PYTANIA Z MIKROEKONOMII -2008/09 do 2009/06

WYKRESY A EKONOMIA-

1.Prosta przechodzi przez punkty o współrzędnych (x=5 ;y=13) oraz (x=3 ;y=8). Ile wynosi jej nachylenie ? -2,5

2.Nachylenie prostej poziomej wynosi ..zero… a prostej pionowej nieokreślona

3.Czy stwierdzenie to jest prawdziwe? Prosta ilustrująca zależności miedzy dwiema zmiennymi ma takie same nachylenie w każdym punkcie (tak , nie)

4.Czy stwierdzenie to jest prawdziwe ? Styczna do krzywej w punkcie maksimum lub minimum jest pozioma (tak, nie)

5.Czy poniższe stwierdzenie opisuje zależność pozytywną między zmiennymi? Prosta będąca wykresem ma nachylenie dodatnie (tak, nie)

6.Jeżeli krzywa ma nachylenie równe zero to krzywa ta przechodzi przez początek układu współrzędnych (prawda, fałsz)

7.Wykres funkcji popytu jest przykładem zależności (pozytywnej / negatywnej)

8.Graficzną interpretacją nieliniowej zależności funkcyjnej między zmiennymi jest krzywa -linia krzywa

9.Krzywa utargu całkowitego jest przykładem relacji (liniowej / nieliniowej).

10.Ile wynosi nachylenie krzywej nieliniowej mierzonej wzdłuż łuku ? Na osi X nastąpił wzrost z 2 do 4 a na osi Y spadek z 4 do 2,5 - -3/4

11.Szeregi czasowe pokazują jak zmieniają się …wielkości ekonomiczne w czasie

12. Zmienna niezależna to taka zmienna która… wpływa na zachowanie innej zmiennej (zależnej)

13. Wykresy pokazujące zależność między dwiema zmiennymi konstruowane są przy przyjęciu założenia ceteris paribus .Oznacza ono że … nie zmieniają się wszystkie inne czynniki wpływające na wielkość zmiennej zależnej

14. Nachylenie linii prostej na wykresie równe zero oznacza ,że wartość zmiennej zależnej jest stała i nie zmienia się … przy zmianach wartości zmiennej niezależnej

15. Nachylenie linii prostej na wykresie dążące do nieskończoności oznacza że zmienna niezależna przyjmuje (stałą / zmienną) wartość

16.Nachylenie krzywej w każdym punkcie jest wyznaczone przez nachylenie stycznej wystawionej w tym punkcie (prawda /fałsz)

ODPOWIEDZI- i liczba punktów

1-2,5 ; 2

2-zero ,nieokreślona ;1

3-tak ;1

4-tak ;1

5-tak ;1

6-fałsz;1

7-negatywnej ;1

8-krzywa (linia krzywa) ;1

9-nieliniowej; 1

10- -3/4; 2

11-wielkości ekonomiczne w czasie ;1

12-wpływa na zachowanie innej zmiennej (zależnej) ;1

13-nie zmieniają się wszystkie inne czynniki wpływające na wielkość zmiennej zależnej ;2

14- przy zmianach wartości zmiennej niezależnej ;1

15-stałą ; 1

16- prawda ;1

CENY

1.Czym się różni cena absolutna od ceny relatywnej?

Cena relatywna - relacja ceny jednego dobra do ceny innego dobra. Cena relatywna informuje potencjalnych nabywców danego dobra, o ilości innych dóbr, które należy poświęcić aby towar nabyć.

Podstawą decyzji zarówno konsumentów, jak i producentów jest nie cena absolutna (czyli kwota pieniędzy, którą musimy wydać na zakup np. butów, telewizora. 1 kg jabłek itp.), ale cena relatywna, a więc ilość dóbr i usług, którą poświęcamy w momencie zakupu jednostki określonego dobra lub usługi (np. co mogę kupić za paczkę papierosów ...)
2.Funkcja informacyjna cen - polega ona na tym, że cena jest jednym z podstawowych elementów, którym kierują się zarówno producenci jak i konsumenci odnośnie lokowania swoich zasobów pieniężnych. Prościej mówiąc to cena decyduje przede wszystkim o tym na co konsumenci wydadzą swoje pieniądze

, a tym samym decyduje o tym co będą produkować producenci, i gzie oni zakupią niezbędne czynniki potrzebne im do prodkucji (czyli gdzie kupią np. materiały).

3.Funkcja rozdzielcza (dystrybucyjna )cen- narzędzie podziału towarów i usług a także przesuwania dochodów od jednych grup społecznych do innych oraz do budżetu państwa. Przedsiębiorstwa oligopolistyczne i monopolistyczne ustalają zwykle ceny na poziomie umożliwiającym osiąganie zysku wyższego od przeciętnego, przechwytując w ten sposób dochody przedsiębiorstw niezmonopolizowanych i konsumentów. Także i państwo dokonuje redystrybucji dochodów za pomocą cen, różnicując ich obciążenie podatkami lub dotując niektóre towary i usługi;

4.Funkcja redystrybucyjna cen- (wtórny podział, rozdział). Ceny są narzędziem podziału dóbr i usług, oraz przesuwania dochodów od jednych grup społecznych do innych i do budżetu państwa. Państwo również może dokonywać redystrybucji dochodów przy pomocy cen - różnicując obciążenie cen podatkami, ustalając ceny minimalne / maksymalne czy dotując pewne gałęzie gospodarki.

5.Wartość a cena

Cena - ilość pewnego dobra (najczęściej pieniądza), za przyjęcie której sprzedający jest gotów zrzec się swoich praw do danego dobra, lub też kupujący jest gotów ją kupić, aby do tego dobra nabyć prawa. Cena może dotyczyć m.in. towaru lub usługi. Według większości teorii ekonomicznych cena równa się wartości danego dobra. Według szkoły austriackiej wartość nie jest wielkością obiektywną i taka równość nigdy nie zachodzi, gdyż wtedy nigdy nie doszłoby do wymiany (każda strona musi bardziej wartościować to co otrzymuje od tego co daje w zamian). Poniżej inne definicje ceny:

-Cena - wstępnie ustalona zapłata za określone świadczenia,

-Cena - koszt, który musi być poniesiony w momencie zakupu,

-Cena - wyrzeczenie poniesione przez korzystającego w celu otrzymania wartości, którą wyrób lub usługa reprezentuje,

-Cena - cokolwiek z czego dana osoba musi zrezygnować w zamian za jednostkę nabywanego dobra,

-Cena - pieniężny wyraz wartości.

-Cena - określenie konkurencji firmy

-Cena - pozyskanie nowych nabywców

6.Obiektywna teoria wartości- Na przełomie XVIII i XIX wieku Smith, Ricardo głoszą, że jedynym czynnikiem tworzącym wartości towaru jest praca; kapitał, ziemia umożliwiają tylko pracy tworzenie wartości. Później tą teorię rozwija Marks. Mówi, że wartość towaru określa społecznie niezbędny nakład pracy mierzony czasem pracy. Chodzi tutaj o czas pracy przeważającej części producentów jaki jest potrzebny na wytworzenie jakiegoś towaru. W przeciętnych warunkach technicznych i społecznych wszystkie towary danego rodzaju mają jednakową wartość, niezależnie od indywidualnych nakładów pracy poszczególnych producentów.

Społecznie niezbędny czas pracy i nakład pracy jest na rynku wyrażany za pośrednictwem pieniądza czyli pod postacią cen.

Cena jest pieniężnym wyrażeniem wartości towaru. Wymiana towarów powinna być wymianą równych wartości, ale na rynku ceny ulegają wahaniom, odchylają się od wartości pod wpływem sił popytu i podaży. Odchylenie cen prowadzi do działań przeciwnych czyli zbliżenia cen do wartości, czyli mamy stałą tendencję wahania i zbliżania cen do poziomu określonego przez wartość.

7.Subiektywna teoria wartości -Zjawisko wartości występuje jedynie przy dobrach gospodarczych. Jeżeli jest ich za mało w stosunku do potrzeb to każde z nich nabiera dla jednostki gospodarczej jakiegoś znaczenia. Wartość wynika z użyteczności dóbr oraz ograniczoności w stosunku do rozmiarów potrzeb. Wartość jest zjawiskiem subiektywnym, nie tkwi w dobrach, jest wyrazem stosunku dóbr do potrzeb ludzkich.

8.Neoklasyczna teoria wartości- Chodzi tu o subiektywną interpretację zasad ustalania cen na rynku czyli określenia ich przez krańcową użyteczność dóbr. Wg Marshala cena towaru jest określana z jednej strony przez jego użyteczność krańcową, a z drugiej strony przez krańcowy koszt wytworzenia. Cena towaru ustala się na poziomie przy którym jego krańcowa użyteczność i krańcowy koszt wytworzenia zrównują się czyli koncepcja neoklasyczna różni się od teorii obiektywnej, tym że użyteczność krańcową traktuje się jako czynnik tworzący wartość i przyjmuje za podstawę wartości nie koszty przeciętne lecz koszty krańcowe. Czynniki produkcji (praca, kapitał, ziemia) tworzą wartość. Za usługę świadczoną w produkcji każdy czynnik otrzymuje wynagrodzenie czyli cena towaru to suma nakładów pracy ludzkiej, kapitału, ziemi w postaci kosztu.

9.Ceny kartelowe jako forma cen administrowanych- czyli ceny ustalone przez firmę, która ma wyłączność produkcji i sprzedaży danego towaru albo przez kilku producentów takich samych wyrobów.

-są ustalane albo bezpośrednio jako ceny katalogowe, albo pośrednio jako ceny kalkulacyjne -tutaj określane są jednolite zasady kalkulacji cen.

10.Ceny urzędowe jako forma cen administrowanych- są ustalane przez organy państwowe. Rodzaje towarów, usług, które są tymi cenami objęte mogą być różne w poszczególnych krajach i w czasie. Zwykle cenami urzędowymi obejmuje się ważniejsze towary, usługi np. produkty rolne, energia elektryczna, ważniejsze surowce i paliwa, niektóre podstawowe art. żywnościowe, łączność, komunikacja, usługi komunalne.

11.W przypadkach ustalenia urzędowych cen maksymalnych na towary ,sprzedawcom nie wolno stosować cen (wyższych / niższych)

12.Ceny maksymalne wprowadzane są w sytuacji (braku / nadmiaru dobra na rynku)

13.Ceny maksymalne wprowadzane są w celu ochrony (producentów / konsumentów )

14.Żeby skutkowała cena maksymalna powinna być ustalona (powyżej /poniżej)ceny równowagi

15.Cena maksymalna nałożona na dobro prowadzi do nadwyżki (popytu / podaży)

16.Cena minimalna ma na celu podwyższenie cen dla (producentów / konsumentów)

17.Ustalenie ceny minimalnej oznacza ,że dobro nie może być sprzedawane (powyżej /poniżej)

18. Żeby cena minimalna skutkowała powinna zostać ustalona ( powyżej/ poniżej) ceny równowagi

19. Przy wprowadzeniu ceny minimalnej powstaną ( braki/nadwyżki) podaży.

ODPOWIEDZI -i liczba punktów

1-2 ; 2-3 ; 3-3 ; 4-3 ; 5-3 ;6-3 ; 7-3 ; 8-3 ; 9-2; 10-2 :- pytania do opisania

11-wyższych - 1

12-braku -1

13-konsumentów -1

14-poniżej -1

15-popytu -1

16-producentów- 1

17-poniżej-1

18-powyżej -1

19-nadwyżki-1

KONSUMENT -GOSPODARSTWO DOMOWE

1.Na gruncie ekonomii synonimem słowa „gospodarstwo domowe” jest słowo-… konsument….

