postepowanie administr wyklady calosc, Nauka, Administracja


Postępowanie administracyjne, w dwóch ujęciach:

Powstanie postępowania.

Prawo administracyjne rozwinęło się na przełomie XVII i XVIII w. (pod koniec państwa absolutnego).

Administracja ma działać w interesie publicznym, w interesie monarchy. Normy proceduralne to instrukcje dla urzędników, za ich naruszenie w stosunku do obywatela nie ponosili żadnej odpowiedzialności. Brak instytucji odwołania, brak kontroli zewnętrznej administracji.

W XIX w. pod wpływem ideologii rewolucyjnej pojawiła się teoria liberalnego państwa prawnego. Źródłem prawa nie była już wola monarchy tylko przechodziła na parlament, powstawały ustawy parlamentarne, normy prawne stały się dwustronnie obowiązujące (zarówno obywateli jak i ustawodawcę). Pierwsze ustawy miały charakter ogólny, wyznaczały ogólne normy prawne, a administracja miała je rozszerzać. Zaczęto określać kompetencje organów, czym wolno danemu organowi się zająć. Zaczęły powstawać normy proceduralne w toku działania organów administracji, początkowo o charakterze ogólnym. Była różnorodność procedur działania administracji dotycząca pojedynczych spraw. Zaczęto tę mnogość krytykować, nie można było jej opanować.

Ujednolicenie nastąpiło w II połowie XIX w. - przeprowadzono 2 kodyfikacje:

Kodyfikacja austriacka - 1925 r. - przełomowa, oddziaływała na całe prawo europejskie, w

ślad za nią powstały kodyfikacje w Czechach, Polsce i Jugosławii. Dokonała podziału prawa proceduralnego na 3 części:

Bazowała na orzecznictwie.

W XIX w. zewnętrzna kontrola administracji, krok w kierunku kontroli administracji przez sądy.

Francuska Rada Stanu, pierwowzór sądu administracyjnego, jednak nie miała uprawnień władczych (powołana przez Napoleona), w 1863 r. stała się sądem administracyjnym.

W Badenii w 1863 r. powstał I Sąd Administracyjny (Trybunał Administracyjny).

Pod koniec XIX w. pojawiło się sądownictwo administracyjne w większości krajów europejskich.

W Polsce procedura administracyjna pojawiła się po I wojnie światowej. Na rozwój polskiego prawa administracyjnego miały wpływ procedury obowiązujące w państwach zaborców - w Austrii - najbardziej rozwinięty system prawny i w Prusach.

Konstytucja marcowa z 1921 r.:

W 1922 r. powołano Najwyższy Trybunał Administracyjny, podlegały pod niego praktycznie wszystkie sprawy administracyjne.

Przepisy proceduralne, pierwsze próby unifikacji (ujednolicenia) nastąpiły w 1923 r., np. kwestie odwoławcze.

Kodyfikacja postępowania administracyjnego nastąpiła w 1928 r., przyjęto 3 ustawy, tak jak w kodyfikacji austriackiej:

Przetrwały stosunkowo długo, problemy z nimi po II wojnie światowej, zniesiono sądownictwo administracyjne, nie reaktywowano Najwyższego Trybunału Administracyjnego. W 1950 r. formalne problemy, wprowadzono Instytucję Skarg, która całkowicie obaliła podstawowe zasady procedury administracyjnej. Powodowały możliwość naruszenia, zmian każdej decyzji ostatecznej, naruszenie zasady trwałości decyzji. Każdy, w każdej chwili mógł złożyć skargę. Po 10-ciu latach pojawił się Kodeks Postępowania Administracyjnego - KPA- ustawa z 14.06.1960 r., obowiązuje do dziś.

Sądownictwo administracyjne zostało przywrócone na podstawie ustawy w 1980 r.

W 1990 r. nowelizacja związana z reformą administracji, podstawowy zarys KPA jest stały.

Zakres obowiązywania KPA.

Kodeks reguluje postępowanie administracyjne ogólne, przyjęto klauzulę właściwości generalnej. Kodeks normuje 4 typy postępowania:

Postępowanie jurysdykcyjne

Postępowanie jurysdykcyjne toczy się przed organami administracji publicznej.

Przez organy administracji publicznej rozumiemy:

Art. 5 § 2 pkt. 4 KPA:

Postępowanie jurysdykcyjne ponadto toczy się przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one z mocy prawa lub na podstawie porozumień powołane do załatwiania spraw indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji (organ administracji publicznej w znaczeniu funkcjonalnym), np. samorządy zawodowe, wszystkie przyjęcia do szkół są decyzjami administracyjnymi (do szkół gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych).

Przedmiotem postępowania jurysdykcyjnego jest indywidualna sprawa administracyjna rozstrzygana w drodze decyzji administracyjnej.

Decyzja administracyjna - to każda forma indywidualnego, zewnętrznego aktu

administracyjnego, który stanowi jednostronne władcze działanie organu wydającego

akt. Istotą takiej decyzji jest wywołanie określonych skutków prawnych, np. powstanie uprawnienia, obowiązku, potwierdzenie, że obowiązek wynika z mocy prawa.

Nazwa aktu, w którym są ustalone prawa jest nieistotna, nie ma znaczenia nazwa tylko charakter, jeśli spełnione są wymogi, że ustalony jest stosunek prawny to mamy doczynienia z decyzją.

Postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń

Dotyczy organów administracyjnych, które mogą wydawać zaświadczenia, czy dany organ prowadzi dokumentację umożliwiającą wydanie takiego zaświadczenia.

Zaświadczenie - urzędowe potwierdzenie jakiegoś faktu, jakiegoś prawa na podstawie

posiadanej dokumentacji

Postępowanie w sprawie skarg i wniosków

Najszerzej uregulowane w KPA, dotyczy organów państwowych, wszystkich organów państwowych, nie tylko administracyjnych (organów ustawodawczych i sądowniczych). Również stosowane:

Postępowanie dotyczące rozstrzygania sporów o właściwość pomiędzy organami administracji publicznej jak też administracją a sądami.

Dotyczy rozstrzygania sporów wewnątrz administracji, między organem a sądem.

Spory pozytywne - wielu chętnych do rozstrzygnięcia sprawy.

Spory negatywne - nikt, żaden organ nie chce podjąć się rozstrzygnięcia sprawy.

Wyłączenia (Art. 3 i 4 KPA)

Pewne postępowania są wyłączone spod stosowania KPA, KPA nie stosujemy:

Postępowanie w sprawach celnych jest typowym postępowaniem administracyjnym, do którego nie stosuje się KPA, podobnie postępowanie egzekucyjne.

Zasady ogólne postępowania administracyjnego.

Każde postępowanie toczy się według pewnych reguł. Zasady te określone są bezpośrednio w KPA. Stanowią przez ulokowanie w KPA normy prawne obowiązujące.

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w orzecznictwie często podkreśla, że zasady stanowią integralną część prawa, stanowią prawnie wiążące wytyczne dla organów prowadzących postępowanie. Zasady mają istotne znaczenie ze względu na wykładnię prawa.

Konstytucyjna zasada działania organów władzy publicznej, podstawowa zasada prawa administracyjnego. Organy muszą działać na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Szerzej rozumiana, organy stoją na straży praworządności w toku całego działania postępowania administracyjnego.

Regułą działania administracji jest uwzględnianie interesu publicznego, organy mają patrzeć z dwóch stron: interesu społecznego i słusznego interesu obywatela.

Organ administracji rozstrzyga czy interes obywatela jest słuszny czy nie, czy w interesie indywidualnym jest interes prawny, czy słuszność interesu obywatela uwzględnia interes społeczny.

W porównaniu z zasadą praworządności pojawia się dylemat co jest ważniejsze: praworządność czy celowość działania. Celowość nigdy nie może przesłaniać praworządności, najpierw praworządność dopiero potem interes publiczny.

Organ administracji żeby załatwić sprawę musi dokładnie wyjaśnić stan faktyczny.

W postępowaniu cywilnym strony muszą przedstawić dowody, sąd nie miesza się, to strony dowodzą z subiektywnego punktu widzenia.

W postępowaniu administracyjnym to nie strony mają dochodzić prawdy tylko organ, zadaniem organu z urzędu jest dojście do stanu faktycznego, jak było naprawdę.

Pomocą może być instytucja wyłączenia pracownika, zasada czynnego udziału strony w postępowaniu.

Najbardziej ogólna zasada, stanowi postulat pod adresem aparatu administracyjnego, składa się z dwóch części:

Czym organy działają szybciej i sprawniej, tym nasze zaufanie do nich jest większe. Mowa o pogłębianiu świadomości kultury obywateli, organy mają obowiązek postępować tak aby podnieść tę świadomość.

Wyróżnia się 2 zakresy:

W postępowaniu administracyjnym zasada „nieznajomość prawa szkodzi” ma inny wymiar, to organy administracji mają obowiązek udzielania nam wyjaśnień i wskazówek żeby w wyniku nieznajomości prawa nie ponieść szkody, organy mają spełniać funkcje doradcze, np. pouczenia na decyzjach, wnioskach, pouczenie w decyzji o trybie odwołania, zaskarżenia do NSA.

Umacnia pozycję strony umożliwiając jej czuwanie nad swoimi sprawami. Strona ma prawo:

Uniemożliwienie stronie udziału (uczestnictwa) w postępowaniu to kwalifikowana wada postępowania, jeśli strona bez własnej winy nie będzie brała udziału w postępowaniu to przysługuje jej prawo wznowienia postępowania.

Od tej zasady mamy wyjątek - Art. 10 § 2 KPA - ze względu na niecierpiące zwłoki: niebezpieczeństwo utraty zdrowia, życia lub szkodę materialną - w nadzwyczajnych, wyjątkowych sytuacjach. Stan zagrożenia musi istnieć realnie, np. szerzenie się choroby zakaźnej - decyzje wydawane są natychmiast obowiązujące.

Te wszystkie w/w wyjątki mogą być stosowane tylko wtedy gdy nie ma innego wyjścia. Wszelkie odstąpienia od zasady czynnego udziału strony w postępowaniu muszą być odnotowane i uzasadnione w aktach sprawy.

Pierwszeństwo przekonywania nad środkami przymusu, organy mają tak prowadzić postępowanie aby przekonać strony, że działają w jedyny możliwy, najbardziej racjonalny sposób, przekonać strony, że organ nie mógł inaczej postąpić aby strona dobrowolnie wykonała decyzję. Chodzi o wyeliminowanie stwierdzenia, że organ skrzywdził stronę, wytłumaczyć stronie wszystkie motywy postępowania.

Wyróżniamy 3 elementy:

Dotyczy postępowania, w którym mamy strony o sprzecznych interesach, organ powinien skłaniać do ugody, organ działa jednostronnie i władczo, prościej jest zrealizować ugodę niż decyzję wydaną przez organ. Ugoda musi być zgodna z prawem, istnieje obowiązek zatwierdzenia jej przez organ. Tylko zatwierdzona ugoda wywiera takie skutki prawne jak decyzja.

Sprawę należy załatwiać w formie pisemnej. Wszystkie czynności postępowania powinny być utrwalane na piśmie, np.: wezwanie, podanie, przesłuchanie stron i świadków.

Pisemność - istotny element ochrony interesów strony i interesu publicznego.

Od tej zasady mamy wyjątek - Art. 14 § 2 KPA - niektóre sprawy można załatwiać ustnie - przesłanki:

Wyjątek częściowy - treść i motywy ustnego załatwienia sprawy winny być utrwalone w formie protokołu lub adnotacji. Na piśmie może nie być decyzji, ale musi być protokół bądź adnotacja o załatwieniu sprawy podpisana przez strony.

Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Decyzję wydaną w I instancji można zaskarżyć do II instancji. Zasada ta gwarantuje kontrolę wewnętrzną administracji.

Wyjątki: gdy decyzję wyda w I instancji minister lub SKO, możemy złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie do tego samego organu.

Decyzje od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz uzasadnienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych. W pewnych przypadkach możemy naruszyć decyzję ostateczną gdy np. strona nie z własnej winy nie brała udziału w sprawie.

Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem , na zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach.

NSA jest sądem konstytucyjnym -nie wydaje decyzji uznaje zasadność decyzji.

15.12.2002

Organy prowadzące postępowanie administracyjne i ich właściwość.

Organami prowadzącymi postępowanie jurysdykcejne są przede wszystkim organy administracji rządowej , i to zarówno organy administracji terytorialnej , jak i centralnej oraz organy jednostek samorządu terytorialnego.

Kodeks postępowania administracyjnego określa jakie organy są w rozumieniu kodeksu organami wyższego stopnia oraz organami naczelnymi

  1. w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego -samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej.

  2. w stosunku do wojewodów -właściwi w sprawie ministrowie.

  3. w stosunku do organów administracji publicznej - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie w razie ich braku -organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością.

  4. w stosunku do organów administracji społecznych-odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu są:

  1. w stosunku do organów administracji rządowej , organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem samorządowych kolegiów odwoławczych, oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie,

  2. w stosunku do organów państwowych innych niż określone w pkt 1 - odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasięgu działania,

  3. w stosunku do organów organizacji społecznych - naczelne organy tych organizacji, a w razie braku takiego organu - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawują zwierzchni nadzór nad ich działalnością.

Własność organu -zdolność prawną organu do rozpatrywania i rozstrzygnięcia , a więc załatwiania określonego rodzaju spraw w postępowaniu administracyjnym.

W zależności od tego , na jakiej podstawie organ administracji publicznej nabywa zdolność do załatwienia spraw można wyróżnić dwa rodzaje własności:

Art. 19 KPA - właściwość rzeczowa i miejscowa - zobowiązuje organy administracji publicznej do przestrzegania z urzędu swojej własności.

Właściwość rzeczowa składa się z dwóch elementów

Właściwość rzeczową ustala się według przepisów dotyczących zakresu organów tj. że są to przepisy prawa ustrojowego czasem są to przepisy prawa materialnego.

Dla administracji rządowej przepisy prawa materialnego .

