IRAK

Irak znajduje sie na Bliskim Wschodzie leży nad Zatoka Perską. Irak graniczy (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) z Turcją, Iranem, Kuwejtem, Arabią Saudyjską, Jordanią i Syrią.

W stolicy Iraku, Bagdadu, znajduje się krajowe centrum. Inne duże miasta to: Al-Basra na południu i na północy Mosulu. Ludność Iraku jest piątym największym na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej.

1. Cechy demograficzne:

-liczba ludności:

28.945.569 mln

-struktura płci:

50,6% mężczyzn i 49,4% kobiet

Stosunek płci

po urodzeniu: 1,05 mężczyzn (-y) / kobiet

poniżej 15 lat: 1,03 mężczyzn (-y) / kobiet

15-64 lat: 1,03 mężczyzn (-y) / kobiet

65 lat i więcej: 0,9 mężczyzn (-y) / kobiet

całej populacji: 1,02 mężczyzn (-y) / kobiet

-struktura wieku:

Wiek	Podział ludności wg kategorii wiekowej, w %
0-14 lat	38,8% (mężczyźni 5711187, kobiety 5514794)
15-64 lat	58,2% (mężczyźni 8535550, kobiety 8303942)
65 lat:	3% (mężczyźni 410395, kobiety 469701) (2009 est)

tabela 2: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

diagram 3: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

-współczynnik zgonów:

5,03 zgonów / 1000 mieszkańców

-współczynnik urodzeń:

30.09 urodzeń / 1000 mieszkańców

-współczynnik dzietności:

3,86 dziecka / kobietę

-przeciętna długość życia:

całej populacji: 69,95 lat

mężczyzn: 68,61 lat

kobiet: 71,36 lat

diagram 4: opracowanie własne na podstawie bibliografii

Ludność Iraku znajduje się w III fazie przejścia rozwoju demograficznego. Faza ta charakterystyczna jest dla krajów wzbogacających się, stopniowym wzroście gospodarczym kraju. W fazie III następuje zarówno spadek współczynnika urodzeń, jak i zgonów, z tą zależnością, że współczynnik urodzeń spada szybciej. Przyrost naturalny ulega powolnemu spadkowi, chociaż na początku tej fazy można zaobserwować jeszcze eksplozję demograficzną. Spadek współczynnika urodzeń jest spowodowany zmianami społeczno- gospodarczymi, przekształceniem społeczeństw, niestabilną sytuacją w kraju. Spadek śmiertelności zmniejszył się poprzez szeroko stosowanej coraz bardziej rozwiniętej medycyny i poprawę warunków życia.

2. Czynniki ekonomiczne:

Zmniejszona liczba powstańczych ataków i poprawa stanu bezpieczeństwa w państwie przyczyniają się do pobudzenia działalności gospodarczej, w szczególności w sektorze handlu detalicznego. Szeroko zakrojonej poprawy gospodarczej, długoterminowych polityki fiskalnej i reformy służby zdrowia i trwałej poprawy poziomu życia wciąż zależy od rządu. Potencjalnych inwestorów zagranicznych przybywa w Iraku znacznie większe zainteresowanie w 2009 roku, ale nadal utrudniony ze względu na trudności w pozyskiwaniu terenów dla projektów i innych przeszkód prawnych.

-PKB:

$3,600

-Rolnictwo:

W rolnictwie jest zatrudnionych 13% ludności zawodowo czynnej, która dostarcza taką samą część produktu krajowego brutto. Ponieważ kraj nie jest samowystarczalny pod względem żywnościowym, produkty rolne są głównym towarem sprowadzanym z zagranicy. Do głównych roślin uprawnych należą daktyle, bawełna, ryż, pszenica, jęczmień, proso. W okolicach wielkich miast rozwija się warzywnictwo i uprawa owoców. Irak należy, obok Egiptu, do głównych światowych producentów daktyli. Największe plantacje palm daktylowych znajdują się w delcie Tygrysu i Eufratu.

