Prowadzący: Maria Theiss, Bartosz Piliński

Wykład, egzamin, obecność

Podręcznik: Jerzy Szacki „historia myśli socjologicznej”. Egzamin: będzie kilka krótkich otwartych pytań.

Temat: Jak nauki społeczne, nauka o polityce społecznej plasują się na tle innych nauk.

Cel zajęć:

1. wynieść wiedzę pozwalającą na jasność na jakich regułach, zasadach odbywa się poznanie w naukach społecznych. Mamy uświadomić sobie że sposób poznawania o świecie jest oparty na bardzo bogatym szeregu określonych konwencji. twierdzenia w naukach społecznych nie odzwierciedlają rzeczywistości tak jak w naukach biologicznych. O konwencjach będziemy mówić.
   Kiedy mówimy o prawdziwości twierdzeń w naukach społecznych i przyrodniczych to prawdziwość polega na czymś innym. Gdy geolog opisuje skałę można jednoznacznie stwierdzić o prawdziwości bądź fałszu tego zdania. W naukach społecznych nie ma tak łatwo. Sformułowanie zdania w naukach społecznych jest oparte na konwencji. Sednem jest że na nauki społeczne można patrzeć z różnych stron, z różnych konwencji.

2. ma to nam dać możliwość dokonywania świadomych wyborów do wyboru sposobu badań do naszych prac magisterskich. Rozjaśnienie sfery wyboru.

Specyfika metodologii w nauce

Czym metoda którą posługuje się polityka społeczna różni od metody badań w matematyce?

Nauki dedukcyjne a nauki indukcyjne

Narysujmy tort z uniwersum twierdzeń naukowych. Odkrajamy z niego 1/3 i to będą twierdzenia z zakresu nauk dedukcyjnych. Pozostałe 2/3 to twierdzenia nauk indukcyjnych.

Te nauki różnią się sposobem uzasadniania twierdzeń - uzasadnieniem jest wskazanie dlaczego ja jako badacz mam podstawy sformułować konkretne twierdzenie. Wskazanie na jakiej podstawie badacz sformułował dane twierdzenie.

Nauki dedukcyjne

Synonimem są nauki formalne. Twierdzenia formułowane na gruncie matematyki, logiki, teologii. Twierdzenia analityczne.

Polegają na tym że te nauki są wyprowadzane z innych twierdzeń naukowych, względnie aksjomatów nauki.

Z przesłanki „Bóg kocha wszystkich” dedukujemy że „Bóg kocha Zbyszka”.

Wnioskowanie dedukcyjne jest niezawodne, o ile coś nie jest tak z naszą logiką. mocna strona

Nauki indukcyjne

Nazywane naukami empirycznymi. Znajdują się wszystkie nauki przyrodnicze: fizyka, chemia; oraz nauki społeczne: polityka społeczna, nauka o rodzinie.

Uzasadnienia tutaj opierają się na indukcji.

Rozróżniamy 2 formy indukcji:

- indukcja zupełna - sytuacja w której zdanie, wniosek jest równoważny koniunkcji (dodaniu) wszystkich zdań jednostkowych użytych do uzasadnienia zdania. Inaczej się je nazywa zdaniami sprawozdawczymi. Badania które prowadzą do takich zdań to są badania całościowe - przebadaliśmy wszystkie obiekty w danej populacji, które wpadają pod nasze kryteria. Indukcja zupełna wypowiada się o wszystkich obiektach z badanej przez nas populacji.

- indukcja niezupełna - wnioskowanie o własności, lub zjawisku występujących w pewnym zbiorze na podstawie obserwacji jednostkowych, dokonanych tylko na części obiektów wchodzących w skład tego zbioru. Wybiera się grupę reprezentatywną, ale wnioski z tych badań dotyczą całej populacji. Rozciągamy wnioski z przebadanych obiektów na całą grupę. Tego typu wnioskowanie jest wnioskowaniem zawodnym, ponieważ mogą istnieć jednostki które przeczą tezie którą udowadniamy przy badaniu grupy.
Twierdzenia indukcyjne to są zdania spostrzeżeniowe. Uzasadnienie dla formułowanych twierdzeń jest obserwacja faktu/zdarzenia/cechy, która jest niedoskonała.

Obserwacja jest zawodna:

- bo jest procesem czynnym. Kiedy obserwujemy to dokonujemy pewnej selekcji, która może być stronnicza, zawodna, wybiórcza. Arbitralny zabieg. To co dostrzeżmy w pierwszej kolejności, na co zwrócimy uwagę to to jest arbitralne, stronnicze.

- to co widzimy, a dokładniej jak to nazywamy jest zależne od naszej wiedzy. Badacz A będzie obserwował sytuację i stwierdzi „pacjent upadł na ziemnie i miał drgawki, dziwnie się zachowywał”, a badacz B powie „pacjent miał drgawki epileptyczne”. Czyli ma tu znaczenie wiedza badacza.

Dzielenie nauk indukcyjnych na 2 elementy:

1. twierdzenia zarezerwowane dla nauk przyrodniczych

2. twierdzenia zarezerwowane dla nauk społecznych

Specyfiką nauk społecznych jest to, że zjawiska o których się wypowiadamy w naukach społecznych (bieda, przemoc, niepełnosprawność, konflikty) to są zjawiska, które nie istnieją w taki sam sposób jak istnieją zjawiska w naukach przyrodniczych. To co jest specyfiką nauk społecznych jest to że my się posługujemy koncepcjami pewnych zjawisk. Badamy rzeczywistość której aplikujemy pewne koncepty.

5 pozostałych różnic: o osobliwościach nauk społecznych (Stanisław Osowski). Czym się różnią nauki społeczne od nauk przyrodniczych.

1. w naukach społecznych widać wpływ rezultatów badań na rzeczywistość - ujawnianie wyników badań zmienia rzeczywistość.

2. widać w naukach społecznych bezpośredni wpływ samych czynności badawczych na badaną rzeczywistość - podczas przeprowadzania wywiadu i osoba nie ma jakiegoś wyrobionego zdania na jakiś temat, to podczas zadania pytania osoba badana już zaczyna myśleć nad tym tematem.

3. w naukach społecznych mamy do czynienia z konfliktem między postulatem systematyczności a postulatem ubiegania się o wnioski ogólne. Gdybyśmy badali np. studentów IPS to najdokładniejsze badanie byłoby gdyby każdego studenta bardzo dokładnie zapytano, ale opis badania byłby nudny. Wynik musimy uogólnić ten wynik i wówczas tracimy szczegółowe informacje. Albo uogólniamy albo wypowiadamy się szczegółowo o każdym.

4. konflikt między ograniczeniem się do metod standaryzowanych, a miarodajnością wskaźników i subtelnością problematyki. Konflikt między złożoną, wieloaspektową rzeczywistością a jednym wskaźnikiem.

5. udział doświadczenia wewnętrznego w praktyce badawczej. Czy badacz ma korzystać z własnej wiedzy dotyczącej badań.

Z nauk społecznych wyciągamy podczęść która będzie symbolizowała naukę o polityce społecznej bądź naukę o rodzinie.

-Wyróżnikiem jest to, że jest do dyscyplina wielowarsztatowa. Z tego powodu metodologia jest dużym problemem.

- obie nauki są naukami praktycznymi. Mają służyć zmianie społecznej, aby pewne problemy rozwiązywać.

- mamy do czynienia z naukami ”uwikłanymi” w wartości. W obu dyscyplinach przyjmujemy pewien zestaw założeń które są lepsze. Uwikłanie wartości, to że wartościujemy jest ważnym problemem metodologicznym.

- w odróżnieniu od socjologii przedmiot badań jest do pewnego stopnia specyficzny. Koncentruje się na 3 obszarach.

- „Policy” - polityka. Są to programy, rozwiązania społeczne, sposoby organizacji dostarczania usług społecznych. Programy i rozwiązania społeczne. Najważniejszy obiekt badawczy w polityce społecznej i rodzinnej. Badanie pewnych rozwiązań społecznych, programy, rozporządzenia, ustawy.

- „politics” - politykowanie. Sposób tworzenia i formułowania Policy. Jakie są relacje władz, projekt społeczny, jakie są stanowiska władz.

- zmiana społeczna. To czy społeczeństwo biednieje czy się bogaci. Jak się zmienia rozwarstwienia.

14.10.2014r. Temat: koncepcja badawcza i zainteresowanie nauk o polityce społecznej

Składniki koncepcji badawczej - przygotowanie do seminarium magisterskiego. Rusza w przyszłym semestrze. Pierwszy tydzień letniego semestru będzie tydzień gdy będzie można doprecyzować swój związek z promotorem.

Nasze zadanie powinno być określenie przedmiotu badań. Jest to zagadnienie, które chcemy zbadać, temat pracy. Ważne jest to, że powinno być wyrażone w teoretycznym języku - powinien być wyrażony językiem polityki społeczny, czyli powinny być naukowe pojęcia np. sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy.

2 elementem jest problematyka badawcza. W koncepcji badawczej ustalić problematykę badawczą - to jest uporządkowany zbiór pytań badawczych, czyli takich pytań na które sami jako badacze w toku pisania pracy chcemy odpowiedzieć. System pytań badawczych, które stworzymy. Mają one doprecyzować określone zagadnienia zawarte w 1 punkcie. Doprecyzowanie jak my teoretycznie i praktycznie rozumiemy to zjawisko, które chcemy badać.

Konceptualizacja - w problematyce badawczej powinna być zawarta. Oznacza, definicja i sposób rozumienia danego zjawiska. Operacjonalizacja. Krok dalej niż teoretyczna koncepcja badanego zjawiska. Odpowiedź, którą badacz sam musi sformułować, jak praktycznie, empirycznie mam ustalić że dane zjawisko występuje i jaki ma cel.

3 element - wybór metod i technik badawczych. Badania ilościowe i jakościowe. Ankiety, lub indywidualne badania respondentów.

4 element - wybór obiektów badawczych. To jest empiryczny, materialny byt, na którym my robimy badanie. Obiektami badawczymi mogą być konkretne osoby, konkretne instytucje, konkretne statystyki. Często studenci stawiają znaj równości pomiędzy przedmiotem badań a obiektem badawczym.

Przy przeprowadzaniu wywiadów/ankiet jest problem z doborem grupy do badania. Jak mamy znaleźć i namówić potrzebne nam osoby do odpowiedzi na pytania?

Temat: pytania badawcze

Cechy dobrych pytań badawczych:

-Co powinno być źródłem pytania badawczego? To powinno być coś, co badacza powinno realnie interesować. Bardzo dobrze jest, jeżeli wynika z bezpośrednich doświadczeń.

-Pytania badawcze powinny być problemowe - czyli powinien być w nich zawarty jakiś problem, który analizujemy. Jak coś się zmieniło, jaka jest rola. A nie sam suchy opis.

- Powinno się odnosić do teorii polityki społecznej. Znaleźć literaturę fachową gdzie ten problem już się pojawia, bada się.

- pytanie badawcze powinno być empirycznie rozstrzygalne - takie pytania, na które badacz może odpowiedzieć w toku badania empirycznego. Nie zadawać pytań o wpływ bo trzeba wtedy przeprowadzić badania eksperymentalne. Już lepiej zapytać jaka jest rola, jaki jest wpływ.

Wybrać taki temat, które będziemy w stanie przebadać.

Temat: Struktura badań nad polityką społeczną

Pierwszy obszar badań nad polityką społeczną, to jest obszar nazwany Policy. Zawarte są tu różnego programu, strategie, regulacje prawne, zarządzanie i współpraca międzysektorowa i „street level bureaucracy” - to jest obszar praktyk. TO jak działa polityka społeczna nie zależy tylko od prawa, a także od tego jak urzędnik w urzędzie pracy traktuje klienta.

Wchodzą tu w skład badania porównawcze. Badania nad Policy są najlepsze badania porównawcze, np. czym się różnią polityki społeczne Polski i Francji?

Coraz więcej badań porównawczych dotyczy polityk lokalnych.

2 częste podejście to są tzw. badania diachroniczne - czyli badania w których badacze pytają jak się zmieniła dana polityka. Bada się przynajmniej 2 punkty w czasie, zmiany, proces. W szczególności można badać np. zmiany w określonych polityk w czasach kryzysu.

Drugi obszar, który jest przedmiotem badań nad polityką społeczną jest wpływ polityki społecznej na społeczeństwo. Jak oddziaływują na społeczeństwo.

Tak postawione pytania badawcze są sednem polityki społecznej - jak określone rozwiązania zmieniają społeczeństwo.

- trafność; skuteczność, użyteczność, trwałość, zmiany

- bieda/zamożność; standard życia; inkluzja/ekskluzja; spójność/rozwarstwienie

Badania na poziomie:

• jednostkowym

• gospodarstw domowych

Trzecim obszarem jest - pytania badawczym jest: jakie czynniki powodują że dana polityka społeczna ma taki a nie inny charakter. Od czego zależy że ta polityka społeczna ma taki a nie inny charakter. Dotyczy badań nad uwarunkowaniami polityki społecznej. W naszych dyscyplinie najważniejszym uwarunkowaniem jest zależność pomiędzy politic a Policy.

