Pytania z fizjoterapii klinicznej w ortopedii i traumatologii
Usprawnianie chorych w okresie unieruchomienia z dysfunkcjami narządu ruchu
Elewacja kończyny
Profilaktyka przeciwzakrzepowa, przeciwodleżynowa
Ćw. Oddechowe
Ćw. Izometryczne
Ćw. synergistyczne
Wrodzony kręcz szyi pochodzenia mięśniowego, objawy kliniczne, postępowanie
Kręcz szyi jest to przymusowe ustawienie głowy i szyi do boku i jednoczesną rotacją w przeciwną stronę. Kręcz wrodzony:
- pochodzenia kostnego
- pochodzenia mięśniowego
Pochodzenia mięśniowego:
- zmiana w mięśniu MOS- skrócenie na skutek zbliznowacenia, zwłóknienia, urazu mięśnia.
Objawy:
- pochylenie w stronę przykurczonego mięśnia, z rotacją w przeciwną stronę
- wzmożone napięcie MOS
- zgrubienie w połowie długości mięśnia
Objawy wtórne:
- asymetria twarzy (poszerzona po stronie przykurczu, skrócona w wymiarze podłużnym)
- nieprawidłowy zgryz
- kręgi szyjne ulegają sklinowaceniu
- skrzywienie kręgosłupa
Postępowanie :
Nieoperacyjne:
- pozycje ułożeniowe (np. prawostronny, leżenie na prawym boku, głowa i szyja na twardej poduszce, bark musi być poniżej)
- ćwiczenia bierne PIR (rozciągnięcie skróconego mięśnia MOS, czworobocznego)
- ćwiczenia czynne
- masaże zabiegi cieplne
- metoda Volty (pełzanie- zwrot głowy w stronę kręczu)
Operacyjne
- przecięcie mięśnia MOS w okolicy przyczepów (po ukończeniu 1 roku)
Przyczyny i objawy kliniczne dysplazji stawu biodrowego
Nieprawidłowe, patologiczne relacje pomiędzy głową kości udowej, a panewką stawu biodrowego, które mogą powstać w wyniku długotrwałego zaburzenia rozwoju stawu biodrowego w okresie płodowym, poporodowym, noworodkowym i niemowlęcym.
Obraz kliniczny rozwojowej dysplazji stawu biodrowego zależą od wieku:
Objaw niestabilności Ortolaniego, przeskakiwania, prowokacji repozycji (dziecko leży na plecach. Kkd zgięte w stawach biodrowych i kolanowych. Wywiera się lekki ucisk w osi długiej uda, a następnie odwodzi. Wyczuwa się wskakiwanie kości udowej do panewki)
Objaw niestabilności Barlowa, przeskakiwania prowokacji zwichnięcia (objaw wyważania. W niestabilności wyczuwa się wyskakiwanie głowy z panewki)
Objawy kliniczne rozwojowej dysplazji stawu biodrowego w okresie niemowlęcym:
Ograniczenie odwodzenia (już od 5 tygodnia życia); co do wartości (<60 stopni),asymetria odwodzenia, utrudnienie (z oporem) odwiedzenia
Objawy niestabilności (Ortolaniego i Barlowa od 2-3 m-ca nieczytelne)
Zagłębienie i asymetria fałdów pachwinowych
Przemieszczenie krętarza większego ku górze powyżej linii Roser- Nelatona
Niewyczuwalnie głowy kości udowej w panewce
Nierówność kończyn (długość kolankowa wg Galeazziego)
Objawy kliniczne rozwojowej dysplazji stawu biodrowego w okresie dziecięcym:
Objawy jak w okresie noworodkowym
Opóźnienie chodzenia, chód kaczkowaty, utykanie
Hiperlordoza lędźwiowa
Objawy niewydolności mięśni pośladkowych
Objaw Trendelenburga i objaw Duchenne'a
Jałowa martwica głowy kości udowej ( ch.Perthesa ) objawy kliniczne i postępowanie
Jest ona spowodowana zaburzeniami krążenia, których przyczyna jest nieznana. Martwica ta może powodować znaczne upośledzenie czynności kończyny dolnej. Pojawia się pomiędzy 3 a 14 rokiem życia. W większości wypadków występuje u chłopców i zazwyczaj dotyczy jednego stawu.
Objawy:
Początkowo choroba może nie dawać objawów
Okresowy ustępujący po odpoczynku ból stawu kolanowego lub biodrowego, który może spowodować odruchowe osłabienie działania odwodzicieli stawu biodrowego
Z czasem pojawia się dodatni objaw Trendelenburga
Ponieważ dolegliwości mogą być niewielkie, często są bagatelizowane przez dzieci i rodziców, wskutek czego wielokrotnie leczenie podejmuje się w późnym stadium choroby
Utykanie (spowodowane ograniczeniem fazy podparcia na chorej kończynie dolnej )
Przykurcz mięśniowy ograniczający ruchomość stawu biodrowego, zwłaszcza odwodzenia i rotacji wewnętrznej (niekiedy również zgięcia i przeprostu)
Zanik mięsni uda spowodowany oszczędzaniem chorej kończyny
Zaawansowana postać:
Ograniczenie odwodzenia i rotacji wewnętrznej
Przykurcz stawu biodrowego w zgięciu, przywiedzeniu i rotacji zewnętrznej
Skrócenie długości względnej kończyny dolnej (na skutek zmniejszenie wysokości głowy kości udowej)
U dzieci z chorobą Perthesa występuje zwykle opóźnienie wieku szkieletowego
Wskazanie badanie USG (zapalenie błony maziowej jako cecha wczesnego okresu choroby)
Badanie rtg początkowo bez zmian
Okresy choroby:
wczesny (objawy prodromalne)- trwa 2-3 miesiące. Obrzęk tkanki mięśniowej, okresowe utykanie, ból, ograniczenie ruchów w stawie. RTG- nie ma widocznych zmian.
martwicy (sklerotyzacji)- 4-12 miesięcy. Bóle, ograniczenie ruchomości, przykurcze. RTG- fragmentacja jądra, kostnienie głowy kości udowej, zmniejszenie kości udowej.
fragmentacji (rozkawałkowania)- 6-18 miesięcy. Dochodzi do stopniowego zastępowania obumarłej kości nową tkanką kostną- głowa wskazuje największą podatność
odbudowy i zmiany utrwalone- trwa 10 miesięcy do 3 lat, przebudowa głowy kości udowej z zachowaniem prawidłowego kształtu. Lecz występuje nadal zniekształcenie
Postępowanie:
zmniejszenie wzmożonego ciśnienia w pierwszej fazie choroby oraz zapewnienie właściwego modelowania się głowy kości udowej
Cel:
uzyskanie dobrej zborności stawu biodrowego, czyli wytworzenia dobrej centralizacji, czyli optymalnego pokrycia głowy. Największe ciśnienie płynu stawowego jest w pełnym wyproście i rotacji zewnętrznej. Najmniejsze w zgięciu pod kątem 45 stopni.
Faza ostra:
odciążenie kończyny i/ lub biernym wyciągiem. Kończyny dolne powinny być ustawione w zgięciu w stawach biodrowych, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej
utrzymanie właściwej zborności w fazie odbudowy i rewaskularyzacji- staw jest prawidłowo scentrowany jeżeli jest poprawa zakresu ruchu
stosowanie opatrunków gipsowych, ortem odwodząco- rotacyjnych
małe dzieci- łuski biodrowe z ujęciem kończyn dolnych lub opatrunek gipsowy na stopę i goleń
aparaty Thomasa- anachronizm
dzieci starsze powyżej 6 roku życia w fazie rewaskularyzacji zborność stawu można uzyskać poprzez operację- osteotomia McMurraya, osteotomia podkrętarzowa Degi.
Zespół Volkmanna, przyczyny, objawy kliniczne, postępowanie
Zespól Volkmanna spowodowany jest postępującym zwyrodnieniem mięśni i nerwów na skutek niedokrwienia kończyny. Najczęściej występuje u dzieci pomiędzy 4 a 8 rokiem życia, po:
złamaniach nadkłykciowych kości ramiennej (zwłaszcza wyprostnych)
złamaniach kości przedramienia oraz zwichnięciach stawu łokciowego (na skutek ucisku tętnicy łokciowej pomiędzy fałdem rozcięgna mięśnia dwugłowego ramienia a bliższym odłamem kości ramiennej)
może również powstać po stłuczeniach okolicy łokciowej, rozległych krwiakach podpowięziowych, długotrwałym utrzymywaniem opaski Esmarcha, ucisku opatrunku gipsowego, wielokrotnym nastawianiu złamań.