Sektor leśny odgrywa znikomo role, jako ze lasy zostały w dużej mierze wycięte, obecnie zajmują one ok. 3% pow. kraju. Pozyskuje się z nich tarcice oraz drewno opalowe. Podobna sytuacja dotknęła rybołówstwa, którego znaczenie zamyka się na szczeblu lokalnym.
Rolnictwo zatrudniające 13% ludności zawodowo czynnej i dostarczające taką samą część produktu krajowego brutto jest przez rząd iracki traktowane wyraźnie drugoplanowo.

-Przemysł:

Za podstawę rozwoju gospodarczego Iraku stoją złoża ropy naftowej oraz gazu ziemnego. Z końcem lat 80 - tych wydobycie ropy naftowej stawiało Irak w czołówce producentów ropy z państw Bliskiego Wschodu. Irak wydobywa obecnie ponad 100 mln ton tego surowca na rok. Największe zasoby (5 mld ton) znajdują się w okolicach Kirkutu oraz Ar - Rumajla i Az - Zubar. Dzięki sprzedaży ropy Irak systematycznie się modernizował, polepszając swoją infrastrukturę tworząc nowe gałęzie przemysłu. Wielkie kwoty pochłonęły jednak wojny z Iranem i Kuwejtem. Embargo nałożone na Irak przez ONZ spowodowało zmniejszenie wydobycia tego surowca. Oprócz ropy naftowej i gazu ziemnego, Irak posiada bogate zasoby siarki (Miszrak), fosforytów(Akoszat, 1 mln ton zasobów) oraz metale kolorowe. Wydobywany jest także asfalt w pobliżu doliny Eufratu. W Iraku wydobywa się także złoto, srebro, platynę, miedź, cynk i ołów. Irak posiada rozbudowaną siec transportową oraz wiele fabryk reprezentujących głównie przemysł przetwórstwa spożywczego, AGD, produkcji maszyn rolniczych, przemysłu tekstylnego, bawełnianego, odzieżowego, tkanin syntetycznych, meblarskiego, tytoniowego, elektrotechnicznego i chemicznego. Największymi ośrodkami hutniczymi są Bagdad i Mosul. Energia elektryczna pochodzi głównie z elektrowni naftowych oraz niewielkich elektrowni wodnych (m.in. Duku, Al - Hadisa) jądrowych. Przemysł rafineryjny koncentruje się w Bagdadzie, Kirkuku, Mosulu i Al - Basrze. Przemysł nawozów sztucznych reprezentują zakłady w Al - Basrze. Mający długie tradycje przemysł włókienniczy znajduje się w Irbil, Mosulu i Bagdadzie. Głównymi produktami przemysłowymi są chemikalia, produkty petrochemiczne, odzież, materiały budowlane żywność.

-Turystyka:

Dzięki nagromadzeniu dużej liczby zabytków, Irak jest krajem niezwykle atrakcyjnym pod względem turystycznym. Zabytki są pozostałością po licznych niegdyś cywilizacjach: asyryjskiej, babilońskiej i sumeryjskiej. Do najlepiej zachowanych zabytków należą ruiny miast Urk oraz Ur, niegdyś miejsce domniemanego urodzenia Abrahama. Z czasów asyryjskich pochodzą zabytki Niniwy, Szuru i Nimrudu. Największe skupisko zabytków stanowi Babilon. Zabytki związane z kulturą islamską znajdują się w Al - Kufie, Basrze, Bagdadzie, Karbali i Mosulu. Stale wzrasta liczba turystów zagranicznych (482 tys. - 1975 rok, 1,2 mln - 1980). W przyjazdach dominują głównie turyści z Niemiec, Francji, Anglii i Japonii oraz pielgrzymujący muzułmanie. Liczba odwiedzających Irak turystów jest jednak mała i wynosi około 390 tysięcy.

wykres 2: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

MONGOLIA

Mongolia to państwo w środkowowschodniej Azji, bez dostępu do morza. Od północy graniczy z Rosją, a od wschodu, zachodu i południa z Chinami. Stolicą i największym miastem jest Ułan Bator, gdzie zamieszkuje ok. 38% populacji całego kraju.