Jednostka podziału zasadniczego-jest określona przez KPA lub przepisy szczególne art. 21 KPA

np. właściwość miejscowa- w sprawach nieruchomości według położenia nieruchomości , w sprawach prowadzenia zakładu pracy - jest miejsce siedziby zakładu., w innych sprawach według zamieszkania dla osób fizycznych lub prawnych, osoba prawna musi zawsze mieć siedzibę.

Nie przestrzeganie właściwości wiąże się z sankcją

Stwierdzenie nieważności decyzji - dlatego , że wydał organ , który nie miał prawa do wydania takiej decyzji.

Spory o właściwość:

Między organami administracji publicznej (rządowej, samorządowej) mogą występować spory o własność (spory kompetencyjne) , które mogą przybierać dwojaki charakter: pozytywny, negatywny.

Spory o właściwość, zarówno pozytywne jak i negatywne, rozstrzygają:

  1. między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych niżej w pkt 2 - 4 wspólny dla nich organ wyższego, a w razie braku takiego organu - sąd administracyjny

  2. między kierownikami służb , inspekcji i straży administracji zespolonej tego samego powiatu, działających w imieniu własnym lub imieniu starosty -starosta

  3. między organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w pkt. 2 - wojewoda

  4. między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach w sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej - minister właściwy do spraw administracji publicznej

  5. między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnych województwach - minister właściwy do spraw administracji publicznej

  6. między wojewodą a organami administracji niezespolonej - minister właściwy do spraw administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą.

  7. między organami administracji publicznej innymi niż wymienione w pkt 1 - 6 wspólny dla nich organ wyższego stopnia , w razie braku takiego organu -minister właściwy do spraw administracji publicznej.

  8. między organami administracji publicznej , gdy jednym z nich jest minister - Prezes Rady Ministrów.

Spór o właściwość między organami samorządu terytorialnego a terenowymi organami administracji rządowej rozstrzyga sąd administracyjny

Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu o właściwość przez sąd administracyjny może wystąpić:

  1. strona

  2. organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej

  3. minister właściwy do spraw administracji publicznej

  4. minister właściwy do spraw sprawiedliwości ,Prokurator Generalny,

  5. Rzecznik Praw Obywatelskich

Spory tego rodzaju rozstrzyga specjalny organ usytuowany przy Sądzie Najwyższym , jakim jest Kolegium Kompetencyjne. W skład tego organu wchodzi trzech sędziów Sądu Najwyższego oraz przedstawiciele Ministra Sprawiedliwości i ministra zainteresowanego ze względu na podmiot sprawy.

Skład Kolegium Kompetencyjnego zmienia się w zależności od podmiotu sprawy.

Wniosek o rozpatrzenie sporu może wnieść

  1. zainteresowany organ administracji publicznej lub sąd -gdy uznają się równocześnie za właściwe do załatwienia sprawy ( spór pozytywny )

  2. stronę- gdy w sprawie za niewłaściwy uznaje się zarówno organ administracji publicznej jak i sąd( spór negatywny)

  3. ministra właściwego do spraw sprawiedliwości

  4. Prokuratora Generalnego

Wniosek o rozpatrzenie sporu kieruje się do Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego , który po wpłynięciu wniosku zawiadamia ministra właściwego do spraw sprawiedliwości , ministra zainteresowanego ze względu na przedmiot sprawy oraz Prokuratora Generalnego.

Rozstrzygnięcie sporu o właściwość przybiera formę postanowienia , które nie podlega zaskarżeniu zwyczajnymi środkami odwoławczymi , jak i środkami nadzwyczajnymi.

Wyłączenie pracownika i organu

Gdy chodzi o wyłączenie pracownika KPA przewiduje dwie kategorie przyczyn powodujących bądź uzasadniających wyłączenie. Są to:

  1. przyczyny wyraźnie wymienione w art. 24 § 1 KPA które powodują z mocy prawa wyłączenie pracownika

  2. inne przyczyny które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika( art. 24 § 3 KPA)

Z mocy prawa pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w sprawie:

  1. w której jest stroną albo pozostaje z jedną z stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki (np. pracownik jest najemcą lokalu położonego na terenie nieruchomości objętej postępowaniem wywłaszczeniowym),

  2. swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,

  3. osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,

  4. w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem strony jest jego współmałżonek, krewny i powinowaty do drugiego stopnia bądź osoba związana z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,

  5. w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji,

  6. z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne,

  7. w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej, tzn. że pracownik nie może załatwiać spraw swoich przełożonych.

Katalog przyczyn powodujących obligatoryjne wyłączenie pracownika jest dość obszerny, jednakże nie obejmuje wszystkich sytuacji, jaki mogą się pojawić w praktyce, a które mogą wywołać wątpliwości, co do bezstronności pracownika. Dlatego też, gdy zaistnieją okoliczności inne niż wymienione wyżej, mogące wywołać wątpliwości, co do bezstronności pracownika, następuje wyłączenie pracownika na jego żądanie, na żądanie strony albo z urzędu, o ile istnienie takich okoliczności zostanie uprawdopodobnione.

W przypadku wyłączenia pracownika do udziału w postępowaniu jego bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy . Do czasu takiego wyznaczenia pracownik podlegający wyłączeniu powinien podejmować tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron

Instytucja wyłączenia organu administracji publicznej do załatwienia sprawy różni się tym od wyłączenia pracownika że tutaj wyłączeniu podlega nie jeden pracownik ,ale cały organ.

Wyłączenie organu następuje nie we wszystkich sprawach dotyczących interesów majątkowych następujących osób:

  1. kierownika organu lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach małżeństwa, pokrewieństwa i powinowactwa do drugiego stopnia , przysposobienia , opieki i kurateli

  2. zajmujących stanowiska kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w stosunkach wymienionych w pkt. 1

Wyłączenie organu administracji publicznej od udziału w postępowaniu następuje z mocy prawa.

W przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia

  1. organ wyższego stopnia nad organem załatwiającym sprawę w normalnym toku instancji, gdy sprawa dotyczy interesów majątkowych kierownika organu, jego małżonka , krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia ,opieki i kurateli

  2. organ wyższego stopnia nad organem ,w którym osoba wymieniona w art.25 § 1 pkt2 zajmuje stanowisko kierownicze.

Organ drugiego stopnia może do załatwienia sprawy może wyznaczyć inny podległy sobie organ . W razie gdy osobą zajmującą stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia jest minister albo prezes samorządowego kolegium odwoławczego, Prezes Rady Ministrów wyznacza organ właściwy do załatwienia sprawy.

Wyłączenie członka organu kolegialnego - następuje z tych samych przyczyn co wyłączenie pracownika. W przypadku zaistnienia innych okoliczności mogących wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika .O wyłączeniu członka organu kolegialnego postanawia przewodniczący tego organu lub organu wyższego stopnia na wniosek strony , członka organu kolegialnego albo z urzędu . Jeżeli wskutek wyłączenia członków organu kolegialnego organ stał się nie zdolny do podjęcia uchwały z braku wymaganego quorum, sprawę załatwia organ wyższego stopnia , który może też do jej załatwienia wyznaczyć inny podległy sobie organ.

Według tego przepisu w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie , jeżeli decyzja została wydana przez pracownika lub organ administracji publicznej podlegający wyłączeniu.

W przypadkach , gdy zamiast organu wyłączonego sprawę załatwia inny organ wskazany przepisami KPA bądź wyznaczony do załatwienia sprawy ,organ ten działa w charakterze organu tej samej instancji co organ wyłączony do załatwienia sprawy . W takiej sytuacji mamy do czynienia z właściwością z delegacji .

Strona i podmioty działające na prawach strony.

„Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek”

Według E. Iserzona „strona jest pojęciem procesowym, a nie kategorią prawa materialnego; stroną jest każdy, kto twierdzi wobec organu administracyjnego, że postępowanie administracji dotyczy jego interesu prawnego (obowiązku lub uprawnienia) albo żąda czynności organu, powołując się na swój istniejący, zdaniem jego, interes prawny lub obowiązek. Organ nie ma prawa badać, czy osoba, która „żąda czynności prawnej ze względu na swój interes prawny lub obowiązek” (art. 28), opiera się na rzeczywistym interesie prawnym lub prawnym obowiązku, i nie ma prawa odmówić żądaniu z tego powodu, że temu warunkowi nie odpowiada, tj. z tego powodu, że nie jest stroną”.

Stronami w postępowaniu administracyjnym mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nie mające osobowości prawnej. Dlatego stroną w postępowaniu, o którym mowa, może być zakład administracyjny nie mający osobowości prawnej.

Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych stron ocenia się według przepisów prawa cywilnego, o ile przepisy szczególnie nie stanowią inaczej. Według kodeksu cywilnego każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną (art.. 8) i dlatego każda osoba fizyczna od chwili urodzenia może być stroną w postępowania administracyjnym. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskanie pełnoletności (tj. od ukończenia - 18 lat lub wcześniejszego zawarcia związku małżeńskiego). Niektóre przepisy szczególnie (przepisy prawa administracyjnego) przewidują jednak uzyskanie wcześniejszej zdolności do podjęcia określonych czynności prawnych. I tak np. wg. ustawy z 15 II 1962r. o obywatelstwie polskim dziecko, które ukończyło 16 lat może składać oświadczenie wywierające skutek prawny.

Osoby fizyczne nie mające zdolności do czynności prawnych występują w postępowaniu przez swych przedstawicieli reprezentujących daną osobę z mocy samej ustawy (tak jest np. w przypadku reprezentowania dzieci przez swych rodziców) bądź wyznaczonych przez sąd w postępowaniu nieprocesowym (tak jest w przypadku, gdy osobę pozostającą pod czyjąś opieką reprezentuje opiekun).

O ile przedstawiciel dla osoby niezdolnej do czynności prawnych nie został już uprzednio wyznaczony, organ administracyjne prowadzący postępowanie występuje do sądu z wnioskiem o jego wyznaczenie. Tak samo postępuje się, gdy chodzi o wyznaczenie przedstawiciela dla osoby nieobecnej.

Strony nie będące osobami fizycznymi działają przez swych ustawowych lub statutowych przedstawicieli.

W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni, a więc osoby, które nabyły dane prawo na skutek czynności prawnej między żyjącymi (inter vivos) bądź wskutek czynności na wypadek śmierci (dziedziczenie testamentowe) albo dziedziczenia ustawowego.

Pełnomocnikiem strony może być każda osoba fizyczna mająca zdolność do czynności prawnych. Strona udziela pełnomocnictwa na piśmie lub zgłasza je ustnie do protokołu. Pełnomocnik powinien dołączyć do akt oryginał albo urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat lub radca prawny oraz rzecznik patentowy może sam uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa.

W sprawach mniejszej wagi organ administracyjny może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest członek najbliżej rodziny lub domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia do występowania w imieniu strony.

Organizacja społeczna działająca na prawach strony

Organizacja społeczna może wystąpić w postępowaniu administracyjnym w trojakiej roli:

  1. jako podmiot powołany z mocy prawa do załatwiania indywidualnych spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych (art. 1 pkt 2),

  2. jako strona, gdy żąda czynności organu administracyjnego ze względu na swój interes prawny lub obowiązek, albo gdy postępowanie dotyczy jej interesu prawnego lub obowiązku (art. 28),

  3. jako uczestnik postępowania administracyjnego w sprawie dotyczącej innej osoby, korzystający z praw strony (art. 31).

W sprawie dotyczącej innej osoby organizacja społeczna może występować z żądaniem:

  1. wszczęcia postępowania,

  2. dopuszczenia jej do udziału w toczącym się postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione statutowymi celami tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.

Uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione organ administracyjny wszczyna postępowanie z urzędu bądź dopuszcza organizację społeczną do udziału w toczącym się postępowaniu. Organ administracyjny ma prawo odmówić wszczęcia postępowania na żądanie organizacji społecznej, jak i nie dopuścić jej do udziału w postępowaniu, jeśli uzna, że statutowe cele organizacji bądź interes społeczny nie przemawiają za udziałem danej organizacji w postępowaniu administracyjnym. Wówczas organ administracyjny wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu.

Organizacja społeczna dopuszczona do udziału w postępowaniu „uczestniczy w postępowaniu na prawach strony” (art. 31 § 3 k. P. a.). Oznacza to, iż organizacja ta korzysta z takich samych praw procesowych jak strona. Może np. składać żądania dotyczące przeprowadzenia dowodów, wnosić odwołania od decyzji lub zażalenia na postępowania niezależnie od tego, czy strona wnosi te środki prawne, czy też nie. Organizacja społeczna może popierać żądanie strony bądź domagać się odmownego załatwienia żądania strony (np. organizacja społeczna zwalczająca alkoholizm domaga się odmowy udzielenia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych).

Należy zaznaczyć, że akt rozstrzygający sprawę, z reguły decyzja administracyjna, dotyczyć będzie praw i obowiązków strony, a nie organizacji społecznej, ponieważ akt ten dotyczy uprawnień lub obowiązków o charakterze materialno - prawnym, a nie procesowym.

Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje jeszcze inne formy włączenia organizacji społecznej do postępowania administracyjnego. I tak według art.. 31 § 5 organizacja społeczna, która nie uczestniczy w postępowaniu na prawach strony, może za zgodą organu administracji publicznej przedstawić temu organowi swój pogląd w sprawie, wyrażony w uchwale lub oświadczeniu jej organu statutowego.

Według zaś art. 90 § 3 organ administracyjny zawiadamia o rozprawie także organizacje społeczne, jeżeli ich udział w rozprawie jest uzasadniony ze względu na jej przedmiot;

W takim przypadku organ wzywa organizację społeczną do wzięcia udziału w rozprawie lub złożenia przed rozprawą oświadczenia i dowodów na jego poparcie.

Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie (art. 31 § 2 zdanie drugie k.p.a.). Postanowienie to może być zaskarżone do organu administracyjnego wyższego stopnia, a postanowienie tego ostatnio wymienionego organu - do sądu administracyjnego (por. art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o NSA.

