KARTA OCENY RYZYKAZAWODOWEGO KSIĘGOWEJ

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa					strona	1
data opracowania			data ostatniej aktualizacji
OGÓLNA ANALIZA STANOWISKA PRACY
opracowanie		konsultacja		zatwierdził

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa		strona	2
Nazwa stanowiska:	Księgowa
Lokalizacja stanowiska:	Przedszkole nr ............ .....................................
Czas pracy
Wykonywane zadania:	- Prowadzenie dokumentacji księgowej przedszkola - Planowanie oraz kontrola wydatków i finansów przedszkola - Współpraca z instytucjami kontrolującymi gospodarkę finansową - Prace biurowe - Obsługa urządzeń biurowych
Stosowane maszyny, narzędzia i materiały (wyposażenie stanowiska pracy):	- Komputer - Drukarka - Faks - Kserokopiarka

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa		strona	3
Występujące niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe czynniki środowiska pracy:	FIZYCZNE: - śliskie powierzchnie - ostre narzędzia - energia elektryczna
		CHEMICZNE: - urządzenia elektroniczne
		BIOLOGICZNE: - mikroorganizmy: wirusy, bakterie przenoszone drogą kropelkową - choroby „brudnych rąk”
		PSYCHOFIZYCZNE: - stres związany z odpowiedzialnością za finanse przedszkola

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa		strona	4
Stosowane środki ochrony zbiorowej:	Wentylacja
Stosowane środki ochrony indywidualnej:	W razie konieczności stosowania zgodnie z zaleceniem lekarza medycyny pracy - okulary korekcyjne do pracy przy monitorze komputerowym
Liczba zatrudnionych osób:	1
w tym kobiet:	1
w tym młodocianych:	0
Liczba wypadków w 2007 r.:	0
Liczba wypadków w 2008 r.:	0
Liczba wypadków w 2009 r.:	0
Choroby zawodowe:	Nie zarejestrowano

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa					strona	5
data opracowania			data ostatniej aktualizacji
KARTY OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
opracowanie		konsultacja		zatwierdził