1. Czynniki demograficzne:

-liczba ludności:

3.041.142 mln

-struktura płci:

50% mężczyzn i 50% kobiet.

Stosunek płci

po urodzeniu: 1,05 mężczyzn (-y) / kobiet

poniżej 15 lat: 1,04 mężczyzn (-y) / kobiet

15-64 lat: 1 mężczyzn (-y) / kobiet

65 lat i powyżej: 0,77 mężczyzn (-y) / kobiet

ogółu ludności: 1 mężczyzn (-y) / kobiet

-struktura wiekowa:

Wiek	Podział ludności wg kategorii wiekowej, w %
0-14 lat	28,1% (mężczyźni 436391, kobiety 418923)
15-64 lat	67,9% (mężczyźni 1031819, kobiety 1033806)
65 lat:	4% (mężczyźni 52430, kobiety 67773)

tabela 3: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

diagram 5 : opracowanie własne na podstawie bibliografii

-współczynnik zgonów:

6,12 zgonów / 1000 mieszkańców

-współczynnik urodzeń:

21,05 urodzeń / 1000 mieszkańców

-współczynnik dzietności:

2,23 dziecka / kobietę

-przeciętna długość życia:

całej populacji: 67,65 lat

mężczyzn: 65,23 lat

kobiet: 70,19 lat

diagram 6: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

Poziom rozwoju demograficznego Mongolii utrzymuje się w III fazie przejścia rozwoju demograficznego. Faza ta charakterystyczna jest dla krajów o wzrastającej zamożności społecznej. W fazie III następuje zarówno spadek współczynnika urodzeń, jak i współczynnika zgonów. Przy czym spadek współczynnika urodzeń jest szybszy, ponieważ wzrasta większa świadomość na temat antykoncepcji, zmienia się mentalność społeczna. Można zaobserwować, że wraz z biegiem lat spada przyrost naturalny. Następuje stabilizacja stopy zgonów przy malejącej stopie urodzeń. Spadek współczynnika dzietności spowodowany jest zmianami społeczno-gospodarczymi, przekształceniem społeczeństw, a także zmniejszeniem się liczby dzieci w rodzinie. Spadek śmiertelności został zagwarantowany dzięki intensywnemu rozwojowi medycyny, poprawie warunków życia.

2. Czynniki ekonomiczne:

-PKB:

$3,200

-Rolnictwo:

Działalność gospodarcza w Mongolii opiera się na tradycyjnym pasterstwie i rolnictwie. Tradycyjnie dużą rolę w gospodarce mongolskiej miało łowiectwo, choć stopniowo jego rola się wyraźnie zmniejsza. Najbardziej pospolitą zwierzyną, zwłaszcza w Mongolii wschodniej i centralnej są bobaki (tarbagany) poławiane zarówno dla cenionego mięsa i tłuszczu, jak i dla futra. W 1940 skupiono 968 tys. futerek, w 1950 2,338 mln, w 1960 1,034 mln., w 1970 1,223 mln., a w 1979 837 tys. futerek. Skupuje się także skórki wiewiórek (122 tys. w 1940, 141 tys. w 1960, 36 tys. w 1970 i 15 tys. w 1979) głównie w Mongolii północnej i centralnej, lisów (33 tys. futer w 1964) i wilków (3700 sztuk w 1964. Prowadzone były i są polowania dla turystów zagranicznych na duże mongolskie zwierzęta, jak gazela mongolska, dżejran. Niewielki jest udział hodowli zwierząt futerkowych.

