas przejazdu pociągu ok. 35min. Pociągi zabierają ok. 120 samochodów osobowych, 12 autokarów. Przez tunel przejeżdżają też składy towarowe z tirami oraz pociągi o zmiennym składzie kursującym między Paryżem-Brukselą-Londynem.

Z braku chętnych, od 1995r. zwiększenie ruchu o 100 pociągów poprzez uruchomienie dodatkowych połączeń, np.:

- nowe dodatkowe pociągi od Mediolanu

- nowe połączenie z Barceloną i Valencią

- zwiększenie częstotliwości połączeń z Paryżem

Kolejowo-drogowe połączenia Kopenhagi i Malmo (stałe połączenie przez Cieśninę Oresund)

- Budowa została zakończona w lipcu 2000r.

- Inwestycję zaliczono do 14 priorytetowych przedsięwzięć.

- część lądowa po stronie Duńskiej

- dwutorowa linia kolejowa dla transportu pasażerskiego i towarowego, ma 18km.

- 4 pasmowa autostrada

- Tunel 4km. długości stanowi ¼ przeprawy

- Most dł. 7845m. łączy sztuczną wyspę i Lernacken w Szwecji

Łączny koszt budowy to jest 2,5mld.USD

Koszty mają się zwrócić po ok. 26 latach.

Podobne inwestycje od dłuższego czasu prowadzi Norwegia - zmniejszenie ogromnej liczby połączeń promowych (łączna dł. ok. 2400km.)

Most Normandii (otwarty od 1995r.) - zlokalizowany u ujścia Sekwany - całkowita długość 2140m. Był kiedyś najdłuższym mostem na świecie.

Tunel łączący Półwysep Apeniński z Sycylią. Został on już wybudowany, ale są jakieś problemy i nie można go jeszcze uruchomić.

Obwodnica Gdańska - pieniądze dał Bank Światowy

Największy most na świecie - Most Akashi Kaikyo (Japonia) ok. 4km. długości, 283m. wysokość.

Transport lotniczy - przewóz ładunków

- Pod względem masy przewożonych ładunków ma niewielki udział w obsłudze międzynarodowej wymiany handlowej. Powinien się opłacać, jeśli chodzi o:

- przewóz na dużą odległość (są to towary szybko psujące się)

- krótki czas przewozu

- bardzo duży zasięg przestrzenny

- samoloty przeznaczone do tego transportu:

- krótkodystansowy, np. ATR27 (zasięg 1500km.)

- średniodystansowy, np. Embraer 1700-3000km.

- długodystansowy, np. Boeing 7370-12600km.

- Największym jest Airbus A380 (z pełnym ładunkiem 14000km., bez ładunku 16200km.)

- obsługa ładunków wymagających szybkiej dostawy

Lotniska m-owe w Polsce:

- Okęcie

- Balice

- W Gdańsku

Lotnisko m-owe musi posiadać zatwierdzone wszystkie standardy ICAO.

Największe lotniska na świecie:

- USA (Chicago, Atlanta)

- Wielka Brytania (Hilingdon)

- Japonia (Ota)

- Francja (Paryż)

- Niemcy (Frankfurt nad Menem)

Cechy transportu lotniczego:

- duże regularność dostaw

- bezpieczeństwo przewożonych ładunków

- wskaźnik terminowości nie wypada najlepiej ze względu na ograniczoną pojemność infrastruktury lotniczej.

- niewielka ładowność samolotów

- niewykorzystane, z punktu widzenia nadawców, rozmieszczenie przestrzenne sieci punktów transportowych (należy jeszcze dowieźć towar do celu)

- wysoki poziom stawek frachtowych

Udział transporty lotniczego w obsłudze m-owej charakteryzuje się tendencją wzrostową.

W obliczu ostrej walki konkurencyjnej przewoźnicy lotniczy zawierają między sobą porozumienia o współpracy:

- Sojusz Star Alliance (17 partnerów) przewodniczy mu Lufthansa.

- Sojusz SkyTeam (9 partnerów) główną rolę odgrywa Air France.

Najważniejsze informacje dotyczące transportu lotniczego:

- 1.04.1997r. wprowadzono wolny rynek dla przewozów lotniczych

- 1994r zasada wolnego nieba - reguluje kwestie lotów tranzytowych - musi być wyrażona na to zgoda, wyznaczone trasy i korytarze powietrzne, trzeba płacić za to duże pieniądze.

- ładunki przewożone są w 4 rodzajach samolotów:

- pasażerskich - wszystkich - przewóz przesyłek kurierskich (Federal Express TNT, DHL)

- typu combi - podzielony jest na części: pasażerskie i ładunkowe - Boeing

- towarowe - mają ładowność 20-80t. - największy na świecie jest Antonor 225. Jest to samolot ukraiński. W 20004r. przewiózł 247t. Przewiózł wtedy regenerator.

- towarowe-branżowe - dla jednej branży - Beluga. Jest to samolot Airbusa, przewozi części lub kadłuby dla Airbusa.

- żegluga powietrzna dokonuje przewozów towarowych w ruchu regularnym lub czarterowym.

Najgorsze lotniska

- Gibraltar - ze względu na skały, Madera - obok pasa lądowania są skały

- Dokumenty przewozowe w transporcie lotniczym:

- Master Air Waybill - zbiorczy list przewozowy

- Mouse Air Waybill - dokument wystawiany oddzielnie dla każdej indywidualnej przesyłki, cena uzależniona jest od porozumienie się między spedytorem a klientem.

