Pytanie 3.

Kategorie kształtujące wynik finansowy i ich ewidencyjne ujęcie

1. Istota wyniku finansowego.

2. Interpretacja definicji przychodów i kosztów ich osiągnięcia jako podstawowych kategorii kształtujących wynik finansowy - przykłady ich powstawania.

3. Poziomy przychodów i kosztów ich uzyskania oraz tworzenia wyniku finansowego według rachunku zysków i strat

4. Ewidencyjne ujęcie przychodów i kosztów ich uzyskania

3.1. Istota wyniku finansowego

Działalność przedsiębiorstwa charakteryzuje wiele kategorii ekonomicznych, z których do podstawowych kategorii zaliczane są :

- wynik finansowy (różne poziomy jego tworzenia),

- przychody i

- koszty ich osiągnięcia/uzyskania.

Relacje pomiędzy tymi kategoriami sygnalizują i rozstrzygają zarówno o efektywności bieżącej działalności jednostek jak i o możliwościach efektywnego ich rozwoju w przyszłości. Spośród wymienionych kategorii, główne miejsce w działalności przedsiębiorstwa zajmuje wynik finansowy.

Ogólnie ujmując, wynik finansowy stanowi pieniężne wyrażenie całokształtu rezultatów prowadzonej przez jednostkę działalności gospodarczej, uzyskane w określonym czasie (np. miesiącu, kwartale, półroczu, roku). Jest on syntetycznym miernikiem, pozwalającym na dokonywanie oceny działalności jednostki gospodarczej, występującym w postaci bezwzględnej, (w zł, lub tys. zł.). Stanowi wielkość, wynikającą z algebraicznego porównania przychodów i odpowiadających tym przychodom kosztów, co można zapisać (1):

Wynik finansowy = przychody - koszty ich uzyskania (1) (zysk/strata) (suma) (suma) Wynik finansowy - to różnica przychodów i kosztów poniesionych w celu uzyskania tych przychodów w okresie sprawozdawczym.

Jak widać, przychody i koszty są bezpośrednimi, zw. też „pierwotnymi” pojęciami i kategoriami bezpośrednio związanymi z wynikiem finansowym.

Z wzoru (1) wynik finansowy może być zarówno wielkością dodatnią nazywaną zyskiem, kiedy przychody są > od kosztów ich uzyskania, jak i wielkością ujemną nazywana stratą, kiedy przychody są < od kosztów ich uzyskania - stratą.

2. Interpretacja definicji przychodów i kosztów ich osiągnięcia jako podstawowych kategorii kształtujących wynik finansowy

- przykłady ich powstawania.

PRZYCHODY - interpretacja definicji

UoR podobnie jak MSR nr 18 podaje definicję przychodów łącznie z zyskami (bez zysków nadzwyczajnych), bazując na definicji aktywów.

Zgodnie z ustawową definicją przychody i zyski powodują zwiększenie kapitału własnego jednostki. Dlatego, że osiągnięcie przychodów lub zysków w postaci zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia kwoty zobowiązań, przyczynia się do zwiększenia wyniku finansowego, który stanowi element kapitału własnego jednostki.

Z definicji wynika, że przychód stanowi wzrost korzyści ekonomicznych w okresie sprawozdawczym, który musi jednak spełniać cztery określone warunki:

- po pierwsze - przychód musi być uprawdopodobniony,

- po drugie - należy ustalić wiarygodnie jego wartość,

-po trzecie -jest to tylko taki wzrost korzyści ekonomicznych, który doprowadzi do wzrostu kapitału własnego (lub zmniejszenia jego niedoboru) w inny sposób niż wniesienie środków przez właścicieli lub udziałowców,

-po czwarte -określenie formy powstania korzyści ekonomicznych, która może oznaczać albo wzrost aktywów albo zmniejszenie zobowiązań.

Definicja przychodów (i zysków) nie odpowiada na pytanie, w jaki sposób ująć przychód, pozwala jedynie stwierdzić, czy przychód powstał.

Przykłady na powstawanie przychodów.

Przykład 1. Brak powstania przychodu.

Jednostka zakupiła za gotówkę aktywa na kwotę 50 tys. PLN, ich wartość została wiarygodnie określona na 50 tyś PLN. Zaistniało dopiero zdarzenie powstania przyszłych korzyści ekonomicznych. Natomiast obecnie nastąpił tylko wzrost jednego składnika aktywów, który nie doprowadził jeszcze do wzrostu kapitału własnego, tylko do zmniejszenia innego składnika aktywów - środków pieniężnych.

Przykład 2. Momenty powstania przychodu.

Zdarzenie 2.1. Jednostka otrzymała nieodpłatnie aktywa, których wartość wiarygodnie oszacowano na kwotę 10tyś. PLN.

To czy powstanie czy nie powstanie przychód zależy od kogo jednostka otrzymała aktywa.

Jeśli jest to darowizna od kontrahenta, a nie od właściciela/współwłaściciela jednostki to otrzymane aktywa stanowią przychód, gdyż powiększa się wartość aktywów i powiększa się kapitał własny. Gdyby aktywa stanowiły aport od właścicieli to przychód nie powstaje.

Zdarzenie 2.2. W jednostce ma miejsce przedawnienie zobowiązań i ich umorzenie. W wyniku przedawnienia zobowiązań nie ulega zmianie wartość aktywów, natomiast zwiększa się kapitał własny. Jednostka odnosi korzyść ekonomiczną, dlatego, że nie będzie musiała spłacać długu. Korzyść ta jest przychodem.

Należy zauważyć, że definicja przychodów bazuje na „złotej zasadzie bilansowej”, co powoduje, że sam moment uzyskania przychodu staje się jednoznaczny, mimo jego ogólnego charakteru . Natomiast czy będzie on ujęty w wyniku bieżącego okresu, czy też będzie odnoszony bezpośrednio na kapitał własny zależy od rodzaju przychodu - źródła jego powstania.