Udział organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym stwarza dla niej prawo wniesienia - po wyczerpaniu środków odwoławczych w administracyjnym toku instancji - skargi do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia doręczenia organizacji społecznej decyzji administracyjnej.

Prokurator

Podmiotem, który nie będąc stroną w sprawie może korzystać z praw strony, jest prokurator. Prokurator występuje jako organ państwowy powołany do strzeżenia praworządności, działa „w celu zapewnienia, aby postępowanie i rozstrzygnięcie sprawy było zgodne z prawem”.

O udziale prokuratora w postępowaniu administracyjnym decyduje jego wola; organ administracyjny nie może nie dopuścić prokuratora do udziału w postępowaniu administracyjnym, jeśli prokurator zgłasza swój udział. Co więcej, organ administracyjny powinien zawiadomić prokuratora o wszczęciu postępowania oraz o toczącym się postępowaniu w każdym przypadku, gdy uzna udział prokuratora za potrzebny. Prokuratorowi, który bierze udział w postępowaniu dotyczącym innej osoby, służą prawa strony. Chodzi tu, podobnie jak w przypadku udziału organizacji społecznej, o prawa procesowe. I tak np. prokurator może zgłaszać żądanie przeprowadzenia dowodów, wnosić środki prawne niezależnie od tego, czy strona korzysta z tego uprawnienia. O sprzeciwie prokuratora i jego skardze do sądu administracyjnego będzie mowa w dalszych rozdziałach.

Rzecznik Praw Obywatelskich

Z dniem 1 I 1988r. weszła w życie ustawa z 15 VII 1987r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (tekst jedn. Dz. U. z 1991r. nr 109, poz. 471). Z art. 14 tej ustawy wynika, że Rzecznik Praw Obywatelskich może żądać wszczęcia postępowania administracyjnego, zaskarżyć decyzję do sądu administracyjnego oraz uczestniczyć w postępowaniu administracyjnym jak i w postępowaniu przed sądem administracyjnym na prawach przysługujących prokuratorowi. Dlatego uwagi o udziale prokuratora w postępowaniu administracyjnym odnoszą się w pełni również do udziału Rzecznika Praw Obywatelskich w tymże postępowaniu.

Inne podmioty - przepisy szczególne

Inspekcja ochrony środowiska

01.02.2003

Terminy

Pojęcie termin można rozumieć jako ściśle określoną datę, bądź jako pewien okres.

Terminy można podzielić na:

  1. ustawowe tj. wynikające z KPA i innych ustaw

  2. wyznaczone przez organ prowadzący postępowanie :terminy wyznaczone zwane są również terminami urzędowymi

Cechą terminów ustawowych jest to, że nie mogą być one przez organ prowadzący postępowanie ani skracane, ani przedłużane.

Niedopełnienie czynności przez stronę w terminie ustawowym powoduje , że czynność ta nie może być już skutecznie dokonana.

Terminy urzędowe - wyznacza organ prowadzący postępowanie

Termin może być skracany i przedłużany przed jego terminem z ważnych przyczyn .

.Czynność dokonana przez stronę po upływie wyznaczonego dla niej terminu ”może być przez organ z ważnych powodów ,zwłaszcza w interesie prawdy obiektywnej, uznana za ważną , ponieważ organ administracji jest pełnym dysponentem udzielonego terminu”.

Instytucją mającą na celu złagodzenie skutków nie zachowania terminów ustawowych jest instytucja przywrócenia terminu.

Art.57 KPA wskazując, jak oblicza się terminy określone w dniach ,tygodniach i miesiącach.

Termin uważa się za zachowany-jeżeli przed jego upływem nadano pismo w polskiej placówce pocztowej albo złożono w polskim urzędzie konsularnym.

Termin jest też zachowany, gdy przed jego upływem żołnierz lub członek załogi statku

morskiego złożył pismo w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku a także gdy osoba pozbawiona wolności złożyła pismo w administracji zakładu karnego.

O dochowaniu terminu decyduje data stempla pocztowego.

Przywrócenie terminu

Niedochowanie terminu pociąga za sobą ujemne skutki procesowe , ponieważ czynność dokonana po upływie terminu jest w zasadzie prawnie nieskuteczna .

Wyjątkowo jednak termin może być przywrócony, gdy jego niezachowanie nastąpiło bez winy osoby zainteresowanej.

Art. 58 KPA „ w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy”.

Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu, dopełniając jednocześnie czynności, dla której określony był termin.

Dla przywrócenia terminu wymaga się, zatem:

  1. braku winy po stronie zainteresowanego,

  2. uprawdopodobnienia, że uchybienie nastąpiło bez winy zainteresowanego; uprawdopodobnienie jest środkiem nie dającym pewności, lecz jedynie wiarygodności twierdzenia o danym fakcie,

  3. wniesienia podania o przywrócenie terminu w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia; przyczyna uchybienia musi wystąpić przed upływem określonego terminu, zaś złożenie podania o przywrócenie terminu w okresie 7 dni od ustania tej przyczyny - przywrócenie siedmiodniowego terminu jest niedopuszczalne, tzn. że nie można przywracać terminu do złożenia prośby o przywrócenie terminu,

  4. równocześnie dopełnia czynności, dla której termin był określony (np. należy wnieść odwołanie, gdy nastąpiło uchybienie terminu do wniesienia tego środka prawnego).

Właściwy w sprawie organ w wyniku rozpatrzenia prośby o przywrócenie terminu wydaje postanowienie o przywróceniu bądź odmowie przywrócenia terminu.

Skutkiem prawnym przywrócenia terminu jest traktowanie czynności, dla której termin był określony, jako dokonanej w terminie .

Terminy załatwienia spraw

Organy administracji powinny załatwiać sprawy szybko, bez zbędnej zwłoki ,a gdy sprawy nie wymagają dowodów, informacji lub wyjaśnień- niezwłocznie.

Szybkość postępowania administracyjnego leży zarówno w interesie Obywatela jak i w interesie społecznym:

-winna ona cechować-dobrze pracującą administrację, która powinna działać sprężyście i racjonalnie organizować swoją pracę

Kodeks postępowania administracyjnego zobowiązuje organy administracji publicznej do załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki.

Niezwłocznie powinny być załatwione sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu organowi, przed którym toczy się postępowanie, bądź możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza ten organ

Jeżeli sprawa wymaga postępowania wyjaśniającego - 1 miesiąc

Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego( szczególnie skomplikowane) powinno nastąpić nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.

W postępowaniu odwoławczym kodeks stanowi- w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania.

Przepisy prawne- jeżeli wymagają opini innych organizacji odlicza się od terminu załatwiania sprawy

Jeżeli opóźnienia występują z winy strony nie są wliczane do terminu załatwiania sprawy

Jeżeli organy nie załatwią spraw w określonym terminie, to zobowiązany jest powiadomić o tym stronę ,wskazując przyczynę zwłoki oraz wskazać nowy termin załatwienia sprawy.

Jeżeli sprawa nie zostanie załatwiona w terminie mamy wówczas możliwość złożenia zażalenia na bezczynność organu do organu wyższego stopnia.

Jeżeli organ wyższego stopnia uzna zażalenie za uzasadnione to organ wyższego stopnia wyznacza nowy termin załatwienia sprawy.

Organ ma obowiązek wyjaśnienia dlaczego sprawa nie została załatwiona.

Jeżeli dalej nie zostały sprawy załatwione przysługuje złożenie zażalenia do NSA

Doręczenia

Przy doręczeniu pism obowiązuje zasada domniemanego prawidłowego doręczania zgodnie z którą uważa się że pismo procesowe dotarło do adresata i żę zapoznał się on z jego treścią a w konsekwencji na adresacie ciążą skutki braku do zastosowań się do pisma procesowego organów.

Jako podstawowy warunek skuteczności doręczenia KPA przewiduje doręczanie pisma przez adresata.

Jeżeli adresat odmowa przyjęcia pisma powoduje to zwrot do nadawcy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy , -pismo uważa się za doręczone w dniu odmowy przyjęcia przez adresata.

Dwa rodzaje doręczeń

Doręczenie właściwe

Doręczenie zastępcze

  1. Można dostarczyć pisma za pokwitowaniem do rąk dorosłego domownika , sąsiada lub dozorcy domu .Za domownika uważa się osobę należącą do gospodarstwa domowego i pozostającą z adresatem w wspólnym gospodarstwie domowym. Dorosłym jest osoba ,która w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego jest osobą pełnoletnią a więc ukończyła 18 lat.

  2. Przyjmuje się niedopuszczalność doręczenia zastępczego pism przeciwnikowi procesowemu,

Fikcja doręczeń-zostawia się pismo na okres 7 dni w urzędzie pocztowym lub urzędzie gminy a zawiadomienie o tym umieszcza się w skrzynce na korespondencję lub gdy to nie jest możliwe na drzwiach mieszkania adresata albo biura lub innego pomieszczenia , w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w miejscu widocznym na nieruchomości której postępowanie dotyczy ;

Po 7 dniach że pismo zostało doręczone( uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia tego okresu. )

Wszystkie sposoby doręczeń muszą być potwierdzone, ważna jest data gdyż z tym dniem rodzą się skutki prawne

Pismo skierowane do osób nieznanych z miejsca pobytu, dla których sąd nie wyznaczył przedstawiciela, doręcza się przedstawicielowi ustanowionemu przez sąd z inicjatywy organu administracji publicznej, przez sąd.

Strony mogą być zawiadomione o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości.

15.02.2003

Wezwania

Wezwania -KPA reguluje problematykę dotyczącą wezwań, przyjmuje regułę minimalizacji uciążliwości związanej z stawieniem i uczestnictwem toczącego się postępowania.

Organ administracji publicznej- może wezwać osobę do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonywania czynności urzędowych.

Obowiązek osobistego wstawiennictwa w k.p.a. został ograniczony do obszaru gminy i miasta, w którym zamieszkuje wezwany. Obowiązkowi takiemu podlega również osoba zamieszkująca lub przebywająca w sąsiedniej gminie lub mieście

.

Pomoc prawna (urzędowa) - polega na zwróceniu się do właściwego organu administracji rządowej lub organu samorządu terytorialnego o wezwanie osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie lub mieście do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo dokonania innych czynności związanych z toczącym się postępowaniem.

Organ prowadzący postępowanie oznaczy zarazem okoliczności będące przedmiotem wyjaśnień lub zeznań albo czynności, jaki mają być wykonane. Kodeks nie precyzuje grona osób, których wezwanie może dotyczyć, a do grona tego mogą należeć: strony, świadkowie, biegli lub inni uczestnicy postępowania, których zeznania lub wyjaśnienia albo opinie mogą mieć istotne znaczenie dla toczącej się sprawy.

Regułą jest forma pisemna. Wezwanie, które powinno być doręczone adresatowi w przypadkach nie cierpiących zwłoki - kodeks dopuszcza inne formy wezwania np. telefon, faks, e-mail lub inne środki łączności.

Wezwanie innym sposobem niż na piśmie powoduje skutki prawne, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i odpowiednim terminie.

Wezwanie powinno zawierać:

  1. nazwę i adres organu wzywającego,

  2. imię i nazwisko wzywanego,

  3. w jakiej sprawie oraz w jakim charakterze i w jakim celu zostaje wezwany (należy podać dokładnie przedmiot postępowania, czy wzywany ma wystąpić w charakterze strony, świadku, biegłego i co ma być celem stawienia się),

  4. czy wzywany powinien stawić się osobiście lub przez pełnomocnika, czy może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie,

  5. termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce stawienia się wezwanego lub jego pełnomocnika,

  6. skutki prawne niezastosowania się do wezwania , niestawienia się mimo prawidłowego wezwania (stanowi art. 88 k.p.a.).

  7. podpis pracownika organu wzywającego z podaniem imienia, nazwiska stanowiska służbowego podpisującego.

Osobie, która stawiła się na wezwanie przyznaje się koszt podróży i inne należności według przepisów o należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym.

Żądanie przyznania należności trzeba zgłosić organowi administracyjnemu, przed którym toczy się postępowaniem przed wydaniem decyzji, pod rygorem utraty roszczenia.

Osoba, która mimo prawidłowego wezwania nie stawiła się bez uzasadnionej przyczyny, może być ukarana przez organ wzywający grzywną do 50 zł, a w razie ponownego nie zastosowania się do wezwania grzywną do 200 zł. Ukaranie grzywną nie wyklucza możliwości zastosowania do opornego świadka (,ale tylko do niego a nie do strony i biegłego) środków przymusu przewidzianych w przepisach szczególnych ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Protokoły i adnotacje

Przepisy o protokołach -są one wyrazem zasady pisemności administracyjnej.

Zasada pisemności wymaga, aby mające znaczenie dla postępowania czynności były utrwalone na piśmie.

Protokól jest podstawową formą , adnotacja formą pomocniczą

Ponadto realizacji zasady pisemności służą protokoły i adnotacje, które służą utrwaleniu na piśmie czynności podejmowanej w toku postępowania.

Protokół sporządza się z każdej czynności postępowania, mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba, że czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie. Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy maja wartość dowodu jedynie wówczas, gdy utrwalono ją w formie protokołu, z którego wynika:

Protokół powinien być odczytany wszystkim uczestnikom biorącym udział w czynnościach protokółu, którzy następnie powinni go podpisać. Rzetelne sporządzenie protokołu służy jako dowód prawdy obiektywnej, stąd też istotne znaczenie ma wyrok NSA, gdzie sąd przyjął iż dowodem zarzutów i wniosków zgłoszonych przez strony nie może być notatka służbowa z czynności w których strony postępowania nie uczestniczyły.

Szczególny przepis dotyczy cudzoziemców wówczas protokół musi być przetłumaczony na język polski-protokół również podpisuje tłumacz.

Kodeks dopuszcza- poprawki , skreślenia w protokóle tak aby zachowały swoją czytelność pierwotnych wpisów ( poprawki powinny być dokonane przed podpisaniem protokółu)

Adnotacja-krótka zwięzła notatka służbowa , uwaga sporządzona przez pracownika organu bez zachowania określonej formy , może być nawet dokonana na wniesionym podaniu.