2.Wymień dwie ekonomiczne funkcje gospodarstwa domowego… konsumpcyjna , produkcyjna

3.Na czym polega specyfika współczesnej funkcji produkcyjnej gospodarstwa domowego… pozyskania dochodów i praca zarobkowa

4.Gospodarstwo domowe rolnika jest podmiotem działającym w sferze produkcji (prawda /fałsz)

5.Gospodarstwo domowe kieruje się zasadą minimalizacji nakładów niezbędnych do zaspokojenia potrzeb (prawda / fałsz)

6.Czynniki dochodu określające wydatki na konsumpcję- skłonność do konsumpcji

7. Poza dochodowe czynniki określające wydatki na konsumpcję- subiektywne , obiektywne

8.Gospodarstwo domowe utrzymujące się z pracy oferuje na rynku pewną podaż pracy .Podaż ta zależy głównie od czynników dochodowych ,w tym wysokości płacy głównie .Jak związek między podażą pracy a płacą wyjaśniano na gruncie

a)szkoły subiektywno-marginalnej- początkowo głosiła że praca stanowi przykrość ale również i satysfakcję ponieważ pozwala na konsumpcję za otrzymane wynagrodzenie , wysiłek związany z dodatkową pracą od pewnego momentu stale wzrasta a użyteczność z dodatkowych dochodów maleje czyli robotnik będzie zwiększał swój wysiłek do punktu zrównania krańcowej przykrości wynikającej z pracy z krańcową użytecznością otrzymywanego wynagrodzenia, czyli istnieją dodatnie zależności między podażą pracy a płacą , ponieważ przy wyższych płacach powstaje nadwyżka użyteczności nad przykrością co skłania do wysiłku.

b)szkoły neoklasycznej?- uważa że decyzje gospodarstwa domowego podaży pracy zależy od poziomu płac , wysokie płace przywiązują do pracy ale mogą też wpływać na rezygnowanie z niej np. przy wyższych zarobkach głowy rodziny , a 2 pracująca osoba może zrezygnować z pracy Natomiast przy niższych będzie szukać pracy w celu uzupełnienia rodziny .Podobny brak jednoznaczności występuje w kwestii podziału czasu jaki ma gospodarstwo do dyspozycji między czas pracy a czas wolny w wymiarze dnia lub tygodnia , ten dylemat dotyczy głównie społeczeństw bogatych , wysokie stawki płacy mogą skłaniać gospodarstwo domowe do rezygnacji z czasu pracy na rzecz czasu wolnego ale mogą też skłaniać do skracania czasu wolnego jeśli koszty tego czasu staje się zbyt wysokie do relacji niewykorzystania z możliwości zarobkowych

W 1 przypadku mamy do czynienia z ujemnym efektem dochodowych .

W 2 przypadku natomiast z dodatnim efektem satysfakcji wypoczynku przez pracę. czyli można przyjąć że przy wyższym poziomie płaca ,większe znaczenie ma efekt dochodowy a przy niższym efekt substytucyjny to były płacowe czynniki dochodowe wpływające na podział pracy

a) Szkoła subiektywno-marginalna głosiła że praca stanowi przykrość ale i satysfakcje ponieważ pozwala na konsumpcję za otrzymane wynagrodzenie. Wysiłek związany z dodatkowa pracą od pewnego momentu stale wzrasta, a użyteczność z dodatkowych dochodów maleje, czyli robotnik będzie zwiększał swój wysiłek do punktu zrównania krańcowej przykrości wynikającej z pracy, z krańcową użytecznością otrzymywanego wynagrodzenia, czyli istnieje dodatnia zależność między podażą pracy a płacami, ponieważ przy wyższych płacach powstaje nadwyżka użyteczności nad przykrością co skłania do wysiłku.

b) Szkoła neoklasyczna uważa że decyzja gospodarstwa domowego o podaży pracy zależy od poziomu płac. Wysokie płace przyciągają do pracy ale mogą tez wpływać na rezygnowanie z niej np. przy wyższych zarobkach głowy rodziny druga pracująca osoba może rezygnować z pracy, natomiast przy niższych będzie szukać pracy w celu uzupełnienia budżetu rodziny.

9.Pozapłacowe czynniki dochodowe mające wpływ na podaż pracy przez gospodarstwo domowe- podatki , kredyty ,zasiłki

10.Pozadochodowe czynniki mające wpływ na podaż pracy - demograficzne ,wykształcenie ,miejsce zamieszkania

11.Pozycja gospodarstwa domowego w gospodarce centralnie kierowanej i w gospodarce rynkowej-

Głównym wyznacznikiem gospodarki rynkowej są ograniczenia popytowe. Występując jako nabywca dóbr konsumpcyjnych gospodarstwo domowe może dokonywać swobodnych wyborów. Z kolei w roli dostawcy siły roboczej czyli jako sprzedawca musi się liczyć z możliwością bezrobocia. Czyli pozycja gospodarstwa domowego jako nabywcy jest korzystniejsza od jego pozycji jako dostawcy siły roboczej.

W gospodarce centralnie kierowanej jest inaczej. Jest to gospodarka niedoborów. Głównym ograniczeniem jest tutaj bariera podaży, to powoduje niemal powszechne występowanie rynku producenta czyli sytuacja gospodarstw domowych jako nabywców dóbr konsumpcyjnych jest tutaj niekorzystna. W gospodarce centralnie planowanej gospodarstwo domowe ma silną pozycję jako dostawca siły roboczej.

12.Zjawisko polegające na tym że im więcej dobra konsument posiada tym mniejszej satysfakcji dostarcza mu każda kolejna jednostka tego dobra ,nazywamy … malejącą użytecznością krańcową…

Użyteczność osiąganą z każdej skonsumowanej jednostki nazywamy …użytecznością krańcową…

Użyteczność osiągana ze wszystkich skonsumowanych jednostek dobra nazywamy… użytecznością całkowitą…

13. Użyteczność (krańcowa ,całkowita ) rośnie tak długo aż użyteczność (krańcowa, całkowita)stanie się ujemna. Użyteczność krańcowa może się stać ujemna ,jeśli konsument otrzyma zbyt (dużo / mało) jednostek dobra .Jeżeli użyteczność krańcowa stanie się ujemna ,to użyteczność całkowita (rośnie / maleje)

14.Użyteczność krańcowa maleje wtedy ,gdy konsumpcja (maleje / rośnie)

15.Pierwsze prawo Gossena mówi że zadowolenie konsumenta z pierwszej konsumowanej jednostki dobra jest (mniejsze / większe) niż z drugiej i kolejnych.

16.Gdy użyteczność krańcowa jest równa zero , to użyteczność całkowita konsumpcji dobra osiąga maksimum (prawda / fałsz)

17. Konsument powinien nabywać produkt do momentu w którym relacja użyteczności krańcowej produktu do jego ceny stanie się (większa niż / mniejsza niż / dokładnie taka sama jak) w przypadku wszystkich innych produktów

18.Krzywe objętości mają (dodatnie / ujemne) nachylenie (mogą / nie mogą ) się przecinać , są (wypukłe / wklęsłe ) w stosunku do początku układu współrzędnych ,jest (ich nieskończenie wiele/ tylko jedna)

19.W teorii użyteczności w stosunku do zachowania się konsumenta zakłada się że użyteczność (jest / nie jest) liczbowo wymierna ,a w teorii obojętności założenie to (jest / nie jest) przyjmowane jako obowiązujące

20. Mapa obojętności składa się z (trzech / wielu) krzywych obojętności o (różnym / takim samym ) poziomie obojętności i przedstawia gusty konsumentów

21 .Przechodząc na (wyższe / niższe) krzywe obojętności konsument uzyskuje coraz większe wartości użyteczności z konsumowanych koszyków dóbr

22.Każdy konsument pragnie znajdować się na jak najwyższej krzywej obojętności (prawda / fałsz)

23.Dowolne dwie krzywe obojętności mają przynajmniej jeden punkt wspólny (prawda / fałsz)

24. Nadwyżkę konsumenta można określić jako różnicę pomiędzy całkowitą wartością przypisana przez konsumenta określonej liczbie jednostek danego dobra a całkowitą wartością rynkową tychże (liczoną jako iloczyn ceny i ilości dobra ) - (prawda / fałsz)

25.Konsumest nie potrafi ocenić użyteczności kupowanych dóbr a tym samym nie umie stworzyć indywidualnego systemu preferencji (prawda / fałsz)

26.Krańcowa stopa substytucji określa ,jaką ilość dobra Y należy poświęcić w celu (zmniejszenia / zwiększenia) konsumpcji dobra X o jednostkę , w sytuacji ,gdy konsument pozostaje na tej samej krzywej obojętności , czyli (zmienia / nie zmienia) poziom zadowolenia z konsumpcji

27.Punkt równowagi konsumenta -jest to punkt styczności linii ograniczenia budżetowego z jak (najwyżej / najniżej) położoną krzywą (popytu / obojętności)

28.Kombinacje dwóch dóbr leżące powyżej linii ograniczenia budżetowego są osiągalne przy określanych cenach i dochodzie pieniężnym (prawda / fałsz)

29.W punkcie równowagi konsumenta krańcowa stopa substytucji zrównuje się ze stosunkiem cen dwóch dóbr znajdujących się w optymalnym koszyku (prawda / fałsz)

30. Przy założeniu stałości cen dwóch dóbr tworzących koszyk konsumenta , wzrost dochodu spowoduje przesuniecie się linii ograniczenia budżetowego równolegle w dół (prawda / fałsz)

ODPOWIEDZI - i liczba punktów

1-konsument -1

2-konsumpcyjna ,produkcyjna -1

3-pozyskanie dochodów i praca zarobkowa -2

4-prawda-1

5-nieprawda-1

6-skłonność do konsumpcji-3

7-subiektywne .obiektywne-4

8-4

9-podatki .kredyty.zasiłki-4

10-demograficzne.wykształcenie.miejsce zamieszkania - 4

11-4

12-malejącą użytecznością krańcową .

-użytecznością krańcową

-użytecznością całkowitą -4

13-całkowita .krańcowa .dużo . maleje .-4

14-rośnie-1

15-większe-1

16-prawda-1

17-dokładnie taka sama jak - 1

18-ujemne.nie mogą .są wypukłe. Nie skończenie wiele -2

19-jest . nie jest -2

20-wielu. różnym -1

21-wyższe- 1

22-prawda-1

23-fałsz-1

24-prawda-1

25-fałsz-1

26-zwiększenia.nie zmienia -2

27-najwyżej .obojętności -1

28-fałsz-1

29-prawda-1

30-fałsz-1

Rynek

1 .Kiedy powstał ( wykształcił się) rynek?- Rynek wykształcił się z chwilą pojawienia się produkcji towarowej.Produkcja towarowa to produkcja na sprzedaż dla innych. Ludzie znaleźli się w lepszej sytuacji niż wcześniej zaczęli wytwarzać pewną nadwyżkę ponad to co byli w stanie skonsumować. Tę nadwyżkę mogli wymieniać na inne dobra, które są dla innych bardziej cenne, a których nie są w stanie wytwarzać, albo nie opłaca im się wytwarzać; dzięki rynkowi i wymianie wzbogacili swoją konsumpcję. Warunkiem istnienia rynku jest występowanie systemu własności prywatnej. Bez tej własności rynki nie mogłyby prawidłowo funkcjonować. Własność prywatna czyli ustawowo zagwarantowane prawo do posiadania rzeczy i swobodnego nimi dysponowania.

2 .Co to jest rynek- w znaczeniu ekonomicznym jest formą nawiązywania kontaktów między kupującymi i sprzedającymi w celu ustalenia warunków transakcji -sposobu ,miejsca czasu oraz ilości ekwiwalentu nabywanego towaru

3 Istota mechanizmu rynkowego jest konflikt i konkurencja .Czym różnią się te dwie formy zachowania- czym różnią się 2 formy zachowania

Po to, żeby mogło dojść na rynku do wymiany to wielu kupujących i sprzedających musi się spotkać, dogadać i zawrzeć transakcję. Podstawowymi siłami, które doprowadzają do wymiany są konflikty lub konflikt i konkurencja.

Konflikt pojawia się ponieważ, każda ze stron zawierających transakcję dąży do przeciwnego celu - sprzedający chcą za swoje dobra otrzymać jak najwyższą cenę, gdyż to zapewnia im wyższe dochody i korzyści z wymiany; kupujący natomiast zainteresowani są czymś odwrotnym - chcą zapłacić jak najniższą cenę, gdyż to zapewnia im korzyści z wymiany; czyli na tym samym rynku sprzedający dążą do podnoszenia cen, a kupujący do ich obniżania.