-Przemysł:

Państwo to posiada rozległe złoża mineralne, które przyciągają zagranicznych inwestorów. Kraj posiada złoża miedzi, złota, węgla, molibdenu, fluorytu, uranu, cyny, wolframu i depozytów, które stanowią dużą część zagranicznych inwestycji bezpośrednich i budżetu państwa. Mongolii nadal jest pod silnym wpływem sąsiadów. Mongolia zakupuje 95% produktów naftowych i znaczną ilość energii elektrycznej z Rosji, pozostawiając narażeni na wzrost cen. Handel z Chinami stanowi ponad połowę całkowitego handlu zagranicznego Mongolia - Chiny otrzymuje około dwie trzecie eksportu Mongolii. Mongolia dołączyła do Światowej Organizacji Handlu w 1997 roku i zmierza do rozszerzenia jej udział w regionalnych systemów gospodarczych i handlowych.

wykres 3: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

PARAGWAJ

Paragwaj jest niewielkim państwem o powierzchni 406 750 km² (58. miejsce na świecie) znajdujące się w Ameryce Południowej pomiędzy Boliwią, Brazylią i Argentyną. Nie posiada dostępu do morza. Gęstość zaludnienia 16 osób/km, (7% ludności mieszka wzdłuż rzeki Paragwaj. Obszary północno-zachodnie są niemal bezludne. W miastach mieszka 57% ludności (2009), głownie miasta: Asunción, San Lorenzo, Ciudad del Este, Concepción, Encarnación i Fernando de la Mora.

1. Czynniki demograficzne:

-liczba ludności:

6.995.655 mln

-struktura płci:

50,3% mężczyzn i 49,7% kobiet

Stosunek płci

po urodzeniu: 1,05 mężczyzn (-y) / kobiet

poniżej 15 lat: 1,03 mężczyzn (-y) / kobiet

15-64 lat: 1,01 mężczyzn (-y) / kobiet

65 lat i powyżej: 0,86 mężczyzn (-y) / kobiet

całej populacji: 1,01 mężczyzn (-y) / kobiet

-struktura wiekowa:

Wiek	Podział ludności wg kategorii wiekowej, w %
0-14 lat	36,7% (mężczyźni 1304115, kobiety 1260560)
15-64 lat	58,1% (mężczyźni 2043509, kobiety 2023317)
65 lat:	5,2% (mężczyźni 168554, kobiety 195600)

tabela 4: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

diagram 7: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

-współczynnik zgonów:

4,46 zgonów / 1000 mieszkańców

-współczynnik urodzeń:

28.17 urodzeń / 1000 mieszkańców

-współczynnik dzietności:

3,75 dziecka / kobietę

-przeciętna długość życia:

całej populacji: 75,77 lat

mężczyzn: 73,19 lat

kobiet: 78,49 lat

diagram 8: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

Struktura demograficzna Paragwaju aktualnie znajduje się w III fazie rozwoju demograficznego. Faza ta charakterystyczna jest dla krajów o wzrastającej zamożności społecznej. W fazie III następuje zarówno spadek współczynnika urodzeń, jak i zgonów, przy czym spadek współczynnika urodzeń dzięki stosowaniu środków antykoncepcyjnych jest szybszy niż spadek współczynnika zgonów. Zmniejsza się przyrost naturalny. Następuje stabilizacja stopy zgonów przy malejącej stopie urodzeń. Spada współczynnik przyrostu naturalnego, chociaż do połowy tej fazy utrzymuje się eksplozja demograficzna. Spadek współczynnika urodzeń jest spowodowany zmianami społeczno-gospodarczymi, przekształceniem społeczeństw w miejsko-przemysłowe, a także zmniejszeniem liczby dzieci w rodzinie. Spadek śmiertelności natomiast zmniejszył się poprzez rozwój medycyny, zdrowy tryb życia, poprawa wyżywienia, poprawa warunków życia i jego stabilizacją. Dzietność spada do 3-4, średnia długość życia osiąga powyżej 55 lat. Faza ta zakończyła się w Europie w latach 30. XX wieku. Obecnie w fazie tej znajduje się większość państw Ameryki Łacińskiej i Azji.

2. Czynniki ekonomiczne:

Niestabilna sytuacja polityczna, korupcja, znaczna szara strefa utrudniają rozwój gospodarczy. Duży udział kapitału zagranicznego w rolnictwie i przemyśle, głównie z Brazylii i Argentyny, ograniczony 2001 po wstrzymaniu przez rząd prywatyzacji wielu przedsiębiorstw. Od 2003 ponowny napływ kapitału zagranicznego akceptującego politykę gospodarczą nowego prezydenta Paragwaju.

