"CHOROBY I ZESPOŁY DZIEDZICZĄCE SIĘ

AD (Autosomalnie Dominująco)"

ACHONDROPLAZJA [chondrodystrofia, karłowatość chondrodystroficzna]
CZĘSTOŚĆ	1:15k - 1:77k
LOCUS	FGFR3 [Fibroblast Growth Factor Receptor 3]- 4p16.3
PRZYCZYNA	mutacja punktowa na nukleotydzie 1138 [ tranzycja GA lub transwersja GC ] Glicyna Arginina zewnątrzkom. (3 dom.) śródkom (dom. lipofilowa) cytopl. (dom. kinazy tyrozynowej)
INFO	penetracja PEŁNA (100%) ekspresja MAŁA ZMIENNOŚĆ
OBJAWY	skrócenie kończyn (szczególnie odcinków proksymalnych) mikromelia (małe dłonie), szpotawe kolana, bardzo niski wzrost ograniczenie prostowania stawu łokciowego, duża głowa małe, sześcienne trzony kręgów, wąski kanał kręgowy lordoza lędźwiowa, kifoza piersiowo-lędźwiowa małe talerze biodrowe, dłonie kształtu trójzębnego AA (umierają w 1 r.ż.) 80% nowe mutacje, 20% AD

ZESPÓŁ Marfana (arachnodaktylia)
CZĘSTOŚĆ	1:10k
LOCUS	FBN1 (fibryllina) - 15q21.1
PRZYCZYNA	defekt tkanki mezenchymatycznej w układzie kostno-stawowym, krążenia i w gałkach ocznych ; uszkodzenie włókien sprężystych, zaburzenie tworzenia łańcuchów alfa kolagenu
INFO	penetracja WYSOKA ekspresja ZMIENNA plejotropia /patrz PRZYCZYNA/
OBJAWY	nadmierny wzrost kości długich, nadmiernie długie palce "kurza" lub "lejkowata" klatka piersiowa nadmiernie elastyczna skóra podwichnięcie soczewki krótkowzroczność wady wrodzone serca, tętniaki aorty, wypadnięcie płatka zastawki mitralnej przepukliny, wąska twarz 25% nowe mutacje

NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚĆ [NF, choroba Recklinghausena]
CZĘSTOŚĆ	NF-1 = 1:3,5k NF-2 = 1:35k - 1:40k
LOCUS	NF-1 (neurofibromina) = 17q11.2 NF-2 (merlina) = 22q12.2
INFO	NF-1 penetracja PEŁNA (100%) ekspresja ZMIENNA NF-2 penetracja PEŁNA (100%)
OBJAWY	NF-1 zmiany barwnikowe na skórze koloru kawy z mlekiem (café au lait) guzki nerwów obwodowych nowotwory nerwu wzrokowego niedorozwój umysłowy padaczka, skrzywienie kręgosłupa (5%) 50% mutacje de novo NF-2 nerwiaki osłonkowe nerwu słuchowego oponiaki rdzenia zmętnienie soczewki

WIELOTORBIELOWATOŚĆ NEREK [ADWN]
LOCUS	PKD1 [Policystic Kidney Disease] - 16p13.3 PKD2 [Policystic Kidney Disease] - 4q13-23
PRZYCZYNA	policystyna (mutacja z 4303 do 4086 aminokwasów)
OBJAWY	PKD1 w 55-60 r.ż. PKD2 w 70 r.ż. torbiele w nerkach, niewydolność nerek, krwiomocz bóle brzucha, nadciśnienie tętnicze

RETINOBLASTOMA [siatkówczak oka]
CZĘSTOŚĆ	1:20k
LOCUS	13q14.1
PRZYCZYNA	postać dziedziczna rodzinna mutacja genu Rb w locus 13q14.1 mikrodelecja regionu 13q14.1
INFO	teoria Knudsona (2 strzałów) gen Rb aktywność supresorowa, wiąże czynnik transkrypcyjny E2F
OBJAWY	nowotwór gałki ocznej u dzieci

