1. Postępowanie administracyjne w Polsce okresu międzywojennego.
Na system postępowania adm. i sądowej kontroli administracji w Polsce okresu międzywojennego duży wpływ wywarły wzory austriackie. System sądowej kontroli adm. miał stanowić przedłużenie drogi dochodzenia przez obywatela swoich praw naruszonych przez organy adm.
Konstytucja z 17 marca 1921 r. przyjęła takie założenia dotyczące sądownictwa adm.:
- należy utworzyć odrębne, specjalne sądownictwo adm.
- sądownictwo to mają tworzyć sądy adm., na czele z Najwyższym Trybunałem Adm.
- w skład sądów adm. mają wchodzić sędziowie zawodowi oraz czynnik niezawodowy.
Punktem wyjścia dla prac legislacyjnych po I w. św., tzn. po odzyskaniu niepodległości Polski, był art. 71 Konstytucji z 17 marca 1921 r., który ustalał zasadę dwuinstancyjności (z wyjątkami). Tym sposobem wprowadzono zasadę dopuszczalności odwołania od orzeczeń organów zarówno rządowych jak i samorządowych.
Przedkonstytucyjne ustawodawstwo, zwłaszcza ustawa tymczasowa z 2 sierpnia 1919 r. o organizacji władz adm. II instancji oraz ustawy późniejsze przyjmowały system trzech instancji, przeto pojawiła się konieczność opracowania aktu ustawodawczego, uwzględniającego adm. tok postępowania z zasadą przyjętą w/w już artykule Konstytucji. Dlatego do Sejmu zgłoszono rządowy projekt ustawy w sprawie środków prawnych od orzeczeń władz adm., który został uchwalony jako ustawa w dniu 01.07. 1923 r.
Ustawa z 2 sierpnia 1922 r. o Najw. Tryb. Adm. nie w pełni jednak realizowała postanowienia konstytucji, ponieważ nie powołano sądów adm. w terenie. NTA składał się jedynie z sędziów zawodowych. NTA był powołany do orzekania legalności zarządzeń i orzeczeń org. adm. rządowej i samorządowej. Przyjęto klauzulę kompetencji generalnej - gdy jakikolwiek przepis prawny będzie mówił o post. adm. bez bliższego określenia tego post., to w tych przypadkach ma zastosowanie post. adm. ogólne. Skargę mógł złożyć tylko ten, kto uważał, że jego prawo podmiotowe zostało naruszone lub zagrożone przez zarządzenie lub orzeczenie administracji. Jeżeli NTA uznał skargę za uzasadnioną, uchylał zarządzenie lub orzeczenie, a organy adm. zobowiązane były wydać nowe zarządzenie lub orzeczenie.
W 1923 r. przystąpiono do właściwej kodyfikacji ogólnego postępowania adm. Prac tych podjęła się specjalna komisja, działająca najpierw przy Prezesie R.M., a później przy Ministrze Spraw Wew. Opracowany przez komisję projekt został opublikowany w tygodniku "Gazeta administracji i policji państwowej" w 1926 r., celem poddania publicznej dyskusji. Po tej dyskusji i ponownym opracowaniu Rada Ministrów w marcu 1928 r. uchwaliła projekt, który nabrał mocy prawnej jako rozporządzenie Prezydenta z 22 marca 1928 r.
2. Wpływ judykatury (orzecznictwa) NSA na doskonalenie zasad stosowania prawa adm.
Wprowadzona w 1980 r. sądowa kontrola legalności decyzji adm., sprawowana przez NSA, stała się ważnym środkiem ochrony praw i interesów obywateli, przyczyniła się do ujednolicenia wykładni prawa adm. oraz umacniania praworządności w działalności org. adm. Do 1990 r. skarga na decyzję adm. mogła być wniesiona do NSA tylko w enumeratywnie wyliczonych przypadkach, po 24 V 1990r. - o zmianie ustawy kpa, wprowadzono zasadę, że do NSA mogą być zaskarżane decyzje org. adm. publicznej z powodu ich niezgodności z prawem we wszystkich sprawach (klauzula generalna), z określonymi w ustawie wyjątkami.
Ocena prawna wyrażona w orzeczeniu sądu adm. wiąże w sprawie ten sąd oraz org. adm. Sąd adm. nie orzeka o istocie sprawy adm., lecz o jej legalności z prawem.
NSA jest władny orzekać nie tylko o zgodności z prawem decyzji ostatecznej bezpośrednio wskazanej w skardze, lecz także o zgodności z prawem wszystkich poprzednich decyzji organów administracji, rozstrzygających o istocie tego samego stosunku adm.-prawnego, chociażby nawet były wydane w trybie wznowienia post.
Ocena prawna wyrażona w orzeczeniu NSA wiąże sąd i org. adm., dopóki nie nastąpią zmiany stanu prawnego, w świetle których ta ocena prawna traci aktualność.
3. Dokonać charakterystyki prac nad przebudową i doskonaleniem prawa o postępowaniu administracyjnym po II wojnie światowej.
N.S.A.
Dążenia dotyczące powołania w Polsce Ludowej sądownictwa adm. pojawiły się już w 1945 r. Można te dążenia ująć w trzy okresy:
I okres - lata 1945-1948; wystąpienia poszczególnych autorów domagających się w swych publikacjach powołania sądownictwa adm.
II okres - lata 1956-1957; na fali ogólnonarodowej dyskusji nad węzłowymi zagadnieniami ustrojowymi ożyły postulaty odnoszące się do powołania sądownictwa adm. w Polsce. Inicjatywę podjęło Zrzeszenie Prawników Polskich. Zrzeszenie to było autorem projektu ustawy o powołaniu sądów orzekających o zgodności decyzji adm. z prawem. Projekt został odrzucony.
III okres - zaczął się od 1968 r., a zakończył się uchwaleniem przez Sejm 31 stycznia 1980 r. ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy - Kodeks Postępowania Adm. K.P.A.
Prace nad gruntowną przebudową prawa o postęp. adm. rozpoczęto opracowaniem projektu kodeksu w 1957 r. przez Komisję Prawa Adm. przy Zarządzie Głównym Zrzeszenia Prawników Polskich. Okres prac nad projektem k.p.a. otwiera zarządzenie nr.16 Prezesa R.M. z 28 stycznia 1958 r. w sprawie powołania komisji do opracowania projektu przepisów o postępowaniu adm. Są dwa okresy pracy komisji:
I okres - opracowanie projektu k.p.a.
II okres - publiczna dyskusja i analiza zgłoszonych uwag oraz opinii (1959 r.)
Dnia 10 marca 1960 r. Rada Ministrów uchwaliła projekt ustawy - Kodeks postęp. adm., który dnia 15 marca został wniesiony do laski marszałkowskiej jako rządowy projekt ustawy. Dnia 14 czerwca 1960 r. Sejm uchwalił rządowy projekt ustawy k.p.a. z proponowanymi przez Komisję sejmową poprawkami.
4. Zakres obowiązywania k.p.a.
K.p.a. normuje postępowanie:
- przed organami adm. państwowej oraz organami sam. teryt. w należących do kompetencji tych organów w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji adm.
- w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami adm. państwowej i organami sam. teryt. oraz między tymi organami a sądami
- w sprawach zaskarżenia decyzji adm. do NSA z powodu ich niezgodności z prawem
- w sprawach wydawania zaświadczeń.
K.p.a. stosuje się także w postęp. przed organami:
- państwowych i komunalnych jednostek organizacyjnych
- organizacji zawodowych, sam., spółdzielczych i innych organizacji społecznych - gdy są one powołane z mocy prawa do załatwiania spraw w/w.
K.p.a. normuje także postępowanie w sprawie skarg i wniosków.
5. Właściwość rzeczowa i miejscowa w rozumieniu k.p.a.
Właściwość organów adm.- zdolność prawna organu do rozpoznawania i rozstrzygania określonego rodzaju spraw w postępowaniu administracyjnym:
Właściwość ustawowa - wynika wprost z przepisów prawa (art. 19 kpa), dzieli się na dwa rodzaje:
- rzeczowa
resortowa - wskazuje pion organów adm. powołanych do rozpatrywania i rozstrzygania spraw określonego rodzaju
instancyjna - określa, który organ danego pionu ma sprawę rozpatrzeć i rozstrzygnąć.
- miejscowa - zdolność prawna org. adm. do rozpoznania i załatwienia spraw danej kategorii na obszarze określonej jednostki podziału terytorium kraju (art.21 kpa)
a) we wszystkich sprawach, właściwość miejscową ustala się wg. miejsca zamieszkania (oprócz spraw dot. nieruchomości oraz prowadzenia zakładu pracy)
b) wg. miejsca położenia danej nieruchomości, wg. miejsca gdzie był albo będzie prowadzony zakład pracy
c) jeśli nie można wg. a i b, to wg. miejsca zdarzenia dającego podstawę do wszczęcia postępowania.
6. Rodzaje postępowań.
Postępowanie adm.:
- ogólne - to takie post., które ma w zasadzie powszechne zastosowanie, tj. stosuje się je we wszystkich sprawach indywidualnych, rozstrzyganych dacyzjami adm.
- szczególne - są to wyłączone rodzaje spraw spod post. adm. ogólnego, tworzące odrębne post. szczególne (postępowanie egzekucyjne w adm., w sprawach wykroczeń, w sprawach karnych skargowych, przed org. polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych).
7. Zasada legalności postępowania administracyjnego.
Zasada ogólna legalności jest kontynuacją utrzymanego w mocy art. 3 ust. 2 Konstytucji z 1952 r., który stanowi, iż wszystkie organy władzy i adm. państwowej działają na podstawie przepisów prawa. Niemal analogiczny obowiązek wynika z art. 6 kpa. Zauważyć tu warto, Ze również partie polit. posiadają taki obowiązek.
Oparcie działalności władz i adm. państwowej na prawie oznacza z jednej strony obowiązek org. do wykonywania obowiązujących przepisów i to do wykonania należytego, tj. zgodnego z ich właściwym sensem i celem, którym jest zawsze interes obywateli - strony, z drugiej zaś strony znaczy to, że organ adm. nie może podejmować i prowadzić działalności do której prawo go nieupoważnia, nie może sam dla siebie tworzyć prawa w poszczególnych przypadkach.
8. Zasada praworządności (art. 7 kpa).
Praworządność polega na ścisłym przestrzeganiu prawa tak przez wszystkie organy, instytucje oraz organizacje realizujące funkcje państwa, jak też przez samych obywateli, zwłaszcza mających wpływ na realizację ogólnych zasad funkcjonowania demokratycznego państwa prawa, wyznaczających treść norm, którymi prawodawca się posługuje. Naruszenie zasad urzeczywistniania kompetencji przypisanych organowi, stanowi obrazę etyki i moralności, a przede wszystkim ogólnoludzkich wartości. Szczególna odpowiedzialność decyzyjna ciąży w tym zakresie na osobach mających wpływ na działalność decyzyjną w imieniu państwa. W kpa jest szereg instytucji powołanych do realizacji zasady praworządności:
- do wydawania decyzji musi istnieć podstawa prawna (nie ma tu domniemania kompetencji).
- kompetencja do uchylenia (zmiany) decyzji jako nieważnej, tzn. gdy wydano ją bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa ( rażące to takie naruszenie prawa, które pociąga za sobą skutki społ. lub gosp., które są niedopogodzenia z wymaganiami praworządności).
Pracownik adm. prowadzący sprawę nie może bez konsekwencji dyscyplinarnych, występować w roli biernego obserwatora działalności często naruszającej prawo uczestników takiego postęp. Zasada ta wymaga, by uczestnicy post. nie przekraczali swych uprawnień, a organ z urzędu jest obowiązany do przestrzegania praworządności.
9. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów prowadzących postępowanie administracyjne (art.8 kpa).
Jednym z zasadniczych postulatów demokratycznego państwa prawa jest obowiązek organów prowadzących post. adm. pozyskiwania zaufania obywateli do państwa. Obowiązek ten ciąży na wszystkich org. i pracownikach w nich zatrudnionych. Wg. tej zasady org. załatwiające sprawę w każdym przejawie swojej działalności zarówno zew. i wew. uzewnętrzniają troskę i chęć właściwego urzeczywistniania podstawowych zasad demokratycznego państwa prawa. Sposoby mogą być różne np., obiektywne gromadzenie dowodów.
10. Zasada informowania stron o ich prawach i obowiązkach (art.9 kpa).
Niemałe znaczenie ma ta zasada - o informowaniu stron o ich prawach i obowiązkach oraz czuwania nad tym, by strony i inne osoby uczestniczące w post. adm. dla załatwienia sprawy nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa. Tym samym ustawodawca dokonał wyłomu, że "nieznajomością prawa nie można się tłumaczyć", czy że "nieznajomość prawa szkodzi". Strona może więc nie znać prawa, ale urzędnik załatwiający sprawę ma prawny obowiązek znajomości prawa, wiążącego się z przedmiotem sprawy.
11. Zasada czynnego udziału stron w każdym stadium postępowania adm. (art.10 1 kpa).
Artykuł ten mówi o prawie strony do udziału "w każdym stadium post.", a więc także w post. wyjaśniającym. Postępowanie to, to całokształt czynności podejmowanych przez organ procedujący post. adm. mające na celu rozstrzygnięcie i załatwienie sprawy. A więc w każdej sprawie, która kończy się decyzją adm. organ prowadzący post. ma obowiązek umożliwienie stronie wypowiedzenia się co do zgromadzonych dowodów oraz opinii, które mają charakter dowodu.
12. Zasada wyjaśniania zasadności przesłanek sprawy i decyzji (art 11 kpa)
Obowiązek ten urzeczywistniany jest z reguły w postaci faktycznego i prawnego uzasadnienia decyzji. Nie wystarcza samo stwierdzenie motywów, jakimi kierował się organ przy wydaniu decyzji, trzeba ponadto - dla ważności decyzji - wykazać stronie zasadność oparcia decyzji na dowodach, które organ uznał i na których oparł tą decyzję, oraz przyczyny, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności dowodowej. Szczególnie ważna jest przesłanka słusznego interesu strony, która winna być brana pod uwagę. Uzasadnienie decyzji adm. powinno stanowić wytłumaczenie rozstrzygnięcia. Treść uzasadnienia powinna zawierać również uczciwe wyjaśnienie jego zawiłości i sformułowania.
13. Zasada wnikliwości i szybkości postępowania organu załatwiającego sprawę administracyjną (art.12 1 kpa).
W zasadzie tej położono nacisk na ekonomiczną stronę post. adm., wyrażającą się w oszczędności czasu ludzkiego oraz w oszczędności środków.