- jednostkowa cena usługi przewozowej w transporcie lotniczym

- sposób taryfowy - dla regularnego transportu

- sposób umowny - dla transportu czarterowego

Największa obsługa towarów

The Air Cargo Tariff (TACT) - Tom I (TACT Rules) - ogólne przepisy regulacyjne i procedury stosowane w m-owym transporcie lotniczym, wyznaczone są stawki taryfowe (2mln.). Tom II (TACT Rates North America) - zestaw stawek z i do lotnisk USA i w Kanadzie. Tom III (TACT Rates Wordwide) - stawki taryfowe dla reszty świata.

- W procesie tworzenia a następnie stosowania TACT bierze udział ok. 100 członków IATA

- tzw. konferencje taryfowe IATA odbywają się, co 2 lata

- stawki zawarte w Tomie II i III dzielą się na:

- stawki ogólne (general cargo rates) - obejmujące stawki normalne i ilościowe

„Stawki normalne” - przesyłki do 45kg.

„Stawki ilościowe” - od 45 kg., rodzaj towaru nie ma znaczenia

- stawki rodzajowe - stawki niższe niż ogólne, ale dopiero po przekroczeniu określonej wagi min. Są uzależnione od portów lotniczych. Ustalane dla lotów w jednym kierunku. Mogą być nawet 2 lata a potem mogą być zlikwidowane.

- stawki klasyfikacyjne - są stosowane do niektórych ściśle określonych ładunków i są wyrażone w procentach w stosunku do stawek normalnych. Są stosowane do towarów o bardzo dużej wartości.

- stawki proporcjonalne - są stosowane jedynie w kombinacji z poprzednimi stawkami przy połączeniu przelotu m-owego z krajowym.

Polityka tranzytowa w Europie

- polityka tranzytowa krajów alpejskich - Austria

- dwa europejskie kraje Austria i Szwajcaria ze szczególną uwagą obserwują rozwój transportu drogowego w Europie

- drogi prowadzone przez Austrię i Szwajcarię są bardzo ważnymi arteriami tranzytowymi w korytarzu północ-południe Europy, a szczególnie w takich relacjach jak Niemcy-Włochy czy Francja-Włochy.

- Problemy wynikając z transportu samochodowego przez Austrię

- Generacja potoków ładunkowych kierowana do transportu samochodowego

- Położenie geograficzne Austrii jest unikatowe przede wszystkim ze względu na Alpy (ważna ochrona środowiska).

- spaliny i hałas

- tunele i związane z nimi zagrożenia (Tunel Mont Blanc 1999r. zginęło 30 osób, 2001 tunel św. Gotarda zginęły 23 osoby)

Polityka transportowa Austrii

- Wprowadzili koncepcja punktów ekologicznych. Została opracowana pod koniec lat 80-tych. Miała na celu ograniczenie ruchu wszelkich pojazdów ciężarowych

- państwa UE otrzymywały na każdy rok określoną liczbę punktów odpowiadającą dopuszczalnej, w danym roku, emisji zanieczyszczeń. Punkty te były następnie dzielne na kraje i dalej na przedsiębiorstwa przewozowe. Aby przejechać przez Austrię każdy samochód ciężarowy musiał pozostawić na granicy pewną liczbę punktów.

- Liczba ekopunktów zależała od ilości emitowanych przez samochody substancji szkodliwych. Zależało to od silnika i jaki miał on układ wydechowy. Po przekroczeniu limitu samochód nie mógł już wjechać do Austrii.

- System ekopunktów miał zachęcić spedytorów i przewoźników do korzystania z transportu multimodalnego.

- 03.12.1991r - umowa tranzytowa - priorytet dla przewozów kombinowanych. Miała obowiązywać do 2003r.

Z krajami spoza UE były inne porozumienia.

- Problem ekopunktów, jako jeden z trudniejszych elementów negocjacyjnych przy przyjmowaniu Austrii do UE.

- W 2003 Austria odstąpiła od ekopunktów.

Zanim to jednak zrobiła to w 1998r przed wejściem do UE

Austria chciała, żeby każdy pojazd był wyposażony w urządzenie, które będzie odliczać ekopunkty.

- W 2004r. w ostateczności ekopunkty zostały zlikwidowane

- od 2004r. obowiązuje w Austrii automatyczny elektroniczny system opłat za korzystanie z autostrady i dróg szybkiego ruchu dotyczących pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5ton

- Wysokość opłat w zależności od kategorii pojazdu kształtuje się od 0,130 euro/km do 0,273euro/km. Kara za niezapłacenie to 4tys. euro.

- Obecnie samochód musi mieć skrzynkę GO-BOX - rejestruje ona przebiegu trasy poprzez wymianę sygnałów mikrofalowych między antenami portali znajdujących się nad drogami a skrzynką. Ta skrzynka nalicza opłaty.

LOGISTYKA

Pojęcie wywodzi się z XVIw. i oznacza „kto logicznie myśli”

Po II wojnie światowej, tym pojęciem, zaczęto się zajmować od strony ekonomicznej.

Na dużą skalę narodziła się w latach 80-tych w USA

I definicja - „koncepcja zarządzania łańcuchem dostaw” (KZŁD)

- źródła surowców i materiały, które są przeznaczane do produkcji

- polityka zakupu, magazynowanie

- przepływ materiału wewnątrz firmy

- przechowywanie wyrobów gotowych (dystrybucja)

- transport

Nowoczesna KZŁD

- Wprowadzenie nowych elementów, np.uotsorcing, elastyczność, kwestie ekologiczne.

Co to jest logistyka? Definicja

Logistyka to proces zarządzania całym łańcuchem dostaw.

Pierwsza organizacja, która zajęła się logistyką to Europejskie Stowarzyszenie Logistyków. Od 1990r. zaczęto prężnie działać w kierunku rozwoju logistyki.