Definicja przychodów określa moment ich powstawania i ujęcia w rachunkowości. Zasady ujęcia przychodu w wyniku finansowym bieżącego okresu są ustalone odrębnie i nakazują ujęcie przychodów w całości w wyniku finansowym okresu powstania lub ujęcie tylko części przychodu w wyniku finansowym okresu powstania (lub kapitale własnym).

Istota definicji kategorii ekonomicznej jaką jest przychód musi być rozpatrywana w świetle kategorii bilansowych - aktywów, kapitału własnego i zobowiązań.

Istotę definicji przychodów w kontekście kategorii bilansowych ilustrują przykłady (1 do 7 ).

Przykład 1. Wniesienie aportu przez właścicieli.

Bilans

Aktywa + Kapitał własny +

W jednostce ma miejsce wzrost aktywów, poprzez dopłatę do kapitału przez właścicieli w formie aportu. Nie powstaje przychód, bo nastąpił przyrost kapitału własnego, drogą zwiększenia udziałów właścicieli.

Przykład 2. Zamiana zobowiązań na udziały.

Bilans

Kapitał własny +

Zobowiązania -

W tym przypadku, również nie powstanie przychód. Bowiem zmniejszenie zobowiązań odbyło się drogą wzrostu udziału właścicieli, poprzez wzrost kapitału własnego.

Przykład 3. Spłata należności.

Bilans

Aktywa - środki pieniężne + Kapitał własny (bez zmian)

Aktywa - należności -

Nie powstaje przychód.

Przykład 4. Zaciągnięcie kredytu

Bilans

Kapitał własny (bez zmian)

Aktywa (środki pieniężne) + Zobowiązania (kredyt) +

W przypadku zaciągnięcia kredytu, co prawda powiększa się wartość aktywów ale nie powoduje to zwiększenia kapitału własnego, zatem przyrost aktywów nie stanowi przychodu.

Przykład 5. Spłata zobowiązań

Bilans

Kapitał własny (bez zmian)

Aktywa (środki pieniężne) - Zobowiązania -

W przypadku spłaty zobowiązań ,- ulęgają one zmniejszeniu. Przychód nie powstaje, ponieważ zmniejszają się aktywa, ale wartość kapitału własnego pozostaje bez zmian.

Przykład 6. Otrzymanie nieodpłatne aktywów od kontrahenta.

Bilans

Aktywa + Kapitał własny +

W tym przypadku powstaje przychód. W efekcie tego zdarzenia - wzrost aktywów powoduje jedynie zwiększenie pasywów - kapitału własnego.

Przykład 7. Przedawnienie zobowiązań.

Bilans

Kapitał własny +

Zobowiązania -

W efekcie zmniejszenia zobowiązań dla zachowania równowagi bilansowej musi nastąpić zwiększenie innej pozycji pasywów, albo zmniejszenie aktywów.

W wyniku przedawnienia zobowiązań nie ulega zmianie wartość aktywów, natomiast zwiększa się kapitał własny. Jednostka odnosi korzyść ekonomiczną, dlatego że nie będzie spłacać długu. Korzyść ta w rezultacie zwiększa kapitał własny, ale jest to inna droga wzrostu kapitału, niż zwiększenie udziałów. Korzyść ta jest zatem przychodem.

KOSZTY - interpretacja definicji

Podobnie, jak w przypadku przychodów, UoR określa również definicję kosztów łącznie ze stratami (ale bez strat nadzwyczajnych).

Koszt w rachunkowości powstaje w momencie, w którym następuje uprawdopodobnienie zmniejszenia korzyści ekonomicznych, które spełniają dwa, określone w definicji, warunki:

1. zmniejszenie korzyści powinno mieć wiarygodnie określoną wartość.

2. musi ono doprowadzić do zmniejszenia kapitału własnego (lub zwiększenia jego niedoboru) w inny sposób niż wycofanie środków przez właścicieli lub udziałowców.

Definicja kosztu określa formę zmniejszenia korzyści ekonomicznych, w odniesieniu do zmian w poziomach dwóch kategorii bilansowych:

1. zmniejszenia wartości aktywów,

2. zwiększenia wartości zobowiązań.

Ponadto definicja kosztów jest bardzo istotna przy rozróżnieniu dwóch pojęć - często używanych zamiennie: pojęcie kosztu i pojęcie nakładów. Poniesienie nakładów nie jest jednoznaczne z poniesieniem kosztów.

Przykład. Poniesienie nakładów (wydatków) a nie powstanie kosztów - ujęcie bilansowe.

Jednostka w listopadzie 200a zapłaciła roczną składkę ubezpieczenia za samochód za następny rok 200b. I chociaż nastąpiło zmniejszenie aktywów (środków pieniężnych), ale doprowadziło ono do wzrostu innego składnika aktywów - rozliczenia międzyokresowego czynnego (RMC). Koszt nie powstał, bo nie został poniesiony zgodnie z definicją. W przypadku tego zdarzenia poniesiony został nakład (w wyniku wydatku).

Jednostka może ponieść nakłady jeśli ich klasyfikacja oznacza, że poniesione w danym okresie nakłady przyniosą w przyszłości korzyści. W takim przypadku klasyfikuje nakłady jako element aktywów - w pozycji rozliczenia międzyokresowe czynne (RMC), uznając że nie nastąpiła utrata korzyści, czyli nie powstał koszt zgodnie z jego definicją.

W kontekście obowiązującej definicji kosztów zmienia się istota rozliczeń międzyokresowych czynnych, w których aktywowane nie są koszty, ale nakłady. Dlatego błędnym jest określanie dość często w praktyce „aktywowanie kosztów”.

Istotę definicji kosztów w kontekście kategorii bilansowych

ilustrują przykłady (1 do 6 ).

Przykład 1. W jednostce miało miejsce przekazanie nieodpłatnie kontrahentowi

części zapasów.