Decyzję można i należy wydać niezwłocznie tylko wtedy, gdy zbędne jest przeprowadzanie post. wyjaśniającego (art. 12 2). Nakaz szybkości powiązany jest ściśle z wnikliwością, a więc szybkość, ale nie za wszelką cenę, a przede wszystkim nie za cenę naruszania zasady prawdy obiektywnej. Podstawowym czynnikiem warunkującym właściwie pojętą szybkość post. wyjaśniającego jest wybór możliwie najprostszego sposobu uzyskania dowodów, opinii, informacji.
14. Zasada prawdy obiektywnej (art. 7 kpa)
W toku post. adm. organy adm. "podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego". Jest to bezwzględna dyrektywa post. adm., w szczególności postępowania dowodowego i odnosi się bezpośrednio do kwestii ustaleń faktycznych. Zasada ta oznacza obowiązek opierania decyzji wyłącznie na faktach i ustaleniach zgodnych z rzeczywistością. Nie motywy poli., ideologiczne czy światopoglądowe powinny być dyrektywą procedowania decyzji sprawy, lecz jedynie ustalone fakty. Tu nie może być wyjątków. Zasada ta łączy się ściśle z zasadą legalności.
15. Zasada ugodowego załatwiania spraw spornych (art. 13 1 kpa).
Wynika tu obowiązek dla org. adm. do podejmowania czynności skłaniających strony do zawarcia ugody. Sprowadza się to do przekonywania stron, że ugoda będzie dla nich bardziej korzystna, gdyż będą one mogły w sposób bardziej elastyczny określić stosunki między sobą.
16. Zasada pisemnej formy załatwiania sprawy (art. 14 kpa).
Utrwalenie w formie pisemnej przebiegu postępowania adm. stanowi bardzo istotny element ochrony praw i dóbr osobistych oraz słusznych interesów obywateli, a także interesu społ. Forma pisemna ułatwia odtworzenie dokładnego i całościowego obrazu post. w razie post. odwoławczego czy nadzorczego.
17. Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (art. 15 1, art. 127 kpa).
Polega ona na tym, że stronom oraz innym podmiotom występującym w post. na prawach strony przysługuje prawo zaskarżenia niekorzystnego rozstrzygnięcia do organu wyższego stopnia. Org. odwoławczy rozstrzyga ponownie sprawę pod względem merytorycznym, przeprowadzając w miarę potrzeby dalsze post. wyjaśniające. Może też korygować wady prawne decyzji, wady w ocenie okoliczności faktycznych.
Uznanie przez org. odwoławczy ustaleń I instancji a priori za prawidłowe i wiążące stanowi naruszenie zasady dwuinstancyjności postępowania, co powoduje zasadność naruszenia art. 15 kpa oraz przepisów o post. dowodowym.
18. Sprawa w znaczeniu k.p.a.
Sprawa to pewna potoczna nazwa, której używamy wtedy, gdy mamy na myśli starania obywatela o załatwienie jakiejś kwestii np. rejestracji działalności gosp., wydania zezwolenia na budowę, służącą do oznaczenia tego, co ma związek z jednym jakimś zagadnieniem, albo z jedną poszczególną, konkretną sytuacją. Pojęcie "sprawa" jest wieloznaczne.
Sprawa używana jest potocznie też w znaczeniu szerszym zakresowo, mianowicie dla oznaczenia wielkich zespołów zagadnień i zadań.
W post. adm. pojęcie sprawa oznacza to wszystko, co dotyczy zetknięcia się adm. publicznej z obywatelami, przedsiębiorcami, organizacjami społ. w jednej poszczególnej, konkretnej sytuacji (wszystkie czynności adm. i obywatela w konkretnej sytuacji od wszczęcia post. do jej zakończenia).
19. Zasada równości stron w postępowaniu administracyjnym.
Wynika to z całości zasad kpa, tzn. że każda strona w postępowaniu jest traktowana przez organ w taki sam sposób, bez jakiegokolwiek uprzywilejowania.
Na państwie, jego organach i instytucjach, ciąży nie tylko obowiązek powstrzymania się od stronniczej oraz nieuzasadnionej ingerencji w prawa człowieka, ale także ochrony obywatela przez ingerencjami ze strony osób trzecich. Obywatel czuł się będzie bezpiecznie, jeśli nie będzie narażony na samowolę państwa i nieuzasadnione ingerencje w jego prawa ze strony org. tego państwa.
20. Zasada poszanowania i ochrony dóbr osobistych.
Zasada ta wynika z wszystkich w/w zasad, a w szczególności łączy się z zasadą praworządności i legalności, a skutkuje bezpośrednio na zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów prowadzących post. adm. W czasie prowadzenia post. adm. organ je prowadzący nie może naruszyć dóbr osobistych strony lub innych podmiotów uczestniczących w post., które obejmują ochronę życia, zdrowia, życia rodzinnego, godności osobistej, nietykalności cielesnej, czci (dobrego imienia), nazwiska, tajemnicy korespondencji, nietykalności mieszkania, wynalazczości). Dowody tak zdobyte, tzn. z naruszeniem prawa, nie mogą być wykorzystane w toczącym się post.
21. Zasada ochrony praw człowieka w postępowaniu administracyjnym.
Polska 26 listopada 1991 r. podpisała Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Ona to nakłada na państwo obowiązek poszanowania godności i myśli, sumienia, wyznania, wolności nauki, działalności gosp., ideałów, obiektywnej historii narodu i państwa.
Każdy człowiek ma prawo do życia godnego i to w podstawowych założeniach ma mu państwo zapewnić.
22. Rozstrzyganie sporów o właściwość organów administracyjnych (art. 22 1 kpa).
Organy prowadzące post. mają obowiązek z urzędu przestrzegać swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Właściwość org. adm. ma w zasadzie charakter wyłączny, tzn. nie dopuszcza się możliwości wkraczania innego nieupoważnionego organu w sferę właściwości (kompetencji) innego organu.
Spory o właściwość:
a) między org. adm. publicznej (rządowej, samorządowej) mogą przyjąć dwojaki charakter:
- pozytywny - gdy dwa lub więcej org. adm. uważa się za właściwy do załatwienia sprawy
- negatywny - gdy żaden organ nie uważa się za właściwy do załatwienia sprawy.
b) między organami gminy w sprawach należących do zadań własnych - rozstrzygają sam. kolegia odwoławcze, a w sprawach zleconych w jednym województwie - wojewoda, a w sprawach zleconych gmin w różnych woj. - minister właściwy do spraw adm.
c) między kierownikami rejonowymi urzędów rządowej adm ogólnej - wspólny dla nich wojewoda, a w różnych województwach oraz między wojewodami - minister właściwy do spraw adm.
d) pomiędzy org. adm. państwowej a org. sam. teryt. rozstrzyga Prezes R.M. w trybie adm.
e) między org. sam. teryt. a terenowymi org. adm. państwowej rozstrzyga NSA.
f) między org. adm. a sądami powszechnymi rozstrzyga Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym (trzech sędziów Sądu Najwyższego, przedstawiciel Min. Spraw. i Min. zainteresowanego sprawą).
23. Pojęcie strony w rozumieniu k.p.a. - podać przykłady stron z różnych dziedzin administracji, adresat decyzji administracyjnej (art. 28 kpa).
art. 28 : "Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy post. albo kto żąda czynności org. ze względu na swój interes prawny lub obowiązek".
Stronami mogą być:
- osoby fizyczne
- osoby prawne
- gdy chodzi o państwowe jedn. organizacyjne i org. społ. - także jedn. nie posiadające osobowości prawnej.
Zdolność adm.-prawna - prawna możliwość występowania jako strona w postępowaniu adm.
Zdolność prawna - zdolność do posiadania określonych praw i obowiązków w zakresie prawa cywilnego, posiada ją każda osoba fizyczna.
Zdolność do czynności prawnych - daje stronie zdolność procesową, czyli możliwość samodzielnego i skutecznego działania w post.:
- pełna zdolność do czynności prawnych (osoba pełnoletnia)
- ograniczona zdolność (małoletni powyżej 13 lat, osoba częściowo ubezwłasnowolniona)
- pozbawienie tej zdolności (małoletni do 13 lat, osoba całkowicie ubezwłasnowolniona)
Pełnomocnictwo procesowe (jednostronna czynność prawna) - pełnomocnikiem strony może być każda osoba fizyczna posiadająca zdolność procesową, której zostanie udzielone pełnomocnictwo pisemne lub ustne wniesione do protokołu.
Podmioty na prawach strony - prawo procesowe dopuszcza do uczestnictwa w post. organizację społ, prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich, ale nie są one stronami, gdyż post. nie toczy się w ich "własnej" sprawie.
24. Wszczęcie ogólnego postępowania adm. Jego fazy. W jakich przypadkach wszczyna się postępowanie.
Art. 61 1 "Post. adm. wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu".
Art. 31 1 "a także na żądanie org. społ., jeśli jest to zgodne z jej celami statutowymi i przemawia za tym interes społ."
Art. 182 "a także na żądanie prokuratora, w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem".
Rzecznik Praw Obywatelskich może także, tak samo jak prokurator, żądać wszczęcia post. adm.
Są trzy fazy post. adm.:
1. wszczęcie post.
2. post. wyjaśniające
3. zakończenie post.
Wszczęcie post. obejmuje czynności org. adm. państwowej, org. prowadzącego post. względnie czynności stron post, do nich należą:
- wniesienie żądania strony, względnie podjęcie czynności przez org. powodujący wszczęcie post. z urzędu. Najczęściej wszczyna się post. na wniosek strony.
- obejmują wstępną merytoryczną ocenę podania strony (zasadność podania) oraz ocenę formalną (ogranicza się do stwierdzenia czy podanie odpowiada przepisom kpa).
- ocena własnej zdolności org. do przeprowadzenia postępowania. i rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli org. uzna się za niekompetentny ma on obowiązek przesłać podanie do kompetentnego org.
- zawiadomienie osób będących stronami w sprawie o wszczęciu post. z urzędu lub na wniosek strony. O tym czy post. adm. może być wszczęte na wniosek strony czy z urzędu przesądzają przepisy prawa materialnego.
Strona nie może doznać uszczerbku ze względu na swą nieznajomość prawa, tzn nie można pisma zwrócić mimo braków formalnych, tylko strona jest wzywana do urzędu w celu ich usunięcia - uzupełnienia danych.
25. Rozstrzyganie sporów o właściwość pomiędzy organami administracji a sądami rozstrzyga Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym (trzech sędziów Sądu Najwyższego, przedstawiciel Min. Spraw. i Min. zainteresowanego sprawą).
Z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu o tą właściwość mogą wystąpić:
- w razie sporu pozytywnego - org. adm., sąd,
- w razie sporu negatywnego - strona,
niezależnie od rodzaju sporu Min. Spraw. oraz Prokurator Generalny.
26. Pełnomocnik w postępowaniu adm. i przed NSA
Pełnomocnictwo procesowe (jednostronna czynność prawna) - pełnomocnikiem strony może być każda osoba fizyczna posiadająca zdolność procesową, której zostanie udzielone pełnomocnictwo pisemne lub ustne wniesione do protokołu.
Przepisy o NSA nie regulują kwestii pełnomocnictwa, a zatem opieramy się tu na kpc (wyróżniamy przedstawicielstwo: ustawowe, wg. przepisów, pełnomocnictwo, z woli osoby reprezentowanej).
Pełnomocnikiem org adm. jest jego pracownik, pracownik org. nadrzędnego lub radca prawny.
27. Udział organizacji społecznych i mediów w postępowaniu administracyjnym.
Organizacja społ. - to org. zawodowa, samorządowa, spółdzielcza. Przyznanie jej praw procesowych jest uzależnione od spełnienia dwu łącznych przesłanek:
- jest to uzasadnione celami statutowymi organizacji, np. wydanie pozwolenia wodnoprawnego,
- zachodzi potrzeba ochrony interesu społ.; gdy skutki decyzji wpływać będą nie tylko na strony, ale też na inne podmioty, na otoczenie.
Organizacja społ. ma prawa procesowe:
a) żądanie wszczęcia postępowania w indywidualnej sprawie
b) dopuszczanie jej do już toczącego się post., w sprawie dotyczącej innej osoby.
Art. 248 1 - skargi i wnioski przekazane przez redakcje prasowe do właściwych org. podlegają rozpatrzeniu w zwykłym trybie.
Art. 250 1 - artykuły i notatki, które opublikowano w prasie a mają znamiona skargi lub wniosku i zostaną one przesłane do org. adm., zostaną rozpatrzone i załatwione w określonym trybie.
28. Udział prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich w post. adm.
Nastąpiło rozbudowanie systemu gwarancji prawnych praworządnego działania org. adm., przez poddanie ich kontroli sprawowanej przez niezależny od nich organ. Prokurator ma prawa procesowe:
- żądanie wszczęcia post. w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem (art.182)
- jeżeli post. w danej sprawie toczy się, prokurator ma prawo udziału w post., aby post. i rozstrzygnięcie sprawy było zgodne z prawem (art. 183 1 kpa).
- jeżeli post. zostało zakończone, prokuratorowi od decyzji ostatecznej służą dwa środki zaskarżenia:
sprzeciw - na drodze adm.
skarga - na drodze sądowej.
Rzecznika Praw Obywatelskich powołano w celu rozbudowania systemu gwarancji prawnych przestrzegania praw i wolności obywatelskich. Ma on takie prawa procesowe:
- żądanie wszczęcia post. adm.
- uczestniczenia w post. na prawach strony przysługujących prokuratorowi
- zaskarżenia decyzji do sądu adm.
Zasada subsydiarności - Rzecznik podejmuje działania gdy osoba, której prawa naruszono, wykorzystała uprzednio wszystkie dostępne środki ochrony prawnej.
29. Organy prowadzące ogólne postępowanie administracyjne.
Postępowanie adm.:
- ogólne - to takie post., które ma w zasadzie powszechne zastosowanie, tj. stosuje się je we wszystkich sprawach indywidualnych, rozstrzyganych dacyzjami adm.
- szczególne - są to wyłączone rodzaje spraw spod post. adm. ogólnego, tworzące odrębne post. szczególne (postępowanie egzekucyjne w adm., w sprawach wykroczeń, w sprawach karnych skargowych, przed org. polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych).
Organami prowadzącymi post. są przede wszystkim org. adm. państwowej (zarówno adm. terenowa, jak i centralna), a spośród terenowych org. o właściwości ogólnej są to: wojewodowie, kierownicy urzędów rejonowych. Org. prowadzącymi post. są także org. sam. teryt. - wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, sam. kolegia odwoławcze.
30. Wyłączenie organu.
Z mocy prawa wówczas org. adm. traci zdolność do prowadzenia post. w określonej sprawie:
a) wyłączenie org. adm. publicznej - tu wyłączeniu podlega cały organ, z powodów majątkowych (tj. przy wyłączeniu pracownika). Organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy wyznaczyć inny podległy sobie org.
b) wyłączenie org. kolegialnego - następuje z tych samych przyczyn, co wyłączenie pracownika. O wyłączeniu tego org. postanawia przewodniczący tego org. lub org. wyższego stopnia na wniosek strony, członka org. kolegialnego lub z urzędu (art. 27 kpa).