Powstający w ten sposób konflikt jest rozwiązywany dzięki istnieniu konkurencji zarówno kupujący jak i sprzedający konkurują ze sobą tzn. konkurują ze sobą sprzedający i konkurują ze sobą kupujący, natomiast nie konkurują ze sobą sprzedający z kupującymi.

Sprzedający jeśli by dążył do zbyt wysokiej ceny to wkrótce mógłby pozostać sam na rynku bez klientów bo inni chcą sprzedać to dobro po niższej cenie czyli los każdego sprzedającego zależy od innych sprzedawców. Również i kupujący napotyka różnych rywali ponieważ dobra wędrują do tego kto jest w stanie zapłacić więcej. Większość cen, która ustalana jest na rynku jest ustalana dzięki konfliktowi i konkurencji ale na niektórych rynkach konkurencja załamuje się wtedy gdy rząd albo monopol kontroluje, reguluje ceny.

4 Czym różni się rynek detaliczny od hurtowego?- Różnica między tymi rynkami odnosi się do rozmiarów, wolumenu i warunku zawierania transakcji, a więc chodzi o marżę, upusty, kredyt, komis itd.

Przekraczanie panujących tutaj reguł np.: sprzedaż przez hurtownika po cenach detalicznych może być uznane za nieuczciwą konkurencję.

5 Rynek homogeniczny, a rynek heterogeniczny-

-rynek homogeniczny- jednorodny -rynek ropy, pszenicy

-rynek heterogeniczny- rynek pracy występują tu różne zawody wymagające różnych kwalifikacji, zdolności. Zawody te nie konkurują między sobą. Mówimy wówczas o segmentacji rynku.

6 Przestrzenny aspekt klasyfikacji rynków- Wyróżniamy rynki lokalne, regionalne, narodowe, światowe.

W ciągu ostatnich 100 lat powstawały rynki o coraz większym zasięgu i o rosnącej jednolitości warunków zawierania transakcji. Zastąpiły one rynki małe, zróżnicowane, izolowane od siebie.

Charakter rynku z punktu widzenia przestrzennego zależy przede wszystkim od przedmiotu transakcji np.: rynek usług bytowych ma z reguły lokalny charakter, podobnie rynek owoców i warzyw, rynek podstawowych surowców. Rynek technologii, pieniądza są to rynki z reguły światowe lub co najmniej narodowe.

Istotne jest odróżnienie rynku wewnętrznego od rynku zagranicznego. Na tym ostatnim może występować utrzymywanie ceł, barier pozataryfowych i parataryfowych, które ograniczają dostęp do danego rynku narodowego.

7 Rynek sprzedawcy, a rynek nabywcy.- Różnica między tymi rynkami odnosi się do rozmiarów, wolumenu i warunku zawierania transakcji, a więc chodzi o marżę, upusty, kredyt, komis itd.

Przekraczanie panujących tutaj reguł np.: sprzedaż przez hurtownika po cenach detalicznych może być uznane za nieuczciwą konkurencję.

Możemy wyróżnić rynek sprzedawcy i rynek nabywcy. Chodzi tutaj o sytuację rynkową podmiotów.

Rynek sprzedawcy charakteryzuje się długotrwałą przewagą popytu nad podażą; co stawia sprzedawcę w bardzo korzystnej sytuacji przetargowej i na odwrót.

Rynek nabywcy charakteryzuje się nadwyżką podaży nad popytem i ozn. uprzywilejowaną pozycję nabywcy.

8 Założenia modelu rynku konkurencji doskonałej-

Rynek doskonały czyli konkurencja doskonała, wolna wyróżnia się następującymi cechami:

1 wszystkie elementy tego rynku kształtują się żywiołowo

2 zakłada się istnienie dużej liczby rozdrobnionych podmiotów zarówno sprzedawców jak i nabywców

3 żaden z podmiotów nie jest w stanie wpływać na cenę rynkową przez zmianę wielkości produkcji

4 wyróżnia się pełną przejrzystością tzn. kupujący i sprzedający mają pełną informację o cenach płaconych za towar

5 odznacza się racjonalnością aktów kupna-sprzedaży co ozn. że kupujący i sprzedający podejmują swoje decyzje wyłącznie na podstawie cen. Czynniki poza cenowe nie wpływają na decyzje. Racjonalnie zachowuje się nie tylko producent ale i konsument.

6 wyróżnia się jednorodnością dóbr to ozn., że towary posiadające jednakowe cechy fizyczne są postrzegane przez nabywców jako jednakowe nie zależnie od tego jaki producent je wyprodukował

8 istnieje idealna podzielność czynników produkcji czyli możliwość rozdrobnienia i zbycia

9 istnieje doskonała przenośność

wejście lub opuszczenie rynku doskonale konkurencyjnego jest niczym nieograniczone i nie ma wpływu na cenę rynkową

9 Model rynku monopolu-

rynek monopolistyczny. Możemy tutaj wyróżnić różne struktury monopoli: monopol pełny czyli absolutny, duopol, digopol, monopol po stronie sprzedawcy, monopol po stronie nabywcy itd.

Rynek monopolistyczny ozn., że konkurencja istnieje po jednej stronie tylko albo między nabywcami, wtedy sprzedawca ma monopol i narzuca ceny sprzedaży; albo między sprzedawcami wówczas nabywca ma monopol i może narzucać ceny zakupu.

Absolutny monopol ozn. wyłączność jednego producenta na rynku.

Monopol po stronie nabywcy może również występować nosi on nazwę monopson

10 Model rynku oligopolu- liczba firm-kilka

-swoboda wejścia na rynek-ograniczona

-cechy produktów- niezróżnicowane lub niezbyt niezróżnicowane

-wpływ na cenę -znaczący

-przykłady rynków-cementownie cukrownie

Oligopol oznacza dominację niewielkiej liczby przedsiębiorstw na rynku, gdzie przedmiotem produkcji i sprzedaży są jednorodne produkty lub bliskie substytuty.

Założenia modelu:

- ograniczona liczba producentów( każdy z nich posiada znaczący udział w rynku)

- produkty oferowane na rynku oligopolu mogą mieć charakter jednorodny lub zróżnicowany

- ograniczony dostęp do rynku , wynikający głównie z przyczyn natury technicznej-bardzo wysokie koszty technologii

- pełna informacja o rynku

11 Model rynku konkurencji monopolistycznej-

Cechy rynku	Rynek doskonały	Rynki niedoskonałe
		-konkurencja doskonała	Konkurencje monopolistyczne	oligopol	Monopol
Liczba firm	Bardzo dużo	Dużo -kilkadziesiąt	kilka	Jedna
Swoboda wejścia na rynek	nieograniczona	nieograniczona	ograniczona	Bardzo ograniczona lub rezerwa
Cechy produktów	Jednorodne niezróżnicowane	zróżnicowane	Niezróżnicowane lub niezbyt zróżnicowane	Nieporównywalne
Wpływ na cenę /krzywa popytu na produkty firmy/	Cena niezależna od firmy / pozioma krzywa popytu/	Firma ma pewien wpływ na cenę / krzywa popytu spada ale popyt jest relatywnie elastyczny	Znaczący wpływ producenta na cene / opadająca krzywa popytu relatywnie nieelastyczna-popytu zależy od reakcji konkurentów na zmiany cen	Firma ma bardzo duży wpływ na cenę /opadająca krzywa -popyt mniej elastycznie niż w oligopolu/
Przykłady rynków	Kapusta marchew ziemniaki	Restauratorzy architekci	Cementownie cukrownie	Elektrociepłownie PKP komunikacja miejska

Jest dominującą w praktyce formą konkurencji niedoskonałej pomiędzy dwoma podmiotami gospodarczymi, z których każdy dąży do uzyskania pozycji monopolisty.(zwiększenia swojej siły rynkowej. Łączy w sobie elementy konkurencji doskonałej i monopolu pełnego. Teoretyczne podstawy opracowane przez E. Chamberlina.

Założenia modelu:

- na rynku występuje wielu producentów i wielu nabywców

- oferowane na rynku dobra są zróżnicowane i posiadają bliskie, ale nie doskonałe substytuty

- na rynku występuje niedoskonała konkurencja( konsumenci preferują określonych producentów, a producenci kierują swoją ofertę do konkretnej grupy nabywców, różnicując ich ze względu na „zasobność portfela”, płeć, wiek, styl życia

-występują 2 formy konkurencji pomiędzy przedsiębiorstwami: cenowa-polega na obniżaniu ceny oferowanych dóbr w celu zwiększenia udziału na rynku i niecenowa- za pomocą reklamy i innych działań promocyjnych, zróżnicowania produktów pod względem jakości, wyglądu, sposobu użytkowania, dystrybucji serwisu tj tworzenia własnej marki.

-występuje znaczna swoboda wchodzenia na rynek opuszczania go

- rynek jest przejrzysty-podmioty mają pełną informację o podaży i popycie oraz cenie danego dobra..

12 Gdy wzrasta cena wiecznych piór

1. Obniży się podaż wiecznych piór

2. Zmniejszy się wielkość popytu na wieczne pióra

3. Zwiększy się wielkość popytu na wieczne pióra

4. Popyt na atrament wzrośnie

13 Prawo popytu mówi, że

1. jeżeli zmniejszy się podaż , obniży się cena

2. występuje bezpośrednia zależność między ceną, a wielkością podaży

3. występuje odwrotna zależność pomiędzy ceną, a wielkością popytu

4. występuje odwrotna zależność pomiędzy cena , a wielkością podaży

14 Zmiana wielkości popytu wymuszona zmianami cen rozpatrywanego dobra znajduje odzwierciedlenie w ( przesunięciu się/ruchu wzdłuż) krzywej popytu.

15 Wzrost popytu może być spowodowany (wzrostem atrakcyjności danego dobra dla klienta/ spadkiem cen substytutów)

16 Jeżeli dwa dobra są dobrami komplementarnymi, to wzrost cen jednego z nich spowoduje ( wzrost/spadek) popytu na drugie dobro.

17 Komplementarność dobr polega na

a)jednakowej cenie sprzedawanych dóbr

b)uzupełnianiu się dóbr przy zaspokajaniu konkretnej potrzeby

c)możliwości zastąpienia jednego dobra innym w celu zaspokojenia konkretnej potrzeby

d)zmianie struktury popytu polegającej na zastępowaniu dobra relatywnie droższego przez dobro

relatywnie tańsze

18Które z poniższych dóbr zaliczysz do komplementarnych?

a) lewa rękawiczka i prawa rękawiczka

b)lampka nocna i żarówka

c)ser biały i ser żółty

d)długopis i pióro

19 Na popyt mają wpływ jedynie ceny rozpatrywanego dobra oraz poziom dochodów konsumentów ( PRAWDA/FAŁSZ)

20 Popyt jest krzywą nachyloną dodatnio (PRAWDA/FAŁSZ)

21 Wszystkie dobra mają swoje substytuty ( PRAWDA/FAŁSZ)

22 Czym różni się popyt funkcjonalny od popytu niefunkcjonalnego i popytu spekulacyjnego?

Popyt funkcjonalny wynika z cech jakościowych danego dobra, jest funkcją jego wartości użytkowej.

Popyt niefunkcjonalny wynika z oddziaływania tak zwanych efektów zewnętrznych na użyteczność. To oznacza że użyteczność danego dobra będzie ulegać zmianie w zależności od zachowania się innych konsumentów. Wyróżniamy tutaj 3 rodzaje zachowań nabywców, mianowicie:

-efekt tzw. pędu

-efekt snobizmu

-efekt Veblenowski

23 Paradoks Giffena dotyczy (spadku/wzrostu) popytu na dobra (podstawowe/luksusowe) przy wzroście ich cen

24 Paradoks Veblena polega na:

a/ wzroście popytu na dobra prestiżowe przy wzroście dochodów konsumentów

b/wzroście zapotrzebowania na dobra prestiżowe przy wzroście ich ceny

c/wzroście popytu na dobra prestiżowe pod wpływem wzrostu cen ich substytutów

d./wzroście popytu na dobra podrzędne

25 Efekt owczego pędu, a efekt snobizmu

Efekt tzw. owczego pędu oznacza że popyt na dane dobro wzrasta dlatego że inni konsumują to dobro, czyli oznacza on potrzebę utożsamiania się z innymi konsumentami oraz ich stylem życia.