CHOROBA HUNTINGTONA [HD]
CZĘSTOŚĆ	4-7:100k
LOCUS	4p16.3
PRZYCZYNA	niestabilna liczba powtórzeń sekwencji nukleotydowej (CAG)n na końcu 5' genu kodującego huntingtinę /10-29 zdrowi ; 30-35 stan przedmutacyjny ; >36 chorzy/
INFO	antycypacja - występuje w coraz młodszym wieku i z coraz cięższym przebiegiem w kolejnych pokoleniach
OBJAWY	zanik małych neuronów w jądrze ogoniastym i w skorupie zanik dużych neuronów gałki bladej zaburzenia hiperkinezy, charłactwo fizyczne zaburzenia mowy otępienie umysłowe i charłactwo fizyczne w czasie snu objawy ustają ! śmierć w 10-15 lat po pierwszych objawach

========================================================

"CHOROBY I ZESPOŁY DZIEDZICZĄCE SIĘ

AR (Autosomalnie Recesywnie)"

FENYLOKETONURIA
CZĘSTOŚĆ	EU - 1:10k
LOCUS	12q24.1
PRZYCZYNA	delecja i mutacja punktowa genu ; brak enzymu hydroksylazy fenyloalaninowej (4-monooksygenazy Phe) fenylopirogronian
INFO	test Guthriego - większe stężenie Phe we krwi test z FeCl3 - zielonkawa barwa moczu /fenylopirogronian/
OBJAWY	upośledzenie umysłowe jasne włosy i karnacja uporczywe wymioty "mysi" zapach moczu (o-hydroksy-fenylooctan) wzrost napięcia mięśniowego niemożność chodzenia i mówienia napady padaczkowe małogłowie

ALBINIZM (bielactwo uogólnione)
CZĘSTOŚĆ	1:10k
PRZYCZYNA	blok metaboliczny - synteza monooksygenazy monofenolowej i oksydazy katecholowej (tyrozynaza)
OBJAWY	skóra różowoczerwona włosy białe tęczówki niebieskie lub różowe światłowstręt zmiejszona ostrość wzroku

ALKAPTONURIA
CZĘSTOŚĆ	1:200k
PRZYCZYNA	brak 1,2-dioksygenazy homogentyzynianowej homogentyzynian mocz
OBJAWY	mocz osoby chorej po kontakcie z powietrzem ciemnieje ochronoza (cieminenie chrząstek ścięgien i więzadeł)

MUKOWISCYDOZA [zwłóknienie torbielowate trzustki, CF]
CZĘSTOŚĆ	biali - 1:2,5k czarni - 1:17k żółci - 1:90k
LOCUS	CFTR [Cystic Fibrosis Transmembrane Regulator gene] - 7q31-32
PRZYCZYNA	mutacje zmiany sensu (40%), nonsensowne (20%), delecje i insercje (30%), nieprawidłowe składanie mRNA (10%) ; 70% delecja CTT, Phe 508 [NBD1]
OBJAWY	białko CFTR (błonowy regulator przewodnictwa) - regulacja kanału Cl w nabłonku dróg oddechowych i gruczołów wydzielania zewn. CFTR = TM1-12 /odcinki śródbłonowe/ + R (domena regulacyjna) + NBD1-2 (domeny wiążące nukleotydy) ; R+NBD1-2 = strona cytoplazmatyczna fosforylacja /seryny/ CFTR = otwarcie ; defosf. = OFF mutacja CFTR kanały chlorkowe stale zamknięte u noworodków - niedrożność smółkowa (meconium ileus) nawracające infekcje dróg oddechowych zaburzenia procesów trawienia zmiany oskrzelowo-płucne (ŚLUZ !) uszkodzenie trzustki u mężczyzn wrodzony brak nasieniowodów wydzielanie słonego potu (Na >60mmol/l - norma 20-25 ; Cl >70mmol/l - norma 16-19) polipy nosa, przewklekły katar

