Podstawy neurologopedii, str.(wg spisu treści): 517-534

ROZSZCZEPY

Zaburzenia mowy, które towarzyszą rozszczepom podniebienia = PATOLALIE (czasem DYSGLOSJE)

PATOLALIE: występowanie nosowania (gł. Otwartego) i różnych zaburzeń artykulacji, niekiedy opóźniony rozwój mowy (jeśli gdzieś jeszcze się to pojawi będę stosować skrót ORM). Są one następstwem patologicznej budowy jamy ustnej i noso- gardłowej oraz nieprawidłowych funkcji pewnych narządów artykulacyjnych.

DYSGLOSJE: Zaburzenia artykulacji zwane ogólnie DYSLALIĄ, w rozszczepach nazywane są DYSGLOSJĄ. O dysglosji można mówić również wtedy gdy występują inne przyczyny niż wady rozwojowe(rozszczep), np.:urazy, oparzenia. Dysglosje dzielimy ze względu na uszkodzenie narządu artykulacyjnego na:

-wargowe

-zębowe

-żuchwowe

-szczękowe

-Językowe

-Podniebienne

-Gardłowe

-nosowe

Najczęstsze patologie mowy:

• nosowanie

• wady artykulacje, czyli:

• reranie

• substytucje pojedynczych głosek

• elizje (opuszczanie głosek)

• seplenienie międzyzębowe

• substytucje szeregu głosek przez inny szereg

• seplenienia boczne

• ubezdźwięcznianie

• mowa samogłoskowa

• seplenienia przyzębowe

Najbardziej zniekształcane głoski:

• szczelinowe: s, z, sz, ż, rz

• zwarto- szczelinowe: c, cz, dx, dż

• zwarto- wybuchowe: p, b, t, d, k, g

• głoska r

Najrzadziej zniekształcane głoski:

• samogłoski szczelinowe: a, o, e

• spółgłoski nosowe: m, n

• głoski półotwarte: j

• głoska l

• spółgłoski miękkie średniojęzykowe: ś, ź, ć, dź

Rys. przedstawia wpływ wadliwej budowy anatomicznej na funkcje fizjologiczne i mowę w rozszczepach podniebienia:

Cele i zasady terapii logopedycznej przy rozszczepach:

- masaże wargi i podniebienia wykonywane u niemowląt przed operacją

-najpierw trzea przeprowadzić operację chirurgiczną, która zamknie szczelinę w podniebieniu a dopiero potem rozpocząć terapię logopedyczną

-Zabieg FARYNGOPLASTYKI- przyszycie podniebienia miękkiego do tylnej ściany gardła, co ogranicza wydostawanie się powietrza przez nos

-ćwiczenia wykorzystywane w terapii:

- oddechowe

-zwierającego pierścienia gardłowego

-percepcji słuchowej i słuchu fonematycznego

-słownikowe kształtujące umiejętności posługiwania się strukturami gramatycznymi i wzbogacające zasób słowno- pojęciowy --- chyba nie będę ich wszystkich opisywać, bo chyba nigdy nie omawialiśmy przebiegu terapii tak naprawde., jeśli mam to jednak wynotować to dajcie znać

Podsumowanie:

1. terapię logopedyczną należy podejmować wcześnie, przed zabiegiem operacyjnym, najlepiej w wyspecjalizowanym ośrodku medycznym i prowadzić ją kompleksowo

2. kompleksowość opieki nad dzieckiem z rozczepem polegać powinna na spójności oddziaływań chirurga, ortodonty, logopedy, foniatry i audiologa

3. opieka specjalistyczna nad dzieckiem z rozszczepem powinna mieć miejsce od urodzenia do około 18- 20 roku życia

4. współpraca logopedy z rodzicami dziecka powinna polegać na obcności jednego z nich podczas ćwiczeń i wykonywaniu w domu ćwiczeń zalecanych przez logopedę.

---