Efekt snobizmu natomiast jest odwrotnością efektu owczego pędu, oznacza że popyt na dane dobro maleje dlatego ze inni kupują to dobro, czyli oznacza on potrzebę wyróżnienia się, bycia odmiennym od innych.

26 Popyt na dobro X spadnie gdy cena tego dobra wzrośnie ( PRAWDA/FAŁSZ)

27 Spadek zainteresowania konsumentów spowoduje przesunięcie krzywej popytu na lewo (PRAWDA/ FAŁSZ)

28 Jeżeli dobro A i dobro B są substytutami to wzrost ceny dobra A spowoduje spadek wielkości popytu na dobro A i przesunięcie krzywej popytu na dobro B na prawo /PRAWDA/FAŁSZ)

29 Na poziom popytu na dane dobro wpływają koszty produkcji tego dobra (PRAWDA/NIEPRAWDA)

30 Popyt na dobro przedstawia ilości dobra jakie konsumenci chcą nabyć przy różnych poziomach ceny (PRAWDA/FAŁSZ)

31 Krzywa popytu pokazuje wielkości popytu przy wszystkich cenach (PRAWDA/FAŁSZ)

32 Jeżeli popyt na dane dobro rośnie to przesuwamy się wzdłuż krzywej popytu (PRAWDA/FAŁSZ)

33 Wzrost dochodów konsumentów spowoduje przesunięcie krzywej popytu na lewo (PRAWDA/FAŁSZ)

34Cena i ilość kupowanego dobra są związane ze sobą, a wielkości te działają w przeciwne strony. Wyjaśnij efekt substytucyjny takiego sposobu postępowania na rynku. -jeśli cena dobra rośnie, kupujemy go mniej bo jest droższe, a zainteresowanie przenosimy na inne dobra, które stają się relatywnie tańsze

35 Cena i ilość kupowanego dobra są związane ze sobą a wielkości te działają w przeciwne strony. Wyjaśnij efekt dochodowy takiego sposobu postępowania na rynku. Wzrost cen sprawia, że stajemy się biedniejsi, siła dochodu maleje, kupujemy mniej.

36 Uzasadnij, które z następujących dóbr mogą mieć krzywą popytu o pozytywnym nachyleniu: diamenty, żelazo, chleb, piłka? Diamenty, ponieważ na rynku tego dobra może wystąpić efekt Veblena

37 Graficzna ilustracja jednokierunkowej zależności pomiędzy ceną danego towaru, a ilością tego dobra oferowaną na rynku jest krzywa (podaży/popytu/dochodu)

38 Wzrost stawek płac dla pracowników spowoduje przesunięcie krzywej podaży ( w prawo w dół/ w lewo w górę)

39 Zmiana podaży może być skutkiem zmiany:

a/dochodów konsumenta

b/technologii

c/ preferencji konsumentów

d/podatków

40 Podwyższanie stawki podatku VAT spowoduje:

a/ruch wzdłuż krzywej podaży w górę

b/przesunięcie krzywej popytu w lewo

c/przesuniecie krzywej podaży w lewo

d/przesuniecie krzywej podaży w prawo

41 Jeżeli cena dobra rośnie - ceteris paribus -to wielkości podaży wzrośnie (PRAWDA/FAŁSZ)

42 Spadek podaży oznacza, że wielkości podaży maleje przy każdej cenie (PRAWDA/FAŁSZ)

43 Wzrost wydajności pracy prowadzi do wzrostu podaży i odzwierciedlony zostanie przesunięciem krzywej podaży w prawo (PRAWDA/FAŁSZ)

44 Jeżeli wzrasta podaż i popyt wówczas:

a/cena równowagi wzrośnie, ale i ilość równowagi może albo wzrosnąć albo ulec spadkowi, lub pozostać bez zmian

b/cena równowagi spadnie, ale ilość równowagi może albo wzrosnąć albo ulec spadkowi, lub pozostać niezmieniona

c/ilość równowagi wzrośnie, ale cena równowagi może albo wzrosnąć albo ulec spadkowi, lub pozostać bez zmian

d/ ilość równowagi spadnie, ale cena równowagi może albo wzrosnąć albo obniżyć się, lub pozostać bez zmian

45 Nadwyżka rynkowa to taka sytuacja w której:

a/podaż przewyższa popyt, a ceny mają tendencję wzrostu

b/popyt przewyższa podaż, a ceny mają tendencję wzrostu

c/podaż przewyższa popyt, a ceny mają tendencję spadkową

d/popyt przewyższa podaż, a ceny nie ulegają zmianie

46 Równowaga rynkowa to stan zawsze długookresowy (PRAWDA/FAŁSZ)

47 Cena żądana za dany towar lub usługę jest ceną równowagi rynkowej (PRAWDA/FAŁSZ)

48 Dla każdej ceny powyżej ceny równowagi na rynku powstaje nadwyżka oferowanego produktu - powstaje nadmiar rynkowy (PRAWDA/FAŁSZ)

49 Spadły zarówno popyt na pomidory jak i podaż pomidorów. Przedstaw graficznie zmiany popytu i podaży, cenę i ilość transakcji oraz omów.

I 2 I 1

Na skutek spadku popytu i spadku podaży na rynku pomidorów zmniejszy się wielkość transakcji , natomiast cena równowagi będzie zależała od siły popytu i podaży.

50 Wzrostowi popytu na pomidory towarzyszy spadek podaży pomidorów. Jak zmieni się popyt, podaż, cena, ilość transakcji. Przedstaw zmiany graficznie i omów.

d

I 2 I1

Wzrostowi popytu na pomidory towarzyszy spadek podaży na pomidory. Na rys. widać, że cena równowagi znacznie wzrośnie.

51 Spadek cen czynników produkcji sprawił, że plony pomidorów są wysokie. Jak zachowają się wówczas główne parametry rynku ( cena , ilość transakcji, popyt, podaż) Krzywa popytu jest stała. Przedstaw graficznie i omów.

Krzywa popytu i podaży

Krzywa popytu pozostaje bez zmian. Oznacza to ,że wielkość podaży zostaje zwiększona na każdym poziomie ceny.

52 Cena równowagi wynosi 4, a wielkość równowagi 10. Jeśli nastąpiłby wzrost podaży to cena równowagi (wzrosłaby/zmalałaby) a wielkość równowagi (wzrosłaby/zmalałaby). Jeśli nastąpiłby wzrost popytu, to cena równowagi (wzrosłaby/zmalałaby) a wielkość równowagi ( wzrosłaby/zmalałaby)

53 Jeżeli na rynku jest niedobór jabłek, to spowoduje on wzrost ich ceny i spadek wielkości popytu (PRAWDA/NIEPRAWDA)

54 Spadł popyt na pomidory i wzrosła podaż pomidorów. Jak ukształtuje się cena i ilość transakcji popyt i podaż.

55 Model pajęczyny - tłumione wahania cen i ilości, przedstaw graficznie i omów. Krzywa podaży jest bardziej pionowa, a popytu płaska

56 Model pajęczyny - wybuchowe wahania cen i ilości. Przedstaw graficznie i omów. Krzywa popytu jest bardziej pionowa, a podaży płaska

57 Elastyczność jest miernikiem pozwalającym ocenić jedynie kierunek reakcji popytu i podaży na zmianę czynników je określających (PRAWDA/FAŁSZ)

58 Przy wysokim poziomie ceny popyt na dane dobro jest nieelastyczny, a przy niskim popyt na dane dobro jest wysoce elastyczny (PRAWDA/FAŁSZ)

59 Jeżeli współczynnik cenowej elastyczności popytu na dane dobro wynosi 0,75 to popyt na ten produkt jest (elastyczny/nieelastyczny) . Oznacza to, że procentowa zmiana popytu jest (mniejsza/większa) niż procentowa zmiana cen.

60 Nie należy utożsamiać elastyczności popytu w danym punkcie krzywej, z nachyleniem krzywej popytu w tym punkcie bowiem elastyczność odnosi się do (bezwzględnych/względnych) zmian popytu i ceny, natomiast nachylenie dotyczy (bezwzględnych/względnych) zmian obu tych wielkości.

61 Im większa liczba i dostępność substytutów danego dobra, tym ( mniejsza/większa) elastyczność popytu na to dobro.

62 Jeżeli popyt na ropę naftową jest nieelastyczny, to wartość bezwzględna wskaźnika cenowej elastyczności popytu przyjmuje wartości:

a/większa od jedności

b/ równa jedności

c/ mniejsza od zera

d/ większa od zera, ale mniejsza od jedności

63 Które stwierdzenie jest nieprawdziwe

a/zmiana ceny dobra nie powoduje przesunięcia krzywej popytu, a jedynie zmiany wielkości popytu wzdłuż tej samej krzywej

b/im większe znaczenie posiada dane dobro dla konsumenta, tym niższa jest elastyczność popytu na to dobro.

c/popyt jest rosnącą funkcją ceny

d/elastyczność punktowa odnosi się do minimalnych zmian ceny i rozmiarów popytu.

64 Cena śliwek rośnie z 5 zł do 5,25 zł, a wielkość popytu maleje z 50 kg do 49 kg dziennie. Popyt na śliwki jest (elastyczny/nieelastyczny)

65 Jeżeli elastyczność popytu na gruszki wynosi 1, to wzrost ceny o 2% spowoduje, że wielkość popytu (wzrośnie/maleje) o ………%

66 Jeżeli popyt na kapustę jest nieelastyczny, to spadek ceny kapusty 2% spowoduje (wzrost/spadek) wielkości popytu o (więcej/mniej) niż 2 %.

67 Dla każdej krzywej popytu opadającej na prawo, popyt jest elastyczny dla niskich cen (PRAWDA/FAŁSZ)

68Najmniejszą cenową elastycznością popytu charakteryzuje się :

a/ chleb

b/ garnitur

c/ bilet do teatru

69 Jeżeli współczynnik cenowej elastyczności popytu wynosi zero to popyt jest … doskonale nieelastyczny… Zmiana ceny (wywołuje/ nie wywołuje) tutaj zmiany popytu.

70 Dla rolników kiepskie zbiory są korzystniejsze, ponieważ popyt na produkty spożywcze jest nieelastyczny (TAK/NIE)

71 Jeżeli popyt na papierosy jest nieelastyczny, to elastyczność cenowa popytu przyjmuje wartość większą od jedności (TAK/NIE)

72 Jednym z najważniejszych czynników wpływających na cenową elastyczność popytu na dane dobro jest:

a/liczba kupujących i sprzedających na rynku

b/ dostępność substytutów

73 Znajomość współczynników cenowej elastyczności popytu pozwala producentowi określić jak zmiana ceny wpłynie na jego przychody ze sprzedaży produkcji. W którym punkcie krzywej popytu następuje maksymalizacja przychodu całkowitego. Gdy współczynnik elastyczności wynosi jeden

74 Jeżeli cena dobra spada a elastyczność cenowa popytu jest większa od 1, to wydatki konsumentów i przychody firmy ( rosną/maleją)

75 Jeżeli cena dobra rośnie, a współczynnik cenowej elastyczności popytu jest większy od 1 to wydatki konsumenckie i przychody firmy ( rosną/maleją)

76 Producentowi opłaca się podwyższać cenę wówczas, gdy współczynnik cenowej elastyczności popytu jest (większy/mniejszy) od 1.