Na krajobraz można narzucić 3 główne tradycje, podejścia badawcze z którymi w polityce społecznej się spotkamy.

1 podejście związane ze starym instytucjonalizmu - są robione badania nad Policy. Niektórzy promotorzy skupiają się na prawnych regulacja rozwiązań. Niemiecka tradycja dokładnego opisu rozwiązań prawnych.

2 podejście, które jest widoczne w badaniach polityki społecznych jest tradycja behawioralna. Badane są jednostki i w pewnym uproszczeniu przejmuje się, że te jednostki działają na zasadzie bodziec:reakcja.

3 podejście, podejście krytyczne i kontrywistyczne. Badania w tym nurcie to indywidualne wywiady pogłębione. Badacza starają się odkrywać struktury interesów.

Wniosek: to co badamy jest w bardzo dużym stopniu jest wynikiem naszych arbitralnych decyzji, założeń do badanych rzeczywistości.

20.10.2014r. Temat: Pozytywizm metodologii nauk społecznych

Kamieniem milowych który pozytywizm poczynił, było to że uczeni socjologii naukę empiryczną. Wykazał że społeczeństwo może być badane w sposób naukowy. Przedtem nauka rozumiana była jako badanie przyrody, astronomii. Od okresu wczesnego pozytywizmu, można badać także społeczeństwo w sposób naukowy. O tym się mówi scjentyzm.

Najważniejsze cechy tego wczesnego pozytywizmu jako stanowiska metodologicznego:

• antykrytycyzm - chodzi o zakwestionowanie stanowiska zwanego krytycyzmem. Była to filozofia krytyczna, społeczna, polityczna początku 19 wieku którą cechą było filozofowanie jak to powinno być w idealnym państwie, społeczeństwie. Takiemu podejściu, spekulowaniu, wcześni pozytywiści odmawiali zainteresowania. To jest coś, co nas do żadnej poprawnej wiedzy nie przybliża. Oznacza kontrast z tym co urojone, jałowe, spekulacjami i postawienie na coś co jest realne, pożyteczne, ścisłe i konstruktywne.

• Krytyka metafizyki - mówili, my się nie zajmujemy metafizyką, czyli naturą człowieka, bytem, porządkiem dziejów, duchem przekształceń - zjawiskami o charakterze metafizycznym. Zajmują się zjawiskami empirycznymi, czyli tym co jest utajnione pod powierzchnią zjawisk, naturą zjawisk.

• Naturalizm - oznacza, iż metody stosowane w naukach społecznych powinny być analogiczne do metod badania w naukach biologicznych. Podobieństwo metody poznania. Socjolog pod wieloma względami powinien działać tak jak przyrodnik. Metody stosowane w naukach przyrodniczych powinny być podobne do metod stosowanych w naukach społecznych. Dzięki dobremu poznaniu, na podobieństwo nauk przyrodniczych, będzie można rozwiązywać problemy społeczne.

• „fakty społeczne należy traktować tak jak rzeczy” - tak mówią wczesno pozytywiści. Oznacza to taką postawę, która zgodna jest z naturalizmem, w którym badacz jest kompletnie zdystansowany wobec tego co bada. Nawet jak mamy określony stosunek do jakiegoś problemu, to nie mamy prawa angażować się w ten problem, musimy być chłodni i zdystansowani. Trzeba je traktować jako całkowicie niezależne od nas i będące całkowicie z zewnątrz. Badacz ma być zewnętrznym chłodnym obserwatorem jakiś zjawisk, a nie jakimś uczestnikiem.

• Fakty społeczne należy badać bez wartościowania - nie istotne jest ocenianie podczas badania zjawiska. Na etapie badania musimy zawiesić wszelkie ocenianie i wartościowanie badania. Pozytywiści byli nie konsekwentni w swoich badaniach. Wiele ich postulatów było bardzo utopijnych.

• Nauka miała być podstawą inżynierii społecznej - nauka ma prowadzić do inżynierii społecznej, jej służyła. Bardzo praktyczna orientacja przyświecała badaniom społecznych. Nauka miała temu służyć, żeby rozumieć, przewidywać i do pewnego stopnia móc kontrolować pewne zachowania? społeczne.

To są najważniejsze punkty poznania wczesnych pozytywistów.

Najważniejsi przedstawiciele wczesnego pozytywistów: August Kont

August Conte

Najważniejsza jego praca to rozprawa o duchu filozofii pozytywnej. Zasługa jego polegała na:

• wskazaniu statusu socjologii jako nauki. Przypisał jej określone miejsce w systemie nauki. Historycznie, a więc ze względu na czas powstawania, i logicznie, można nauki uporządkować od mniejszej do coraz większej złożoności, konkretności i doniosłości praktycznie. Ta hierarchia tak wygląda: matematyka, astronomia, fizyka, chemia, biologia, socjologia. Uważał że socjologia jest najpóźniejszą, najbardziej złożoną , konkretną i doniosłą nauką. W tym sensie tworzyła jakiś system, tworzy całokształt wiedzy człowieka.

• Socjologia tymi 2 obszarami się zajmuje, 2 sfery:

• Statyka społeczna - wiążą się wszystkie badania, które miały na celu zbadania porządku społecznego - jak jest zbudowane społeczeństwo. Najważniejszym elementem dla Conta była rodzina. Dobry badacz społeczny powinien właśnie badać rodzinę. Chodziło o struktury z władzy.

• Dynamika społeczna - badania nad zmianą społeczną. Conte mówił o teorii postępu - socjolog powinien badać jak wygląda zmiana społeczna, jak zachodzi postęp. 3 drogi: teologiczna (zorientowania na boga), metafizyczną i naukową. Badał jak wyglądają stadia rozwoju społecznego.

• August Conte reprezentował stanowisko nazywane socjologizmem. Synonimem dla tego pojęcia jest antyredukcjonizm, albo inaczej mówiąc był metodologicznym redukcjonistą. Podkreślał, że społeczeństwo jako biologiczny organizm jest całością złożoną i nie redukowaną do swoich części. A więc, dla socjologa poznanie jednostki, wyizolowanych osób jest bezwartościowe. Ludzie realnie funkcjonują w społeczeństwie i trzeba poznawać ludzi w kontekście społecznym, a nie wyjmować ich i badać jak izolacja działa. Badanie indywidualnych cech ludzi nic nie powie. Poznając relacje między ludźmi, badając w kontekście to dopiero wyjdzie coś. Redukcjonizm to badanie jednostek, wyciągniętych z kontekstu i wnioskowanie na tej podstawie o cechach, zjawiskach społecznych.

John Stuart Mill, dorobek jego:

• Sedno konfliktu z tym co mówił Conte. Był redukcjonistą, był metodologicznym indywidualistą, reprezentował psychologizm. Mówił, że prawa dotyczące zjawisk społecznych, że ludzie w stanie społecznym są nadal ludźmi. Musimy, badając zjawiska społeczne, badać ludzi bo to nie istotne w jakim towarzystwie ten człowiek funkcjonuje. Jego cechy indywidualne mogą wychodzić w pewnym kontekście społecznym. Nawet w kontekście społecznym ludzie nie mają innych cech, niż te które mają wewnętrznie. Bada się człowieka jako jednostkę, przejaw jego zachowań w pewnym kontekście. Człowieka nie można badać w stanie czystym, ale w różnych kontekstach społecznych ujawniają się jego indywidualne własności.
  Przemoc ujawnia się w pewnych relacjach społecznych, ale to co się ujawnia to są cechy jednostkowe.
  Konflikt trwający do dziś między antyredukcjonizmem (socjologizm) a redukcjonizmem (psychologizmem).

• Uważał, że można stosować kanonów indukcji. Możliwość stosowania indukcji w naukach społecznych jest bardzo ograniczona, więc te kanony indukcji wymagają wyizolowania…

• Zwracał uwagę, na to że charakter praw społecznych są prawami statystycznymi. Poznanie nie umożliwia przewidywania zachowania poszczególnych jednostek, bo nauki społeczne opisują masę.

Było innych twórców w pozytywizmie, ale ci dwaj są najważniejsi.

Temat: Dojrzały pozytywizm metodologii nauk społecznych

3 najważniejsze cechy tego dojrzałego pozytywizmu:

1. Socjologiczny naturalizm ­- mamy tutaj założenie, że prawa społeczne nie różnią się od praw przyrodniczych, a metoda poznania tych praw jest analogiczna. Podobieństwo metody w naukach przyrodniczych i społecznych. Mimo że te prawa są podobne, to jednak same zjawiska przyrodnicze i społeczne są czymś zupełnie innym.

2. Rzeczywistość społeczna jest swoista - jest swojego rodzaju. Fakty społeczne stanowią odrębną, inną klasę stanowisk niż fakty przyrodnicze. Społeczeństwo nie ma z przyrodą nic wspólnego, jest specyficzne, swoiste w tym sensie, że zjawiska społeczne nie mogą być redukowane do zjawisk jednostkowych, psychicznych. Z faktów o życiu jednostkowym nie da się nic powiedzieć o życiu zbiorowym. Jeżeli synteza społeczeństwa wyłania nowe fakty, to trzeba przyjąć że fakty swoiste tkwią w wytwarzającym je społeczeństwie, nie zaś w jego członkach. Fakty społeczne różnią się od faktów psychicznych. Społeczeństwo wytwarza własne fakty, które nie są charakteryzowane do jednostek. Kontakty społeczne tworzą nową jakość.

3. Status socjologii jako nauki

Temat: Elementy dorobku Emila Durkheima, jego zasługi

Między innymi te jego zasługi to co jest widoczne w książce Samobójstwo, studium socjologiczne, oraz Zasady, metody socjologicznej.

Postulat i nauka jaką Durkheim nam daje, to jest to żeby traktować fakty społeczne jako rzeczy. Rozwija ją i nazywa postulatem metodycznej niewiedzy. Znaczy to, że za nim przystępujemy do jakiegoś badania, musimy z głowy usunąć wszystko co wiemy, sądzimy o przedmiocie badania. Punkt wyjścia badania - na punkcie zerowym badania zakładamy że nic nie wiemy i dopiero wtedy badamy, dowiadujemy się. W ten sposób możemy wyprzeć się wszystkich założeń, uprzedzeń wiedzy potocznej która będzie przeszkadzała w badaniach, bo wierzymy naszej wiedzy potocznej i ona nas zwodzi.

Oznacza tym samym traktowanie przedmiotu badania tego co jest zewnętrzne wobec badacza. Eksperyment, obserwacja to są dobre metody badania. Introspekcja nie może być metodą poznania społecznego.

Trzeba zauważyć że Durkheim tworzy swoistą utopię, bo jak badacz ma zapomnieć o pewnych rzeczach? To są utopine założenia.

2 element dziedzictwa

Organicyzm - standardy poznania naukowego

3 element dorobku

Zasada szukania przyczyn zjawisk społecznych tylko i wyłącznie w innych zjawiskach społecznych.

Przyczyn zjawisk społecznych trzeba szukać w morfologii społecznej, a więc w tym w jaki sposób społeczeństwo jest zbudowane. Badać gęstość zaludnienia w danym terenie, procesy komunikacji i mediacji, sprawy związane z warunkami życia to są zjawiska społeczne i to one tłumaczą inne zjawiska społeczne. Zjawisk społecznych nie można wyjaśniać zjawiskami psychologicznymi.

Durkheim mówił wprost, że zjawiska samobójstwa nie da się wyjaśnić psychologicznie. Samobójstwo jest natomiast rezultatem określonego stanu społeczeństwa. Samobójstwo zmienia się w stosunku odwrotnym integracji społecznej. Im bardziej rozluźnione normy społeczne tym większa skłonność grup społecznych do popełnienia samobójstwa. Anomia - brakuje norm społecznych, regulacji, porządku określenia dla norm społecznych. Rasowy socjolog badając przemoc, handel ludźmi, badając jakość życia będzie szukał wyjaśnień społecznych.

4 element dorobku

Pierwszy autor który zaczął stosować rozbudowany warsztat analizy statystyczny socjologii.

Przesocjalizowana koncepcja człowieka - taki błąd w myślenia człowieka, że człowiek nie ma wolnej woli, myśli.

27.10.2014r. Temat: Przełom antypozytywistyczny

Wobec tego podejścia, stanowisk pozytywistów, bardzo wyraźnie sprzeciwił się nurt nazywany historyzmem. Przypuścił ogromną krytykę na pozytywistów.

Główną osobą jest Wilhelm Wintai.

Nie ma ten nurt nic wspólnego z badaniem wprawianym przez historyków.

Charakterystyczne cechy nurtu historycznego:

1. sprzeciw wobec atomizmu społecznego - tego co postulował Miles. Oni mówili, że nie da się zjawisk społecznych wyjaśnić wskazując stałe cechy jednostki. Nie ma cech które są uniwersalne dla człowieka zawsze i wszędzie.

