PRAWO EUROPEJSKIE GOSPODARCZE

WYKŁAD I - 18.02.2007r.

ŹRÓDŁA PRĄ \VA \V UNII EUROPEJSKIEJ

Prawo gospodarcze wspólnotowe jest uporządkowanym systemem.

Jest swoistym systemem prawa, który z jednej strony jest odrębny od klasycznego prawa wspólnotowego, z drugiej strony związany z prawem międzynarodowym. Przesłanki swoistego charak.1:eru:

1. prawo wspólnotowe pierwotne ( traktatowe) jest z formalnego punktu widzenia klasycznym prawem międzynarodowym.

2. prawo traktatowe różni się od prawa międzynarodowego specyfiką swoich postanowień, które charakteryzują się skutkiem bezpośrednim i nadrzędnością na prawem wewnętrznym państw członkowskich.

3. prawo pochodne ( w1órne) nie jest zawarte w umowach międzynarodowych, ale w aktach stanowionych przez organy Unii Europejskiej ( komisję europejską, parlament, Radę Europejska), tym bardziej jest bardziej zbliżone do prawa wewnętrznego państw członkowskich.

4. Prawo wspólnotowe ( ponadpaństwowe) określa stosunki prawne między państwem członkowskim UE, a wspólnotą europejską, instytucjami tej wspólnoty i obywatelami. W taki sposób zapewnia tym organom, instytucjom i obywatelom niezależność od państw członkowskich i moc ustanawiania aktów prawnych wiążących państwa członkowskie oraz zapewnia nadzorowanie \\'ykonania aktów przez państwa członkowskie.

5. Normy prawa wspólnotowego mogą nakładać obowiązki albo przyznawać upraV\l1ienia obywatelom UE, którzy jednocześnie mogą dochodzić swoich praw, swojej ochrony przed sądami krajowymi, nawet wówczas, gdy jest to konflikt miedzy prawem wewnętrznym krajowym, a wspólnotowym. Przy konflikcie jednolitą wykładnię i stosowanie prawa rozpatruje sądownictwo europejskie ( Sąd I Instancji i Europejski Trybunał Sprawiedliwości).

6. Prawo wspólnotowe to autonomiczny porządek prawny. Jest nie tylko prawem stanowionym, ale też prawem zwyczajowym ( prawo sędziowskie w postaci zasad ogólnych prawa wspólnotowego). Zasady te zalicza się do prawa pierwotnego. Do prawa -wspólnotowego zalicza się też akty prawnie niewiążące ( opinie, zalecenia- 50ft law).

PRAWO WSPÓLNOTOWE PIERWOTNE

1. Traktatv o ustanowieniu wspólnot europejskich. tzw. traktaty założycielskie. ich

,

modyfikacja i uzupełnienia.

~ Traktat o EURATOM (25.0~.1957r.) Traktaty Rzymskie-

>- Traktat o EvVG (25.03.1957r.) zawarte na czas nieoznaczony.

>- Traktat o Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali ( Trak.1:at Paryski - podpisano­l8.04.1951r., wszedł w życie 22 lipca 1952r.)- zawarty na 50 lat, wygasł w 23 lipca 2002r.

~ Jednolity Akt Europejski (JAE) ,. nowelizacja traktatów założycielskich - podpisana ,. Luty 1986r, wszedł w życie 1 lipca 1987 r. Akt o utworzeniu jednolitego rynku europejskiego .

>- Traktat z Maastricht ( Traktat o UE, TUE)- 7 luty 1992r~znowelizował JAE i jednolity rynek europejski stał się faktem.

>- Traktat Amsterdamski - podpisany -Czerwiec 1997r. wszedł w życie 1 maja 1999r.

>- Traktat Nicejski - podpisany 26 luty 2001, wszedł w życie 1 lutego 2003r. Do traktatów - dołączane są protokoły i aneksy

2. Umowy akcesyjne:

>- Konwencja o niektórych instytucjach wspólnotowych dla wspólnot europejskich,

>- Konwencja o ustanowieniu jednej Rady i Komisji Europejskiej,

3. Traktaty budżetowe.

4. Ogólne zasady prawa wspólnotowego- niepisane prawo pierwotne, na które powołuje się Trybunał Sprawiedliwości. Ranga jego ustępuje prawu pierwotnemu, a jest wyższa od prawa Vv1órnego. Ogólne zasady prawa dotyczące bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego i wykonania zewnętrznych i wewnętrznych kompetencji' wspólnotowych należą do dorobku wspólnotowego (AQUIS COMUNITAIRE).

Ogólne zasady prawa wspólnotowego:

1. zasady, które leżą u podstaw konsty1ucyjnego ustroju UE, dotyczące stosunków między wspólnotą a państwami członkowskimi:

>- zasada nadrzędności prawa wspólnotowego,

>- zasada subsydiarności lub pozycji prawnej jednostki, np. zasada bezpośredniego skutku,

2. zasady, które wywodzą się z przepisów prawa wspólnotowego i dotyczą stosunków

między organami wspólnot i państw członkowskich a jednostkami:

>- zasada równości,

>- zasada proporcjonalności, >- zasada praw człowieka,

3. zasady materialnego prawa wspólnotowego, które stanowią podstawę swobód

wspólnotowych lub polityk wspólnotowych,

Zasady ogólne prawa stanowią wskazówkę interpretacyjną przy wykładni prawa wtórnego, w razie wątpliwości co do znaczenia jakiegoś przepisu niższej rangi, to należy interpretować zgodnie z traktatem.

Naruszenie zasad - stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności, zakwestionowania przed sądem danego państwa aktu prawnego, który jest wydany z naruszeniem zasad.

Zmiany traktatów założycielskich to:

• Zmiana treści traktatów,

• Zmiana protokołów, które zgodnie z art. 311 traktatu stanowią integralna część

traktatu

Szczególna zmiana traktatu - przyjęcie nowych członków. Każde państwo europejskie, które przestrzega zasad wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i praworządności może ubiegać się o status członka UE. Państwo kandydujące składa wniosek do Rady Europejskiej, która współdziałając z Komisją Europejską za zgodą Parlamentu Europejskiego podejmuje uchwałę bezwzględną większością głosów ..

"Warunkiem przyjęcia do Unii Europejskiej jest: dostosowanie swojego prawa wewnętrznego do Traktatu, które jest określone w umowie ( umowa akcesyjna). Istotne elementy umowy akcesvjnej:

>- postanowienia dotyczące przyjęcia przez nowe państwo członkowskie całego prawa UE,

>- przyjęcie dorobku wspólnotowego,

>- uczestnictwo nowego państwa 'w stosunkach międzynarodowych,

>- postanowienia dotyczące zmian instytucjonalnych wynikające z zasady, że każde państwo członkowskie

PRAWO WTÓRNE (POCHODNE)

1. umowy międzynarodowe zawarte przez Wspólnotę Europejską z państwami trzecimi ( art. 133 TWE, art .. 300 TWE). Jako akty organów,- WE uważa się je za prawo pochodne, a nie pierwotne. Znajdują się niżej od prawa pierwotnego ( art. 300 ust. 6 TWE). Zgodnie z tym art. TS może wydać opinię o zgodności przewidywanej umowy z postanowieniem TWE. W przypadku gdy opinia jest negatywna, umowa może wejść w życie tylko zgodnie z art. 48 TUE określającym tryb zmiany Trak'1atów, na których opiera się Unia. Zawarte z godnie z art. 300 TWE umowy mają pierwszeństwo przed zwykłym pochodnym prawem wspólnotowym ( art. 300 ust. 7 TWE).

2. Akty prawne wynikające z art. 249 TWE ( posługują się Parlament, rada i Komisja w celu wykonywania swoich kompetencji).

1. Rozporzadzenie - to akt prawny zbliżony do ustawy. Przewiduje się zastąpienie

rozporządzenia ustawą europejską w traktacie konstytucyjnym.

Przesłanki rozporządzenia:

>- Akt ogólny ( wiąże wszystkie państwa członkowskie) i abstrakcyjny,

>- Obowiązujący w każdej części ( wiąże co do wszystkich zawartych postanowień)

>- Obowiązujący w sposób bezpośredni (jest wiążący z chwilą wejścia w życie, ale data wejścia w życie zależy od prawa wspólnotowego),

>- Obowiązujący wszystkie państwa członkowskie

2. Dyrektywa - specyficzny akt prawa wspólnoty, który nie ma odpowiednika w prawie wewnętrznym. Przesłanki dyrektywy:

>- Adresowany tylko do państw członkowskich, które zobowiązane są do wydania w określonym terminie przepisów krajowych odpowiadających treści dyrektywy ( implementacja dyrektywy)

>- Wiążący tylko w zakresie celu, jaki ma być osiągnięte)-,

>- Pozostawiający organom państw członkowskich swobodę }j.! doborze form i metod realizacji celu

>- Moc prawnie wiążąca dyrektywy - ograniczona, zarówno pod względem podmiotowym ( skierowana do państwa członkowskich) i przedmiotowym ( wiążąca tylko w zakresie ustanawianych w niej celów).

Przedmiot dyrektywy - zbliżenie przepisów prawa państw członkowskich.

3. Decyzja - indywidualny akt prawny. Jego adresatami mogą być osoby fizyczne, prawne i państwa.

4. Zalecenie i opinia :..... akty ni są prawnie wiążące. Ne ustanawiają wobec swych adresatów i stron trzecich żadnych praw i obowiązków. Mogą wywierać pewien skutek prawny

.J

JEDNOLITY RYNEK ,WEWNĘTRZNY

Oparty jest na zasadach przepływu towarów, osób, usług, kapitału oraz na ujednoliconej polityce handlowej .. Jest obszarem bez granic.

Handel UE - ok. 40% handlu światowego. Rynek wewnętrzny UE jest największy na świecie. Stanowi o tym nie tylko liczba ludności, ale i bilans, istniejące instytucje, porozumienia, umowy ( np. umowa handlowa z meksykiem). Ma to na celu ochronę i wzmocnienie pozycji UE na rynku św1atov'/ym. Strony traktatu uznały zasadę wolnej konkurencji

Obszary polityki handlowej UE:

1. działania związane z ogólną liberalizacją handlu, której postępy przejawiają się, min. w spadu znaczenia instrumentów ochrony rynku. tj. cła czy kontyngenty ilościowe.,

2. dotyczy preferencji stosowanych wobec krajów słabiej rozwiniętych tzw. system powszechnych preferencji celnych ( GSP). Kraje te nie stanowią zagrożenia konkurencyjnego dla UE.

3. Ochrona sektorów wrażliwych. Istnieją przemysły. do których są odmienne reguły ( tekstylny, stal, węgiel, budowa statków),

4. Instrumenty zabezpieczające UE przed potencjalnymi szkodami, które wynikają ze

stosowania niedozwolonych praktyk przez kraje trzecie. Do instrumentów tych należą:

1. procedury antydumpingowe,

2. procedury antysubwencyjne,

c) postępowanie przed nadmiernym importem,

W ramach UE samo pojęcie swobodnego przepływu towarów związane jest z koncepcją rynku wewnętrznego. Oznacza to, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość swobodnego działania na mocy prawa. Rynek wewnętrzny UE został urzeczywistniony wskutek integracji pozytywnej i negatywnej.

Integracja negatywna - zniesienie barier taryfowych i pozataryfowych w przepływie towaru. Integracja pozytywna - harmonizuje i koordynuje krajowy porządek prawny lub zastępuje go regulacją wspólnotową·

Zarówno integracja pozytywna jak i negatywna są ze sobą ściśle powiązane, wzajemnie się uzupełniają, przez co tworzą jednolitą nierozerwalna całość.

Zasada swobodnego przepływu towarów-' - interpretowana rozszerzająco. Jej wprowadzenie niesie za sobą zakaz pobierania ceł i opłat o skutkach podobnych. do ceł między państwami członkowskimi. Niesie też reorganizację krajowych monopoli handlowych.

Swoboda ta opiera się na zespole reguł, które wprowadzają zakazy zapobiegające tworzeniu nowych barier.

TOWAR - definicję wypracował ETS - to produkty, które dają się wyrazić w pieniądzu i jako takie mogą być przedmiotem transakcji handlowej niezależnie od ich natury, cech szczególnych czy przeznaczenia.

Pieniądz jako środek płatniczy nie jest towarem w rozumieniu art. 23 in. TWE.

Odpady są towarem, jeśli nadają się do ponownego wykorzystania i są przedmiotem transakcji handlowej.

Energia elektryczna - uznana przez Trybunał za towar, choć udostępnienie i utrzymanie sieci przesyłowej służącej dostawie prądu stanowi usługę w rozumieniu art. 50 TV/E.

Podstawy prawne swobodnego przepływu towarów:

1. zniesienie wszelkiego rodzaju ograniczeń,

2. wprowadzenie wspólnej taryfy celnej między państwami UE, a państwami trzecimi.

UNIA CELNA

Unia celna obejmuje całą wymianę towarową i opiera się na zakazie stosowania między państwami członkowskimi cel przywozowych i wywozowych oraz wszelkich opłat wywierających ten sam skutek, co cło, a takie na wprowadzeniu wspólnej taryfy celnej w stosunkach z krajami trzecimi. Unię celną stosujemy od 2004 r.

Cło -to opłaty, daniny nakładane przez państwa na podstawie taryfy celnej. Są jednym z dochodów WE. Art. 25 TWE zabrania wprowadzania przez państwa członkowskie ceł przywozowych i wywozowych, a także opłat o skutku równoważnym do ceł. Zakaz ten rozciąga się także na opłaty celne o charakterze fiskalnym, które formalnie nie należą do podatków ale spełniają funkcję ceł.

Rodzaje ceł:

.!}autonomiczne- samodzielnie ustanawiane przez WE

2) konwencyjne- zdeterminowane umowami międzynarodowymi

Opłata o skutku równoważnym ( o charakterze celnym) - każde obciążenie finansowe nałożone jednostronnie przez państwo lub ciało autonomiczne z powodu przekroczenia granicy przez towar Nałożenie jest jednostronne, gdy dokonywane jest przez państwo członkowskie we własnym interesie, a nie w interesie Wspólnoty. Powoduje to podniesienie ceny towarów sprowadzanych i w efekcie powoduje takie same skutki, co cło.

Do swobodnego obrotu pomiędzy państwami członkowskimi są dopuszczone towary pochodzące z poszczególnych państw członkowskich, jak i towary pochodzące z państw trzecich, które przekroczyły granicę celną UE i tym samym zostały dopuszczone na obszar celny UE. Bez względu na miejsce przekroczenia granicy, na towary pochodzące z państw trzecich jest nakładane cło w takiej samej wysokości.

Wspólna taryfa celna (WTC) - podstawowy instrument unii celnej, forma rozporządzenia, podstawa regulacji handlowej z państwami trzecimi. Pierwszy element unii celnej, który osiągnięto.

WTC wyklucza nakładanie przez poszczególne państwa członkowskie także opłat o skutku równoważnym do ceł w obrocie z państwami trzecimi. Wyłączenia mogą wynikać z porozumień zawartych z tymi państwami. Poprzez zniesienie wszelkich przeszkód, a także zapobieganie nowym barierom pozwala na tworzenie i realizację swobodnego przepływu towarów.