77 Producentowi nie opłaca się podnosić ceny wyrobu, gdy cenowa elastyczność popytu jest duża ponieważ… Spowoduje to spadek popytu, korzyści ze wzrostu cen nie zostaną zniwelowane spadkiem sprzedaży …

78 W przypadku niskiej cenowej elastyczności popytu producent ma większą swobodę w zakresie ( podwyżki/obniżki) cen, a mniejszą w zakresie (podwyżki/obniżki) cen.

79 Przy wysokiej cenowej elastyczności popytu producent ma większe pole manewru w zakresie ( podwyżek/obniżek) cen, a mniejsze w zakresie (podwyżek/obniżek) cen.

80 Zakładając wysoką elastyczność popytu na batoniki Mars, wzrost ich ceny spowoduje (wzrost/spadek) całkowitego przychodu z ich sprzedaży, bowiem (wzrost/spadek) popytu na batoniki będzie relatywnie (wyższy/niższy) niż wzrost ich ceny.

81 Wpływ cenowej elastyczności popytu na wysokość utargu całkowitego będzie miał szczególne znaczenie dla przedsiębiorstw (doskonale konkurencyjnych /monopolistycznych)

82 W sytuacji gdy Epp < 1, utarg całkowity:

a/jest równy zero

b/ maleje wraz ze spadkiem ceny

c/rośnie wraz ze wzrostem ceny

d/jest mniejszy od kosztów całkowitych

83 Dobrami niższego rzędu nazywamy te:

a/które nie mają bliskich substytutów

b/ na które popyt jest sztywny

c/które zostały wadliwie wykonane

d/na które maleje popyt w miarę wzrostu dochodów konsumentów

84 Dobro X jest dobrem podrzędnym gdy:

a/dochodowa elastyczność popytu jest ujemna

b/mieszana elastyczność popytu jest większa od 0

c/dochodowa elastyczność popytu jest większa od 1

d/mieszana elastyczność popytu jest równa 1

85 Ujemna wartość współczynnika dochodowej elastyczności popytu świadczy o tym, że

analizowane jest dobro podrzędne (PRAWDA/FAŁSZ)

86 Prawo Engla stwierdza, że w miarę wzrostu przeciętnego dochodu na jednego członka rodziny, rośnie tylko ogólny popyt na dobra, nie zmienia się natomiast jego struktura (PRAWDA/FAŁSZ)

87 Popyt na żywność i dobra niższego rzędu jest (elastyczny/nieelastyczny) a na dobra wyższego rzędu ( elastyczny/ nieelastyczny)

88 Popyt na dobra podrzędne (maleje/rośnie) wraz ze wzrostem dochodu , tak więc współczynnik dochodowej elastyczności popytu na te dobra jest (ujemny/dodatni). Natomiast popyt na dobra normalne (maleje/rośnie) wraz ze wzrostem dochodu, co powoduje , że współczynnik dochodowej elastyczności popytu na te dobra jest (ujemny/dodatni)

89 Dobra luksusowe wyróżniają się dochodową elastycznością popytu (większą od jedności/ mniejszą od jedności).

90 Znak „+” przy wskaźniku mieszanej elastyczności popytu wskazuje, że analizowane dobra są (niezależne/substytucyjne/komplementarne) względem siebie, a znak „-'' oznacza, że są to dobra (luksusowe/komplementarne/substytucyjne)

91 Mieszana (krzyżowa) elastyczność popytu jest to … MIESZANA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU - reakcja popytu na procentową zmianę popytu na dobro (usługę) x, a procentową zmianę ceny dobra (usługi) y. Mieszana elastyczność popytu istnieje ponieważ dane dobro (usługa) uzależnione jest również od cen innych dóbr (usług). Miernikiem tej reakcji jest współczynnik mieszanej (krzyżowej) elastyczności popytu, który ma postać:

gdzie:

-E_dx(py) - mieszana elastyczność popytu,

• 
  - procentowa zmiana popytu na dobro (usługę) x,

-
- procentowa zmiana ceny dobra (usługi) y.

Mieszana (krzyżowa) elastyczność popytu jest relacją między procentową zmianą popytu na dobro (usługę) x a procentową zmianą ceny dobra (usługi) y. Mówi nam ona, o ile procent zmieni się popyt dobra (usługi) x, jeżeli ceny dobra (usługi) y zmienią się o 1%.

92 Jeżeli Pepsi i Coca-Cola mają mieszaną elastyczność popytu równa się 2 , a cena Pepsi wzrasta o 25%, to popyt na Coca-Colę wzrośnie o:

a/10%

b/50%

c/25%

d/15%

93 Jeżeli mieszana elastyczność popytu na ketchup w stosunku do zmiany ceny sosu grillowego wynosi 1, to spadek ceny sosu grillowego o 5% spowoduje wzrost popytu na ketchup o 5% (PRAWDA/FAŁSZ)

94 Podaż jest elastyczna względem ceny, jeżeli wartość współczynnika elastyczności jest (mniejsza/większa) od 1, nieelastyczna , gdy współczynnik przyjmuje wartość (mniejszą/większą) od 1, zaś sztywna , gdy wynosi dokładnie (zero/jeden)

95 Podaż jest elastyczna w sytuacji, gdy jej krzywa przecina oś (rzędnych/odciętych) i nieelastyczna, gdy krzywa przecina oś (rzędnych/odciętych)

96 W którym w niżej wymienionych przypadków podaż jest doskonale nieelastyczna:

a/masło

b/obraz Van Gogha

c/dywany perskie

d/biżuteria srebrna

97 Położenie krzywej podaży nie zależy bezpośrednio od

a/Płacy pracowników

b/Poziomu stosowanej techniki produkcji

c/Dochodów konsumentów

d/ Występowania substytutów danego dobra

98 Wszystkie krzywe podaży wychodzące z początku układu współrzędnych mają elastyczność …równą jedności…

99 Jeżeli krzywa podaży jest pozioma, to podaż jest doskonale (elastyczna/nieelastyczna)

100 Pionowa krzywa podaży ma elastyczność równą zero, co oznacza, że… Zmiana ceny nie wywołuje żadnych zmian wielkości podaży…

ODPOWIEDZI /PU

1. 2

2. 2

3. 2

4. 2

5. 2

6. 3

7. 3

8. 4

9. 4

10. 4

11. 4

12. b 1

13. c 1

14. ruchu wzdłuż 1

15. wzrostem atrakcyjności 1

16. spadek 1

17. b 1

18. a 1

19. Fałsz 1

20. Fałsz 1

21. Fałsz 1

22. 3

23. wzrostu, podstawowe 2

24. b 1

25. 2

26. Fałsz 1

27. Prawda 1

28. Prawda 1

29. Nieprawda 1

30. Prawda 1

31. Prawda 1

32. Fałsz 1

33. Fałsz 1

34. jeśli cena dobra rośnie, kupujemy go mniej bo jest droższe, a zainteresowanie przenosimy na inne dobra, które stają się relatywnie tańsze 3

35. Wzrost cen sprawia, że stajemy się biedniejsi, siła dochodu maleje, kupujemy mniej. 3

36. Diamenty, ponieważ na rynku tego dobra może wystąpić efekt Veblena 2

37. Podaży 1

38. w lewo w górę 1

39. b,d 2

40. c 1

41. Prawda 1

42. Prawda 1

43. Prawda 1

44. c 1

45. c 1

46. Fałsz 1

47. Fałsz 1

48. Prawda 1

49. 4

50. 4

51. 4

52. zmalałaby, wzrosłaby, wzrosłaby, wzrosłaby 2

53. Nieprawda 1

54. 4

55. Krzywa podaży jest bardziej pionowa, a popytu płaska 4

56. Krzywa popytu jest bardziej pionowa, a podaży płaska 4

57. Fałsz 1

58. Fałsz 1

59. Nieelastyczny, mniejsza 2

60. Względnych, bezwzględnych 2

61. Większa 1

62. d 1

63. c 1

64. Nieelastyczny 1

65. Zmaleje 2

66. Wzrost, mniej 2

67. Fałsz 1

68. Chleb 1

69. Doskonale nieelastyczny, nie wywołuje 2

70. Tak 1

71. Nie 1

72. Dostępność substytutów 1

73. Gdy współczynnik elastyczności wynosi jeden 1

74. Rosną 1

75. Maleją 1

76. Mniejszy 1

77. Spowoduje to spadek popytu, korzyści ze wzrostu cen nie zostaną zniwelowane spadkiem sprzedaży 2

78. Podwyżek, obniżek 2

79. Obniżek , podwyżek 2

80. Spadek, spadek, wyższy 2

81. Monopolistycznych 1

82. b 1

83. d 1

84. a 1

85. Prawda 1

86. Fałsz 1

87. Nieelastyczny, elastyczny 1

88. Maleje, ujemny, rośnie, dodatni 2

89. Większa od jedności 1

90. Substytucyjne, Komplementarne 2

91. 2

92. b 1

93. Fałsz 1

94. Większa, mniejsza, zero 3

95. Rzędnych , odciętych 2

96. b 1

97. c 1

98. Równa jedności 1

99. Elastyczna 1

100.Zmiana ceny nie wywołuje żadnych zmian wielkości podaży 2

PRZEDSIĘBIORSTWO

1 Geneza przedsiębiorstwa- PRZEDSIĘBIORSTWO -jest tworem historycznym tzn pojawiło się na określonym etapie rozwoju ludzkości , panuje opinia że gospodarstwo w epoce:

- niewolnictwa i feudalizmu nie miały cech przedsiębiorstwa,

-w starożytności w epoce niewolnictwa istniały nieraz duże gospodarstwa niewolnicze ,wytwarzały żywność ,broń artykuły luksusowe , ale były to podmioty nastawione na zaspakajanie potrzeb właścicieli ,sprzedaż produktów była czymś wyjątkowym.

Podkreśla się że nieznane było tym podmiotem pojęcie kosztów a więc i rachunku ekonomicznego

-w średniowieczu natomiast jednostki gospodarcze też nie były przedsiębiorstwami były to z reguły posiadłości ziemskie klasztory ,gdzie realizowano jakąś produkcję .Dla feudalizmu typowym zakładem był warsztat rzemieślniczy .Wiele miast również w Polsce było poważnymi ośrodkami rzemiosła. Warsztat rzemieślniczy -prowadził mistrz ,zatrudniał tu czeladników ,uczniów , prowadzenie warsztatu było osobistym przywilejem mistrza -dozgonnym. Ważną instytucja było cechy-rzemieślnik musiał należeć do cechu .Cech był swoistym monopolem a więc decydował o powstaniu zakładu rzemieślniczego o warunkach pracy i płacy ,inserował nawet w osobiste życie mistrzów wpływał n ceny oraz ilości produkcji

Przedsiębiorstwo powstaje wraz z rozwojem stosunków towarowo-pieniężnych .Tworzą się przedsiębiorstwa handlowe ,wytwórcze ,bankowe szczególnie w 18 ,19 wieku

-w ramach systemu jeszcze feudalnego te podmioty zarządzają gospodarką feudalną .

Przedsiębiorstwo jest 1 w historii działalności gospodarczej ośrodkiem stosowania zasady racjonalnego gospodarowania .Powstało ono ze średniowiecznego ledwo tolerowanego wówczas kromu ,składu albo sklepu .

2 Manufaktura a przedsiębiorstwo- Pierwszą forma organizacyjną przedsiębiorstwa była manufaktura .Przedsiębiorca gromadzi w niej rzemieślników .Rzemieślnicy i surowce przedsiębiorcy pod jednym dachem przy pomocy prostych narzędzi produkują dobra w sposób podobny jak robiono to w warsztacie rzemieślniczym czyli upraszczając każdy pracownik tworzy dane dobro od początku do końca , istniały różne rodzaje manufaktur .Różnice między manufakturą a późniejszym przedsiębiorstwem przemysłowym była następująca ;

1)w manufakturze nie było technologicznego podziału pracy , podczas gdy współczesne przedsiębiorstwo oparte jest o tę zasadę podziału pracy -czyli podziału między ludzi

I określone czynności przy tworzeniu określonych dóbr

2) w manufakturze występowało niskie techniczne uzbrojenie pracy -niskie umaszynowienie usprzętowienie

3) istniały tam z reguły bardzo ciężkie warunki pracy nieludzkie

3 Znaczenie spółki kapitałowej jako ogniwa rozwoju przedsiębiorstwa Ważnym momentem w rozwoju przedsiębiorstwa było powstanie różnego rodzaju spółek; w 2 połowie 19 wieku ukształtowała się spółka kapitałowa ,która była znana już wcześniej szczególnie -spółka akcyjna -to był wielki wynalazek spółka umożliwia skupianie rozproszonych kapitałów ,tworzenie dużych przedsiębiorstw .Kapitały gdyby nie było spółki nie znalazłyby produkcyjnego zastosowania , wzrosła skala działalności gospodarczej .W ten sposób zmniejszyło się ryzyko gospodarcze poszczególnych kapitało dawców , ryzyko rozkłada się tutaj na wielu akcjonariuszy.