Bilans

Aktywa - Kapitał własny -

(zmniejszenie kapitału)

W wyniku przekazania aktywów innej jednostce zmniejsza się suma bilansowa o wartość nieodpłatnie przekazanych aktywów. Zmniejszenie w pasywach bilansu może nastąpić jedynie w pozycji „kapitał własny”, nie mogą zmniejszyć się zobowiązania, ponieważ przekazanie nie stanowi zaspokojenie jakichkolwiek zobowiązań. Również równowaga bilansowa nie może być osiągnięta poprzez zwiększenie innych aktywów, bo przekazanie jest nieodpłatne, a więc jednostka nie spodziewa się żadnych korzyści ekonomicznych (aktywów) z tego tytułu. Zmniejszenie wartości kapitału własnego jednostki nastąpiło inna drogą niż podział kapitału między właścicieli. W danym przykładzie powstaje koszt.

Przykład 2. Pracownicy wykonali pracę i zostało naliczone im wynagrodzenie na liście płac.

Bilans

Kapitał własny -

Zobowiązania +

W efekcie wzrostu zobowiązań z tytułu wynagrodzeń dla zachowania równowagi bilansowej musi nastąpić albo zmniejszenie innej pozycji pasywów albo zwiększenie wartości aktywów. W wyniku tego zdarzenia - pojawienia się zobowiązania wobec pracowników nie ulega zmianie wartość aktywów, ale zmniejsza się kapitał własny. Jednostka ponosi koszt (z tytułu pracy zatrudnionych), który w rezultacie powoduje uszczuplenie kapitału własnego. Jest to inna droga zmniejszenia kapitału niż jego podział między właścicieli. Zmniejszenie kapitał jest w tym przypadku kosztem.

Przykład 3. Deklaracja dywidendy

Bilans

Kapitał własny -

Zobowiązania +

W tym przypadku nie powstaje koszt, mimo zwiększenia zobowiązań, ponieważ ich zwiększenie powoduje uszczuplenie udziału właścicieli w kapitale własnym.

Przykład 4. Spłata kredytu

Bilans

Kapitał własny (bez zmian)

Aktywa - środki pieniężne Zobowiązania - kredyt

Przykład 5. Zaciągnięcie kredytu.

Bilans

Kapitał własny (bez zmian)

Aktywa - środki pieniężne + Zobowiązania - kredyt +

W przykładzie 4 i 5 nie powstaje koszt. Skutkiem zmian aktywów i zobowiązań nie jest zmniejszenie/zwiększenie kapitału własnego.

Przykład 6. Przekazanie nieodpłatne aktywów innej jednostce.

Bilans

Aktywa - Kapitał własny -

Zmniejszenie aktywów wpływa na sumę bilansową pasywów i może to nastąpić jedynie w pozycji kapitał własny, nie mogą zmniejszyć się zobowiązania, bo przekazanie aktywów nastąpiło nieodpłatnie.

W rezultacie tego zdarzenia powstaje koszt, bo nastąpiło zmniejszenie kapitału własnego, ale inną drogą niż podział kapitału między właścicieli.

Podane przykłady pokazują (w przeciwieństwie do przychodów), że koszty oznaczają utratę (zmniejszenie) korzyści ekonomicznych. Natomiast podobnie jak w przypadku definicji przychodów - definicja kosztów nie określa, w jaki sposób należy ująć koszt, a jedynie pozwala stwierdzić, że koszt powstał.

Podsumowując, przedstawione definicje przychodów i kosztów jako podstawowych kategorii ekonomicznych kształtujących wynik finansowy jednostki określają jedynie zasadnicze warunki ich powstawania ( w odniesieniu do definicji aktywów), natomiast nie przesądzają o ujęciu przychodów i kosztów w rachunku zysków i strat.

Przychody wykazuje się w rachunku zysków i start, jeśli nastąpiło zwiększenie korzyści ekonomicznych w formie zwiększenia stanu aktywów albo zwiększenia kwoty zobowiązań. Oznacza to jednocześnie ujęcie osiągnięcia przychodów, oraz zwiększenia aktywów lub zmniejszenia zobowiązań. Natomiast koszty wykazuje się w rachunku zysków i start, jeśli nastąpiło zmniejszenie korzyści ekonomicznych w formie zmniejszenia stanu aktywów lub zwiększenia zobowiązań. Oznacza to równoczesne ujęcie poniesienia kosztów, oraz zmniejszenia wartości aktywów lub zwiększenia stanu zobowiązań. Pomiar przychodów i kosztów wymaga wiarygodnego ustalenia wartości wzrostu lub spadku aktywów lub zobowiązań, która będzie wykazana w rachunku zysków i strat.

2. Poziomy przychodów i kosztów ich uzyskania oraz tworzenia wyniku

finansowego według rachunku zysków i strat

Wynik finansowy wraz z kategoriami bezpośrednio jego kształtującymi jest ujmowany w jednym z elementów podstawowego sprawozdania finansowego jednostek, zwanego rachunkiem zysków i strat. To dynamiczne sprawozdanie cząstkowe jakie stanowi rachunek zysków i strat jest źródłem informacji o rodzajach działalności, kształtujących wynik finansowy i źródłem informacji o złożoności kategorii ekonomicznych bezpośrednio wyznaczających jego wielkość za bieżący i poprzedni okres sprawozdawczy.

Rachunek zysków i strat zawiera informacje w zakresie ustalonym odmiennie :

- dla innych jednostek niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji -

załącznik nr 1,

- dla banków - załącznik nr 2,

- dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji - załącznik nr 3.

Rachunek zysków i strat dla innych jednostek niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji może występować w dwóch wariantach , które pokazuje tabela 1, a mianowicie:

• w wariancie porównawczym, ujmującym koszty według rodzajów,

• w wariancie kalkulacyjnym, ujmującym koszty według miejsc ich powstawania.