Różnice między adnotacją a protokółem

Organ ma obowiązek- utrwalić w aktach sprawy w drodze adnotacji przyczyny odstąpienia od zasady ogólnej czynności udziału strony w postępowaniu administracyjnym.

Wszczęcie postępowania administracyjnego.

Postępowanie administracyjne może być wszczęte:

  1. na wniosek, czyli żądania strony (lub także prokuratora )

  2. z urzędu, to znaczy z inicjatywy organu

Organ administracji publicznej może ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie także w sprawie o której przepis prawa wymaga wniosku strony .

Organ obowiązany jest uzyskać na to zgodę strony w toku postępowania a w razie nieuzasadnienia zgody-postępowanie umorzyć

Ponadto postępowanie może być wszczęte na podstawie żądania organizacji społecznej wskutek zwrócenia się o wszczęcie postępowania, prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich oraz w trybie skargowym. Skarga nie była nie jest przedmiotem postępowania, powoduje jego wszczęcie jeżeli zastała złożona przez inne strony może spowodować wszczęcie postępowania z urzędu.. Na organie administracyjnym ciąży obowiązek powiadomienia o tym fakcie wszystkich stron.

Odnośnie ustalenia postępowania za wszczęte

Np.-dokonanie oględzin działki przez pracowników organów administracji

-złożenie zeznań przez stronę czy świadka

-przeprowadzenie odprawy celnej.

Żądanie strony dotyczące wszczęcia postępowania realizuje się poprzez wniesienie podania. KPA określa minimalne wymogi co do formy podań, gdyż mogą one być wnoszone pocztą telegraficzną lub za pomocą telefaksu a także ustnie do protokołu.

Koniecznymi elementami podania są:

  1. wskazanie osoby od której pochodzi ,jej adres oraz treść żądania.

Przepisy szczególne mogą ustalać także inne wymogi którym powinno odpowiadać podanie.

Podanie może zawierać pewne braki

Brakiem nieusuwalnym może być:

Jeżeli w podaniu adresat nie zamieści adresu wnoszącego podanie i nie można jego adresu ustalić, to takie podanie zostaje bez rozpatrzenia.

Brakiem usuwalnym może być:

Gdy podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa ,należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie 7 dni z pouczeniem, że nie usunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.

Wnoszący podanie może być wezwany do sprecyzowania zgłoszonych żądań lub uiszczenia należności z góry w terminie, który nie może być krótszy niż 7 dni i nie dłuższy niż 14 dni.

W przypadku nie uiszczenia należności podanie podlega zwrotowi lub czynność uzależniona od opłaty zostanie zaniechana na postanowieniu w sprawie zwrotu podania .Stronie przysługuje prawo wniesienia zażalenia.

Jeżeli minął miesiąc można złożyć zażalenie na bezczynność organu

Jeżeli podanie wniesiemy do organu niewłaściwego organ niewłaściwy przekazuje właściwemu organowi i powiadamia zainteresowanego.

Jeżeli podanie dotyczy wielu spraw ,jeżeli dotyczy innych organów to organ rozpatruje tylko swoje sprawy a o pozostałych informuje , że powinien zwrócić się do organów właściwych.(osobne podania).

Jeżeli ta osoba złoży odrębne podania w terminie 14 dni to uważa się że złożyła podanie w dniu złożenia pierwotnego podania.

Udostępnienie akt-zasady czynnego udostępniania. W każdym stadium postępowania organ jest zobligowany do udostępnienia stronie przeglądania akt sprawy oraz sporządzenia z niej notatek i odpisów.

Organ może wyłączyć ujawnienie akt z uwagi na ważny interes państwowy.

Odmowa umożliwienia stronie przeglądania akt sprawy ,sporządzenia z nich notatek i odpisów ,uwierzytelnienia takich odpisów następuje w drodze postanowienia ,na które służy zażalenie

Postępowanie dowodowe -celem jest dokonanie wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy.

Oparte jest na zasadzie prawdy obiektywnej.

Subiektywna prawda to taka którą widzą strony.

Fakt -jest rozumiany bardzo szeroko, jest to pewne zdarzenie określone w czasie,przestrzeni,są to wszelkie przejawy życia wewnętrznego.(zamiar, poczytalność).

Fakt-przejawy świata zewnętrznego( stan drogi, budynki,)

Dowody- wszystko co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy a nie jest sprzeczne z prawem.

Dowód w prawie-jest klasyfikowany jako środek o istnieniu lub nieistnieniu określonych faktów.

Nie wszystkie fakty podlegają dochodzeniu dowodowemu.

I kategoria faktów - nie muszą podlegać dochodzeniu.

  1. fakty powszechnie znane w miejscowości (np. powódź, pożar)

  2. fakty znane z urzędu ( stanowiska, osoby,)

Fakty znane z urzędu należy stronie podać do wiadomości.

Organ może ustalić stan faktyczny na podstawie domniemań.

Prawne - polega na tym że z mocy przepisu prawnego uznajemy fakt poszukiwany na podstawie innego faktu

Przeciwdowód - dowód na przeciwieństwo, że to domniemanie jest nieprawdziwe.

Domniemanie faktyczne - to uznanie za ustalenie faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy , jeżeli wniosek taki możemy wyprowadzić z innych ustalonych faktów (organ może przyjmować domniemanie faktyczne)

Organ może doprowadzić fakty do uprawdopodobnienia (zasianie ziarna wątpliwości ).

Organ prowadzący postępowanie dowodowe ma pełną swobodę w zakresie dobierania środków dowodowych, gdyż może w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić bądź też uchylić swoje postanowienie dotyczące przeprowadzenia dowodu. Art. 75 k.p.a. dopuszcza, jako dowód wszystko co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy a co nie jest sprzeczne z prawem.

W szczególności dowodem mogą być:

Dowody - podział

1. pierwszy sposób zetknięcie się organu orzekającego z faktem będącym przedmiotem dowodu

Bezpośrednie to takie, przy których organ orzekający może bezpośrednio postrzegać i stwierdzać prawdziwość lub nieprawdziwość określonego faktu np. oględziny, przedmioty.

Pośrednie - to takie, przy których organ orzekający stwierdza istnienie pewnego np. zeznanie świadka lub opinia biegłego.

2. rodzaj źródła informacji

Rzeczowe np.-jakieś przedmioty

Osobowe- zeznanie świadków opinie biegłego .

( Dokument może być rzeczowy lub osobowy )

3.dopuszczalności przeprowadzenia danego środka dowodowego

Podstawowe-zawsze możemy je przeprowadzić

Posiłkowe-muszą być spełnione pewne przesłanki ( przesłuchania stron, nie zawsze przesłuchanie stron jest dopuszczalne)

4.regulacji prawnej środków dowodowych

KPA dopuszcza przeprowadzenie innych dowodów

Dokument -najpowszechniejszy środek dowodowy, to akt pisemny stanowiący określone myśli, wiadomości.

Podstawowe znaczenie w postępowaniu administracyjnym mają dowody z dokumentów.

K.p.a. rozróżnia dokumenty urzędowe i prywatne.

Dokumenty urzędowe -zostały sporządzone w przepisowej formie przez uprawnione do tego, w drodze prawem określonym, organy państwowe lub samorządowe, organy państwowych jednostek organizacyjnych lub organizacji społecznych

Dokument uznaje się za prawdziwy, jeżeli został wystawiony przez kompetentny organ, jego treść odpowiada rzeczywistości oraz posiada on niezmienną treść taką, jaką nadał mu wystawca.

Dokumenty prywatne - osoba która podpisała taki dokument złożyła oświadczenie w takim dokumencie.

Kodeks nie precyzuje bliżej mocy prawnej dokumentów prywatnych. Natomiast organy administracyjne w postępowaniu wyjaśniającym mają prawo oceniać swobodnie prawdziwość zawartych w nich informacji i wyciągać wnioski, jakie uznają za zasadnicze.

Zeznanie świadków -Świadkami mogą być tylko osoby fizyczne, dysponujące wiedzą o określonych faktach mających znaczenie dla rozpatrywanej sprawy.

K.p.a. nakłada na wszystkich obowiązek zeznawania w charakterze świadków, jednakże pewnym kategoriom osób służy prawo odmowy zeznania oraz prawo odmowy udzielenia odpowiedzi na zadane pytanie.

Do grona osób, którym przysługuje prawo odmowy zeznań w charakterze świadka zalicza się osoby najbliższe stronie, a więc małżonka strony, wstępnych, zstępnych, rodzeństwo strony oraz powinowaci I stopnia oraz osoby pozostające z nim w stosunku przysposobienia, opieki bądź kurateli.

Prawo odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.

Świadkiem nie mogą być osoby niezdolne do spostrzegania i komunikowania swoich spostrzeżeń. Kodeks nie wprowadza żadnej granicy wieku dla zdolności zeznawania w charakterze świadka stąd też przesłuchiwanie dziecka jest dopuszczalne i zależy jedynie od jego stopnia rozwoju umysłowego, osoby zobowiązane do zachowania tajemnicy państwowej i służbowej na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli nie zostały w trybie obowiązującymi określone .przepisami zwolnione z obowiązku zachowania tej tajemnicy, duchowni co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.

Prawo odmowy odpowiedzi na pytania zadawane świadkowi. Świadek składający zeznania może odmówić udzielenia odpowiedzi na pytanie gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub jego bliskich na odpowiedzialność karną, hańbę lub bezpośrednie szkody majątkowe albo spowodować naruszenie obowiązki zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej (dot. to lekarzy, adwokatów, itp.)

Od świadków wymaga się obiektywizmu oraz przedstawienia faktów okoliczności na podstawie własnych spostrzeżeń, co do faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Prowadzący postępowanie administracyjne powinien w I rzędzie umożliwić świadkowi spontaniczną wypowiedź na ogólnie zadane pytanie a dopiero potem zadawać pytania szczegółowe.

KPA nie przewiduje odbierania od świadka przyrzeczenia stosowanego w innych procedurach sądowych jednakże prowadzący postępowanie zobowiązany jest uprzedzić świadka, że za fałszywe zeznania tj. zeznanie nieprawdy lub zatajenia prawdy grozi odpowiedzialność karna na podstawie przepisów KK.

Dowód z opinii biegłego przeprowadza się w sytuacji, gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, których nie mają pracownicy organu załatwiającego sprawę.

Biegli wypowiadają się w opinii, co do okoliczności na podstawie posiadanych przez siebie wiadomości fachowych oraz na podstawie swego doświadczenia zawodowego.

Biegły przy wydawaniu opinii powinien być: bezstronny stąd też w przypadku zaistnienia wątpliwości, co do bezstronności biegłego, biegły może podlegać wyłączeniu z postępowania z tych samych przyczyn jak pracownik organu administracji publicznej wyłączony od udziału w sprawie.

Oględziny -polegają na bezpośrednim badaniu jakiegoś przedmiotu przez organ administracji publicznej celem dokonania spostrzeżeń o jego stanie i właściwościach.

Przedmiotem oględzin mogą być rzeczy ruchome (np. samochód, maszyna) oraz nieruchomości takie jak lokal, budynek, itp. Oględziny wymagają często pewnych wiadomości specjalnych z różnych dziedzin: rolnictwo, budownictwo, itp. i w takim przypadku oględziny można przeprowadzić z udziałem biegłego, który swym fachowym doświadczeniem i wiedzą uzupełni znajomość rzeczy przez osoby prowadzące postępowanie zgodnie z zasadą ogólną czynnego udziału strony w postępowaniu.

Strona winna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia oględzin, co najmniej na 7 dni przed tym terminem. Z przeprowadzonych oględzin sporządza się protokół.

W celu zapewnienia sprawnego postępowania dowodowego organy administracji publicznej zostały wyposażone w środki przymusu, w myśl przepisów k.p.a., kto będąc zobowiązany do osobistego stawienia się, mimo prawidłowego wezwania, nie stawi się bez uzasadnionej przyczyny jako strona, świadek lub biegły albo też bezzasadnie odmówił złożenia zeznań, wydania opinii bądź okazania przedmiotu oględzin może być ukarany przez organ przeprowadzający dowód grzywną do 50 zł a w razie ponownego niezastosowania się do wezwania grzywną do 200 zł.

Nałożenie grzywny następuje w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

Ukaranie grzywną nie wyklucza możliwości zastosowania do opornego świadka środków przymusu przewidzianych w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Do opornego świadka można zastosować przymus bezpośredni, natomiast nie można tego środka stosować do strony czy biegłego.

Rozprawa - podstawową funkcją rozprawy jest koncentracja postępowania w określonym miejscu i czasie.

Zbieramy strony ,biegłych ,świadków w jednym miejscu aby pod kierunkiem organu dokonać niezbędnych ustaleń.

Rozprawa może być całością lub częścią postępowania wyjaśniającego

Postępowanie wyjaśniające- może przyjąć postać postępowania uproszczonego, , w którym nie występuje skomplikowana faza w obecności wszystkich stron, a która toczy się poprzez dokonanie kolejnych czynności przez dołączenie różnych dokumentów.

Postępowanie takie jest rozłożone w czasie.

II faza postępowania wyjaśniającego-jest rozpatrywana w krótkim czasie w najszybszym stopniu sprzyja zasadności bezpośredniego i koncentracji zarzutu procesowego.

Rozprawa może być zarządzana z urzędu lub na wniosek

Organ administracji prowadzi w toku postępowania rozprawę w każdym przypadku, gdy zapewnia to uproszczenie postępowania bądź osiągnięcie celu wychowawczego. Albo, gdy wymaga tego przepis prawa.

Organ powierzający przeprowadzenie rozprawy także, wtedy, gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłego albo też w drodze oględzin.

Przygotowanie rozprawy.

Obowiązkiem organu przed przeprowadzeniem rozprawy jest podjęcie niezbędnych czynności do jej przeprowadzenia, a przede wszystkim :

rozprawie należy powiadomić także państwową jednostkę organu organizacji społecznych

i inne osoby, jeżeli ich udział w rozprawie jest uzasadniony ze względu na jej przedmiot.