1. sprzeciw wobec atomizmu oznacza zakwestionowanie uniwersalnej natury ludzkiej. Jakiekolwiek zdania ogólne w naukach społecznych, opisujące zdanie `człowiek' są błędne. Różne cechy człowieka ujawniają się w różnych warunkach, w różnym kontekście historycznym.
   Wskazywali więc na odrębność i osobliwość jednostek należących do różnych zbiorowości. Oznacza to, że bardzo wyraźnie zwracali uwagę na rolę kontekstu historycznego, w którym człowiek żyje i w którym człowiek funkcjonuje.
   Postulowali postawę pokory, skromności.

2. Wiedzy o człowieku współczesnym, albo ówczesnym nie należy uznawać jako uniwersalnej wiedzy o człowieku w ogóle.

3. Zalecenie metodologiczne: trzeba badać konkretne społeczeństwa i konkretnych ludzi, zwracać uwagę na rolę kontekstu historycznego.

4. Formułowanie wniosków o różnym stopniu ogólności. Nie formułować zdań uniwersalnych nauki, tylko zastanów się czy zdania z badań nie ograniczyć do tu i teraz. Wyraźnie trzymać się tego co zbadał badacz i nie uogólniać badań.

2. Kiedy mówimy o kontekście historycznym zachodzi synchroniczność zjawisk. Tworzą jakiś wspólny kontekst.

3. Bardzo silny nacisk na to, że działalność poznawcza jest działalnością historyczną. Ten kto poznaje, bada także działa w kontekście historycznym. Nie tylko przedmiot poznania jest ustawiony w kontekście, ale również badacz się w nim znajduje. Samo poznanie jest czynnością historyczną, wynikającą z kontekstu.

Wspólny mianownik tych cech: Akcent na znaczenie kontekstu występującego w danym miejscu i czasie.

Wilhelm Wilthay (lata 30 19 w, zmarł w 1 dekadzie XX wieku)

1. wskazywał wyraźnie na niekonsekwencje pozytywistów. Oczyszczali się ze wszystkiego z wyjątkiem przekonania że najlepszą metodą jest metoda podobna do przyrodników byli z tego powodu niekonsekwencje. Postulat metodycznej niewiedzy był przez nich nie stosowany.
   Jeżeli byśmy chcieli poważnie traktować dziedzictwo nauk przyrodniczych to nie powinniśmy przenosić metod, tylko dostosowywać.

2. Przyroda jest obca, a społeczeństwo bliskie człowiekowi.
   Wiltrhay był człowiekiem który reprezentował nurt antynaturalizm ontologicznym i metodologicznym.
   Naturalizm ontologiczny - przekonanie, że życie poszczególnego człowieka i życie społeczne jest przedłużeniem życia przyrodniczego, to jest w zasadzie biologia. Naturaliści mówili że życie rodzinne,
   Naturalizm metodologiczny - poznanie życia człowieka powinno wyglądać więc jak poznanie życia zwierząt. Co oznacza metoda na wzór metody przyrodniczej w naukach społecznych? Oznacza 2 rzeczy: założenie że mamy być zewnętrznymi obserwatorami bez uprzedzeń; poszukiwanie uniwersalnych prawidłowości. Te cechy konstytuują naturalizm metodologiczny.
   Wobec takiego sposobu myślenia Wilthay przypuszcza swój największy atak, to atakuje dlatego nazywamy go antynaturalistą ontologicznym i metodologicznym.

1. Życie ludzkie nie jest przejawem życia zwierzęcia, jest czymś innym. Wilthay mówi, że rozróżniamy 2 grupy nauk: nauki o przyrodzie i nauki o duchu. Specyfika życia społecznego jest taka, że dotyka nauki o duchu. Jest to historia, ekonomia, prawo, polityka, muzyka, religia, psychologia. Te nauki o duchu ich przedmiotem badania jest ludzkość - opisują ją, przedstawiają. Są czymś innym niż badanie przyrody.

2. Metoda powinna być tym samym inna.

3. specyfika nauk o duchu, humanistycznych - przedmiotem badania jest życie. Kiedy badamy człowieka i społeczeństwo nie działamy jak przyrodnik. Przedmiotem badania jest przeżywająca jednostka ludzka. Badają przeżycia człowieka, różne jego formy. Błędem dotychczasowej socjologii jest to, że podmiot poznania sprowadziła do robota i traktowała badanie świata jako czegoś zewnętrznego. Tymczasem przedmiot badań należy do tego samego świata. Najważniejszą z nauk dla Wilthaya była psychologia, nauka pomocnicza wobec historii. Chciał zrozumieć życie jednostki w konkretnym miejscu i w konkretnym czasie.
   Metody: pamiętniki, biografia, dokumenty osobiste, indywidualny wywiad pogłębiony.

4. Zwrócenie uwagi na to, że życie człowieka ulega obiektywizacji jego wyrazem życia są pewne trwałe struktury, takie jak religia, sztuka, filozofia. Wyrazy zmaterializowane życia i przeżycia. Kiedy badacz poznaje człowieka to często poznaje go `okrężną drogą', czyli poprzez poznawanie wyrazów życia - historii, religii, prawa, filozofii, architektury. Poznamy wytwory człowieka, wyrazy jego życia. Są to utrwalone ekspresje życiowe.
   Perspektywa hermeneutyczna
   Pojęcie interpretacji wytworów kulturowych. Poznajemy człowieka interpretując przejawy życia. Jest jednocześnie możliwa dzięki temu że nie jesteśmy zdystansowanym badaczem, mamy pewne wewnętrzne doświadczenie, przeżycia które umożliwiają nam zrozumienie tych wytworów kulturowych.

5. Wartość humanistyki tym samym polega na możliwości odniesienia się własnego doświadczenia. Możemy czerpać z własnego doświadczenia.
   Pojęcie rozumienie - jest najważniejszym narzędziem poznania w naukach humanistycznych. Przyrodoznawcy pozostaje obserwowanie zjawisk, ale prawdziwy badacz społeczny ma dostęp do tego co jest za tymi zjawiskami ukryte. To jest zaleta.
   2 sposoby rozumienia:

1. Rozumienie psychologiczne - czyli empatia. Dzięki empatii możemy wczuć się w doświadczenia drugiej osoby. Możemy przeżyć, wyobrazić sobie jej przeżycia.

2. Rozumienie hermeneutyczne - synonimem jest interpretacja. Możliwa dzięki temu, że dany fakt który badamy lokalizujemy w kontekście historycznym (oznacza także współczesność).

Istota przełomu antypozytywistycznego:

1. w tym przełomie mamy pierwszą radykalną deklaracje niezależności nauk humanistycznych od przyrodoznawstwa. Przedmiot poznania w naukach społecznych jest czymś innym niż w naukach przyrodniczych.

2. u pozytywistów główną metodą było wyjaśnianie. U antypozytywistów jest rozumienie.
   Nurt socjologii humanistycznej.

Przedstawicielami historyzmu obok Wilthaya są inni.

Rickerd Heinrich

Nie ma rozróżnienia na sprawy przyrodnicze i ducha. Przedmiot poznania w nauce jest jeden, ale to co konstytuuje daną naukę to jest metoda. Mówił, że nauki przyrodnicze to te nauki które szukają generalizacji, a nauki humanistyczne to te które indywidualizują.

Montetyczne nauki -

Idiograficzne nauki - opisującymi.

3.11.2014r.

Temat: Max Weber

Kojarzony jest z wieloma odmianami nauk społecznych - w Polsce z socjologią. Kojarzony też z rozwojem politologii. Był głównie akademikiem, ale nie stronił od polityki. Brał aktywny udział w życiu politycznym Niemiec. Publicysta o wielu zainteresowaniach. Zajmował się budowaniem i odkrywaniem specyfiki nowej odmiany nauki jaką była socjologia. Weber zaczynał budować metodologię socjologii wychodząc od historii.

Webera można uznać, za badawcza który znajdował się pomiędzy 2 dogmatami: obiektywistycznymi i subiektywistycznymi. Spojrzenie na nauki społeczne należy wypośrodkować i specjalnie nie wierzyć każdej ze szkół. Uznawał, że chłonne są wszelkiego nadzieje że pewnych prawidłowości nie można opisywać w taki sposób, który pozwoli określić zachowanie grup społecznych.

Socjologia, nauka społeczna zajmuje się ludźmi, którzy są nieprzewidywalni w związki z czym nie należy stosować porównania

Krytykował tych, którzy uważali że jakiekolwiek uogólnienia są niemożliwe w obrębie nauk społecznych. My możemy opisać coś więcej niż zjawiska. niesłuszne wg. Webera. Zbyt duże ograniczenie w naukach społecznych.

Niektóre dyscypliny, np. historia, mają stosować opisy i uogólnienia, ale nie wszystkie.

Odpowiedz na pytanie - w jaki sposób możemy opisywać zjawiska w życiu społecznym, pokazywać regularności, jakimi pojęciami mamy się posługiwać.

Teoria działania Maxa Webera

Weber wyróżnił 2 rodzaje pojęć oddających patrzenie na specyfikę funkcjonowania ludzi.

Zachowania - wszystkie rzeczy które robimy jako ludzie.

Działania - te zachowania, którym przypisujemy jakieś znaczenie. Np. tiki.

Wtedy kiedy nasze zachowanie wynika z naszej refleksji, coś chcemy przekazać zaczynamy znajdować się w sferze działań. Przypisujemy sens jakiemuś znaczeniu.

To znaczenie działań może posiadać sens 2 wymiarach:

- przypisać jakąś wartość - działanie które ma jakąś wartość.

- przypisać na jakiś cel - instrumentalne. Chcemy swoim działaniem osiągnąć jakiś cel.

Dla Webera życie społeczne jest przesiąknięte naszymi działaniami. Zabawa w życie społeczne polega na tym, aby zasłaniać prawdziwe intencje, okazywać. Nieustannie komunikujemy się między sobą. Pole zachowań, czyli to do którego nie przywiązujemy wagi, jest bardzo minimalne. Ludzie przypisują znaczenie prawie wszystkim swoim zachowaniom.

Kantologia metodologii

Jeżeli chcemy docierać do regularności w życiu społecznym to musi znać wartości bądź cele których badamy. Tylko znajomość tych wartości, celów pozwoli nam przewidywać ich zachowania i wartości. Problem jest taki, że ludzie rzadko kierują się 1 systemem wartości, rzadko mają uporządkowane swoje cele. Trudno jest to przewidzieć.

W związku z tym możemy mówić że nauki społeczne co najwyżej mogą przewidywać prawdopodobieństwo danego zachowania. Nigdy nie wiemy do jakich wartości w danej chwili jednostka się będzie odnosić i jakie zachowania będą się z tym wiązać.

Z tego założenia o tym, że podejmując jakieś działania przypisujemy jakiś cel, sens; wywodzi się inna refleksja. W przeciwieństwie do nauk przyrodniczych jesteśmy w stanie odkrywać sens jaki w życiu nadają jakieś przedmioty, podmioty. Badacze są w stanie zrozumieć opisującą ich rzeczywistość. Zrozumieć rzeczywistość to poznać rzeczywistość jaki nadają jej ludzie, społeczeństwo, jednostka. Możemy odtworzyć sens i cele jakie ludzie chcą osiągnąć przez swoje działania. Czyli, żeby dobrze poznać rzeczywistość społeczną musimy odkryć kulturowe podstawy jakiejś społeczności, bo to one są impulsami które wprawiają ludzi w ruch. Poznanie przez zrozumienie polega na próbie wcielenia się w aktorów społecznych, których próbujemy badać.

W porównaniu z naukami przyrodniczymi tracimy to, że nie możemy przewidywać występowania jakiś zjawisk (ludzie są nieprzewidywalni); ale jesteśmy w stanie odtworzyć sens rzeczywistości. Nauki społeczne powinny się koncentrować na odtworzeniu motywów które nami kierują do działania.

W związku z tym Weber uważał, żeby zrozumieć jakąś kulturę trzeba zrozumieć kody tej kultury, przekazy, w jaki sposób ludzie tworzą wyobrażenie o rzeczywistości itp. Te refleksje są bliskie etnometodologii, fenomenologi. Próba uchwycenia sensu jakie ludzie nadają otaczającej rzeczywistości.

W związku z tym co wiemy

Jakiego rodzaju uogólnień możemy dojść opisując życie społeczne?

Pojawia się pojęcie typ idealny zdaniem Webera zastępuje w naukach społecznych prawa. Są to pewne uproszczenia dot. rzeczywistości, powstałe na bazie obserwacji empirycznych; które zakładają że jakiś obszar życia społecznego jest w sposób intencjonalny zaplanowany. Idealizacja obszarów życia społecznego.

Możemy w toku wywodu badawczego możemy założyć, że istnieje idealny typ któremu przyświeca jedna klarowna idea. Typy idealne tworzymy wtedy, gdy zakładamy że za jakimś wycinkiem rzeczywistości istnieje jakiś cel. Upraszczamy, zakładamy że jest prostym projektem zaplanowanym do realizacji określonego celu. Dokonujemy idealizacji rzeczywistości; wiemy że te typy idealne nie istnieją w realnym świecie i tworzymy je po to żeby uporządkować nasz obszar rzeczywistości.