Eurologistyka

Eurosystem logistyczny - powstał, ponieważ:

- powstała UE

- W Europie Zachodniej pojawił się problem zapasów. Trzeba było zmniejszyć zamrożenie kapitału obrotowego.

Wyróżnia się 3 formy organizacyjne Eurologistyki

- spółki i korporacje m-owe

- filie przedsiębiorstw europejskich

- Eurologistyka doraźna (short term)

Spółki i korporacje m-owe - spółki należące i zarządzane przez dwa lub więcej podmiotów prawnych. Zawierają porozumienie w celu ochrony marki produktu. Jest większy dostęp do finansów, odpowiadają całym swoim majątkiem.

Filie przedsiębiorstw europejskich - Powstają ze względu na kwestie finansowe. Powstają na terenie innego kraju, gdy:

- są tańsze źródła

- firmy mają dostęp do subsydii rządowych. W Polsce od 2002r.

- ze względu na prawo podatkowe i dewizowe

- ze względu na wielkość i strukturę obrotów pomiędzy filią a przedsiębiorstwem macierzystym.

Eurologistyka doraźna (short term) - W Polsce brak. Przemieszczanie produktów w szybkim czasie. Jest organizowana na czas od 3 miesięcy do roku. Budowane się miejsca/firmy na 3 miesiące. Np. klęska żywiołowa. Gdy problem zostaje rozwiązany to te miejsca/firmy zostają likwidowane.

Funkcje Eurologistyki:

- operacyjna - wdrożenie nowych technologii, wysoki poziom informatyzacji, tworzenie CUL

- finansowa - utrzymanie płynności finansowej, redukowanie ryzyka kursowego, dobra polityka cenowa, dobra polityka kredytowa

- marketingowa - badania marketingowe, dbanie o wizerunek firmy, utrwalanie marki produktów i usług, systematyczne badanie rynku

Centra usług logistycznych.

Definicja: Zlokalizowane są w tych punktach modalnych sieci logistycznej, które położone są w miejscach przecięcia się linii wszystkich gałęzi transportu - od lądowego do powietrznego. W miejscach tych wyznacza się teren pod zabudowę magazynów niskiego i wysokiego składowania wraz ze stanowiskiem obsługi eksploatacyjno-remontowej każdego rodzaju transportu.

Dobre położenie ma Piotrków Trybunalski.

Podstawowe zadania CUL wynikające z konieczności zapewnienia:

- standaryzacji systemów transportowych i magazynowych - najwyższy poziom zarządzanie i technologii

- automatyzacji zadań w przepływie produktów logistycznych - wszystko na najwyższym poziomie

- informatyzacji przy komputerowym wspomaganiu procesów podejmowania decyzji i integracji elektronicznych systemów przetwarzania danych - jeden z największych kosztów.

- koordynacji działań między przedsiębiorstwami produkcyjnymi i usługowymi - transport produktów powinien odbywać się w sposób optymalny

Efekty działalności CUL sprowadzają się do:

- możliwości szybkiego reagowania na zmiany wielkości i struktury popytu, co wynika z wysokiej dyspozycyjności transportu i magazynowania - chodzi o problematykę związaną z elastycznością.

- znacznego obniżenia jednostkowych kosztów logistycznych przy dużych obrotach CUL - wynika to z bilansu płatniczego oraz z outsorcingu

- zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na CUL dzięki realizacji wspólnych przedsięwzięć, w których uczestnicy, np. samorząd terytorialny, jako przedstawiciel własności skarbu państwa i grupa firm bezpośrednio zaangażowanych w budowę CUL.

Warunkiem tworzenia CUL jest uwzględnienie w jego budowie następujących przesłanek:

- przestrzennej, tzn. przeznaczenie pod zabudowę terenu od 70-100ha. W miejscu przecięcia dróg i szlaków komunikacyjnych.

- organizacyjnej, tzn. wybudowanie na obszarze centrum bazy podstawowej, czyli magazynów, miejsc obsługi produktów, administracja, stacje benzynowe, serwis samochodowy, poczta, zaplecze gastronomiczne, hotel, sklepy, usługi medyczne.

- technologicznej, a w tym bocznicy kolejowej, drogi dojazdowej do płyty lotniska, wyposażenie w sprzęt specjalistyczny remontowych dla samochodów, punktów serwisowych, stacji benzynowych.

Do podstawowych zadań CUL należą:

- całodobowa, wszechstronna obsługa produktu logistycznego

- świadczenia wszechstronnych usług w zakresie magazynowania, z uwzględnieniem magazynów uniwersalnych i chłodni, a także udostępnienie składów celnych. Powinna być kontrola sanitarna.

Funkcje CUL:

- operacyjna - wdrożenie nowych technologii, wysoki poziom informatyzacji, tworzenie CUL

- finansowa - utrzymanie płynności finansowej, redukowanie ryzyka kursowego, dobra polityka cenowa, dobra polityka kredytowa

- marketingowa - badania marketingowe, dbanie o wizerunek firmy, utrwalanie marki produktów i usług, systematyczne badanie rynku

Niemieckie Centra Logistyczne

- Lubeka

- Brema

- Lipsk

- Drezno

- Frankfurt nad Menem

Cechy charakterystyczne:

- są to spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

- utworzona w latach 90-tych

- powierzchnia jest zróżnicowana

- rodzaj działalności jest przeróżny

- czynnik intermodalny występuje w każdym CUL. Kontenery mogą być od razu przetransportowane za pośrednictwem transportu kolejowego lub drogi dojazdowej, autostrady.

Centrum Logistyczne w Lubece

Powstało z inicjatywy rządu morskiego portu w Lubece. Port w Lubece jest największym portem handlowym na Bałtyku i największym zespołem terminali morskich w tym akwenie.