WIELOTORBIELOWATOŚĆ NEREK [ARWN]
CZĘSTOŚĆ	1:6k - 1:55k
LOCUS	NIEZNANY
OBJAWY	przewklekłe, ropne zapalenie dróg moczowych liczne torbiele w korze i rdzeniu nerek + w wątrobie 75% dzieci z ARWN umiera kilka godzin po urodzeniu 50-80% ma szansę na dożycie 15 r.ż.

ANEMIA SIERPOWATA
CZĘSTOŚĆ	Murzyni 1:250
LOCUS	11p15.15
PRZYCZYNA	beta-globina, pozycja 6, GAG (glutaminian) GUG (walina) HbA + HbS
OBJAWY	aa - 50% krwinek sierpowatych Aa - 1% krwinek sierpowatych

========================================================

"CHOROBY UWARUNKOWANE GENAMI DOMINUJĄCYMI

ZWIĄZANYMI Z CHROMOSOMEM X (XD)"

WRODZONA HIPOPLAZJA SKÓRY INCONTINENTIA PIGMENTI [ZESPÓŁ BLOCHA-SULZBERGERA]
CZĘSTOŚĆ	1:75k
LOCUS	Xq27-28
OBJAWY	chłopcy zgon niedorozwój umysłowy (30%), porażenia, drgawki(~50%) przebarwienia na skórze, pęcherzyki zrogowacenia wiry wodne naturalny tatuaż skóry zez, wady układu kostnego i serca

KRZYWICA HIPOFOSFATEMICZNA OPORNA NA DZIAŁANIE WIT. D
PRZYCZYNA	mutacja genu VDR (Vitamin D Receptor)
OBJAWY	pierwsze objawy 6-18 miesiąc życia rozmiękanie kości zniekształcenie kości (czaszki) niski wzrost

ZESPÓŁ RETTA
CZĘSTOŚĆ	EU = 1:15k US = 1:20k
LOCUS	Xp21.3
OBJAWY	chłopcy zgon pierwsze objawy 6-18 miesiąc życia zaburzenia psychoruchowe (padaczka, spastyczność) głębokie upośledzenie umysłowe wady rozwoju fizycznego (kalectwo 10 lat)

ZESPÓŁ ŁAMLIWEGO CHROMOSOMU X [ZESPÓŁ MARTINA-BELLA]
CZĘSTOŚĆ	XY = 1:1250 XX = 1:2000
LOCUS	FMR1 [Fragile X Mental Retardation 1] - Xq27.3
INFO	penetracja NIEPEŁNA antycypacja !
PRZYCZYNA	FMR1 = 16 eksonów; ekson nr 1 = powtórzenia (CGG)n (6-52/60 zdrowi ; 52/60 - 200premutacja ; 230-1,5k pełna mutacja) ; mutacja dynamiczna (matka), brak zmian ilości powtórzeń CGG (ojciec)
OBJAWY	FMR1 FMRP (białko wiążące RNA) ; mutacja z. chorobowy XX /kobiety/ lekkie upośledzenie umysłowe (20-30%) zmiany w obrębie twarzoczaszki spowolnione ruchy, trudności w koncentracji XY /mężczyźni/ noworodki ciężkie upośledzenie umysłowe niska waga urodzeniowa mały obwód głowy zwiększona objętość jąder duże małżowiny uszne hipotonia mięśniowa dorośli zniekształcenie kręgosłupa deformacje twarzoczaszki bladoniebieskie tęczówki powiększenie jąder (makroorchidyzm) padaczka, encefalopatia

========================================================

"CHOROBY UWARUNKOWANE GENAMI RECESYWNYMI

ZWIĄZANYMI Z CHROMOSOMEM X (XR)"