Tabela 1. WARIANTY RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT innych jednostek niż banki,

zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji - ujęcie uproszczone

Wariant kalkulacyjny	Wariant porównawczy
A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (I+II) B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów (I+II) C. Zysk(strata) brutto ze sprzedaży (A-B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk(strata) ze sprzedaży (C-D-E)	A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi (I-IV) B. Koszty działalności operacyjnej (I-VIII) C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)
G. Pozostałe przychody operacyjne (I+II+III) D. Pozostałe przychody operacyjne (I-III) H. Pozostałe koszty operacyjne (I+II+III) E. Pozostałe koszty operacyjne (I-III) I. Zysk(strata) z działalności operacyjnej F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (F+G-H) (C+D-E)
J. Przychody finansowe (I+II…+V) G. Przychody finansowe (I-V) K. Koszty finansowe (I+II…+IV) H. Koszty finansowe (I-IV) Zysk(strata) z działalności finansowej F. Zysk (strata) z działalności finansowej L. Zysk (strata) z działalności gospodarczej I. Zysk (strata) z działalności (I+J-K) gospodarczej (F+G-H)
M. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (M.I-M.II) (J.I-J.II) N. Zysk (strata) brutto (L+/- M) K. Zysk (strata) brutto (I+/- J)
O. Podatek dochodowy L. Podatek dochodowy P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) zysku (zwiększenia straty) R. Zysk (strata) netto (N-O-P) N. Zysk (strata) netto (K-L-M)

Źródło: Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia

jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152, poz. 1223, załącznik nr 1.

W rachunku zysków i strat innych jednostek niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, przedstawiane są segmenty działalności przedsiębiorstwa, które jednocześnie pokazują stanowią poziomy tworzenia wyniku finansowego, są to:

1) segment działalności operacyjnej (podstawowej i pozostałej działalności operacyjnej)

oraz poziom wyniku finansowego z działalności operacyjnej (podstawowej i

pozaoperacyjnej);

2. segment działalności finansowej i poziom wyniku finansowego z tej działalności,

3. poziom wyniku z działalności gospodarczej jako suma wyniku z segmentu działalności operacyjnej i finansowej;

4. segment „działalności nadzwyczajnej”/wyników nadzwyczajnych i poziom wyniku finansowego tego segmentu;

5. segment obligatoryjnego/obowiązkowego obciążenia wyniku finansowego

i poziom tworzenia wyniku finansowego netto.

Segmenty/rodzaje działalności oraz poziomy tworzenia wyniku finansowego i jego ogólną postać innych jednostek niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji prezentują tabela 2 oraz schemat 1 w oparciu o układ i treść rachunku zysków i strat.

Tabela 2. Kategorie ekonomiczne kształtujące wynik finansowy według segmentów rachunku zysków i strat innych jednostek niż banki, zakłady ubezpieczeń

i zakłady reasekuracji

SEGMENTY	WIELKOŚCI (+)	WIELKOŚCI (-)	WYNIK FINANSOWY (+;-)
PODSTAWOWA DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA	Przychody netto ze sprzedaży (+)	Koszty działalności operacyjnej (-)	Zysk (strata) ze sprzedaży
II.POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA	Pozostałe przychody operacyjne (+)	Pozostałe koszty operacyjne (-)	Zysk (strata) pozostałej działalności operacyjnej
III. DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA	Przychody segmentów I+II	Koszty segmentów I+II	Zysk (strat) z działalności operacyjnej I+II
IV. DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA	Przychody finansowe (+)	Koszty finansowe (-)	Zysk (strata) działalności finansowej
V. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA	Przychody segmentów III+IV	Koszty segmentów III+IV	Zysk (strata) działalności gospodarczej III+IV
VI. DZIAŁALNOŚĆ NADZWYCZAJNA	Zyski nadzwyczajne (+)	Straty nadzwyczajne (-)	Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (V +/- VI)
VII. ZYSK (STRATA)BRUTTO	Zysk (strata) działalności gospodarczej plus/minus wynik zdarzeń nadzwyczajnych (V +/- VI)
VIII. ZYSK (STRATA) NETTO	Zysk (strata) brutto VII +/- podatek dochodowy i pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152, poz. 1223, załącznik nr 1.

Schemat 1. Poziomy tworzenia wyniku finansowego i kategorie ekonomiczne

wyznaczające jego wielkość według układu rachunku zysków i strat innych jednostek

niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji - wariant kalkulacyjny

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z

02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152,

poz. 1223, załącznik nr 1.

Zarówno ujęcie tabelaryczne jak i graficzne pokazuje wszystkie kategorie ekonomiczne (nie tylko podstawowe), które są ściśle związane wpływając bezpośrednio na kształtowanie wyniku finansowego jednostek gospodarczych.

Jak widać z treści sprawozdawczej rachunku zysków i strat, na wynik finansowy wpływają:

- podstawowe kategorie ekonomiczne - przychody i koszty;

- straty i zyski nadzwyczajne;

- obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto.

3.4. Ewidencyjne ujęcie przychodów i kosztów ich uzyskania

Podstawowe kategorie ekonomiczne - przychody i koszty kształtujące wynik finansowy działalności jednostek są kategoriami szczególnie złożonymi strukturalnie, dlatego z ewidencyjnego punktu widzenia wymagają przedstawienia dalszej dezagregacji i przybliżenia ich struktury, a mianowicie:

1. Przychody osiągnięte przez jednostkę obejmują:

1. przychody z działalności operacyjnej, składają się z :

1. przychodów ze sprzedaży, do których w zależności od tego, co stanowi przedmiot działalności operacyjnej jednostki zalicza się przychody ze sprzedaży produktów, ze sprzedaży towarów i materiałów;

2. pozostałych przychodów operacyjnych - związane pośrednio z działalnością operacyjną

jednostki, obejmujące m.in. przychody ze zbycia środków trwałych, środków trwałych w

budowie, wartości niematerialnych i prawnych, odpisane przedawnione zobowiązania,

otrzymane odszkodowania, kary i grzywny oraz darowizny;

2. przychody finansowe osiągane przez jednostkę na przeprowadzanych operacjach finansowych (jednakowe w obu wariantach rachunku zysków i strat) , w szczególności są to:

1. przychody z tytułu dywidend (udziałów w zyskach),

2. przychody ze sprzedaży aktywów finansowych,

3. dodatnie różnice kursowe,

4. odpisy aktualizujące wartość inwestycji.