W polityce społecznej mówimy o modelach polityk społecznych i to są w większości odwołania do Webera. Zakładamy że można stworzyć, w odwołaniu do jakieś idei, spójny obraz polityki społecznej. Patrzymy jak ta polityka społeczna by wyglądała i odtwarzamy typ idealny.

Typ idealny pozwala na określenie dodatkowych czynników które wpływają na tworzenie się wycinka rzeczywistości. Odchylenie od typu idealnego pozwala zastanawiać się jakie inne czynniki wpływają na kształtowanie się rzeczywistości.

Weber był przeciwny postrzeganiu rzeczywistości jako kształtowanej przez 1 wiązkę przyczyn. Uważał że na rzeczywistość oddziaływuje bardzo wiele zmiennych, a typy idealne pozwalają tylko odkrywać wielobarwność rzeczywistości.

W związku z tym metoda dokonywania uogólnień podczas przeprowadzania badań:

- wymaga abyśmy zbierali na początku dane,

- tworzyli typy idealne które porządkują zebrane dane

- wykrywanie różnicy pomiędzy typami idealnymi a rzeczywistością

Żeby stworzyć typ idealnym musimy określić kryterium. Modele idealne wynikają z zainteresowań badawczych.

Podsumowanie:

Nie możemy przedstawić prawd w życiu społecznym, tylko możemy uogólniać pewne zachowania, tworzyć typy idealne. Przymierzać się do rzeczywistości i zastanawiać się dlaczego typy idealne tak różnią się od rzeczywistości.

Ta podstawowa metodologia służyła do badania wielu różnych aspektów życia społecznego. Zajmował się fenomenem

Stwierdził że można oddzielić analizę fenomenu władzy (zmuszanie ludzi do posłuszeństwa, aby zachowywali się zgodnie z rozkazami) od fenomenu panowania. Dlaczego ludzie są posłuszni władzy? W jaki sposób ludzie są skłonni słuchać się rozkazów innych. Refleksja na temat legitymizacji władzy, w jaki sposób ludzie dochodzą do wniosku że warto się słuchać.

3 typy panowania idealnego:

- posłuszeństwo wynikające z charyzmy jednostki - słuchają się bo jest charyzmatyczny lider, wszystko udaje mu się, nieustannie stawia się zadania i je realizuje. Oparty o osobiste cechy przywódcy. Jeżeli je utraci to system upada.

- panowanie tradycjonalne - wynikające z tradycji. Jestem posłuszny komuś ponieważ tak głosi tradycja. Decyduje tradycja, przekaz mniej lub bardziej sformalizowany komu służyć. Cechy osobowości władcy nie mają znaczenia.

- panowanie legalne - jestem posłuszny władzy ponieważ została nadana na mocy prawa. Prawo rozróżnia osoby które są prawdziwym władcą od uzurpatora. Jasny zestaw reguł, kontrolowanych przez system biurokratyczny.

Dostrzegał łącznie się tych typów. Poszczególne typy idealne w tej rzeczywistości się łączą.

W historii Azji widać że władzę zdobywano w inny sposób niż te 3 typy.

Mechanizm wzajemności - stymulowanie, dbanie o rozwój, dbanie aby jedzenie trafiało do każdego było wymienianie za bardzo duże posłuszeństwo. Należy kontrolować to, na ile te typy idealne pasują do rzeczywistości przez nas opisywane.

Pamiętać:

• nie możemy mówić o prawach kierujących życiem społecznych - możemy mówić o uogólnieniach, typach idealnych. Możemy odczytywać zamiary podejmowane przez jednostkę, zrozumienie cudzych intencji.

• mając typy idealne możemy porównywać ją z rzeczywistością i tłumaczyć odchylenia od rzeczywistości. Nie można zaplanować idealnego życia społecznego, przewidzieć zachowania. Ludzie mają wolną wolę, kierują się wieloma systemami wartości i to co nam zostanie, to przewidywanie prawdopodobieństwa jakiś zachowań. Jak planujemy jakieś działania to nie powinniśmy zakładać że się skończy 100% sukcesem - nie jesteśmy w stanie przewidywać jakichkolwiek zachowań.

17.11.2014r.

Temat: Marksizm a socjologia amerykańska

Marks

Miał znaczący wpływ na kształtowanie się nauk społecznych. Refleksja dot. podziałów społecznych.

Punktem wyjściowym była kwestia alienacji, czyli sytuacji w której człowiek współczesny nie jest w stanie odczuwać radości z życia, a przede wszystkim pracy. Człowiek nie jest właścicielem w społeczeństwie kapitalistycznym produktów które wytwarza, praca nie sprawia mu przyjemności i jest nie najlepiej wynagradzany. Ciężar, rzecz odcinająca od otaczającego świata.

Ta refleksja stanowiła źródło dalszych dociekań Marksa, usiłował odpowiedzieć co jest w społeczeństwie że tak strasznie odcina od świata pracy? Zaczął się przyglądać mechanizmom funkcjonowania społeczeństwa kapitalistycznego i w tym momencie przeszedł z analizy na poziomie mikro - jednostki, na poziom makro - sens funkcjonowania społeczeństwa kapitalistycznego.

Społeczeństwo kapitalistyczne

Konflikt jest immanentną cechą charakterystyczną społeczeństwa kapitalistycznego. Był przekonany, że logika funkcjonowania społeczeństwa doprowadzi je do upadku. Konflikt między proletariatem, a burżuazją. Te 2 klasy są w permanentnym konflikcie, mają sprzeczne interesy i stąd źródło niestabilności. System ten jest autodestrukcyjny, ponieważ burżuazja potrzebuje pracowników. Wraz z rozwojem kapitalizmu klasa posiadająca potrzebuje coraz większej liczby robotników, czyli doprowadza do powiększania się klasy która ma skrajny inny pogląd interesów. Więc zaczyna się budować świadomość klasowa, wzrasta świadomość sprzecznych interesów i są to czynniki prowadzące do rewolucji. W końcu robotnicy przeciwstawią się burżuazji.

U podstaw takiego patrzenia na świat leżał materializm. Materia determinuje kulturę, to w jaki sposób wytwarzamy warunkuje to co myślimy. Mamy na samym dole naturę, ona jest przetwarzana za pomocą technologii, która warunkuje stosunki produkcji.. Czyli każda technologii wymaga innej organizacji pracy. Sposób w jaki przetwarzamy naturę warunkuje nasze relacje w miejscu pracy, co się później przenosi na strukturę społeczną, która jest wg. Marksa jest strukturą klasową.

Władza i kultura która ma zapewnić legitymizację, czyli takie przekazy kultury, które mają stwarzać wrażenie że porządek jest naturalny, jedyny słuszny; aby aparat represji nie musiał być zbyt często stosowany.

Projekt Marksa zakładał zakończenie alienacji robotników poprzez dokonanie rewolucji i nastanie społeczeństwa komunistycznego. Stwierdził, że nie może w wyniku rewolucji dojść do zmiany produkcji. Należy więc znieść własność środków produkcji, nie będzie konfliktów, różnic.

Materializm - struktury społeczne, kultura są uwarunkowane czynnikami materialnymi.

Materializm historyczny - żeby dobrze opisywać życie społeczne trzeba badać w jakim okresie historycznym żyje. Technologia w miarę upływu czasu się rozwija, co rozwija relacje społeczne. TO w jaki sposób materia oddziałuje na nasze preferencje. Żeby zrozumieć funkcjonowanie społeczeństwa musimy wiedzieć w jakim otoczeniu żyjemy, jakie technologie wykorzystujemy. Dokładnie określić w jakim czasie, na jakim etapie rozwoju funkcjonuje badane społeczeństwo.

Był przeciwnikiem tezy, że istnieje jednorodna natura człowieka. Ludzie zawsze są kształtowani przez materię, więc nie ma uniwersalnych praw kierujących człowiekiem. Określić prawa historii - jak całe struktury się przekształcają.

Przeciwstawiał się pozytywizmowi - czyli badaniu tych rzeczy które poddają się obserwacji. Uważał, że nie dotkniemy nigdy społeczeństwa kapitalistycznego, ale ono jest i uosabia się w zestawie zachowań. Logika społeczeństwa dominuje, którą możemy jedynie odtwarzać na podstawie zachowań. Docieranie do istoty zjawisk, esencji.

Marks posługiwał się pojęciem modelu idealnego przy czym był to inny sposób rozumienia. Według Webera, te narzędzia nie istnieją, aby ją ujednolicić tworzy się typ idealny ale w życiu społecznym nie ma takiego typu. Życie jest chaotyczne. Dla naukowcyh potrzeb uogólniamy.

Marks uważał że idealne typy społeczeństwa kapitalistycznego istniało w Anglii, realnie istnieją w Anglii. Intensywnie badał Angielskie społeczeństwo i gospodarkę. W innych społeczeństwach pojawiają się zanieczyszczone formy, nie są to czyste typy. Typy idealne nie były tylko narzędziem analitycznym, sztucznym tworem do poznania rzeczywistości, ale są realnie istniejącymi pytaniem.

Celem poznania naukowego jest odtwarzanie tych typów idealnych, pokazywanie jak społeczeństwa ewoluują. Pokazywał to, że konflikt społeczny z każdą fazą rozwoju jest coraz mocniejszy.

Jakie to ma implikacje dla badań społecznych?

Marksizm stawiał ciekawe pytania badawcze - losu kapitalizmu i roli polityki społecznej. Jak to należy postrzegać? Odrzucał podwspółczesna polityka społeczna, bo przez politykę społeczną opóźniamy rewolucję.

Wielu Marksistów pogodziło się z tym, że nie będzie rewolucji w związku z tym należy rozwijać politykę społeczną aby polepszyć dobrobyt klasy robotniczej, klasy niższej.

W latach 70 wysyp analiz - czy mamy społeczeństwo bezklasowe? Czy kapitalizm może być społeczeństwem bezklasowym?

Klause Offe, Haber

Przełożenie konfliktów gospodarczych na konflikty społeczne. Osiągnięto społeczeństwo bezklasowe, ale całe te napięcie zostało przeniesione na państwo opiekuńcze, które z funkcji kontrolnej przejęło funkcję stabilizującym. Konflikt pomiędzy interesami pojedynczych obywateli a systemem społecznym. Chcieli coraz więcej od państwa. Apetyty rosły, środki spadały. Przez Marksistów został opisany kryzys państwa dobrobytów. Ceną płaconą za stabilność systemu kapitalistycznego jest przeciążenie funkcji państwa, wielkie oczekiwania wobec struktur państwowych, wobec państwa dobrobytu.

Drugi nurt krytycznych nauk społecznych

Wychodziły z obserwacji Marksa że kultura jest elementem legitymizującym porządek kapitalistyczny, że za jego pomocą system kapitalistyczny funkcjonuje. Rola kultury.

Szkoła Franfurdzka

W jaki sposób kultura masowa kreuje preferencje obywateli i w jaki sposób je tak kształtuje, że uznają rzeczywistość za naturalną. Przemoc symboliczna. W społeczeństwie bezklasowym, pod względem bezklasowym, że nie istniały konflikty z podziałem ról, to co było istotą podziału klasowego to nie jest kwestia tego kto co ma, a tego kto nad kim ma władze.

Pokazanie, że u Marksa nie tyle chodziło o wykazanie w jaki sposób materia wpływa na podziały społeczne, tylko w jaki sposób podziały społeczne (różna siła władzy) oddziaływuje na kontrolę.

Polityka społeczna musi zwracać uwagę na wszystkie te sposoby w jakich struktury władzy są odtwarzane. Zajmujmy się też polityką edukacyjną, że część podziałów może wynikać z przekształceń symbolicznej.

Amerykańska socjologia

Ważny jest empiryzm, poznawanie i opisywanie namacalnych faktów.

Zbiorowość terytorialna - grupa ludzi zamieszkująca tą samą przestrzeń.

Wspólnota - grupa ludzi łącząca silne więzi.

Inspiracje czerpali z antropologii społecznej. Częśc z nich przenosiło się ze stanów zjednoczonych do Azji. Opisywali prymitywne społeczności do analizy współczesnych im rozwiniętych społecznych.

Te same techniki mogą być stosowane względem prymitywnych plemion jak i rozwiniętych społeczności lokalnych USA. Intensywne, długotrwałe badania terenowe. Latami mieszkali w miastach w których badali, chcieli opisać wszystkie wymiary takich społeczności. Pokazać wszystkie aspekty żeby na tej podstawie móc powiedziec o całym społeczeństwie amerykańskim.

Jednakże jak przyjrzymy się ich analizą to dostrzeżmy dominujący temat - wpływ modernizacji.