Nieobecności na rozprawie stron należycie wezwanych na rozprawę nie stanowi przeszkody do jej przeprowadzenia.

Rozprawa może być odroczona przez pracownika prowadzącego organu lub przewodniczącego albo członka organu, jeżeli stwierdzi poważne nieprawidłowości w wezwaniu stron na rozprawę, jeżeli nastawienie się strony zostało spowodowane przeszkodą trudną do przezwyciężenia, a także z innej ważnej przyczyny.

Na rozprawie strony mogą składać wyjaśnienia, zgłaszać żądania, propozycje i zarzuty oraz przedstawiać dowody na ich poparcie. Strony mogą wypowiadać się, co do wyników postępowania dowodowego.

Kierujący rozprawą może uchylić zadawane świadkom, biegłym i stronom pytania, jeżeli nie mają one istotnego znaczenia dla sprawy. Na żądanie strony należy zamieścić w protokole treść uchylonego pytania, co ma istotne znaczenie dla ewentualnej instancyjnej oraz sądowej prawidłowości postępowania.

Za nie właściwe zachowanie się w czasie rozprawy strony, świadkowie, biegli i inne osoby uczestniczące w rozprawie mogą być po uprzednim ostrzeżeniu, wydalone z miejsca rozprawy przez kierującego rozprawą oraz ukarane grzywną do 100 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie.

Zawieszenie postępowania - polega na przerwaniu wstrzymaniu toku postępowania

Postępowanie zawiesza się - gdy zachodzą przyczyny ,które częściowo uniemożliwiają dalszy prawidłowy bieg postępowania.

Dwa typy zawieszeń-zawieszenie obligatoryjne, fakultatywne

Przyczyny obligatoryjnego zawieszenia postępowania.-zawsze występuje z urzędu

Organ administracji publicznej zawiesza postępowanie

1.w razie śmierci strony lub jednej z stron jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe.

  1. w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony

  2. w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych

  3. gdy rozpatrzenie sprawy i wydawanie decyzji należy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez organ lub sąd

Fakultatywne zawieszenie postępowania - zawsze na wniosek strony która żądała wszczęcia postępowania.

Jeżeli w okresie 3 lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie zawieszonego postępowania żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane.

Na organie który zawiesił postępowanie ciążą pewne obowiązki

Zawieszenie wstrzymuje bieg terminów kodeksowych.

O zawieszeniu decyduje organ w formie postanowienia na który stronom służy zażalenie.

Umorzenie postępowania oznacza to, że w danej sprawie nie będzie kontynuowane wszczęte uprzednio postępowanie oraz, że sprawa nie zostanie rozstrzygnięta, co do istoty.

Postępowanie może stać się bezprzedmiotowe z przyczyny natury faktycznej lub z przyczyn natury prawnej.

Bezprzedmiotowe z przyczyn natury faktycznej ma miejsce w przypadku takich zmian w stanie ,które czynią niemożliwym dalszy tok postępowania np. spłonięcie budynku wzniesionego bez pozwolenia spowoduje bezprzedmiotowe postępowanie w sprawie samowoli budowlanej i konsekwencji nakazu rozbiórki budynku. Innym przykładem może być śmierć strony osoby starającej się o pozwolenie na broń.

Bezprzedmiotowe z przyczyn natury prawnej ma miejsce wówczas, gdy ulegają zmianie przepisy prawne, które przyznawały określone uprawnienia pewnym kategoriom podmiotowym i następnie te uprawnienia zostały zmienione.

K.p.a. w art. 105 nie określa organu administracji właściwego do wydania decyzji o umorzeniu postępowania co oznacza, że decyzję taką wydają te organy, które twierdzą, iż postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe.

Takie stwierdzenie może być dokonane zarówno przez organy I i II instancji.

K.p.a. nie zawiera przepisów, co do tego czy jest dopuszczalne ponowne wszczęcie postępowania w sprawie, w której nastąpiło umorzenie postępowania.

ROZSTRZYGNIĘCIA ZAPADAJĄCE W POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM.

Rozstrzygnięcia wydawane na podstawie przepisów k.p.a. stanowią bądź też formy załatwiania sprawy bądź też służą załatwianiu kwestii incydentalnych występujących w trakcie postępowania. Rozstrzygnięcia te odpowiadają dwu teoretycznym wyznaczonym formom administracji tj. aktom administracyjnym, jakimi są decyzje i postanowienia oraz ugody.

Akty administracyjne wydawane na podstawie przepisów k.p.a. są ich kwalifikowaną formą i stąd też są pojęciem szerszym niż decyzje i postanowienia.

Oznacza to, że każda decyzja i postanowienie wydane w trybie k.p.a. będzie aktem administracyjnym, jednakże nie każdy akt administracyjny można zakwalifikować jako decyzję lub postanowienie (np. rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest aktem administracyjnym ale nie jest ani decyzją ani postanowieniem). Z punktu widzenia załatwienia spraw w trybie instancyjnym wyodrębniamy tylko decyzję i ugodę.

Zgodnie z art. 104 k.p.a. organ administracji załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej decyzję rozstrzygającą sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończy sprawę w danej instancji. Decyzja jest aktem stosowania prawa materialnego w zewnętrznej sferze działania administracji publicznej z wyjątkiem przypadków ściśle prawem określonych.

Decyzja jako akt stanowienia prawa materialnego polega na ustaleniu, czyli konkretyzacji wiążących skutków normy materialnej prawa administracyjnego w odniesieniu do konkretnego adresata.

Istotę materialnego ujęcia decyzji sprowadzić można do następujących cech:

  1. decyzja jest aktem stosowania norm ogólnych i abstrakcyjnych o charakterze materialnym i o powszechnej mocy obowiązującej

  2. kompetencja do wydania decyzji administracyjnej służy określonej kategorii organów państwa i samorządu terytorialnego w odniesieniu do określonego rodzaju sprawy

  3. decyzja rozstrzyga sprawy administracyjne przez wyznaczenie wiążących konsekwencji normy materialnej

  4. adresatem decyzji jest zawsze podmiot nie podporządkowany organowi administracyjnemu ani organizacyjnie ani też służbowo - nie wykonanie ustanowionych w decyzji obowiązków jest sankcjonowane środkami egzekucji administracyjnych, które mają na celu przywrócenie stanu zgodnego z prawem.

Decyzje można zidentyfikować na podstawie jej cech tj. 4 przymiotnikowego charakteru a mianowicie

(jest to ważne z uwagi na fakt, iż przepisy prawne używają różnorakich terminów i to terminów zastępczych np. koncesje zezwolenia, pozwolenia, orzeczenia, rozstrzygnięcia).

Kodeks kładzie nacisk w określonych decyzjach na procesowe skutki jej wydania, kończy ona sprawę w ogóle lub w danej instancji przez to, że rozstrzyga o prawach i obowiązkach.

W skutek wydania decyzji interes prawny strony przekształca się w prawo nabyte. Obowiązki ulegają skonkretyzowaniu, co do ich treści i rozmiarów dochodzi di zmian w sferze prawnej adresata.

Decyzja zmienia, tworzy lub znosi stosunek materialno- prawny lub wiążąco stwierdza jego istnienie w zależności od tego czy ma charakter konstytutywny czy deklaratywny. Podział ten jest determinowany przez podstawy prawny.

06.04.2003

Decyzje administracyjne

Decyzja jest oświadczeniem woli organu administracji stanowi najistotniejszy akt administracyjny. Organ załatwia sprawy poprzez wydawanie decyzji. Rola decyzji jest bardzo ważna, istnieją również inne formy załatwiania spraw. Wszelkie formy są określone w kpa.

Decyzje albo rozstrzygają sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończą sprawę.

Może być rozstrzygnięcie części sprawy lub całości.

Rodzaje rozstrzygnięć merytorycznych co do istoty:

  1. decyzje konstytutywne - takie które przyznają, albo odmawiają przyznania uprawnienia bądź nakładają lub cofają obowiązek.

  2. decyzje deklaratoryjne - takie które stwierdzają istnienie uprawnienia lub obowiązku nałożonego przez przepis prawny. (organ tylko potwierdza istnienie uprawnienia lub obowiązku)

w inny sposób kończące postępowanie

Istotą decyzji jest zakończenie postępowania.

Nazwa decyzji nie jest nazwą wyłączną, inna nazwa nie oznacza, że dokument nie jest decyzją.

Np. koncesja, zezwolenie, zgoda, nakaz, pozwolenie

Rolę odgrywa charakter prawny danego aktu. Jeśli jest to rozstrzygnięcie merytoryczne w indywidualnej sprawie to jest to decyzja administracyjna.

Podział - typy decyzji:

Ze względu na tok instancji:

z punktu widzenia możliwości zaskarżenia decyzji w drodze zwyczajnego środka prawnego:

z punktu widzenia uwzględnienia żądania stron:

z punktu widzenia zgodności z prawem:

elementy decyzji: art.107 §1

  1. oznaczenie organu administracji

  2. data wydania

  3. oznaczenie stron - w większości jest to jedna strona

  4. powołanie podstawy prawnej decyzji - mogą być wyłącznie przepisy prawa powszechnie obowiązującego, ustawy (wyraźna podstawa do uregulowania decyzją) najczęściej jest to prawo materialne - administracyjne /ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, prawo budowlane itd./ również w kpa decyzja o wszczęciu, odmowie itd.

  5. rozstrzygnięcie

  6. uzasadnienie faktyczne i prawne /z niego powinno wynikać rozstrzygnięcie decyzji/ uzasadnienie faktyczne powinno wskazywać fakty, które organ uznał za udowodnione, powinno wskazywać dowody na których oparł się organ oraz przyczyny dla których innym dowodom odmówiono uznania z jakiegoś powodu. Po uzasadnieniu faktycznym musi być uzasadnienie prawne. Kpa przewiduje, że to uzasadnienie powinno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej. Uzasadnienie nie musi być zawsze zawarte w decyzji, przyjmuje się, że w decyzjach pozytywnych z paroma wyjątkami nie musi być uzasadnienia. Wyjątek - gdy decyzja rozstrzyga sporne interesy stron, oraz przy decyzjach wydanych na skutek odwołania. Kpa dopuszcza odstąpienie od uzasadnienia związanego z bezpieczeństwem, interesem państwa /sprawy szpiegowskie, wydalenie cudzoziemca,/

  7. pouczenie o tym czy i w jakim trybie przysługuje odwołanie. Jeśli nie przysługuje odwołanie a np. skarga to również

  8. podpis osoby, która wydała decyzję z określeniem jej stanowiska służbowego.

W stosunku do decyzji szczegółowych mogą być dodatkowe wymogi /klauzule/ - pozwolenie na budowę musi zawierać projekt budowlany.

Kpa przyjmuje podstawową zasadę pisemności decyzji, ma to swój wymiar dowodowy.

Kodeks przewiduje, że możliwe jest ogłaszanie decyzji ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a prawo tego nie zabrania np. ustawa o powszechnym obowiązku RP nie dopuszcza takiej możliwości. Organ ogłaszający ustanie musi treść decyzji utrwalić w protokole lub adnotacji.

Wykonanie decyzji - decyzja nie podlega wykonaniu aż do upływu terminu do wniesienia odwołania. Zazwyczaj jest to 14 dni. Gdy zostanie wniesione odwołanie to wstrzymuje wykonanie decyzji, aż do czasu rozpatrzenia odwołania.

Są wyjątki:

Organ jest związany decyzją od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia. Strona, gdy upłynie termin do odwołania. Organ ma pewne możliwości, może dokonać rektyfikacji decyzji - uzupełnienie, sprostowanie, albo wykładnia treści decyzji.

Uzupełnienia może zażądać strona, organ nie, ma na to 14 dni. Uzupełnienie może dot. tylko rozstrzygnięcia, albo pouczenia o środkach prawnych.

Jeżeli pouczenie w decyzji było błędne i strona się do tego zastosowała, to nie może ona ponieść negatywnych konsekwencji. Brak wskazania terminu powoduje istotna wadę decyzji. Sprostowanie decyzji - można prostować błędy pisarskie, rachunkowe lub oczywiste omyłki. Nie może ono prowadzić do zmiany decyzji. Błędy oczywiste prostuje się w drodze postanowienia.

Wykładnia - wyjaśnienie treści decyzji może zrobić to na żądanie organu egzekucyjnego lub strony, wówczas w drodze postanowienia organ dokonuje wykładni. Wykładnia nie może prowadzić do zmiany treści decyzji, zmiany rozstrzygnięcia.

Postanowienie

Odnosi się głównie do spraw proceduralnych, organ wydaje postanowienia w toku postępowania. Nie rozstrzygają o istocie sprawy, ale jest wyjątek.

Postanowienia o charakterze porządkowym np. ukaranie grzywną. Postanowienia mogą być kończącymi sprawę w danej instancji np. o zwrocie podania na skutek nie uiszczenia opłaty,

Różnica miedzy decyzją a postanowieniem - adresatami postanowienia są nie tylko strony, mogą być świadkowie biegli, czy jakiekolwiek osoby uczestniczące w rozprawie. Jest kilka ustaw przewidujących publiczną rozprawę.

Elementy postanowienia: atr.124 kpa są zbliżone do elementów decyzji

Wyjątkiem jest uzasadnienie, musi występować w postanowieniach, na które służy zażalenia.

W przypadku postanowienia istnieje ograniczona zasada pisemności. Związana jest z tymi postanowieniami, na które służy zażalenie lub skarga do sądu. Pozostałe mogą być ogłaszane ustnie.

Do postanowień stosujemy przepisy dotyczące rektyfikacji w tych samych przypadkach co decyzji.

Ugoda administracyjna

Ugoda to pisemne porozumienie stron o sprzecznych interesach w toczącym się postępowaniu administracyjnym. Udział na prawach strony dotyczy jedynie proceduralnych.