\VTC została opracowana na podstawie średniej arytmetycznej stawek celnych krajów członkowskich UE ( Belgię, Francję ,Holandię, Luksemburg, Włochy i Niemcy). W odniesieniu do wszystkich nowo wstępujących państw przyjęto zasadę, że to one dostosowują się do wskazanej taryfy celnej. Państwa miały zagwarantowany okres dostosowawczy na ujednolicenie stawek ( Hiszpania i Portugalia zakończyły 0.01.1993 L). Wejście w życie wspólnej statyki celnej oznaczało, że polityka celna została przyjęta z autonomicznej gestii państw członkowskich i przekazana gestii Radzie Europejskiej i Komisji Europejskiej. WIC najpierw zbudowano wg zasad. nomen..1datury brukselskiej. Obecnie podstawę prawną stanowi Rozporządzenie Rady Nr2658/87 z 23.07.1987 r. wielokrotnie nowelizowane. Zawiera ono przede wszystkim spis towarów ( klasyfikacja narastająca w miarę wzrostu stopnia przetwarzania). Im bardziej towar jest przetworzony tym stawka celna jest wyższa.

Polityka celna - realizowana była przez Vvie1e lat, proces był długotrwały, stopniowo tworzono podstawy formalnoprawne, tj. ujednolicanie procedur. 1.2.10. 1992r - proces ujednolicanie zakończył się - został wprowadzony Wspólnotowy Kodeks Celny, w którym uregulowano wszystkie najważniejsze regulacje celne związane z obrotem handlowym między UE, a państwami trzecimi.

W 1998 zlikwidowano podział taryfy celnej i tym samym granice celne między państwami członkowskimi - ujednolicony dokument administracyjny - SAD - deklaracja celna).

Od 1993 r. (od utworzenia rynku ,wewnętrznego SA.D) stosuje się ją tylko w odniesieniu do państw trzecich.

Rozporządzenie zawiera też środki autonomiczne ustalone przez wspólnotę europejską ­ma zastosowanie tylko jeśli nie ma zastosowania stawka umowna. Stawka umowna ( konwencyjna) - wynika z umów międzynarodowych, których stroną jest Wspólnota.

Stawki autonomiczne są niższe od konwencyjnych, stosuje się, gdy brak konwencyjnych. Stawki konwencyjne stosowane są w imporcie z krajów trzecich należących do Światowej Organizacji Handlu (Y\7TO) oraz wobec państw, którym wspólnota przyznała bilateralnie klauzulę najwyższego uprzywilejowania.

Wszystkie cła we Wspólnocie zostały związane. Oznacza to, że nie można ich podnosić poza określony poziom. Ewentualna podwyżka może być dokonana jedynie pod warunkiem podjęcia konsultacji z partnerami handlowymi i zrekompensowania im poniesionych z tego tytułu strat.

Cła na artykuły rolne w większości nie były związane, towary tekstylne tak samo. Zarzucono Unii protekcjonizm. Unii udało się wynegocjować 9- letni okres na dostosowanie do \VTO i klauzuli nie wolno krytykować byłow ciągu tych 9 lat.

System Powszechnych Preferencji Celnych (SPPC)

Powszechne preferencje celne od wielu lat przyznawane są krajom rozwijającym się. U podstaw leżało hasło" rozwój przez handel". Podstawa praVvl1ą było Rozporządzenie Rady z 10.12.200 l r. Nr 251/2001. Wspólnotowy System Powszechnych Preferencji Celnych daje bezcłowy dostęp do rynku UE wszystkim towarom z 49 krajów najmniej rozwiniętych z jednym wyjątkiem - broni i amunicji ( dawniej jeszcze bananów, cukru i ryżu). SP PC uzależnia preferencje od stopnie wrażliwości towaru.

l) Towary bardzo wrażliwe - 85%

2. Towary średnio wrażliwe - 35% 3) Towary wrażliwe - 70~/o

, "'

4) Towary nie wrażliwe - 0%

Tym towarom przypisano odpowiednie poziomy stawek w stosunku. do konwencyjnej stawki celnej. Obowiązkiem Komisji Europejskiej jest notyfikowanie (ocenianie) bezpośrednio o przyjęciu bądź skreśleniu z listy preferencji celnych danego członka UE. Dodatkowo rozszerzono ten system przez specjalne premie przyznawane krajom trzecim, które:

:> Przestrzegają przepisów dotyczących ochrony pracy ( l państwo),

:> Stosują się do zaleceń Vi zakresie ochrony środowiska ( nikt),

:> Zwa1czająprodukcję i przemy1 narkotyków ( 11 państw),

Powyższe sprawdzają specjalne komisje. Postanowiono też, że cło, k.1:óre po dokonaniu wszystkich odliczeń wyniesie l % lub mniej lub cło specyf1cme w wysokości 2 euro lub mniej - zaniecha się poboru.

Można zatem zastosować klauzulę tymczasowego wycofania preferencji wobec państwa, które stosuje nieuczciwe praktyki, (niewolnictwo, pranie pieniędzy, nieefektywna walka z narkotykami). Stopniowa redukcja ceł spowodowała stosowanie barier pozataryfowych. Bariery pozataryfowe stosuje się wobec krajów spoza wspólnoty. TWE zakazuje stosowania ograniczeń ilościowych w imporcie, eksporcie oraz środków o podobnym działaniu w imporcie i eksporcie między państwami członkowskimi w odniesieniu do wszystkich towarów znajdujących się w obrocie. Nie jest to zakaz bezwzględny.

Dopuszcza się wyjątki z uwagi na:

>- Porządek publiczny, bezpieczeństwo,

> Zdrowie publiczne,

> Własność przemysłową i handlową.

Orzecznictwo ETS zakazuje również ograniczeń ilościowych bezpośrednio lub pośrednio mogących ograniczyć handel wewnątrz Wspólnoty. Są sprzeczne z Traktatem.

ETS podał, że wszystkie reguły handlowe utrudniające handel wewnątrz Wspólnoty są równoważne z ograniczeniami ilościowymi.

WYKŁAD II

18.03.2007 r.

Światowa Organizacja Handlu - (WTO) - stanowi kontynuację Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu 9 GATT), została powołana w 1994 r. w Marrakeszu ( Maroko) w ramach tzw. Rundy Urugwajskiej GATT. Głównym jej zadaniem jest liberalizacja międzynarodowego handlu dobrami i usługami, prowadzenie polityki inwestycyjnej wspierającej handel, rozstrzyganie sporów dotyczących wymiany handlowej, przestrzeganie praw własności intelektualnej. Unia jako członek Światowej Organizacji Handlu musiała zrozumieć politykę na liberalną.

Poza taryfowe bariery celne

12. Opłaty o skutku podobnym do cła - mogą stanowić pewne ograniczenia.

Rozpoznanie, że dana opłata nie jest cłem, powoduje takie same skutki jak cło. Opłaty te wielokrotnie były i są przedmiotem rozstrzygnięć ETS.

Za opłatę o skutku równoważnym uznaje się zwykłe, fiskalne lub pozafiskalne opłaty, które nie będąc cłami, podobnie jako one są pobierane z powodu przekroczenia granic przez towary i podnosząc cenę tych towarów mają podobne do ceł działanie protekcjonistyczne albo dyskryminacyjne. Są to obciążenia. Służą one ochronie. własnego rynku, albo uzyskaniu przewagi konkurencyjnej towarów krajowych w porównaniu do towarów importowanych. Bez znaczenia jest wysokość obciążenie opłaty, nieistotna jest nazwa, wystarczy, że występuje obciążenie pieniężne danego towaru w momencie przekroczenia granicy.

2. Zakaz dyskryminacyjnego i protekcjonistycznego opodatkowania a cło ( art. 90 i

91 Traktatu).

Orzecznictwo i wykładnia traktatu pozwalają odróżnić opodatkowanie dozwolone od zakazanego, co pozwala zapobiec sytuacjom, w których państwa członkowskie dążyłoby do protekcji własnego rynku. Żadne z państw członkowskich nie może nakładać ani bezpośrednio lub pośrednio na inne państwo członkowskie żadnego podatku zewnętrznego innego czy wyższego od tych, które nakłada na towary własne. Poza tym nie może nakładać podatków wewnętrznych, które chronią produkty bezpośrednio lub pośrednio .

Metody pozwalające określić podobieństwo towarów:

> Towary są podobne, jeśli są sklasyfikowane w taki sam sposób z punktu widzenia legalizacji podatkowych, celnych lub statystycznych.

>- Oparta na kry1erium użyteczności: towary są podobne jeśli zaspokajają te same

potrzeby UŻj1kowania i mogą być używane wzajemnie i uzupełniają się wzajemnie.

Zgodnie z orzecznictwem ETS kryterium z art. 90 Traktatu polega na porównaniu obciążeń podatkowych, porównaniu wysokości stawek, sposobu opodatkowania, jak też innych przepisów umożliwiających zastosowanie art. 90.

Podatki będą dyskryminujące, jeśli stosuje się zróżnicowane stawki podatkowe ( podwyższone z3Z\vyczaj da zagranicznych towarów), rozszerza się zakres obowiązku podatkowego, który obowiązuje wobec towarów zagranicznych, a także, jeśli pobiera się podatki o zróżnicowanym trybie i terminach.

Opodatkowanie protekcjonistyczne - art. 90 ust. 2 Traktatu - żadne państwo członkowskie nie może nakładać na towary z innych państw członkowskich podatków wewnętrznych, które chroniłyby inne towary, choćby pośrednio. Jest to protekcja własnego rynku.

Proces dochodzenia do własnego, wspólnotowego rynku był długotrwały.

Ustawodawstwo celne - proces realizowania polityki celnej był bardzo długotrwały. Zakończył się przyjęciem Wspólnotowego Kodeksu Celnego (rozporządzenie Rady Nr 2913/92 o ustanowieniu Wspólnotowego Kodeksu Cywilnego z 12.10.1992 r.). Akt ten miał zagwarantować pewne minimum regulacji. Uregulował on najważniejsze problemy związane z obrotem handlowym między państwami członkowskimi, a krajami trzecimi. Poza Kodeksem Celnym: zwolnienia celne, wspólnotowa taryfa celna.

Zwolnienia celne są wyłączone, zostały uregulowane rozporządzeniem Rady Nr 918/83. Jego celem jest uporządkowanie systemu zwolnień celnych, zawiera katalog przypadków, które ze względu na szczególne okoliczności mogą być zwolnione z należności przywozowych na obszar UE przy dopuszczeniu do wolnego obrotu czy też wywozowych przy wwozie towarów.

Uzupełnieniem do Kodeksu są postanowienia wykonywane, które stanowią z nim jednolity akt prawny. Postanowienia wykonawcze - uregulowane rozporządzeniem Komisji Europejskiej (EWG) Nr 2454/93 z dnia 02.07.1993 r. Przepisy wykonawcze zawierają szereg uzupełnień, formularzy, wy'jaśnieI1, wykazy załączniki.

Oprócz tego obowiązuje prawo celne państw członkowskich, stosowane jako uzupełnienie do norm wspólnotowych.

Kodeks celny nie obejmuje zwolnień celnych, tylko rozporządzenie Rady Europejskiej Nr 918/83 z dnia 28.03.1983r. &1: ten zawiera kilkanaście zmian, gdyż celem jego jest uporządkowanie całego systemu zwolnień celnych. Zawiera on katalog przypadków, w których może zostać udzielane zwolnienie przy przewozie i wywozie towarów poza obszar UE.

Płaszczyzny zawierają działania, które mają na celu obronę.

3) Instrumenty dotyczące zwalczania dumpingu

Rozporządzenie RE Nr 384/96 z dnia 2.12.1995r. \v sprawie ochrony przed dumpingiem w imporcie z państw nie będących członkami Wspólnoty Europejskiej. Przyczyna przyjęcie rozporządzenia: zakończenie GATT i zawarcie porozumień.

Art. 6 GATT - zmieniony, gdyż poprzednio obowiązywała w tej materii GATT 47.

Obecnie GATT 94 art. 6 - dumping - praktyka polegająca na wprowadzeniu do obrotu w jednym państwie towarów wyprodukowanych w innym państwie po cenie niższej od" zwykłej ceny danych towarów, Cena niższa od zwykłej to taka, która:

>- Jest ceną niższą niż porównywalna cena towaru podobnego w państwie pochodzenia, gdy jest on przeznaczony na rynek krajowy,

>- Jest niższą od najwyżej porównalnej ceny towaru podobnego w zwyk1ym eksporcie do któregokolwiek państwa trzeciego,

>- Jest to cena niższa od kosztu produkcji towaru powiększonego o rozsądny poziom

kosztów sprzedaży, zysku.

W celu przeciwstawienia i zapobiegania dumpingowi dana strona może zastosować cło antydumpingowe. Cło odpowiada wysokości marginesu dumpingu czyli różnicy pomiędzy

ceną zwykłą bądź kosztem produkcji, a ceną w eksporcie dumpingowym. ~ .

W art. 6 GATT zawarte zostało porozumienie \v sprawie implementacji art. 6, więc implementowano Kodeks Antydumpingowy z 1994 roku, który wprowadza uregulowanie,

iż przesłanką zastosowania cła antydumpingowego jest zaistnienie szkody po stronie przemysłu wspólnotowego.

Przemysł wspólnoto - całość wspólnotowych producentów.

"Szkoda" - odnosi się do szkody materialnej lub zagrożenia szkody materialnej. W celu zastosowania zakresu szkody i cła antydumpingowego niezbędny jest wymóg zebrania dowodów.

Towar jest uważany za objęty dumpingiem, jeśli jego cena w eksporcie do Wspólnoty jest niższa aniżeli porównywalna cena produktu podobnego w zwykłym obrocie handlowym ustalana dla państwa eksportującego. Jeśli szkoda lub groźba takiej szkody ma niższą cenę, następuje wszczęcie postępowania antydumpingowego, które następuje wskutek wniesienia do Komisji Europejskiej pisemnej skargi. Może być ona też wniesiona do państwa członkowskiego przez osoby fizyczne, prawne, stowarzyszenia nie posiadające osobowości prawnej, a działa w imieniu przemysłu wspólnotowego. Skargę może też wnieść państwo członkowskie. Jeśli państwo członkowskie posiada dowody o dumpingu, to musi o tym zawiadomić niezwłocznie Komisję Europejską.

Komisja Europejska ma 45 dni na rozpatrzenie skargi i jeśli dysponuje wystarczającymi dowodami, to wszczyna postępowanie antydumpingowe. Jednocześnie publikuje obwieszczenie w Dzienniku Urzędowym UE. Wszczęcie postępowania przez Komisję Europejską ma formę decyzji. Skutkuje rozpoczęciem przez Komisję Europejską dochodzenia na szczeblu Wspólnoty. Jest to I etap postępowania antydumpingowego. W ramach I etapu KE ustala się wysokość dumpingu i szkody jaką spowodował. Dochodzenie - trwa nie krócej niż 6 - m-cy, strony postępowania prawidłowo powiadomione muszą mieć czas 30 dni na ustosunkowanie się do pytań. Pytania zawarte są w kwestionariuszu opracowanym przez Komisje Europejską. Kwestionariusz zawiera pytania o domniemanym dumpingu.

Komisja Europejska może wprowadzić środki tymczasowe w postaci tymczasowych ceł antydumpingowych.