4 Definicja przedsiębiorstwa w ekonomii neoklasycznej a we współczesnej ekonomii- tradycyjna ekonomia neoklasyczna wykorzystuje w analizie nacjonalistyczną koncepcje przedsiębiorstwa .Przedsiębiorstwo działa w konkurencyjnym otoczeniu kieruje się motywem maksymalizacji zysku , podejmując racjonalne decyzje , porównuje relacje krańcowych kosztów pozyskania czynników produkcji i krańcowych przychodów z tych czynników Współcześnie to podejście neoklasyczne jest zmodyfikowane ,przeważa pogląd racjonalności decyzji przedsiębiorstwa jest ograniczona ,dlatego że istnieje niemożność zdobycia pełnych informacji o przyszłości a ponadto wewnątrz przedsiębiorstwa istnieje sprzeczność interesów różnych grup właścicieli ,menadżerów ,pracowników .

Tradycyjna ekonomia neoklasyczna wykorzystuje w analizie marginalistycznej koncepcję przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwo działa w konkurencyjnym otoczeniu, kieruje się motywem maksymalizacji zysku, podejmuje racjonalne decyzje, porównuje relacje krańcowych kosztów pozyskania wyników produkcji i krańcowych przychodów z tych czynników. Współcześnie to podejście neoklasyczne jest zmodyfikowane, przeważa pogląd, że racjonalność decyzji przedsiębiorstwa jest ograniczona dlatego, że istnieje nie możność zdobycia informacji o przyszłości, a ponadto wewnątrz przedsiębiorstwa istnieje sprzeczność interesów różnych grup właścicieli, menedżerów.

5 Definicja przedsiębiorstwa w ekonomii instytucjonalnej natomiast teoria koncepcja firmy jest podstawą zainteresowania. Wprowadza kosztów transakcyjnych ,które są związane z tworzeniem organizacji instytucji ,ich modyfikacji i wykorzystania .Koszty transakcyjne są kosztami utrzymania instytucji gospodarczych w ruchu .Należą do nich :koszty związane z transferem praw własności ,ze zbieraniem i przetwarzaniem informacji ,zawieszaniem i realizacją umów ,z badaniem rynku.

Całkowite koszty produkcji składają się z kosztów przetwarzania zasobów czyli pracy ,ziemi ,kapitału oraz z kosztów transakcyjnych .Udział kosztów transakcyjnych stale rośnie

6 Przedsiębiorstwo w nauce o organizacji i zarządzaniu nauka o organizacji i zarządzaniu -patrzy na przeds. jako na kategorię organizacyjną , jako na jednostkę zorganizowaną , jako na szczególny przypadek instytucji w której obowiązują zasady racjonalnej organizacji

7 Przedsiębiorstwo w ujęciu socjologii--socjologia -patrzy na przeds. jako na kategorię społeczną socjologię -socjologom , interesuje grupy społeczne ,stosunki między zatrudnionymi ,zachowania ludzkie , motywacje , integracje załogi , identyfikację z firmą. Socjolog również analizuje przeds. w kontekście jego oddziaływania na szersze otoczenie

8 Przedsiębiorstwo na gruncie nauk prawnych-prawo-patrzy na przedsiębiorstwo jako na podmiot prawa posiadający zdolność do działań prawnych Prawo reguluje stosunki między przeds a innymi osobami prawnymi i fizycznymi oraz niektóre kwestie wewnątrz przedsiębiorstwa

Na gruncie prawa przedsiębiorstwo jest widziane jako podmiot prawa posiadający zdolność do działań prawnych. Prawo reguluje relacje między przedsiębiorstwami a innymi osobami prawnymi i fizycznymi, reguluje niektóre kwestie w/g przedsiębiorstwa. Definiowanie przedsiębiorstwa w czynnikach ustrojowych i systemowych:

1-inaczej będzie przedsiębiorstwo definiowane w gospodarce centralnie kierowanej a inaczej w rynkowej. W gospodarce rynkowej również mamy pewne odmiany albo odcienie kapitalizmu, które inaczej sytuują przedsiębiorstwo i inaczej je definiują. Wymienia się chociażby kapitalizm dalekowschodni, amerykański czy zachodnioeuropejski.

2-przyczyna w różnorodności definiowania przedsiębiorstwa to ogromne zróżnicowanie przedsiębiorstwa pod względem wielkości, własności, formy prawnej, typu, rodzaju działalności.

3-przyczyną będzie kwestia ogromnych przemian w przedsiębiorstwach, szczególnie obecnie pod koniec XX w. i teraz te zmiany są bardzo intensywne. Powstają struktury, formy dotąd często nie znane.

Przedsiębiorstwo jest to jednostka gospodarcza z przedsiębiorcą na czele, prowadząca działalność na własne ryzyko celem osiągnięcia największego zysku.

9 Podaj dwie definicje przedsiębiorstwa w ujęciu ekonomii

-jest to zbiorowy podmiot gospodarczy ,wyodrębniony pod względem technicznym ,terytorialnym ,organizacyjnym , ekonomicznym , kadrowym nastawionym wyłącznie na osiąganie dochodu pieniężnego

-jest to najważniejsza instytucja systemu ekonomicznego utworzona w celu osiągania zysku

-podstawowa jednostka pracy w której zostały zorganizowane zasoby produkcyjne w celu wytworzenia bogactwa

W ekonomia neoklasycznej występuje marginalistyczna koncepcja przedsiębiorstwa która mówi ze przedsiębiorstwo działa w konkurencyjnym otoczeniu, kieruje się motywem maksymalizacji zysku, podejmuje racjonalne decyzje. W tej koncepcji przedsiębiorstwo porównuje końcowe koszty pozyskania czynników produkcji i końcowe przychody z tych czynników.

Współczesna koncepcja ekonomiczna mówi ze racjonalność decyzji przedsiębiorstwa jest ograniczona, czego powodem jest brak możliwości zdobycia pełnych informacji o przeszłości. Innym powodem ograniczenia racjonalności decyzji jest istnienie wewnątrz przedsiębiorstwa sprzeczności interesów między właścicielami, pracownikami, menedżerami.

Ciekawe jest ujęcie koncepcji przedsiębiorstwa w ekonomi instytucjonalnej, tutaj wprowadza się pojęcie kosztów transakcyjnych. Koszty te związane są z tworzeniem instytucji, modyfikacją, transakcjami handlowymi, konfliktami o charakterze prawnym. Koszty transakcyjne są kosztami utrzymania instytucji w ruchu, będą to też takie elementy jak utrzymanie praw własności, badanie rynku.

10 Cybernetyczne (systemowe) ujęcie przedsiębiorstwa. Efektywność - skuteczność

cybernetyka -pojmuje przeds. jako pewien złożony układ podobny do organizmu żywego , jego kryterium jest jako najdłuższe utrzymanie organizmu przy życiu .Na przeds. patrzy się jaka na system który jest wyodrębniony w otoczeniu , w jego ramach są pewne podsystemy które oddziaływają na siebie istnieje określony system zasilania organizacji

Efektywność to relacje uzyskanych efektów do wydatkowanych czynników produkcji ,

Skuteczność to stopień realizacji celów.

11 Cecha przedsiębiorstwa - racjonalność

RACJONALNOŚĆ-jest to dążenie do osiągnięcia w danych warunkach możliwie korzystnych wyników ,

pojęcie korzyści -charakter względny ,kierunkowy -zależy od czynników subiektywnych i obiektywnych przede wszystkim zależy od zadanej przedsiębiorstwu funkcji ,celu , obiektywne uwarunkowania to rodzaj własności ,wielkości firmy ,organizacja sytuacja na rynkach ,sytuacja w otoczeniu , charakter systemu ekonomicznego , ważny jest postawiony albo wypracowany dla firmy cel działalności może być nim maksymalizacja zysków ,sprzedaży przy zapewnieniu zysków zadawalających .Osiągnięcie przodującej pozycji w danej dziedzinie lub na rynku przy zapewnieniu odpowiednich zysków dodajmy ze racjonalność -to kategoria pokrewna efektywności ale nie to samo

12 Cecha przedsiębiorstwa - samodzielność

SAMODZIELNOŚĆ- czyli stan w którym nikt z zewnątrz nie może wydawać poleceń dotyczących działań przedsiębiorstwa pełna samodzielność jest jednak niemożliwa nawet w najbardziej liberalnej gospodarce

-jednym z ograniczeń samodzielności są kwestie ochrony środowiska

-drugie otoczenie wynika z troski o konsumentów chodzi o produkty , niedopuszczenie produktów do produkcji niebezpiecznych szkodliwych dla zdrowia , regulacja kwestii reklamy

-trzecie ograniczenie samodzielności wynika z wymogów ochrony konkurencji i niedopuszczenie do działań typu monopolistycznego głównie chodzi o ułatwienie wchodzenia przedsiębiorstwa na rynek oraz inne

-jeszcze inne ograniczenia są związane z uprawnieniami pracowników przedsiębiorstw oraz ich bezpieczeństwa

-tych ograniczeń jest jeszcze więcej

Niedozwolone ,niepożądane działania są określone przepisami prawa .pewne znaczenie mają normy moralne ,ich ostrość czyli w ramach przepisów prawa i norm moralnych przedsiębiorstwo może powiedzieć że jest samodzielne ,decyduje co ,jak, ile dla kogo produkować ,od kogo kupować ,kogo zatrudniać

Samodzielność - to stan, w którym nikt z zewnątrz nie może wydawać poleceń dotyczących działań przedsiębiorstwa. Pełna samodzielność jest niemożliwa ze względu na ograniczenia dot. kwestii ochrony środowiska, niedopuszczenie do produkcji niebezpiecznych produktów, regulacji reklamy.

Przedsiębiorstwo może być samodzielne w ramach przepisów prawa i norm moralnych czyli decydować co, jak, ile, dla kogo produkować.

13 Przedsiębiorczość. Przedsiębiorca

Przedsiębiorczość - to umiejętność osiągania korzystnych dla przedsiębiorstwa wyników ekonomicznych oraz podejmowania ryzyka.

Przedsiębiorca- wnosi kapitał rzeczowy lub pieniężny zapewniając samodzielność finansową firmie, organizuje działalność gospodarczą, podejmuje kluczowe decyzje, dąży do osiągnięcia nadwyżki finansowej.

14 Wymień funkcje przedsiębiorstwa

EKONOMICZNA -zadaniem przedsiębiorstwa jest osiąganie jak najlepszych efektów gospodarowania , osiąga się je poprzez podejmowanie decyzji alokacyjnych Decyzje dotyczą tego co ,jak ,ile i dla kogo ma być wytworzone w ramach ograniczonych środków w oparciu o istniejące kryteria i istniejące parametry .Przedsiębiorstwo podejmuje decyzje stosując rachunek ekonomiczny

-SPOŁECZNA-przedsiębiorstwo jest miejscem pracy ludzi o różnej pozycji zawodowej ,kwalifikacjach ,cechach osobowości ,mają tutaj miejsce relacje współpracy i konkurencji

Tutaj powstają nawyki pracy ,dyscyplina ,edukacja zawodowa i społeczna ,tutaj ludzie zaspakajają swoje potrzeby bytowe i potrzeby wyższego rzędu ,aspiracje zawodowe ,uznanie ,firma to miejsce konfliktów. Funkcja społeczna odnosi się też do otoczenia , sytuacja firmy przenoszona jest na sytuacje w rodzinie. Firma oddziaływuje na środowisko społeczne , naturalne..