Przesłanki zawarcia ugody

Jeśli termin został wyznaczony, a którakolwiek ze stron poinformuje, że nie chce ugody to organ przystępuje do wydawania decyzji. Ugoda ma zawsze formę pisemną. Zawarcie ugody organ odnotowuje w formie protokołu, wymaga ona zatwierdzenia przez organ. Organ może odmówić zatwierdzenia ugody w przypadku, gdy doszło do naruszenia prawa, gdy naruszono interes społeczny /uznanie/, kiedy naruszono słuszny interes strony, gdy ugoda narusza stanowisko innego organu, ugoda musi te stanowiska uwzględniać.

Odmowa zatwierdzenia jak i zatwierdzenie w formie postanowienie, na które służy zażalenie. Gdy ugodę zawarto w trybie odwoławczym, to traci moc decyzja I instancji.

Ugoda jest wykonalna od uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu /7 dni od doręczenia o ile nie złożono zażalenia/

Skutki prawne ugody są takie same jak decyzji administracyjnej.

ŚRODKI PRAWNE

ODWOŁANIE

Środki prawne to instytucje procesowe, które służą weryfikowaniu rozstrzygnięć organu administracji. Mogą mieć dwa cele kasację /uchylenie - przekazanie do ponownego rozpatrzenia/ lub reformację/organ odwoławczy merytorycznie rozstrzyga/

Ze względu na rodzaj zaskarżonego rozstrzygnięcia wyróżnia się środki:

środki prawne można podzielić na:

można podzielić na:

ODWOŁANIE

Odwołanie jest środkiem zwyczajnym. Jeśli chodzi o formę to jest ono zbliżona do formy jaką posiada podanie, a więc zawiera m.in. oznaczenie stron, adres, treść.

Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia, ma wynikać, że strona jest niezadowolona z rozstrzygnięcia.

Nie ma szczególnych wymogów co do treści odwołania. Szczegółowe przepisy wprowadzają wymogi do niektórych odwołań, np.> ordynacja podatkowa ...

Można kwestionować uzasadnienie do rozstrzygnięcia w odwołaniu, nie kwestionując rozstrzygnięcia.

Podmioty, które mogą wnieść odwołanie:

Odwołanie jest środkiem dewolutywnym - oznacza, że rozpatruje je organ wyższego stopnia

Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest wyjątkiem.

Tryb wnoszenia odwołań

Tryb pośredni tzn., że wnosi się za pośrednictwem organu, który wydal decyzję. Zasadą jest, że w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Organ zawiadamia wszystkie strony o wniesieniu odwołania, także uczestników na prawach strony.

Odwołanie jest środkiem bezwzględnie suspensywnym, tzn. że wstrzymuje wykonanie decyzji. /wyjątki podane wyżej/

Gdy odwołanie zostało wniesione następuje samokontrola organu I instancji. Organ I instancji może w całości uwzględnić odwołanie /tylko w całości, nie w części/. Wydaje wówczas nową decyzję, od której przysługuje odwołanie. Gdy nie nastąpi samokontrola, organ przesyła odwołanie wraz z aktami sprawy do organu odwoławczego, ma na to 7 dni.

Postępowanie przed organem odwoławczym

Rozpoczyna się od dnia, w którym organ odwoławczy otrzymał odwołanie wraz z aktami sprawy.

Pierwszą czynnością jest badanie dopuszczalności odwołania /wyczerpania toku instancji, wniesienie przez osobę nieuprawnioną, przepisy prawne nie dopuszczają odwołania/ i zachowania terminu do wniesienia odwołania. Organ wydaje postanowienie jeśli brak dopuszczalności lub uchybienie terminu. Jeśli odwołanie jest zasadne, to ponownie bada się rozstrzygnięcie. Organ II instancji może samodzielnie zweryfikować fakty, dowody, może przeprowadzić uzupełnienie dowodów samodzielnie lub zlecić organowi I instancji. Ocena dodatkowych dowodów należy do organu II instancji.

Tożsamość sprawy jest bardzo istotną sprawą - tzn., że organ II instancji ma rozpatrzyć tę samą sprawę, co organ I instancji /te same strony, przedmiot, ta sama podstawa prawna/

Dopuszczalne jest cofnięcie odwołania przez stronę wnoszącą. Organ odwoławczy jest tym związany - umarza wówczas postępowanie odwoławcze - wyjątki: nie będzie związany, gdy decyzja narusza prawo; gdy decyzja narusza interes społeczny.

Rodzaje decyzji organu odwoławczego:

Zażalenia

Zażalenie przysługuje tylko na niektóre postanowienia. Na enumeratywnie określone w kpa postanowienia /inne odwołanie od decyzji/.

Termin do złożenia zażalenia to 7 dni od doręczenia zażalenia.

Do postanowień stosujemy przepisy dotyczące odwołań.

Postępowania nadzwyczajne

Są one wyjątkowe, nie stosowane w codziennej praktyce.

  1. Wznowienie postępowania - służy usuwaniu szczególnie wad proceduralnych, które rzutują na treść decyzji. Celem jest umożliwienie ponownego przeprowadzenia postępowania.
    Przesłanki dopuszczalności wznowienia postępowania:
    - sprawa musi być zakończona decyzją ostateczną
    - musi wystąpić któraś z przyczyn dla wznowienia postępowania
    a. fałszywe dowody - zeznanie nieprawdy przez świadka itp.
    b. decyzja wydana w wyniku przestępstwa - np. dot. to sytuacji, gdy nie można danego przestępstwa już ścigać.
    c. jeśli decyzję wydał pracownik lub organ podlegający wyłączeniu.
    d. strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu /zasada czynnego udziału strony/
    e. gdy wyjdą na jaw nowe istotne okoliczności faktyczne lub nowe dowody, istniejące w dniu wydania decyzji, ale nieznane organowi.
    f. gdy decyzja została wydana bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu.
    g. zagadnienie wstępne zostało inaczej rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd
    h. decyzje wydano w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które następnie zostało uchylone lub zmienione.
    i. gdy decyzja została wydana na podstawie aktu prawnego, który Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z prawem.

    terminy wznowienia postępowania:
    10 lat - a i b
    w pozostałych 5 lat

Tryb wznowienia:

Podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu, który wydał decyzje w I instancji, strona ma na to 1 miesiąc od dowiedzenia się o okolicznościach mających wpływ,

prokurator i RPO mogą zawsze wystąpić o wznowienie postępowania bez terminu.

Podanie rozpatruje organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji. Jest jeden wyjątek, jeżeli przyczyną wznowienia jest działalność organu - organ był niewłaściwy, to wniosek rozstrzyga organ wyższego stopnia. Wskazuje organ właściwy do przeprowadzenia postępowania.

Wznowienie następuje w formie postanowienia, nie można na nie złożyć zażalenia. Gdy odmawia się wznowienia postępowania, to w drodze decyzji.

Postępowanie rozpoznawcze składa się z 2 części:

  1. postępowanie co do samych przyczyn wznowienia

  2. postępowanie co do rozstrzygnięcia sprawy - gdy pozytywnie 1. - weryfikacja, stosowanie wszystkich przepisów dotyczących postępowania.

W wyniku przeprowadzenia postępowania mogą zapaść decyzje:

Gdy zostaje wznowione postępowanie to mamy do czynienie ze względną suspensywnością, co oznacza, że organ może wstrzymać wykonanie decyzji. Nie musi może, jeśli uzna, że może to dalej powodować negatywne skutki.

Odszkodowanie przysługuje stronie, która:

Zakres odszkodowania wynosi rzeczywistą szkodę i utracone korzyści. Jest to szeroki zakres.

Dochodzenie szkód przed sądem powszechnym - tryb cywilno-prawny

Roszczenie przysługuje od tego, kto ponosi winę za wadliwość decyzji. Jeśli winny jest organ to od organu, a jeśli ktoś inny to od innej strony.

Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się po 3 latach, w przypadku przestępstwa 110 lat

Stwierdzenie nieważności decyzji

Tutaj wadliwość dotyczy decyzji nie postępowania, a samej decyzji. Wady w art.156 są ważne. Stwierdzenie nieważności decyzji jest aktem deklaratoryjnym, co powoduje, że działa on ex tunc - z datą wsteczną. Stwierdzenie nieważności dotyczy zawsze całości decyzji, nigdy części. Może dotyczyć rozstrzygnięć ostatecznych i nieostatecznych. Na prawach strony tylko decyzji ostatecznych.

O stwierdzenie nieważności decyzji nieostatecznych może wystąpić organ nadzoru, gdyż nie przysługują mu zwyczajne środki prawne.

Musi wystąpić jedna z przesłanek pozytywnych...

Istnieją dwie negatywne przesłanki:

  1. Termin. Termin 10 lat ale dotyczy myślnika 1,2,4,i 7

  2. Nieodwracalność skutków prawnych decyzji tj gdy nie można stwierdzić nieważności decyzji nieodwracalnej.

Postępowania

Wszczęcie postępowania następuje na żądanie strony, z urzędu, albo w wyniku sprzeciwu prokuratora.

W każdym czasie można złożyć wniosek. Jeżeli organ odmawia wszczęcia postępowania to następuje to w drodze decyzji.

Jest to postępowanie dewolutywne, czyli stwierdza nieważność organ wyższego stopnia( w przypadku decyzji SKO i ministra stwierdzają oni sami)

Jest to względnie suspensywne czyli organ może wstrzymać wykonanie decyzji ale nie musi.

Efekt postępowania.

  1. Decyzja odmawiająca o stwierdzenie nieważności.

  2. Decyzja stwierdzająca nieważność decyzji (sprawa wraca do organu w zależności gdzie się skończyła)

  3. Decyzja stwierdzająca wydanie zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa ( gdy minie 10-letni termin)

11.05.2003

24.05.2003

22.06.2003

Egzekucja z praw z papierów wartościowych

Egzekucja prowadzona jest wspólnie z rachunku bankowego i rachunku papierów wartościowych.

Zajęcia dokonuje się przez przesłanie do podmiotu o zajęciu praw oraz do właściciela.

Organ wzywa zobowiązanego do określenia w ciągu 7 dni w jakiej kolejności i cenie zbyć papiery wartościowe. Organ nie musi w tym zakresie posiadać wiedzy.

Gdy zobowiązany prześle taką informacją to realizuje się jego zlecenie w ciągu kolejnych 5 dni transakcyjnych. Gdyby nie odpowiedział lub transakcja nie dojdzie do skutku to organ samodzielnie przystępuje do sprzedaży. Istotna jest kolejność sprzedaży. Organ ustala to tak, że w pierwszej kolejności te papiery w odniesieniu do których może wygenerować największy zysk lub najmniejszą stratę w stosunku do tej wartości.

Egzekucja z praw z papierów nie zapisanych na rachunku, to musi być dokument potwierdzający posiadanie dokumentu sporządza się protokół przejęcia i przeznacza do sprzedaży /biura maklerskie/

Egzekucja z weksla

Weksel - papier wartościowy, w którym wystawca przyrzeka zapłatę oznaczonej sumy pieniężnej albo poleca jej zapłatę osobie trzeciej przyjmując bezwarunkową odpowiedzialność za tę zapłatę. Egzekucja odbywa się przez odbiór weksla potwierdzony protokołem zajęcia. Organ egzekucyjny wzywa trasata /tego który ma uiścić sumę pieniężną/ aby nie uiszczał sumy wekslowej prawnemu posiadaczowi weksla, ale aby w terminie wykupu wpłacił js organowi egzekucyjnemu.

Jeśli termin wykupu weksla jest długi organ ma możliwość sprzedaży weksla. Prawo wekslowe dopuszcza zakaz indosowania weksla - zakaz przenoszenia weksla na inną osobę. W przypadku takiego weksla sprzedawana jest wierzytelność wynikająca z weksla, cesja tej wierzytelności.

Egzekucja z praw autorskich, majątkowych oraz z praw własności przemysłowej.

(znak towarowy, patent , wzór itp. - prawa własności przemysłowej) Sporządza się protokół zajęcia, ale w większości przypadków poza prawami autorskimi przesyła się informację do urzędu patentowego o zajęciu praw.

Nie wszystkie prawa podlegają zajęciu np. prawa autorskie za życia ich twórcy z wyjątkiem wymaganych wierzytelności.

Zajęciu nie mogą podlegać prawa do utworu nie opublikowanego, jeśli spadkobiercy sprzeciwiają się takiej egzekucji i twórca chciał nie rozpowszechniania utworu.

Nie mogą być zajęte prawa własności przemysłowej o charakterze tajnym /cele wojskowe itd./ w protokole zajęcia dokonuje się oszacowania wartości praw, zajęciu podlega taka część, która zabezpiecza zobowiązanie. Gdy zostanie osiągnięta przez organ suma zobowiązania, to organ może zwolnić z dalszego zajęcia praw.

Egzekucja należności /pieniężnych/ w spółce z o.o.

Udział stanowi jednostkę kapitału z którą wiążą się pewne prawa i obowiązki. Zawiadamiana jest spółka o dokonaniu zajęcia i zobowiązuje się nią aby nie wypłacała żadnych wierzytelności związanych z udziałem. Zawiadomienie przesyła się także do Krajowego Rejestru Sądowego. Od momentu zajęcia wspólnik nie może zarządzać udziałem. Wpis do Krajowego rejestru Sądowego zawiera wszystkie dane o spółce. Może być tak, że zajęcie nie prowadzi do zabezpieczenia wierzytelności, to organ zwraca się o dokonanie sprzedaży udziału do...

W umowie spółki mogą być zawarte ograniczenia dot. zbycia udziału. Cena udziału może być ceną oszacowaną przez biegłego. Gdy wskazana osoba nie chce kupić, to można dokonać zwykłej sprzedaży.

Egzekucja z ruchomości

Jest to trudny środek egzekucyjny, powoduje uszczerbek w majątku. Zajęciu podlegają ruchomości będące własnością skazanego, bez względu na to w czyim władaniu się znajduję. Pewne ruchomości podlegają wyłączeniu lub organ egzekucyjny może wyłączyć z egzekucji. Nie podlegają ruchomości, których wartość przekracza wysokość należności. Przedmiotem zajęcia może być współwłasność. Dalszy tryb zależy od tego co postanowią współwłaściciele, jeśli zgodzą się na sprzedaż to dokonuje się podziału, a gdy nie zgodzą się to sprzedaje się tylko udział we współwłasności. Pierwszeństwo nabycia współwłasności mają współwłaściciele, jeśli nie są zainteresowani, to można zbyć innym osobom.