Wymogi kumulatywnie zastosowane stwierdzone w postępowaniu antydumpingowym. Uprzednie zaświadczenie zainteresowanych,

» Wysłuchanie ich,

» Musi być stwierdzony tymczasowy dumping,

» Szkody przemysłu wspólnotowego,

» Interes wspólnoty - to ustalenie, który 'Wymaga ochrony przed dalszą szkodą.

Postępowanie antydumpingowe - może skończyć się umorzeniem albo zastosowaniem ceł ostatecznych.

Umorzenie - wymagana decyzja Rady Europejskiej zwykłą większością kwalifikowaną

głosów. Ma miejsce, gdy:

» Wycofano skargę, a nie sprzeciwia się temu interes wspólnoty,

» Jeśli środek ochronny był niekonieczny ( zastosowano nieproporcjonalny).

Ostateczne ustalenie istnienia dumpingu i szkody, a także interesu Wspólnoty z zastosowaniem środków ochronnych skutkuje obowiązkiem rady Europejskiej zastosowanie . ostatecznych ceł antydumpingowych, stosowanych w omawianym' rozporządzeniu. Ostateczne cło antydumpingowe jest stosowane zgodnie z zasadą niedyskryminacji, szczegółowo określane dla każdego podmiotu.

Zwalczanie subsydiów - jego podstawa prawa to rozporządzenie Rady Nr 2026/97 z 06.10.1997 r. w sprawie ochrony przed subsydiowanym importem z państw niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej, Wspólnota bardzo rzadko korzysta z tego instrumentu. Niewskazane jest stosowanie do tego samego towaru jednolitych środków antydumpingowych, a także zwalczanie subsydiów.

Zwalczanie subsydiów - pojęcie to po raz pierwszy użyte w porozumieniu zwalczania subsydiów i środków wyrównawczych. Subsydia przyznające korzyści finansowej ( albo konkretna korzyść albo forma wsparcia w rozumieniu art. 13 GATT 94.

Przesłanki stosowania ceł wyrównawczych jako instrumentów:

>- Stwierdzenie zastosowania subsydiów,

>- Stwierdzenie szkody, jaką wywołuje wprowadzenie towaru do obrotu we Wspólnocie.

Instrumenty zwalczające bariery handlowe.

Postępowanie zwalczające bariery - Rozporządzenie rady 3286/94 z dnia 22.12.1994 r. ustanawiające procedury wspólnotowe "V obszarze wspólnej polityki handlowej w celu zapewnienia wykonania uprawnień wspólnoty jakie wynikają z międzynarodowych przepisów handlowych. Rozporządzenie to nazywane jest instrumentem polityki handlowej i ściśle związane ze Światową Organizacją Handlu, gdyż chroni przed niedozwolonymi praktykami handlowymi ze strony państw trzecich - dzięki temu ma miejsc zwiększenie skuteczności.

Podmiotowe uprawnienia - wykonywane na mocy porozumień.

Swoboda przepływu kapitału i płatności Płatność najszybciej została zliberalizowana.

Swoboda przepływu kapitału - dotyczy samodzielnych transakcji finansowych niemających bezpośrednich związków z przepływem kapitału.

Obejmuje ona nie tylko obywateli UE.

Art. 56 Traktatu - wprowadził całkowitą swobodę ustanawiając generalny i równorzędny zakaz stosowania ograniczeń przepływu kapitału i płatności nawet jeśli nie maja charakteru dyskryminacyjnego ..

Art.56 - utrzymuje w dalszym ciągu rozróżnienie na tzw. rzeczywisty przepływ kapitału oraz płatności bieżące, które podlegają odrębnym reżimom prawnym. Zawarte w jednym artykule celem pełnej liberalizacji w transferach środków pieniężnych.

Swoboda płatności nie ma charakteru samoistnego, gdyż służy korzystaniu z innych podstawowych swobód rynku zewnętrznego. Jest zatem ściśle związana z realizacją tych swobód. Każde przeniesienie 'środków płatniczych miedzy podmiotami różnych państw członkowskich.

Płatności muszą wynikać ze zobowiązania w ramach przepływu towaru, usług, kapitału czy pracowników. Przepływ płatności stanowi świadczenie wzajemne za dostarczony towar, za wykonaną usługę, np. spłata przyznanej pożyczki.

Art. 57 - rozróżnienie swobód przepływu kapitału i płatności. Liberalizacja środków płatniczych była pierwszą ( Włosi).

ETS uznał, ze sprawa 4 podróży służbowych w celach podróży turystycznych, edukacyjnych, świadczeń medycznych, wskazuje na liberalizację płatności. Tym samym państwa członkowskie mogły korzystać z tej liberalizacji ETS wyjaśnił, te płatności bieżące są transferami walorów dewizowych w wykonaniu transakcji podstawowej, zaś przepływ kapitału to operacje finansowe z istoty związane z inwestowaniem określonych funduszy.

Liberalizacja przepływu kapitału.

Swoboda przepływu kapitału dokonywała jest bardzo powoli. Polega ona na jednostronnym przeniesieniu wartości majątkowych do innego państwa członkowskiego. Celem swobody przepływu kapitału jest wygaszenie innego zobowiązania, tym samym ta liberalizacja dokonywała się stopniowo. Dyrektywy polegające na doprowadzeniu do przepływu kapitału:

1. Dyrektywa z 11.05.1960 r. -. dokonała liberalizacji kapitału długoterminowego. Wprowadził jednocześnie klasyfikację grupową, którą umieściła na tzw. "LIŚCIE A".

Lista ta objęła inwestycje bezpośrednie, inwestycje ,"Ii nieruchomości, przepływ kapitału w celach osobistych.

LISTA B

Nie objęto liberalizacją tych rodzajów kapitału na wcześniejszych listach A i B (LISTA C i D).

2. Dyrektywa z 18.12.1962 r. - w tym czasie na "LIŚCIE B" umieszczono papiery wartościowe, w obrocie giełdowym, zaś" LISTA C" dotyczyła pozagiełdowego obrotu papierami wartościowymi, umieszczono zagraniczną emisję akcji i obligacji oraz kredyty długo - i średnioterminowe. LISTA D obejmowała przywóz i wywóz gotówki, jaki i przelewy n rachunkach bieżących oraz kredyty krótkoterminowe.

Do LISTY A i B - wprowadzono bezwarunkową liberalizację •• Operacje z LISTY C objęto warunkowo liberalizacją. Operacje z LISTY D - nieprzewidziano dla nich obowiązkowego uwolnienia wobec tego pojawiła się trzecia dyrektywa.

3. Dyrektywa z 17.11.1986 r. Nr 86/566 - wprowadziła swobodę w zakresie transakcji papierami wartościowymi, liberalizacja emisji akcji i obligacji w innych państwach członkowskich, zniosła ograniczenie w zakresie zaciągania kredytów związanych z umowami handlowymi i świadczeniem usług.

Dyrektywy liberalizacji płatności:

1. Dyrektywa rady Nr 63/340 z dnia 10.06.1963 r. 2. Dyrektywa Rady Nr 63/474 z dnia 17.08.1963 r.

Na mocy Dyrektywy z 1963 r Nr 63/340 zniesiono ograniczenia w płatnościach za świadczone usługi, jeśli były one jedynymi ograniczeniami dla wykonania tych usług. Miało to na celu ułatwienie skorzystania z usług "V przypadku przemieszczania się usługobiorcy, któremu zapewniono możliwość odebrania danego świadczenia bez żadnych przeszkód.

Na mocy Dyrektywy 63/474 zmieniono tzw. Niewidoczne transakcje, które nie wiązały się bezpośrednio z przepływem towarów, usług, kapitału czy przemieszczaniem się. Obejmowały one opłaty bankowe, koszty reprezentacji, okresowe należności związane z transportem, odszkodowania. honoraria autorskie, g rZY"Vl1 y, kary pieniężne i różne opłaty sądowe, abonamentowe, różnego rodzaju składki.

4. W 1988 r. osiągnięto kolejny etap liberalizacji kapitału i na mocy Dyrektywy z dnia 24.06.1988 r. zniesiono pozostałe ograniczenia i jednocześnie uchylono wcześniejsze trzy dyrektywy ze skutkiem prawnym od 01.07.1990 r.

Na jej podstawie utworzono klasyfikację operacji, które objęto swobodą przepływu kapitału i płatności. Zobowiązano ponadto państwa członkowskie z wyjątkiem Hiszpanii i Portugalii do znoszenia krajowych ograniczeń w obrocie kapitałowym w ramach obrotu wewnętrznego. Powyższy proces został zakończony 16.05.1994., kiedy Grecja Jako ostatnie państwo ówczesnej Wspólnoty zniosła istniejące jeszcze restrykcje w przepływie kapitału i płatności Cel Dyrektywy z 1988 r. to eliminacja kontroli dewizowej w zakresie przepływu kapitału pomiędzy państwami europejskimi. Nastąpiło szczegółowe wyliczenie sfer, w których przepływ kapitału miał zostać zliberalizowany. Katalog ten nosił tytuł "Nomenklatura do przepływu kapitału". Nakazywał znoszenie ograniczeń w przepływie kapitału i tym samym dyrektywa ta stała się podstawą do wprowadzenia zmian w Traktacie z Maastricht.

Obejmuje on inwestycje bezpośrednie, długo terminowe pożyczki, zakup i sprzedaż nieruchomości przez cudzoziemców,. zakup i sprzedaż z udziałem papierów wartościowych, operacje finansowe z Wykorzystaniem bankowych rachunków bieżących, pożyczki, kredyty, poręczenia, gwarancje, prawa zastawu, płatności transferowe w związku z realizacją kontraktów obowiązkowych, przepływ kapitałów osobistych, wwóz i wywóz wartości majątkowych, tzw. pozostały przepływ kapitału(,pobieranie podatku, odszkodowania, opłaty licencyjne, prawo do swobodnego transferu).

Ograniczenia w zakresie przepływu kapitału mogły być podejmowane, np. w związku z zagrożeniem przepływu kapitału krótkoterminowego. Mógł on doprowadzić do poważnych wykluczeń rynku, a także polityki monetarnej i walutowej.

Liberalizacja w zakresie przepływu kapitału powinna następować w zakresie niezbędnym dla funkcjonowania rynku, wobec tego:

I ETAP - liberalizacja przepływu kapitału. Stosowanie wyjątków jest podporządkowanie kontroli sadowej. Państwa członkowskie zachowały kompetencje do stosowania następujących środków ( art. 58):

> Przepisy podatkowe, które różnicują podatników ze względu na odmienności ich

sytuacji, :

» Mogą podejmować niezbędne środki prewencji przeciwko naruszeniu przepisów krajowych ( zwłaszcza podatkowych), a także mają nadzór nad instytucjami finansowymi,

» Ustalają procedury zgłaszania przepływu. kapitału dla celów administracyjnych, statystycznych.

» Podejmują środki uzasadnione porządkiem publicznym,

» Mogą stosować ograniczenia swobody przedsiębiorczości.

Wyjątki z art. 58 mają charakter kontrolny. Przepis ten wskazuje na pewna wspólność podatkowych systemów. Sfera podatków i usług jest cały czas doskonalona. W celu pełnej liberalizacji swobody przepływu kapitału należało wprowadzić rozwiązanie harmonizujące objęcia sektora bankowego i ubezpieczeniowego w zakresie rynku kapitałowego. Pozwala to na pewne swobodne przepływy kapitału ..

Art. 58 wykluczył pewien protekcjonizm na własnym rynku. Coraz częściej jest to polityka gospodarcza Unii jako całości. Państwa członkowskie zobowiązały się do niewprowadzenia żadnych nowych ograniczeń w przepływie kapitału ( służący inwestycjom).

Pełna liberalizacja wymusza na organach poszczególnych państw członkowskich zawężającą wykładnię wyjątków. ETS wskazał o zawężającej wykładni dopuszczającej wyjątki od swobody liberalizacji. Państwa członkowskie stosując te ograniczenia, stosują zawężającą wykładnię zasadę proporcjonalności. Niemożność uwolnienia się od zobowiązań trak-tatowych, szczególnie jeśli powołuje się na problemy ekonomiczne.

Stosunki z państwami trzecimi w zakresie swobody przepływu kapitału.

lut. 59 Traktatu - pozwala Radzie z udziałem Europejskiego banku Centralnego w wyjątkowych okolicznościach przyjąć środki ochronne, niezbędne ze względu na przepływy kapitałowe z państw członkowskich do państw trzecich, a także odwrotnie.

Te środki ochronne były poważnym zagrożeniem dla Unii Gospodarczej i walutowej. Przyjmowane tylko na okres 6 m-cy. Wymagają one uzasadnienia z rzeczywistymi, a także poważnymi powodami, wymagają stosowania zasady proporcjonalności.

Art. 314 Traktatu - wskazuje na sankcje polegające na zerwaniu częściowym albo całkowitym stosunków gospodarczych z jednym albo z kilkoma państwami trzecimi.

Art .. 63 Traktatu - upoważnia Radę do przyjęcia wobec państw trzecich niezbędnych środków przy tych zakłóceniach. Jeśli rada nie podejmie takich śr9dków to ustawodawca wspólnotowy w nagłych wypadkach pozwolił państwom członkowskim na podjecie tych środków jednostronnych, ale zawsze musi poinformować o ich zastosowaniu Komisję Europejską i wszystkich pozostałych członków UE.

Istnieje konieczność przestrzegania przez UE zobowiązań międzynarodowych, które głównie dotyczą ochrony inwestycji i transferów zysków za granicę.

WYKŁAD III - 29.04.2007r.

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

1. Wszystkie 4 swobody (przepływu towarów, świadczenia usług, przepływu kapitału i płatności, przepływu osób).

2. Unia celna.

3. Swoboda przedsiębiorczości ( traktatowa + ponadnarodowe formy prowadzenia działalności gospodarczej (Spółka Europejska i Europejskie Zgrupowanie Interesów Gospodarczych - EZlG).

4. Harmonizacja wspólnotowego prawa spółek ( dyrektywy dotyczące harmonizacji

prawa spółek).

5. Pomoc publiczna dozwolona i zakazana.

6. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję.

7. Zakres przedmiotoy i podmiotowy v\' ograniczeniach konkurencji.

8. Płatność a kapitał.

9. wykorzystanie środków elektronicznych w zamówieniach publicznych. la. Elektroniczne formy (licytacja, aukcja).

11. Zamówienia ramowe.

12. Cła i opłaty.

13. Kartele.

Europejskie prawo spółek:

12. Harmonizacja ustawodawstw krajowych państw członkowskich, Unii w zakresie prawa spółek ( harmonizacja prawa).

2. Tworzenie ponadnarodowych (supernacjonalnych) form prowadzenia działalności gospodarczej w ramach ujednolicenia prawa)

3. Swoboda zakładania przedsiębiorstw sensu stricte.

Ad. 3 Swoboda przedsiębiorczości

Celem jej jest zagwarantowanie swobodnego wyboru miejsca prowadzenia działalności gosp. na terytorium Wspólnoty przez osoby fizyczne i przedsiębiorstwa.

Art. 43 TWE - ma znaczenie dla stworzenia zagwarantowania tej przedsiębiorczości.

Art .. 44 TWE - stanowi podstawę prawną dla uchwalenia przez Radę dyrektyw w celu urzeczywistnienia swobody przedsiębiorczości w określonej działalności.