2. Koszty uzyskania przychodów poniesione przez jednostkę obejmują:

1) koszty z działalności operacyjnej, w tym jednostek powiązanych, które ujmowane są, z ewidencyjnego punktu widzenia i sprawozdawczości finansowej według dwóch kryteriów ich podziału, a mianowicie:

a) koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów - w wariancie kalkulacyjnym

rachunku zysków i strat według rodzajów (tj. koszt wytworzenia sprzedanych produktów,

wartość sprzedanych towarów i materiałów, koszty sprzedaży, koszty ogólnego zarządu)

b) koszty działalności operacyjnej - w wariancie porównawczym rachunku zysków i strat według miejsc powstawania kosztów (tj. amortyzacja, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, w tym podatek akcyzowy, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty rodzajowe i wartość sprzedanych towarów i materiałów)

c) pozostałe koszty operacyjne - jednakowe w obu wariantach rachunku zysków i strat (tj.

strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, aktualizacja wartości aktywów niefinansowych i inne koszty operacyjne - np. utworzenia rezerw, z wyjątkiem dotyczących operacji finansowych, prowadzenia działalności socjalnej, zapłaty odszkodowań, kar, grzywien, koszty postępowania sądowego i egzekucyjnego itd.).

2) koszty finansowe (jednakowe w wariantach rachunku zysków i strat) - do nich

zalicza się:

- odsetki, w tym dla jednostek powiązanych (np. zapłacone i naliczone odsetki od zobowiązań finansowych, od kredytów bankowych, odsetki od pożyczek i zobowiązań, w tym za zwłokę, odsetki od zobowiązań leasingowych itp.),

- strata ze zbycia inwestycji (sprzedaży poniżej ich wartości, nieodpłatnego przekazania, darowizny, likwidacji aktywów inwestycyjnych krótkoterminowych i długoterminowych, m.in. udziałów i akcji oraz innych papierów wartościowych, a także wierzytelności. To ujemna różnica między przychodami ze zbycia tych składników a kosztami uzyskania tych przychodów),

- aktualizacja wartości inwestycji (są to odpisy obniżające wartości inwestycji zaliczanych do aktywów trwałych z tytułu aktualizacji ich wyceny).

- i inne koszty finansowe - to nadwyżka ujemnych różnic kursowych na dodatnimi. W tej pozycji ujmuje się też utworzone rezerwy pewne i prawdopodobne koszty i straty z operacji finansowych oraz pozostałe koszty nie ujmowane w pozycjach wyżej.

Podział przychodów i kosztów działalności gospodarczej (ich podstawowe pozycje) przedstawiają schematy 2 i 3.

Schemat 2. Klasyfikacja przychodów z działalności gospodarczej - podstawowe pozycje

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z

02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152,

poz. 1223, załącznik nr 1.

Schemat 3. Klasyfikacja kosztów działalności gospodarczej

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z

02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152,

poz. 1223, załącznik nr 1.

Pokazaną dezagregację (podział) przeciwstawnych kategorii ekonomicznych, jakimi są przychody i koszty, wpływające bezpośrednio na kształtowanie wyniku finansowego można przedstawić też w ujęciu tabelarycznym - tabele 3 i 4.

Tabela 3. Podział przychodów działalności gospodarczej

Przychody	Przychody ze sprzedaży produktów
		Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów
		Pozostałe przychody operacyjne
		Przychody finansowe

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152, poz. 1223, załącznik nr 1.

Tabela 4. Podział kosztów działalności gospodarczej według rachunku zysków i strat

Koszty	Koszty operacyjne podstawowej działalności operacyjnej
		Pozostałe koszty operacyjne
		Koszty finansowe

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152, poz. 1223, załącznik nr 1.

Pomiar przychodów i kosztów jako kategorii ekonomicznych kształtujących wynik finansowy dokonywany jest poprzez dokumentowanie (tj. stosowne dowody księgowe stwierdzające ich powstawanie) i rejestrację zdarzeń gospodarczych.

W procesie rejestracji zdarzeń gospodarczych stosowanie są urządzenia księgowe takie jak:

- konta księgowe ujęte w zakładowym planie kont (istota, podział, łączenie),

- dowody księgowe niezbędne do dokonywania ewidencji (szerzej - pytanie 17).

- oraz księgi rachunkowe.

. Proces rejestracji (ewidencji księgowej) zdarzeń gospodarczych ujętych w różnych dowodach księgowych odbywa się w oparciu o Plan Kont. Funkcjonuje on jako przewodnik po rachunkowości w jednostkach gospodarczych i stanowi wyjściową konstrukcją do rejestracji zdarzeń, oraz narzędzie ewidencyjne, w danym przypadku stwierdzających powstanie przychodów i kosztów działalności.

Zgodnie z UoR - Plan kont powinien zawierać .

• wykaz kont syntetycznych, czyli wykaz kont księgi głównej,

• zasady tworzenia i funkcjonowania kont ksiąg pomocniczych (kont analitycznych),oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,

• przyjęte zasady klasyfikacji , wyceny i amortyzacji zdarzeń gospodarczych.

Plan kont (zgodnie z UoR) powinien mieć formę pisemną i musi spełniać formalne wymogi ustalone w UoR. Jest on zwykle sporządzany przez głównego księgowego i zatwierdzany przez kierownika jednostki, po zatwierdzeniu przybiera nazwę „Zakładowy plan kont”.