- Powierzchnia portu 115 tys.ha.

- 20 miejsc cumowania dla statków

- Powierzchnia magazynów otwartych i zamkniętych w porcie: ok. 20 ha.

- Przeładunki: 25,5mln ton. W tym ponad 90% stanowi drobnica

- obroty: 90mln EURO.

- Roczne przewozy kontenerowe wynoszą 700tys. samochodów ciężarowych i przyczep

- Zatrudnienie w porcie: 1000 osób.

Powstało z inicjatywy Operatorów Logistycznych. Pieniądze przeszły z różnych funduszy unijnych. Miasto zbierało pieniądze chcąc to rozbudować. Starają się to centrum rozbudowywać.

Centrum Logistyczne w Bremie

- W 1985r. miasto Brema postanowiło utworzyć centrum logistyczne w celu odciążenia miasta od części przewozów towarowych. Wybrano teren w pobliżu linii kolejowej i 8 km. od autostrady A1 prowadzącej do Kolonii. Miasto zaproponowało rolnikom - właścicielom gruntu ich wykup, a zaoferowana cena miała zachęcić rolników do sprzedaży. Grunty, których właściciele nie chcieli sprzedać zostały włączone w granice miasta, które zagroziło ich właścicielom przymusowym wykupem po niższych cenach. To skłoniło właścicieli gruntów do ich sprzedaży miastu.

Miasto zachęciło grupę operatorów logistycznych do utworzenia spółki rozwojowej, która została utworzona w 1986 roku.

- zarząd miasta Bremy nie przekazał spółce gruntów, ale przez 3 pierwsze lata finansował jej działalność kwotą 150 tys. DM rocznie, a przez trzy kolejne 50 tys. DM/rok.

- W celu ograniczenia ryzyka inwestycyjnego grunt został podzielony na 5 części i kolejno uzbrajano każde z nich. Następnie skierowało do 12 operatorów ofertę specjalną kupna działek po 10 ha, lub ich dzierżawy na 49 lat. Oferty ze względu na ich atrakcyjność finansową zostały przyjęte. Następne działki sprzedawano po cenach rynkowych.

W 1995r. osiągnięto wskaźniki zaplanowane na 2000r.:

- 200 osiedlowych firm w tym 52 operatorów logistycznych

- 5tys. stałych miejsc pracy, 400 miejsc pracy dla praktykantów

Centrum Logistyczne we Frankfurcie nad Menem

- W 1896 r. powstała pod Frankfurtem nad Menem fabryka chemiczna Höchst AG.

- W 1992 r. Höchst AG zaczął ograniczać dotychczasową działalności i rozpoczął budowę parku przemysłowego Industrial Park Höchst na własnym majątku (gruntach i budynkach).

- W 2000 r. w wyniku kolejnych powstała spółka Infraserv Höchst GmbH, zarządzająca majątkiem Industrial Park Höchst oraz spółka Infraserv Logistics GmbH świadcząca usługi logistyczne dla firm osiedlonych w Industrial Park Höchst.

- Industrial Park Höchst obejmuje obszar o powierzchni 4 km². Osiedliło się na nim ok. 150 firm sektorów: chemicznego, farmaceutycznego, biotechnologii i badań naukowych (90% firm ma związki z Höchst), a zatrudnienie wynosi ok.20 tys. osób. za względu na duże zagrożenie dla środowiska na terenie parku produkcyjnego zatrudniono 150 strażaków.

- Centrum logistyczne specjalizuje się w magazynowaniu, pakowaniu (pakowanie produktów o konsystencji stałej, rozlewanie cieczy do cystern, zbiorników, pojemników i opakowań jednostkowych - próbki i odczynniki) oraz transporcie materiałów niebezpiecznych. Centrum logistyczne nadzoruje proces logistyczny według procedur obowiązujących w postępowaniu z materiałami niebezpiecznymi.

- Industrial Park Höchst posiada 3 własne mosty przez Men, wewnętrzne linie autobusowe,

50 km torów kolejowych, oraz 3 własne lokomotywy.

Centrum logistyczne w Lipsku

- W 1992 r. rząd kraju związkowego Saksonia powołał grupę projektową, której powierzył zadania opracowania koncepcji przekształcenia w centrum logistyczne terenów rolniczych, które po transformacji gospodarczej traciły użytkowników. Grupa opracowała program rozwoju i zaleciła powierzenie Sachsem Bankowi - bankowi krajowemu Saksonii - realizacji centrum logistycznego.

- W 1993 r. bank utworzył spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością GVZ Entwicklungsgesellschaft mbH, której zadaniem było pozyskanie gruntów, ich uzbrojenie i sprzedanie, lub wynajęcie pozyskanym inwestorom. Dla realizacji centrum logistycznego bank zakupił 340 ha, które przekazał spółce oraz ok. 200 ha jako teren rezerwowy. Spółka zatrudniła 17 specjalistów różnych dziedzin (inżynierowie, architekci, planiści, finansiści, specjaliści od reklamy i marketingu) do przygotowania infrastrukturalnego gruntów i pozyskania użytkowników.

- W 1997 r. grunty (340 ha) zostały uzbrojone i rozpoczęła się sprzedaż. W 2000 r. Porsche zakupiło i uzbroiło 90 ha budując w CL montownię samochodów, biuro obsługi klienta i tor do jazd próbnych. To dało impuls do intensywnego zasiedlenia dalszych działek. W kolejnych trzech latach Porsche powiększyło teren działania do 270 ha. Drugim flagowym inwestorem została Deutsche Post, która zorganizowała w CL centrum rozdziału paczek.