Art. 45 i art. 46 TWE - wskazują wyjątki od swobody przedsiębiorczości.

Wyjątki od zasady swobody przedsiębiorczości:

1) odwołuje się do wykonywania władzy publicznej.

2. odwołuje się do ochrony porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego

3) odwołuje się do ochrony zdrowia publicznego

Art. 47 TWE - dotyczy wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych.

Art. 48 TWE - wskazuje na definicję spółek i na mechanizm pozwalający określić przynależność spółki do wspólnoty.

Po jecie przedsiębiorczości: .

Traktat nie określa pojęcia przedsiębiorczości. Odwołuje się do orzecznictwa ETS. Istnieją trzy elementy zasadnicze, które składają się na pojęcie przedsiębiorczości:

1. samodzielność działalności gospodarczej - samodzielny charakter polega na tym, że swoboda ta obejmuje zarówno pierwotne, jak i wtórne prowadzenie działalności gospodarczej.

Pierwotne prowadzenie działalności gosp. ( pierwotna swoboda)- ustanowienie i prowadzenie przedsiębiorstw.

Wtórne prowadzenie działalności gospodarczej ( wtórna swoboda) - to tworzenie agencji, filii przedsiębiorstw lub spółek na terytorium innego państwa członkowskiego

2. transgraniczny charakter - ETS mówi: sprawa musi dotyczyć dwóch państw. Musi być element związany z przekroczeniem granicy, np. prowadzenie działalności gosp. na terenie innego państwa.

W sprawie KNOORS ETS orzekł, że robotnik holenderski chcący pracować na terytorium Holandii, a który uzyskał uprawnienia w Danii, może ubiegać się o ochronę w ramach traktatu.

Nawet własny obywatel danego państwa, może ubiegać się właśnie w tym państwie o ochronę w ramach Traktatu, jeżeli w danej sprawie istnieje szeroko pojęty element wspólnotowy ( element transgraniczny) w danym przypadku uprawnienia.

3. wymóg stałości - stałość d.g. to bardzo ważne kryterium. Pozwala ono odróżnić

swobodę przedsiębiorczości od swobody świadczenia usług.

Element stałości - stałe, trwałe związanie z gospodarką danego kraju ( swoboda przedsiębiorczości).

Element tymczasowości ( przejściowości) - na nim opiera się swoboda świadczenia usług

Odgraniczenie swobody przedsiębiorczości od innych swobód:

Prowadzenie przedsiębiorstwa wymaga z reguły spełnienia znaczenia ostrzejszych warunków niż świadczenie usług, a nawet przepływu kapitału.

Swoboda świadczenia usług ma charakter subsydiarny ( pomocniczy) w stosunku do pozostałych swobód. Znajduje bowiem zastosowanie dopiero wówczas, gdy dana działalność nie jest objęta inną swobodą·

Zasadnicze kryterium: kryterium stałości (rozgraniczenie pomiędzy swobodą przedsiębiorczości, a swobodą kapitału (nabycie akcji lub udział w spółce).

\V ramach swobody przepływu kapitału - nabycie akacji bądź udziałów spółki w takiej ilości, która nie daje rozstrzygającego wpływu na decyzje spółki.

W ramach swobody przedsiębiorczości - nabycie akacji bądź udziałów spółki w takiej ilości, która daje rozstrzygający wspływu na decyzje spółki

Swoboda przedsiębiorczości a swoboda przepływu pracowników:

Swoboda przedsiębiorczości - brak elementu świadczenia pracy w warunkach podporządkowania albo na czyjąś rzecz, element samodzielności,

Swoboda przepływ pracowników - świadczenie w pracy w warunkach podporządkowania albo na czyjąś rzecz.

Adresaci postanowień Traktatu dotyczących swobody przedsiębiorczości:

1. państwa członkowskie ( do nich skierowany jest art. 43 (zakaz ustanawiania dyskryminacji i wprowadzania ograniczeń tej swobody),

2. wszelkiego rodzaju korporacje, organizacje zawodowe,

3. przedsiębiorstwa działające na zlecenie państwa lub pod nadzorem tego państwa.

Podmioty uprawnione do korzystania ze swobody przedsiębiorczości:

1. obywatele UE. Z pierwotnej swobody korzystają obywatele UE bez względu na miejsce stałego zamieszkania, z Vv1ómej swobody - korzystają obywatele mający miejsce zamieszkania w jednym z państw członkowskich.

2. przedsiębiorstwa, a zwłaszcza spółki. Przez spółki rozumie się spółki prawa handlowego, cywilnego, spółdzielnie, inne osoby prawne prawa publicznego lub prywatnego z wyjątkiem spółek, które nie zmierzają do osiągnięcia zysku.

Warunkiem korzystania przedsiębiorstw ze swobody przedsiębiorczości jest przynależność do Wspólnoty Europejskiej. Przynależność ta zachodzi, gdy spełnione są dwie przesłanki :

l) założenie zgodnie z ustawodawstwem państwa członkowskiego

2. mające swoją siedzibę statutową, siedzibę zarządu lub siedzibę głównego

przedsiębiorstwa wewnątrz wspólnoty. '

Możliwości powiązania przedsiębiorstwa z państwem:

1. teoria powstania ( dany przedsiębiorca przynależy do państwa według pra\va . na podstawie którego został utworzony)

2. teoria siedziby ( przedsiębiorca przynależy do państwa, w którym ma siedzibę.

3. teoria kontroli ( przedsiębiorca przynależy do państwa, którego obywatelstwo mają udziałowcy, właściciele kapitału, który umożliwia kontrolę nad przedsiębiorstwem).

Pierwotna i wtórna swoboda przedsiębiorczości. Pierwotna swoboda:

1. Wybór i zmiana siedziby przedsiębiorstwa czyli możliwość założenia spółki w innym państwie członkowskim.

2. Trans graniczne przeniesienie siedziby spółki z zachowaniem tożsamości

Czy można przenieść siedzibę z zachowaniem tożsamości: # orzeczenia ETS Orzeczenie ETS w sprawie Daily Mail ( nieaktualne stanowisko).

Sprawa dotyczyła spółki brytyjskiej .. DaiIy Mail, która to' ~półka chciała przenieść swoją siedzibę do Holandii, ale zgodę na przeniesienie musiał wyrazić Minister Finansów ( wg prawa brytyjskiego). Ten Minister tej' zgody nie dał, bo uważał, że spółka chce uniknąć płacenia podatków. Spółka wniosła sprawę do ETS. ETS uznał, że możliwe było takie ograniczenie przedsiębiorczości ( uznał, argumenty bry1yjskiego ministra i zakazał przeniesienia spółki).

Orzeczenie w sprawie Centrols ( kolejne tego typu).

Sprawa dotyczyła spółki założonej wg prawa bry1yjskiego, której władze duńskie odmówił:; wpisania do rejestru oddziału tej spółki na terytorium Danii. Władze duńskie odmówiły tego wpisu, gdyż uważały, że spółka prowadząc całą działalność w Danii, rejestr spółki w Wielkiej Bry1anii uniknie wygórowanych wymogów rejestru w Danii. W Wielkiej Bry1anii Wymagany mniejszy kapitał założycielski, łatwiejsze, bardziej łagodne przepisy).

ETS uznał, że władze duńskie' powinny oddział wpisać do rejestru i że postąpił nieproporcjonalnie. Zmiana stanowiska ETS - przyzwolenie na transgraniczen przeniesienie spółki.

Orzeczenie Inspire Art. - sprawa dotyczyła tego, że w Holandii, w celu ochrony przed importem spółek, wprowadzono ustawę o psuedozagranicznych spółkach - zdefiniowano je jako takie, które założono na podstawie ustawodawstwa obcego, ale chcą całą lub niemal całą działalność prowadzić na teryiorium Holandii. Ustawa na te spółki nakładała szereg dodatkowych obowiązków ( ujawnianie dodatkowych danych, obowiązek publikacji, wysoki kapitał zakładowy). ETS nie podzielał stanowiska Holandii i uznał, że postanowienia ustawy są sprzeczne ze swobodą przedsiębiorczości.

ETS zmienił zdanie i jest za możliwością przeniesienia transgranicznego siedziby spółki. Traktat gwarantuje możliwość migrowania spółek i państvva członkowskie nie mogą tworzyć przeszkód do wykorzystywania obcych form prawnych do prowadzenia działalności na ich teryiorium, czyli możliwa jest konkurencja między państwami ( przyciągając przedsiębiorców).

Harmonizacja prawa krajowego państwa członkowskiego w zakresie pra\va spółek Najważniejsze podstawy harmonizacji - w latach 80 i 90- tych nastąpił kryzys harmonizacji prawa, zaczęto dostrzegać wady harmonizacji, pojawił się w państwach członkowskich opór przed zbliżeniem ustawodawstw. Istotne dyrektywy nie zostały uchylane.

I Dvrektywy dotvczace harmonizacji. Dyrektywy dotvczace bezpieczeństwa obrotu prawnego 1 i 11.

Dyrektvwa 1 - dyrektywa o jawności danch z 1968 r. dotvczv:

1. obowiązków publikacyjnych spółek i jawności danych zgłaszanych do rejestru,

2. zasada nicograniczoncgo prawa do reprezentacji przez zarząd i konsekwencje wadliwego powołania organów,

3. problematyka wadliwości spółki ( stworzono katalog przesłanek umożliwiających stwierdzenie nieważności umO'vY)! spółki).

Dyrektvwa 11 - o ja\vności danych oddziałów z 1989 r., k1óra rozszerza obowiązki publikacyjne na oddziały spółek ut\yorzone \Y innych państwach. Zawarto też zapisy ułatwiające zakładanie oddziałów w inl1ych państwach i regulacje chroniące kontrahentów oddziałów.

vV 2003 r. dokonano nowelizacji Dyrekh,yy 1, uwzględniając postęp technologiczny. Nowelizacja ma kilkuletni okres implementacji tej dyrek1:y'\vy. Umożliwia spółkom kapitałowym składanie wszystkich dokumentó\.y i danych do rejestru w postaci elek1:ronicznej, składanie wniosków o odpis z rejestru w postaci elektronicznej i uzyskanie elek1ronicznego odpisu.

II Dv-rektv,vy bilansowe 4,7,8 - dotvcza harmonizacji przepisów dotvczacvch rachunkowości.

Dvrekh-wa 4 ( 1978 r.) - reguluje sporządzanie rocznego sprawozdanie finansowego, sporządzanie sprawozdania na temat sytuacji spółki. Dyrek1:ywa 4 dotyczy spółki akcyjnej, spółki z 0.0., spółki komandytowo - akcyjnej ( dotyczy pojedynczych spółek). Zawiera szereg ułatvvień dla małych i średnich przedsiębiorców ( sprawozdanie ma wartość informacyjną i prawną).

Dvrektvwa 7 ( 1983 r.) - dotyczy koncernów w aspekcie sprawozdania rocznego. Nakłada obowiązek sporządzania sprawozdania skonsolidowanego, które ma tylko wartość informacyjną·

Dvrektvwa 8 ( 1984 L) - uzupdnia 4 i 7 d~rektyw~ __ dotyczy biegłych rewidentów. Wprowadzono procedury uznawania kwalifikacji biegty'ch rewidentów, zape'Wma ich niezależność. Planow3ane są zmiany 8 dyrektvwy, aby jeszcze wzmocnić niezależność biegłych rcwidentów.

III Dyrektywy dotyczace spółki akcyjnej - niektóre państwa członkowskie rozszerzyłY te przepisy na spółki z 0.0. ( oparte na doktrynie niemieckieil. Dyrektywa 2.3.5,6

Dyrektywa 2 ( 1976 L) - o ochronie kapitału, normuje powstanie spółki akcyjnej ze szczególnym uwzględnieniem kapitału minimalnego i zasad jego pokrywania. Ochrona kapitału w tym nabywanie akcji własnych przez spółkę· Podwyższanie i obniżanie kapitału.

Dyrektywa 3 i G - dotyczą lączenia ( 3- 1978 r.) i podziału I 6 - 1982 r.l spółek akcyjnych. Celem obu dyrektyw jest ochrona wspólników mniejszościowych i wierzycieli dzielących się czy łączących spółek.

Dyrektywa 5 ( nie została uchwalona, pomimo że prace nad nią byly bardzo zaawansowane). l'vIiała regulować organy spółki akcyjnej. Kością niezgody był udział pracowników w zarządzaniu spółką·

IV Dyrektywy koncentracyjne 9 i 13 - dotHza kontroli nad spółka i zwiazana z tym konieczIlościa ochrony akcjonariuszy mniejszościowych.

DYrektywa 9 o prawie koncemo,-,'Yll, nigdy nie wyszła poza fazę projektu, prace w połowie lat 70- tych, inicjatorem były Niemcy.

DYrektywa 13 o przejęciach, inspirowana prawem bryijjskim. praca od poło'W")' lat 70- tych przyjęto w 2004 r.

V Dyrektywy transgraniczne - 10.11.14

DYrektywa 11 o jawności danych oddziału. Dyrektywy 10 i 14 pozostają w fazie projektu. Dyrektywa 14 dotyczy transgranicznego przeniesienia siedziby. Dyrektywa 10 rozwija kwestię transgranicznego łączenia spółek.

VI Dyrektywy problemowe - dotyczą węższych zagad[1jeń konkretnych problemów. Dvrektvwa 12 dotyczy jednoosobowej spółki z 0.0., która zakłada że wszystkie państwa powinny umożliwiać t,vorzenie jednoosobowych spółek z 0.0 .. Ustanawia minimalne standardy oclu'ony wierzycieli jednoosobowych spółek z 0.0.

Początkowo Komisja miała wizję totalnej harmonizacji prawa. W latach 80-90 - tych zaczął się odwrót od tego trendu, zaczęto dostrzegać wady takiej tendencji. Całkowita harmonizacja przepisów nie jest możliwa i realna.

Ponadnarodowe formy prowadzenia działalności gospodarczej:

l) Spółka Europejska

2) Europejskie Zgrupowanie Interesów Gospodarczych

Są to formy prawnee, dla których pierwszoplanowe znaczenie ma ustawodawstwo wspólnotowe. Instrumentem prawnym jest tu rozporządzenie.

Europejskie Zgrupowanie Interesów Gospodarczych:

Cechy: jak są tworzone, forma prawma, organy - Sławek proponuje - douczyć się na ten temat !

Forma pra'vvna

Na mocy tych przepisów EZlO .nie będzie osobą prawną. będzie natomiast posiadało zdolność praWllą, będzie mogło we własnym imieniu ::.ar:\.vać prawa i zaciągać zobowiązania

EZIG europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych zgrupowanie przedsiębiorców oparte na zasadzie porozumienia o współpracy. Nie służy tylko osiąganiu zysku, ale wspiera też interesy swoich członków. EZIG stwarza ramy dla rozwoju działalności swoich członków. EZIG nie sprawuje kontroli nad swoimi uczestnikami (przedsiębiorstwami), nie jest ich \\łaścicielem. Nie może posiadać udziału w członkach, dlatego nie jest koncernem. Może zatrudniać maksymalnie do 500 pracowników. CEL - promocja współpracy między przedsiębiorcami funkcjonującymi w EZIG (reklama, promocja, zbyt, dystrybucja).