Zakładowy plan kont jest formalnym dokumentem obowiązującym obligatoryjnie i będącym częścią systemu rachunkowości. Każdy podmiot prowadzący pełną księgowość finansową zobowiązany jest do posiadania i stosowania zakładowego planu kont. Obowiązek ten nałożony jest przez UoR.

Zakładowy plan kont zawiera spis wewnętrznych symboli i nazw kont przedsiębiorstwa oraz ustala zasady księgowania na tych kontach wszelkich operacji gospodarczych, które mogą wydarzyć się w działalności przedsiębiorstwa

Natomiast dowody księgowe stanowią podstawę do ewidencji zmian w stanach przychodów i kosztów działalności gospodarczej jednostek w ramach obowiązującego zakładowego planu kont.

Do ewidencji przychodów i kosztów działalności jednostek gospodarczych służą wynikowe konta syntetyczne. Nazwy tych kont są zgodnie z elementami przedstawionych wyżej pozycji przychodów i kosztów (ich wewnętrznej struktury), które powstały w wyniku podziału poziomego konta „Przychody” i konta ”Koszty” co przedstawiają schematy 4 i 5.

Schemat 4. Syntetyczne konta w ramach poziomego podziału konta „Przychody”

Źródło: B. Gierusz, Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, ODDK, Gdańsk 2005, s.110-120.

Schemat 5. Syntetyczne konta w ramach poziomego podziału konta „Koszty”

Źródło: B. Gierusz, Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, ODDK, Gdańsk 2005, s.110-120.

W praktyce, w systemie rachunkowości stosuje się różne klasyfikacje kont księgowych oparte na różnych kryteriach podziału, w zależności od potrzeb użytkowników. Jednym z takich układów klasyfikacyjnych jest plan kont, stanowiący narzędzie ewidencji księgowej niezbędne do sprawnego funkcjonowania całego systemu rachunkowości. Obejmuje on różnego rodzaju konta, które według podobieństwa funkcjonowania dzielone są na 5 grup- schemat 6:

1. konta bilansowe;

2. konta wynikowe;

3. konta korygujące;

4. konta rozliczeniowe;

5. konta pozabilansowe.

Schemat. 6. Grupy kont księgowych i ich powiązanie ze sprawozdawczością finansową

Ewidencjonowanie przychodów i kosztów prowadzone jest na wyodrębnionych z nazwy i symbolu wynikowych kontach syntetycznych powstałe w ramach poziomego podziału kont „Przychody” i „Koszty”.

Nazwy i symbole kont przychodów i kosztów są ujęte we Wzorcowym planie kont - w „Wykazie kont syntetycznych” , który przedstawia systematyzację i chronologię kont według zespołów w przekroju minimalnym i proponowanym.

Wzorcowe plany kont są pomocne dla opracowywania zakładowych planów kont i wymagają adaptacji do specyfiki prowadzonej działalności przez różnego rodzaju jednostki przy tworzeniu zakładowych planów kont. Dlatego w jednostkach gospodarczych zakres wykorzystania poszczególnych zespołów kont oraz szczegółowość ich treści są różne.

Oto przykładowy Wzorcowy wykaz kont syntetycznych dla innych jednostek niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji.

Obejmuje on dziewięć następujących zespołów kont syntetycznych, a mianowicie:

Zespół 0 - „Aktywa trwałe”

Zespół 1 - „Inwestycje krótkoterminowe i kredyty bankowe”

Zespół 2 - „Rozrachunki i roszczenia”

Zespół 3 - „Materiały i towary”

Zespół 4 - „Koszty według rodzajów i ich rozliczanie”

Zespół 5 - „Koszty według typów działalności i ich rozliczanie”

Zespół 6 - „Produkty i rozliczenia międzyokresowe”

Zespół 7 - „Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem”

Zespół 8 - „Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy”

Zespół 9 - Konta pozabilansowe, w którym prowadzi się dodatkową rejestrację operacji

gospodarczych, np. do celów podatkowych oraz rachunkowości zarządczej.

Każdy zespół kont podzielony jest na grupy, a te z kolei na konta szczegółowe.

W zależności od rodzaju i specyfiki działalności innych jednostek (handel, produkcja, usługi) niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, jednostka może wyodrębnić inne konta, które będą służyć do ewidencji tych złożonych kategorii jakimi są przychody i koszty ich osiągnięcia.

Jak widać z przytoczonego wzorcowego „Wykazu kont syntetycznych„ do ewidencji przychodów i kosztów ich osiągnięcia służą konta Zespołu 7 „Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem”. W Zespole tym występują konta przychodów i kosztów ich uzyskania, które ujmuje tabela 5.

Tabela 5.Wzorcowy wykaz kont syntetycznych Zespołu 7.Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem

MINIMALNY	PROPONOWANY	NAZWA KONTA
Zespół 7 - Przychody i koszty ich osiągnięcia
700	-	Sprzedaż produktów
	701	Przychody ze sprzedaży produkcji przemysłowej na kraj
	702	Przychody ze sprzedaży produkcji przemysłowej na eksport
	703	Przychody ze sprzedaży pozostałych usług
	706	Koszt własny produkcji przemysłowej na kraj
	707	Koszt własny produkcji przemysłowej na eksport
	708	Koszt własny sprzedaży pozostałych usług
730	-	Sprzedaż towarów
	731	Przychody ze sprzedaży towarów
	732	Wartość sprzedanych towarów
740	-	Sprzedaż materiałów
	741	Przychody ze sprzedaży materiałów
	742	Wartość sprzedanych materiałów
750	-	Koszty i przychody z operacji finansowych
	751	Koszty operacji finansowych
	752	Przychody operacji finansowych
760	-	Pozostałe koszty i przychody operacyjne
	761	Pozostałe koszty operacyjne
	762	Pozostałe przychody operacyjne
770	770	Zyski nadzwyczajne
771	771	Straty nadzwyczajne
790	790	Koszty wytworzenia świadczeń na własne potrzeby

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Gierusz, Plan kont z komentarzem. Handel-Produkcja-Usługi,

ODDK, Gdańsk 2007, s. 55-61.