- Do 2004 r. centrum logistyczne zasiedliły 102 firmy, które utworzyły 2 500 miejsc pracy. Bezpośrednim powodem podjęcia budowy centrum logistycznego była potrzeba likwidacji bezrobocia, które w aglomeracji lipskiej, w której żyje ok. 500 tys. mieszkańców, wynosi ok. 22%. Rząd Saksonii spodziewa się, że podmioty zasiedlające centrum logistyczne wygenerują nowe miejsca pracy, a samo centrum logistyczne będzie przyciągało różnych inwestorów. Strategia realizacji zakłada pozyskiwanie inwestorów ze sfery produkcji, dystrybucji, logistyki oraz innych usług. Pozyskiwanie producentów uznaje się za kluczowy czynnik sukcesu.

Centrum logistyczne jest budowane z myślą o dostarczaniu firmom możliwości optymalizacji łańcuchów dostaw. Dlatego pozyskuje się firmy różnych sektorów pomagając średnim i małym firmom osiedlić się w centrum logistycznym (buduje się magazyny i powierzchnie pod wynajem i oferuje użytkownikom po atrakcyjnych cenach wynajmu).

- Deutsche Bahn wybudowały na terenie centrum logistycznego kolejowy terminal kontenerowy o powierzchni 11 ha uruchomiony w 2001 r. Terminal posiada 3 tory do rozładunku o długości 350 m każdy oraz dysponuje suwnicą bramową. Wielkość przeładunków w terminalu w 2003 r. wyniosła 320 kontenerów na dobę.

- Bezpośredniego wsparcia realizatorom centrum logistycznego udziela rząd Saksonii, który przekazuje dotacje oraz wspiera projekt przy pomocy zależnych od siebie instytucji (np. Sachsem Bank). Zarząd miasta Lipsk nie uczestniczy bezpośrednio w projekcie i nie wspiera go finansowo, ale angażuje się w inny sposób. Tereny centrum logistycznego leżały w granicach dwóch gmin: miasta Lipska i sąsiedniej gminy. Zarząd Lipska porozumiał się z gminą i w 1998 r. włączył wszystkie grunty w granice miasta, a następnie stworzył dla nich warunki prawne umożliwiające realizację centrum logistycznego.

CUL Austria - Graz

CUL Węgry - Sopran, Bilk

Są to spółki z o.o., międzynarodowe

Cargo Centem Graz - Austria

Dokonano zmiany w prawie kolejowym, aby skarb państwa mógł angażować się w przedsięwzięcie.

51% firmy prywatne

23% banki

25,1% Zarząd Prowincji Styrii

- 28.06.2003r. centrum zaczęło działać

Dane ogólne:

- Powierzchnia całkowita: 50ha.

- Zatrudnienie: 350 osób

- Czas budowy 2 lata

- Zakładany czas spłaty kredytu 30 lat, czas ten prawdopodobnie zostanie skrócony.

CUL:

Koper Luka Koper - spółka z o.o.

Padwa, Interporto di Pandora S.p.A - spółka akcyjna

Werona, Interporto Quadrante Europa S.p.A - spółka akcyjna

Bolonia, Interporto Bologona S.p.A - spółka akcyjna

Utworzone bardzo wcześnie, czyli są stare, mają dużą powierzchnię od 200-250ha.

Koper Luka Koper - spółka z o.o - Słowenia

Rząd Słowenii i miasto Koper są właścicielami gruntów, a Rząd właścicielem nabrzeży i infrastruktury transportowej.

Ważną role odgrywa tranzyt ok. 96% wszystkich obrotów.

Przewozi duże ilości samochodów. Korzysta z tego port Volkswagen, Renault, Generale Motors

Transport odbywa się do Włoch.

W 1991r. - obroty spadły o 75%.

Jest to jeden z najważniejszych portów.

Włoskie CUL

- Włoskie CUL zostały zlokalizowane w północnej części Włoch

- CL we Włoszech korzystają z pomocy państwa w ramach pierwszego w Europie wsparcia prawnego (Ustawa nr 240 z 1990r.) oraz dofinansowania.

Ustawodawca określił definicję CL, funkcje i zadania oraz określił warunki dostępu do pomocy finansowej.

- Istnieje 15 CL należących do stowarzyszenia włoskich CL. Jednak tylko 10 z nich ma pierwszorzędne znaczenie i te otrzymały od rządu dofinansowanie w wysokości po ok.

30 mln. euro na rozwój (łączna wielkość dotacji wynosi 362 mln. euro)

LĄDOWE USŁUGI PRZEWOZOWE

Przewoźnicy samochodowi - Polska

- w dniu pełnej integracji licencje w Polsce uzyskało 49tys. przedsiębiorstw transportowych.

- 9448 licencji przypada na przedsiębiorstwa wykonujące przewozy ładunków na obszarze UE.

- Obecnie wykonać można średnio od 5 do 6 kursów zagranicznych w ciągu tygodnia

- Skrócenie czasu przejazdu.

- Wzrost mocy przewozowej polskich firm transportowych o 40%

- Niestety większość możliwości związanych ze skróceniem czasu przewozu i zwiększoną dostępnością samochodów, nie idzie w parze z popytem na usługi.

- W roku wstąpienia do UE, w okresie wakacyjnym, zapotrzebowanie na usługi transportowe było o 10% mniejsze niż w latach ubiegłych.

- Zastój w przewozach po wejściu Polski do UE

- szczególne trudności w przypadku przewoźników, którzy postawili na jakość i modernizację taboru

- spadek cen za usługi - ratujemy się ceną

- zdaniem ekspertów Data Group Konsulting zysk firm logistycznych długo nie przekroczył 1-2% przychodów ze sprzedaży

- konkurencyjność polskich firm TSL, wynikająca z niższych kosztów pracy nie jest duża ze względu na konkurencję ze Wschodu i Zachodu.