TWORZENIE: w drodze pisemnego aktu założycielskiego ( określa firmę, siedzibę i formy prawne tworzących podmiotów, cele działania, siedzibę oraz firmę zgrupowania, która zawiera skrót EZIG w języku kraju rejestracji Konieczny jest przy tym ponadnarodowy charakter EZIG: musi ono składać się co najmniej z dwóch spółek lub innych osób prawnych mających swój zarząd główny w różnych państwach członkowskich bądź dwóch osób fizycznych prowadzących działalność w różnych państwach członkowskich, ewentualnie w tzw. "składzie mieszanym". Od chwili wpis2.I1ia do rejestru nabywa ono zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych i procesowych, ale niekoniecznie osobowość prawną. :

Status organizacyjny EZIG ogranicza się tylko do umowy założycielskiej i zasady publikacji, pozostałe regulacje uzupełniane są rozwiązaniami krajowymi.

Wymóg tzw. dyrektywy o jawności prawa spółek: rejestr zgrupowania musi zawierać dane dotyczące każdej zmiany umowy i składu, założenia i likwidacji każdego członka, zarządu i osób go sprawujących, sądowego orzeczenie o nieważności lub rozwiązaniu EZlG albo uchwały uczestników w tym zakresie, projektu przeniesienia siedziby, likwidatorów i zakończenia likwidacji. Dane powyższe wraz z datą, miejscem i numerem wpisu do rejestru podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot.

Organy: kolegium członków EZIG oraz organ administracyjny (zarządca lub zarządcy). Inne wspólne organy mogą być ustanowione pod warunkiem powalania ich w umowie (np

b ~ b .... .1 1-' .•

Kolegium Arbitrów). Każdy członek zgrupowania posiada jeden głos, choć pewni członkowie

mogą dysponować większą liczbą głosów, pod warunkiem, że żaden członek nie będzie dysponował większością głosów. Prawo reprezentowania (samoistnego lub łącznego) EZlG posiadają tylko zarządcy.

Odpowiedzialność za zobowiązania zgrupowania jest nieograniczona i solidarna ale ma charakter pomocniczy. Ustanie członkowstwa - wskutek śmierci os. fizycznej. Wystąpienie z EZIG - musi być uzasadnione ważnymi powodami. Dopuszcza się wykluczenie członka.

W praktyce nie stał się popularny.

Spółka Europejska - po 40 latach negocjacji udało się wypracować koncepcję ponadnarodowej spółki.

SE - to specyficzna hybryda, która rządzi się częściowo przez rozporządzenie, częśćiWO przez prawo krajowe i częściowo przepisami krajowymi państwa siedziby spółki europejskiej, które dotyczą spółki akcyjnej. Spółka europejska powinna być zarejestrowana w tym państwie, w którym maj duj e się jej statutowa siedziba. Rejestruje się ją w rejestrze państwa członkowskiego, zaś fakt ten ogłasza się, vv celach informacyjnych, w Dzienniku Urzędowym UE, po opublikowaniu ogłoszenia w publikatorze krajowym. Dodatkowo zgłasza się [mnę, numer, datę i miejsce rejestru i ogłoszenia, statutową siedzibę i przedmiot działalności, też ewentualne przeniesienie siedziby. Osobowość prawną otrzymuje na podstawie prawa wspólnotowego

Cechy Spółki Europejskiej: zamknięty katalog sposobów powstania spółki europejskiej. Uregulowano udział pracowników w zarządzaniu ta spółką w szczątkowej postaci. Znaczenie spółki sprawdza się do kilku istotnych kwestii:

l) możliwości transgranicznej fuzji w wyniku której powstaje spółka europejska

2. możliwości transgranicznego przeniesienia siedziby

3. możliwości wyboru struktury organizacyjnej spółki pomiędzy modelem

dualistycznym a monistycznym

Organami spółki sa: walne zgromadzenie oraz w przypadku przyjęcia systemu dualistycznego: organ nadzorujący (rada nadzorcza) i organ zarządzający (zarząd) albo wobec przyjęcia systemu monistycznego: organ administrujący stosowanie do formy wybranej w statucie spółki (rada administrująca).

Inne podmioty ponadnarodowe:

Stowarzyszenie Europejskie - powołane w celu zjednoczenia wiedzy i działań swoich członków dla realizacji celów ogólnospołecznych albo wspierania interesów określonych grup lub zawodów. Może być założone przez co najmniej 2 osoby prawne zarejestrowane mające siedziby głównych organów w różnych państwach członkowskich albo 21 osób fiz. Pochodzących przynajmniej z dwóch różnych państw.

Spółdzielnia Europejska - forma organizacyjna służąca wspieraniu gospodarczej i społecznej działalności swoich członków, która może prowadzić działalność zarobkową w pełnym zakresie, nawet wykraczającym poza stosunki z nimi. Minimalny kapitał - 100 tys. Emo,.· założenie - przez co najmniej 2 spółdzielnie państw członkowskich i Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.

Europejska Spółka ·Wzajemna - s~ stowarzyszeniom zrzeszającym os. fizycZilć1 ;lub prawne, które ·SA zorganizowane według zasady wzajemnej pomocy członków. Założona - przez co najmniej 2 os. prawne lub 500 os. fizycznych mających siedzibę w różnych państwach.

Wykład IV z dnia 27.05.2007r.

ZAMÓWIENIA PÓBLICZNE

Komisja Europejska w raporcie wskazała, że wartość zamówień publicznych do lat 90- tych wzrosłą dwukrotnie, Obecnie rynek wynosi 1500 mld Euro. rocznie - około 17% PKB. Dysponent środków publicznych nie jest ich właścicielem. Zamówienia publiczne to umowy . o charakterze majątkowym dotyczące realizacji usług, dostaw i robót budowlanych. Tworzy to rynek publiczny. Rynek - jednym interesy publiczne. rynku UE:

a)wzrost gospodarczy,

2. zwiększa konkurencyjność,

3. tworzy nowe miejsca pracy.

Celem polityki UE jest ustalenie warunków konkurencyjności, Są one niezbędne do udzielenia zamówień publicznych, do wydatkowania publicznych środków pieniężnych poprzez wybór najkorzystniejszej oferty, a także poprzez dostosowanie dostawców i " wykonawców do wspólnego rynku, wzmocnienia konkurencyjności.

Zasady dotyczące zamówień publicznych zapobiegają nierównemu traktowaniu uczestników postępowania.

STRATEGIA LIZBOŃSKA .. - zakłada dążenie do najwyższego wzrostu konkurencyjności gospodarki UE opartej na wiedzy Wspólnot. Jednym z elementów wzmocnienia rynku była reforma zamówień publicznych w 2004 r, weszła w życie w 2006r..

Zamówienia publiczne nie są objęte wprost prawem pierwotnym ( traktatowym), ale· wszystkie państwa ją stosują. Traktat Rzymski ustanawia zasady, które znalazły bezpośrednie zastosowanie w kwestii zamówień publicznych, stały się podstawą rozwoju prawodawstwa, orzecznictwa, polityki w zakresie Z.p.

l) zasada równości

2. zasada niedyskryminacji ze względu na narodowość,

3. zasada swobody przepływu towarów,

4. zasada swobody przepływu kapitału i płatności,

5. zasada swobody świadczenia usług,

6) zasada swobody prowadzenia działalności gospodarczej

W sy1uacji braku uregulowań wspólnotowych nadal obowiązują rozwiązania prawne krajowe, pod warunkiem, że są zgodne z zasadą proporcjonalności i nie maja charakteru dyskryminacji.

Rynek zamówień publicznych reguluje prawo w1óme - zharmonizowano poprzez dyrektywy ( 1992, 1993)

Dvrektvwy klasyczne:

1. Dyrektywa 92/50 ( tj, z dnia 18.06.1992r.) - koordynująca procedury udzielania zamó\'iień publicznych na usługi, zbieżna z regulacjami dotyczącymi dostaw i robót budowlanych.

2. Dyrektywaa 93/37 ( t.j. z dnia 14.06.1993 r.) - reguluje udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane .•

3. Dyrektywa 93/36 ( tj. z dnia 14.06.1993 r.) - koordynuje udzielanie zamówień

publicznych na dostawy.

Dyrektywy klasyczne miały odrębną dyrektywę regulującą procedury odwoławcze ( Nr 89/665 z 1989 r.) Ponadto istniała odrębna dyrektywa dotycząca przedsiębiorstw użyteczności publicznej, której podstawy zmieniono w 1994 r. Następnie UE zawarła w dniu 13.10.1997r. umowę o zamówieniach publicznych ( tzw. rządowe, GPA). Umowę tę przyjęto w ramach Rundy Urugwajskiej GATT. Na tej podstawie Dyrektywa 97/52 znowelizowała 3 dyrektywy klasyczne. Celem jej stało się

Zmiany wprowadzone Dyrektywa 97/52:

1. cel - otwarcie rynku wspólnotowego na poza unijnych sygnatariuszy tej umowy, tj.

USA, Kanada, Japonia, Korea Południowa, Hongkong, Singapur, Norwegia, Szwajcaria.

2. zakaz dyskryminacji oferentów z tych państw.

3. Wprowadzono zasadę równości przy udzielaniu Z.p ..

4. obniżono progi wyrażone w SDR ( jednostce rozliczeniowej handlu - już nie' obowiązuje),

5. wprowadzono możliwość warunkowego skrócenia minimalnych terminów składania ofert

6. nakaz zwiększenia zakresu informacji, które obowiązkowo mają być przekazywane oferentom, również tym, których oferty odrzucono,

7. wprowadzono możliwość składania ofert przez pocztę elektroniczną w obliczu rozwoju informatyzacji światowego handlu i Usług.

REFORMA:

KE - zbadała, że dotychczasowe dyrektywy stosowane są przez państwa członkowskie w ok. 50%. Przygotowała w tym celu pakiet legislacyjny dotyczący zmian w zamówieniach publicznych.

1. uchwalono Dyrektywę PE i RUE Nr 2004/18 z dnia 31.03.2004 r. dotyczącą. koordynacji procedur udzielania Z.p. na roboty budowlane, dostawy i usługi.

2. uchwalono Dyrektywę PE i RUE Nr 2004/17 z dnia 31.03.2004 r. dotyczącą koordynacji procedur udzielania Z.p. przez podmioty sektora gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, "wyłączono telekomunikację.

Powyższe dyrektywy weszły w życie 31.01.2006r. ( okres implementacji - 18 m-cy), z wyjątkiem usług pocztowych (do 2009r., ale przewiduje się liberalizację ok. 2011, 2012 r.) Progi stosowania nowych dyrektyw określono w Rozporządzeniu KE Nr 1874/2004, jednocześnie zmieniono Dyrektywę 17/2004 i 18/2004,

Podstawowe zmiany:

1. uproszczenie i unowocześnienie dyrektywy i dostosowanie ich do wymogów,' współczesnej techniki nowoczesnej administracji i gospodarki - cel konsolidacji

2. nastąpiła konsolidacja odrębnych dyrektyw- powstał jeden akt prawny dotyczący Z.p. na usługi, dostawy i roboty publiczne,

3. konsolidacja uprościła stosowanie przepisów wspólnotowych i zapewniła większą ich przejrzystość,

4. konsolidacja wprowadziła redukcję liczby progów i wyrażanie ich w Euro zamiast w

jednostce rozliczeniowej, .

Dyrektywy z 2004 r. - unowocześniły wprowadzenie do procedury udzielania z,p. elektronicznego przekazu informacji dokumentów. W przypadku procedur złożonych wprowadzono tzw. dialog konkurencyjny pomiędzy zamawiającym, a oferentami.

Nowelizacja wprowadziła także w zakresie porozumień ramowych - urnowy długoterminowe.

Z obowiązku Z.p. zwolniono podmioty w zakresie telekomunikacji i podmioty działające w ramach sektora użyteczności publicznej do osiągnięcia pełnej konkurencyjności.

Zmiany nie dotyczą:

l) zakresu przedmiotowego i podmiotowego z.p. 2) procedur ( otwarta, negocjacyjna, ograniczona),

3) zasad obliczania wartości szacunkowej zamówienia oraz okoliczności

uzasadniających wyłączenia,

4) przesłanek stosowania procedur, przepisów· dotyczących ogłoszeń,

6. kryteriów wykonawców,

7. zasad udzielania koncesji,

8. konkursów,

9. obowiązku sprawozdawczości z zakresu udzielanych z.p. na roboty budowlane.

Pewne zmiany są w ogłoszeniach:

1. ogłoszenie wstępne jest obowiązkowe tylko wtedy, gdy zamawiający chce wyznaczyć krótszy termin składania ofert.

2. wskazano na elek"1roniczną formę ogłoszeń ( nie obowiązuje limit słów, szybciej się ukazuje, termin skrócony - ok. 5 dni).

Wprowadzone zmiany:

12. zakres podmiotowy - wprowadzono centralnych zamawiających: stosują oni procedury zgodnie z dyrektywami, natomiast nie muszą już ich stosować ci, którzy dokonują zamówień w centrum zamówień. Centrum zamówień - jednostka zamawiająca, która dokonuje zakupu towaru i usług lub udziela Z.p. albo zwiera urnowy ramowe na potrzeby innych zamawiających z zachowaniem zasady niedyskryminacji i równego traktowania. Można z tego korzystać. Nowy zakres podmiotowy został rozszerzony o usługi pocztowe.

2. Nowelizacja dyrektywy użyteczności publicznej objęła zwolnienie sektora telekomunikacji. KE w komunikacie z dn. 10.05.1999r. wyłączyła pewne podmioty świadczące usługi telekomunikacyjne spod działania dyrektywy ze względu na istniejącą konkurencję w tej dziedzinie. Nowa dyrektywa odnosi się do produkcji, transportu, dystrybucji, gazu, ciepła, elek"1ryczności, produkcji i dystrybucji wody, usług publicznych w zakresie transportu, eksploatacji obszaru geograficznego w celu poszukiwania i wydobywania ropy naftowej, gazu, węgla lub innych paliw stałych:

3. Dyrektywa 2004/17 wprowadza leż nową definicje: ( praw specjalnych i wyłącznych ( art. 2 ust. 3) - prawa przyznane przez właściwy organ danego państwa członkowskiego w drodze przepisów prawnych różnej rangi. W wyniku tych rozwiązań prawnych jest zastrzeżenie wykonywania działalności w sektorze energetycznym, gospodarki wodnej, usług transportowych lub pocztowych dla jednego lub kilku podmiotów.

ELEKTRONICZNE ZAMÓWIENIA PUBLICZNE:

Komunikat KE wprowadza system elektroniczny z uwagi na:

1. obniżenie kosztów,

2. większą dostępność dla małych i średnich przedsiębiorstw,

3) ograniczenie przez to korupcji.