Jak, widać z tabeli 5, Zespół 7 - Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem - służy do ewidencji:

a) przychodów i kosztów ich osiągnięcia z tytułu sprzedaży:

- produktów pracy (wyrobów i usług) - konta : 701, 702, 703 i 706, 707 i 708;

- towarów - konta: 731, 732;

- materiałów - konta: 741 i 742

b) pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych - konta: 761 i 762;

c) przychodów i kosztów z operacji finansowych - konta: 751, 752;

d) zysków nadzwyczajnych i strat - konta: 770 i771;

e) kosztów wytworzenia świadczeń na własne potrzeby - konto 790.

Ewidencyjne ujęcie przychodów i kosztów ich osiągnięcia przedstawia schemat 7.

W rachunkowości obok m.in. kont bilansowych stosowane są konta wynikowe, które funkcjonują w ciągu okresu sprawozdawczego, rejestrując bieżące koszty i przychody z działalności, wyniki nadzwyczajne. Natomiast na koniec okresu sprawozdawczego (w ramach tzw. zamknięć okresowych-zazwyczaj rocznych) kategorie ekonomiczne wpływające na kształtowanie wyniku finansowego przenoszone są na konto bilansowe - Wynik finansowy, stanowiąc podstawę wypracowanego zysku (lub poniesionej straty) oraz podstawę do sporządzenia cząstkowego sprawozdania jakim jest Rachunek zysków i strat.

Ewidencja na kontach wynikowych - Przychody i Koszty ich osiągania - pokazuje ich wpływ nie tylko na wynik finansowy ale pośrednio na Kapitał własny jednostki, a więc na to z którego pierwotnie te zdarzenia powstały, pokazując zwiększenie/ lub zmniejszenie kapitału.

Schemat 7. Ewidencyjne ujęcie przychodów i kosztów jako podstawowych kategorii ekonomicznych kształtujących wynik finansowy jednostek gospodarczych

Konta 701,702, 703, 731, 741, 752, 762 służą do ewidencji przychodów, a konta 706,707, 708, służą do ewidencji kosztów osiągania przychodów. Ogólne funkcjonowanie kont związanych z ewidencją przychodów przedstawiają tabele 6 i 7.

Tabela 6. Funkcjonowanie kont przychodów

Konta 701, 702, 703, 731, 741, 752, 762
Wn (Dt) (zmniejszenia)	Ma (Ct) (zwiększenia)
-	+
-	+
Przeksięgowanie przychodów na koniec okresu	+

Tabela 7. Funkcjonowanie kont kosztów osiągnięcia przychodów

Konta 706, 706, 708, 732, 742, 751, 761
Wn (Dt) (zwiększenia)	Ma (Ct) (zmniejszenia)
+
+
	Przeksięgowanie kosztów na koniec okresu

Przykład typowych zapisów księgowych - ewidencja na kontach Zespołu 7. Przychody i koszty ich osiągnięcia pokazano na przykładzie kont przychodów i kosztów ich osiągnięcia z tytułu sprzedaży:

Konto 700 Sprzedaż produktów, służy do ewidencji produktów (wyrobów, półfabrykatów, usług) i funkcjonuje, gdy nie stosuje się kont: 701 -708. Działa ono zgodnie z zasadami zapisów podanymi w tabeli 8.

Tabela 8 . Przykłady ewidencji przychodów ze sprzedaży i kosztów

związanych z ich osiąganiem - podstawowe zdarzenia gospodarcze

Typowe zapisy grupy kont: 701, 702, 703 - Przychody ze sprzedaży na kraj, na eksport i przychody pozostałych usług w powiązaniu z kontami korespondującymi
Grupa kont korespondujących (przeciwstawnych) - Ma (Ct)	Treść operacji (punkty 1,2 …)			Grupa kont korespondujących (przeciwstawnych) - Wn (Dt)
		Wn			Ma
1. 200- Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami lub 230-Rozrachunki z pracownikami lub 249 - Inne rozrachunki 2. 200 3. 860 -Wynik finansowy	1. Fa korygujące VAT, zmniejszające kwotę należności o VAT należny. . 2. Uznane reklamacje kontrahentów, zmniejszające wartość faktur. 3. Przeniesienie przychodów na koniec okresu sprawozdawczego, pod datą zamknięcia ksiąg rachunkowych.		1. Faktury, Fa VAT, Fa korygujące VAT, podwyższające kwotę należności. 2. Przychody rozliczane w czasie bieżącego okresu sprawozdawczego. 3. Wartość wniesionego aportu według umowy spółki	1. 200 lub 234 2. 842- Rozliczenia międzyokresowe przychodów 3. 031- Udziały i akcje
Typowe zapisy grupy kont: 706, 707, 708 - Koszt własny produkcji przemysłowej na kraj, na eksport oraz koszt własny pozostałych usług w powiązaniu z kontami korespondującymi
1. 601- Wyroby na składzie lub 501-Produkcja podstawowa 607- Roboty i usługi przemysłowe lub 530- Produkcja pomocnicza 2. 507-Koszty sprzedaży 550 - Koszty ogólnego zarządu 3. 601 4. 490	1. Rzeczywisty koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów na kraj, na eksport, lub pozostałych usług. 2. Koszty ogólnego zarządu i koszty sprzedaży, obciążające sprzedane wyroby i usługi 3. Wartość wyrobów przekazanych jako aport. 4. Amortyzacja środków trwałych przekazanych w dzierżawę lub leasing.	1. Przeniesienie z końcem roku kosztu własnego sprzedanych wyrobów i pozostałych usług		1. 490- Rozliczenie kosztów

Zagadnienie szczegółowej charakterystyki (w tym ewidencji) poszczególnych pozycji przychodów i kosztów działalności jednostek w wariantach Rachunku zysków i strat jest przedmiotem odpowiedzi na pytanie 20 „Ustalanie wyniku finansowego w jednostce gospodarczej” oraz powiązane z nim ściśle pytanie egzaminacyjne 5. „Rachunek zysków i strat w wersji kalkulacyjnej i porównawczej”.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152, poz. 1223, załącznik , art. 3 ust.1 pkt.30.