HEMOFILIA A i B
CZĘSTOŚĆ	[A] 1:10k-20k [B] 1:30k
LOCUS	[A] Xq28 [B] Xq27.1-2
PRZYCZYNA	20% przypadków - delecja lub mutacja punktowa [A] niedobór czynnika VIII krzepnięcia krwi [B] niedobór czynnika IX krzepnięcia krwi (Christmasa)
OBJAWY	[A] mało VIII - ciężkie krwawienie i samoistne wylewy artropatia hemofilowa średnio VIII - wylewy po urazach długi czas krzepnięcia krwi [B] skaza krwotoczna

DYSTROFIE MIĘŚNIOWE DUCHENNE'a (DMD) i BECKERa (BMD)
CZĘSTOŚĆ	[DMD] 1:3,5k dla XY [BMD] 1:20k dla XY
LOCUS	[BMD] dystrofina - Xp21.2 /największy gen - 2,5M pz, 1% X, 79 eksonów ; 99,4% intronów/ dystrofina - M (mięśniowa) ; C (mózgowa) ; komórek Purkiniego, apodystrofiny 2
PRZYCZYNA	70% delecji 44<->53 ekson 33 % mutacje 30% delecji 7<->20 ekson
OBJAWY	[DMD] = zanik mięśniowy - LETALNY ; pierwsze zauważalne objawy 3-5 lat zaniki mięśni obręczy miednicy, barku wady mięśnia sercowego (kardiomiopatia rozstrzeniowa) kaczkowaty chód, przerost łydek, zgon ~20 lat w surowicy zwiększona aktywność kinazy kreatynowej, aldolazy i dehydrogenazy mleczanowej [BMD] - NIELETALNY objawy później, ok. 20 lat zanik mięśni kończyn dolnych (I) i górnych (II)

ŚLEPOTA NA BARWY
LOCUS	[na niebieski] chromosom 7 [na czerwony i zielony] Xq28
OBJAWY	ŚLEPOTY protanopia - czerwony deuteropia - zielony tritanopia - niebieski	NIEDOWIDZENIA protanomalia - czerwony deuteranomalia - zielony tritanomalia - niebieski
OBJAWY II	[prot,deuter] czerwziel żółty ; nieb OK. ; [trit] nieb ziel ; czerwziel OK

========================================================

"ZESPOŁY ABERRACJI LICZBOWYCH CHROMOSOMÓW SOMATYCZNYCH"

ZESPÓŁ DOWNA
CZĘSTOŚĆ	1:700
KARIOTYP	95% trisomia 21 - 47,XY,+21 4% translokacja niezrównoważona - 46,XY,der(21;21)(q10,q10),+21 1% mozaika - 46,XY/47,XY,+21
PRZYCZYNA	dodatkowy chromosom pary 21
FENOTYP	upośledzenie umysłowe 97% skośne ustawienie szpar powiekowych 96% obniżone napięcie mięśniowe 88% opuszczone kąciki ust 80% szeroka przestrzeń między I a II palcem stopy 80% otwarte usta 79% zapadnięty grzebiet nosa 78% krótkogłowie 76% wąskie podniebienie 75 % krótka szyja 69% zmarszczka nakątna 67% małpia bruzda 64% zniekształcone małżowiny uszne 37% plamki Brushfielda na tęczówce 32% wrodzone wady serca

ZESPÓŁ PATAUA
CZĘSTOŚĆ	1:8k-10k
KARIOTYP	75% trisomia 13 - 47,XY,+13 20% translokacja niezrównoważona 5% mozaika - 46,XY/47,XY,+13
PRZYCZYNA	dodatkowy chromosom pary 13
FENOTYP	70% zgon w pół roku, 10% dożywa 1 roku mikrocefalia, ubytki skóry na głowie, wystające czoło rozszczep wargi i podniebienia, wady gałek ocznych, hipoteloryzm nisko osadzone uszy, anomalie palców (polidaktylia, syndaktylia) wrodzone wady narzadów (nerek, serca, macicy, mózgu, macica dwurożna) hipotonia mięśniowa, głuchota, trójkątna czaszka, brak opuszki węchowej