W kończynie dochodzi do zaburzeń krążenia. Zmniejszona perfuzja i niedokrwienie prowadzą do wzrostu przepuszczalności naczyń, a powstający obrzęk nasila niedokrwienie.
W przebiegu zespołu Volkmanna wyróżnia się dwa okresy: wczesny spowodowany niedokrwieniem oraz późny przykurczami.
Objawami wczesnego okresu choroby są:
ból nasilający się podczas prostowania palców, pojawiający się często po 4-8, a nawet 48 gdzinach po urazie i nie ustępujący po podaniu środków przeciwbólowych
zaburzenia czucia powierzchownego i głębokiego
brak tętna na tętnicy promieniowej
ograniczenie lub zniesienie czynnej ruchomości palców
obrzęk, zasinienie palców
ustawienie palców w zgięciu w stawach międzypaliczkowych i wyproście w stawach śródręczno- paliczkowych
niekiedy objawy są minimalne i przykurcz uwidacznia się dopiero po zdjęciu opatrunku unieruchamiającego
W późnym okresie choroby do wymienionych objawów wczesnych, które ulegają utrwaleniu, dochodzą zmiany troficzne ręki oraz zwłóknienia mięśni, ręka staje się szponowata- palce zgięte w stawach międzypaliczkowych i wyprostowane w stawach śródręczno- paliczkowych, nadgarstek w zgięciu dłoniowym, przedramię nawrócone, kciuk przywiedziony, ręka przemieszczona w stronę łokciową.
Postępowanie:
Polega przede wszystkim na profilaktyce- wczesnym nastawieniu złamania lub zwichnięcia oraz prawidłowym unieruchomieniu.
Usunięcie przyczyny utrudnionego krążenia, leczenie złożeniowe (wysokie ułożenie) na wysokości serca
Stosowanie wyciągów
Zespól Volkmanna w kończynie dolnej
Występuje rzadko: po ucisku tętnicy podkolanowej po stłuczeniach (zwłaszcza łydki), po złamaniu górnej nasady kości piszczelowej, po zwichnięciu stawu kolanowego, po złamaniach nadkłykciowych kości udowej.
Objawy:
Ból w łydce przy zgięciu grzbietowym stopy, świadczy o niedokrwieniu mięśnia trójgłowego łydki
Ból przy zgięciu podeszwowym stopy zajęta będzie przednia część goleni, stopa blada i sina, temperatura stopy obniżona, tętno na tętnicy grzbietowej słabe lub wcale nie odczuwalne.
Przykurcz:
Mięśnia piszczelowego przedniego, mięśnia prostownika palucha długiego, mięśnia prostownika długiego palców
Typy stopy:
W zależności od zajęcia grupy mięśni to : końska lub szczudłowata.
Leczenie:
Podobnie jak w kończynie górnej
Usprawnianie kończyny dolnej i górnej:
Poprawienie krążenia, zmniejszenie bólu, utrzymanie zakresu ruchu
Ćwiczenia po ustąpieniu bólu w ciepłej wodzie (czynne i bierne)
Terapie zajęciowe kończyny górnej
Łuski korekcyjne, szyny (zdejmowane na czas ćwiczeń)
Pytania z fizjoterapii w dysfunkcjach narządu ruchu
Jakie są przeciwwskazania do pionizacji pacjenta po udarze mózgu oraz jakie znasz korzyści wynikające z wczesnej pionizacji po udarze mózgu
Przeciwwskazania do pionizacji:
śpiączka lub znaczne otępienie
nasilające się objawy neurologiczne
krwotok śródmózgowy lub podpajęczynówkowy
znaczne niedociśnienie ortostatyczne
świeży zawał mięśnia sercowego
ostra zakrzepica żył głębokich
Korzyści wynikające z wczesnej pionizacji:
uniknięcie zakrzepicy żył głębokich, odleżyn, przykurczów, zaparć i zapalenia płuc
lepsza tolerancja ortostatyczna
wcześniejszy powrót funkcji psychoruchowych i zdolności podejmowania codziennych czynności
poprawa samopoczucia pacjenta i rodziny
Scharakteryzuj postępowanie usprawniające u pacjentów po przebytym udarze mózgu - w stadium ostrym
Okres klinicznie ostry. Z punktu widzenia klinicznego jest to okres wczesny początkowy. Z punktu widzenia fizjoterapii okres profilaktyki funkcjonalnej.
Faza ta trwa od momentu udaru, przez pierwsze dni hospitalizacji (1-14-21 dni). Zależy od indywidualnego stanu chorego. Etap ten powinien być zakończony z chwilą uruchomienia chorego.
ułożenie funkcjonalne kończyn
zmiany pozycji ciała (co 2-3 godz.)
pozycje ułożeniowe
ćwiczenia bierne, czynno-bierne i oddechowe
ćwiczenia oddechowe
zapobieganie powikłaniom, profilaktyka odleżyn, przykurczy, powikłań oddechowych i zapalno-zakrzepowych
stymulacja ekstero- i proprioreceptorów
masaż
zachowanie pamięci ruchowej
można biernie wykonywać ruchy głową co aktywizuje układ przedsionkowy
Scharakteryzuj postępowanie usprawniające u pacjentów po przebytym udarze mózgu - stadium podostre (II etap wczesny, późny i III etap wczesny ambulatoryjny)
II etap wczesny późny (3-6-8 tyg). Etap rehabilitacji funkcjonalnej. Należy zmierzać do stosowania metod usprawnia odpowiadającym współczesnej wiedzy neurofizjologicznej, które uwzględniają:
- kształtowanie wzorców ruchowych
- podwyższanie napięcia posturalnego
- zapewnienie stabilności proksymalnych odcinków ciała
- odzyskiwanie funkcji lokomocyjnej.
Bardzo ważna jest nauka zadań funkcjonalnych związanych ze zmianą pozycji w łóżku oraz pionizacja funkcjonalna:
- nauka funkcjonalnej zmiany pozycji
- pionizacja funkcjonalna
- torowanie wzorców chodu
- proprioceptywne torowanie wzorców ruchowych z wykorzystaniem metod PNF lub NDT Bobath
- proprioceptywna nerwowo-mięśniowa facylitacja (PNF)
- zabiegi fizykalne
- terapia zajęciowa
- rehabilitacja neuropsychologiczna (terapia językowa, terapia funkcji wzrokowo- przestrzennych, trening pamięci, trening uwagi, trening skanowania wzrokowego).
W tym etapie może pojawić się spastyczność. Do uniknięcia spastyczności można stosować:
- tonolizę, ultradźwięki, MGR, masaż
- kinezyterapię
- pozycje ułóżeniowe
- zabiegi kriogenne
III etap wczesny ambulatoryjny (6/8 tyg - 12 mies.). Jest kontynuacją rehabilitacji funkcjonalnej. Jest to okres rzeczywistej poprawy sprawności fizycznej i psychicznej. Program dobieramy indywidualnie pod kątem deficytu funkcjonalnego pacjenta. Celem tego etapu jest uzyskanie optymalnej sprawności psychofizycznej, adaptacji do zmienionych warunków życia i poprawę jakości życia poprzez zaprogramowanie indywidualnego programu rehabilitacji funkcjonalnej:
- kontynuacja ćwiczeń z etapu II
- funkcjonalna nauka chodu
-wykorzystanie metody PNF, Bobath, CIT
- tradycyjna kinezyterapia
- ćwiczenia manipulacyjne i chwytne ręki
- ergoterapia
- metody biofeedback
- metody z wykorzystaniem sprzężenia zwrotnego
- relaksacja
- zabiegi fizykoterapeutyczne (elektrostymulacja, ultradźwięki, kriostymulacja, masaż, promieniowanie podczerwone)
- rehabilitacja neuropsychologiczna (jw.)
Opisz postępowanie fizjoterapeutyczne u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym z dominującymi objawami móżdżkowymi
Dominujące objawy móżdżkowe to: niezborność kończyn, niezborność tułowia, zaburzenia równowagi, zaburzenia stabilności ciała.
Stosujemy:
- zabiegi fizykoterapeutyczne (hydroterapia, masaż)
- kinezyterapia tradycyjna
- ćwiczenia w wodzie
- ćwiczenia równoważne i koordynacyjne- stopniowanie ciężkości
- metoda PNF, Bobath
- metody reedukacji nerwowo-mięśniowej
- metody biofeedback
- metoda Frenkla- łagodzi niezborność ruchową
- Tai Chi, Joga, relaksacja
- hipoterapia, rekreacja
Opisz II etap rehabilitacji w polineuropatii
Polineuropatie- jest to zespół kliniczny charakteryzujący się różnorodną etiologią, na które składają się objawy uszkodzenia nerwów obwodowych. Najczęstsze przyczyny: procesy autoimmunologiczne, zaburzenia metaboliczne, czynniki toksyczne itp.