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1725/2003 z dnia 29 września 2003 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady załącznik , MSR nr 18 „Przychody”.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152, poz. 1223, załącznik , art. 3, ust.1, pkt.31.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego

tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152, poz. 1223, załącznik, art.45, ust.2.

J.w., art.47, ust. 4

J.w., załącznik nr 1.

J.w., załącznik nr 1.

Rachunkowość finansowa i podatkowa, Red. Nauk. Teresa Cebrowska, PWN, Warszawa 2006, s.428-447.

J.w.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152, poz. 1223, załącznik 1, art. 10 ust. 1pkt. 3a

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 02.09.2009r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rachunkowości, Dz.U. 2009, Nr 152, poz. 1223, załącznik 1, art. 10.

J.w.

Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa 2008, Praca zbiorowa, ABC a Wolters Kluwer business, Warszawa 2008, s. 262-263.

J.Gierusz, Plan kont z komentarzem. Handel-Produkcja-Usługi, ODDK, Gdańsk 2007, s. 55-61.

6

II. SEGMENT DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ

Przychody finansowe

- koszty finansowe

= ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ

I. SEGMENT DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

I.1. PODSTAWOWA działalność operacyjna

Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

- koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów

= Zysk(strata) ze sprzedaży

I.2. POZOSTAŁA działalność operacyjna

+ Pozostałe przychody operacyjne

- Pozostałe koszty operacyjne

= Zysk/strata z pozostałej działalności operacyjnej

Zysk(strata) ze sprzedaży (podstawowej działalności operacyjnej)

+ Zysk/strata z pozostałej działalności operacyjnej

= ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

III. SEGMENT WYNIKÓW NADZWYCZAJNYCH

Zyski nadzwyczajne

- Straty nadzwyczajne

= ZYSK/STRATA NADZWYCZAJNA

IV. SEGMENT OBOWIĄZKOWYCH OBCIĄŻEŃ

WYNIKU FINANSOWEGO

zysk/strata brutto - ( podatek dochodowy + pozostałe obowiązkowe

zmniejszenia zysku /zwiększenia straty) =

ZYSK (STRATA) NETTO

Zysk/strata z działalności gospodarczej

+ zysk/strata nadzwyczajna =

ZYSK/STRATA BRUTTO

Zysk/strata z działalności operacyjnej

+ zysk/strata z działalności finansowej =

ZYSK/STRATA Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Według UoR - Przychody i zyski — to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygod­nie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zo­bowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałow­ców lub właścicieli.

Koszty i straty - to „upraw­dopodobnione zmniejszenia w okresie sprawo­zdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygod­nie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zo­bowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniej­szenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.”

Przychody ze sprzedaży towarów i

materiałów

Przychody ze sprzedaży produktów

POZOSTAŁE PRZYCHODY

OPERACYJNE

PRZYCHODY

ZE

SPRZEDAŻY

PRZYCHODY FINANSOWE

PRZYCHODY OPERACYJNE

PRZYCHODY

PRZYCHODY

KOSZTY

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE

KOSZTY PODSTAWOWEJ DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

KOSZTY FINANSOWE

KOSZTY OPERACYJNE

KOSZTY

Koszty operacyjne

Koszty działalności operacyjnej

Koszty finansowe

Przychody

ze sprzedaży produktów

Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów

Pozostałe przychody operacyjne

Przychody finansowe

Pozostałe koszty operacyjne

Bilansowe, których salda przenosi się na koniec okresu do bilansu. Podstawowym celem tych kont jest określenie stanu i zmian w zasobach majątkowych i źródłach ich pochodzenia (aktywach i pasywach).

Różne konta Różne konta

bilansowe WYNIK FINANSOWY bilansowe

Koszty Przychody

I 1

2 II

Straty Zyski

nadzwyczajne nadzwyczajne

• 4

III III

KAPITAŁ WŁASNY

IV IV

Objaśnienia operacji:

1. Przychody danego okresu

2. Koszty poniesione w danym okresie

3. Straty nadzwyczajne

4. Zyski nadzwyczajne

1. Przeksięgowanie przychodów na koniec okresu sprawozdawczego

2. Przeksięgowanie kosztów ich osiągnięcia

3. Przeksięgowanie strat i zysków nadzwyczajnych

4. Przeksięgowanie wypracowanego wyniku finansowego

1. zysku

2. straty

BILANS

Wynikowe (zw. też niebilansowymi), służące do ewidencji operacji wynikowych, odzwierciedlających zdarzenia gospodarcze związane z osiąganiem zysku lub ponoszeniem strat. Obroty tych kont są przenoszone na koniec okresu sprawozdawczego do rachunku zysków i strat.

Korygujące mają charakter kont pomocniczych, związanych z kontami bilansowymi, Konta te nie mogą wystąpić, jeśli nie dokonuje się jednocześnie ewidencji na koncie podstawowym. Na koniec okresu salda tych kont wpływają zwiększając lub zmniejszając wielkość salda konta podstawowego.

Rozliczeniowe są to konta, które na koniec okresu nie wykazują sald. W ciągu okresu następuje rozliczenie operacji gospodarczych ujmowanych na tych kontach.

RACHUNEK

ZYSKÓW

I STRAT

Pozabilansowe- nie występują w bilansie. Ich salda SA wykazywane poniżej sumy bilansowej. Służą do ewidencji zdarzeń gospodarczych, które nie stanowią przedmiot ewidencji na kontach bilansowych. Wykorzystuje się je do specjalnego wyodrębniania określonych zjawisk lub stanów, kontrolowanych przez jednostkę gospodarczą.

Brak wpływu na treść cząstkowych sprawozdań finansowych

---