- Pomimo braku frachtów wyraźnie jest dążenie do zwiększenia i unowocześnienia taboru przez firmy

- Nie zanotowano na razie spekularnych wejść wielkich przewoźników z Zachodu na polski rynek po wejściu Polski do UE.

- Przewoźnicy sygnalizują, że ładunki są przyjmowane przez firmy słowackie, litewskie i inne z krajów nadbałtyckich

- tylko 5% firm jest zainteresowanych transportem na Wschód

- Pomiędzy małymi i dużymi firmami logistycznymi w Polsce toczy się rywalizacja - nie ma takiej rywalizacji. Małe firmy raczej przeżyją.

Za główny kierunek rozwoju małych operatorów logistycznych uznaje się specjalizację

Małe firmy powinny być poddostawcami dla dużych firm.

Branże sezonowe dla małych firm:

- chemiczne

- farmaceutyczne

- przemysł hutniczy

- elektroniczne

- spożywcze

- lekarska

- banki (przesyłki kurierskie)

Firma najlepiej wyspecjalizowana - TNT, bo specjalizują się we wszystkim. Zgodziła się do transportu chorych krów. Zajmuje się transportem Oskarów, szczeniaków.

ŁAŃCUCH DOSTAW

Składa się z wielu elementów:

Firma - spedycja - ostateczny odbiorca

Firma - Firma logistyczna - magazyn - hurtownia - ostateczny odbiorca towaru

W ciągu ostatnich paru lat łańcuch dostaw ewaluował.

I Każda firma dąży do uzyskania pozycji lidera jakości - nie wystarcza to zastosowanie tradycyjnego łańcuch dostaw

II Budowa lojalności - podstawa do wzrostu zadowolenia klientów i budowanie ich lojalności

III Tworzenie usługi dla klienta strategicznego - jest to klient najważniejszy

Zostały przeprowadzone badania, w których:

Nieefektywność łańcucha dostaw powoduje, że koszty ponoszone w całym łańcuchu są o 25% wyższe niż mogłyby być po wyeliminowaniu nieefektywnych obszarów procesu.

Jeśli się nie unowocześni łańcuch dostaw to firma nie będzie miała dodatkowego zysku i może nie przetrwać na rynku.

Elementy łańcucha dostaw, na które zwraca się uwagę

- zaopatrzenie/dostawa surowców i materiałów

- wytwarzanie i produkcja - zaszły bardzo duże zmiany

- dystrybucja produktów - powinien ulec zmianie

Zmiany dotyczą:

- planowanie i rozwój produktu - jest to największa część łańcucha dostaw

- planowanie popytu - trzeba sprawdzić, czy dany produkt ktoś kupi

- realizacja zamówień

Jeśli będziemy wprowadzać zmiany to należy to robić w długim okresie, musi być to przemyślane.

Czynniki, które będą miały wpływ na zmianę organizacji procesów logistycznych

- rosnące wymagania klientów

- skracanie cyklu życia produktu i czasu dotarcia do ostatecznego odbiorcy.

Cykl życia produktu: I - rozwoju (sprzedaż towaru na rynku krajowym), II - wzrostu (występuje eksport tego towaru), II - końcowa (powstają inwestycje zagranicznych)

Skracanie tych faz do jednej fazy.

- globalizacja

- partnerstwo w łańcuchu dostaw

- presja podwyższania wydajności

- ochrona środowiska - presja związana ze zmianami łańcucha dostaw.

Czynniki, które są tak samo istotne jak cena czy jakość:

- serwis

- pewność dostawy

- elastyczność

- spełnianie standardów

- wsparcie technologiczne i projektowanie

W praktyce ta sytuacja oznacza dla dostawców:

- tworzenie produktu odpowiednio zaprojektowanego dla poszczególnych klientów

- zapewnienie stałego standardu i wysokiej jakości po konkurencyjnej cenie

- świadczenie właściwych i wiarygodnych usług zapewniających, że produkt dotrze do klienta na czas i po odpowiedniej cenie.

Jeśli firma uwzględni te elementy to:

- cykl realizacji zamówień zastał skrócony o 35% w ciągu 5 lat a przewiduje się, że w kolejnych 10 latach nastąpi dalsze skrócenie tego cyklu aż o 58%

Firmy radzą sobie, aby łańcuch dostaw był unowocześniany:

- starają się wprowadzić wysoką technologię informatyczną do procesu realizacji zamówień

- integracja ekonomiczna tj. UE czy MERCOSUR

- fuzje (połączenie firmy) -może to poprawić funkcjonowanie firmy (chcemy objąć szerszy obszar geograficzny, kwestie jakościowe)

Żeby łańcuch dostaw ulepszyć wprowadzono: Integracje łańcucha dostaw

Polega na „odchudzaniu” łańcuchem dostaw - polega to na skracaniu łańcucha dostaw.

Odchudzanie w sferze zarządzania, żeby nie było za dużo komórek administracyjnych

Elastyczność łańcucha dostaw:

- dotyczy produktu - szybkość, z jaką nowy produkt ma być dostarczony na rynek

- zmiany dotyczące asortymentu - chodzi o substytutucyjność produktu

- ilość produktów dostarczanej na rynek - czas potrzebny na zareagowanie na wzrost lub spadek popytu

- dotycząca realizacji dostaw, czyli zdolność do przyspieszenia lub odłożenia w czasie momentu dostarczenia produktu.