Stosuje się od 2003 r. (z początku częściowo (25%), od 2006 r. już wszystko) ... Istnieje obowiązek zachowania poufności oferty i posiadania potwierdzenia dla celów dowodowych. Zmiany nowelizacji precyzują zastosowanie środków elektronicznych w procedurze z.p.

l) elektroniczna forma dokumentu zostaje ZrÓ\\l1ana z tradycyjną formą pisemną,

2. wszystkie czynności podejmowane o udzielenie z.p. mogą być podejmowane przy zastosowaniu formy elektronicznej,

3. korzystanie ze środków elektronicznych skutkuje korzystnymi możliwościami krótszych terminów publikacji,

4}; elektroniczne przesyłanie oferty powinno być zaopatrzone w kwalifikowany podpis elektroniczny, który ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego,

5. wprowadzono nową instytucję - AUKCJA ELEKTRONICZNA - jest to modyfikacja istniejących procedur ( otwartej, negocjacyjnej i ograniczonej), pozwala na wybór oferty i jest wykorzystywana w stosunku do zamówień na towary, usługi i roboty budowlane, w których można precyzyjnie określić przedmiot zamówienia. Nie dotyczy skomplikowanych usług budowlanych i złożonych systemów elektronicznych. Umożliwia prezentację nowych, obniżonych cen oferentów i nowych wartości dotyczących elementów oferty. Po wstępnej ocenie ofert, odrzuceniu ofert niespełniających warunków, oferenci przystępują do aukcji z coraz niższymi cenami. Wybór następuje na podstawie kryterium ceny lub oferty najkorzystniejszej ekonomicznie w taki sposób, aby umożliwić automatycznie przetwarzanie danych.

6. Wprowadzono instytucję - DYNAMICZNY SYSTEM ZAKUPÓW - odnosi się do całkowicie elektronicznego procesu dokonywania zakupów towarów powszechnie dostępnych na rynku i spełniające wymagania zamawiającego. Jest to proces ograniczony w czasie i przez cały czas obowiązywania jest otwarty dla wszystkich przedsiębiorców, którzy złożyli ofertę wstępną zgodna ze specyfikacją określoną przez zamawiającego. W pełni zinformatyzowana metoda udzielania Z.p. na bieżące potrzeby.

7. Art. 33 stanowi, iż zamawiający z zachowaniem zasad procedury otwartej może ustanowić system zamówień dynamicznych, trwający przez okres 4 lat. Informacja o utworzeniu tego systemu musi być ogłoszona w zamówieniu.

8. SIWZ - Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia- powinna być ujawniona także w drodze elektronicznej, wszystkie dokumenty muszą być udostępnione drogą elektroniczną. Dopuszczani są wszyscy oferenci, którzy spełniają kryteria selekcji i złożyli ofertę orientacyjną. Zapewnia to większą konkurencyjność, jak i wzrost kosztów procedury. Każde zamówienie wymaga zamieszczenia odrębnego ogłoszenia, stąd ten system nie jest skuteczny przy zamówieniach o niskiej wartości. Oferty orientacyjne mogą być zmieniane na korzyść zamawiającego. Istnieje możliwość dostępu nowych oferentów .

ZAMÓWIENIA RAMOWE charakteryzują się wcześniejszym od właściwego

rozpoczęcia procedury przetargowej, uzgodnieniami między stronami, zasad dotyczących, np. , ceny, parametrów technicznych, dostawy towarów lub usług, terminów świadczeń, Dopiero w. trakcie trwania umowy ramowej szczegóły dostaw lub usług są konkretyzowane w umowach jednostkowych zawieranych w ramach wiążącej umowy ramowej. Zawarcie umowy ramowej nie jest jednoznaczne z udzieleniem zamówienia ( to wymaga zawarcia konkretnej umowy wykonawczej).Umowę ramową można zawrzeć bilateralnie lub multilateralnie. Musi być zapewniona zasada równego traktowania.

TYPY UMÓW RAMOWYCH:

1. zamawiający zobowiązuje się zakupić określoną ilość towaru od dostawcy, a ten zobowiązuje się ten towar dostarczyć. Strony określają też warunki przyszłych dodatkowych dostaw.

2. zamawiający zobowiązuje się całość lub część przyszłych dostaw realizować u dostawcy ( bez określenia wielkości), a ten zobowiązuje się wykonać to zamówienie,

3. zamawiający nie zobowiązuje się do realizacji całości lub części przyszłych dostaw u dostawcy, lecz dostawca zobowiązuje się zrealizować wszystkie zamówienia, jakie ewentualnie złoży zamawiający,

4. zamawiający zobowiązuje się całość lub część przyszłych dostaw realizować

u dostawcy, lecz ten z kolei nie zobowiązuje się do wykonywania tych zamówień,

5. obie strony ustalają warunki dostaw, ale po żadnej stronie nie powstaje zobowiązanie

ani do udzielenia zamówienia, ani do wykonania.

W tej nowelizacji umowa ramowa zawierana jest pomiędzy zamawiającym, a wieloma podmiotami ( min. 3) i na okres nie dłuższy niż 4 lata. W ramach umowy ramowej zamawiający może udzielać konkretnych zamówień, z pominięciem procedur udzielania zamówień, a wykonawcy zobowiązują się do ich wykonania pod pewnymi warunkami. Zamówienia ramowe służą stosowaniu długoterminowej polityki zamówień publicznych poprzez zapewnienie ciągłości dostaw i niezbędnej elastyczności zakupów.

KRYTERIA KWALIFIKACJI WYKONAWCÓW:

1. opis zamówienia musi być przedstawiony Vi sposób obiektywny i za pomocą oznaczeń technicznych i norm europejskich, musi być równe traktowanie oferentów

2. są możliwe odstępstwa w wyjątkowych sytuacjach ( projekt nowatorski, brak normy europejskiej),

3. wprowadzono 2 opcje rozwiązań: obowiązujący system specyfikacji technicznej i nowy sposób formułowania wymogów technicznych, polegający na precyzyjnym sformułowaniu wymagań funkcjonalnych lub odesłań do konkretnych norm.

4. zakazano zamawiającemu stawiania wykonawcom z innych państw członkowskich, wymogu posiadania certyfikatu krajowego,

5. wprowadzono instytucje wykluczenia z postępowania przetargowego wykonawców skazanych prawomocnym wyrokiem sądu za udział w grupie przestępczej, za korupcję, defraudację, pranie brudnych pieniędzy.

6. w przypadku wątpliwości co do wykonawcy, zamawiający może zażądać odpowiedniego dokumentu ( od wykonawcy albo odpowiednich organów państwowych) potwierdzającego stan prawny wykonawcy,

7) wprowadzono dwa dodatkowe kryteria w katalogu cennym:

1. związane z ochroną środowiska,

2. kryterium społeczne - zasada niedyskryminacji, równości, precyzyjność, dostępność ( np. w miarę możliwości włącza się niepełnosprawnych).

Na mocy przepisów dyrektyw ustawodawca krajowy może zarezerwować w krajowym systemie z.p. prawo do udziału w realizacji zamówienia osobom niepełnosprawnym. Procedura negocjacyjna - wprowadzono dialog konkurencyjny pozwalający na udzielenie zamówienia przez dialog z oferentami ( dotyczy warunków).

PŁATNOŚĆ A KAPITAŁ

Przepływ kapitału- definicja stworzona na podstawie wyroku w sprawie Luisi i Cearbonę. ETS określił przepływ kapitału jako operacje finansowe związane z lokowaniem lub inwestowaniem funduszy w innych państwach członkowskich Są to transgraniczne operacji~ finansowe. Operacje ~e mają charakter autonomiczny, są dokonywane sam~ dla siebie. ETS:·:, płatności bieżące są transferami walorów dewizowych w wykonaniu transakcji podstawowej, podczas gdy przepływ kapitału to operacje finansowe związane co do istoty z inwestowaniem określonych funduszy, a nie z zapłatą za usługę lub rzecz .

Przepływ płatności- oznacza transfer obcej waluty, który stanowi świadczenie wzajemne w kontekście zawartej transakcji handlowej. Tak pojęty przepływ płatności jest transakcją dodatkową, akcesoryjną w stosunku do zasadniczej czynności jaką jest transakcja handlowa.

Relacja miedzy przepływem kapitału a przepływem płatności jest tego rodzaju, że uważa się, że przepływ kapitału obok równowagi płatniczej czy płatności bieżących stanowi drugi składnik bilansu zagranicznego państwa. Ustalając bilans zagraniczny ustala się równowagę w płatnościach bieżących oraz przepływ kapitałowych .

Przepływ kapitału jest widoczny w definicji rynku wewnętrznego. Nie ma tam natomiast wyartykułowanej płatności.

Ramowa podstawa do pełnej liberalizacji

W 1988r. przyjęto dyrektywę 88/361, która zapewniła swobodny przepływ kapitału.

Wydano ją na podstawie art. 67 TEWG. Stała się ona prawem obowiązującym. Termin transpozycji minął 1.07.1990r. Dyrektywa ta była jednym z dokumentów prawnych, który rozpoczynał proces tworzenia unii gospodarczej i pieniężnej. W załączniku pierwszym, dyrektywa ta zawierała nie wyczerpujący z 13 kategorii przepływów kapitałowych, m.in:

v' operacje związane z inwestycjami bezpośrednimi w związku z przedsiębiorczością i

świadczeniem usług finansowych (usługi bankowe, ubezpieczeniowe) .operacje pieniężne

v' operacje związane z inwestycjami w papiery wartościowe operacje długo, średnio i krótkoterminowe

v' operacje o charakterze samodzielnym lub niesamodzielnym

KONKURENCJA

Ochrona skutecznej konkurencji- celem prawa wspólnotowego jest ochrona konkurencji

przed jej zakłóceniem. TWE nie definiuje pojęcia konkurencja. Istota i ząkres realizacji tego

celu Wynikają z jego rozumienia przez organy stosujące wspólnotowe reguły konkurencji . Cele TWE można osiągnąć tylko w warunkach panowania tzw. skutecznej konkurencji

Konkurencja wymagana przez art. 81 TWE zakłada istnienie na rynku. konkurencji skutecznej. Musi istnieć tyle konkurencji, żeby spełnione zostały cele TWE, a zwłaszcza żeby zbudowany został jeden rynek o charakterze wewnętrznym. Zachowanie skutecznej konkurencji jest głównym celem art.. 81 i 82 TWE. Podstawą skutecznej konkurencji jest przede wszystkim samodzielność podejmowania decyzji gospodarczych przez'

przedsiębiorstwa i konsumentów.

Reguły konkurencji - dwie grupy:

1. Reguły konkurencji skierowane do przedsiębiorstw mają na celu przeciwdziałanie zakłócaniu konkurencji w drodze kolektywnych i indywidualnych działań pojedynczych przedsiębiorstw lub ich grup, jeśli mogą one mieć wpływ na handel między państwami czł. TWE zakazuje praktyk ograniczających konkurencję oraz nadużywanie pozycji dominującej. Do reguł konkurencji skierowanych do przedsiębiorstw należy także prewencyjna kontrola koncentracji przedsiębiorstw."

2. Reguły konkurencji skierowane do państw czł. Mają na celu przeciwdziałanie zakłócaniu konkurencji przez naruszenie zasady tówn9pravmości uczestników handlu wewnątrz wspólnotowego i rynku wewnętrznego. Celowi temu służą traktatowe reguły dopuszczalności pomocy państwa i nakaz przekształcania monopoli handlowych

Generalne i sektorowe reguł konkurencji - generalne reguły ochrony wspólnego handlu i skutecznej konkurencji nie wyczerpują trak.1:atovvej koncepcji integracji gospodarczej:

Integracja ta jest realizowana w formule integracji rynkowej (negatywnej) a także w formie integracji politycznej (pozytywnej), której wyrazem są wspólne polityki ( Rolna, Handlowa, Transportowa).

Szczególne wyłączenie przedmiotowe generalnych reguł kontroli licencji TWE istnieje tylko w przypadku produkcji lub handlu bronią: amunicją i materiałami wojennymi. Odrębne reguły skierowane są do przedsiębiorstw w rolnictwie i w transporcie.

We wszystkich pozostałych sektorach gospodarki europejskiej obowiązują generalne reguły konkurencji skierowane do przedsiębiorstw.

ZAKAZ PRAKTYK OGRANICZAJACYCH KONKURENCJE

1. Zakres przedmiotowy - porozumienia ograniczające ( art. 81 TWE) nadużywanie pozycji dominującej (art. 82 TWE),

1. porozumienia ograniczające konkurencję ( art. 81 TV/E): wymierzony w działania grupowe przedsiębiorstw, służące uzyskaniu władzy rynkowej,

2. nadużywanie pozycji dominującej ( art. 82 TWE); wymierzony w działania jednostronne przedsiębiorstw dysponujący już władza rynkowa.: służące jej nadużywaniu.

Oba zakazy mają zastosowanie powszechne i są wymierzone w praktyki ograniczające konkurencję we wszystkich sektorach gospodarki i przez wszystkie przedsiębiorstwa.

Są trzy przesłanki stosowania art. 81 i art. 82 TWE wspólne dla obu zakazów:

1. praktyki te są zakazane tylko przedsiębiorstwom,

2. są zakazane tylko wtedy, gdy mają wpływ na handel między państwami czł.,

3. są zakazane gdy zakłócają konkurencję na wspólnym rynku

2) Zakres podmiotowy - przedsiębiorstwa - Art. 81 i 82 TWE ustanawiają zakazy praktyk ograniczających konkurencję skierowane do przedsiębiorstw. Żaden z tych przepisów nie zawiera definicji przedsiębiorstwa. ETS interpretuje to pojęcie bardzo szeroko. Przedsiębiorstwo- to każda jednostka zaangażowana w działalność gospodarczą. Niezależnie od jej statusu prawnego i sposobu finansowania, w tym czy służy celom gospodarczym lub czy jest nastawiona na zysk, a także niezależnie od tego czy przedmiotem jej działania jest produkcja dóbr czy świadczenie usług. Za przedsiębiorstwo może być uznana zarówno osoba prawna (spółka), jak i osoba fizyczna, w tym indywidualny przedstawiciel wolnego zawodu oraz jednostka nie posiadająca osobowości prawnej. Za przedsiębiorstwo może być uznane kilka niezależnych prawnie podmiotów gospodarczych, np.: spółka dominująca i jej spółki zależne. Art. 81 TWE ma zastosowanie również do związków przedsiębiorstw.

Wpływ na handel miedzy państwami czł.- porozumienia ograniczające konkurencję i nadużywanie pozycji dominującej są zakazane tylko wtedy gdy mają wPływ na handel między państwami czł. Prze sianka ta wymacza granicę stosowania pL wspólnotowego i pL

krajowego. Jeśli praktyka ograniczająca konkurencję ma wpływ tylko na handel wewnątrz określonego państwa, może być ona zakazana na gruncie prawa krajowego.

Eksterytorialne stosowanie- ( zakres przestrzenny) art. 81 i 82 TWE zakazują praktyk ograniczających konkurencję, które zakłócają konkurencję na wspólnym rynku lub na wspólnym rynku lub na jego istotnej części. Wspólnotowe zakazy praktyk ograniczających konkurencję znajdują zastosowanie eksterytorialnie, tj. niezależnie od tego, kto ich dokonuje i gdzie są' one dokonywane

Względny zakaz porozumień ograniczających konkurencje- art. 81 TWE

1. Zakres i istota zakazu- porozumienia są zakazane, a w konsekwencji nieważne, chyba, że kwalifikują się do wyłączenia spod zakazu takich porozumień z uwagi na wywołane przezeń korzyści w innych sferach, kompensujące ograniczenie konkurencji. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję ma charakter generalny i względny.