31. Wyłączenie pracownika.
Działalność pracownika org. powinna być bezstronna, tzn. wolna od jakichkolwiek wpływów ubocznych. Bezstronność oznacza wyzbycie się przez pracownika prowadzącego post. i podejmującego decyzję jakichkolwiek cech subiektywizmu.
Art. 24 1 enumeratywnie wymienia powody wyłączenia pracownika, jest to wyłączenie z mocy prawa (gdy jest pracownik stroną w post., lub jest związany prawnie z nią; gdy stroną jest małżonek lub krewny i powinowaty do II stopnia; jest związany ze stroną z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli; gdy pracownik był w sprawie świadkiem lub biegłym, przedstawicielem ustawowym jednej ze stron; brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji; z powodu której wszczęto wobec niemu dochodzenie służbowe, inne; w której jedna ze stron jest wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej).
Pracownik może także poprosić przełożonego (strona może to też zrobić) o wyłączenie go z urzędu. Wówczas przełożony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy.
32. Wyłączenie biegłego.
Biegły, rzeczoznawca, ekspert, musi być bezstronny, dlatego także podlega wyłączeniu na tych samych zasadach, co pracownik org.- art. 24 kpa.
33. Rodzaje wyłączonych spraw spod ogólnego postępowania adm.
Są to sprawy pozostawione w gestii postępowania adm. szczególnego (postępowanie egzekucyjne w adm., w sprawach wykroczeń, w sprawach karnych skargowych, przed org. polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych).
34. Obowiązki organu po wniesieniu podania o wszczęcie postępowania administracyjnego.
Org. adm. obowiązany jest do zbadania, czy żądanie pochodzi od osoby będącej stroną w post. w rozumieniu art 28 kpa, inaczej czy żądanie znajduje oparcie w przepisach prawa materialnego, co w żadnym przypadku nie przesądza o treści decyzji wydanej po przeprowadzeniu post. Następnie org. zawiadamia o wszczęciu post. inne zainteresowane strony.
Jeżeli org. nie jest właściwy w sprawie to winien niezwłocznie przekazać podanie do właściwego organu, zawiadamiając o tym stronę.
35. Data wszczęcia postępowania - znaczenie ustalenia daty.
Data ustalenia wszczęcia postępowania jest bardzo ważna, gdyż od tej daty biegnie większość znaczących dla sprawy terminów, a dotyczących załatwienia sprawy.
art. 61 3 "Datą wszczęcia post. na żądanie strony jest dzień doręczenia org. żądania".
Datą wszczęcia post. z urzędu będzie, mimo iż kodeks tego nie reguluje, chwila podjęcia pierwszej czynności procesowej org. adm. wobec strony. Zwykle będzie to zawiadomienie wszystkich osób będących stronami w sprawie o wszczęcie post.
36. Postępowanie wyjaśniające - cel postępowania.
Celem tego post. jest ustalenie stanu faktycznego sprawy.
Między post. wyjaśniającym a post. dowodowym są pewne istotne różnice, nie są one sobie równe.
Pojęcie post. wyjaśniającego jest stosowane w przepisach kodeksu na oznaczenie czynności procesowych zmierzających do ustalenia rzeczywistego stanu sprawy skomplikowanej, tzn. sprawy, która nie może być rozstrzygnięta w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia post. lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane lub znane organowi z urzędu, przy którym toczy się postępowanie, bądź możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza org. prowadzący post.
art. 35 2 - nie prowadzi się postępowania wyjaśniającego w sprawie, która winna być załatwiona bezzwłocznie (na podstawie dowodów przedstawionych przez stronę wraz z żądaniem wszczęcia post.).
37. Rozprawa adm. - zagadnienie obligatoryjności postępowania.
Rozprawa adm. - to zabieg adm., umożliwiający koncentrację post. adm. w określonym miejscu i czasie; jest to zespół czynności procesowych realizujących zasadę kontradyktaryjności, koncentracji.
Org. prowadzący sprawę, post., powinien najpierw rozważyć, czy przeprowadzenia rozprawy nie wymaga przepis prawa. W przypadku, gdy z postanowienia szczególnego przepisu wynika obowiązek przeprowadzenia rozprawy przed rozstrzygnięciem sprawy w drodze decyzji adm., organ nie jest władny od odstąpienia od rozprawy. Rozprawa musi być należycie przygotowana, tzn. należy wezwać do złożenia przed rozprawą wyjaśnień, dokumentów i innych dowodów. Do stawienia się na rozprawie należy wezwać strony osobiście lub przedstawicieli albo pełnomocników, świadków, biegłych, a powiadomić o rozprawie państwowe jedn. org., org. społ., inne osoby, jeżeli ich udział w rozprawie jest uzasadniony ze względu na jej przedmiot.
Art. 89 kpa - obowiązek przeprowadzenia rozprawy występuje w przypadku:
- gdy zapewni to przyspieszenie lub uproszczenie post.
- osiągnięcie celu wychowawczego
- wymaga tego przepis prawa
- gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia interesu stron (ugoda adm.)
- jest potrzebne to dla wyjaśnienia sprawy, przy udziale świadków, biegłych.
38. Kierowanie rozprawą adm.
Do przeprowadzenia rozprawy zostaje wyznaczony pracownik org., przed którym toczy się post. Gdy org. jest kolegialny, rozprawą kieruje przewodniczący org. lub wyznaczony pracownik org. koleg. (art. 93). Ustny charakter rozprawy wymaga, by kierujący rozprawą przedstawił na jej wstępie wszystkie wyjaśnienia i dokumenty złożone przed rozprawą przez strony. Kierujący rozprawą winien udzielić głosu stronom, przedstawicielom org. i jedn. org. oraz org. społ. uczestniczącym w rozprawie, pozwolić na zadawanie świadkom, biegłym i stronom pytań, z tym, że może on uchylić zadawane pytania, jeśli nie mają istotnego znaczenia dla sprawy. Obowiązkiem kierującego rozprawą jest dążenie do wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego danej sprawy, ustalenie prawdy obiektywnej oraz uzgodnienie sprzecznych interesów stron - ugoda adm.
Kierujący rozprawą sprawuje tzw. policję sesyjną, dzięki której ma możność zapewnienia porządku na rozprawie.
39. Okoliczności uzasadniające odroczenie rozprawy administracyjnej.
Odroczenie rozprawy może nastąpić ( wg. art. 94 2) gdy:
- zachodzą poważne nieprawidłowości w wezwaniu stron na rozprawę,
- niestawienie się stron prawidłowo wezwanych zostało spowodowane przeszkodą trudną do przezwyciężenia,
- niestawienie się strony lub stron prawidłowo wezwanych spowodowały inne ważne przyczyny.
40. Postępowanie dowodowe - terminy: dowodzenie, proces dowodzenia, pojęcie dowodu, środki dowodowe, ocena dowodu, pojęcie faktu, prawa strony w ocenie dowodu.
Post. dowodowe jest to zasadniczy cel post. wyjaśniającego, tzn. celem post. dowodowego jest ustalenie stanu faktycznego sprawy adm.
Dowodzenie - wnioskowanie o istnieniu lub nieistnieniu pewnych faktów na podstawie środków dowodowych.
Proces dowodzenia - proces podejmowania czynności procesowych mających na celu ustalenie prawidłowości twierdzeń o faktach.
Dowód jest wieloznaczne pojęcie:
1. źródło informacji o faktach (art. 75 kpa)
2. czynności procesowe, których wytworem jest wykazanie prawdziwości twierdzenia o faktach
3. rozumowanie polegające na ustaleniu prawdziwości o faktach, chodzi tu o wynik procesu dowodzenia.
Przedmiot dowodu - są to fakty, czyli okoliczności faktyczne, zasady doświadczenia życiowego, a nawet wyjątkowo prawo.
art. 75 kpa "Dowód (środek dowodowy) to wszystko, co nie jest sprzeczne z prawem, a przyczyni się do wyjaśnienia sprawy. W szczególności mogą to być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych, oględziny, zeznania stron, inne - filmy, fotografie."
Dowody:
- osobowe - za pomocą ich sąd bada fakty i są to zeznania osób (świadków, biegłych, stron) oraz za pomocą ich pisemnych oświadczeń zawartych w dokumentach.
- rzeczowe - są to oględziny wszelkich przedmiotów, a także dowód z dokumentu (o ile sam dokument jest badany, a nie jego treść).
Dowód może być przeprowadzony:
- z dokumentów,
- ze świadków,
- z opinii biegłych,
- oględziny,
- przesłuchanie stron.
art. 80 kpa " Organ adm. państwowej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona." - zasada swobodnej oceny dowodów.
Są dwie zasady, które ograniczają swobodne uznanie adm.:
- zasady ogólne post. adm.
- podstawowe zasady funkcjonowania państwa prawa.
Zawsze występuje przekonanie organu o wiarygodności dowodu, ale też zawsze jest podejrzenie czy aby dowód na pewno jest prawdziwy.
Fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu.
Fakt - to, co zaszło lub zachodzi w rzeczywistości; zdarzenie, zjawisko; określony stan rzeczy.
Prawa strony w ocenie dowodu - opiera się to na zasadzie oficjalności, tzn. że strona może zażądać wglądu do akt sprawy i może się do nich ustosunkować. Post. dowodowe jest oparte na zasadzie jawności wobec stron. Organ jest zobowiązany zawiadomić strony post. o przeprowadzeniu dowodu przynajmniej na 7 dni przed terminem. Każda ze stron obecna przy przeprowadzaniu dowodu może zadawać pytania świadkom, biegłym, pozostałym stronom oraz może składać wyjaśnienia. Przed rozpatrzeniem materiału dowodowego organ obowiązany jest wysłuchać wypowiedzi stron co do przeprowadzonych dowodów, zgromadzonych materiałów oraz wszystkich zgłoszonych żądań. Jest to szczególne uprawnienie stron z racji ich czynnego udziału w post.
41. Podstawowe zasady postępowania dowodowego - co może być dowodem, kiedy można nie uwzględnić dowodu, kiedy okoliczność faktyczną można uznać za udowodnioną.
Podstawowe zasady post. dowodowego:
- prawdy obiektywnej
- udziału stron
- swobodnej oceny dowodów
- prawdy obiektywnej
art. 75 kpa "Dowód (środek dowodowy) to wszystko, co nie jest sprzeczne z prawem, a przyczyni się do wyjaśnienia sprawy. W szczególności mogą to być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych, oględziny, zeznania stron, inne - filmy, fotografie."
art. 81 kpa "Okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możliwość wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów", "chyba że załatwienie sprawy ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego musi być przeprowadzone bez możliwości wypowiedzenia się strony."( art. 10 1 i 2).
42. W jakich przypadkach strona może występować do organu prowadzącego postępowanie z żądaniem przeprowadzenia dowodu.
art. 78 1 "Żądanie strony dot. przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem jest okoliczność mająca znaczenie dla sprawy."
art. 78 2 " Org. może nie uwzględnić żądania, które nie zostało zgłoszone w toku przeprowadzenia dowodów lub w czasie rozprawy, jeżeli żądanie to dotyczy okoliczności już stwierdzonych innymi dowodami, chyba że mają one znaczenie dla sprawy".
43. Zawieszenie postępowania adm. - zawieszenie obligatoryjne, zawieszenie fakultatywne, zasada ciągłości postępowania (znaczenie).
Post. adm. jest post. ciągłym, które nie może być przerwane bez określonych przyczyn. Zasada ciągłości post. adm. jest ważna z punktu widzenia terminowego załatwienia sprawy adm. Bieg terminu do załatwienia sprawy (art. 35) rozpoczyna się datą wszczęcia post. (art. 97, 98, 107 - postanowienie wszczęcia post.).
Organ zawiesza post. z przyczyn:
obligatoryjnych
- śmierć strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców jest niemożliwe i nie zachodzą okoliczności art. 30 5 kpa, a post. nie ulega zawieszeniu jako bezprzedmiotowe (art. 105).
- w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony
- w razie utraty przez stronę lub jej przedstawiciela ustawowego zdolności do czynności prawnych
- gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd
- w razie wniesienia do Trybunału Konst. pytania prawnego, co do zgodności aktu ustawowego, normatywnego z konstytucją, w związku z toczącym się post. adm.
fakultatywnych - określone w kpa, tzn. na wniosek strony, która wniosła podanie o wszczęcie post., a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społ.
44. Umorzenie postępowania adm. - w jakiej formie, uzasadnienie umorzenia, jakie skutki wywołuje umorzenie.
Umorzenie post. kończy sprawę w danej instancji i dlatego następuje w formie decyzji adm. ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami w zakresie kontroli takiej decyzji w adm. toku instancji i kontroli sądu adm. W toku post. adm. mogą pojawić się okoliczności uzasadniające bezprzedmiotowość post. ( art. 105 kpa). Bezprzedmiotowość może nastąpić z przyczyn:
- faktycznych - tzn. ustanie stanu faktycznego podlegającego uregulowaniu,
- prawnych - tzn. gdy obowiązujące przepisy prawa uniemożliwiają rozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty.
Kodeks dopuszcza umorzenie post. również na wniosek strony, która wnosiła o wszczęcie post., a nie sprzeciwiają się temu inne strony. Umorzenie post. może nastąpić z urzędu. Kpa nie zawiera przepisu czy umorzone post. może być ponownie wszczęte. Należy przyjąć, iż decyduje o tym charakter sprawy i okoliczności umorzenia.
45. Postanowienie wydawane w toku postępowania adm. - czego mogą dotyczyć, w jakiej formie.
Postanowienia wydaje org adm. w toku post. adm. (art.123 1). Dotyczą one poszczególnych kwestii wynikających z toku post., ale nie rozstrzygają o istocie sprawy, dotyczą natomiast kwestii proceduralnych. Forma postanowienia może być pisemna lub ustna. Postanowienie na które służy zażalenie lub skarga do NSA doręcza się stronie na piśmie, ale można też ogłosić je na rozprawie, powinno to być jednak odnotowane w protokóle i najlepiej podpisane przez strony, że przyjęły to do wiadomości.
Elementy postanowienia:
- oznaczenie org. adm. państwowej
- data wydania postanowienia
oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postępowaniu
- powołanie podstawy prawnej
- rozstrzygnięcie
- podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do jego wydania.