ZESPÓŁ EDWARDSA
CZĘSTOŚĆ	1:5k
KARIOTYP	trisomia 18 - 47,XY,+18
PRZYCZYNA	dodatkowy chromosom pary 18
FENOTYP	ok. 10% dożywa 1 roku niska waga urodzeniowa, małogłowie, wystająca potylica mała bródka, złe małżowiny uszne, hiperteloryzm, zmarszczka nakątna zaciśnięte pięści dłoni, nakładanie się palców rąk zniekształcenie stóp ("stopa cepowata"), krótka szyja z fałdem skórnym wrodzone wady serca, nerek (nerka podkowiasta), przewodu pokarmowego niezstąpienie jąder u chłopców (wnętrostwo) niedorozwój narządów zewnętrznych u kobiet zaburzenie rozwoju psychoruchowego

TRISOMIA CHROMOSOMU 8
KARIOTYP	trisomia 8 - 47,XY,+8 mozaika - 46,XY/47,XX,+8
PRZYCZYNA	dodatkowy chromosom pary 8
FENOTYP	zahamowanie wzrostu, zaburzenie w budowie twarzoczaszki anomalie kostno-stawowe, nieznaczny hiperteloryzm nieprawidłowości w obrębie kośćca, wodonercze u XY spodziectwo i niezstąpienie jąder (wnętrostwo) brak rzepki, niewielkie upośledzenie umysłowe, rozszczep podniebienia

========================================================

"ZESPOŁY DELECJI CHROMOSOMOWYCH"

ZESPÓŁ WOLFA-HIRSCHHORNA
CZĘSTOŚĆ	1:50k
KARIOTYP	46,XY,del(4)(p16.3)
PRZYCZYNA	delecja terminalnych części krótkiego ramienia chromosomu 4 (4p16.3)
FENOTYP	100% upośledzenie umysłowe 91% małogłowie 76-86% zaburzenia wzrastania 74% hiperteloryzm 69% niedorozwój żuchwy 69% duże małżowiny uszne 66% skolioza 64% zaburzenia narządów płciowych 64% szeroki nos 57% wąskie i wysokie podniebienie ("gotyckie") 55% wrodzone wady serca 47% padaczka 36% zez

ZESPÓŁ CRI-DU-CHAT
CZĘSTOŚĆ	1:50k-100k
KARIOTYP	46,XY,del(5)(p15)
PRZYCZYNA	delecja terminalnych części ramion krótkich chromosomu 5 (5p15)
FENOTYP	zniekształcenie twarzoczaszki zmieniające się wraz z wiekiem u niemowląt małogłowie i okrągła twarz ("księżyc w pełni") płacz noworodka przypominający miauczenie kota niedorozwój krtani - brak mowy opóźniony rozwój psychoruchowy, przedwczesne siwienie włosów

DELECJA RAMION DŁUGICH CHROMOSOMU 13
KARIOTYP	46,XY,del(13)(q14;q22)
PRZYCZYNA	delecja ramion długich chromosomu 13 ;) (13q14-22)
FENOTYP	mikrocefalia zniekształcenie twarzoczaszki, mikrophtalmia (trójkątna czaszka) połączenie komór mózgu hiperteloryzm małoocze wąskie szpary powiekowe zmarszczka nakątna zarośnięcie odbytu spodziectwo niezstąpienie jąder (wnętrostwo) zaburzenia budowy moszny wady układu kostno-stawowego siatkówczak u dzieci (13q14.1 !!!)