Teorie dezorganizacji społecznych wywodzą się z amerykańskiej socjologii opisowej. Jak małe społeczności reagują na proces industrializacji, urbanizacji. Opisywanie ostatnich momentów funkcjonowania małych miejscowości które podlegają presji, zmiany organizacji.

Proces dezorganizacji i reorganizacji - to ich interesował.

Co z tego że mieszkamy w dużych miastach skoro nie znamy wspólnoty? Nie wiemy o sąsiadach nic. Dla socjologów była kluczowa kwestia jak jest utrzymywany porządek społeczny. Odkrywanie mechanizmów kontrolujących duże wspólnoty miejskie.

Polityka społeczna

W ostatnich 20 latach mamy wzrost zainteresowania tego, w jaki sposób cechy społeczności lokalnych wpływają na jakość usług społecznych. Z jakiś powodów pomoc społeczna działa inaczej w Warszawie, w Białymstoku i na tą różnorodność funkcjonowania wpływają cechy lokalnych społeczności. Ta obserwacja, którą doktor Thaiss popchnęła do zastanowienia się, nad cechami społeczności lokalnych a jakości usług społecznych.

Kapitał społeczny - jakość i cechy charakterystyczne więzi społecznych. Tam gdzie ludzie się znają instytucje państwowe lepiej funkcjonują. Jakoś społeczności lokalnej ma znaczenie.

W badaniach polityki społecznej zaczęto dokładnie analizować pod kątem pragmatycznym jakie cechy społeczności lokalnej wpływają na jakość funkcjonowania programów społecznych?

Odniesienia na pograniczu badań polityki społecznej do antropologii społecznej

Interesowanie się w jaki sposób te wspólnoty budują swoje postrzeganie świata, aby nie czuć zmarginalizowania. Badania subkultury grup osób wykluczonych.

Manipulacja kulturą pozwala ludziom przeżyć. Bajkowy świat ludzi biednych służy im do tego aby radzić sobie z sytuacją wykluczenia, wyłączenia z głównego nurtu życia społecznego.

Techniki antropologii

Technika zanurzenia - spędzanie dłuższego czasu z jakąś grupą. Żeby poznać kulturę trzeba się stać użytkownikiem tej kultury.

Kiedy lepiej zrozumiemy tą kulturę to lepiej ta kultura kształtuje preferencje, oczekiwania takich osób. Zrozumiemy dlaczego programy mające wyciągać takich ludzi z opresji, często nie działają.

Antropologiczne wycieczki się przydają, bo pozwalają odtworzyć w jaki sposób ludzie zmarginalizowani widzą swoją rzeczywistość. Programy są niedostosowane do specyfiki kulturowej.

24.11.2014r.

Temat: Metodologia w ujęciu Floriana Znanieckiego i jego współczynnik humanistyczny. Problem „Koła Wiedeńskiego”.

Florian Znaniecki

Żył w wieku XIX. Wyemigrował w latach 30 do USA i tam prowadził barwne życie. Główne jego dzieło i Wiliama Thomasa 1918r. z którym wiążemy jego postać. Chłop polski w Ameryce książka poświęcona badaniu emigrantów. Była to 1 naukowa ksiażka oparta o nowym typie źródeł: na listach i pamiętnikach migrujących do USA chłopów z polski.

Z metodologicznego punktu widzenia najważniejsze rzeczy są zawarte w przedmowie do książki.

1. To podejście przyjmowane przez tych 2 mieści się w gruncie socjologii humanistycznej, rozumiejącej. Znaniecki podkreślał, że to co badali, przedmiotem ich badań są wartości. Chodziło im, kiedy badają wartości badają de facto kulturę. Przedmiotem badań była kultura. Kiedy używali pojęcia wartości to mówili, że wartości to są wytwory działalności ludzkiej, które posiadają dla ludzi jakieś znaczenie i są związane z postawami ludzi. Znaczenie przejawia się tym że wytwarza jakieś postawy ludzkie. „Ziemia” jest wartością bo wywołuje jakieś postawy. Ważne, bo to odróżnia od pozytywistów.

2. Silnie się skupiali na socjotechnika - pewne rodzaje wywierania wpływu na ludzi, zmieniania ludzi na lepsze. Socjologia miała być podstawą techniki społecznej, najstarszą formą socjotechniki jest zakazywanie i nakazywanie. Oni tworzą nowszą formę socjotechniki, czyli praktyczną socjologię. Zadaniem socjologów jest szukanie praw przyczynowych - jakie są związki przyczynowo-skutkowe. Na ich podstawie kierowali życiem społecznym. Jeżeli będziemy znać prawa przyczynowe mówiące o źródłach to dzięki tej wiedzy będziemy ją mogli wykorzystywać w polityce społecznej. Ta socjotechnika powiadali że to jest socjologia działaczy, przedsiębiorców, dyplomatów, reformatorów w tym sensie że mając tą wiedzę naukową można ją przedkładać na lepsze działania społeczne.

3. Wskazanie 2 podstawowych kategorii które wyznaczają przedmiot badań społecznych. Socjolog bada 2 rzeczy:

1. Wartość społeczna - są to obiektywne, kulturalne (kulturowe) elementy życia społecznego. Wartość społeczna jest to taki przedmiot który posiada empiryczną treść, który jest dostępny członkom pewnej grupy społecznej i posiada pewne znaczenie ze względu na które może stać się przedmiotem czynności. Znaczenia tych wartości ujawniają się gdy rozpatrujemy je w związku z czynnościami ludzkimi. Trzeba badać pary, w połączeniu te dwie rzeczy: wartość i czynność. Tomas i Znaniecki mówią: badacza nie interesuje jakaś obiektywna rzeczywistość (fizyczna), ale to co ludzi skłania do pewnych czynności, pewnych działań.

2. Postawy - to proces jednostkowej świadomości, który określa możliwą lub rzeczywistą działalność w życiu jednostki. Przykład: głód zmusza do zjedzenia żywności.

4. Kategoria instytucji. Oprócz badania wartości i postaw powinniśmy jako badacze koncentrować się na badaniu instytucji. Jeżeli badamy życie konkretnej grupy społecznej to znajdujemy szczególny rodzaj wartości - instytucje. Instytucje to ustalone w społeczeństwie reguły zachowania.
   Przykład: dom. Odniesienie do czynności to będzie np. chęć posiadania, zbudowania, kupienia. Wybór, dbałość. Tutaj badacz powinien skupiać się na relacji wartość - postawy. Dom - postawy.
   Instytucja jako ustalone w społeczeństwie reguły zachowania, to będą: poszanowanie własności, ochrona domu, sąsiedztwo. Ustalone wzory zachowań wokół określonej wartości.

5. Kategorie współczynnika humanistycznego. Jan Szczepański mówi że są 2 aspekty tego współczynnika.

1. Interpretacja ontologiczna (odnosi się do bytu) - mamy na myśli jaki świat jest, czym świat jest.
   Istotą kultury są znaczenia nadawane różnym rzeczom przez ludzi. To ma istotne znaczenie dla ustalenia co badacz bada. W naukach społecznych badamy de facto doświadczenia ludzi, które tworzą obiektywną rzeczywistość. Tym jaki był dany historycznym osobnikom jaki go doświadczali. Dane badacze kultury są zawsze danymi czyimś, nigdy niczyimi. tę istotną cechę nazywamy współczynnikiem humanistycznym. Dane jako przedmioty teoretycznej refleksji badacza należą do czyjegoś aktywnego doświadczenia.

2. Interpretacja metodologiczna - reguła badań. Nakazuje badaczowi uwzględnienie znaczenia lub ważności jakie pewnym przedmiotom lub czynnością nadają ludzie w określonych zbiorowościach. Jako badacz patrzymy na zjawisko oczami ludzi, którzy go doświadczają. Nie możemy zrezygnować z subiektywnych odczuć, spojrzenia ludzi na daną sytuację.

6. Znaniecki kładł nacisk na indukcję analityczną - badacz kiedy przeprowadza badania powinien używać uogólnień. Oznacza tyle, że mamy pogłębiać rozumienie przypadków typowych.

7. Bardzo silna preferencja dla metod obserwacyjnych. To docenienie obserwacji jest spójne z tymi teoretycznymi założeniami. Jeżeli mamy patrzeć jak postawy wpływają na kogoś to dobrą metodą jest obserwacje. Musimy wziąć pod uwagę czym dane rzeczy są w doświadczeniu i jak ludzie do pewnych wartości dochodzą.

8. Na drugim miejscu, za obserwacją, stawiał metodę badawczą opartą na wykorzystaniu spisanych dokumentów, w szczególności korespondencja prywatna, wszelkie spontaniczne i nie spontaniczne powstałe dokumenty. Najbardziej cenił autobiografie, ale też ustawy, rozporządzenia, propagandy. Nie cenił metod kwestionariuszowych, bo są to wyrwane z kontekstu deklaracje.

Temat: Neopozytywizm i neopozytywizm Koła Wiedeńskiego.

Koło Wiedeńskie to nie była grupa socjologów, a filozofów działająca w latach 20 i 30 w Wiedniu. Czołowa postać to był Moric Schlik, Rudolf Carna, Otto Noilad.

Najważniejszy jest postulat: żeby nauka była czystym opisem faktów empirycznych. Ma wyłącznie konstatować, stwierdzać, opisywać. Wszelkie pytania zaczynające się od `dlaczego' nie ma dla nich miejsca w socjologii. Pytanie o przyczyny to są spekulacje, sprawy nienaukowe, metafizyczne. Mieli postulat uwolnienia nauki od spekulacji, czczego filozofowania. Nauka powinna tylko opisywać fakty empiryczne.

Koncepcja danych zmysłowych - zgodnie z tą koncepcją, świat składa się tylko ze zmysłowych wrażeń. Synonim - elementy. W szczególności w doświadczeniu człowiek nie może wyjść poza wrażenia zmysłowe. Nie możemy na podstawie obserwacji doświadczeń, orzekać o zewnętrznym świecie bo to co nazywamy `rzeczami' są powiązaniami wrażeń. Ciała, rzeczy są to symbole pewnych grup wrażeń. Zadaniem nauki jest wyodrębnienie prostych czynników.

Zagadnienie zdań protokolarnych

Jeżeli chcemy opisywać te własne elementarne wrażenia to możemy formułować tylko i wyłącznie proste zdania, które zdają sprawę z najprostszego doświadczenia. „Pies szczeka”, „w pokoju jest ciemno”. Każde sensowne zdanie powinno składać się ze zdań protokolarnych i powinno być weryfikowalne empirycznie.

Jaki problem? Z czasem filozofowie spierali się z sobą, czy taki sposób prowadzenia badań, które opierają się na zdaniach protokolarnych jest słuszny?

- prawdziwość tych zdań protokolarnych często zależy od konkretnych warunków, nie jest czymś absolutnym.

- Każde zdanie w takim razie powinno wymagać ciągłej analizie

- takie twierdzenie, że „świat trzeba opisywać zdaniami protokolarnymi”, nie jest zdaniem protokolarnym. Jest to pewna metafizyka.

Pokazanie że te wyobrażenie o bardzo czystej nauce, wolnej od założeń, precyzyjnej jest niemożliwe bo same założenia są sprzeczne, nierealizowalne, rzeczywistość jest bardziej złożona niż tego typu postulaty.

Temat: dziedzictwo koła wiedeńskiego - neopozytywizm

To jest takie podejście, które silnie nawiązuje do ideałów koła wiedeńskiego oraz do wczesnego pozytywizmu.

Z tym klasycznym pozytywizmem łączy neopozytywistów nacisk na bardzo precyzyjny język opisów. Kolejną cechą wspólną jest odrzucanie wszelkich twierdzeń metafizycznych. Bardzo silny nacisk na traktowanie życia społecznego, zjawisk społecznych jako rzeczy. Silny postulat niezaangażowania w nauki.

To co odróżnia neopozytywizm od starego pozytywizmu to to: że neopozytywiści chcieli stosunkowo ograniczonych badań społecznych. Ograniczonych tylko do tego co się da empirycznie zweryfikować. Ważne są badania ilościowe.

- bardzo silny nacisk na badanie zachowań jednostek. Zbliża się to do behawioralizmu.

- całkowite wyjęcie badanych zjawisk z kontekstu historycznego, a więc ahistoryzm.

To jest podejście, które w polityce społecznej jest ciągle dominującym podejściem. Od lat 50 w USA było bardzo rozwiązane. To są takie podejścia, które z elementów ilościowych związanych z konceptualizacją, doboru zmiennych, pomiarów.

1.12.2014r. Temat: Eksplozja paradygmatów

Po II wojnie światowej nastąpiło postępujące zwątpienie w możliwość obiektywnego poznania świata, które doprowadziło większość państw do konstruktywizmu. Do lat 90 takie zamieszanie ontologiczne trwało. Teraz to nieco lepiej wygląda.

Dominacja nuty antypozytywistycznych.

Obiektywizm

Zaczęto kwestionować, że w zależności od badacza niektórzy uważali że cały świat jest wytworem naszego umysłu. Realność świata podtrzymywana przez nasze interakcje.. Bądź świat obiektywny istnieje, ale nie mamy narzędzi aby go poznać.