2. Porozumienia zakazane

Pr. wspólnotowe ustanawia generalny zakaz wszelkich form celowej i świadomej kooperacji przedsiębiorstw zdolnej w odczuwalnym zakresie naruszyć reguły wolnego handlu i skutecznej konkurencji na rynku Wewnętrznym. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję konstruują następujące przesłanki traktatowe:

1. Formy kooperacji przedsiębiorstw, które mogą zakłócać konkurencję (porozumienia, decyzje i praktyki uzgodnione),

2. Wpływ na handel między państwami czł.

3. Celowe lub powodowane przepisami zakłócanie konkurencji na wspólnym rynku

3) Formy zakazanej kooperacji przedsiębiorstw Zakaz porozumień ograniczających konkurencję ma zastosowanie wtedy, gdy stwierdzone zostanie działanie grupowe dwóch lub więcej przedsiębiorstw, nie pozostających wobec siebie w relacji zależności podporządkowania. Zakaz ten nie dotyczy kooperacji wewnątrz grupy przedsiębiorstw. Dla zastosowania art. 81 ust 1 TWE konieczne jest stwierdzenie istnienia przynajmniej jednej z trzech form zakazanej kooperacji grupowej: '.

1) Porozumienia między przedsiębiorstwami ( to wszelkie działania grupowe kreujące zobowiązania między stronan1i lub między nimi a podmiotami trzecimi, niezależnie- od ich formy, zasięgu oddziaływania; są nimi: formalne. dwu - lub wielostronne pisane umowy prawa prywatnego. ogólne warunki sprzedaży. porozumienia o charakterze nieformalnym). Porozumieniem takim mogą być urno v"; zawarte w formie ustnej, umowy, które utraciły ważność a nawet kooperacja faktyczna,

2) Decyzje związku przedsiębiorstw ( wszelkie czynności podejmowane w ramach lub w imieniu tych związków, jeśli maja dla ich członków charakter wiążący prawnie lub faktycznie, należą do nich: statuty tych związków. inne akty wiążące członków. zalecenia) 3) uzgodnione praktyki między przedsiębiorstwami ( to wzajemne uzgodnienia, którym przedsiębiorstwa nie zamierzały nadać wiążącego charakteru, istota - koordynacja zachowań wielu przedsiębiorstw przez świadome wskazanie sposobu praktycznego współdziałania, np. wymiana informacji o przyszłych zachowaniach rynkowych.

Porozumienia bagatelne- odczuwalne ograniczenie konkurencji. Porozumienia ograniczające

konkurencję są zakazane tylko wtedy, gdy ich celem lub skutkiem jest odczuwalne ograniczenie konkurencji. Przesłanka ta pozwala wyłączyć porozumienia, które mają nieodczuwalny wpływ na rynek. Odczuwalność ograniczeń konkurencji wyznaczają kryteria jakościowe- umożliwienie wejścia na rynek jak i kryteria ilościowe- głównie udział w rynku. Jest to nie przekroczenie przez strony porozumienia 10% udziału w rynku w przypadku porozumień horyzontalnych i 15% udziału w rynku 'vV przypadku porozumień wertykalnych.

Porozumienia między przedsiębiorstwami, decyzje ich związków oraz praktyki uzgodnione są zakazane, jeśli ograniczenie konkurencji albo jest skutkiem działania grupowego, czyli już spowodowało zakłócenie konkurencji, albo jest celem takiego działania

Porozumienia zakazane- art. 81 ust 1 TWE formułuję abstrakcyjną klauzulę generalną. Zakazuje porozumień: cenowych (bezpośredniego lub pośredniego ustalania cen), kondycjonalnych, kontyngentowych (ich treścią jest ograniczenia lub kontrola wielkości produkcji, zbytu inwestycji czy rozwoju technicznego), o podziale rynku lub źródeł zaopatrzenia, dyskryminacyjnych (czyli nierównego traktowania partnerów handlowych), wiązanych (czyli uzgodnień wymuszających na partnerach handlowych przyjęcie dodatkowych świadczeń, które nie są związane ze świadczeniem głównym).

Najcięższe ograniczenia konkurencji- to horyzontalne kartele cenowe, kontyngentowe podziałowe oraz wertykalne narzucanie cen odsprzedaży.

Skutki naruszenia zakazu art. 81 ust. 1 TWE Ograniczające konkurencję porozumienia między przedsiębiorstwami, decyzje związków' przedsiębiorstw oraz praktyki uzgodnione między przedsiębiorstwami są niezgodne ze wspólnym rynkiem i są zakazane. Zakaz ten ma charakter represyjny i skutkuje bezpośrednio. Nie wymaga potwierdzenia przez organ administracyjny i sądowy. Jego stwierdzenia ma deklaratoryjne znaczenia. Porozumienia między przedsiębiorstwami i decyzje związków przedsiębiorstw są nieważne. Nieważność ma charakter absolutny i skutkuje zarówno w stosunkach między stronami jak i wobec osób trzecich.

Wyłączenia spod zakazu porozumień ograniczających konkurencie

Są dwie pOzy1yvvne i dwie negatywne przesłanki dopuszczalności wyłączeń spod zakazu art. 81 ust l TWE, które muszą być spełnione łącznie. Żeby porozumienie lub grupa porozumień mogły zostać wyłączone spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję muszą one spełnić dwie przesłanki pozytywne, zgodnie z którymi porozumienia winny:

../ służyć wzrostowi efektywności gospodarowania dziś lub w przyszłości,

prowadzić do poprawy produkcji lub dystrybucji« .

./ przynosić bezpośrednie korzyści konsumentom, zwłaszcza powodować obniżkę cen przesłanki negatywne, zgodnie z którymi porozumienia nie mogą:

./ nakładać ograniczeń konkurencji ponad miarę czyli wykraczać przeciw zasadzie proporcjonalności

./ umożliwiać wyłączenia konkurencji na istotnej części rynku

Są dwa rodzaje wyłączeń spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję:

Wyłączenie indywidualne polega na Wyjęciu spod zakazu konkretnego porozumienia., decyzji lub praktyki uzgodnionej. Oznacza to, że KE stwierdziła istnienie każdej z czterech przesłanek wyłączenia. Wyłączenie takie dokonuje legalizacji działań zakazanych i stanowi wyjątek spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Warunkiem uzyskania indywidualnego wyłączenia porozumienia jest jego zgłoszenie KE. Jest ona wyłącznie Właściwa do przyznawania wyłączeń w formie konstytutywnej decyzji administracyjnej.

Decyzja jest wydawana na czas określony, może być odnowiona. KE może decyzji cofnąć, zmienić lub zakazać stronom porozumienia określonych działań.

Wyłączenia Grupowe polegają na wyłączeniu określonych grup porozumień ograniczających konkurencję. Wyłączenie takie dokonuje legalizacji tych porozumień w drodze norm powszechnie obowiązującego prawa wtórnego- rozporządzeń Rady i 1,;vykonawczych do nich rozporządzeń KE. 'Wyłączone w tym trybie porozumienia nie wymagają zgłoszenia KE. Są wyłączone automatycznie.

Porozumienia nie wymagające zgłoszenia KE na podst. art. 81 ust. 1 TWE:

../ wielostronne porozumienia wertykalne wywierane w obrocie towarowym oraz dwustronne porozumienia licencyjne

../ porozumienia, których przedmiotem jest jedynie rozwój lub jednolite stosowanie norm lub typów, wspólne prowadzenie badań i prac rozwojowych oraz ograniczona specjalizacja w wytwarzaniu produktów

Bezwzględny zakaz nadużywania pozycji dominującej

TWE zakazuje jednemu lub więcej przedsiębiorstwom nadużywania ich pozycji dominującej na rynku wspólnym, lub jego istotnej części, jeśli może to negatywnie Wpływać na handel między państwami czł.

Każdorazowe zastosowanie art. 82 TWE wymaga kumulatywnego stwierdzenia, że

../ dane przedsiębiorstwo lub grupa przedsiębiorstw ma pozycję dominującą na rynku*;

../ pozycji tej nadużywa

../ nadużycie to ma wpływ na handel między państwami czł.

Żadna z tych przesłanek nie została uregulowana ani w prawie pierwotnym ani w prawie wtórnym. Zakaz nadużywania pozycji dominującej jest zakazem bezwzględnym o charakterze represyjnym i skutkującym bezpośrednio.

Pozycja dominująca nie istnieje abstrakcyjnie. Można o niej mówić tylko Vv1edy, gdy ma miejsce na określonym rynku- rynku relewantnym (właściwym) produk1ow\J; geograficznie i czasowo .

Definicja pozycji dominującej{ Nie ma def. pozycji dominującej w TWE. Stworzyło ją orzecznictwo ETS Pozycja dominująca to pozycja siły ekonomicznej posiadanej przez przedsiębiorstwo, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku relewantnym, przez stworzenie mu możliwości działania w liczącym się zakresie niezależnie od konkurentów, klientów a w konsekwencji od konsumentów. Pozycja taka nie wyklucza pewnego zakresu konkurencji, ale umożliwia przedsiębiorstwu, które z niej korzysta określanie lub współ kształtowanie warunków, na jakich konkurencja ma się rozwijać.

Def. określona przez ETS zawiera elementy dominacji rynkowej: . ../ dominację w stosunku do konkurentów

../ dominację w stosunku do partnerów rynkowych

Nadużywanie pozycji dominującejArt. 82 TWE nie zakazuje samego posiadania pozycji dominującej ani jej legalnego wykorzystywania a tylko wszelkiego jej nadużywania, czyli wykorzystania sprzecznego z prawem. Przepis Wymienia 4 formy nadużywania pozycji dominującej: -

../ narzucanie uciążliwych cen i warunków umów

../ ograniczanie produkcji, zbytu lub rozwoju technicznego

../ stosowanie zróżnicowanych warunków wobec różnych partnerów handlowych ...

../ zobowiązanie do nabywania świadczeń dodatkowych czy niezwiązanych z przedmiotem transakcji

Nadużywanie odnosi się przede wszystkim do zachowań przedsiębiorstw dominujących skierowanych na:

../ redukowanie lub utrudnianie skutecznej konkurencji (praktyki antykonkurencyjne)

../ wyzyskiwanie partnerów rynkowych, w tym konsumentów. poprzez bezpośrednie lub pośrednie narzucanie uciążliwych cen lub warunków umowy (praktyki eksploatacyjne) ../ praktyki strukturalne- czyli wyeliminowanie reszty konkurencji w drodze koncentracji

Odmowa dostępu do urządzeń kluczowych

Chodzi o odmowę dostępu do infrastruktury stanowiącej immanentny warunek prowadzenie określonej działalności gospodarczej, zwłaszcza świadczenia określonych usług. Obiektywnie nieusprawiedliwiona odmowa udostępnienia przez przedsiębiorstwo dominujące takich urządzeń jago konkurentowi lub jego udostępnienie na warunkach dyskryminujących stanowi nadużycie pozycji dominującej .

Pomoc zakazana .Są cztery przesłanki zakazu:

1. pomoc państwa, która:

2. faworyzuje jej beneficjentów

3. ma charakter anty konkurencyjny

4) wpływa na handel wewnątrzwspólnotowy Przesłanki muszą być spełnione kumulatywnie .

Pomoc państwa

Za zakazaną może być uznana wszelka pomoc przyznana przez państwo czł. lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie. Przepis ten nie definiuje pomocy. Każe rozumieć ją bardzo szeroko. Zakazem może być objęta wszelka pomoc państwa, niezależnie od formy jej udzielenia.

Za zakazaną może być uznana tylko pomoc państwa, która przysparza jej beneficjentom korzyści gospodarcze, których nie miałyby z normalnej działalności. Są dwa rodzaje

interwencji państwa w gospodarkę:

1. pomoc polegająca na subwencjonowaniu, czyli bezpośrednim transferowaniu do przedsiębiorstw świadczeń pieniężnych, np.: dotacje, dopłaty do odsetek

2. pomoc polegająca na zmniejszaniu obciążeń przedsiębiorstw, np.: zwolnienia lub ulgi

podatkowe .

Pomoc publiczna dozwolona

Są trzy rodzaje pomocy dozwolonej, które spełniają przesłanki zakazu antykoI1.k1łencyjnej pomocy państwa, jednak są automatycznie wyłączone:

:,

•

1. pomoc socjalna - TWE uznaje za zgodną ze wspólnym rynkiem pomoc o charakterze socjalnym skierowaną bezpośrednio do pewnych kategorii konsumentów finalnych lub do przedsiębiorstw oferujących takie towary, jeśli jest ona udzielana bez dyskryminacji z punktu widzenia pochodzenia produktu.

2. pomoc w wypadku klęsk żywiołowych w celu usunięcia ich skutków

3) pomoc uwarunkowana skutkami podziału Niemiec - pomoc dla gospodarki .. określonych obszarów RFN dotkniętych skutkami podziału Niemiec

Pomoc publiczna dopuszczalna

Art. 87 ust. 3 TWE dopuszcza cztery rodzaje antykonkurencyjnej pomocy państwa, które mogą być uznane za zgodne ze wspólnym rynkiem czyli dopuszczone na mocy konstytutywnej decyzji KE. Wyłączenie to jest uznaniowe i fakultatywne. KE i Rada mogą odmówić udzielenia wyłączenia, jeśli uznają, że określona pomoc:

l) nie realizuje celów z art. 87 ust. 3 TWE

2. nie jest konieczna dla realizacji tych celów

3) wykracza ona poza wymiar, który jest niezbędny dla osiągnięcia celów

Dopuszczalna jest pomoc prorozwojowa, pomoc dla ochrony kultury, regionalna, sektorowa i horyzontalna.

SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARÓW Unia celna- to jedna z podstaw integracji gospodarczej. Wprowadzana systematycznie od 1968r. Podstawowym aktem regulującym jej funkcjonowanie jest rozp. 2913/92 wprowadzające Europejski Kodeks Celny. Polega na zniesieniu granic celnych pomiędzy państwami członkowskimi i na wprowadzeniu wspólnej zewnętrznej taryfy celnej a także na zastąpieniu ustawodastw narodowych wspólnotową regulacją celną i wspólną polityką handlową w stosunku do państw trzecich. Celem unii jest zapewnienie przepływu towarów wewnątrz wspólnoty w taki sposób, by zlikwidowane zostały wszelkie bariery, zarówno te faktyczne jak prawne .

Do swobodnego obrotu we TWE są dopuszczone towary:

l) pochodzące z państw czł. .

2) pochodzące z państw trzecich, które przekroczyły granicę celną UE.

Unia celna jest drugim stadium integracji gospodarczej między państwami członkowskimi.

Wspólna Taryfa Celna- to podstawowy instrument unii celnej. Wprowadzona w 1968r. Ma formę rozporządzenia Rady. Wyklucza nakładanie przez państwa czł. także opłat o skutku równoważnym do ceł w obrocie z państwami trzecimi.

Wspólna taryfa celna obejmuje:

l) scaloną nomenklaturę towarów

2. wszelką inną nomenklaturę, k1óra uzupełnia nomenklaturę scaloną w specyficznych dziedzinach

3. stawki i obciążenia

4. taryfy preferencyjne konwencyjne- wynikają najczęściej z aktów wspólnotowych

umów

5. taryfy preferencyjne autonomiczne- jednostronnie stosowane przez V/E

6. ulgi i zwolnienia

7. inne środki taryfowe

31

Do kompetencji państwa czł. należy wprowadzenie sankcji za. naruszenie Kodeksu Celnego. Chodzi o czyny hybrydalne: hipoteza normy określona przez prawo WE. Dyspozycja i sankcja przez państwo czł.