========================================================

"MIKRODELECJE"

ZESPÓŁ PRADERA-WILLIEGO
CZĘSTOŚĆ	1:10k-15k
KARIOTYP	46,XY,del(15)(q11;q13)
PRZYCZYNA	75% delecja interstycjalna długiego ramienia chromosomu 15 pochodzenia ojcowskiego (15q11-13) 20% uniparentalna disomia pochodzenia matczynego
FENOTYP	PŁÓD hipotonia mięśniowa NIEMOWLĘ brak odruchu ssania, problemy z karmieniem opóźniony rozwój psychoruchowy wnętrostwo 2-3 LATA nadmierne łaknienie (hiperfagia) zniekształcenie twarzy ("rybie usta") 3-5 LAT opóźniony rozwój mowy agresja, upór, kapryszenie hipopigmentacja włosów i skóry NASTOLATKOWIE niski wzrost małe dłonie, stopy otyłość - cukrzyca, nadciśnienie, skrzywienie kręgosłupa hipogonadyzm/bezpłodność

ZESPÓŁ ANGELMANA
CZĘSTOŚĆ	1:25k
KARIOTYP	46,XY,del(15)(q11;q13)
PRZYCZYNA	75% delecja interstycjalna długiego ramienia chromosomu 15 pochodzenia matczynego (15q11-15) 3-5% uniparentalna disomia pochodzenia ojcowskiego 8% imprinting + mutacja genu podobnego do UBE3A /+ubikwityna działanie proteolityczne/
FENOTYP	NOWORODKI trudności w ssaniu ~70% DZIECI wymioty, krótko- i małogłowie spiczasty podbródek ~ 95% szerokie gałki oczne duże usta i żuchwa opóźniony rozwój psychoruchowy drgawki, niebieskie oczy ~ 88% zaburzenia chodu (ataksja), mowy ~100% zwiększone napięcie mięśni "zespół szczęśliwej kukiełki"

ZESPÓŁ DiGeorge
KARIOTYP	46,XY,del(22)(q11.21-23)
PRZYCZYNA	mikrodelecja w obrębie ramion długich chromosomu 22 (22q11.21-23)
FENOTYP	niska waga urodzeniowa rozszczep podniebienia małe szpary powiekowe hiperteloryzm "rybie usta" wady serca, łuku aorty (w prawo), brak grasicy (niedobór limfocytów T) hipokalcemia, brak przytarczyc

========================================================

"ABERRACJE CHROMOSOMÓW PŁCI"

ZESPÓŁ TURNERA
CZĘSTOŚĆ	1:3k (dziewczynek)
KARIOTYP	60% monosomia 45,X 20% mozaika 45,X/46,XX 5-13% izochromosom ramion długich 46,X,i(Xq)
PRZYCZYNA	monosomia X, zmiany strukturalne chr. X, częściowa delecja ramienia krótkiego (2%), długiego (2%), chromosom pierścieniowy rX (>1%)
FENOTYP	MONOSOMIA * zaburzenia wzrastania niski wzrost * specyficzny fenotyp morfologiczny obrzęki limfatyczne grzebietu rąk i stóp wysokie czoło, szeroka nasada nosa, szerokie szpary powiekowe hiperteloryzm, zmarszczka nakątna krótka, płetwista szyja skłonność do nadwagi, koślawość łokci, "puklerzowa" klatka piersiowa skąpe owłosienie pachowe i łonowe wczesne występowanie zmarszczek na czole i całej twarzy różne wady narządów wewnętrznych wady układu krążenia (zwężenie aorty) skrócenie IV kości śródręcza (objaw Archibalda) obecność wypustek kostnych na kłykciach piszczeli (objaw Kosowicza) wczesna osteoporoza, wady zgryzu, nerek, gotyckie podniebienie * specyficznyc fenotyp rozwoju i zachowania pierwotna niewydololność jajników, trudności w uczeniu się MOZAIKI 45,X/46,XX ; 45,X/46,XX/47,XXX ; 45,X/47,XXX duże oczy otoczone bujnymi rzęsami i brwiami niski wzrost, jajniki pasmowate