46. Zakończenie postępowania adm. -jakie czynności obejmuje faza zakończenia postępowania administracyjnego.
Następuje ono po zakończeniu post. wyjaśniającego, po ustaleniu rzeczywistego stanu sprawy. Post. adm. kończy się wydaniem decyzji adm., która musi mieć formę pisemną. Faza zakończenia procedury adm. nie ogranicza się do wydania decyzji czy zawarcia ugody, gdyż obejmuje czynności org. po wydaniu decyzji (art. 109 - decyzję doręcza się stronom na piśmie, art. 113 1 - org. może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe i inne oczywiste pomyłki). Sprawa może zostać zakończona w formie:
- decyzji (podstawowa forma załatwienia sprawy),
- ugody.
47. Decyzja adm. - elementy decyzji adm., uzasadnienie decyzji.
Decyzja adm. - zewnętrzny akt władczy (działanie władcze) org. adm. publicznej, skierowanym na wywołanie określonych skutków prawnych, określających sytuację prawną konkretnie oznaczonego podmiotu w konkretnej sprawie.
Decyzja kończy post. w danej instancji i zawsze rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub w części, np. decyzja zmieniająca nazwisko - w całości, decyzja o umorzeniu post. - nie rozstrzyga sprawy, ale kończy ją w danej instancji.
Decyzja:
- merytoryczna (decyzja, ugoda)
- niemerytoryczna (umorzenia w formie decyzji)
Elementy decyzji:
1. oznaczenie org. adm. państwowej
2. data wydania decyzji
3. oznaczenie strony lub stron
4. rozstrzygnięcie
5. uzasadnienie faktyczne (na podstawie jakich faktów wydano decyzję) i prawne ( uzasadnienie przepisami)
6. pouczenie czy i w jakim trybie służy stronie odwołanie, a także powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu adm.
7. podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji.
Uzasadnienia wymagają wszystkie decyzje wydane przez org. odwoławczy. Art. 107 5 - odstąpienie od uzasadnienia decyzji może nastąpić ze względu na interes bezpieczeństwa państwa lub porządek publiczny.
Decyzja jest oświadczeniem woli org. adm. państwowej, jest to oświadczenie woli w imieniu państwa.
KAŻDA DECYZJA JEST AKTEM ADM., ALE NIE KAŻDY AKT ADM. JEST DECYZJĄ, np. postanowienie czy ugoda.
Decyzja jest określoną czynnością procesową, bo musi istnieć w post. adm., a wywiera skutki w sferze prawa materialnego, przekazując interes prawny lub obowiązek strony w prawo nabyte lub w obowiązek prawny, z decyzji wynikający.
Ze względu na tok instancji można wyróżnić decyzje wydane:
1. w I instancji - są to decyzje nieostateczne, bo nie ma decyzji org. odwoławczego, tzn. przysługuje odwołanie. Jeśli upłynął termin do złożenia odwołania przez strony i termin nie został przywrócony są one decyzjami ostatecznymi.
Decyzje org. I instancji nie podlegają wykonaniu przed upływem terminu wniesienia odwołania. WYJĄTEK - decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy, gdy został jej nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Podlega ona wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania. Rygor ten może być nadany, gdy jest to niezbędne ze względu:
- na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego
- dla zabezpieczenia gosp. narodowego przed ciężkimi stratami
- na interes społ.
- na wyjątkowo ważny interes strony.
2. w II instancji - są to decyzje ostateczne, tzn. nie mogą być uchylone ani zmienione w toku post. adm.
Decyzje:
- tworzące prawa dla stron (art. 155)
- nie tworzące takich praw (art. 154)
Decyzje :
- pozytywne (uwzględniające w całości żądania strony)
- negatywne (które w całości lub w części nie uwzględniają żądania strony lub nakładają nań obowiązek prawny)
Decyzje:
- niewadliwe (zgodne z prawem)
- wadliwe (niezgodne z prawem)
- nieważne (szczególnie ciężkie wady)
48. Ugoda administracyjna, przesłanki jej zawarcia, w jakiej fazie może być zawarta, forma ugody, jej elementy, zatwierdzenie ugody.
Ugodę można zawrzeć w każdej fazie post. adm. przed wydaniem decyzji. Zawarcie ugody eliminuje wydanie decyzji. Ugoda wywiera takie same skutki prawne jak decyzja. Zawarcie ugody jest dopuszczalne, gdy:
- przemawia za tym charakter sprawy
- przyczyni się to do uproszczenia lub przyspieszenia post.
- nie sprzeciwia się temu przepis prawa.
Te przesłanki muszą wystąpić łącznie. Ugodę zawiera się przed org. adm., przed którym toczy się post. w I instancji, lub w post. odwoławczym w II instancji. Ugoda ma formę pisemną. NIE MOŻNA ZAWRZEĆ UGODY W SPRAWIE, W KTÓREJ CHODZI O USTALENIE OBOWIĄZKU.
Elementy ugody:
1. oznaczenie org. przed którym została zawarta,
2. data sporządzenia,
3. oznaczenie stron,
4. przedmiot i treść ugody,
5. wzmianka o jej odczytaniu i przyjęciu,
6. podpisy stron,
7. podpis pracownika org. adm. upoważnionego do sporządzenia ugody.
Zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia ugody, następuje w drodze postanowienia na które służy zażalenie.
49. Kontrola rozstrzygnięć nieostatecznych - odwołanie i zażalenie. Konstrukcja prawna odwołania, postępowanie odwoławcze. Fazy postępowania odwoławczego. Rozstrzygnięcia w postępowaniu odwoławczym. Reformationis peius. Samokontrola w postępowaniu odwoławczym.
Odwołanie jest środkiem prawnym :
- zwyczajnym - skierowane przeciw decyzjom i nieostatecznym, nieprawomocnym.
- samoistnym - może być wniesione niezależnie od innych czynności procesowych.
- formalnym - może być wniesione tylko przez podmioty korzystające z legitymacji skargowej, w określonym trybie i terminie.
- doskonałym - daje prawo osobie legitymującej prawo żądania rozpatrzenia jej odwołania i stwarzają obowiązek wydania przez właściwy org. orzeczenia.
Podstawowym skutkiem doręczenia decyzji wydanej w I instancji jest powstanie prawa do wniesienia odwołania (14 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji stronie). Wniesione odwołanie nie wymaga uzasadnienia. Org. odwoławczym jest org. II instancji wyższego stopnia, o ile ustawa nie przewiduje inaczej.
Od decyzji wydanej w I instancji przez naczelny org. adm. oraz sam. kolegium odwoławcze nie przysługuje odwołanie. Można jedynie wnieść wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Wniesienie odwołania przez jedną ze stron powoduje obowiązek wstrzymania wykonania decyzji przez wszystkie strony.
Organ I instancji jest związany wydaną przez siebie decyzją. WYJĄTEK - org. może wycofać się z zajętego stanowiska gdy:
- wszystkie strony biorące udział w post. wniosły odwołanie od decyzji,
- odwołanie wniosła jedna strona, pozostałe wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania.
Org. I instancji może wtedy wydać nową decyzję, na którą przysługuje odwołanie na zasadach ogólnych.
Samokontrola odbywa się w dwóch fazach:
- przeprowadzenie kontroli własnego post. (ponowne rozpoznanie i rozpatrzenie sprawy) oraz ustalenie czy stanowisko zajęte w danej sprawie może być zmienione.
- konfrontacja stanowiska org. z żądaniem strony, mogą tu zaistnieć trzy sytuacje:
1. żądanie strony jest uzasadnione w całości, więc org. zmienia lub uchyla swoją decyzję,
2. żądanie strony jest uzasadnione częściowo, więc nie może org. wzruszyć swojej decyzji,
3. odwołanie jest nieuzasadnione.
Org. I instancji musi przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy do org. odwoławczego w ciągu 7 dni od dnia otrzymania odwołania, jeśli w tym terminie nie wydał nowej decyzji.
Post. odwoławcze - rozpoczyna bieg od dnia, w którym org. odw. otrzymał odwołanie wraz z aktami sprawy. Rozpoczyna się ono od sprawdzenia
- dopuszczalności odwołania, czy na tą decyzję przysługuje odwołanie,
- zachowania terminu wniesienia odwołania.
Niedopuszczalność i uchybienie terminu przy wnoszeniu odwołania org. stwierdza w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.
Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez org. odwoławczy. Org. może nieuwzględnić cofnięcia odwołania.
Celem post. odw. jest ponowne rozpatrzenie sprawy jako całości. Gdy akta sprawy nie są pełne, wtedy org. może przeprowadzić post. wyjaśniające. Są dwie metody przeprowadzenia uzupełniającego post. wyjaśniającego:
- przeprowadzenie go we własnym zakresie
- zlecenie go org. I instancji.
Rozstrzygnięcia w post. odw.:
1. utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji
2. uchylenie zaskarżonej decyzji w całości lub w części i w tym zakresie orzeka , co do istoty sprawy, bądź uchylając tą decyzję - umarza post. I instancji
3. umarza post. odwoławcze.
Reformationis in peius - org. odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes społ.
Zażalenie - jest zwyczajnym, samoistnym i formalnym środkiem odwoławczym. Przysługuje ono tylko na niektóre postanowienia (enumeratywnie wyliczone w kodeksie). Podmiot uprawniony do wniesienia zażalenia:
- strona
- podmiot działający na prawach strony
- w pewnych sytuacjach świadek, biegły, osoba wezwana do osobistego stawienia się w urzędzie, osoba obowiązana do okazania przedmiotu oględzin,
- osoba uczestnicząca w rozprawie, ale tylko wówczas, gdy postanowienie dotyczy jej praw lub obowiązków.
Termin wniesienia zażalenia wynosi 7 dni od dnia doręczenia (ogłoszenia) postanowienia stronie. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia (przeciwnie jak przy odwołaniu), ale org., który wydał postanowienie może to zrobić.
50. Kontrola rozstrzygnięć ostatecznych. Podział nadzwyczajnych środków kontroli i związanych z nimi nadzwyczajnych postępowań administracyjnych:
- wznowienie postępowania
- stwierdzenie nieważności decyzji
- sprzeciw prokuratora
- skarga w sprawie rozstrzygniętej decyzją ostateczną.
System nadzwyczajnych trybów post. oparty jest na zasadzie niekonkurencyjności, tzn. że poszczególne tryby nadzwyczajne mają na celu usunięcie tylko określonego rodzaju wadliwości decyzji i nie mogą być stosowane zamiennie.
WYROK NSA z 20 lipca 1984 r.
"Wniesienie skargi do NSA na decyzję adm. wyłącza możliwość wniesienia w tej sprawie sprzeciwu przez prokuratora."
Wznowienie post. - instytucja proceduralna, która ma na celu stworzenie prawnej możliwości przeprowadzenia ponownego post. wyjaśniającego i podjęcia ponownego rozstrzygnięcia takiej sprawy, w której została już wydana decyzja ostateczna. Przesłanki dopuszczalności wznowienia post.:
- rozstrzygnięcie sprawy decyzją ostateczną (dopuszczalność wznowienia post. w sprawie, w której wydano decyzję nieostateczną, prowadziłaby do konkurencji pomiędzy odwołaniem a wznowieniem post.).
- wystąpienie jednej z wyliczonych w art. 145 1 podstaw prawnych wznowienia post.
Przyczyny wznowienia post. (art. 145 1, art. 100 2, art. 146 2):
- dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe,
- decyzja została wydana w wyniku przestępstwa,
- decyzję wydał pracownik lub org., który podlegał wyłączeniu
- strona bez własnej winy nie brała udziału w post.,
- decyzję wydano bez wymaganej konsultacji z innym org.,
- decyzję wydano na podstawie innej decyzji (orzeczenia), która została uchylona lub zmieniona.
Wznowienie następuje:
- z urzędu, (środek nadzoru) właściwy do wznowienia post. jest org., który wydał decyzję w ostatniej instancji,
- na żądanie strony, wtedy jest to środek zaskarżenia.
Podanie o wznowienie post. wnosi się do org. adm., który wydał decyzję w I instancji (termin 1 miesiąc). Wznowienie post. następuje w drodze postanowienia. Odmowa wznowienia post. następuje w drodze decyzji adm. Postanowienie o wznowieniu post. stanowi podstawę do przeprowadzenia post. przez org. adm.
Rodzaje rozstrzygnięć:
- odmowa uchylenia decyzji dotychczasowej
- uchylenie dotychczasowej decyzji i wydanie nowej decyzji rozstrzygającej o istocie sprawy.
Stwierdzenie nieważności decyzji - następuje wtedy, gdy decyzja adm. jest dotknięta wadą szczególnie ciężką (kwalifikowaną) i jest ona uważana za nieważny akt adm., tzn. niewywołujący skutków prawnych (akt ex tunc). Jest to instytucja procesowa tworząca możliwość prawną eliminowania z obrotu prawnego decyzji dotkniętych przede wszystkim wadami materialnoprawnymi, a zatem wadami powodującymi nieprawidłowe ukształtowanie się stosunku materialnoprawnego zarówno pod względem podmiotowym, jak i przedmiotowym. Post. to wszczyna się na:
- żądanie strony (środek zaskarżenia)
- z urzędu (środek nadzoru).
Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji:
pozytywne (art. 156 1)
- wydanie z naruszeniem prawa o właściwość
- wydanie bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa
- dot. sprawy już uprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną
- została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie
- była niewykonalna w dniu jej wydania i ma to charakter trwały
- w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą
- zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa
negatywna
- termin minął
- spowodowanie nieodwracalnych skutków.
Za rażące naruszenie prawa to takie, w którego wyniku powstają skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności.
Org. właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji jest org. wyższego stopnia. Odmowa wszczęcia post. następuje w formie decyzji. Wszczęcie post. w tej sprawie nie wstrzymuje z mocy prawa wykonania weryfikowanej decyzji. Następnie org. po wszczęciu tego post. ustala czy występuje w decyzji jakaś wadliwość ( post. rozpoznawcze). Po dokonaniu tego org. podejmuje decyzję w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub jej ważności - w formie decyzji.
Stronie przysługuje odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę, chyba że ponosi ona winę za powstanie okoliczności wadliwości decyzji.
art. 184 1 - Prokurator ma prawo wnieść sprzeciw od decyzji ostatecznej do org. adm. i prawo skargi do NSA. Sprzeciw jego powinien być rozpatrzony i załatwiony w terminie 30 dni od daty jego wniesienia. Org. adm. właściwy do rozpatrzenia sprzeciwu wszczyna w sprawie post. adm. z urzędu i zawiadamia o tym strony.
Rodzaje rozstrzygnięć:
- postanowienie o wznowieniu post.
- decyzja o odmowie wznowienia post.
- decyzja w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji
- decyzja w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji
Akty te podlegają doręczeniu lub ogłoszeniu stronom i prokuratorowi, który wniósł sprzeciw. Decyzje te są decyzjami wydanymi w I instancji. Wniesienie sprzeciwu nie wstrzymuje wykonania decyzji.