-PODAŻOWA- przedsiębiorstwo czyli podmiot wytwarzający dobro i usługi ,które kieruje na rynek zaspakajając potrzeby drogą działań marketingowych kreuje ono nowe potrzeby w ten sposób unowocześnia konsumpcje i gospodarkę

-POPYTOWA- przedsiębiorstwo może dla innych podmiotów gospodarczych pełnić funkcje popytową ,mianowicie zgłasza ono zapotrzebowanie na czynniki produkcji ,rzeczowe, osobowe, na kapitał finansowy i usługi

-TECHNICZNA- przedsiębiorstwo jest miejscem gospodarowania w wymiarze technicznym ,tutaj jest przygotowywany i realizowany proces produkcji , przygotowanie produkcji to proces badawczy , konstruowanie , przygotowywanie technologiczne ,tworzenie zdolności produkcyjnych .Etap przygotowania ozn określenie technicznych możliwości oraz efektywnych wariantów działania czyli jest to problem nakładów i efektów w ramach wyboru efektywnego .Podjecie decyzji czyli dokonanie wyboru ozn przejście do etapu organizacji i realizacji procesu produkcji

- ekonomiczna (zadaniem przedsiębiorstwa jest osiąganie jak najlepszych efektów gospodarczych)

-społeczna (mają tutaj miejsce relacje współpracy i konkurencji, powstają nawyki pracy, dyscyplina, edukacja zawodowa i społeczna)

- podażowa (podmiot wytwarzający dobra i usługi kieruje na rynek zaspakajając potrzeby)

- popytowa (przedsiębiorstwo może dla innych podmiotów gospodarczych pełnić f. popytową , zgłasza ono zapotrzebowanie na czynniki produkcji, rzeczowe, osobowe na kapitał finansowy)

- techniczna (tutaj jest przygotowywany i realizowany proces produkcji)

15 Rodzaje przedsiębiorstw według kryterium wielkości

Za kryterium wielkości przedsiębiorstwa przyjmuje się liczbę zatrudnionych pracowników, wartość produkcji sprzedanej albo wartość zgromadzonego kapitału.

- mikro przedsiębiorstwo (zatrudniało mniej niż 10 pracowników, którego całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów euro),

-małe (zatrudniają mniej niż 50 pracowników, a osiągnięty przez nie przychód nie przekracza równowartości 7 milionów euro)

-średnie ( zatrudnienie nie przekracza 250 pracowników, a przychód nie przekroczył 40 mln euro, lub suma aktywów nie przekroczyła 27 mln euro)

- duże (zatrudnia powyżej 250 pracowników)

WIELKOŚCI-za niszą wielkości przedsiębiorstwa przyjmuje się liczbę zatrudnionych pracowników wartość produkcji sprzedanej albo wartość zaangażowanego kapitału

przedsiębiorstwa dzielimy na -WIELKIE , ŚREDNIE , MAŁE. Ten podział ma jednak względny charakter ,dlatego że nie ma powszechnie przyjętych kryteriów na te 3 grupy:

np. raz za małe przedsiębiorstwa uznaje się takie które zatrudniają do 20 osób kiedy indziej 50 lub 100 osób

-firma duża to raz 200 pracowników ,1000 w dużym kraju, w dużej gospodarce gdzie jest wielkich firm ,poprzeczka tych przedziałów prawdopodobnie będzie wysoka w przeciwieństwie do kraju małego biednego

np. w USA przy końcu minionego wieku kryterium dla małej firmy były następujące

-zatrudnienie mniej niż 100 ludzi ,łączna sprzedaż nie większa niż 5 mln $ i wreszcie produkt i usługi oferowane są na ograniczonym terytorium

W tym kreuje się że 90% przedsiębiorstw zatrudniają mniej niż 100 ludzi . W Niemczech było to 96 % ,Japonia 84% -czyli dominuje przedsiębiorstwo małe

W Polsce w latach 80 tylko 10% przedsiębiorstw zatrudniało mniej niż 100 pracowników a ponad 50% zatrudniało ponad 1000 pracowników .To jest sytuacja typowa dla gospodarki socjalistycznej .Po roku 90 nastąpiła erupcja małych przedsiębiorstw w Polsce, Dziś struktura wielkościowa w Polsce jest podobnie zbliżona do innych krajów

Duża firma ma pewne zalety i wady podobnie jak firma mała.

Duże przedsiębiorstwo osiąga tzw korzyści skali a mianowicie wzrost wielkości produkcji prowadzi do obniżenia kosztu przeciętnego ,duża firma wykorzystując technologiczne korzyści skali , mianowicie może stworzyć zaplecze badawczo -rozwojowe , w ten sposób rośnie innowacyjność tej firmy ,tym samym pozycja na rynku. Firma może wykorzystywać również inne możliwości zwiększenia swoich rozmiarów emitując -akcje , obligacje , zmniejsza się w ten sposób ryzyko działalności gospodarczej .Może się jednak pojawić granica po przekroczeniu której korzyści z powiększenia będą mniejsze od kosztów , jest to tzw zjawisko dyzekonomii skali

Małe firmy natomiast mają też swoje wady i zalety ,są one potrzebne w gospodarce ,tworzone są umyślne programy wspierania sektora małych firm przez państwo ,gdyż jest to sektor słabszy w porównaniu z dużymi przedsiębiorstwami ,dużymi korporacjami .Istnieje cały system powiązań z dużymi firmami.

16 Rodzaje przedsiębiorstw według kryterium przedmiotu działalności

Kryterium przedmiotu działalności -stosowany jest podział przedsiębiorstwa na -

-handlowe- to handel detaliczny ,hurtowy ,skupu , gastronomia

-produkcyjne-wydobywcze ,przetwórcze , petrochemiczne ,huty ,przeds. rolnicze

-usługowe- transport ,telekomunikacja ,turystyka ,firmy kosmetyczne ,prawnicze ,finansowe

Na gruncie polskiej europejskiej statystyki obowiązuje europejska klasyfikacja działalności czyli jest tutaj zawarty przedmiotowy podział

17 Rodzaje przedsiębiorstw według kryterium pozycji rynkowej

Kryterium pozycji rynkowej -tutaj przedsiębiorstwo dzielone są na doskonałe konkurencyjne o ograniczonej konkurencyjności oraz monopole

Kryterium to służy do wyznaczania optimum produkcji oraz do kształtowania cen i kosztów .Przedsiębiorstwo o konkurencji doskonałej uzyskuje mniejsze zyski dając większą produkcje w porównaniu z monopolem Monopol jest dla społeczeństwa podmiotem mniej efektywnym

Przedsiębiorstwa dzieli się na:

-doskonale konkurencyjne(uzyskuje mniejsze zyski dając większa produkcję)

- o ograniczonej konkurencyjności

-monopole (jest dla społeczeństwa przedmiotem mniej efektywnym)

Kryterium to służy do wyznaczania optimum produkcji oraz do kształtowania cen i kosztów.

18 Rodzaje przedsiębiorstw według kryterium własności

Kryterium własności-tutaj przedsiębiorstwo będą dzielić się na:

-państwowe ,

-spółdzielcze

-komunalne,

-prywatne często włączane jest tutaj własnościowe kryterium prawne a więc mówimy o spółkach firmach międzynarodowych

Wychodząc z tych podmiotów możemy otrzymać różną kombinacje przedsiębiorstw o mieszanej strukturze własności. Kluczowe jest tutaj ukazanie zalet i wad poszczególnych form własności jest bardziej efektywna Istnieją szczegółowe analizy pokazujące większą lub mniejszą efektywność danej formy własności a więc dlaczego przedsiębiorstwo państwowe jest nieefektywne Tutaj próbuje się odpowiedzieć na kto podejmuje decyzje bieżące i decyzje strategiczne w tym przedsiębiorstwie .Trudno jest powiedzieć kto jest właścicielem przeds. państwowego i kto odnosi pożytki , korzyści z tego przedsiębiorstwa Podobnie możemy patrzeć na inne formy własności np. własność komunalną właścicielem jest powiedzmy zarząd miasta ,gminy a może właścicielem jest cała społeczność lokalna W przypadku spółdzielni można prowadzić analizy Dlatego spółdzielnia może być podmiotem mniej efektywnym i skutecznym niż własność prywatna

Wyróżniamy przedsiębiorstwo:

-Państwowe

-Prywatne

-Spółdzielnie

-Komunalne

Ważne w tym kryterium jest wskazanie zalet i wad oraz sprawdzenie efektywności poszczególnych form własności. Trudno określić kto jest właścicielem i kto odnosi korzyści z tego przeds., np. przeds. komunalne właścicielem jest urząd miasta a może cała społeczność lokalna.

19 Ewolucja poglądów na cele działalności przedsiębiorstwa

Podstawowym celem działania każdej firmy jest maksymalizacja zysku. Teoria klasyczna, która jest oparta na rynkach konkurencyjnych stworzyła nowe cele przedsiębiorstwa, tj.:

-przeds. maksymalizuje zysk w długim okresie, np. jest gotowe poświęcić część zysków bieżących na rzecz przyszłych zysków oraz umocnić pozycję przeds. na rynku

-grupa realizuje kilka celów jednocześnie, np. osiąganie zysku, utrzymanie pierwszej pozycji w technologii na rynku

-wyodrębnia następujące cele:

a/społeczne (optymalizowanie efektów gosp., postęp techniczny)

b/indywidualne (optymalizowanie dochodów, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa pracowników)

c/operacyjne (obejmuje zadania techniczne, socjalne np. cele sprzedaży zysk)

20 Alternatywne teorie przedsiębiorstwa (behawioralne, menedżerskie)

1) SZKOŁA BEHAWIORALNA- wyrosła ona na gruncie nowoczesnej teorii organizacji,. Wiodącym przedstawicielem tej koncepcji jest Simon. Jest to najbardziej radykalna alternatywa dla tradycyjnej koncepcji przedsiębiorstwa.
Postuluje ona realizm w opisie procesu podejmowania decyzji oraz konieczność uwzględnienia czynników wewnętrznych wpływających na jego zachowanie.

Odrzuca przyjęte powszechnie w ekonomii założenie, że działanie przedsiębiorstw polega na poszukiwaniu rozwiązań optymalnych. Te koncepcje odnoszą się z reguły do dużych i wielkich przedsiębiorstw.
Przedsiębiorstwo traktowane jest jako specyficzna koalicja członków przedsiębiorstwa, których oczekiwania mogą być sprzeczne lub konfliktowe..

Do głównych celów należy zysk. Nacisk na jego poziom wywierają wszyscy członkowie koalicji a głównie udziałowcy. Specyfika szkoły przejawia się przede wszystkim w kwestii interpretacji wyborów ekonomicznych dokonywanych w przedsiębiorstwie, odrzuca się tu powszechnie przyjętą koncepcję, że działanie ekonomiczne polega na poszukiwaniu optymalnych rozwiązań tzn. maksymalnych efektów przy optymalnych nakładach lub minimalnych nakładów przy danych efektach w to miejsce zostaje wprowadzona koncepcja minimum. Dany obiekt jeśli stoi przed jakimś problemem często jest skłonny zrezygnować z rozwiązania optymalnego po to aby zredukować trudy związane z poszukiwaniem i rozwiązaniem problemu, czyli wybiera rozwiązanie nie optymalne, nie maksymalne, ale zadowalające.

Główny atak tej szkoły skierowany jest na koncepcję optymalizacji i maksymalizacji.

2) TEORIE MENADŻERSKIE- Głównymi twórcami tych teorii byli Baumol, Williamson, Galbraith, Marris. Przedstawiciele tych szkół nawiązują do teorii behawioralnej, mimo że ją krytykowały eksponują w swoich pracach kwestie profesjonalizacji zarządzania, oddzielenie własności od kontroli. Ten proces postępuje głównie w dużych spółkach o rozproszonej własności oznacza, że realna władza i kontrola w tych przedsiębiorstwach przeszła w ręce menedżerów, którzy są pracownikami najemnymi, nie właścicielami.