Stan kliniczny pacjenta ulega poprawie. Konieczne jest badanie fizjoterapeutyczne na które składa się: ocena zakresu ruchu, pomiar obwodów kończyn, ocena czucia. Na program fizjoterapii składają się:
- kinezyterapia tradycyjna (ćwiczenia bierne, czynne w odciążeniu i czynne)
- ćwiczenia reedukacji nerwowo-mięśniowej
- nauka funkcjonalnej zmiany pozycji
- pionizacja funkcjonalna (jeśli to konieczne na stole pionizacyjnym)
- pionizacja z dobranym odpowiednio zaopatrzeniem ortopedycznym
- nauka funkcjonalnych wzorców chodu
- metoda PNF
- zabiegi fizykoterapeutyczne poprzedzające kinezyterapię
- ciepłolecznictwo (38 stopni C sprzyja regeneracji nerwów)
- elektroterapia mięśni porażonych wiotko (należy zwrócić uwagę na zaburzenia czucia i należy zastosować elektrodiagnostykę)
- pole magnetyczne niskiej i wysokiej częstotliwości
- światłolecznictwo
- hydroterapia
- różne rodzaje masażu ( klasyczny, wodny)
-galwanizacja katodowa
- edukacja pacjenta
- psychoterapia
Pytania z fizjoterapii w pediatrii
Wymień odruchy i scharakteryzuj role jaką pełnią w rozwoju dziecka
-odruch toniczny szyjny prostujący
-odruch prostujący typu śrubowego
- odruch prostujący głowę błędnikowo-optyczny
-odruch Landaua
-gotowości do skoku
- reakcja spadochronowa
Odruchy prostowania rozwijają się od 5-6 miesiąca życia całkowicie zanikają w końcu 5 roku życia ; pojawienie się ich a następnie doskonalenie jest podstawą stopniowej pionizacji. Dziecko staje się istotą czworonożną ( czworakowanie) , a następnie dwunożną (chodzenie)
Wymień odruchy postawy i scharakteryzuj jaką role pełnią w rozwoju dziecka
- odruch skrzyżowanego wyprostu
- odruch skrócenia tułowia (Galanta)
- odruch podparcia
- odruch toniczny szyjny asymetryczny
- odruch toniczny szyjny symetryczny
- odruch toniczny błędnikowy
Odruchy postawy są u podstawy rozwoju pozycji czworaczej, pozycji dwunożnej ruchów lokomocyjnych, reakcji obronnych i koordynacji wzrokowo-ruchowej
Odruchy postawy rozwijają się od 1 miesiąca życia do 6 miesiąca życia
Scharakteryzuj neurorozwojową NDT - Bobath
Twórcy :Berta Bobath i Karol Bobach. Metoda NDT-Bobath oparta jest na znajomości dwóch czynników:
- nakładaniu się normalnego rozwoju mózgu na proces chorobowy co prowadzi do opóźnienia, zatrzymania lub powstania patologii w rozwoju dziecka
- obecności patologicznych wzorców złożeniowych i ruchowych co powoduje wyzwalanie nieprawidłowych odruchów i reakcji posturalnych
Celem terapii jest pomoc w rozwoju prawidłowych wzorców ruchowych oraz maksymalne usamodzielnienie pacjenta.
Kolejność postępowania w NDT-Bobath:
czynności wstępne:
1. obserwacja pozycji-czy i jak je zmienia, czy jest symetria ciała, ułożenia, ruch- co i jak samodzielnie wykonuje, czy według jednego wzorca.
2.wyczuć ciało dziecka- napięcie mięśniowe jego rozkład i wysokość - ustawienie obręczy barkowej i miednicznej - zakres ruchów w stawach
3. ustalenie programu terapii, celów długoterminowych i krótkoterminowych
B. terapia :
1. sprowadzenie napięcia do jak najbardziej normalnego
2.wyhamowanie patologicznych wzorców
3. sprowadzenie ciała do symetrii
4.likwidacja zablokowań ruchowych
5.utrzymanie nadanych pozycji -całego ciała, głowy , kończyn
6. wyhamowanie odruchów przetrwałych, wyrabianie reakcji wyższych
7. wykonanie ruchów celowych
Wymień powody nieprawidłowego rozwoju dziecka i opisz kilka nieprawidłowości
-nieprawidłowe napięcie mięśniowe
-nieprawidłowe wzorce ruchowe
-brak zróżnicowania zachowań ruchowych
- przetrwałe odruchy
- globalne wzorce zgięciowe
-globalne wzorce wyprostne
-asymetryczne ułożenie głowy, tułowia
-trudności w przyjmowaniu i połykaniu pokarmu
- otwieranie dłoni tylko podczas odruchu MORO- zaciśnięte dłonie
-brak kontroli głowy
-brak siadania, siedzenia
-brak czworakowania
-brak pionizacji i osiąganie pozycji stojącej
Przedstaw ramowy program usprawniania neurorozwojowego
Cel nadrzędny - który realizowany jest przez funkcjonalne wykorzystywanie wzorców posturalnych i motorycznych np. chodzenie , czworakowanie . Określamy nad czym będziemy pracować .
Cele funkcjonalne (wzorców):
1.przygotowanie do ruchu -otrzymanie pełnego zakresu ruchu w stawach, przygotowanie sensoryczne
2. normalizacja napięcia mięśniowego
3. hamowanie nieprawidłowej aktywności odruchowej
4.torowanie automatycznych reakcji nastawczych i reakcji równoważnych
5. ułatwianie prawidłowych wzorców funkcjonalnych ( czworakowanie, chodzenie, siadanie )
Pytania z fizykoterapii
Różnice pomiędzy rumieniem cieplnym a fotochemicznym
Granice - fotochemiczny ściśle zaznaczone; cieplny nierównomierne
Wygląd - fotochemiczny jednolite zaczerwienienie; cieplny plamisty
Ewolucja - fotochemiczny pojawia się po kilku godzinach od naświetlania; cieplny już w trakcie zabiegu
Rumień cieplny-(promieniowanie podczerwone, niewidzialne 770 nm-15000 nm) występuje w skórze w miejscu jej napromieniowania, występuje w trakcie naświetlania i wzrasta w miarę trwania zabiegu, zaczerwienienie skóry jest nierównomierne (plamiste). Nierównomierne zaczerwienienie występuje, ponieważ nie w każdej części ciała występuje taka sama ilość naczyń krwionośnych, promieniowanie pada nierównomiernie, naczynia mają różną grubość, wielkość i położenie.
Rumień fotochemiczny- (promieniowanie nadfioletowe 100nm-400nm) odczyn zależy od długości fali promieniowania nadfioletowego. Mechanizm powstawania rumienia fotochemicznego:
Pierwszy okres- białka komórek warstwy kolczystej pochłaniając UV i ulegają denaturacji i uszkodzenia tych komórek
Drugi okres- z uszkodzonych tkanek (komórek) wydziela się m.in. histamina, która dociera do skóry właściwej i powoduje rozszerzenie i zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych skóry właściwej. Doprowadza to do przejścia osocza do przestrzeni międzykomórkowej naskórka i skóry właściwej i do obrzęku.
Czas od napromieniowania do pierwszych objawów rumienia nazywamy czasem utajenia. Rozwój rumienia- ewolucja:
Okres utajenia od 1 do 6 godzin
Okres narastania rumienia od pierwszych reakcji do maksymalnego nasilenia rumienia, które występuje w 6-24 godziny po naświetlaniu
Okres ustępowania od kilku godzin do kilku dni
Cechy rumienia :
Czas występowania- ewolucja
Jest jednolity
Ścisłe granice
W następstwie rumienia fotochemicznego dochodzi do zgrubienie naskórka i jego łuszczenia oraz zbrunatnienia skóry na skutek wytwarzania w niej pigmentu.
2. Podstawowe efekty działania biegunów prądu stałego na tkanki
Katoda: wytwarza silne środowisko zasadowe, obniża próg pobudliwości (zwiększa pobudliwość), stąd uznaje się katodę jako elektrodę o działaniu drażniącym
Anoda: wytwarza słabo środowisko kwaśne, podwyższa próg pobudliwości (obniża pobudliwość), stąd uznaje się anodę jako elektrodę o działaniu przeciwbólowym
Katoda- przy katodzie wydziela się gazowy wodór H2 i powstaje NaOH, który dysocjuje na jony Na+ i OH- odczyn zasadowy. Pod katodą powstaje martwica rozpływna tkanek.