KOBIETA 47,XXX
CZĘSTOŚĆ	1:1k (dziewczynek)
PRZYCZYNA	nondysjunkcja I/II podział mejotyczny (kobiety) lub II (mężczyźni)
FENOTYP	lekkie upośledzenie umysłowe (15-25%) wczesna menopauza, zaburzenia miesiączkowe (choć ~75% płodnych)

ZESPÓŁ KLINEFELTERA 47,XXY
CZĘSTOŚĆ	1:1k (chłopców)
PRZYCZYNA	82% trisomia 47,XXY 15% mozaika 46,XY/47,XXY b.rzadko 48,XXXY ; 49,XXXXY
FENOTYP	47,XXY wysoki wzrost słaby zarost, chłopięcy wygląd twarzy wydłużone kończyny dolne kobieca sylwetka, ginekomastia skąpe owłosienie łonowe i pachowe /typu żeńskiego/ nieznaczne upośledzenie umysłowe słabo rozwinięta moszna pierwotna bezpłodność stopniowy zanik potencji powiększone zatoki czołowe małe siodełko tureckie 46,XY/47,XXY normalny wzrost zmiana zanikowa jąder azoospermia i bezpłodność 48,XXXY lub 49,XXXXY (j/w +) wady układu kostnego, serca, nerek zrost części bliższej kości promieniowej i łokciowej wady i niedorozwój umysłowy
MĘŻCZYZNA 46,XX
CZĘSTOŚĆ	1:20k
PRZYCZYNA	translokacja części (Yp11.2) lub całego chromosomu Y na ramię krótkie chromosomu X (Xp22.3) [Yp11.2 Xp22.3] utrata Y w kom. zarodka 47,XXY mutacja genu związanego z różnicowaniem płci umiejscowionego na chromosomie X lub autosomach
FENOTYP	podobne do zespołu Klinefeltera, lecz : niższy wzrost niż przy Klinefelterze (~1,7m) proporcjonalne kończyny hipogonadyzm ginekomastia azoospermia i bezpłodność

MĘŻCZYZNA 47,XYY
CZĘSTOŚĆ	1:1k
FENOTYP	wysoki wzrost typowo męska budowa ciała powikłania po trądziku nadmierna agresja skrócenie paliczków dystalnych

========================================================

"ZESPOŁY ZABURZEŃ ROZWOJU CIELESNO-PŁCIOWEGO UWARUNKOWANE GENETYCZNIE"

CZYSTA DYSGENEZJA GONAD 46,XY [ZESPÓŁ SWYERA]
KARIOTYP	46,XY
PRZYCZYNA	delecje, inwersje Y, translokacje Yp mutacje genu SRY (10-15%)
FENOTYP	! ŻEŃSKI ! wysoki wzrost brak prawidłowego rozwoju gruczołów piersiowych owłosienie łonowe i pachowe skąpe przerost łechtaczki hirsutyzm pierwotny brak miesiączki niepłodność po okresie dojrzałości ze szczątkowych gonad rozwijają się nowotwory

CZYSTA DYSGENEZJA GONAD 46,XX
FENOTYP	! ŻEŃSKI ! zaburzenia budowy ciała i funkcji sutka /po okresie dojrzewania/ wysoki wzrost pierwotny brak miesiączki bezpłodnośc skąpe owłosienie łonowe eunuchoidalne proporcje ciała podwyższony poziom LH, FSH ; niski poziom estradiolu