Skarga na decyzję ostateczną jest wnoszona do NSA. Ze skargą taką może wystąpić:
- strona (30 dni po doręczeniu lub ogłoszeniu decyzji)
- org. społ., która brała udział w post. (30 dni po doręczeniu lub ogłoszeniu decyzji)
- prokurator (6 miesięcy od dnia ogłoszenia lub otrzymania decyzji)
- Rzecznik Praw Obywatelskich (6 miesięcy od dnia ogłoszenia lub otrzymania decyzji)
Są to terminy prekluzyjne.
Skarga na decyzję ostateczną może być wniesiona dopiero po wyczerpaniu toku instancji. Są dwa wyjątki:
1. prokurator może wnieść skargę jeszcze przed wyczerpaniem toku instancji (Rzecznik Praw Obywatelskich też).
2. nie można wnieść skargi do NSA, jeżeli właściwy org. adm. wszczął postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji, albo wznowił post.
Skargę do sądu adm. wnosi się za pośrednictwem org. adm., który wydał zaskarżoną decyzję w ostatniej instancji. Prokurator i Rzecznik w przypadku zaskarżenia decyzji I instancji wnosi skargę do NSA za pośrednictwem tego org. Org. jest obowiązany przekazać skargę wraz z aktami sprawy do NSA w terminie 30 dni od jej wniesienia. Org adm. , do którego wpłynęła skarga, może uznać skargę za słuszną może dokonać uchylenia lub zmiany zaskarżonej decyzji. W razie uchylenia lub zmiany decyzji (lub postanowienia) org. adm. nie nadaje dalszego biegu skardze. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania decyzji. Sąd może z urzędu lub na wniosek skarżącego wstrzymać wykonanie decyzji. Od osoby składającej skargę do NSA jest pobierany wpis (opłata). Po otrzymaniu skargi na posiedzeniu niejawnym sąd stwierdza, czy skarga jest dopuszczalna (czy zachowano termin, czy wniósł ją właściwy podmiot). Po uznaniu skargi za dopuszczalną sąd wyznacza termin rozprawy i wzywa do udziału w rozprawie:
- podmiot, który wystąpił ze skargą
- org. adm., którego decyzja jest zaskarżana
- prokuratora lub Rzecznika, o ile brali udział w post.
Sąd nie jest związany zakresem wniesionej skargi Może rozszerzyć badanie sprawy. Sąd może:
- uchylić zaskarżoną decyzję lub postanowienie,
- stwierdzić nieważność decyzji (postanowienia)
- stwierdzić niezgodność decyzji (postanowienia) z prawem
- zobowiązuje org. adm. do wydania decyzji lub postanowienia w określonym terminie.
Rozstrzygnięcie sądu dot. skargi następuje w formie orzeczenia. Ocena prawna sądu łączy sąd i org adm.
51. Rozstrzygnięcia po zakończeniu wznowionego postępowania, rodzaje rozstrzygnięcia i ich charakter.
Rodzaje rozstrzygnięć:
- odmowa uchylenia decyzji dotychczasowej
- uchylenie dotychczasowej decyzji i wydanie nowej decyzji rozstrzygającej o istocie sprawy.
52. Domniemanie prawidłowości decyzji administracyjnej.
Istnienie tego domniemania wynika z faktu, że akt adm. jest czynnością władczą państwa. Domniemanie to wyklucza jednak odpowiedzialność osób, które podporządkowały się aktowi, nawet jeśli następnie stwierdzono istotną wadliwość aktu. Natomiast domniemanie to nie wyklucza dowodzenia w innych post., że akt jest dotknięty tak istotnymi wadami, że można go traktować jako nie istniejący.
53. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji (art. 162 1).
Chodzi tu o przypadek, gdy decyzja
-staje się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo leży to w interesie społ. lub w interesie strony.
- została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonych warunków, a strona ich nie dopełniła.
Bezprzedmiotowość może nastąpić z przyczyn:
- faktycznych - tzn. ustanie stanu faktycznego podlegającego uregulowaniu,
- prawnych - tzn. gdy obowiązujące przepisy prawa uniemożliwiają rozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty.
54. Zmiana decyzji ostatecznej.
Decyzję ostateczną, na mocy której żadna strona nie nabyła praw, może org. adm., który ją wydał lub org. wyższego stopnia, w każdym czasie może ją zmienić lub uchylić, jeśli przemawia za tym interes społ. Jeżeli na mocy decyzji ostatecznej strona nabyła prawa, można ją zmienić lub uchylić za zgodą strony, o ile ni sprzeciwiają się temu przepisy.
55. Terminy załatwiania spraw, obowiązki organu administracji w razie niemożności dotrzymania terminu.
Termin to :
- ściśle określona data
- pewien okres (to nas interesuje)
Terminy:
- ustawowe - wynikające z kpa i innych ustaw. Nie mogą one być przez org. prowadzący post. ani skracane, ani przedłużone. Mogą one być przywracane.
- urzędowe - wyznaczone przez org. prowadzący post. Terminy te mogą być skracane lub przedłużane z ważnych przyczyn przez org. adm.
Wg art. 57 kpa terminy oblicza się w dniach, tygodniach, miesiącach.
Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem nadano pismo w polskim urzędzie pocztowo-telekomunikacyjnym albo złożono je w polskim urzędzie konsularnym.
Instytucję przywrócenia terminu stosuje się, gdy niezachowanie terminu nastąpiło bez winy osoby zainteresowanej (art. 58 - 60), stosuje się uprawdopodobnienie (środek zastępczy dowodu), że uchybienie nastąpiło baz winy zainteresowanego, ponadto należy wnieść podanie o przywrócenie terminu w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia, równocześnie należy dopełnić czynności, dla których termin był określony.
Org. wyższego stopnia mogą określać rodzaje spraw, które mają być załatwione w terminach krótszych niż miesiąc lub dwa miesiące.
Do terminów załatwienia sprawy nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, np. czasu na usunięcie przez stronę braków podania, okresów zawieszenia post., okresów opóźnień spowodowanych z winy strony oraz przyczyn niezależnych od org.
Org., który nie załatwił sprawy w terminie, obowiązany jest zawiadomić o tym strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy - termin wyznaczony.
Strona, której sprawa nie została załatwiona w terminie ustawowym lub wyznaczonym, ma prawo wnieść zażalenie do org. wyższego stopnia. Org. ten, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych.
56. Zasada trwałości ostatecznych decyzji adm. oraz warunki ich wzruszenia.
Zasada ta doznaje pewnych ograniczeń ze względu na przyczyny ogólnospoł. i prawne. Uchylenie tej decyzji może nastąpić:
- na żądanie strony (strona korzysta z nadzwyczajnego środka prawnego)
- z inicjatywy org. adm. publicznej (wyższego stopnia - uchylenie w trybie nadzoru)
Kpa przewiduje uchylenie bądź stwierdzenie nieważności decyzji w następujących przypadkach:
- uchylenie z powodu wad powodujących wznowienie post.
- stwierdzenie nieważności decyzji
- odwołalności fakultatywnej, gdy strona nie nabyła praw, lub gdy je nabyła ale zgadza się na zmianę lub uchylenie decyzji
- odwołalności subsydiarnej i na podstawie przepisów szczególnych - względy ogólnospoł. powodują, że ustawodawca stwarza org. adm. możliwość cofnięcia prawidłowo przyznanych uprawnień w sytuacjach nadzwyczajnych. Z tych uprawnień mogą korzystać tylko niektóre org. adm. państwowej. Uchylenie decyzji następuje wtedy za odszkodowaniem - wywłaszczenie prawa (art. 161 1 kpa).
Trwałość decyzji ostatecznych jest pojęciem względnym, w tym względzie że jego granice wyznaczają przepisy prawa.
57. Obowiązki organu administracji po uchyleniu (stwierdzeniu nieważności) decyzji przez NSA.
art. 60 ustawy o NSA - w przypadku gdy sąd w orzeczeniu:
- uchyli zaskarżoną decyzję, a org. rozpatrując sprawę, ponownie umorzy post.,
- stwierdzi nieważność aktu albo ustali przeszkodę prawną uniemożliwiającą stwierdzenie nieważności aktu,
stronie, która poniosła szkodę, służy odszkodowanie od org., który wydał decyzję. Art. 160 kpa stosuje się odpowiednio.
58. Co rozstrzyga się decyzją a co postanowieniem adm. - podać przykłady.
art. 104 2 - decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Jest to jedna z form załatwienia sprawy.
art. 123 1 - postanowienie wydaje się w toku post. ; 2 - postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku post., nie rozstrzygają o istocie sprawy.
59. Różnica pomiędzy wznowieniem postępowania a stwierdzeniem nieważności.
Wznowienie post. - jest to instytucja procesowa dająca możliwość prawną ponownego rozpoznania sprawy adm. zakończonej decyzją ostateczną (stronie służy roszczenie odszkodowawcze na podstawie przepisów k.c.).
Stwierdzenie nieważności decyzji - instytucja procesowa tworząca możliwość prawną eliminacji z obrotu prawnego decyzji dotkniętych przede wszystkim wadami materialnoprawnymi. Stwierdzenie nieważności znosi jej skutki prawne (strona może wystąpić o roszczenie odszkodowawcze).
60. Kiedy i w jakich przypadkach nie uchyla się decyzji w ramach wznowienia postępowania.
Nie uchyla się decyzji gdy:
1. brak przesłanek jej uchylenia wg. art. 145 1.
2. na skutek upływu czasu (5 lub 10 lat),
3. kiedy w wyniku wznowienia post. mogłaby zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej,
org. w tych dwu ostatnich przypadkach ogranicza się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie uchylił tej decyzji (art. 151 2).
61. Czy może być wniesiona skarga na bezczynność organu administracji i na jakich zasadach.
Do NSA można wnieść skargę na bezczynność org., milczenie org., gdy org. ten w ustalonym w przepisach prawa terminie nie wydał decyzji w post. w I instancji lub w post. odwoławczym. Skarga taka jest dopuszczalna dopiero po wniesieniu zażalenia do org. wyższego na bezczynność podległego mu org., gdy to zażalenie nie dało pozytywnego rezultatu.
62. Obowiązki organu adm., którego decyzja została zaskarżona do NSA, zakres kontroli.
Wniesienie skargi na decyzję do sądu adm. następuje za pośrednictwem org., który wydał zaskarżoną decyzję w ostatniej instancji. Organ, za którego pośrednictwem wnosi się skargę, ma szereg uprawnień i obowiązków:
- jest on zobowiązany w terminie 30 dni od dnia wniesienia skargi przekazać ją wraz z aktami sprawy do sądu adm.
- może też, jeśli uzna skargę za zasadną, zmienić lub uchylić decyzję na zasadach określonych w art. 207 2 kpa (z tej samokontroli może skorzystać tylko jeden raz)
- jeżeli uchylenie decyzji nastąpiło z przyczyn dających podstawę do wznowienia post., stronie służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną szkodę w zakresie i na zasadach określonych w kc.
63. Zaskarżenie decyzji do NSA, zakres sądowej kontroli decyzji adm., kategorie spraw, do których nie mają zastosowania przepisy o zaskarżaniu decyzji do sądu administracyjnego.
art. 33 ust. 2 - Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz org. społ. w zakresie jej działalności statutowej, w sprawach dot. interesów prawnych innych osób.
Ustawa o NSA, znowelizowana w 1995 r., przyjęła za podstawę określenia właściwości NSA klauzulę generalnej kompetencji, tzn. że można w zasadzie zaskarżać wszystkie decyzje adm. do NSA.
Zakres kontroli sądu adm.:
1. ostateczne decyzje adm.
2. skargę do NSA można wnieść na bezczynność, milczenie org. adm.,
3. na postanowienie wydane w toku lub w związku z adm. post. jurysdykcyjnym, oraz na postanowienia o rozstrzygnięciu zarzutów w sprawie prowadzenia post. egzek. lub zabezpieczającego w adm., oraz o umorzeniu lub odmowie umorzenia tych post.
4. art. 98 ustawy o sam. teryt. przewiduje możność zaskarżenia do NSA rozstrzygnięć org. nadzorczych nad sam. teryt. dotyczących org. gmin, związków oraz komunalnych. Uchwały org. gminy mogą mieć charakter ogólny, mogą też dotyczyć spraw indywidualnych. Decyzje w sprawach indywidualnych z zakresu adm. publicznej wydaje wójt lub burmistrz (prezydent) albo upoważnione przez nią osoby.
5. art. 101 ustawy o sam. teryt. "każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez org. gminy w sprawie z zakresu adm. publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć decyzję do NSA."
6. rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między org. sam. teryt. a terenowymi org. adm. rządowej. Z wnioskiem o rozstrzygnięcie takiego sporu mogą występować:
- w razie sporu pozytywnego - zainteresowany org. sam. teryt. lub terenowy org. adm. rządowej,
- w razie sporu negatywnego - strona, gdy w sprawie za właściwy nie uznaje się żaden organ.
7. zaskarżanie uchwał (milczenia) w sprawie referendum gminnego.
8. skarga na odmowę udzielenia informacji.
Zaskarżeniu do NSA nie podlegają decyzje i postanowienia w sprawach:
1. wynikające z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między org. adm. państwowej,
2. wynikające z podległości służbowej w urzędach org. adm. państwowej oraz w innych państwowych jedn. org.,
3. odmowa powołania lub mianowania na stanowiska kierownicze i do pełnienia funkcji w org. państwowych, chyba że ten obowiązek wynika z przepisów,
4. dyscyplinarnych,
5. udzielania wiz, przyznawania prawa azylu, uzyskania zezwolenia na pobyt stały i wydalania z Polski,
6. należących do właściwości Urzędu Patentowego i Komisji Odwoławczej przy tym Urzędzie,
7. należących do właściwości innych sądów.
64. Skarga do NSA na podstawie ustawy o samorządzie terytorialnym.
1. art. 98 ustawy o sam. teryt. przewiduje możność zaskarżenia do NSA rozstrzygnięć org. nadzorczych nad sam. teryt. dotyczących org. gmin, związków oraz komunalnych. Uchwały org. gminy mogą mieć charakter ogólny, mogą też dotyczyć spraw indywidualnych. Decyzje w sprawach indywidualnych z zakresu adm. publicznej wydaje wójt lub burmistrz (prezydent) albo upoważnione przez nią osoby.
2. art. 101 ustawy o sam. teryt. "każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez org. gminy w sprawie z zakresu adm. publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć decyzję do NSA."
3. rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między org. sam. teryt. a terenowymi org. adm. rządowej. Z wnioskiem o rozstrzygnięcie takiego sporu mogą występować:
- w razie sporu pozytywnego - zainteresowany org. sam. teryt. lub terenowy org. adm. rządowej,
- w razie sporu negatywnego - strona, gdy w sprawie za właściwy nie uznaje się żaden organ.
4. zaskarżanie uchwał (milczenia) w sprawie referendum gminnego.