Anoda-przy anodzie wydziela się gazowy tlen O i powstaje kwas solny HCL, który dysocjuje na jony Cl- i H+ odczyn kwaśny. Pod anodą powstaje koagulacja tkanek (ścinanie białek)
Mechanizmy działania leczniczego jonoforezy.
Działanie leku zastosowanego w jonoforezie
Działanie bieguna zastosowanego w jonoforezie
Działanie odruchowe wywoływane przez drażniące działanie prądu stałego
4. Jakie rodzaje skurczów tkanki mięśniowej możemy uzyskać w zależności od częstotliwości prądu impulsowego?
• Skurcz pojedynczy - do 10 Hz
• Skurcz tężcowy niezupełny - od 10 do 15 Hz
• Skurcz tężcowy zupełny - od 25 Hz
Rodzaje dawek diatermii krótkofalowej.
Dawkę określa się na podstawie następujących kryteriów:
- odczuwanie przez pacjenta ciepła w czasie zabiegu
- czas trwania zabiegu
- rodzaj i umiejscowienie procesu chorobowego
- obserwacja chorego w czasie wykonywania diatermii krótkofalowej
Powszechnie stosuje się dawkowanie oparte na doznaniach cieplnych chorego poddanego diatermii. Wyróżnia się następujące cztery dawki:
- dawka I- atermiczna - nieco mniejsza od granicy odczuwania ciepła
- dawka II- oligotermiczna- powodująca odczucia bardzo łagodnego ciepła
- dawka III- termiczna- przy której chory odczuwa przyjemne ciepło
- dawka IV- hipertermiczna- przy której chory silnie odczuwa ciepło, jednak bez nieprzyjemnych, bolesnych wrażeń
Omówiony sposób dawkowania jest jednak nieprecyzyjny, ponieważ odczuwanie ciepła zależy w dużej mierze od wrażliwości osobniczej.
Jako zasadę przyjęto uzależniać wielkość dawki od stadium procesu chorobowego. W stadiach ostrych i podostrych choroby stosuje się dawki słabe I lub II, w przewlekłych zaś procesach chorobowych dawki silniejsze III i IV.
Pytania z kinezyterapii
Co znaczy słowo rehabilitacja omów podział rehabilitacji
a). Definicja rehabilitacji
Według definicji WHO rehabilitacja ( w dosłownym znaczeniu przywrócenie sprawności; habilis= sprawny, Re= coś ponownego) to kompleksowe postępowanie w odniesieniu do osób niepełnosprawnych fizycznie i psychicznie, które ma na celu przywrócenie pełnej lub możliwej do osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej, zdolności do pracy i zarobkowania oraz zdolności do brania czynnego udziału w życiu społecznym.
b). Podział rehabilitacji
W szeroko rozumianej rehabilitacji wyróżniamy kilka działów:
Rehabilitację medyczną (leczniczą)- oznaczającą takie postępowanie lecznicze, które ma przywrócić osobę niepełnosprawną do normalnego życia społecznego, lub stworzyć jej warunki do samodzielnego bytowania.
Rehabilitację społeczną- mającą na celu pełną integrację osób niepełnosprawnych w społeczeństwie i obejmuje działania ukierunkowana między innymi na kształtowanie umiejętności właściwego zachowania się osoby niepełnosprawnej w różnych życiowych sytuacjach- w rodzinie, grupie rówieśniczej, w zakładzie pracy, ale także kształtowanie odpowiednich postaw osób zdrowych w stosunku do niepełnosprawnych. Jej zadaniem jest także organizacja procesów rehabilitacji osoby niepełnosprawnej, a także łagodzenie barier społecznych- edukacyjnych, ekonomicznych czy architektonicznych.
Rehabilitację zawodową, która ma z kolei na celu stworzenie warunków do wykonywania przez osoby niepełnosprawne pracy zawodowej. Obejmuje ona szereg działań ułatwiających osobom niepełnosprawnym podejmowania pracy zawodowej. Wśród nich wymienia się ocenę zdolności psychofizycznych, poradnictwo zawodowe, wybór optymalnego zatrudnienia, a także przekwalifikowanie zawodowe.
Jak dzielimy wywiad z pacjentem?
-wywiad personalny, chorobowy ,socjalny i zawodowy
2. Jak dzielimy wywiad z pacjentem
ü Wywiad dzielimy na
I. Personalny (imię nazwisko, wiek, adres, zawód, wykształcenie, hobby, przebyte choroby, zabiegi operacyjne, choroby dziedziczne, zażywane leki)
II. Dotyczący aktualnej choroby
III. Socjalny (warunki mieszkaniowe, sposoby utrzymania, osoby pomagające)
Badanie 5 na 5:
1. Dolegliwości teraźniejsze (co boli, kiedy, od jak dawna, co wywołuje, z czym łączy się ból)
2. Dotychczasowy przebieg ( na co się leczył, jak się leczył, co powodowało zmianę, inne schorzenia i zaburzenia, zaburzenia kręgosłupa i stawów obwodowych)
3. Socjalny (zawód, sport, hobby, operacje, sytuacja mieszkaniowa i rodzinna, wypadki)
4. Rozwój zdrowotny (dotychczasowe choroby ginekologiczne, urologiczne, jama brzuszna, kl. Piersiowa, głowa, psychika)
5. Rodzinny (przyczyna śmierci rodziców, chroniczne schorzenia rodziców i rodzeństwa, choroby dziedziczne
Omów sposoby badania pacjenta dla potrzeb rehabilitacji
-ocena subiektywna
-ocena obiektywna
a) Badanie podmiotowe (wywiad opisany powyżej)
b) Badanie przedmiotowe:
- Pomiary długości wykonywane taśmą krawiecką, pomiar powinien być powtórzony na drugiej kończynie. Zalicza się tu: pomiar całkowity (cała kończyna), oraz odcinkowe(mierzymy część kończyny: odcinkowe względne (kończyna + staw łączący z obręczą) i odcinkowe bezwzględne (kończyna bez stawu łączącego z obręczą)
- Pomiary obwodów służą do oceny masy mięśniowej oraz zmian wysiękowych w stawach
- Badanie części recepcyjnej UN (ciepło, zimno itp.)
- Badanie zakresu ruchomości (badanie goniometrem), można mierzyć czynnie lub biernie
- Orientacyjne badanie zakresu ruchomości (np. broda mostek, palce-podłoga itp.) badane centymetrem krawieckim
- Testy czynnościowe
- Ocena postawy ciała
- Analiza chodu
- Testy funkcjonalne ogólne i przydatne jedynie w konkretnej jednostce chorobowej
Na czym polega orientacyjne badanie ruchomości kręgosłupa ?
-pozycje do badania orientacyjnego kręgosłupa
-punkty odniesienia
- Odcinek szyjny: zgięcie szczyt brody dotyka do kl. Piersiowej; wyprost płaszczyzna twarzy w linii horyzontalnej
- Odcinek lędźwiowy: skłon do przodu i dotknięcie opuszkami palców podłoża
- Stwierdzamy czy zakres ruchu jest prawidłowy czy
Omów cel , zastosowanie i prawidłowe wykonywanie ćwiczeń oddechowych:
Cel:
ü prawidłowej wentylacji płuc
ü Zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i przepony
ü Zwiększenie siły mięśni klatki piersiowej
ü Pobudzenie do efektywnego kaszlu
Zastosowanie:
- Lecznicze- w przewlekłych chorobach układu oddechowego. Mają za zadanie usprawnienie lub kompensację istniejących zaburzeń
- Zapobiegawcze- u chorych unieruchomionych (po operacjach, udarach) jako zadanie mają niedopuszczenie do powstania zaburzeń
- Rozluźniająco-uspokajające stosowane w czasie wykonywania wszelkich ćwiczeń
Prawidłowe wykonanie:
- Nauka prawidłowego oddychania
- Rozpoczynamy wydechem ustami, spokojny wydech powinien być wykonywany poprzez szparę w ustach np. przez wymawianie rrrrr, sssss dmuchanie w butelkę itp. - - Wydech dłuższy niż wdech
- Wdech nosem
- Liczba powtórzeń 3-4
- Pomiędzy wdechem a wydechem nie powinno być zatrzymywania powietrza
Pytania z masażu leczniczego
Jakie warunki powinna spełniać prawidłowa pozycja ułożeniowa do masażu?