-PKB:

$4,100

-Rolnictwo:

W rolnictwie pracuje 45% ogółu zatrudnionych; dominują wielkie gospodarstwa rolne, latyfundia o pow. do kilkuset tys. ha. Do 3% właścicieli należy ponad 80% pow. areału rolnego. Rozpowszechniony został system dzierżawy ziemi. Użytki rolne zajmują 62% pow. kraju (2000), w tym prawie 55% pow. — naturalne łąki i pastwiska, ok. 7% — grunty orne i sady (najwięcej we wschodniej części Paragwaju). Ekstensywna hodowla bydła (9,6 mln sztuk) o profilu mięsnym. Mniejsze znaczenie ma hodowla trzody chlewnej (w strefach podmiejskich), koni i owiec (na zachodzie). Główne rośliny uprawne: kukurydza, bawełna i soja, której Paragwaj jest czołowym światowym producentem (3,5 mln t, 2005) i eksporterem, ponadto uprawia się pszenicę, ryż, trzcinę cukrową, fasolę, bób, groch oraz maniok i bataty. Sadownictwo: herba mate (3. producent w świecie, 92,6 tys. t), banany, owoce cytrusowe, ananasy; warzywnictwo (pomidory, cebula). Eksploatacja lasów (zwł. drewno kebraczo). Zbieractwo m.in. owoców dzikiej pomarańczy i wyrób olejków eterycznych.

-Przemysł:

Przemysł słabo rozwinięty; niewielkie wydobycie soli kam., wapieni i gipsu. Nie eksploatowane złoża rud żelaza, uranu, miedzi i manganu. Prawie 100% energii elektrycznej dostarczają elektrownie wodne, największa Itaipú na Paranie (wspólna z Brazylią). Produkcja energii elektrycznej wynosi 51,3 mld kWh (2003), z czego ok. 90% jest przeznaczone na eksport. Dzięki ogromnemu potencjałowi hydroenergetycznemu Paragwaj stał się głównym eksporterem energii elektrycznej w Ameryce Południowej. Dobrze rozwinięty jest transport wodny i drogowy.

Z przemysłu przetwórczego rozwinięty gł. przemysł mięsny (duże rzeźnie-chłodnie należące do kapitału zagr.), poza tym olejarnie, cukrownie, gorzelnie oraz przetwórnie herba mate. Tradycyjnym przemysłem jest garbarstwo i przemysł drzewny (większość tartaków w portach nad rz. Paragwaj), obejmujący także ekstrakcję taniny z drzew kebraczo. Zwiększa się znaczenie przemysłu włók., przetwarzającego miejscową bawełnę i wełnę oraz przemysłu meblowy głównym ośrodkiem przemysłowym jest Asunción.

wykres 4: opracowanie własne na podstawie bibliografii.

Spis treści:

1. Hiszpania

Struktura wieku tabela nr 1 str. 2

Struktura wieku diagram 1 str. 2

Przeciętna długość życia diagram 2 str. 3

Udział sektorów w gospodarce wykres nr 1 str. 4

2. Irak

Struktura wieku tabela nr 2 str.

Struktura wieku diagram 3 str.

Przeciętna długość życia diagram 4 str.

Udział sektorów w gospodarce wykres 2 str.

3. Mongolia

Struktura wieku tabela nr 3 str.

Struktura wieku diagram 5 str.

Przeciętna długość życia diagram 6 str.

Udział sektorów w gospodarce wykres 3 str.

4. Paragwaj

Struktura wieku tabela nr 4 str.

Struktura wieku diagram 7 str.

Przeciętna długość życia diagram 8 str.

Udział sektorów w gospodarce wykres 4 str.

Bibliografia:

• www.indexmundi.com

• www.wiking.edu.pl

• www. stat.gov.pl

• www.geograficzny.com

---