Jako badacze nie jesteśmy w stanie tych nałości interpretacyjnych zetrzeć w całości.

Wiązało się to z kryzysem nauk społecznych. Wraz z nastaniem oświecenia przyszło, w oparciu o rozum i empirie jesteśmy w stanie poznać świat, go kontrolować. Po 2 wojnie światowej zakwestionowano możliwości jakiejkolwiek obiektywnej analizy zachowań. Nastąpiło bardzo silne zwątpienie w możliwości społeczne.

Wraz z rozwojem fizyki kwantowej, okazało się że też w naukach przyrodniczych niepewność, nieprzewidywalność, zakłucanie świata przed dokonywanie pomiarów jest czymś realnym. Ta materia okazała się też trudna do opisania, prawa trudne do przedstawienia. W związku z tym od II wojny światowej w naukach społecznych zapadła trwoga i każdy na swój sposób próbował sobie radzić.

Wszyscy poważniejsi badacze zaczęli stawiać sobie pytania: co badać i jak badać? Cofnięto się z poziomu dywagacji stricte metodologicznej, do dywagacji ontologicznej.

2 stanowiska:

- uważanie realnych rzeczy za te które są realne

- istnieje realność niezależnie od naszego postrzegania, ale ona jest bardzo silnie zniekształcona przez badanie.

Większość badaczy po II wojnie światowej uważali, że to czym się powinniśmy zajmować to wzajemne przeżywanie rzeczywistości. To tworzy społeczeństwo. Chodziło o intersubiektywność - to co wspólnie uzgadniamy, element wspólnego postrzegania rzeczywistości. Badanie tego jakie rzeczywistości wytwarzamy, z czego się składają. Badanie różnych światów społecznych, stosowanie zanurzenie, odtwarzanie. Oraz mechanizmy utrzymywania tej realności - jak na co dzień nadajemy sens rzeczywistości. Badacze postrzegali człowieka, jako istotę które pragnie sensu, budowania realności i sensu.

Wcześniej uważano, że powodem dla którego żyjemy w społeczeństwach jest korzyść. Jednostki nie są samowystarczalne, nie przeżyjemy bez innych, wobec czego wchodzimy w interakcje, nawiązujemy interesy bo jest to w naszym interesie. Element życia społecznego który zaspokaja nasze potrzeby.

Po II wojno uznano, że być może sensowna jest teza, że świat spełnia jakieś funkcje, ale podkreślamy funkcję budowania sensu, poczucia realności. Życie społeczne jest tak ważne bo dzięki niemu dowiadujemy się czym jest świat, jak mamy funkcjonować. Ma stabilizować.

Odrzucenie założenie Webera, że można kontrolować wpływ własnych wartości na postrzeganie świata. Weber stwierdził że wartości mają znaczenie w poznaniu. Określają pole zainteresowań, co chcemy badać. Uważał, że jeżeli będziemy uważni to jesteśmy w stanie opisać stopień wpływu tych wartości na nasze badanie. uznano je za naiwne, bo elementem intersubiektywnego poznania świata, wartości wiążą się z pojawieniem się pojęć kalek. Zaczęto uważać, że badacz nigdy nie może w pełni wyjść spoza swój obszar badawczy, bo nigdy do końca nie wie czy rzeczy są całkowicie obiektywne, czy może są wytworem kultury. Każde badanie naukowe jest skażone intersubiektywnością, pewnym nieuświadomionym uprzedzeniem, ukierunkowaniem na pewne problemy. Klasyczni badania nierówności społecznych uważali się za bardzo wrażliwych społecznych, analizowani nierówności społeczne. Nie badali jednak płci kulturowej, która różnicuje szanse społeczne. W ogóle nie było dyskusji na temat kobiet. Nie uważali tego za sensowne.

Badacze też są użytkownikami jakiejś kultury i nigdy do końca nie są w stanie

Wielu badaczy zaczęło uważać poznanie naukowe za jako jedno ze sposobów poznania. Bardziej chaotyczny opis świata ma każda osoba. Po II wojnie światowej badacze zaczęli pytać się, że jeżeli nie są w stanie dotrzeć do obiektywności, to jak można powiedzieć że jego poznanie jest lepsze od innej osoby? W skrajnym wydaniu kryzysu po II wojnie światowej, niektórzy stwierdzili że wszystkie poznania są właściwe sobie równie. Nie mamy punktu odniesienia. Z tym problemem nauki społeczne do dzisiaj w znacznym stopniu pozostają.

Jak badać?

Głównie nastąpił zwrot w kierunku technik jakościowych i technik ilościowych, bo główną sferą zainteresowania stała się sfera symboliczna. Zainteresowanie treścią przekazów, którymi sobie komunikujemy i sposoby. Dużo analizy, wywiadów. Tylko intersubiektywność jest nam dostępna, najważniejszym elementem życia jest podtrzymywania realności wobec czego należy badać techniki podtrzymywania realności. Koncentracja na narracji i dyskursie (jak my sobie opowiadamy o rzeczywistości).

Zaczęto zwracać uwagę i opisywać wpływ badacza na otoczenie. Metodologia zaangażowania. Badacze stwierdzili, że jeżeli nie jestem jako badacz zdolny odseparować swoich wartości od badania i zawsze akt badania będzie wpływał na rzeczywistość to mogę w związku z tym mówić, że przeprowadzam badania, żeby doprowadzić do czegoś. Zdaniem niektórych jest to bardziej szczerze niż te, które udają obiektywność.

Zaczęło ludzi interesować przekaz symboliczny i rola badacza względem przedmiotu badanego. To jest jedna z dość popularnych opcji, szczególnie w latach 60.

Chociaż z jednej strony można powiedzieć, że takie spojrzenie (podkreślenie intersubiektywności) może zwiastować to że mamy do czynienia z nauką do wyzwolenia to jednak wśród tych wielu paradygmatów po II wojnie światowej, z nich wyłaniał się kryzys indywidualizmu. Wszystkie działania społeczne, procesy społeczne możemy sprowadzić do sumy działań pojedynczych jednostek. My w ujęciu tych nowych perspektyw możemy dokonywać pojedynczych zmian. Zdarzają się jednostki, które miały wyjątkowy wpływ.. Ale większość z nas ma minimalny wpływ na przekaz kulturowy, to ona nas kształtuje. Nasza obsesja na punkcje indywidualizmu (ja, moje) to jest pewna kalka kulturowa. My jesteśmy poprzez oglądanie bajek, słuchanie innych, budujemy przekonanie że normą jest myślenie, że ja jestem najważniejszy. To jest kalka kultury. Właśnie takie spojrzenie, podkreślanie tego wymiaru intersubiektywnego, że mamy mały wpływ na to co robimy z kulturą, przemawia za tym aby skłaniać się w kierunku holizmu. Jest coś ponad jednostką, koncentracja na treściach kulturowych. Mamy idealizm, przeciwieństwo Marksa. W tym ujęciu najpierw są kultury, dogadujemy się jaka jest rzeczywistość i walczymy z materią aby ona się do nas dopasowała.

Gooldner i Kuhn

Gooldner uważał, że bardzo wielu badaczy opiera swoje badania na zakłóconych założeniach.

Kuhn - odrzucił tezę o kumulacyjnym rozwoju nauki. Że ktoś coś wymyślił, wiedza narasta, kumuluje się, stawiamy tezę, weryfikujemy je. W naukach przyrodniczych mamy do czynienia z wybuchem paradygmatu.

Paradygmat to przekonanie co należy badać, w jaki sposób przeprowadzać badania, jak wyniki interpretować.

Kuhn doszedł do wniosku że należy świat w inny sposób interpretować. Życie społeczne nie jest spójne. Mamy wiele różnych mikroświatów codziennych i ludzie przeskakują z różnych realności.

Źródłem włądzy jest kultura. Sfera symboliczna nas kontroluje. To że komunikujemy się za pomocą języka. Nasze poznanie jest ograniczone naszym językiem, nie możemy wyjść poza niego.

Fukou

Dyskurs jest władzą i bez sensu jest stawiać pytanie kto za tym stoi. Władza w społeczeństwie jest bezosobowa. Wszyscy znajdujemy się we władzy kultury.

Jeżeli dyskurs nami rządzi, jeżeli jesteśmy nośnikami jakiejś kultury to oznacza o koniec marzenia o wyzwoleniu jednostki. Polityka społeczna opiera się o marzeniu że będzie lepiej. W momencie gdy dochodzimy do wniosku, że emancypacja jest możliwa. Gdy pojawia się nowa norma pojawia się nowy problem. My np. wyzwalając kobiet zaczęliśmy ograniczać mężczyzny. Zawsze norma wiąże się z wytworzeniem dewianta. Każdy ruch mający coś zmienić, kogoś wyzwolić będzie kogoś ograniczał. Fukou mówił że emancypacja jest względem jakiejś wartości, odwołując się do jakich wartości propagujemy inne wartości. Nie ma lepszych światów, są inne. To było dla polityki społecznej nieprzyjemne stwierdzenie.

Zderzenie nowej ze starą lewicą

To środowisko spotkało się z krytyką ze strony starej lewicy, no bo okazało się, że każdy porządek społeczny jest równy sobie wart, że nie ma postępu, emancypacji. Te działania, które mają doprowadzenia do zmiany społecznej są reprodukcją zmiany. System skierowany na ułatwienie reprodukcji. Nie chodzi o zmianę, a podtrzymanie trwałości jakiegoś systemu.

Habermas

Zarzucił on, że zapomnieli o tym że materia się liczy. Że jak ktoś jest biedny i głoduje, to uczucie biedy nie jest interpretowane przez tysiące interpretacji kulturowych. Jest to uniwersalnie dotkliwa rzecz. Są rzeczy które nie wymagają tak szerokiej interpretacji kultury. Głód jako rzecz obiektywna, która prowadzi do śmierci. Więc nie można wszystkiego sprowadzać do wymiaru symbolicznego. Jest on możliwy, ale możemy na niego w sposób krytyczny spojrzeć. Powinniśmy podejmować wysiłek w kierunku oceniania różnych wartości. Włożył w ogromny wysiłek w stworzeniu logiki komunikacyjnej - swobodna rozmowa w dochodzeniu jakie warunki są lepsze. Jesteśmy w stanie tworzyć mechanizmy które pozwalają nam się dystansować do świata symbolicznego. Możemy kontrolować swój wpływ na proces badawczy.

Wniosek: powinniśmy w proces badawczy włączać różne perspektywy.

Jeżeli prawdą jest, że badacze badając ubóstwo bardzo często, nieświadomie zakrzywiają swoje poznanie. Żeby dojść do źródeł to trzeba włączyć w proces badawczy przedmiot badawczy. Niech moje analizy będą przedstawione osobą które badam. Pozwoli to na powiedzenie, na ile obraz ich życia różni się od ich interpretacji. Wprowadzanie wieloperspektywistości.

Pear Burgier

Obudził z konstruktywizmu w naukach społecznych. Proste tezy. Intersubiektywność, kultura jest bardzo ważna. To w jaki sposób my budujemy poczucie rzeczywistości jest bardzo ważne. Materia też wpływa na kulturę, że odczuwamy głód, strach, ból są to rzeczy które pojawiają się niezależnie od kultur. Dobre badanie społeczne musi poruszać się na polu obiektywne i subiektywne.

Zajmował się analizą systemu edukacyjnego. Pokazywał w jaki sposób struktury klasowe są odtwarzane o kompetencje materialne??? Nierówności zaczęły być odtwarzane na poziomie kulturowym. Kontrolę nad systemem edukacyjnym miały klasy wyższe, które posługiwały się wyższą kulturą klasową, która nie była dostępna dla wszystkich Francuzów. To o jakich rzeczach mówimy, w jaki sposób stanowi kapitał kulturowy. Decyduje to o naszej pozycji w życiu społecznym. Dominacja może dotyczyć zasobu jakim jest kultura i ona wpływa na świat materialny. Można wykorzystać struktury materialne aby uzyskać wyższą pozycję społeczną.

Habitus - podstawowe struktury poznawcze które uzyskujemy w procesie socjalizacji. Jak postrzegać świat, na co zwracać uwagę, w jaki sposób, na co zwracamy uwagę, co uznajemy za interesujące.

Przeprowadzał głębokie badania bardzo dziwnych rzeczy, jak zdjęcia, ustawienie rzeczy w mieszkaniu.

Habitusy nami rządzą, które różnią poszczególne grupy społeczne. Wysiłek wspięcia się po drabinie warstw wiąże się z wyrugowaniem starego habitusu i nabycie nowego w życiu dorosłym.

Powinniśmy się zajmować klasycznymi sprawami: dobrym materiałem, dystrybucją dóbr, zabezpieczeniami. Nie należy zapominać i poszerzać politykę społeczną o ten wątek kulturowy. Kultura, symbole to też jest zasób. Jeżeli podwyższamy kompetencje kulturowe dzieci z najniższych warstw to zwiększamy im szansę na życie w lepszej kulturze.