Bezpieczna dla pacjenta
Wygodna dla pacjenta
Mięśnie powinny być rozluźnione poprzez ułożenie ich w pozycji pośredniej
Powinien być ułatwiony odpływ krwi żylnej i chłonki
Wpływ techniki głaskania powierzchownego na organizm człowieka.
Receptory dotyku, naskórek, habituacja, brak wpływu na układ
naczyniowy, relaksacja.
Głaskanie powierzchowne powoduje mechaniczne usunięcie zrogowaciałych łusek naskórka, w celu ułatwienia wydzielniczej pracy gruczołów potowych i łojowych.
Zwiększenie tonusu (napięcia) skórnego i tkanki podskórnej .
Wzmożenie przemiany materii w tkankach skórnych i szybsze odprowadzenie ewentualnych obrzęków i krwiaków.
Poprawa wazomotorycznej funkcji naczyń skórnych , stymulacja procesów wymiany w skórze i podskórnej tkance łącznej.
Obniżenie pobudliwości zakończeń nerwów czuciowych skóry przez działanie uspokajające na OUN, czyli obniża pobudliwość emocjonalną, sprzyja rozluźnieniu mięśni.
Techniki wykorzystywane do masażu mięśni szkieletowych.
Ugniatanie poprzeczne i podłużne, obniżanie tonusu mięśniowego,
przemieszczanie krwi, wibracja, oklepywanie.
Zasady metodyczne masażu leczniczego.
Zasada warstwowości: żeby opracować tkanki leżące głębiej trzeba najpierw opracować tkanki leżące bardziej powierzchownie, zmniejsza to wrażliwość skóry
Zasada kolejności opracowywania mięśni (opracowywanie mięśni ze względu na ich czynność): najpierw należy opracować mięśnie zginacze, przywodziciele i rotatory wewnętrzne, a dopiero potem mięśnie prostowniki, odwodziciele i rotatory zewnętrzne.
Zasada opracowywania mięśni:
- opracowanie skóry pokrywającej mięsień
- opracowanie przyczepów powięzi okrywającej mięsień
- opracowanie powięzi pokrywającej mięsień
- opracowanie przyczepów i elementów ścięgnistych mięśnia
- opracowanie części kurczliwej mięśnia
Zasada opracowanie stawu:
- opracowanie mięśni mających wpływ na zawartość stawu
- opracowanie tkanek aparatu więzadłowego danego stawu
- opracowanie torebki stawowej danego stawu
Zasada opracowywania kończyn: masaż powinniśmy zacząć od części dalszych w kierunku do części bliższych kończyn
Przeciwwskazania bezwzględne do wykonywania masażu.
- procesy nowotworowe
- choroby zakaźne
- podwyższona temperatura ciała
- nieunormowane podwyższone ciśnienie tętnicze krwi
- zapalenie żył
- krwiaki lub tendencje do wystąpienia krwotoku
- przerwanie ciągłości skóry
- przetoki, odleżyny, owrzodzenia
- w niewyrównanych wadach serca
- w daleko zaawansowanej miażdżycy
- ostry stan zapalny
- w chorobach skóry którym towarzyszą pęcherze, wypryski
Pytania z podstaw fizjoterapii klinicznej: pediatrii i neurologii dziecięcej
Przedstaw badanie i ocenę rozwoju niemowląt
wywiad ( pre- i perinatalny) przeprowadzony z rodzicami lub opiekunami dziecka powinien uwzględniać:
- aktualne dolegliwości
- stan zdrowia dziecka przed zachorowaniem
- choroby w rodzinie
informacje zawarte w książeczce zdrowia (pkt Apqart 9-10 punktów oznacza stan dobry, 7-8 zmęczenie dziecka porodem, 4-6 zamartwica średniego stopnia, 1-3 zamartwica ciężka, waga)
ocena lokomocji i kontrola postawy
ocena koordynacji wzrokowo-ruchowej
sfera kontaktów społecznych
mowa
badanie nerwów czaszkowych( przez specjalistów)
oceniamy ułożenie dziecka i jego ruchy
oceniamy napięcie mięśniowe
ocena odruchów, atomatyzmów ruchowych
Badanie przeprowadza się w leżeniu na plecach, w leżeniu na brzuchu, w pozycji pionowej, w podwieszeniu poziomym
oceniamy ilość wzorców ruchowych i jakość wzorców motorycznych -czyli wariantowość , zmienność, zróżnicowanie pracy antygrawitacyjnej
oceniamy rozwój spontaniczny (ilość i jakość wzorców ruchowych i zdobywane funkcje)
oceniamy zakres ruchów w stawach
ocena symetrii
Scharakteryzuj asymetryczny toniczny odruch szyjny ATOS
Jest to odruch należący do odruchów postawy. Występuje pomiędzy 2 a 6 miesiącem życia. Pozycja wyjściowa dziecka to leżenie na placach. Powoli obracamy głowę dziecka do boku. Uzyskana odpowiedź: wyprost kończyn i tułowia po stronie, w którą zwrócona jest twarz dziecka, zgięcie kończyn po stronie przeciwnej („pozycja fechmistrza”). Toruje rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej (umiejętność sięgania, dotykania i chwytania przedmiotów pod kontrolą wzroku). Obecność po 6 mż:
- toniczne wzmożone napięcie uniemożliwia zbliżanie przedmiotów do ust i przekładanie zabawek do drugiej ręki
- często wyprzedza pełnoobjawowe mózgowe porażenie dziecięce
Scharakteryzuj symetryczny toniczny odruch szyjny.
Odruch z grupy odruchów postawy. Występuje między 3 a 6 miesiącem życia. Uzyskana odpowiedź: zgięcie głowy do klatki piersiowej powoduje zgięcie kończyn górnych i wyprost kończyn dolnych; natomiast odchylenie głowy dziecka do tyłu powoduje wyprost kończyn górnych i zgięcie kończyn dolnych. 3-6 mż ułatwia unoszenie głowy z podłoża. Toruje sięganie rękoma do kolan, przyjmowanie pozycji czworacznej.
Scharakteryzuj odruch MORO
Zaliczany do automatyzmów ruchowych. Pozycja dziecka: leżenie na plecach. Sposób wykonania: szarpnięcie pieluszki, na której leży dziecko, ewentualnie gwałtowne uderzenie w łóżeczko lub nagłe opuszczenie głowy do tyłu o około 30 stopni. Występuje do 6 miesiąca życia
Uzyskana odpowiedź:
I faza - odwiedzenie i wyprost kończyn górnych z otwartymi rękami
II faza - zgięcie i przywiedzenie kończyn górnych do klatki piersiowej
Dziecko dzięki odruchowi doświadcza pełnego wyprostu kończyn górnych.
Obecność powyżej 6 mż:
- często widywane w pozapiramidowych postaciach mózgowego porażenia dziecięcego
- asymetria odruchów: w niedowładzie kończyny górnej, niedowładach połowiczych, złamaniu obojczyka oraz innych zmianach urazowych kończyny górnej
- brak odruchu w pierwszych miesiącach ciężkie uszkodzenie OUN
Scharakteryzuj odruch Landara
Zaliczany do odruchów prostowania. Występuje od 7 miesiąca życia do 3 roku życia.
Dziecko jest trzymane w pozycji horyzontalnej pod brzuch na płaskiej dłoni. Zachęcamy do uniesienia głowy, dziecko powinno unieść głowę powyżej osi tułowia co wywołuje jego wygięcie tułowia skierowane wklęsłością do góry.
Pytania z podstaw fizjoterapii klinicznej w neurologii i neurochirurgii
Scharakteryzuj pojęcie spastyczności i sztywności mięśniowej
SPASTYCZNOŚĆ - Wzrost napięcia mięśniowego w zajętej kończynie, narastający i nagle ustępujący podczas jej biernego rozciągania („objaw scyzorykowy”). Opór narasta proporcjonalnie do amplitudy i szybkości ruchu. Spastyczność oceniamy Skalą Ashwort. Najczęściej występuje w chorobach związanych z uszkodzeniem neuronu ruchowego ośrodkowego (zespół spastyczny).