Skutki prawne zajęcia: uniemożliwia dysponowanie ruchomością. Na zajętych przedmiotach umieszcza się informację o zajęciu i sporządza protokół zajęcia. Gdyby ruchomość zajęta została sprzedana to sprzedający podlega odpowiedzialności karnej.

W protokole zajęcia opisuje się wg cech indywidualnych każdą ruchomość w miarę możliwości w celu jej indywidualizacji. Wycenia się wartość ruchomości - poborca skarbowy tego dokonuje, właściciel może przedstawić dokumenty świadczone o wartości ruchomości. Jeśli zobowiązany z ceną się nie zgadza w ciągu 5 dni może złożyć skargę i wówczas dokonuje wyceny biegły skarbowy. Ruchomość pozostaje pod dozorem zobowiązanego, ale jeśli nie daje on rękojmi należytego przechowywania ruchomości /organ miał już do czynienia z tą osobą, lub gdy zobowiązany nie chciał podpisać protokołu zajęcia/ w takiej sytuacji ruchomości oddaje się pod odpłatny dozór, zobowiązany musi pokryć koszty dozoru.

Drugim etapem egzekucji po zajęciu jest sprzedaż. Od momentu zajęcia do sprzedaży winno upłynąć 7 dni, ale są wyjątki, gdy sprzedaż może nastąpić bezpośrednio po zajęciu:

Ustawodawca przewidział 5 sposobów sprzedaży:

wybór sposobu sprzedaży należy do organu egzekucyjnego. Ustawodawca wskazuje na preferencje dot. licytacji.

Miejsce licytacji wyznacza organ - ogłasza na 3 dni przed licytacją

W przypadku sprzedaży natychmiastowej na godzinę przed licytacją. Obwieszczenia muszą pojawić się w siedzibie organu i organ może zdecydować, że również w innych miejscach. Gdy wartość sprzedawanej ruchomości przekracza 4,5 tys. zł to ogłoszenie musi być w prasie.

Osoby chcące przystąpić do licytacji muszą złożyć wadium - 10% kwoty oszacowania. Wadium zalicza się na poczet ceny sprzedaży lub zwraca. W licytacji musi uczestniczyć co najmniej 2 uczestników. Wyłączeniu podlegają: zobowiązany, pracownicy organu egzekucyjnego oraz ich rodziny. Pracownicy żadnego z organu egzekucyjnego w danej miejscowości nie mogą uczestniczyć w licytacji. Licytacja odbywa się ustnie, najpierw cena wywoławcza, potem postąpienia. Można kupić ruchomość za cenę wywołania.

W pierwszej licytacji cena wywołania wynosi 75% ceny oszacowania

w drugiej 50%. Licytacja kończy się przybiciem.

Skuteczność udziału w licytacji zależy od uiszczenia ceny. Nabywca musi uiścić po udzieleniu przybicia cenę wywołania lub przedstawić czek z potwierdzeniem, jeśli tego nie zrobi traci prawo. W przypadku nie spełnienia warunku licytacja prowadzona jest dalej na tych samych zasadach. Wpłaty nabywca musi dokonać do następnego dnia. Jeśli nie dokona traci prawo do ceny wywołania.

Nabywca ruchomości po licytacji nie może ubiegać się o unieważnienie licytacji z powodu ceny lub wad ruchomości. Ma obowiązek natychmiastowego odbioru ruchomości. W przypadku nieodebrania obciążany jest kosztem dozoru. Wydanie rzeczy wstrzymywanie jest przez złożenie skargi na przebieg licytacji. Mogą ją złożyć: zobowiązany, wierzyciel, uczestnicy. Jeśli nie zostanie skarga rozpatrzona w ciągu 7 dni nabywca może zrzec się rzeczy i do zwrotu całej kwoty zapłaty. Skargę można złożyć w terminie 7 dni od zakończenia licytacji. Jeśli nabywca dalej zbył już nieruchomość to licytacji nie można unieważnić. Gdyby doszło do naruszenia przepisów licytacji to zobowiązanemu należy się odszkodowanie /w przypadku stwierdzenia szkody/

Pozostałe formy: przetarg ofert może odbyć się za zgodą wierzyciela i zobowiązanego. Ogłoszenie odbywa się jak przy licytacji. Kryterium o wyborze oferty stanowi cena.

Otwarcie ofert następuje przez podanie imienia i nazwiska i ceny oferenta. Jeśli nie powiedzie się sprzedaż to przeprowadza się licytację. Ostateczną formą sprzedaży jest sprzedaż z wolnej ręki. Wówczas cenę ustala organ egzekucyjny, ale nie może być niższa niż 1/3 wartości oszacowania. Jeśli sprzedaż w tym trybie się nie uda to organ sprzedaje ruchomość jednostkom ... po cenie.... jeśli i to nie powiedzie się to oferuje sprzedaż podmiotom prowadzącym skup surowców wtórnych. Jeśli to się nie powiedzie to następuje zwrot właścicielowi - zobowiązanemu, który pokrywa wszelkie koszty prób sprzedaży.

Egzekucja z nieruchomości

Stosowana rzadko, gdyż zobowiązanie musi przekraczać wartość nieruchomości. Można taką egzekucję zastosować gdy:

można wyróżnić etapy egzekucji:

  1. zajęcie

  2. opis i oszacowanie wartości

  3. licytacja

  4. przybicie

  5. przyznanie własności

zajęcie - rozpoczyna egzekucję, polega na wezwaniu zobowiązanego do zapłaty należności w ciągu 14 dni pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania i równocześnie zawiadamiany jest sąd prowadzący księgę wieczystą. Obejmuje nieruchomość oraz pożytki z nieruchomości. Skutkiem zajęcia jest uniemożliwienie zbycia nieruchomości. Po zajęciu rozporządzenie nieruchomością nie ma wpływu na czynności egzekucyjne. Nabywca wstępuje w prawa i obowiązki egzekucyjne. Można nabyć taką nieruchomość, ale należy liczyć się z tym, że może ona podlegać licytacji. Zarząd pozostaje w gestii zobowiązanego, jeśli nie spełnia on warunku można zarząd przekazać innej osobie - zarządcy, któremu przysługuje wynagrodzenie, a pożytki z nieruchomości jest zobowiązany przekazywać do organu egzekucyjnego na pokrycie kosztów egzekucyjnych. Zarządca ma obowiązek ponoszenia kosztów bieżących związanych z nieruchomością.

Opis i oszacowanie - wstępnie ustala się stan prawny nieruchomości i uczestników postępowania. Są nimi nie tylko zobowiązany i wierzyciel ale wszelkie osoby posiadające uprawnienia do nieruchomości /np. najemcy/. Uczestnicy postępowania muszą być zawiadomieni w ciągu 14 dni o przystąpieniu do opisu i oszacowania. Sporządza się protokół opisu nieruchomości określając wszystkie czynniki wpływające na wartość nieruchomości.

Następuje oszacowanie wartości nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego w oparciu o opis. Opis i oszacowanie dostarczane jest wszystkim uczestnikom postępowania i mają oni 14 dni na wniesienie zarzutów. Podczas sporządzania opisu i oszacowania zobowiązany może złożyć wniosek o sprzedanie tylko części nieruchomości. Organ może o tym zdecydować z urzędu. Jeśli nieruchomość jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona na cele publiczne, to występuje się do jednostki samorządu terytorialnego, aby w ciągu 3 miesięcy oświadczyła o skorzystaniu z prawa pierwokupu /po dokonaniu opisu i oszacowania/. Jeśli jednostka skorzysta to musi zapłacić cenę oszacowania, jeśli nie to następują kolejne czynności egzekucji.

Licytacja - można przeprowadzić po co najmniej 30 dniach od dokonania opisu i oszacowania. Organ musi o przeprowadzeniu licytacji ogłosić w swojej siedzibie i siedzibie organu gminy. Jeśli wartość nieruchomości przekracza 83.600 zł to musi ogłosić w prasie.

Zobowiązany może zarządzić ogłoszenie w inny sposób i ponosi koszt. Licytacja może odbyć się w obecności jednego licytanta, warunkiem jest wpłacenie wadium. Krąg osób wyłączonych jest szerszy niż przy ruchomościach: zobowiązany i jego rodzina, podmioty które potrzebują zezwolenia na zakup nieruchomości, członkowie organu egzekucyjnego i ich rodziny.

Prowadzący licytację określa przedmiot licytacji /prawa ciążące na nieruchomości/ w pierwszej licytacji cena wywoławcza 75% wartości w drugiej 70% w trzeciej 65% wartości nieruchomości. Istnieje możliwość przeprowadzenia licytacji kilku nieruchomości lub części nieruchomości, a po uzyskaniu potrzebnej kwoty licytację przerywa się. Postąpienie wynosi 1% ceny wywołania. Przepisy przewidują, że zobowiązany może zapłacić należność do zakończenia licytacji. W takim przypadku poborca skarbowy przerywa licytację. Po 2 i 3 licytacji bezskutecznej istnieje możliwość przejęcia nieruchomości przez wierzyciela. Gdyby 3 licytacja się nie powiodła a wierzyciel nie chce przejąć nieruchomości to postępowanie umarza się. Po 12 miesiącach można wszcząć ponownie postępowanie w stosunku do nieruchomości. Koszty wszystkich czynności obciążają zobowiązanego.

Przybicie - organ egzekucyjny wydaje postanowienie o przybiciu, może być wstrzymane jego wydanie o ile została złożona skarga na licytację. Jeśli skarga została potwierdzona przeprowadza się ponowną licytację.

Przyznanie własności - musi się uprawomocnić postanowienie o przybiciu /7 dni/. Wzywa się licytanta do zapłaty ceny w ciągu 14 dni. Na wniosek osoby, która wygrała licytację termin może być wydłużony do 3 miesięcy. Po uiszczeniu ceny wydawane jest postanowienie o przyznaniu własności. Postanowienie umożliwia dokonanie wpisu do księgi wieczystej nowego właściciela. Kończy to procedurę egzekucji z nieruchomości.

Efektem egzekucji pieniężnych jest uzyskanie kwot. Kolejność zaspokajania wierzytelności z egzekucji pieniężnych:

Jeśli nie można wszystkich wierzytelności pokryć w całości to dokonuje się spłaty proporcjonalnej.

Obowiązki o charakterze niepieniężnym - egzekucja

Grzywna w celu przymuszenia - brak realizacji obowiązku w terminie - środek o charakterze przymuszającym, nie prowadzi do wykonania obowiązku a ma wywrzeć pośredni przymus. Gdy egzekucja dot. znoszenia lub zaniechania. Dotyczy to egzekucji obowiązków o charakterze osobistym np. szczepienie ochronne. Również w innych przypadkach można stosować grzywnę. Można nakładać na osoby fizyczne jak i na osoby prawne i jednostki nie posiadające osobowości prawnej. Grzywna może być nakładana kilkakrotnie w tej samej lub większej wysokości. Są pewne granice:

w przypadku wykonania obowiązku a nie uiszczenia grzywny następuje umorzenie grzywny. Istotą jest wykonanie obowiązek.

Gdy grzywna została zapłacona a obowiązek wykonany, to podmiot może wystąpić o zwrot grzywny.

Wykonanie zastępcze - dotyczy wykonania obowiązku przez osobę trzecią w zamian za zobowiązanego. Wykonanie następuje na zlecenie organu egzekucyjnego na koszt zobowiązanego. Wzywa się zobowiązanego do dobrowolnego wykonania obowiązku pod rygorem wykonania zastępczego.

Stosunek administracyjno-prawny - organ-zobowiązany. Stosunek - organ egzekucyjny wykonawca - stosunek cywilnoprawny. Wykonawca-zobowiązany stosunek cywilno-prawny. Wykonawca odpowiada wobec zobowiązanego za rzetelne wykonanie robót. Zobowiązany pilnuje wykonawcy w kwestii rzetelnego wykonania. Zobowiązany może wystąpić do organu o zaniechanie stosowania wykonania zastępczego, ale warunkiem jest, że wykonawca się na to zgadza. Decyzja należy do organu. Bez zgody wykonawcy nie jest to możliwe. Jeśli zobowiązany nie zapłaci to należności ściąga się w drodze egzekucji administracyjnej.

Odebranie rzeczy ruchomej - ma miejsce gdy zobowiązany ma obowiązek wydania rzeczy np. zwrot unieważnionego paszportu. Z zasady odebranie ma charakter trwały. W wyjątkowych sytuacjach może to dotyczyć określonego czasu /oględziny nieruchomości/. Mamy z tym do czynienia również gdy jest egzekwowany obowiązek zniszczenia rzeczy - względy sanitarne, choroba zakaźna. Nie gra roli kto jest właścicielem przedmiotu. W przypadku egzekwowania obowiązku ujawnienie posiadania rzeczy - najczęściej odebranie czasowe.

Opróżnienie lokalu lub odebranie nieruchomości - dot. trwałego odebrania lub ograniczenia na jakiś czas - powódź i prowadzenie akcji ratunkowej, prowadzenie badań geologicznych związanych z poszukiwaniem kopalin. Egzekucja prowadzona jest przeciwko wszystkim zajmującym lub posiadającym nieruchomość. Najpierw usuwane są z nieruchomości ruchomości, które oddaje się zobowiązanemu lub pod dozór. Jeśli koszt dozoru przekracza wartość nieruchomości to może być ona sprzedana. Po opróżnieniu egzekutor wzywa osoby do opuszczenia nieruchomości z zagrożeniem zastosowania przymusu bezpośredniego.

Przymus bezpośredni - rozumie się przez to zagrożenie zastosowania pewnych środków jak i ich zastosowanie. Celem jest przełamanie oporu zobowiązanego albo innych osób uniemożliwiających wykonanie obowiązku. Przepisy szczególne decydują jakie to są środki - fizyczne, techniczne, chemiczne itp. przymus może być stosowany jako środek samoistny oraz jako środek pomocniczy.