Umiejętność sprawnego łącznia refleksji materialnej nad światem idei i norm?

8.12.2014r.

Podsumowanie

Jeżeli spojrzymy na rozwój metodologii w porządku chronologicznym i na rozwijaną argumentacje w nauk społecznych i uznamy że ostatnią większą teorią był konstruktywizm to można stwierdzić że te spojrzenie antypozytywistyczne w jakiś sposób zwyciężyło.

Konstruktywizm postawił przed naukami społecznymi ogromne wyzwanie.

Dokonując wyborów metodologicznych dokonujemy bardzo ważnych wyborów jak postrzegamy świat społeczny, co jest realne, co możemy poznać.

Nie chodzi tylko o wyjaśnienie genezy i funkcji genezy. Dlaczego coś powstało - opowiedzmy historie danego zjawiska. Po co coś powstało - pytanie o funkcje.

Powinniśmy znać metody, sposoby wpływania na środowisko.

TO co nas interesuje to ukierunkowanie zmian społecznych. Chcemy aby dana grupa poruszała się we wskazanym przez nas kierunku. Jest to trudne. Weber powiedział: ponieważ pracujemy na ludziach posiadających wolną wolę trudno byśmy mieli pewność że nasze działania odniosą sukces.

W związku z tym, trzeba pamiętać że działania praktyków społecznych przypomina oddziaływanie z teorii kwantowej - ludzie podobni są do cząstek elementarnych, które są nieprzewidywalne.

Kluczową rzeczą którą można odnaleźć w naukach społecznych jest napięcie pomiędzy podmiotem sprawczym a przedmiotem (strukturą).
Pytanie: czy dominującą rolę w kształtowaniu porządku społecznego ma wolna, racjonalna, świadoma wola?

Jeżeli przyjmiemy że w życiu społecznym liczy się podmiot to dla nas jest to jakimś planem, który realizujemy. Nie ma nadpodmiotu który kształtuje całe życie społeczne, tylko tworzone jest przez wszystkie jednostki. Tworzona przez świadomą społeczność.

Gdy dominuje struktura, to życie społeczne jest kształtowane przez inne czynniki, związane z materią. Kształt społeczeństw może zależeć w jakie dobra naturalne są wyposażone społeczeństwa, w jakim środowisku występują. To w jaki sposób wydobywamy surowce determinuje strukturę społeczną: powiedział Marks. Jesteśmy społeczeństwem informatycznym i to kształtuje nasze relacje determinizm materialny

Determinizm kulturowy

Kształtuje nas kultura. Pewne zdarzenia historyczne, które mają konsekwencje w obszarze kultury determinują nasze zachowania. Jesteśmy produktem kultury. Może nam się wydawać że jesteśmy indywidualistami, ale to kultura rządzi.

Dla praktyków nauk społeczny jest to ważny dylemat, bo określa to na co mamy oddziaływać. Jeżeli determinują nas zasoby, to przekształcamy społeczeństwa zgodnie z zasobami. Byt kształtuje świadomość.

W ujęciu kulturowym charakterystycznym dla poststruktualistów, przekształcamy rzeczywistość atakując środki masowego przekazu, bo świadomość kształtuje byt.

Jeżeli rzeczywistość społęczna jest tworzona przez racjonalne podmioty to wchodzimy w dyskusje, odwołujemy się do ludzkiego rozsądku. Przestajemy z zewnątrz narzucać ludziom gotowe rozwiązania.

Dylemat pomiędzy wolną wolą a instytucją [instytucja - zbiór informacji kto co może, nie może, powinien, nie powinien; przypisanie nakazów i zakazów do różnych ról społecznych].

Instytucje stają się organizacją gdy pojawia się wyspecjalizowany personel, który pilnuje aby normy były przestrzale.

Na ile są to wytwory świadomego naszego działania? Zakładając że życie społeczne jest projektem planowanym przez nas nieustannie, ale w sposób racjonalny, to instytucje są ustalanymi cały czas na bieżąco regułami gry. W drodze interakcji ustalamy reguły gry.

Veblen

Amerykański ekonomista, który patrzył na społeczeństwo amerykańskie i stwierdził że jest całkiem niezłe, ale wymaga aktualizacji. Zainteresował się kwestią zmiany społecznej, jak to można robić.

Jego perspektywa, był on przede wszystkim materialistą. Uważał, że materiał, zasoby plus technologia kształtują życie społeczne, bo wymuszają określone zestawy reguł i norm. Uważał, że życie w społeczeństwie kieruje selekcja: zbiorowa i indywidualna

Zbiorowa - normy niektórych grup społecznych lepiej pasują do pewnych zmian. Pewnym społeczeństwom lepiej się udaje. Normy lepiej sobie radzą

Indywidualna - w społeczeństwie niektóre jednostki są lepiej dostosowane do funkcjonowania w zgodzie z normami, inne gorzej.

Ad. Zbiorowa

W przeciwieństwie do Marksa Vebel uważał, że nie ma mechanicznego przełożenia pomiędzy światem materii a światem życia społecznego. Można mówić o lepiej i gorzej dostosowanych społeczeństwach, a my jako ludzie mamy możliwość zbuntowania się. Mamy jednak wybory, reagujemy, obserwujemy nowe normy zmieniającego się świata materii. Zazwyczaj to nasze dostosowanie, nasze normy i reguły które obecnie funkcjonują są normami z przeszłości, związane są z dawnymi technologiami. Ogburn był uczniem Vebel'a.

Kwestia tego - jak szybko przekształcimy stare normy w odpowiednie dla nas. W jaki sposób taki ruch należy dokonać?

Istnieją takie koncepcje życia społecznego, które mówią że owszem, materia ma wpływ na nasze życie, ale wpływ materii na życie materii nie jest bezpośredni, mechaniczny. Pojawia się człowiek z jego pragnieniami, marzeniami.

Klasa próżniacza - ludzie którzy uzyskali kapitał. Pojawiła się arystokracja, mała grupa ludzi ma dużo pieniędzy. Wykorzystują swoją władze i pozycje po to aby tak kształtować reguły i normy życia społecznego po to aby jak najlepiej chronić swoje interesy.

John Commons

Uważał, że w życiu społecznym mamy rozum aby jak najlepiej sobie radzić. Instytucje pełnią w życiu społecznym role:

- kontrolują - mówią co wolno, a czego nie wolno. Normy i reguły określają granice naszych działań.

- wyzwalają - zachowanie ludzi jest w jakiś sposób ograniczane, to oznacza że ograniczenie jednych jest wyzwoleniem innych.

- ekspansji - wtedy gdy się podpisuje jakąś umową, to dzięki funkcjonowania reguł prawnych wola ludzi będzie obowiązywała wszędzie.

Każdy praktyk nauk społecznych musi zwracać uwagę, że pewne instrumenty wyzwalają jednych, ale ograniczają drugich. Świat materii determinuje życie, ale nie w 100%.

Po nowym instytucjonalizmie pojawił się behawioralizm

Główne hasło: Zapomnijcie o instytucjach

Jest świat materii, są różne grupy interesów, klasy, warstwy. One nawzajem na siebie oddziaływają i wytwarzają pewien porządek społeczny. Kultura czy historia nie ma specjalnego znaczenia. Tam gdzie pojawia się bowiem społeczeństwo postindustrialne pojawia się klasa robotnicza i pojawiają się partie socjaldemokratyczne, niezależnie od historii.

Odziedziczone w przeszłości instytucje, reguły są nie ważne. Bardzo szybko dostosowują się do panujących reguł. Życie społeczne jest instrumentalne wobec przede wszystkim interesu grup społecznych. Nic nie zakłóca kształtowania i formułowania interesów.

Behawioralizm można sprowadzić do stwierdzenia: interesuje nas zachowanie. Życie społeczne można wytłumaczyć przez zachowania jednostek. Pod wpływem różnych czynników pojawiają się określone zachowania. Poznawanie życia społecznego może darować sobie instytucje. Liczy się to co na nasze życie wpływa, zachowanie jednostki.

15.12.2014r. Temat: Behawioralizm. Nowy Instytucjonalizm.

Kwestia tego co kształtuje rzeczywistość społeczną - czy jednostki czy duże struktury społeczne.

Behawioralizm zakładał, że mamy podmioty na które działają bodźce z zewnątrz, otoczenie środowiska i te bodźce skłaniają podmiot do jakiegoś działania o jakiejś intensywności. Zadaniem badaczy jest stwierdzenie jakie natężenie jakich bodźców z otoczenia wywołuje jakie natężenie. Takie spojrzenie mówi na co mamy patrzeć, jak skłonić ludzi do czegoś.

Polityk społeczny sprowadzony jest do roli inżyniera, który może zmieniać wysokość jakiś wskaźników.

Nowy Instytucjonalizm

W tym modelu pojawiły się instytucje. Z jednej strony mamy otoczenie, środowisko jednostki, mamy jakieś bodźce które oddziaływają na podmiot i wywołują jakieś działania, ale nie ma bezpośredniego otoczenia pomiędzy środowiskiem a…?

Wyszedł z obserwacji, że w społeczeństwach które mają bardzo podobną strukturę powinniśmy zgodnie z zasadami behawioralizmem oczekiwać podobnych systemów polityki społecznej. Jak się zaczęły rozwijać badania porównawcze, okazało się że kraje o dość podobnej strukturze społecznej rozwijają się różne struktury społeczne. Dlaczego? Te rzeczywistości różni świat norm i reguł życia społecznego. Działają one w innych uwarunkowaniach kulturowych.

Zwracanie uwagi na to, że w społeczeństwach są różne normy i w związku z tym różnie reagujemy na nasze otoczenie. Tak samo ważne w opisie otoczenia są ważne cechy otoczenia oraz instytucje polityki społecznej.

Sam instytucjonalizm jest wewnętrznie bardzo zróżnicowany i różne zagadnienia podejmuje, w różny sposób rozumie pojęcie instytucji.

Instytucjonalizm historyczny

Zdaniem przedstawicieli tego frontu, normy i reguły życia społecznego w ramach których funkcjonują społeczeństwa są schedą przeszłości. Zostały stworzone kiedyś, do regulacji jakiś relacji pomiędzy jednostkami ale zawsze te normy życia społecznego są jako nieaktualne i nie odpowiadają wymaganiom współczesnego świata.

Kluczowa przedstawicielka: Theda Skocpol

Zauważyła ona że na przełomie 19 i 20 wieku, że dość gwałtownie w tamtym okresie rozwijała się polityka społeczna USA. Jednakże ta polityka skupiała się wokół weteranów wojny secesyjnej. W miarę rozwoju tego systemu, w miarę jak starzeli się ci weterani, to reszta społeczeństwa coraz mniej przychylnym okiem patrzyła na systemy wsparcia. Zauważono, że weterani stanowili dość zdyscyplinowaną siłę wyborczą. Gdy weterani zaczęli wymierać, to ta pomoc społeczna zaczęła być adresowana do kobiet z dziećmi. Wychodzono z założenia że dzieci i kobiety nie byli zagrożeniem klientelizmu.

Zadała pytanie: dlaczego w USA nie pojawił się ruch robotniczy, silne związki zawodowe które by stworzyły ruch socjaldemokratyczny który rozwinąłby system polityki społecznej?

Przyczyną tego jest system polityczny. Źródłem specyfiki amerykańskiej polityki społecznej jest to w jaki sposób określono podstawowe zasady polityki nowego państwa USA. W USA czynnikiem wykluczającym była rasa. To czy ktoś był robotnikiem, czy należał do klasy średniej było mniejszym czynnikiem wykluczającym.

Jeżeli chcesz zrozumieć współczesną politykę dowiedz się kiedy powstały pierwsze instytucje życia społeczne w naszym kraju i jak funkcjonowały.

Instytucjonalizm historyczny lubi pokazywać to w jaki sposób myślimy jest uwarunkowane tym co działo się 100-200 lat temu.

Instytucjonalizm socjologiczny

Wychodzi się od jednostki, od podmiotu, człowieka który sobie gdzieś funkcjonuje. Ich zdaniem, świat który nas otacza jest wielką niewiadomą. Nasze zdolności poznawcze są bardzo skromne wobec wyzwań jakie stoją przed nami gdy chcemy zbadać świat. Nie jesteśmy w stanie się mądrze i racjonalnie zachowywać, ale musimy sobie jakoś radzić w życiu. Wtedy tą pomocą są instytucje, czyli zbiory norm i reguł. Te instytucje mówią nam jak się zachowywać, co robić i przyjmujemy je z pewną naiwnością i nadzieją że są to poprawne rozwiązanie. Kieruje nas dążenia do konformizmu i zachowywania się tak jak inni.

Kieruje nami logika stosowności. Chcemy być konformistami.