Wpływ spastyczności na jakość życia:
Kończyna górna:
- ograniczenie funkcji
- powoduje ból i dyskomfort
- jest przyczyną trudności w ubieraniu się
- utrudnia utrzymanie higieny
- wywołuje zespół cieśni nadgarstka
- powoduje trudności w rehabilitacji
Kończyna dolna
- ogranicza funkcje stania, chodzenia
- powoduje ból i dyskomfort
- niekiedy jest przyczyną bolesnych skurczów mięśni i konusów
- ogranicza korzystanie z wózka inwalidzkiego oraz przemieszczania
- ogranicza ubieranie się
- powoduje trudności w utrzymaniu higieny intymnej
- utrudnia funkcje seksualne
- wywołuje trudności w rehabilitacji
SZTYWNOŚĆ - Wzmożone napięcie mięśniowe przez cały czas trwania ruchu, bez objawu „scyzorykowego”, określane niekiedy jako sztywność „rury ołowianej”, czasami z objawami skokowego obniżenia napięcia mięśniowego - tzw. objaw „koła zębatego”, charakterystyczne dla choroby Parkinsona
Wymień znane Ci sposoby oceny równowagi i opisz dokładnie 3 z nich
Ocena równowagi
Pozycja siedząca, 30 sek
Pozycja stojąca
PRÓBA ROMBERGA - badanemu poleca się aby stanął bez obuwia, ze stopami złączonymi, uniósł przed siebie obie ręce do poziomu. Próbę wykonujemy przy oczach otwartych i zamkniętych.
Modyfikacje:
- ustawienie kończyn stopa przed stopą „tip-top”
- ze skrętem głowy
- na miękkim podłożu
PRÓBA ZBACZANIA - polega na tym, że badany stojąc w pozycji swobodnej ze stopami złączonymi, wyciąga przed siebie do poziomu obie ręce. Próba wykonywana przy oczach zamkniętych. U osób zdrowych nie obserwuje się żadnej zmiany w pozycji wyciągniętych rąk. U osób z uszkodzonym błędnikiem ręce opadają lub zbaczają w kierunku uszkodzonego błędnika. W uszkodzeniach móżdżkowych opadanie lub zbaczanie dotyczy tylko jednej ręki po stronie uszkodzonej półkuli.
CZYNNOŚCIOWY TEST SIĘGANIA - mierzy on zdolność badanego do sięgnięcia do przodu tak daleko, jak to tylko możliwe bez wykonania kroku do przodu lub bez upadku.
TEST STANIA NA JEDNEJ NODZE - test bada równowagę w sytuacji znacznego zmniejszenia powierzchni podparcia. Test przeprowadzony jest zarówno przy oczach otwartych jak i przy oczach zamkniętych.
Test „EUROFIT” - badany staje stopą na belce wzdłuż jej osi podłużnej, ręką chwyta za stopę drugiej nogi ugiętej w kolanie. Próba rozpoczyna się, kiedy badany przestanie korzystać z pomocy osoby asekurowanej i trwa do momentu utraty równowagi.
PRÓBA DREPTANIA (PROBA UNTERBERGERA-FUKUDY) - badany staje ze stopami zbliżonymi, wyciąga ręce przed siebie i zamyka oczy. Poleca się badanemu dreptać w miejscu przez ok. 1 min. W warunkach prawidłowych obrót ciała nie przekracza 5-10 stopni.
W przypadku uszkodzenia błędnika osoba badana obraca się w kierunku uszkodzonego przedsionka.
PRÓBA SZYNOWA - próba chodzenia metodą stopa za stopą. Osoba badana ma za zadanie przejść po drewnianej szynie o długości 3m, szerokości 10cm i wysokości 5cm. Osoba badana przechodzi wzdłuż szyny dostawiając naprzemiennie stopę przed stopę. Próbę przeprowadza się przy oczach otwartych i zamkniętych, podczas przejścia przodem i tyłem.
TEST RÓWNOWAGI BERGA - ocenia wykonywanie czternastu czynności typowych dla codziennego życia, wskazując na zdolność utrzymywania pozycji siedzącej lub stojącej
w coraz trudniejszych warunkach. Utrzymywanie równowagi w pozycji stojącej jest oceniane poprzez stopniowe zmniejszanie płaszczyzny podporu.
Scharakteryzuj uszkodzenie półkul móżdżku
Głównym objawem uszkodzenia półkul (ataxia - niezborność, bezład) kończyn, polegająca na niemożności wykonywania ruchów naprzemiennych (adiadochokineza) i ruchów celowych
Ruchy ataktyczne - ruchy celowe mające fałszywy rozmiar. Są one dysmetryczne, wybiegają poza zamierzony cel (hipermetria). Ruch jest niepełny, asymetryczny, wahający się, ponieważ przepływ informacji w czasie sterowania nim jest zaburzony. Pojawia się również drżenie zamiarowe, gdy kończyna zaczyna dosięgać celu.
Na zespół półkul móżdżku składają się:
- oczopląs poziomy, grubofalisty przy spojrzeniu w stronę uszkodzonej półkuli móżdżku
- ataksja kończyn z dysmetrią
- drżenie zamiarowe uwidaczniające się pod koniec ruchu celowego, np. próba palec-nos
- adiadochokineza zauważalna przy ruchach naprzemiennych
- dodatnia próba mijania - przy wyciągniętych do przodu kończynach górnych jedna zbacza w kierunku uszkodzonej półkuli móżdżku
- podczas chodzenia w miejscu przy oczach zamkniętych następuje zbaczanie toru chodu
w stronę uszkodzonej półkuli móżdżku lub uszkodzonego błędnika - dodatnia próba Unterbergera
- obniżenie napięcia mięśniowego
Omów znane Ci zespoły pozapiramidowe
Do najczęstszych zespołów pozapiramidowych należą:
Zespół parkinsonowski - uszkodzenie lub zaburzenie czynności prążkowia i istoty czarnej. U podłoża zespołu leży wzmożenie napięcia mięśniowego, czyli sztywność. Napięcie mięśniowe może mieć charakter intermitujący („koła zębatego”) lub plastyczny („rury ołowianej”)
Objawy:
- spowolnienie ruchowe (hipokineza),
- trudności w rozpoczęciu i zatrzymaniu ruchu,
- mowa zamazana, cicha,
- twarz maskowata, hipo- lub amimiczna
- chód drobnymi kroczkami
- charakterystycznie przygarbiona postawa ciała
- daszkowate ustawienie palców rąk z drżeniem spoczynkowym przypominającym liczenie pieniędzy
- napady wejrzeniowe (rzadko)
Zespół pląsawiczy - uszkodzenie jądra ogoniastego i skorupy
- należy do zespołów hiperkinetycznych
- mimowolne ruchy pląsawicze nakładają się na ruchy dowolne, zniekształcając je w sposób groteskowy
- chód pląsawiczy - taneczny
Ruchy mimowolne dotyczą:
- twarzy
- języka
- kończyn górnych i dolnych
- tułowia
Zespół atetotyczny uszkodzenie prążkowia i gałki bladej
- ruchy atetotyczne są powolne „robaczkowe”, obejmuje odsiebne odcinki kończyn
- przy ruchach dowolnych występują współruchy obejmujące grupy mięśni odległych od tych, które wykonują ruchy
- mowa jest wybuchowa, szorstka, gardłowa
Wymień znane i krótko scharakteryzuj znane Ci rodzaje afazji
Afazja - jej istotą są trudności w wypowiadaniu własnych myśli lub zrozumieniu mowy. Towarzyszą temu często nieprawidłowości w pisaniu, czytaniu i liczeniu.
Afazja Broca (motoryczna, ekspresyjna, ruchowa) - mowa spontaniczna jest zaburzona. Słowa wypowiadane są z trudnością, powoli, brak jest płynności mowy. Często akcentowany jest początek wyrazu (styl telegraficzny). W czasie mówienia występują parafazje i argamatyzmy. Podobne zaburzenia mówienia pojawiają się w czasie powtarzania słów i podczas czytania tekstu. Niekiedy pacjent potrafi tylko powiedzieć pojedyncze słowa, np. „tak” lub „nie”, lub nie jest w stanie powiedzieć żadnego słowa. Zwykle stwierdza się niewielkie upośledzenie mowy. Zaburzenia te występują przy uszkodzeniu tylnej części zakrętu czołowego dolnego (ośrodek Brocka).
Afazja Wernickiego (odbiorcza, czuciowa) - dominują zaburzenia rozumienia mowy i zaburzenia wypowiadania się. Mowa spontaniczna jest płynna, ale poszczególne słowa wypowiadane są chaotycznie, bez logicznego związku. Często występują błędy gramatyczne i składowe (paragramatyzmy). Pacjenci zazwyczaj tworzą nowe, niewłaściwe słowa (neologizmy, paralogizmy). Chorzy mówią szybko i dużo, ale słowa są niezrozumiałe dla otoczenia (afazja żargonowa). Rozumienie mowy jest przeważnie zaburzone. Afazja czuciowa powstaje w wyniku uszkodzenia tylnych obszarów ośrodka mowy (tylna część zakrętu skroniowego górnego i środkowego- ośrodek Wernickiego).