65. Przesłanki dopuszczalności skargi do NSA, w jakich przypadkach NSA uchyla zaskarżoną decyzję, stwierdza jej nieważność bądź stwierdza, iż została wydana z naruszeniem prawa.
Skarga na decyzję może być wniesiona dopiero po wyczerpaniu toku instancji, a na postanowienie - po wykorzystaniu przysługującego środka prawnego w postaci zażalenia.
Są dwa wyjątki:
1. prokurator może wnieść skargę jeszcze przed wyczerpaniem toku instancji (Rzecznik Praw Obywatelskich też).
2. nie można wnieść skargi do NSA, jeżeli właściwy org. adm. wszczął postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji, albo wznowił post.
Skargę do sądu adm. wnosi się za pośrednictwem org. adm., który wydał zaskarżoną decyzję w ostatniej instancji. Prokurator i Rzecznik w przypadku zaskarżenia decyzji I instancji wnosi skargę do NSA za pośrednictwem tego org. Org. jest obowiązany przekazać skargę wraz z aktami sprawy do NSA w terminie 30 dni od jej wniesienia Org adm. , do którego wpłynęła skarga, może uznać skargę za słuszną może dokonać uchylenia lub zmiany zaskarżonej decyzji. W razie uchylenia lub zmiany decyzji (lub postanowienia) org. adm. nie nadaje dalszego biegu skardze. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania decyzji. Sąd może z urzędu lub na wniosek skarżącego wstrzymać wykonanie decyzji. Od osoby składającej skargę do NSA jest pobierany wpis (opłata). Po otrzymaniu skargi na posiedzeniu niejawnym sąd stwierdza, czy skarga jest dopuszczalna (czy zachowano termin, czy wniósł ją właściwy podmiot). Po uznaniu skargi za dopuszczalną sąd wyznacza termin rozprawy i wzywa do udziału w rozprawie:
- podmiot, który wystąpił ze skargą
- org. adm., którego decyzja jest zaskarżana
- prokuratora lub Rzecznika, o ile brali udział w post.
Sąd nie jest związany zakresem wniesionej skargi Może rozszerzyć badanie sprawy. Sąd może:
- uchylić zaskarżoną decyzję lub postanowienie,
- stwierdzić nieważność decyzji (postanowienia)
- stwierdzić niezgodność decyzji (postanowienia) z prawem
- zobowiązuje org. adm. do wydania decyzji lub postanowienia w określonym terminie.
Rozstrzygnięcie sądu dot. skargi następuje w formie orzeczenia. Ocena prawna sądu łączy sąd i org adm.
66. Wszczęcie postępowania przed NSA - pytanie 65.
67. Komu służy skarga do NSA.
Skarga na decyzję ostateczną lub na postanowienie jest wnoszona do NSA. Ze skargą taką może wystąpić:
- strona (30 dni po doręczeniu lub ogłoszeniu decyzji)
- org. społ., która brała udział w post. (30 dni po doręczeniu lub ogłoszeniu decyzji)
- prokurator (6 miesięcy od dnia ogłoszenia lub otrzymania decyzji)
- Rzecznik Praw Obywatelskich (6 miesięcy od dnia ogłoszenia lub otrzymania decyzji)
Są to terminy prekluzyjne.
Skarga na decyzję ostateczną może być wniesiona dopiero po wyczerpaniu toku instancji. Są dwa wyjątki:
1. prokurator może wnieść skargę jeszcze przed wyczerpaniem toku instancji (Rzecznik Praw Obywatelskich też).
2. nie można wnieść skargi do NSA, jeżeli właściwy org. adm. wszczął postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji, albo wznowił post.
68. Rodzaje orzeczeń NSA i ich skutki.
Wyrok - jest to zapadłe w post. orzeczenie sądu rozstrzygające sprawę co do jej istoty. Jest to rozstrzygnięcie merytoryczne, które wydane jest po przeprowadzeniu rozprawy. NSA wydaje orzeczenie w formie wyroku wówczas, gdy uwzględnia lub oddala skargę. Sąd adm. rozpoznaje sprawy i wydaje wyroki w składzie trzech sędziów zawodowych. Sąd jest związany wyrokiem od chwili jego ogłoszenia.
Wyroki wywierają skutki procesowe (jest zakończenie post. przed sądem adm.) i materialnoprawne (zależą one od treści wyroku; wyrok oddalający skargę - skutek to prawomocność decyzji zaskarżonej do sądu, która wiąze wszystkich, także i sąd.).
Postanowienie - sąd wydaje orzeczenie w tej formie, jeżeli kodeks nie przewiduje wydania wyroku. Postanowieniem sąd rozstrzyga przede wszystkim kwestie proceduralne. Postanowienia można podzielić na:
- kończące post. w sprawie ( zamykają one drogę wydania wyroku, np postanowienia o odrzuceniu skargi, o umorzenie post.). To one wiążą sąd, który je wydał.
- nie kończące post. w sprawie (sąd nie jest nimi związany; może je zmieniać lub uchylać wskutek zmiany okoliczności sprawy).
Postanowienia kończące post. w sprawie wywierają tylko skutki procesowe, tj. zakończenie post. przed NSA oraz związanie tego sądu wyrażoną w postanowieniu oceną prawną.
69. Wzruszanie wyroków i postanowień NSA.
Post. przed NSA jest post. jednoinstancyjnym, a więc od orzeczeń NSA nie przysługuje rewizja. Jedynie w wyjątkowo uzasadnionych przypadkach przepisy dopuszczają możliwość wniesienia rewizji nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego.
Rewizja nadzwyczajna służy od orzeczeń NSA wydanych ze skargi na decyzje, a więc od wyroków i postanowień o odrzuceniu skargi i postanowienia o umorzeniu post. Legitymację do wniesienia rewizji nadzwyczajnej ma:
- Min. Sprawiedliwości
- I Prezes Sądu Najwyższego
- Prokurator Generalny
- Rzecznik Praw obywatelskich.
Podstawę do wniesienia tej rewizji stanowi rażące naruszenie prawa lub interesu R.P. Rewizja nadzw. służy uruchomieniu nadzoru jurysdykcyjnego SN.
70. Wznowienie postępowania przed NSA.
Brak uregulowania prawnego co do tej kwestii wywołuje wątpliwości interpretacyjne dot. dopuszczalności stosowania tego środka prawnego w post. przed NSA. Wznowienie post. i rewizja nadzwyczajna służą temu samemu celowi, ale zmierzają do niego innymi drogami. Wznowienie post. stworzono w celu otwarcia prawnej możliwości ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia istoty sprawy.
Przepisy kpc dopuszczają wznowienie post.:
grupa ta obejmuje przyczyny nieważności:
- jeżeli orzekł sędzia wyłączony z mocy prawa, a strona przed uprawomocnieniem się orzeczenia nie mogła się domagać jego wyłączenia,
- gdy na skutek naruszenia przepisów prawa strona była pozbawiona możliwości działania, chyba że odzyskała tę możliwość przed uprawomocnieniem się orzeczenia,
- jeżeli strona nie była należycie reprezentowana.
grupa ta obejmuje przyczyny restytucyjne:
- gdy oparty wyrok na dokumencie podrobionym lub przerobionym,
- jeżeli oparto wyrok na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym,
- gdy wyrok uzyskano za pomocą przestępstwa,
- jeżeli później wykryto prawomocny wyrok co do tego samego stosunku prawnego,
- jeżeli wykryto takie okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy.
Legitymację do złożenia skargi o wznowienie post. mają strony postępowania przed NSA. Skargę tą wnosi się w terminie miesiąca, od dnia, w który strona dowiedziała się o podstawie wznowienia post.
71. Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń, pojęcie zaświadczenia, gwarancje prawne dla osoby ubiegającej się o zaświadczenie. Przepisy ograniczające nadużywanie przez organy administracji państwowej żądania zaświadczeń od obywateli.
Zaświadczenie nie jest decyzją adm. Spełnia ono ważną rolę przy ustalaniu praw i obowiązków obywateli. Org. adm. publicznej wydaje zaświadczenie, gdy zachodzi potrzeba stwierdzenia pewnego stanu faktycznego lub prawnego, zwykle na podstawie dokonanych poprzednio ustaleń. Zaświadczenia:
- świadectwo
- wyciąg z protokołu
- poświadczenie
- odpis lub wyciąg z aktu cywilnego.
Nie są to akty prawotwórcze, dlatego nie mogą być one zaskarżane w post. adm. Można jedynie przeprowadzić dowód ich nieprawdziwości. Są określone sytuacje kiedy org. ma obowiązek wydać zaświadczenie:
- dla urzędowego poświadczenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga tego przepis prawa,
- osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu faktycznego (art. 217 1 i 2).
Post. to jest wszczynane zawsze na wniosek strony. Post. to kończy się:
- wydaniem zaświadczenia
- odmową jego wydania
Odmowa wydania zaświadczenia następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, w ciągu 7 dni (art. 218). Odmowa może nastąpić gdy:
- w ogóle nie można tej osobie wydać zaświadczenia, o które się ubiega,
- jeśli nie można wydać zaświadczenia o takiej treści, o jaką się ubiega.
72. Obowiązek osobistego stawiennictwa na wezwanie organu administracji, prawo osoby wezwanej do zwrotu kosztów.
To org. jest obowiązany należycie wezwać:
- strony do złożenia przed rozprawą wyjaśnień, dokumentów i innych dowodów i do stawienia się na rozprawę osobiście lub przez przedstawicieli albo pełnomocników
- świadków i biegłych do stawienia się na rozprawę.
To właśnie ci ostatni muszą stawić się osobiście na rozprawę. Kto będąc obowiązany do osobistego stawienia się (ma to miejsce tylko w obrębie gminy lub miasta, w których zamieszkuje lub przebywa wezwany, oraz w obrębie sąsiedniej gminy lub miasta), mimo prawidłowego wezwania nie stawił się, może być ukarany grzywną (na postanowienie to przysługuje zażalenie).
art. 56 1 - "Osobie, która stawiła się na wezwanie, przyznaje się koszty podróży i inne należności. Dotyczy to również kosztów osobistego stawiennictwa stron, gdy post. jest wszczęte z urzędu lub strona została błędnie wezwana."
73. Rodzaje rozstrzygnięć w postępowaniu odwoławczym, czy istnieje postępowanie odwoławcze w sprawach rozstrzyganych w I instancji przez organ naczelny.
Wniesienie odwołania przenosi na org. odwoławczy kompetencje do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy indywidualnej. Org. ten wyposażony jest w kompetencje do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, a w ograniczonym zakresie ma on kompetencje kasacyjne.
Rozstrzygnięcie merytoryczne:
- zgodne z rozstrzygnięciem org. I instancji
- niezgodne z rozstrzygnięciem org. I instancji (uchylenie zaskarżonej decyzji w całości lub w części)
Decyzje kasacyjne:
- typowe, czyli kończące sprawę (uchylenie decyzji org. I instancji nie rozstrzygając sprawy pod względem merytorycznym)
- powodująca przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia sprawy przez org. I instancji.
Organ odwoławczy może wydać decyzję kasacyjną i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia, gdy post. w I instancji zostało przeprowadzone z rażącym naruszeniem prawa procesowego:
- org. I instancji nie przeprowadził post. wyjaśniającego
- post. wyjaśniające zostało przeprowadzone z rażącym naruszeniem przepisów procesowych.
Post. odwoławcze może zakończyć się decyzją o umorzeniu post. odwoławczego, gdy post. stało się bezprzedmiotowe, np. gdy strona cofnie odwołanie.
NIE ISTNIEJE POST. ODWOŁAWCZE W SPRAWACH ROZSTRZYGANYCH W I INSTANCJI PRZEZ ORGAN NACZELNY. Może strona wnieść jedynie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Org. naczelny to:
- w stosunku do org. adm. państwowej, org. sam. teryt. oraz org. państwowych i komunalnych jedn. org. - Prezes R.M. i właściwi ministrowie.
- w stosunku do org. organizacji społ. - naczelne org. tych organizacji, a w razie ich braku - naczelny org. adm. państwowej, sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.
74. Organy wyższego stopnia w rozumieniu k.p.a., kompetencje tych organów w postępowaniu adm.
Org. wyższego stopnia są:
- w stosunku do org. gmin w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu adm. rządowej - wojewoda, a w pozostałych - sam. kol. odwoławcze,
- w stosunku do kierowniku rejonowych urzędów rządowej adm. ogólnej - wojewodowie, a w stosunku do wojewodów - właściwi ministrowie.
- w stosunku do innych org. adm. rządowej, państwowych i komunalnych jedn. org. - odpowiednie org. nadrzędne i właściwi ministrowie.
- w stosunku do org. organizacji społ. - odpowiednie org. wyższego stopnia tych organizacji, w razie ich breku - org. państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.
75. Jakie obowiązki podlegają egzekucji administracyjnej.
Przedmiot post. egzekucyjnego to obowiązek o charakterze:
- pieniężnym (obowiązek uiszczenia należności pieniężnej, np. podatki, opłaty, grzywny, kary - obowiązki adm.),
- niepieniężnym (obowiązek spełnienia innego świadczenia lub podjęcia określonej czynności bądź określonego zachowania, zaniechania, znoszenia - obowiązki nieadm.).
76. Wymienić środki egzekucji pieniężnej:
- z pieniędzy (najprostszy środek egzekucyjny. Ma miejsce wtedy, gdy zobowiązany na wezwanie poborcy skarbowego płaci należność pieniężną, a poborca wystawia pokwitowanie).
- z wynagrodzenia za pracę (org. egzek. przesyła do zakładu pracy zobowiązanego zawiadomienie o zajęciu tej części wynagrodzenia, która nie jest zwolniona spod egzekucji, oraz wzywa zakład pracy, by zajętej części wynagrodzenia nie wypłacił zobowiązanemu. Zobowiązany zostaje o tym powiadomiony.).
- ze świadczeń emerytalnych, rentowych (org. egzek. przesyła do właściwego org. rentowego zawiadomienie o zajęciu części przysługujących zobowiązanemu świadczeń, która nie jest zwolniona spod egzekucji, oraz wzywa się org. rentowy, by nie wysyłał zobowiązanemu zajętej części. Zobowiązany jest o tym zawiadamiany.).
- z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych (org. egzek. przesyła do oddziału lub innej jednostki org. banku zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego, wynikającej z posiadania tego rachunku. Zajęcie wierzytelności z rach. bankowego obejmuje także kwoty, których nie było na rachunku w chwili zajęcia, a zostały wpłacone na rach. po dokonaniu zajęcia. Egzek. z rach. bankowego, stanowiącego wkład oszczędnościowy, na który wystawiono książeczkę, często nie może być przeprowadzona w/w trybie, z powodu niemożności odebrania książeczki oszczędnościowej. Wtedy poborca sporządza o tym protokół, a org egzek. dokonuje zajęcia wkładu oszczędnościowego przez skierowanie do właściwego oddziału tytułu wykonawczego i zawiadomieniu o zajęciu.)