Kodeks wymaga aby sankcja była: efektywna. proporcjonalna, odstraszająca .

..

Towar- nie ma def. w TWE, w prawie pochodnych i w umowach międzynarodowych.

Sformułowało ją orzecznictwo ETS. To przedmiot materialny, który może być przedmiotem legalnej transakcji handlowej, praw rzeczowych i obligacyjnych. Towar to wszelkie produkty posiadające wartość wymienną w pieniądzu i mogące jako takie stanowić p5rzedmiot transakcji handlowych. Zalicza się tu także np: energię, gaz, śmieci.

Oddzielenie towaru od kapitału:

towarem nie będzie pieniądz nawet fizycznie eksportowany. Jeśli pieniądz znajduje SIę w obiegu to jest kapitałem a pieniądz wycofany z obiegu jest towarem

Oddzielenie towaru od usługi:

materiały reklamowe i bilety loteryjne nie mają samodzielnej, autonomicznej wa.riości majątkowej, lecz są elementem działalności loteryjnej, która jest co do istoty usługą. Stosuje się tu przepisy dotyczące świadczenia usług a nie o przepływie towarów. Istotnym kry1e.rium jest autonomiczna wartość majątkowa .. Sprawa związana z działalnością drukarską czyli tworzeniem gazet i książek. Działalność drukarska prowadzi do wytworzenia przedmiotu o charakterze materialnym, który jest uwzględniony we wspólnej taryfie celnej. Fakt ten został uznany przez ETS na tyle istotny by traktować działalność drukarską jako towar a nie usługę .

Dopuszczalne ograniczenia swobody przepływu

TWE dopuścił w pewnych sytuacjach możliwość wprowadzania przez państwa czł. jednostronnie pewnych ograniczeń wwozu lub wywozu towarów. Jako wyjątek od swobodnego przepływu towarów, ograniczenia te są możliwe tylko ze względu na pewne interesy publiczne wymienione w art.30 TWE.

Mogą one być nakładane ze względu na:

l) obyczaje

2. porządek i bezpieczeństwo publiczne

3. ochronę zdrowia i życia ludzi, roślin i zwierząt

4. ochronę dziedzictwa artystycznego. historycznego lub archeologicznego 5) ochronę własności przemysłowej lub handlowej

Dopuszczalność wyjątków nakładanych na podstawie art.30 musi być interpretowana restryktywnie. Zabronione są ograniczenie ze względów gospodarczych. O zastosowaniu środków na gruncie art.30 rozstrzygają państwa czł. Podlega to kontroli ze strony ETS-u z punktu widzenia ukrytej, arbitralnej dyskryminacji lub proporcjonalności, konieczności i niezbędności.

Swoboda przepływu osó b

Swoboda przepływu pracowników

Swobodny przepływ pracowników polega na zakazaniu dyskryminacji ze względu na obywatelstwo w dziedzinie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy i wyraża się, z zastrzeżeniem ograniczeń podyktowanych względami porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz zdrowia publicznego w prawie do przemieszczania się, pobytu i podjęcia pracy w wybranym państwie czł.

Ograniczenia swobodnego przepływu osób

1)zatrudnienie w administracji publicznej. Pojęcie administracji publicznej powinno być jednakowo interpretowane w całej TW'E i to przez ETS a nie przez państwa czł.

W sprawie KE v. Wielkiemu Księstwu Luksemburga, ETS stwierdził, że zatrudnienie w sektorze adm. pub!. Obejmuje zatrudnienie, które stanowi udział w bezpośredni lub pośredni w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji, które mają na celu ochronę 'generalnych interesów państwa. Wyłączenia nie stosuje się do: konduktorów kolei państwowych), pielęgniarek w szpitalach i żłobkach, lektora języka obcego na uniwersytecie. Stosuje się do zatrudnionych w policji, w resorcie obrony narodowej, sądownictwie i władzach podatkowych.

2) względy porządku, bezpieczeństwa i zdrowia publicznego. Jest możliwe ograniczenie na zasadzie wyjątku, pobytu na części terytorium państwa czł. By powołać się na klauzulę porządku publicznego musi wystąpić rzeczywiste, poważne zagrożenie w konkretnym przypadku.

SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

Wolność przedsiębiorczości jest to całokształt działalności regulowanej traktatem. Zmierza do osiągnięcia zysku. Obejmuje prawo do zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw. Nieścisłość tego terminu polega na tym, że nie dotyczy tylko przedsiębiorstw ale też osób fizycznych, które działają na zasadzie samozatrudnienia. Wolność przedsiębiorczości oznacza możliwość uczestniczenia \v sposób stały i stabilny w życiu gospodarczym państwa przyjmującego. Jest stale powiązanie z gospodarką tego państwa. Wolność przedsiębiorczości nie jest wymieniona wśród definicji rynku wewnętrznego. Nie ma jednego " aktu

wykonawczego dotyczącego tej swobody.

Przedsiębiorczość- art. 43 TWE nie definiuje tego pojęcia. W orzecznictwie pojęcie to

interpretowane jest szeroko. Chodzi o samodzielne i rzeczywiste wykonywanie działalności gospodarczej przy pomocy trwałego urządzenia w innym państwie czł na czas nieokreślony.

Są trzy elementy przedsiębiorczości:

.,/ samodzielność działalności gospodarczej .,/ transgraniczny charakter .,/ wymóg stałości

Samodzielność działalności gospodarczej: pojęcie to jest interpretowane szeroko. W sprawie Gebhard, ETS uznał," że swoboda przedsiębiorczości obejmuje prowadzenie działalności każdego rodzaju, ustanawianie i prowadzenie przedsiębiorstw oraz tworzenie agencji, filii przedsiębiorstw lub sp6łek córek na terytorium innego państwa czł.

Wyjątki od swobody przedsiębiorczości:

1) wykonywanie władzy publicznej - postanowienia dotyczące swobody przedsiębiorczości nie mają zastosowania do działalności, która w jednym z państw czł. jest związana choćby przejściowo z wykonywaniem władzy publicznej. Pojęcie władzy pub1icznej nie zostało precyzyjnie określone przez ETS. O zakresie tego pojęcia decyzją poszczególne państwa czł. , ale jednoznaczne granice tego pojęcia wyznacza prawo wspólnotowe. Działania. państw na podstawie art. 45. ust l T\\~ nie mogą prowadzić do osłabienia efektywności TWE. Wyjątek z tego art. nie rozciąga się automatycznie na całe zawody, lecz wymaga zbadania, czy działalność objętej wykonywaniem władzy publicznej nie da się oddzielić od innych Czynności w ramach danego zawodu .

2) względy porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego. Można dyskryminować pod warunkiem, że dyskryminacja ma usprawiedliwienie w jednym z

tych celów, a stosowane środki są proporcjonalne do celu chronionego.

Z orzecznictwa wynika, że istnieje możliwość ograniczania wolności przedsiębiorczości" przez wykazanie pilnych powodów interesu ogólnego albo. ograniczeń związanych ze stosowanie norm związanych z wymogami zawodowymi, np. :.norm związanych z organizacją samorządu adwokackiego .

Powody te muszą:

1. nie mogą mieć charakteru gospodarczego

2. muszą być stosowane bez dyskryminacji ze względu na przynależność państwową 3) muszą być proporcjonalne i odpowiednie do chronionego celu. Takim celem może być np: ochrona systemu podatkowego państwa

Rozgraniczenie pomiędzy swoboda prowadzenia działalności gospodarczej w swoboda świadczenia usług

Nie można jednocześnie powoływać się na różne swobody regulowane w TWE. W stosunku do zasady swobody przedsiębiorczości swoboda świadczenia usług ma charakter subsydiarny. Zakres obu tych swobód jest taki sam. Dotyczą one osób fizycznych i prawnych pochodzących z różnych państw czł. Jednak dostęp do prowadzenia działalności gospodarczej wymaga spełnienia wielu warunków formalnych a świadczenie usług nie wymaga obowiązku wykazywania kwalifikacji zawodowych czy rejestrowania się w korporacjach zawodowych

lub uzyskiwania koncesji. Rozgraniczeniem jest czasowość:

.( prowadzenie działalności gospodarczej ma mieć charak1er stały

-/ świadczenie usług jest czasowe

Licytacja elektroniczna

Nowoczesnym i wygodnym trybem udzielenia zamówienia, zarówno dla wykonawców, jak i zamawiającego, jest licytacja elektroniczna_ Zgodnie z definicją ustawową jest to tryb, w k1órym za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej, umożliwiającego wprowadzenie danych w trybie bezpośredniego połączenia z tą stroną, wykonawcy składają kolejne, korzystniejsze oferty, podlegające automatycznej klasyfikacji. Licytacja ta tym różni się od innych postępowań w sprawie udzielenia zamówienia, że jest prowadzony przy wykorzystaniu narzędzi elektronicznych (komputerów i sieci internetowej), za pomocą k1órych wykonawcy składają a zamawiający odbiera w czasie rzeczywistym oferty podlegające klasyfikacji według ceny. Zastosowanie licy1acji elektronicznej możliwe jest jedynie w stosunku do dostaw lub usług powszechnie dostępnych o ustalonych standardach jakościowych. Z tego trybu udzielenia zamówienia wyłączone zostały roboty budowlane. Dodatkowym ograniczeniem jest także wartość zamówienia, która nie może przekraczać kwoty 137 000 lub 211 000 euro, w zależności od statusu zamawiającego.

Ogłoszenie o licytacji

Postępowanie rozpoczyna publikacja przez zamawiającego ogłoszenia o lic:y1acji. Ogłoszenie powinno zostać zamieszczone na stronie internetowej zamawiającego, a także na stronie, na

której będzie prowadzona aukcja .

Ogłoszenie zawiera istotne informacje o przedmiocie i warunkach udziału w licytacji. Określa ono m.m.:

1. wymagania dotyczące rejestracji wykonawców w systemie informatycznym,

2. sposób postępowania w toku licytacji (np. minimalną wysokość postąpień),

3. informacje o liczbie etapów licytacji,

5. termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w licytacji, opis warunków udziału w postępowaniu, w tym informację o oświadczeniach dokumentach, jakie mają dostarczyć wykonawcy,

6. termin związania ofertą i wykonania zamówienia,

7) wymagania dotyczące zabezpieczenia wykonania umowy.

W ogłoszeniu powinny znaleźć się koniecznie informacje o terminie otwarcia i zamknięcia licytacji oraz adresie strony internetowej, na której będzie ona prowadzona.

Zaproszenie do licytacji

Kolejny etap postępowania to kwalifikacja wykonawców i zaproszenie ich do udziału w licy1acji. Wykonawcy składają wnioski o dopuszczenie do udziału w licy1acji w terminie wyznaczonym w ogłoszeniu. Termin ten nie może być krótszy niż 15 dni od dnia ogłoszenia. -na podstawie wniosków oraz dołączonych do nich dokumentów zamawiający dokonuje kwalifikacji wykonawców, wykluczając tych, którzy nie spełniają określonych w ogłoszeniu warunków udziału w postępowaniu. Do udziału w licytacji zostają zaproszeni wszyscy, którzy nie zostali wykluczeni, przy czym ich liczba nie powinna być w żaden sposób ograniczona. Zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium w terminie przez niego określonym, nie później jednak niż przed upływem terminu otwarcia licy1acji. Wadium może być wniesione w pieniądzu, poręczeniach i gwarancjach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych. Sankcją za niewniesienie wadium jest wykluczenie wykonawcy.

Licytacja

Uczestnictwo w licy1acji wymaga rejestracji w systemie informatycznym i uzyskania kodu, przy użyciu którego wykonawca będzie składał oferty. Zarejestrować mogą się wyłącznie wykonawcy zaproszeni do licytacji. W toku licytacji wykonawcy składają, a zamawiający odbiera oferty w czasie rzeczywistym za pomocą specjalnego formularza umieszczonego na stronie internetowej, na której odbywa się licy1acja. System informatyczny automatycznie klasyfikuje oferty na podstawie kry1erium ceny. Najwyższa oferta wiąże wykonawcę, który ją złożył, do czasu jej przebicia przez ofertę innego wykonawcy. Otwarcie licy1acji następuje w terminie i w sposób wskazany w ogłoszeniu. Termin otwarcia licytacji powinien być określony w sposób precyzyjny, nawet co do minuty, tak aby wykonawcy mogli przystąpić do licy1acji. Prawo zamówień publicznych wymaga, aby termin ten nie był krótszy niż 5 dni od dnia przekazania wykonawcom zaproszenia do składania ofert.

Licytacja przebiega w sposób określony w ogłoszeniu, z tym, że przyjęte przez zamawiającego zasady prowadzenia licytacji muszą być ściśle stosowane. Licy1acja może być, w zależności od wyboru zamawiającego, jednoetapowa albo wieloetapowa. Zamawiający może - jeżeli zastrzegł to w ogłoszeniu - po zakończeniu każdego etapu licytacji nie zakwalifikować do następnego etapu tych wykonawców, którzy nie wykazali się w licy1acji dostateczną aktywnością (np. nie złożyli oferty).

Podczas licytacji elektronicznej wykonawcy mogą na bieżąco obserwować informacje o pozycji złożonych przez siebie ofert, liczbie wykonawców biorących udział w licytacji, cenach złożonych przez nich ofert. Do momentu zakończenia licytacji nie jest ujawniana tożsamość wykonawców.

Wykonawcy składają oferty, pod rygorem nieważności, w postaci elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Oferta złożona w toku licytacji przestaje wiązać, gdy inny wykonawca złożył ofertę korzystniejszą.

W licy1acji elektronicznej zamawiający i wykonawcy składają oferty, przekazują oświadczenia i inne informacje drogą elektroniczną za pomocą specjalnego formularza internetowego. Nie jest możliwe przekazywanie informacji drogą elektroniczną w inny sposób (np. mailem) czy w formie pisemnej.

Zakończenie licytacji i zawarcie umowy

Zakończenie licytacji następuje, w zależności od wyboru zamawiającego:

• termin określony w ogłoszeniu

• po bezskutecznym oczekiwaniu na kolejne oferty (postąpienia),

• po zakończeniu ostatniego, ustalonego w ogłoszeniu etapu.

Termin zamknięcia licytacji powinien być określony co do minuty, tak by wykonawcy wiedzieli, do jakiego momentu mogą składać oferty. Bezpośrednio po zamknięciu licytacji zamawiający publikuje na wskazanej w ogłoszeniu stronie internetowej nazwę (firmę) oraz adres wykonawcy, którego ofertę wybrano.

Zamawiający udziela zamówienia wykonawcy, który zaoferował najniższą cenę, zawierając z nim umowę w sprawie zamówienia publicznego.

Zamawiający może zażądać od wykonawcy zabezpieczenia wykonania umowy. Zabezpieczenie może być wnoszone m.in. w pieniądzu, poręczeniach i gwarancjach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych, w wysokości ustalonej przez zamawiającego.

Podstawa prawna: 1 Ust z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177) 2 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z 2006 r. Nr 87 poz. 605)

---