Afazja mieszana - (globalna) w czasie rozmowy stwierdza się elementy afazji ruchowej i czuciowej. Występują zaburzenia mówienia i rozumienia mowy. Pacjent często wypowiada tylko pojedyncze sylaby lub słowa (mowa automatyczna), czasami możliwe jest wypowiadanie ciągów słów (dni tygodnia, kolejne liczby). Ten typ afazji jest najczęściej następstwem niedrożności tętnicy środkowej mózgu i uszkodzenia ośrodka Brocka i Wernickiego.
Afazja amnestyczna (anomia) - objawem wiodącym są trudności w nazywaniu przedmiotów. Pacjent nie mogąc znaleźć odpowiedniej nazwy, opisuje przedmiot, często stara się wytłumaczyć do czego przedmiot służy. Artykulacja słów i zdań jest dobra, powtarzanie zdań prawidłowe. Afazja amnestyczna może rozwinąć się samoistnie lub powstać jako zejście afazji czuciowej lub ruchowej. Lokalizacja uszkodzenia podobna jak w afazji ruchowej i czuciowej lub w okolicy styku płatów: skroniowego, ciemieniowego. Potylicznego.
Afazja kondukcyjna - pacjenci z afazją kondukcyjną mówią płynnie, jednak w mowie pojawiają się parafazje. Głównym objawem tego typu afazji są zaburzenia powtarzania słów i zdań. Ilość błędów wzrasta wraz z długością wypowiadania słów i zdań. Podobne zaburzenia występują przy głośnym czytaniu i w trakcie pisania. Rozumienie mowy jest prawidłowe, stąd pacjenci próbują korygować własne błędy w trakcie mówienia. Ten typ afazji występuje u pacjentów z ogniskiem uszkodzenia w okolicy gyrus supramarginalis i pęczka łukowatego lub kory słuchowej i wyspy.
Afazja transkorowa - afazja ta może mieć postać afazji ruchowej. Stwierdza się wtedy zaburzenia w spontanicznym wypowiadaniu zdań; powtarzanie słów jest jednak prawidłowe. Pacjenci z transkorową afazją czuciową mówią płynnie, podobnie jak pacjenci z afazją Wernickiego. W trakcie mówienia występują parafazje, a pacjenci nie rozumieją sensu powtarzanych płynnie zdań. Ten typ zaburzeń mowy najczęściej związany jest z zaburzeniami ukrwienia, doprowadzającymi do uszkodzenia połączeń między ośrodkiem mowy a pozostałymi obszarami mózgu.
Afazja całkowita (globalna) - głębokie zaburzenia mowy, które wynikają z całkowitej utraty funkcji werbalnych: spontanicznej mowy, rozumienia, nazywania, powtarzania jak również czytania i pisania
Afazje płynne (afazja Wernickiego, afazja transkorowa czuciowa) - pacjent mówi szybko. Lecz sens wypowiedzi jest niezrozumiały
Afazje niepłynne (afazja Broca, afazja transkorowa ruchowa) - charakteryzuje się trudnościami w wypowiadaniu słów. Afazji towarzyszy zwykle zaburzenia czytania i pisania (dysgrafia).
Pytania z podstaw fizjoterapii klinicznej w psychiatrii i geriatrii
Wyjaśnij co oznacza, że procesy starzenia się człowieka są powszechne, rozciągnięte w czasie i nierówne dynamicznie
Procesy starzenia się człowieka są powszechne, ponieważ dotyczą wszystkich dostatecznie długo żyjących osób.
Rozciągnięte w czasie gdyż trwają stosunkowo długo, od chwili pojawienia się pierwszych fizjopatologicznych zmian starczych do naturalnej śmierci.
Nierówne dynamicznie ponieważ różni ludzie, różne układy starzeją się w różnym tempie i z niejednakowym natężeniem.
Wymień i opisz kryteria otępienia wg Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
Podstawą rozpoznania demencji są kryteria otępienia wg Amerykańskiego Towarzystwa Psychitrycznego:
Występowanie wielorakich zaburzeń funkcji poznawczych jak:
zaburzenia pamięci (zapamiętywania i przypominania)
afazja
apraksja (zaburzenia zdolności do wykonywania czynności ruchowych pomimo sprawnego układu ruchu)
agnozja (upośledzenie rozpoznawania przedmiotów i zjawisk pomimo prawidłowych narządów zmysłów)
zaburzenia w organizowaniu działania (np. planowania)
Zaburzenia w/w funkcji poznawczych znacznie upośledzają funkcjonowanie społeczne lub zawodowe badanego.
Wymienione zaburzenia nie występują tylko w czasie majaczenia.
Obecność co najmniej 2 kryteriów pozwala rozpoznać otępienie.
Wymień i opisz specyficzne cechy depresji w starości
Specyficzne elementy depresji występujące w okresie starości:
1. urojenia- przede wszystkim hipochondryczne. Pacjenci przekonani są o swojej beznadziejnej chorobie, zanikaniu narządów. Charakterystyczne są urojenia winy i grzechu, samoponiżanie się. Pacjenci czują się niegodni, winni nadużyć, wykroczeń, klęsk żywiołowych, niepowodzeń członków rodziny.
2. zaburzenia świadomości towarzyszą starczej depresji w około 10% przypadków. Przyczyną mogą być: zmiany naczyniowe, gorączka, zaburzenia metaboliczne, niedożywienie.
3. zaburzenia pamięci- depresja w starszym wieku może mieć postać rzekomootępienną. Odpowiedź na pytanie może brzmieć „nie wiem”, niektórzy uważają, że jest ona charakterystyczna dla otępienia i różnicują ten zespół z otępieniem, w którym chory udziela odpowiedzi, choć są one błędne.
4. somatyzacja depresji- podawanie objawów typowych dla różnych schorzeń somatycznych. Trudność rozpoznania depresji w starości związana jest z częstym występowaniem w podeszłym wieku zaburzeń atypowych, przede wszystkim rzeczywistych dolegliwości somatycznych. Depresja może być reakcją na chorobę somatyczną, jej istotnym elementem, skutkiem leczenia, wreszcie objawy choroby mogą być maską depresji.
Wymień i opisz typowe objawy majaczenia
Majaczenie- jest przejawem nieprawidłowości metabolizmu mózgowego w następstwie zatruć, hipoksji, hipoglikemi, zachwiania enzymów, odwodnienia, zaburzeń elektrolitycznych lub zaburzeń neurotransmisji.
Typowe objawy majaczenia:
zaburzenia orientacji allogenicznej (allopsychicznej)- co do miejsca, czasu, otoczenia, sytuacji własnej, natomiast orientacja autogeniczna (autopsychiczna) jest zachowana- chory podaje prawidłowo swoje dane personalne, wie kim jest.
pobudzenie psychoruchowe z lękiem o różnym stopniu natężenia i próbami wykonywania różnych znanych czynności życiowych.
zaburzenia spostrzegania (złudzenia patologiczne, halucynacje), dotyczyć mogą wszystkich zmysłów, ale najbardziej charakterystyczne są wzrokowe.
urojenia inkoherentne (brak jakiejkolwiek spójności i zmienność treści). Mogą być uderzająco absurdalne i są często związane z treścią halucynacji. Zwykle przybierają charakter urojeń prześladowczych, z uczuciem silnego lęku.
częściowa niepamięć okresu zaburzeń świadomości (pozostają tzw wyspy pamięciowe).
Wymień skutki starzenia dotyczące osobowości i opisz mówiące o autoportrecie
PSYCHOLOGICZNE skutki starzenia dotyczą przede wszystkim osobowości i intelektu. Istnieje wiele różnych definicji osobowości, najprostszą jest ta, która mówi że osobowość oznacza to “jakim się jest”(Lehr). Analizując ją bliżej można mówić o czterech aspektach, kategoriach:
- cechy temperamentu
- strategie adaptacyjne do starości
- obraz samego siebie
- system wartości i horyzont zainteresowań
Testy psychologiczne i badania wskazały, że u osób starszych „wychodzą” często ze zdwojoną siłą mało atrakcyjne cechy temperamentu, przeniesione do tego okresu z wieku rozwojowego: egocentryzm, nietolerancja, nieufność, gderliwość, mentorstwo, apoteozowanie przyszłości, niechęć do zmian, obraźliwość, upór oraz stonowanie i labilność reakcji emocjonalnych.
Jeśli chodzi obraz samego siebie czyli autoportret, jest on stały i często ukształtowany wg optymalnego okresu życia danej osoby. Nie zawsze jest on negatywny ale w większości rozbieżny między „ja realnym” a pożądanym „ja idealnym”. Autoportret opierający się na bilansie życiowym jest uzależniony od aktualnej sytuacji socjoekonomicznej.