- z innych wierzytelności i innych praw majątkowych (org. egzek. wzywa dłużnika zajętej wierzytelności lub prawa, aby należnej od niego sumy lub świadczenia bez zgody org. egzek. nie uiszczał zobowiązanemu, lecz należne sumy wpłacił org. egzek. na pokrycie należności; zawiadamia zobowiązanego, że nie wolno mu zajętej sumy albo innego świadczenia odebrać ani też rozporządzać nimi; jeżeli zajęta wierzytelność lub prawo są zabezpieczone przez wpis w księdze wieczystej, org. przesyła do biura notarialnego wniosek o dokonanie wpisu o zajęciu wierzytelności lub praw; doręcza mu odpis tytułu wykonawczego i ewentualnie odpis wniosku złożonego do sądu lub biura notarialnego.).
- z ruchomości (jest to najbardziej dolegliwy środek egzekucji obow. pieniężnych. Ruchomość - rzeczy, które nie są nieruchomościami ani też częściami składowymi. Egzekucja z ruchomości polega na jej zajęciu, a następnie na jej sprzedaży. Zajęcia dokonuje poborca skarbowy. Zajęte nieruchomości mogą być pozostawione pod dozorem zobowiązanego lub dorosłego domownika lub innej osoby, u której ta ruchomość się znajduje. Sprzedaż nie może nastąpić wcześniej niż 7 dni od zajęcia, o ile nie jest to ruchomość szybko się psująca, żywy inwentarz (a zobowiązany odmówił na przyjęcie jej pod dozór). Sprzedaż następuje w drodze licytacji publicznej - art. 106-7).
77. Wymienić środki egzekucji o charakterze niepieniężnym.
- grzywna w celu przymuszenia (nakłada się ją, gdy dotyczy obowiązku polegającego na znoszeniu lub zaniechaniu czegoś, wykonaniu czynności, której z powodu jej charakteru nie może spełnić inna osoba za zobowiązanego. Grzywnę nakłada org. egzek., który doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego oraz postanowienie o nałożeniu grzywny - w oznaczonym terminie. Na postanowienie o nałożeniu grzywny służy zażalenie. Grzywny te nie uiszczone w terminie, podlegają ściągnięciu w trybie egzek. należności pieniężnych. Jest to obowiązek ściśle osobisty, który wygasa z chwilą śmierci zobowiązanego. Ustawa dopuszcza możliwość zwrotu w całości lub w części uiszczonych lub ściągniętych grzywien, o ile zobowiązany wykonał obowiązek i zgłosił stosowny wniosek.).
- wykonanie zastępcze (stosuje się go wtedy, gdy egzekucja dotyczy obowiązku wykonania czynności, którą można zlecić innej osobie, na koszt zobowiązanego. Tę osobę nazywamy wykonawcą, wybiera go org. egzek. Wykonawca odpowiada za wykonaną pracę przed org. egzek. i zobowiązanym. Org. egzek. wydaje postanowienie o zastosowaniu tego środka egzek.).
- odebranie rzeczy ruchomej (stosuje się, gdy zobowiązany uchyla się od wydania oznaczonej rzeczy ruchomej. Odebrania rzeczy tej dokonuje egzekutor, który doręcza zobowiązanemu postanowienie org. egzek. wzywające do wydania rzeczy. Na postanowienie służy zażalenie.)
- odebranie nieruchomości, opróżnienie lokalu i innych pomieszczeń (ten środek prowadzi do odebrania zobowiązanemu nieruchomości, usunięcia go z zajmowanego lokalu lub pomieszczenia w celu wydania ich wierzycielowi. Odebrania dokonuje egzekutor, który doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego oraz postanowienie org. o wezwaniu do wykonania obowiązku - z zagrożeniem, że niewykonanie obowiązku oznacza zastosowanie środka egzek. w celu odebrania nieruchomości lub opróżnienia lokalu. Na postanowienie służy zażalenie.).
- przymus bezpośredni (polega na doprowadzeniu do wykonania obowiązku podlegającego egzek. drogą zagrożenia zastosowania lub drogą zastosowania bezpośrednio skutecznych środków (nie wyłączając użycia siły) w celu usunięcia oporu zobowiązanego i innych osób. Przymus bezpośredni wykonuje egzekutor, który doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego i postanowienie o wezwaniu do wykonania obowiązku. Zobowiązanemu służy prawo wniesienia zarzutów.).
78. Omówić pojęcia:
- wierzyciel (podmiot uprawniony do żądania wykonania w drodze egzekucji adm. obowiązków podlegających tej egzekucji).
- organ egzekucyjny (org. który prowadzi egzekucję adm., wydaje on różne rozstrzygnięcia w toku post. egzek. i kontroluje czynności egzek. podejmowane przez egzekutora).
- egzekutor (pracownik org. egzek. wyznaczony do prowadzenia czynności egzek. na stałe lub danej egzek. czy nawet poszczególnych czynności egzek.)
Pracownik wyznaczony do egzekucji o charakterze:
- pieniężnym - poborca skarbowy,
- niepieniężnym - egzekutor.
79. Kto jest organem egzekucyjnym w zakresie obowiązków o charakterze niepieniężnym i jednostką nadrzędną w tych sprawach.
Org. egzekucyjnym, gdy chodzi o obowiązek o charakterze niepieniężnym jest:
- rzeczowo właściwy terenowy org. adm. rządowej I instancji - wg. kpa; odpowiednie org. nadrzędne i właściwi ministrowie,
- miejscowo właściwa gmina (w zakresie zadań własnych i zleconych) - wg. kpa; wojewoda.
80. Jakie środki prawne służą zobowiązanemu w związku z wszczęciem postępowania i prowadzeniem postępowania egzekucyjnego.
Po doręczeniu przez org. egzek. lub egzekutora zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego ma on prawo zgłoszenia zarzutów (w terminie 7 dni). Doręcza się też zobowiązanemu postanowienie o zastosowaniu środka egzek. Org. egzek. i egzekutor są obowiązani odstąpić od czynności egzek., gdy zobowiązany okazał dowody stwierdzające:
- wykonanie, umorzenie, wygaśnięcia lub nieistnienie obowiązku.
- odroczenie terminu wykonania obowiązku .
- rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych.
- błąd co do osoby zobowiązanego (art. 45).
Egzekutor sporządza z dokonania czynności protokół, który podpisuje egzekutor, zobowiązany (jeśli był obecny), świadkowie. Na czynności egzekutora i org. egzek. przysługuje skarga, ale jej wniesienie nie wstrzymuje post. egzek.
81. Zasady stosowania grzywny celem przymuszenia i wysokości tej grzywny - pytanie 77.
82. Kiedy stosuje się wykonanie zastępcze i na czym ono polega - pytanie 77.
83. Kiedy umarza się postępowanie egzekucyjne.
Polega umorzeniu z przyczyn wymienionych w art. 59 1 ustawy egzek.:
- wykonanie obowiązku jeszcze przed wszczęciem post.,
- brak wymagalności obowiązku i jego wygaśnięcie lub nieistnienie,
- określenie obowiązku niezgodnie z jego treścią wynikającą z decyzji adm., orzeczenia sądu lub bezpośrednio z przepisu prawa,
- błąd co do osoby zobowiązanego,
- niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym,
- śmierć zobowiązanego,
- żądanie wierzyciela.
84. Uprawnienia wojewody w zakresie postępowania egzekucyjnego.
W razie wątpliwości co do właściwości albo braku takiego org. w post. o charakterze niepieniężnym, właściwy org. zostaje wyznaczony przez wojewodę.
Ustaw z 22 marca o terenowych org. rządowej adm. ogólnej w art. 14 przyznaje kompetencje nadzorcze wojewodzie, który może w wyjątkowych sytuacjach wstrzymać czynności każdego org. prowadzącego egek. na czas określony; egzekucję świadczeń pieniężnych może wstrzymać on na okres 1 miesiąca, powiadamiając o tym Min. Fin. i podając przyczynę. Jest to kompetencja, którą wykonuje wyłącznie wojewoda bez możliwości przekazania jej pracownikom urzędu woj.
85. Jakie obowiązki podlegają egzekucji administracyjnej - pytanie 75.
86. Udział prokuratora w postępowaniu administracyjnym - pytania 28.
87. Organizacja społeczna w postępowaniu administracyjnym i przed NSA.
KPA.
Organizacja społ. - to org. zawodowa, samorządowa, spółdzielcza. Przyznanie jej praw procesowych jest uzależnione od spełnienia dwu łącznych przesłanek:
- jest to uzasadnione celami statutowymi organizacji, np. wydanie pozwolenia wodnoprawnego,
- zachodzi potrzeba ochrony interesu społ.; gdy skutki decyzji wpływać będą nie tylko na strony, ale też na inne podmioty, na otoczenie.
Organizacja społ. ma prawa procesowe:
a) żądanie wszczęcia postępowania w indywidualnej sprawie
b) dopuszczanie jej do już toczącego się post., w sprawie dotyczącej innej osoby.
NSA.
Org. społ. ma legitymację do wniesienia skargi do NSA o ile brała udział w post. adm. na prawach strony.
88. Kiedy i w jakiej formie NSA odrzuci skargę.
W przypadku uznania skargi za niedopuszczalną sąd odrzuci ją (tzn. czy została wniesiona w terminie i czy nie zachodzą inne przyczyny niedopuszczalności skargi, np. pochodzi ona od nieuprawnionego do wniesienia skargi, albo czy skarżący uzupełnił, w zakreślonym przez sąd terminie braki skargi, które uniemożliwiały nadanie jej dalszego biegu.).
89. Jaka decyzja jest ostateczna.
Decyzja ostateczna - nie może być uchylona ani zmieniona w toku post. adm. Za decyzje ostateczne w świetle przepisów kodeksu należy uznać:
- decyzje wydane przez centralne org. adm. państwowej, np. ministra
- decyzje wydane w toku post. przez org. II instancji (org. odwoławczy)
- decyzje wydane przez org. I stopnia, co do których upłynął termin do złożenia odwołania, a termin ten nie został im przywrócony
- decyzje, od których nie przysługuje odwołanie zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami szczególnymi.
90. Charakterystyka skarg i wniosków, w czyim interesie można składać skargi i wnioski.
Skarga - art. 227 kpa; przedmiot to:
- szczególne zaniedbanie lub nienależyte wykonanie przez właściwe org. lub przez ich pracowników,
- naruszenie praworządności lub słusznych interesów obywateli
- przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.
Wniosek - przedmiot to:
- sprawy ulepszenia organizacji
- wzmocnienie praworządności
- usprawnienie pracy i zapobieganie nadużyciom
- ochrona własności społ.
- lepsze zaspokajanie potrzeb ludności.
Instytucja skarg i wniosków jest instytucją konstytucyjną (art. 86). Każda osoba ma prawo do tej instytucji, tzn. każdy obywatel, osoba fizyczna, nawet ubezwłasnowolnieni i nie posiadający praw publicznych. Nazywamy wtedy taką skargę skargą powszechną (actio popularis).
91. Właściwość organów rozpatrujących skargi i wnioski.
Właściwość org. do rozpatrywania skarg i wniosków w porównaniu z kpa została znacznie rozszerzona, a mianowicie do rozpatrzenia skargi dot. zadań lub działalności:
- rady gminy - sejmik sam., a w stosunku do sejmiku - Prezes R.M.
- org. sam. teryt. w sprawach zleconych z zakresu adm. rządowej - wojewoda
- zarządu gminy - rada gminy
- wójta, burmistrza (prezydenta miasta) w sprawach własnych gminy - zarząd gminy
- kier. rej. urzędu rządowej adm. ogólnej - wojewoda
- wojewody w sprawach podlegających wg. przepisów - właściwy min., a w innych sprawach - Prezes R.M.
- innego teren. org. adm. rządowej, przed-stwa państw. lub innej państw. jedn. org. - org. wyższego stopnia lub sprawujący bezpośredni nadzór
- ministra - R.M.
- innego org. centr. i jego kierownika - org., któremu podlega.
92. Skutki złożenia skargi.
Jest przede wszystkim wszczęcie post. skargowego. Badanie skargi pod względem Formalnym sprowadza się do stwierdzenia, czy zawiera ono dane ją składającego.
Są 4 przypadki kwalifikujące ją do odrzucenia:
- wykracza ona poza zakres spraw skargowych
- nie jest wyrazem woli skarżącego, bo nie ma on min. zdolności skargowej
- skarga nie wskazuje na istnienie jakiegokolwiek interesu
- w tej samej sprawie toczy się już post. skargowe.
93. Nadzór nad załatwieniem skarg i wniosków.
Nadzór zwierzchni nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków składanych do:
- sądów powszechnych sprawuje Krajowa Rada Sądownictwa
- innych org. i jedn. org. sprawuje Prezes R.M.
Nadzór i kontrolę nad przyjmowaniem skarg i wniosków sprawują:
- w adm. publ.
* ministrowie
* org. wyższego stopnia.
* właściwe org. naczelne
- przed org. sam. teryt. oraz jedn. komunalnymi:
* Prezes R.M.
* wojewodowie
- przed org. organizacji społ:
* statutowe org. nadzorcze
* org. wyższego stopnia
* w org. naczelnych - naczelny org. adm. państwowej sprawujący nadzór nad działalnością danej org.
94. Opłaty i koszty postępowania administracyjnego, pojęcia:
- koszty bezpośrednie związane z rozstrzygnięciem sprawy
- opłaty wg. ustawy o opłacie skarbowej.
Opłata - świadczenie pieniężne pobierane na rzecz Skarbu Państwa w związku z dokonaniem przez org. adm. określonych czynności.
Koszty post. - to poniesione koszty przez uczestników tego post., np. koszty podróży, doręczenia stronom pism urzędowych.
Jeżeli strona nie wpłaciła należności tytułem opłat i kosztów post., które zgodnie z przepisami powinny być uiszczone z góry, org. adm. wyznacza termin ich zapłacenia (nie krótszy niż 7 dni a nie dłuższy niż 14). W razie niezapłacenia w wyznaczonym terminie org. zwraca stronie podanie i nie podejmuje czynności urzędowych. Do kosztów post. zalicza się koszty podróży stron, świadków i biegłych, koszty spowodowane oględzinami na miejscu i koszty doręczenia pism stronom, oraz inne koszty bezpośrednio związane z załatwieniem sprawy.
95. Czy organ ma obowiązek załatwić podanie mimo nieuiszczenia należności, zwolnienia strony od poniesienia kosztów postępowania.