Nie zawsze możemy wprowadzić element elastyczności do firmy. Jeśli się go wprowadzi bez analizy sytuacji firmy można się doprowadzić do bankructwa.

Nie powinno się tego wprowadzać, jeśli:

- sytuacja dotyczy transportu morskiego. Nie można dostosować się do potrzeb odbiorców

- niekorzystne położenie geograficzne, np. zamiany klimatyczne, bo nie wiadomo czy się dojedzie na czas

- niepewna polityka rządu, problem z przekraczaniem granic

- skomplikowane procedury i przepisy eksportowe

- liczba i prędkość eksploatacyjna wykorzystywanych środków przewozu (większa szansa na pomyłki, częstsze opóźnienia w dostawach)

- stan infrastruktury kraju, np. drogi nieprzygotowane do transportu samochodowego

- wypadki losowe, np. trzęsienia ziemi, powodzie

Giełda towarowa - towary są zamienne, towarem można handlować, gdy nie ma go jeszcze na rynku. Ograniczenia stawia Agencja Rynku Rolnego.

W Polsce dobrze funkcjonuje Wielkopolska giełda rolno-ogrodnicza w Poznaniu

Funkcjonowanie:

- obsługują dany region

- zaopatruje ok. 5 tys. przedsiębiorstw

- obroty: 400-500mln. PLN/r.

- 350-500tys. ton/r.

- spełnia wszystkie wymagania dotyczące najnowocześniejszego łańcucha dostaw

- głównym ich sukcesem jest bardzo dobry system informatyczny, logistyka, przeprowadzony marketing. Giełda ta korzysta tylko z jednej firmy logistycznej, która dostarcza towar do ostatecznego klienta. Dobrze są zorientowani w planowaniu popytem - wprowadzili ofertę handlową udostępnioną przez Internet. Okazuje się, że według badań Internet nie jest źródłem informacji u rolników. Dlatego też chodzą oni do urzędów gmin, ośrodków doradztwa rolniczego i zostawiają tam ankiety. Rolnicy w tych miejscach wypełniają te ankiety, które spływają do Centrum Logistyczno-dystrybucyjnego tam są analizowane i na tej podstawie tworzony jest zakres usług tej giełdy.

Oferowana sprzedaż:

- obejmuje sprzedaż eksportowa

- sprzedaż dla przetwórstwa i bezpośredniej konsumpcji, która kształtuje się na poziomie 50%

- struktura asortymentowa owoców do warzyw kształtuje się na poziomie 50% a asortyment przetworzony, np. mrożonki w ogólnej strukturze stanowi ok. 5%.

KODY KRESKOWE

Kod kreskowy - identyfikacja towarów i jednostek logistycznych.

Do odczytu kodu kreskowego używa się:

- skanery - czytają z pewnej odległości

- pióra świetlne - trzeba przejechać po kodzie

Skanery:

- laserowe - mają duży zasięg odczytu

- diodowe - większa szybkość odczytu, są bardziej odporne

- wykorzystujące kamery wideo - mają wyższy poziom technologii

Skanery laserowe:

- jednoliniowe - do sprawdzenia ceny

- wieloliniowe - przy kasach

Historia kodów kreskowych

1932r. na Harvardzie praca na temat kodów kreskowych w supermarketach. 6 lat później przeprowadzono pierwsze badania.

1959r. kody kreskowe zostały opatentowane

1970r. ujednolicono kody kreskowe (universal produkt code), ponieważ zaczęły szerzyć się supermarkety.

Pierwszym zeskanowanym produktem była guma do żucia Wrigley.

1976r.powstał Europejski System Kodowania Towarów (EAN)

1977r. Powstało Stowarzyszenie Kodowania Towarów

1990r. Przyjęto do niego Polskę i powstał Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu, który utworzył w Polsce Centrum Kodów Kreskowych w 1991r.

Kod kreskowy w Polsce

EAN 13 - w Polsce 13 cyfr

- Pierwsze trzy cyfry - prefix GS1 - nadawany przez Instytut Logistyki i Magazynowania

- W Polsce numer jednostki kodującej może mieć różną ilość znaków od 4 do 7

- Indywidualny numer towaru - jest przydzielany przez producenta. Producent ma „wolną rękę”, musi się upewnić, że do nowych produktów nie może używać numerów starych produktów.

-13 cyfra to jest cyfra kontrolna. Jest ona potwierdzeniem, że pierwsze 12 cyfr jest dobrze odczytanych. Jest ona obliczana według odpowiedniego schematu.

Schemat liczenia:

1. Dodaj, co drugą cyfrę począwszy od skrajnie prawej cyfry do lewej

2. Wynik pomnóż przez 3

3. Dodaj pozostałe cyfry kodu

4. Dodaj wyniki z punktu 2 i 3

5. Cyfra kontrolna jest najmniejszą liczbą, która po dodaniu do wyniku otrzymanego w punkcie 4 tworzy liczbę będącą wielokrotnością liczby 10.

Oblicz: 599726415931K K=? K=3

BUDOWANIE RELACJI PARTNERSKICH W MIĘDZYNARODOWYCH ŁAŃCUCHACH I SIECIACH DOSTAW

Jest to oparte o: elastyczność, odchudzaniu łańcucha dostaw, uotsorcing.