Przebieg postępowania egzekucyjnego

Przebieg postępowania egzekucyjnego zależy od środków stosowanych.

Wszczęcie postępowania następuje zawsze na wniosek wierzyciela, który musi wystawić tytuł wykonawszy. Gdy wierzyciel jest organem egzekucyjnym wszczyna postępowanie z urzędu.

Po wpłynięciu wniosku organ bada dopuszczalność egzekucji, nie bada zasadności lecz czy obowiązek podlega egzekucji, ma prawną podstawę, czy doręczono upomnienie, czy tytuł wykonawczy spełnia wymogi. Jeśli nie to zwraca się tytuł wykonawczy wierzycielowi. Dokonuje się to w formie postanowienia na które służy zażalenie. Jeżeli egzekucja jest dopuszczalna to nadawana jest klauzula o skierowaniu tytułu do egzekucji. Wybierany jest środek egzekucyjny. Dalej prowadzone są środki egzekucyjne aż do wykonania obowiązku.

Wykonanie obowiązku przesądza o zakończeniu postępowania.

W postępowaniu egzekucyjnym mamy do czynienie ze środkami prawnymi służącymi do weryfikowania aktów lub czynności podejmowanych w sprawach postępowania egzekucyjnego.

Zarzut - środek charakterystyczny dla postępowania administracyjnego, jedynym podmiotem jest zobowiązany ma na to 7 dni od doręczenia tytułu wykonawczego, przysługuje we wstępnej fazie postępowania. Rozpatruje zarzut organ egzekucyjny. Podstawami zarzutu może być:

Organ egzekucyjny zasięga stanowiska wierzyciela. Wierzyciel wydaje postanowienie na które służy zażalenie. Dalej postanowienie wydaje organ egzekucyjny i dłuży zażalenie.

Wniosek o wyłączenie prawa majątkowego lub rzeczy spod egzekucji - składa osoba trzecia, która rości sobie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego. Ma na to 14 dni od momentu gdy dowiedziała się o egzekucji. Organ ma 14 dni na uznanie lub odrzucenie wniosku z wyjątkiem rzeczy ulegających szybkiemu zepsuciu. Osoba, która zgłasza wniosek może dokonać wpłaty depozytu za rzecz i dokonuje odbioru, a postępowanie toczy się dalej.

Powództwo opozycyjne - ... dotyczy obowiązków o charakterze cywilno-prawnym. Rada Ministrów może ustalić jakie obowiązki podlegają egzekucji administracyjnej.

Powództwo ekscydencyjne - powództwo przeciw egzekucyjne osoby trzeciej. Szczególne powództwo, nie jest konieczne wyczerpanie .... orzeczenie sądu jest rozstrzygające dla organu administracji.

Koszty egzekucyjne

Wyróżniamy trzy rodzaje kosztów:

Koszty obciążają z reguły zobowiązanego, w wyjątkowych sytuacjach obciążają wierzyciela, gdy spowodował niezgodne z prawem prowadzenie egzekucji np. nie było obowiązku.

Jeśli nie można ściągnąć od zobowiązanego to obciążają wierzyciela. Wierzyciela obciążają koszty przekazania należności. W jednej sytuacji koszty obciążają organ, jeśli prowadził ze swojej winy niezgodną z prawem egzekucję.

Jeśli zobowiązany nie zapłaci kosztów to są ściągane w drodze egzekucji administracyjnej. Może starać się o ulgi, o których uznaniowo decyduje organ. Zobowiązany musi wykazać, że koszty stanowiłyby dla niego obciążenie, gdy przemawia za tym ważny interes publiczny, jeśli ściągnięcie kosztów spowodowałoby niewspółmierne wydatki egzekucyjne. Gdy organ umarza to decyduje w jakiej części i w pierwszej kolejności umarza opłatę manipulacyjną. Organ może rozłożyć na raty.

Opłata komornicza nie stanowi już kosztu i nakładana jest na wierzyciela i stanowi 5% faktycznie przekazanych wierzycielowi należności.

Postępowanie sądowo-administracyjne

Jednoinstancyjne sądownictwo administracyjne do końca 2003 r. będą wojewódzkie sądy administracyjne i NSA

Jest to sądownictwo wyodrębnione z sądownictwa powszechnego.

Sąd najwyższy sprawuje nadzór jurysdykacyjny nad NSA

NSA działa w Warszawie i ośrodkach zamiejscowych - 11

Najnowszy powstał w Bydgoszczy. Ośrodki zamiejscowe przekształcą się w Wojewódzkie Sądy Administracyjne /16/.

NSA dzieli się na Izby:

  1. finansową

  2. ogólnoadministracyjną

Będą 3 - jeszcze gospodarcza, sprawy budżetu będą w zakresie izby gospodarczej.

W skład NSA wchodzą Prezes i Wiceprezesi, Prezesi izb i ośrodków zamiejscowych i sędziowie.

Sędzia sądu może być jedynie obywatel polski, korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich. Musi posiadać tytuł magistra prawa mieć ukończone 35 lat oraz przepracowania 10 lat na stanowisku sędziego prokuratora adwokata, notariusza, radcy prawnego. Wyjątek dot. doktorów habilitowanych prawa. Sędziowie są niezawiśli.

Zwiększy się nadzór Prezesa Sądu Najwyższego od 2004 r.

Organami sądu są:

właściwość NSA - ośrodki zamiejscowe mają przyporządkowane województwa.

Właściwość rzeczowa - enumeracja pozytywna i negatywna

Sąd orzeka w sprawach skarg na:

Sąd udziela odpowiedzi na pytania prawne SKO

Co nie podlega kontroli:

Warunkiem rozpoznania skargi jest wyczerpanie środków odwoławczych.

Kontrola sądowa jest kontrolą z punktu widzenia legalności.

Postępowanie przed NSA

Sąd wszczyna postępowanie na podstawie skargi nigdy z urzędu.

Podmiotami uprawnionymi do wniesienia skargi są:

Stronami postępowania są: skarżący, organ zaskarżony, ale to nie wszyscy uczestnicy postępowania. Mogło być kilka stron, wszyscy ci są uczestnikami postępowania na prawach strony np. prokurator lub rzecznik praw obywatelskich - mogą zgłosić uczestnictwo.

Osoby fizyczne mogą działać w postępowaniu osobiście lub przez pełnomocników. Osoby prawne natomiast przez organy lub pełnomocników.

Przesłanką pozytywna jest wyczerpanie środków odwoławczych. Jeśli nie było środków odwoławczych /uchwały organów/, to należy wezwać organ do usunięcia naruszenia prawa. Po 30 dniach takiego wezwania można złożyć skargę.

Przesłanka negatywna - nie może toczyć się postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności postępowania lub unieważnienia lub uchylenia decyzji. Do czasu rozstrzygnięcia postępowania administracyjnego zawiesza się postępowanie sądowe.

Skargę wnosi się bezpośrednio do NSA /będzie w sposób pośredni przez organ/ w ciągu 30 dni od doręczenia rozstrzygnięcia w sprawie, RPO i Prokurator mają 6 miesięcy. Są terminy szczególne np. po roku na uchwałę rady gminy.

Skarga nie jest suspensywna co oznacza, że nie wstrzymuje wykonania aktu administracyjnego. Jest aktem formalnym, ustawowo określona jest zawartość skargi. Jeśli są w niej braki. W skardze musi być wskazanie naruszenia prawa. Sąd wyznacza termin do usunięcia braków, a w przypadku braku uzupełnienia następuje odrzucenie skargi.

Sąd przesyła odpis skargi organowi, który w ciągu 30 dni musi nadesłać akta sprawy wraz z odpowiedzią na skargę. Ustawa umożliwia organowi samokontrolę aktu, może on w całości uwzględnić skargę. Może to zrobić do dnia wyznaczenia rozprawy.

Przebieg postępowania przed NSA

Przewodniczący ośrodka zamiejscowego zarządza kompletowanie akt, wyznacza skład sędziowski, wyznacza termin rozprawy, chyba że następuje odrzucenie skargi.

Z powodów np. nie uiszczenia odpisu po wezwaniu.

Sąd orzeka na podstawie akt sprawy. Gdy nie nadesłano akt sprawy to sąd może orzec na podstawie skargi, ale tylko wtedy, gdy nie wzbudza ona wątpliwości.

Z zasady sąd rozpatruje sprawy na rozprawie. Jedyny wyjątek jest gdy skarga jest objęta wadą nieważności - posiedzenie niejawne. Powiadomienie uczestników rozprawy musi nastąpić na 7 dni przed rozprawą. Sąd może zdecydować o obowiązkowym stawiennictwie. Skarżący może cofnąć skargę. Nie wiąże to jednak sądu. Sąd w takim przypadku umarza postępowania. Orzeczenia sądu zapadają w składzie orzekającym trzy osobowym, może wystąpić o przekazanie sprawy do rozpatrzenia w składzie 7 osobowym. Izba lub połączone izby mogą tylko udzielać wskazówek. Pytania prawne są rozpatrywane w składzie 5 osobowym.

NSA może umorzyć postępowanie w przypadku:

zasady orzekania NSA: sąd nie jest związany granicami skargi,

ustawa wprowadza zakaz działania na niekorzyść skarżącego - wyjątek gdy w grę wchodzą wady z art.156 kpa to sąd nie musi rozpatrywać czy jest to z korzyścią czy nie.

Sąd może przeprowadzić posiłkowe postępowanie dowodowe, ale dot. to dowodów z dokumentów. Gdyby się okazało, że potrzebne są inne dowody to sąd może przekazać do ponownego postępowania ze wskazaniem.

Gdy sąd uzna skargę uchyla decyzję. W przypadku ..., przesłanek do wznowienia postępowania, innych naruszeń proceduralnych wpływających na wynik postępowania.

Sąd może stwierdzić nieważność decyzji /art.156 kpa/

Sąd może orzec stwierdzenie niezgodności z prawem decyzji /upłyną terminy do stwierdzenia nieważności/.

W przypadku czynności z zakresu administracji, to sąd może stwierdzić bezskuteczność czynności, może stwierdzić w wyroku uprawnienie lub obowiązek - orzeka merytorycznie co jest wyjątkiem z reguły orzeka kasacyjnie.

W przypadku aktów prawa miejscowego sąd może stwierdzić ich nieważność w całości lub części.

W przypadku aktów nadzoru nad samorządem terytorialnym - może je uchylić.

W przypadku bezczynności może zobowiązać do wydania aktu lub podjęcia czynności

W przypadku oddalenia skargi /z przyczyn merytorycznych/ gdy stwierdza, że nie doszło do naruszenia prawa sąd rozstrzyga sprawy wyrokiem lub postanowieniem.

Wyrok rozstrzyga sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa. Postanowienia dot. kwestii proceduralnych. Z reguły sąd orzeka po zakończeniu sprawy, może odroczyć ogłoszenie orzeczenia do 2 tygodni. W tym czasie musi być przeprowadzona narada sędziów /niejawna/

Jeśli w trakcie narady wyjdą nowe okoliczności to sąd może ...

W ciągu 30 dni od wydania orzeczenia sporządza się uzasadnienie. Orzeczenia sądu są prawomocne.

Skutki prawne orzeczeń

Postanowienia wywierają skutki...

Wyroki wywołują skutki i procesowe /koniec procedury/ i materialne /zależy od sprawy i wyroku/

Sąd jest sądem kasacyjnym, kieruje sprawy do ponownego rozpatrzenia organu administracji, który wyda nowy akt podlegający środkom odwoławczym.

Ocena prawna sądu wiąże w sprawie organ /nie może wydać identycznego aktu ponownie/.

Skutkiem materialnym może być roszczenie odszkodowawcze.

środki dyscyplinujące:

zaskarżanie orzeczeń NSA

prawomocne orzeczenia NSA mogą być wzruszone wskutek nadzwyczajnych środków prawnych.

  1. rewizja nadzwyczajna - wnoszona do Sądu Najwyższego, może ją wnieść Prezes NSA, Pierwszy Prezes Sądu najwyższego, Rzecznik Praw Obywatelskich, prokurator Generalny jeśli orzeczenie rażąco narusza prawo lub interes RP. Termin do wniesienia - 6 miesięcy od wydania orzeczenia. Sąd Najwyższy działa jako sąd kasacyjny - kieruje sprawę do ponownego rozpatrzenia. /nadzór judykacyjny/

  2. wznowienie postępowania - przesłanki do wznowienia przyjęto z Kodeksu cywilnego, sąd może wznowić z urzędu lub na wniosek uczestnika postępowania. Przesłanki: w składzie sądu osoba nieuprawniona lub podlegająca wyłączeniu; strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, albo była nienależycie reprezentowana; jeśli w skutek naruszenia przepisów strona była pozbawiona możliwości działania; gdy orzeczenie zostało oparte na podrobionym dokumencie lub wyrok uzyskano za pomocą przestępstwa; gdy wyrok zapadł na podstawie aktu normatywnego, który został uznany za niezgodny z konstytucją, umowa międzynarodową lub ustawą. Na wznowienie postępowania jest 10 lat.

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl <<<>>> Zacznij zarabiać http://partner.e-sciagi.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
postepowanie administracyjne wyklady calosc
postepowanie administracyjne wyklady calosc
postepowanie administracyjne wyklady 3 fragment
Prawo administracyjne calosc , Nauka, Administracja
Postepowanie administracyjne Wykład, Prawo administracyjne
Postępowanie sądowo-adm. - wykład 14, UKSW prawo stacjonarne, Postępowanie administracyjne i sądowo-
postępowanie administracyjne, Prawo administracyjne - wyklady, PRAWO
notatki, Wyklady calosc Prawo Administracyjne
Program wykladu z postepowania administracyjnego, Postępowanie Administracyjne
Postepowanie administracyjne W 18.05, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, postępowan
Zasady postępowania administracyjnego - zasada pisemności, nauka administracji
wykład KPA 8, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
wykład KPA 9, II rok Administracja UKSW, postępowanie administracyjne
postepowanie administracyjne - wyklady, prawo
POA wykłady, Postępowanie Administracyjne

więcej podobnych podstron