Są określone przepisami przypadki gdy org. musi podjąć czynności mimo nieuiszczenia przez stronę należności:
- gdy za niezwłocznym załatwieniem sprawy przemawiają względy społ. lub ważny interes strony
- gdy wniesione podanie stanowi czynność, dla której jest ustawowy termin zawity, tj. termin, po którego upływie czynność prawna jest nieskuteczna
- gdy podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą.
96. Zasady ogólne postępowania egzekucyjnego.
1. Celowości - celem post. egzek nie jest wywołanie dolegliwości zobowiązanemu, ale bezpośrednie zapewnienie wykonania obow. adm.
2. Stosowania najmniej uciążliwego środka
3. Niezbędności - nie wolno stosować środków egzek., gdy obowiązek stał się bezprzedmiotowy lub został już wykonany.
4. Stosowania środków egzek. przewidzianych tylko w ustawie.
5. Poszanowania minimum egzystencji - chodzi o to, by w drodze egzekucji nie zabierać tych dóbr i wartości, które są niezbędne dla zobowiązanego oraz dla osób będących na jego utrzymaniu.
6. Zagrożenia - egzekucja może być wszczęta, jeżeli wierzyciel uprzednio przesłał zobowiązanemu pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę post. egzek. (7 dni po od dnia doręczenia upomnienia może być post. wszczęte).
7. Obowiązku prowadzenia egzekucji - w razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku, wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych.
8. Niezależności stosowania środków egz. od środków karnych (represyjnych) - zastosowanie środka egz. nie stoi na przeszkodzie w wymierzeniu kary w post. karnym.
9. Prowadzenia egz. w porze najdogodniejszej dla zobowiązanego - czynności tech., działań egzekutora nie można prowadzić między 21.00 a 7.00 rano.
10. Gospodarnego prowadzenia egzekucji - m.in. obowiązek troszczenia się o zajętą rzecz.
97. Właściwość miejscowa organów egzekucyjnych.
Art. 22 ust. egz. reguluje właściwość miejscową org. egzek. Przyjmuje się w nim zasadę, że właściwość tą określa się wg. miejsca zamieszkania (siedziby) zobowiązanego, a w braku tego miejsca zamieszkania w kraju - wg. miejsca pobytu w kraju. Są dwa wyjątki:
- w sprawach odebrania rzeczy lub opróżnienia lokalu ustala się wg. miejsca wykonania obowiązku, albo położenia rzeczy,
- w odniesieniu do obowiązków pieniężnych - wg. miejsca położenia mienia zobowiązanego.
98. Zasada zagrożenia w postępowaniu egzekucyjnym - pytanie 96.
99. Zasada poszanowania minimum egzystencji - pytanie 96.
100. Skarga na czynności egzekucyjne, podstawy zarzutów.
Jest swoistym, bardzo odformalizowanym środkiem prawnym w post. adm. Przysługuje ono każdemu podmiotowi, który uważa że czynność egzek. naruszyła jego interes prawny lub faktyczny. Skarga służy również wierzycielowi na przewlekłość post. egzek. Ustawa nie określa terminu wniesienia skargi. Wniesienie jej nie wstrzymuje post. egzek. (tylko uzasadnione przypadki). Po rozpatrzeniu skargi org. wydaje postanowienie, np. o wyłączeniu danego egzekutora z egzekucji - stronnicze działanie. Na postanowienie to służy zażalenie.
101. Środki kontroli występujące w postępowaniu egzekucyjnym o charakterze adm.-prawnym oraz środki ochrony sądowej. Dokonać ich charakterystyki.
Wyróżniamy dwa rodzaje środków kontroli prawnej:
administracyjne:
- zarzuty - może go wnosić tylko zobowiązany, ma on na to 7 dni, od dnia otrzymania tytułu wykonawczego. Podstawą zarzutu może być:
1. wykonanie, umorzenie, przedawnienie, wygaśnięcie lub nieistnienie obowiązku,
2. odroczenie terminu wykonania obow. lub brak wymagalności obow. lub rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej,
3. określenie egzek. obow. niezgodnie z treścią z decyzji adm., orzeczenia sądowego lub z przepisu prawa,
4. błąd co do osoby zobowiązanego
5. brak uprzedniości doręczenia zobowiązanemu upomnienia,
6. zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzek.
Wniesienie zarzutu nie wstrzymuje czynności egzek. Zarzuty rozpatruje org. egzek. i wydaje na zarzut postanowienie, które:
* zawiesza post. egzek. (art. 56)
* umarza post. egzek. (art. 59)
* zastosowanie innego mniej uciążliwego środka egzek.
Na postanowienie służy zobowiązanemu i wierzycielowi zażalenie (art. 34 3).
- zażalenie - służy ono na postanowienie wydane w toku egzek. adm. lub dotyczące post. egzek. Tylko a 2 na 12 przypadków zażalenia nie składa się na postanowienie a na czynności:
1. na oszacowanie ruchomości przez poborcę podatkowego
2. na naruszenie przepisów o licytacji
Podmioty uprawnione do wniesienia zażalenia:
- zobowiązany
- czasem zobowiązany i wierzyciel
- niekiedy inne podmioty.
Termin do wniesienia zażalenia wynosi 7 dni od dnia otrzymania lub zgłoszenia postanowienia. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje post. egzek., ale w uzasadnionych przypadkach org. egzek. (tak jak przy zarzutach) lub jego org. nadrzędny może wstrzymać post. egz. W zasadzie zażalenie wnosi się do org. wyższego stopnia, ale za pośrednictwem org. egzek. Rozstrzygnięcia:
* utrzymanie w mocy postanowienia
* uchylić je i orzec co do istoty sprawy
* uchylić je i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez org. egzek.
- wniosek o wyłączenie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji - uprawniona jest do tego osoba nie będąca zobowiązanym, ale która rości sobie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego, z którego prowadzi się egz. adm. Termin złożenia tego wniosku wynosi 14 dni od dnia zgłoszenia żądania. Do czasu wydania postanowienia w sprawie wyłączenia bądź nie rzeczy spod egzek. org. ma obowiązek zaniechać dalszych czynności egzek. Wcześniej dokonane czynności egzek pozostają w mocy.
- skarga na czynności egzek - jest swoistym, bardzo odformalizowanym środkiem prawnym w post. adm. Przysługuje ono każdemu podmiotowi, który uważa że czynność egzek. naruszyła jego interes prawny lub faktyczny. Skarga służy również wierzycielowi na przewlekłość post. egzek. Ustawa nie określa terminu wniesienia skargi. Wniesienie jej nie wstrzymuje post. egzek. (tylko uzasadnione przypadki). Po rozpatrzeniu skargi org. wydaje postanowienie, np. o wyłączeniu danego egzekutora z egzekucji - stronnicze działanie. Na postanowienie to służy zażalenie.
sądowej ochrony:
- powództwo opozycyjne - w drodze egzekucji adm. egzekwowane są obowiązki o charakterze cywilnoprawnym. Przepisy prawa stanowią, że jeśli ze względu na rodzaj egzekwowanej należności pieniężnej dopuszczalne jest kwestionowanie istnienia lub wysokości tej należności, to zobowiązanemu służy prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego (o ustalenie, czy należność istnieje lub nie i w jakiej wysokości). Gdy zobowiązany wniesie takie powództwo do sądu, wierzyciel powinien zawiadomić o tym org. egzekucyjny i wstrzymać post. egzek. Orzeczenia są tu uwzględniające powództwo powoduje, że tytuł egz., na podstawie którego post. egzek. zostało wszczęte, traci ważność.
- powództwo ekscydencyjne (przeciwegzekucyjne osoby trzeciej) - osoba trzecia ( o ile jej żądania nie uwzględniono) ma prawo wytoczyć powództwo do sądu powszechnego o wyłączenie rzeczy lub prawa majątkowego spod egz. adm., który wymaga by do pozwu dołączyć postanowienie adm. org. egzek. odmawiające żądania wyłączenia przedmiotu spod egzek. Do czasu prawomocnego orzeczenia sądu rzeczy objęte żądaniem wyłączenia nie mogą być sprzedane, o ile nie ulegają szybkiemu zepsucie (kwotę tą składa się do depozytu org. egzek.).
102. Dokonać charakterystyki powództw:
- ekscydencyjnego
- przeciwegzekucyjne
- odszkodowawcze
pytanie 101.
103. Tok egzekucji:
-wymogi formalne egzekucji
- dopuszczalność egzekucji
- zasadność
- odstąpienie od czynności egzekucyjnych
- zawieszenie postępowania egzekucyjnego
- umorzenie postępowania egzekucyjnego.
Post. egz. z zasady wszczyna się na wniosek wierzyciela skierowany do org. egzek. Gdy egz. dot. obowiązku niepieniężnego we wniosku wskazuje się środek egz. Do wniosku dołącza się tytuł wykonawczy. Dla egz. z orzeczeń sądowych tytułem wyk. jest orzeczenie zaopatrzone w klauzulę wykonalności. Tytuł wyk winien zawierać:
1. oznaczenie wierzyciela
2. wskazanie imienia i nazwiska lub nazwy zobowiązanego, jego adres,
3. treść podlegającego egz. obowiązku, podstawy prawnej, stwierdzenie czy obowiązek jest wymagalny
4. wskazanie podstawy prawnej prowadzenia egz. adm.
5. datę wystawienia tytułu i podpis z imienia i nazwiska i stanowiska służbowego osoby go wystawiającej
6. pouczenie zobowiązanego o skutkach niezawiadomienia org. egz. o zmianie miejsca pobytu.
Post. egz. może być wszczęte z urzędu, ma to miejsce wtedy gdy wierzycielem jest org. egz.
Org. egz. bada z urzędu dopuszczalność egz. adm. Jeżeli stwierdzi że jest ona niedopuszczalna zawiadamia o tym wierzyciela i zwraca mu tytuł wyk. Jeżeli jest dopuszczalna, org. zaopatruje tytuł w klauzulę o skierowaniu do egz. adm. Sprawdza też czy proponowany środek egz. nie jest zbyt uciążliwy. Org. egz. lub egzekutor przystępując do egzekucji doręcza zobowiązanemu:
- odpis tytułu wykonawczego
- postanowienie o zastosowaniu środka egz.
- pouczenie w sprawie zgłoszenia zarzutów.
Org. egzek. i egzekutor są obowiązani odstąpić od czynności egzek., gdy zobowiązany okazał dowody stwierdzające:
- wykonanie, umorzenie, wygaśnięcie lub nieistnienie obowiązku.
- odroczenie terminu wykonania obowiązku .
- rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych.
- błąd co do osoby zobowiązanego (art. 45).
Zawieszenie post. - wstrzymanie czynności egz. na skutek powstania przeszkód w prowadzeniu post.:
- w razie wstrzymania wykonania, odroczenia terminu wykonania obowiązku albo rozłożenia na raty spłaty
- w razie śmierci zobowiązanego
- w razie utraty przez zobowiązanego zdolności do czynności prawnych i braku przedstawiciela ustawowego
- na żądanie wierzyciela
w innych przypadkach przewidzianych prawem.
Umorzenie post. - wg. przyczyn art. 59 1:
- wykonanie obowiązku jeszcze przed wszczęciem post.,
- brak wymagalności obowiązku i jego wygaśnięcie lub nieistnienie,
- określenie obowiązku niezgodnie z jego treścią wynikającą z decyzji adm., orzeczenia sądu lub bezpośrednio z przepisu prawa,
- błąd co do osoby zobowiązanego,
- niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym,
- śmierć zobowiązanego,
- żądanie wierzyciela.
104. Nadzór nad egzekucją administracyjną, uprawnienia wojewody, wójta lub burmistrza (prezydenta), prokurator.
Nadzór nad egzekucją adm. sprawują org. wyższego stopnia w stosunku do org. właściwych do wykonania tej egzekucji. Org. te mogą w szczególnie uzasadnionych przypadkach wstrzymać na czas określony czynności egz. podległego org. Wstrzymując te czynności org. nadzoru zawiadamia o tym wierzyciela ze wskazaniem przyczyn. W tym zakresie szczególne kompetencje mają wójt i burmistrz (prezydent miasta).
W razie wątpliwości co do właściwości albo braku takiego org. w post. o charakterze niepieniężnym, właściwy org. zostaje wyznaczony przez wojewodę.
Ustaw z 22 marca o terenowych org. rządowej adm. ogólnej w art. 14 przyznaje kompetencje nadzorcze wojewodzie, który może w wyjątkowych sytuacjach wstrzymać czynności każdego org. prowadzącego egek. na czas określony; egzekucję świadczeń pieniężnych może wstrzymać on na okres 1 miesiąca, powiadamiając o tym Min. Kin. i podając przyczynę. Jest to kompetencja, którą wykonuje wyłącznie wojewoda bez możliwości przekazania jej pracownikom urzędu woj.
105. Zwierzchni nadzór nad czynnościami egzekucyjnymi - pytanie 104.
106. Postępowanie zabezpieczające, jego charakter.
Post. to ma na celu przeciwdziałanie ewentualnym próbom utrudnienia lub udaremnienia egzekucji. Cel ten osiąga się przez zabezpieczenie należności pieniężnych lub wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym przed wszczęciem post egzekucyjnego.
Post. zabezp. otwiera wierzyciel składając do org. egzek. wniosek o zabezpieczenie (winien on spełniać wymogi takie jak tytuł wykonawczy, oraz winien zawierać uzasadnienie wierzyciela). Org. załatwia wniosek wydając postanowienie w sprawie zabezpieczenia. Org. może uzależnić zabezpieczenie od złożenia przez wierzyciela kaucji na zabezpieczenie roszczeń zobowiązanego o naprawę szkód spowodowanych wskutek wykonania postanowienia o zabezpieczeniu.
107. Przymus bezpośredni - pytanie 77.
108. Odebranie rzeczy ruchomej - pytanie 77.
109. Koszty egzekucyjne.
Na koszty egz. składają się opłaty za czynności egzekucyjne oraz wydatki związane z post. egzek.
Wydatki egz. to koszty faktycznie poniesione przez org. egzek. w związku z prowadzeniem egzekucji, a w szczególności:
- przejazd i delegację poborcy lub egzekutora,
- przewóz, załadowanie, rozładowanie, przechowywanie
- przymusowe otwarcie pomieszczeń i schowków
- należności świadków i pomieszczeń
- ogłoszenia w prasie
- sporządzanie dokumentów
- wykonanie zastępcze
- zastosowanie przymusu bezpośredniego
Koszty egzek. obciążają zobowiązanego. Jeżeli post. egz. było wszczęte lub prowadzone niezgodnie z prawem to koszty ponosi wierzyciel lub org. egzekucyjne. Wierzyciel pokrywa koszty, gdy nie mogą one być ściągnięte od zobowiązanego. Koszty egz. mogą być w części lub w całości umorzone.
110. Egzekucja z nieruchomości - pytanie 77.
W. Rz. Strona 24 KPA - opracowanie