Pytania z zaopatrzenia ortopedycznego
Wymień zasady dbałości o kikut i opisz zasadę mówiącą o hartowaniu kikuta
Zasady dbałości o kikut:
zabezpieczenie przed wadliwym ustawieniem i przykurczami- kikut po amputacji ma tendencję do wadliwego ustawiania się co wynika z zaburzenia równowagi poszczególnych grup mięśniowych spowodowanej odjęciem przyczepów obwodowych. Poza tym sam chory może mieć tendencje do przyjmowania złych pozycji co będzie negatywnie wpływało na ustawienie kikuta (np. kikut uda ma tendencje do ustawiania się w zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej).
utrzymanie pełnej ruchomości w stawach- jest to jeden z warunków dobrego wykorzystania protezy. Stosujemy ćw. Prowadzone i układanie kikuta, po zagojeniu rany wprowadzamy ćw. czynne w pełnym zakresie, po wygojeniu części miękkich około 3 tygodnia wprowadzamy ćw. czynne z dawkowanym oporem i oporowe.
ustabilizowanie objętości kikuta- zasadniczy kształt kikuta nadaje chirurg, ale po amputacji objętość kikuta zmienia się w związku z jego obrzękiem pooperacyjnym i stopniowo występującą atrofią mięśni. Przy odpowiednim postępowaniu po kilku tygodniach ustala się objętość kikuta, ustępuje obrzęk i zaniki mięśni nie postępują już tak szybko. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu protezy tymczasowej lub bandażowania kikuta. Bandaż powinien mieć szerokość 12- 25cm. Zakładamy go z przodu do tyłu, następnie na udzie robimy jeden obwój i schodzimy ukośnie w dół, potem ósemkami obwijamy kikut nadając mu kształt ściętego stożka. Z uwagi na to, że bandaż się obluzowuje należy go poprawiać 3 razy w ciągu dnia. Pozwala to uzyskać dobre obkurczanie się części miękkich i ułatwia zaprotezowanie.
wzmacnianie siły mięśniowej- sprawne i silne mięśnie kikuta oraz mięśnie kompensujące brak kończyny, pozwalają na pełne posługiwanie się protezą (ćwiczenia oporowe).
ćwiczenia czucia powierzchniowego i głębokiego- czucie powierzchniowe to czucie, którego receptory znajdują się w skórze, w wyniku amputacji często ulega zaburzeniu. Jest to szczególnie ważne w przypadku amputacji w obrębie kończyn górnych. Należy stosować ćw. dotyku na skórze kikuta pod kontrolą wzroku, a u osób niewidomych pod kontrolą słuchu. - czucie głębokie to czucie własnego ciała, jego położenia i związana z tym równowaga. W związku z zaburzeniami równowagi i czucia własnego ciała należy prowadzić ćw. równoważne w różnych pozycjach (siedzenie, stanie, chodzenie).
hartowanie kikuta- po amputacji istnieje duża wrażliwość na bodźce, zwłaszcza mechaniczne, co może utrudnić lub wręcz uniemożliwić zaprotezowanie. Dlatego należy stopniowo przyzwyczajać kikut do ucisku, zacząć od przedmiotów miękkich: materac, worki z piaskiem, potem przechodzić do przedmiotów twardszych, takich jak deska, ławeczka gimnastyczna etc. Zaleca się stosowanie masaży wirowych, kąpieli wodnych połączonych z masowaniem kikuta gąbką, szczoteczką, naprzemienne kąpiele ciepłe i zimne, a także oklepywania i opukiwania kikuta np. młotkiem gumowym.
higiena kikuta- aby uniknąć problemów, które utrudniłyby posługiwanie się protezą należy pamiętać o codziennej zmianie bandaża i kikutowych pończoszek oraz o codziennym myciu protezy wodą z mydłem, i dokładnym jej osuszaniu.
Jakich ortoz używamy dla zabezpieczenia piersiowo - lędźwiowego odcinka kręgosłupa i na czym polega ich działanie
Dla zabezpieczenia odcinka piersiowo- lędźwiowego stosujemy najczęściej gorsety i sznurówki, których działanie polega na ograniczeniu ruchów w stawach międzykręgowych i zwiększeniu ciśnienia hydropneumatycznego w jamie brzusznej. Poprawia to stabilizację strukturalną, wpływa na korzystniejsze rozłożenie osiowych sił ściskających oraz przeciwdziała zniekształceniom. O konstrukcji gorsetu decydują rodzaj i umiejscowienie zmiany. Stosowane gorsety i sznurówki to:
- gorset Jewetta, gorset doniczkowy, gorset Chêneau, gorset Boston,
W przypadku jakich wad i w jakim celu stosujemy obuwie dostosowane do zniekształcenia stóp
Obuwie dostosowane do zniekształcenia stóp używane jest w przypadku wad utrwalonych (utrwalona stopa końsko- szpotawa, utrwalona stopa płasko- koślawa, itp.), kiedy wada nie daje się korygować. Celem stosowania tego obuwia jest odciążenie miejsc wrażliwych na ucisk i takie podparcie stopy, które zmniejszy lub wyeliminuje dolegliwości bólowe występujące w czasie chodzenia.
Obuwie korekcyjne używane jest w przypadku wad nieutrwalonych (nieutrwalona stopa płasko- koślawa, nieutrwalona stopa płaska przywiedziona, nieutrwalona stopa końsko- szpotawa, itp.). Może być stosowane w okresie pooperacyjnym dla utrwalenia wyników leczenia chirurgicznego lub do leczenia zachowawczego.
Obuwie wyrównujące skrócenia kończyny dolnej- przy skróceniu do 50 mm wyrównuje się różnicę przy pomocy obuwia z wkładką klinową unoszącą piętę. Jeżeli skrót jest większy stosujemy wkładki, które zapewnią część wyrównania również pod palcami. Zastosowanie wkładki z większym wyrównaniem lub koturna ogranicza ruchy w stawach śródstopno- paliczkowych. Ruch ten zastępuje się zazwyczaj odpowiednio ukształtowanym obuwiem, którego spód z przodu ma kształt kołyski co pozwala na przekolebanie stopy. Skrócenie powyżej 100 mm wyrównuje się przez zastosowanie normalnego obuwia ze stopą protezową i sandałem ustawiającym stopę w maksymalnie końskim położeniu. Przy skróceniu powyżej 150 mm stosuje się wyrównanie protezowe, gdzie stopa i część goleni traktowane są jak kikut kończyny i obejmowane są odpowiednio ukształtowanym tutorem lub obuwiem z wysoką cholewką, połączonymi w sposób sztywny z dalszą częścią protezy.
Wymień rodzaje chodów o kulach
Rodzaje chodów o kulach:
chód czteromiarowy
- naprzemienny
- dostawny
chód trójmiarowy
- pojedynczo kule i obie kkd,
- obie kule i pojedynczo kkd
chód dwumiarowy
- naprzemienny
- jednoimienny
- naprzemienny z symetryczną pracą kkg
- kangurowy.
Rodzaj chodu i jego tempo należy dobierać indywidualnie dla każdego pacjenta. Dobrze jest wyuczyć chorego kilku rodzajów chodu dla uniknięcia przemęczenia mięśni. Chodu uczymy w różnych warunkach, na różnych nawierzchniach, także na schodach. Należy też pamiętać o nauczeniu chorego padania i co się z tym wiąże wstawania. Zawsze należy pamiętać o asekuracji.
Wymień ortozy stosowane w dysplazji stawów biodrowych u dzieci i napisz jakie zadania powinny spełniać
Ortozy stosowane w leczeniu dysplazji stawów biodrowych
u dzieci powinny spełniać określone zadania:
utrzymać kończyny dolne w pozycji korekcyjnej, czyli w zgięciu
w stawie biodrowym, odwiedzeniu i rotacji wewnętrznej,
zapewnić dystalnym częściom kończyn dolnych swobodny ruch,
ułatwić wykonywanie czynności higienicznych, pielęgnacyjnych
u dziecka.
Poduszka Frejki, Pajacyk Grucy i Rozwórka Koszli. U starszych niemowląt (10- 18mż), które już chodzą stosuje się szynę odwodzącą umocowaną do opasek na udach, nad stawami kolanowymi. Pozwala to na utrzymanie zgięcia w stawach biodrowych, odwiedzenia
i rotacji wewnętrznej oraz utrzymanie pozycji stojącej i chód kaczkowaty.