MIESZANA DYSGENEZJA GONAD 45,X/46,XY
FENOTYP	! ŻEŃSKI ! obojnacze narządy płciowe z przerostem łechtaczki po jednej stronie szczątkowy jajnik i jajowód, po drugiej dysgenetyczne jądro pierwotny brak miesiączki bezpłodność eunuchoidalna budowa ciała niski wzrost radiologiczne cechy zespołu Turnera...
OBOJNACTWO RZEKOMO MĘSKIE
PRZYCZYNA	hipoplazja lub brak komórek Leydiga, co prowadzi do braku odpowiedzi hormonalnej na działanie LH i gonadotropiny kosmówkowej (hCG) wrodzony defekt enzymatycznej biosyntezy testosteronu nieprawidłowe działanie androgenów w tkankach docelowych - niewrażliwośc, defekt enzymatyczny (deficyt 5alfa-reduktazy)
FENOTYP	płeć męska feminizacja

ZESPÓŁ NIEWRAŻLIWOŚCI NA ANDROGENY
CZĘSTOŚĆ	1:20k-60k
KARIOTYP	46,XY
PRZYCZYNA	brak wrażliwości na androgeny spowodowany mutacją genu zlokalizowanego na chromosomie Xq11-12 kodującego receptor androgenowy
FENOTYP	! ŻEŃSKI! średni wzrost, duże piersi, sylwetka atrakcyjnej kobiety skąpe owłosienie pachowe i łonowe zewnętrzne narządy płaciowe żeńskie słabo rozwinięte krótka, ślepo zakończona pochwa, brak macicy i jajowodów jądra ! pierwotny brak miesiączki, bezpłodność ! MĘSKI ! zespół Reifensteina

OBOJNACTWO RZEKOMO ŻEŃSKIE
PRZYCZYNA	wrodzony przerost nadnerczy nadmiar androgenów guzy hormonalne czynne nadnerczy lub jajników u matki leki hormonalne przyjmowane przez matkę w ciąży
FENOTYP	płeć żeńska maskulinizacja

OBOJNACTWO RZEKOMO ŻEŃSKIE POCHODZENIA NADNERCZOWEGO
CZĘSTOŚĆ	EU 1:5k-20k Eskimosi Yupik 1:500 ; postać nieklasyczna Żydzi aszkenazyjscy 1:30, Włosi 1:330
KARIOTYP	46,XX
PRZYCZYNA	deficyt 21-hydroksylazy steroidowej CYP21 (6p21.3) deficyt 17-alfa-hydroksyprogesteronu deficyt 11-beta-hydroksylazy steroidowej CYP11B (8q22) /nadciśnienie tętnicze/ niedobór kortyzolu we krwi
FENOTYP	POSTAĆ NIEKLASYCZNA podwyższony poziom androgenów zaburzenia miesiączki, hirsutyzm POSTAĆ KLASYCZNA Z UTRATĄ SOLI niedobór kortyzolu, aldosteronu ciężkie zaburzenia elektrolitowe (hiperkaliemia) zaburzenia równowagi kwas-zasada (kwasica metaboliczna) hipowolemia, przerost kory nadnercza, hiperpigmentacja skóry POSTAĆ KLASYCZNA BEZ UTRATY SOLI niedobór kortyzolu, aldosteron prawie normal maskulinizacja zewnętrznych narządów płciowych, przerost łechtaczki

OBOJNACTWO PRAWDZIWE
KARIOTYP	(56%) 46,XX ; (23%) 46,XY ; (21%) 46,XX/46,XY
FENOTYP	DWUSTRONNE 1/5 struktury jądra i jajnika znajdują się w jednej gonadzie - orotestis JEDNOSTRONNE 1/2 struktury jądra i jajnika (orotestis) po jednej stronie, a po drugiej jądro lub jajnik NAPRZEMIENNE 1/3 jądro po jednej, a jajnik po drugiej (najczęściej prawej)

1

5

GENETYKA - ściąga do II koła

Kryteria duże :

• hipotonia mięśniowa

• problem z karmieniem

• szybki wzrost ciała (1-6 r.ż.)

• dysmorfia twarzy

• hipogonadyzm

• opóźnienie rozwoju psychoruchowego

---