Twórcy i zwolennicy koncepcji menedżerskich krytykują tradycyjną teorię przedsiębiorstwa za to, że nie przyjmuje realistycznego założenia, jeśli idzie o układ sił w przedsiębiorstwie oraz motywację ludzi podejmujących w nim kluczowe decyzje.

Te decyzje neoklasyczne odpowiadały warunkom z połowy XIX wieku, należy dziś z nich zrezygnować:

- Należy uwzględnić pozycję menedżerów w spółkach, którzy są na tyle niezależni, że mają dużą swobodę działania, są niezależni od zewnętrznych źródeł finansowania, rozwoju, mają często opanowany rynek.

- Należy uwzględnić rzeczywiste motywy, którymi się oni kierują. Najważniejszymi motywami będzie wynagrodzenie, władza, bezpieczna pozycja społeczna i prestiż, doskonałość zawodowa.

Motyw zysku w przypadku czołowych menedżerów nie jest najważniejsza. Minimum zysku jest potrzebne i dla udziałowców i dla menedżerów żeby firma mogła zapewnić egzystencję. Przedstawiciele nurtów menedżerskich tak jak i szkoła behawioralna postulują, aby zrezygnować z koncepcji maksymalizacji zysku jako celu działania korporacji. Te koncepcje w różnych nurtach menedżerskich przybierają różną formę np. menedżerskiej funkcji użyteczności, koncepcje maksymalizacji, długookresowego tempa ekspansji.

Wspólną cechą nurtów menedżerskich jest to, że nie odrzuca się tutaj tradycyjnych neoklasycznych koncepcji optymalizacji inaczej niż w przypadku szkoły behawioralnej, nie odrzuca się koncepcji wielkości krańcowych. Różnica w stosunku do ekonomii neoklasycznej polega głównie na tym, że w koncepcjach menedżerskich maksymalizacji podlega nie zysk, lecz inny cel przedsiębiorstw

21 Funkcja produkcji przedstawia zależność między wielkością produkcji a nakładami czynników produkcji (prawda/fałsz)

22 Funkcję produkcji firmy najlepiej można przedstawić jako:

a/Sposób przedstawienia zmian technologii wykorzystywanej do produkcji w długim okresie

b/Zależność między czynnikami produkcyjnymi a produktem

23 W długim okresie firma:

a/Posiada wszystkie czynniki produkcyjne stałe oprócz jednego

b/Posiada tylko zmienne czynniki wytwórcze

24 Krótki okres jest definiowany jako:

a/Okres, w którym przynajmniej jeden czynnik produkcyjny jest stały

b/Okres wyznaczony przez rynkowy popyt na produkt firmy

25 Dla firmy krótkim okresem jest okres, w którym:

a/Wszystkie czynniki produkcyjne są zmienne

b/Przynajmniej jeden czynnik produkcyjny jest stały

26To, czy dany czynnik uważany jest za stały czy zmienny, zależy od długości rozpatrywanego okresu (prawda/fałsz)

27 Prawo malejących przychodów informuje, że zwiększając nakład czynnika zmiennego osiągamy taki punkt, po przekroczeniu którego każda dodatkowa jednostka czynnika (zmiennego/stałego) przynosi coraz (większe/mniejsze) przyrosty produkcji

28 Zaobserwowano stałą zależność, według której wzrostowi czynnika zmiennego, przy innych czynnikach stałych, odpowiada tendencja do (wzrostu/spadku) dynamiki przychodów

29 Funkcja Q=f (L, K, N) jest:

a/Funkcją liniową

b/Funkcją wieloczynnikową

c/Funkcją długookresową

d/Funkcją opisującą rosnące korzyści skali

30 Przyrost produkcji jest tym większy im więcej, ceteris paribus, zatrudniamy pracowników (prawda/fałsz)

31Jeżeli firma zatrudnia czynniki produkcyjne do uzyskania produktu, to można wyznaczyć dla niej produkt całkowity, krańcowy i przeciętny. Produkty te:

a/Opisują zależność między czynnikami produkcyjnymi a produktem

b/Wyznaczają wielkość produkcji, przy której producent maksymalizuje zyski

32 Produkt przeciętny mierzony jest (przyrostem produkcji w stosunku do przyrostu zatrudnionych/wielkością produkcji na jednego zatrudnionego)

33 Przedsiębiorstwo może obliczyć swój produkt marginalny:

a/Mnożąc swój produkt przeciętny przez wielkość czynnika zmiennego pracy

b/Dzieląc przyrost produktu całkowitego przez przyrost czynnika zmiennego

c/Podnosząc swój produkt krańcowy do potęgi pierwszej

d/ Dzieląc swój produkt przeciętny przez wielkość czynnika zmiennego pracy

34 Firma może obliczyć swój produkt krańcowy:

a/Dzieląc produkt całkowity przez wielkość zatrudnienia zmiennego czynnika wytwórczego

b/Określając przyrost produktu całkowitego spowodowany wzrostem zatrudnienia zmiennego czynnika wytwórczego a jednostką

35 Firma X zatrudnia stałe i zmienne czynniki produkcyjne. Jeśli produkt całkowity tej firmy rośnie, to:

a/Produkt krańcowy zmiennego czynnika rośnie

b/Produkt krańcowy zmiennego czynnika jest większy od zera

36 Jeśli produkt przeciętny i całkowity są większe od zera a produkt krańcowy równa się produktowi przeciętnemu, to produkt całkowity:

a/Osiąga swoje maksimum

b/Jest dodatni i rośnie

37 Krzywa całkowitej produkcji ilustruje, w jaki sposób kształtuje się wielkość produkcji przy zastosowaniu czynnika zmiennego i …czynnika stałego…

38 Kiedy krzywa produkcji krańcowej znajduje się powyżej przeciętnej, wtedy ta ostatnia (rośnie/maleje)

39 Produkcja przeciętna obniża się, gdy krzywa produkcji krańcowej znajduje się (powyżej/poniżej) krzywej produkcji przeciętnej

40 Korzyści skali to zmiany występujące w wielkości produkcji, gdy wszystkie czynniki są zmieniane (nieproporcjonalnie/proporcjonalnie) przy (zmienionej/nie zmienionej) metodzie produkcji

41 Izokwanta (krzywa jednakowego produktu) jest zbiorem wszystkich technicznie wydajnych kombinacji …czynników produkcji ..., które pozwalają wytworzyć określoną ilość danego produktu

42 Krzywa jednakowego (kosztu/produktu) przedstawia różne możliwości kombinacji czynników kapitału i pracy, przy założeniu (stałego/zmiennego) poziomu efektywności ogólnej

43 Krańcowa stopa substytucji kapitału przez pracę jest odwrotnością stosunku …produktów krańcowych... obu tych czynników

44 Optymalna kombinacja czynników produkcji (pracy i kapitału) ma miejsce wówczas, gdy stosunek krańcowego produktu każdego z czynników produkcji w wyrażeniu fizycznym do ich …ceny… będzie taki sam

45 Krańcowa stopa substytucji informuje o tym, jak wiele - przy danej wielkości produkcji - jednostek kapitału zastępuje jedna jednostka …pracy..

46 Rosnące efekty skali oznaczają, że produkcja rośnie …więcej niż proporcjonalnie… do wzrostu nakładów.

47 Malejące efekty skali oznaczają, że produkcja rośnie …mniej niż proporcjonalnie… do wzrostu nakładów.

48 Jeżeli przedsiębiorstwo przesuwa się z jednego punktu na izokwancie do drugiego punktu na tej samej izokwancie, to:

a/Wielkość produkcji rośnie

b/Wielkość produkcji zmaleje

c/Krańcowa stopa substytucji kapitału przez pracę nie zmieni się

d/ Żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa

49 Izokwanta to:

a/Linia jednakowego kosztu

b/Krzywa jednakowego produktu

c/Zbiór kombinacji czynników dających taką samą wielkość produkcji

d/Odpowiedzi b i c

50 Efekty skali odnoszą się do:

a/Krótkookresowej funkcji produkcji

b/Procesów produkcji, w których zmieniają się jedynie nakłady pracy

c/Procesów produkcji, w których wszystkie czynniki są zmienne

d/Wszystkie odpowiedzi są prawdziwe

51 Izokoszta (linia jednakowego kosztu) pokazuje różne kombinacje …czynników produkcji…, które przy danych cenach producent może zakupić za posiadaną wielkość pieniędzy.

52 Konstrukcja izokoszty jest analogiczna do linii ograniczenia budżetowego konsumenta (prawda/fałsz)

53 Nanosząc na jeden rysunek krzywą jednakowego produktu i linię jednakowego kosztu można określić… optymalną kombinacje czynników produkcji…, czyli taką, która pozwala osiągnąć dany poziom produkcji przy …najniższym koszcie… lub maksymalny poziom produkcji przy …danym koszcie…

54 Optymalna kombinacja czynników produkcji pozwalająca osiągnąć dany poziom produkcji przy najniższym koszcie, to w graficznym ujęciu punkt, w którym izokwanta odpowiadająca danemu poziomowi produkcji jest styczna do możliwie (najwyżej/najniżej) położonej linii jednakowego kosztu

55 Przy danych nakładach finansowych (kosztach), firma poszukuje optymalnych kombinacji czynników produkcji, pozwalającej osiągnąć maksymalny poziom produkcji. Wybieramy tutaj (najwyżej/najniżej) położoną izokwantę styczną do linii jednakowego kosztu

56 Poruszając się wzdłuż izokwanty zmieniają się proporcje między nakładami czynników produkcji (prawda/fałsz)

57 Produkt marginalny jest mniejszy od produktu przeciętnego zawsze, kiedy produkt przeciętny rośnie (prawda/fałsz)

58 Produkt, w którym przedsiębiorstwo osiąga maksymalny poziom produkcji przy danym koszcie całkowitym, określa najbardziej efektywną kombinację nakładów czynnika pracy i kapitału (prawda/fałsz)

59 Optimum produkcji to:

a/Równowaga producenta

b/Ścieżka ekspansji produkcji

c/Optymalna kombinacja czynników produkcji

d/Punkt styczności izokoszty z możliwie najwyżej położoną izokwantą produkcji

60 Jeżeli zmieni się cena jednego z czynników produkcji, to swoje położenie zmieni (izokwanta/izokoszta)

1. 3

2. 3 Podział pracy. Uzbrojenie. Warunki

3. 3

4. 3

5. 3

6. 2

7. 2

8. 2

9. 2

10. 3

11. 2

12. 2

13. 2

14. 3

15. 2

16. 2

17. 3

18. 2

19. 4

20. 5

21. 1 prawda

22. 1 b

23. 1 b

24. 1 a

25. 1 b

26. 1 prawda

27. 2 zmiennego. Mniejsza

28. 1 spadku

29. 1 b,c,d

30. 1 fałsz

31. 1 a

32. 1 wielkością produkcji na 1 zatrudnionego

33. 1 b

34. 1 b

35. 1 b

36. 1 b

37. 1 czynnika stałego

38. 1 rośnie

39. 1 poniżej

40. 1 proporcjonalnie. Nie zmienionej

41. 1 czynników produkcji

42. 1 produktu. Stałego

43. 1 produktów krańcowych

44. 1 ceny

45. 1 pracy

46. 1 więcej niż proporcjonalnie

47. 1 mniej niż proporcjonalnie

48. 1 d

49. 1 b

50. 1 c

51. 1 czynników produkcji

52. 1 prawda

53. 2 optymalną kombinację czynników produkcji. Najniższym koszcie. Danym koszcie.

54. 1 najniżej

55. 1 najwyżej

56. 1 prawda

57. 1 fałsz

58. 1 prawda

59. 2 a,c,d

60. 1 izokoszta

Pd 1

Pd 2

C 1

C 2

Pp 1

Pp 2

C 1

P 1

C 2

Pd 2

Pp 2

Pp 1

D

S 2

S 1

CENA

---