Nauka opierała się na marketingu

1. Charakter wzajemnych kontaktów - główny czynnik decydujący w wydzieleniu z sieci zależności międzyorganizacyjnych pewnej struktury. Firma współpracuje z operatorem logistycznym

2. Podmioty tworzące takie struktury powiązane są, z ogniwami innych struktur, transakcjami. Przedsiębiorstwo współpracuje więcej niż jedną firmą logistyczną

3. We współczesnych zintegrowanych łańcuchach dostaw przeważają modele kooperacyjne.

4. Formy „nasycone” (A. Sulejewicz) - traktowanie kluczowych kontrahentów, jako partnerów. Plus dodatkowe powiązania techniczne, ekonomiczne i kulturowe (dotyczą głównie Japonii, krajów arabskich - żądają, żeby bardzo precyzować umowę, kobieta nie może założyć firmy na swoje nazwisko)

5. Relationship marketing - partnerstwo logistyczne:

- bezpośredniość i złożoność kontaktów oraz rozpatrywanie ich, jako długookresowego procesu budowania trwałych powiązań z nabywcami.

Jeśli budujemy takie partnerstwo to powinno to trwać min. 5 lat.

Koncentruje się na utrzymaniu klientów. Priorytet obsługi klienta i stały z nim kontakt.

- wielostronność powiązań z firmy z otoczeniem - wymaga to jednoczesnej aktywności na rynku nabywców, rynku dostawców, rynku pracy.

- zarządzanie portfelem nabywców - wszelkie kwestie związane z lojalnością w stosunku do klienta.

6. Partnerstwo logistyczne: relationship marketing, outsorcing, elastyczność, wysoki stopień integracji operatorów logistycznych z producentami i przedsiębiorstwami logistycznymi tzw. alians logistyczny

7. Funkcje relacji między partnerami logistycznymi koncentrują się na:

- tworzeniu nowych układów - skoncentrowanych wokół dodatkowych efektów skali, budowanie outsorcing, odchudzaniu struktur.

- ich wpływie na wyniki przedsiębiorstwa - osiąga się to przez dobrą organizację i zarządzanie firmą

- kształtowanie współzależności między relacjami - trzeba dbać o wszystkie relacje

8. Etapy współpracy:

- znalezienie właściwego partnera

- firma stara się obniżyć koszty, czyli zajmuje się outsorcingiem

- zwraca uwagę na logistyka

- a później środowisko międzynarodowe - Musi się najpierw zająć trzema pierwszymi etapami a dopiero później środowiskiem międzynarodowym.

9. Podstawowe elementy w tworzeniu i rozwijaniu partnerstwa logistycznego:

- wybór partnera - wymaga rozwagi.. Sugeruje się dokonanie hierarchii partnerów ze względu na siłę relacji. Ponadto stabilizacja układu partnerskiego podporządkowana powinna być konfiguracją działań

- wymagane jest szkolenie pracowników. Kadra ta powinna cechować się stabilnością. Cenne stają się umiejętności mediatorskie, konsultanckie, znajomości języków obcych, m-owe zwyczaje handlowe.

- koordynacja relacji interpersonalnych powinna dotyczyć wszystkich szczebli zarządzania - wszystkie komórki muszą ze sobą współpracować, spotykać się i monitorować swoją działalność.

- współdzielenie informacji. Wymiana informacji pożądana jest na szczeblu operacyjnym i strategicznym. Użytkowanie wspólnego systemu informacyjnego redukuje niepewność w relacjach między przedsiębiorstwami i wpływa na trwałość kooperacji

- Wsparcie zewnętrzne - specjalistyczni konsultanci (relationship promoter)

- Monitoring - może mieć postać formalna - obowiązuje umowa, nieformalna - np. przyśpieszenie pewnych elementów umowy.

- jasne reguły działania szczególnie ważna jest właściwa ocena wkładu poszczególnych kooperantów w osiągane przez łańcuchy czy sieci dostaw wyniki a dalej ustalenie sprawiedliwych reguł podziału korzyści uzyskanych w ramach współpracy. Każdy partner powinien mieć zapewniony poziom zysku, jaki uzyskiwałby działając poza układem partnerskim.

Podsumowanie

- partnerstwo logistyczne nadaje strategiczny wymiar współpracy między przedsiębiorstwami w łańcuchach dostaw i sieciach dostaw

- kreowanie i utrzymywanie długotrwałych relacji międzyorganizacyjnych.

- rósł poziom kompetencji logistycznych i żeby to sprzyjało wdrożeniu know who

GRUPA BAHLSEN

Jest to grupa, która wdrożyła na najwyższym poziomie partnerstwo logistyczne.

- 01.07.1889r. - Hermann Bahlsen (1859-1919) przejmuje od H. Schmucklera „Fabrykę angielskich ciasteczek i herbatników” mieszczącą się w Hanowerze.

- 1891r. pojawia się nowy produkt, herbatniki Leibniz.

- 1898r. w Berlinie na Placu Poczdamskim umieszczona zostaje reklama

- Bahlsen rozwija się w latach 50-tych i 60-tych w okresie niemieckiego cudu gospodarczego. Firma zaczyna prowadzić działalność poza granicami Niemiec.

- 1956r. eksportuje swoje wyroby już do 74 krajów.

- lata 70-te i 80-te - firma zaczęła zwracać uwagę na dystrybucję i magazynowanie - unowocześniano je.

- Lata 90-te (1993r.) - rewolucja w firmie: Firma się podzieliła na wyroby słodkie i słone przekąski.

- Polska była pierwszym krajem w Europie Środkowo-Wschodniej, gdzie utworzono filię „Lajkonik Snach S.A.”

- 1995r. obrót 2,06 mld. DM

- 1996r. następuje szkolenie pracowników

- 1998r. outsorcing - stworzono oddzielne filie dla administracji finansowej, zarządzania systemami informatycznymi.

- Transport został oddzielony od słonych przekąsek. Zrobiono 2 outsorcingi na słone i słodkie przekąski. Później wykupują firmę transportową słonych przekąsek dla wyrobów słodkich (jest to insorcing)

---