Badacze patrzą na różnego zachowania państw w kontekście funkcjonowania instytucji międzynarodowych. Uważają że wiele programów które są wprowadzane, nie wynika z tego że ludzie wiedzą że jakiś system jest lepszy, tylko pojawia się nagle moda na wprowadzanie jakiegoś systemu i państwa nie chca odstawać od innych i się zaczynają dostosowywać. Nie logika konsekwencji, a logika stosowności, czyli ta która zapewni akceptacje wśród innych. Nie jesteśmy pewni w 100% że jakiś system będzie dobrze funkcjonować. Można się oprzeć na opiniach ekspertów, ale tak naprawdę eksperymentujemy.

Pojęcie izomorfizmu proces upodobniania się do otoczenia. Do UE mogą wejść państwa o różnej tradycji, rozwoju itp., ale jak już wejdą to zaczynają się upodabniać do siebie.

Jesteśmy racjonalni, bo jest ona nakierowana na wyczuwanie kontekstu społecznego, dostosowanie się do niego.

Instytucjonalizm racjonalnego wyboru

Punktem wyjścia jest jednostka, ale zakłada się że jest ona w pełni racjonalna, ma wiedzę na temat swojego otoczenia, zna dokładnie swoje preferencje, to co chce robić.

To co interesuje badaczy to jest pytanie: Dlaczego ludzie ze sobą współpracują, wchodzą ze sobą w interakcje? I dlaczego przestrzegamy normy, reguły życia społecznego? Jakie funkcje pełnią normy życia społecznego?

Pojawia się założenie, że można odwołać się do metafory gry. Obserwacja, że my wszyscy gramy, dążymy do tego żeby objąć swoją kontrolą jak największą część ograniczonego zasobu. Więc dlaczego ludzie w życiu społecznym nie panuje anarchia, dlaczego współpracujemy?

Nie jesteśmy samowystarczalni, nie jesteśmy w stanie zapewnić samodzielnie zapewnić sobie dóbr i rzeczy, dlatego wchodzimy z innymi współprace, no i zachowania innych wpływa na nasze zachowania. Dogadanie się co do zespołu podstawowych reguł. Daje nam to, to że się ograniczamy, daje wielką rzecz.. daje przewidywalność. W momencie w którym dogadujemy się co do norm i reguł zmniejsza się liczba potencjalnych zachowań przeciwnika. Nasza relacja też jest pewną grą, bo ustalone zostało że musimy stosować się pewnych reguł zachowania. To jest korzyść dla egoistycznych jednostek. Nie działamy w świecie anarchii, łatwiej jest nam przewidzieć zachowanie innych i łatwiej nam stworzyć strategie zachowania. Pozwala też tworzyć i kontrolować dobre, wspólne dobra. Mamy słynne tragedie wspólnego pastwiska. Reguły życia społecznego są przydatne egoistycznym jednostkom, wtedy gdy stykają się z dobrami które są wspólne, które trudno podzielić.

Tworzenie systemów demokratycznych są bardzo trudne, bardzo są wymagające i dlatego jesteśmy skazani na funkcjonowanie w systemach które łamią zasady idealnego systemu demokratycznego.

Podsumowanie

Na instytucje można patrzeć i je rozumieć jako:

• Reguły - instytucje to zbiór jakoś reguł. Gdy ludzie są racjonalni, umieją poznać otaczający ich świat, to wtedy reguły służą do optymalizacji relacji z innymi jednostkami. Musimy współpracować. Reguły życia społecznego pojawiają się dlatego, że optymalizujemy swoje relacje z innymi, zachowanie staje się przewidywalne, umiemy dzielić się dobrami, traktować je jako wspólne.

• Normy - tutaj mamy koncepcje ograniczonej racjonalności. Nie jesteśmy kretynami, ale też nie jesteśmy geniuszami. Coś wiemy o otaczającym nas świecie. Skłaniają nas do zachowań konformistycznych, naśladowujemy innych, uważamy to za racjonalne. Te normy przekazują sposób optymalnego zachowania w danym środowisku. Uważamy że naśladując innych zwiększamy szanse na przetrwanie.

• Skrypty - zbiory skryptów, czyli informacji dot. tego kim jestem, czego chce. Najpierw jest struktura, przekaz kulturowy który jest przekazywany przez skrypty i kulturę, i te normy życia społecznego tworzą nas, nie tylko regulują nasze zachowania. Normy reguły życia społecznego przekazują informacje kim ja jestem, jakie są nasze preferencje, w jaki sposób mam się zachowywać.

12.01.2015r.

Temat: Perspektywa sieci społecznej. Analiza sieciowa.

Jest to czymś o mniejszym poziomie wyrafinowania. Niektórzy badacze mówią że jest to pewna technika badań. Instytucjonalizm sieciowy, bądź sieci.

Analiza sieciowa w naukach politycznych jest stosowana do 3 obszarów badań:

• Badań nad socjologią ruchów społecznych - badacze badają jak ruchy społeczne, organizacje pozarządowe, ruchy protestów mobilizują swoich członków

• Badanie nad sprawnością rządzenia nad rządzeniem w szczególności na poziomie lokalnym - jak lokalne podmioty współpracują w sieci (np. między wójtem a nauczycielami). Jaką sieć tworzą i jak ta współpraca przebiega.

• Obszar powiązań w kręgach powiększonej rodziny? - badamy zastosowanie perspektywy sieciowej. Kto kogo zna, ile mają kontakty. Jaki jest tej osoby, grupy kapitał społeczny.

Jest to relatywnie nowe podejście w naukach społecznych. Rozwinęło się w latach 50 XX wieku. Na tle klasycznych ujęć instytucjonalnych jest to świeża rzecz, ta perspektywa sieciowa. Zakorzenione w kategorii więzi społecznych. Perspektywa sieciowa czerpie z badaczy społecznych, którzy zajmowali się więzią społeczną: Durkheim, George Zimmer. Badania sieciowe odwołują się do dorobku tych autorów.

Istnieje jednak wyraźna różnica między kategorią więzi społecznej, a siecią społeczną. Wieź społeczna tradycyjnie jest rozumiana jako coś, co ma ważny element normatywny. Elementem więzi jest poczucie przywiązania, element tożsamościowy, norma współpracy. Sieć jest zaś rozumiana jako powiązanie między A a B, brak elementu normatywnego.

2 element tradycji w tej perspektywie jest innego rodzaju. Nawiązuje do badań socjometrycznych (autor Jackom Moreno). Badanie relacji w stabilnej grupie. Badanie nad strukturą stabilnej grupy.

Najważniejsze elementy założenia tego pojęcia:

Pierwsze założenie że podstawowym składnikiem życia społecznego są powiązania między podmiotami. Powiązania między większą liczbą podmiotów tworzą sieci społeczne.
Podmiotami mogą być osoby indywidualne, całe grupy społeczne, oraz instytucje, organizacje, urzędy.

Mowa o powiązaniach. Co to znaczy że badamy powiązania między podmiotami?

Powiązania mogą mieć charakter stanów - trwałe zależności między podmiotami które polegają na tym np. że A zna B, A jest krewnym B, A jest podwładnym. Mamy relacje między A i B, która może polegać na znajomości, pokrewieństwie.

Po drugie relacja między A i B może mieć charakter wydarzania. Może ono przyjmować postać kontaktów (A się kontaktuje z B). Wówczas mówimy że wydarzenie polegało na tym, że A skontaktowało się z B.

Postać współpracy - A współpracuje z B; A pomaga B.

Przepływy między A a B - A może przekazywać B: pieniądze, narkotyki itp.

Sieci konfliktów - A jest w konflikcie z B.

Kwestia decyzji badacza co w kwestiach powiązań chcemy badać.

Powiązania między pomiotami mogą mieć różną siłę i częstotliwość.

Struktura tych powiązań jest bardzo ważną zmienną, czynnikiem, który wyjaśnia różne procesy i działania społeczne. Struktura powiązań jest ważnym czynnikiem, który pozwala wyjaśniać działania i procesy społeczne. W szczególności pozwala wyjaśniać działania indywidualne osób indywidualnych i działania zbiorowe.

Struktura powiązań między podmiotami daje się precyzyjnie zbadać za pomocą metod precyzyjnych, ilościowych i graficznych.

Analiza sieciowa może wyjaśniać sukces działania indywidualnych podmiotów. Założenie badaczy jest z grubsza: to, że dana osoba odniosła sukces np. naukowy, w mediach, w show biznesie, wynika z tego jakie ta osoba ma powiązania. Ten który odniósł sukces prawdopodobnie ma więcej kontaktów, gęstszą sieć kontaktów.

Sukces zbiorowego działania. Badacze którzy stosują analizę sieciową powiedzieliby, że Parta X odniosła większy sukces Y, ponieważ w partii X są lepsze kontakty, silniejsze więzi i te sieci powiązań zewnętrzne i zewnętrzne są bogatsze.

Analiza sieciowa może wyjaśniać indywidualny sukces. Jakie konkretnie cechy sieci społecznej mogą się przekładać na sukces jednostki?

1. centralność - ważna cecha sieci. Jeżeli byśmy mieli 2 sieci kontaktów jakiejś grupy znajomych to pozycja osoby pierwszej w grupie jest bardziej centralna niż w tej drugiej grupie. Centralność to stopień oddań i stopień przyjęć. Oddania to są kontakty które wychodzą od podmiotu A, a przyjęcia to kontakty które przychodzą do podmiotu A. Suma kontaktów które przychodzą do osoby i kontaktów które od niej wychodzą. Tym większe prawdopodobieństwo im pozycja tej osoby jest bardziej centralna.

2. Prominentność - taka cecha, jeżeli podmiot ma nie tylko dużą liczbę kontaktów, ale te kontakty mają bardzo wiele kontaktów.

3. Pośrodkowość - wypełnianie luki strukturalnej. W takiej sytuacji jest osoba, która jest jedynym łącznikiem między dwoma elementami sieci.

Cechy struktury sieciowej które wyjaśniają sukces współpracy, współdziałania kilku podmiotów:

1. Gęstość - oznacza, istnienie faktycznych powiązań jako procent możliwych powiązań w sieci.
   Tym większe prawdopodobieństwo sukcesu w danej sieci im większa jest gęstość.

2. Wzajemność - mamy do czynienia jeżeli A wskazuje B jako osobę którą np. lubi i jednocześnie B wskazuje na A. Sieć jest tym bardziej żywotna im mamy wyższą wzajemność.

3. Centralizacja - skrajna wersja jest gdy jeden podmiot skupia wszystkie powiązanie. Przeciwieństwo będzie wtedy gdy każdy podmiot ma kontakty z wszystkimi.

4. Istnienie klik - gdy w sieci mamy kilka podmiotów, które są powiązane na zasadzie każdy z każdym; ale nie wszystkie podmioty.

Badania z wykorzystaniem analizy sieciowej

Marek Granovether - badanie z lat 80 pt. The strenght of week ties (siła słabych powiązań). Badał w jacy sposób amerykańscy menagerowie dostają prace z polecenia, przez znajomości. Zbadał, że 80% z tych menedżerów którzy znaleźli pracę, znaleźli ją dzięki znajomym z którymi bardzo rzadko utrzymują kontakt (dalsi znajomi). Nazywa się go słabym powiązaniem. Kapitał społeczny i pewne profity dla jednostki dostarcza nie najbliższy krąg znajomych, ale krąg tych dalekich znajomych bo zasób informacji moich najbliższych znajomych jest prawie taki sam jak mój. Są to pewne kontakty które ludzie na co dzień bagatelizują, a tymczasem te słabe powiązania mogą mieć bardzo ważne znaczenie społeczne.

Giza Poleszczuk „Strategie i system” badała sieci wsparcia w rodzinach. W jaki sposób rodziny dostarczają sobie wsparcia. Można mówić o 3 rodzajach sieci w zależności od tego z jaką sytuacją materialną mamy do czynienia. W zamożnych rodzinach sieci kontaktu mają do czynienia z akumulacja kapitału bogate dziecko ma duże wsparcie. W innych rodzinach mamy ze strategią korekcyjną - ci bogatsi troche przekazują środki tym biedniejszym w rodzinie.

Strategia dystrybucji niedoborów - usługi opiekuńcze, własne uprawy z ogródka, wsparcie. Występuje u najbiedniejszych rodzin.

Działanie i sposoby radzenia sobie w rodzinach w trudnościach można badać w analizach sieciowych.

Jak w praktyce tego typu badania są badane?

Ono nie jest nadmiernie trudne. Trzeba by było stworzyć bazę danych, że każdy podmiot potencjalnie zaliczany do sieci, trzeba go zapytać z kim współpracuje, z kim się kontaktuje.

Problemy w zastosowaniu tej metody:

1. na dobrą sprawę zastosowanie wymaga powiązania źródła badań z innym źródeł interpretacji. Sama struktura sieci wiele nam nie powie, za mało by wyjaśniać.

2. bardzo ciężko jest określić granice sieci, bo sieć to nie jest to samo co grupa społeczna. W sieci możemy mieć takie podmioty, które nie są z nikim powiązanie. W grupie społecznej każdy musi być powiązany. Badacze którzy badają sieci społeczne arbitralnie wyznaczają granice.

str. 4

metodologia nauk społecznych

---