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	6
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Poślizgnięcie, upadek i uderzenie podczas poruszania się po terenie przedszkola, zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz
Przyczyny zagrożenia:	- Nierówne lub śliskie powierzchnie dróg i przejść - Przeszkody na drogach komunikacyjnych, ewakuacyjnych i przejściach - Niezachowanie prawidłowej szerokości dróg ewakuacyjnych - Nieuwaga i nieostrożność pracownika - Pośpiech - Nieusuwanie rozlanych cieczy i wilgoci - Niewłaściwe przytwierdzenie wykładziny do podłoża - Niezabezpieczone przewody użytkowanych urządzeń
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Stłuczenia różnych części ciała - Zwichnięcia - Złamania
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Zachowanie ostrożności podczas przemieszczania się po nierównych lub śliskich powierzchniach dróg i przejść - Utrzymanie ładu i porządku na stanowisku pracy oraz wokół niego - Niezastawianie dróg komunikacyjnych, ewakuacyjnych oraz przejść i dojść do stanowisk pracy - Dbałość o należyty stan posadzek - Organizacja pracy przeciwdziałająca pośpiechowi - Zastosowanie nawierzchni ograniczającej poślizg, prawidłowe mocowanie wykładzin - Usuwanie na bieżąco rozlanych cieczy i wilgoci - Ograniczenie ilości przewodów oraz prawidłowe ich rozmieszczenie i mocowanie
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	7
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Upadek ze schodów
Przyczyny zagrożenia:	- Brak barierek zabezpieczających - Przenoszenie jednorazowo dużej ilości dokumentów uniemożliwiające trzymanie się poręczy - Niewłaściwa nawierzchnia schodów (nierówne, niezabezpieczone przed zsunięciem wykładziny) - Mokre, śliskie nawierzchnie
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Złamania kończyn - Uszkodzenia kręgosłupa - Ogólne potłuczenia ciała
Wielkość skutków:	Duże
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Zapewnienie bezpiecznych barierek i poręczy określonych przepisami bhp - Przemieszczanie się po schodach bez obciążenia uniemożliwiającego podtrzymywanie się poręczy - Zakaz przenoszenia dokumentów w ilościach ograniczających widoczność - Zapewnienie właściwej nawierzchni schodów - Usuwanie na bieżąco wilgoci z nawierzchni
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	8
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Oblanie gorącymi płynami
Przyczyny zagrożenia:	- Nadmierne napełnianie naczyń np. kawą lub herbatą - Niewłaściwe dobieranie naczynia - Pęknięcie naczynia podczas napełniania - Potrącenie napełnionego naczynia stojącego na biurku - Potrącenie przez inną osobę
Skutki wystąpienia zagrożenia:	Poparzenie dłoni, rąk, powierzchni ciała, nóg
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Napełnianie naczyń do 2/3 wysokości - Dobór odpowiednich naczyń - Eliminowanie naczyń jednorazowych, nietrwałych, uszkodzonych - Ostrożne przenoszenie wrzątku - Unikanie stawiania napełnionych naczyń na krawędziach biurek, na książkach itp.
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	9
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Pojawienie się napięcia przy urządzeniach zasilanych elektrycznie i porażenie prądem
Przyczyny zagrożenia:	- Brak skutecznej ochrony przeciwporażeniowej - Uszkodzenie gniazdka, wtyczki, przewodów, włączników - Zalanie płynami urządzeń pod napięciem - Samodzielne naprawy instalacji lub urządzeń - Brak skutecznej kontroli i reakcji na sytuację grożącą wypadkiem
Skutki wystąpienia zagrożenia:	Porażenie prądem elektrycznym, a nawet śmierć
Wielkość skutków:	Duże
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Okresowe kontrole skuteczności ochrony przeciwporażeniowej - Stworzenie systemu reagowania na sytuację grożącą wypadkiem - Dokonywanie napraw przez osoby do tego uprawnione - Okresowe kontrole urządzeń zasilanych elektrycznie - Wycofanie z eksploatacji urządzeń niesprawnych i zużytych - Szkolenie bhp z uwzględnieniem zagrożeń związanych z wykonywaną pracą oraz zagrożeń wynikających z obsługi urządzeń elektrycznych - Zakaz wykonywania prac niewchodzących w zakres obowiązków pracownika - Zakaz dotykania mokrymi, wilgotnymi dłońmi urządzeń będących pod napięciem - Zapoznanie pracowników z zagrożeniem
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	10
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Kontakt z czynnikiem biologicznym (takim jak mikroorganizmy - wirusy, bakterie przenoszone drogą kropelkową)
Przyczyny zagrożenia:	Kontakt z dużą liczbą osób: dziećmi, pracownikami przedszkola, rodzicami, pracownikami urzędów
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Choroby zakaźne - Przeziębienia - Schorzenia układu oddechowego - Grzybice - Alergie
Wielkość skutków:	Średnie
Prawdopodobieństwo:	Średnie
Wielkość ryzyka:	Średnie
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Profilaktyka medyczna - Terminowe przeprowadzanie badań lekarskich okresowych i kontrolnych - W miarę możliwości finansowych pracodawcy poddawanie pracowników szczepieniom ochronnym w okresach największego narażenia na choroby spowodowane przez wirusy pochodzenia ludzkiego - Informowanie pracowników o konieczności zwieszenia reżimu sanitarnego - mycia i dezynfekcji pomieszczeń - Mycie rąk
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	11
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	- Choroby wieku dziecięcego - Choroby „brudnych rąk”
Przyczyny zagrożenia:	- Brak świadomości pracowników o występujących zagrożeniach - Niestosowanie się do zasad higieny - Zaniedbanie dezynfekcji pomieszczeń, sprzętów
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Choroby zakaźne - Uczulenia - Choroby skóry
Wielkość skutków:	Średnie
Prawdopodobieństwo:	Średnie
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi - Częste mycie rąk mydłem dezynfekującym - Unikanie dotykania dłońmi oczu, nosa i ust (przeciwdziałanie przenoszeniu zarazków z rąk do śluzówki) - Informowanie pracowników o zagrożeniach
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	12
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Nadmierne obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego
Przyczyny zagrożenia:	- Niewłaściwa pozycja przy stanowisku pracy - Monotonia - Nieprawidłowe siedzisko, nieodpowiednia wysokość biurka - Nieergonomiczne stanowisko pracy - Brak przerw w pracy - Niestosowanie się do przepisów bhp oraz instrukcji stanowiskowych przy stanowiskach wyposażonych w monitory komputerowe
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Szybkie zmęczenie - Możliwość powstania zwyrodnień i deformacji kręgosłupa - Bóle kręgosłupa - Bóle głowy - Ociężałość - Zmniejszona koncentracja - Zmniejszenie wydajności pracy
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Tworzenie ergonomicznych stanowisk pracy biurowej - Organizacja pracy przeciwdziałająca gromadzeniu się dużych partii materiału w krótkich odcinkach czasu - Organizowanie przerw w pracy (zwłaszcza w przypadku obsługi monitora ekranowego) - Stosowanie się do przepisów bhp oraz instrukcji stanowiskowych - Stosowanie przerw w pracy - Wietrzenie pomieszczenia pracy
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	13
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Skaleczenia rąk nożami, nożyczkami
Przyczyny zagrożenia:	Nieuwaga podczas otwierania paczek, korespondencji, ryz papieru itp.
Skutki wystąpienia zagrożenia:	Skaleczenie rąk, szczególnie palców, przecięcie skóry
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Zachowanie należytej ostrożności - Organizacja pracy przeciwdziałająca pośpiechowi - Koncentracja na wykonywanych czynnościach - Stosowanie narzędzi przeznaczonych do cięcia
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	14
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Stres związany z odpowiedzialnością za prawidłową gospodarkę finansową przedszkola i kontakty międzyludzkie
Przyczyny zagrożenia:	- Praca zbyt trudna i niedostosowana do poziomu i doświadczenia pracownika - Przeciążenie pracą - Zmęczenie - Niewłaściwe stosunki międzyludzkie, konflikty na tle osobistym - Brak prawidłowych relacji między pracownikiem a dyrektorem - Zakłócenia w działaniu układu nerwowego pracownika
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Zdenerwowanie - Lęk - Gniew - Depresje, nerwice, choroby psychiczne - Choroba wrzodowa - Zaburzenia immunologiczne, nałogi
Wielkość skutków:	Średnie
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Średnie
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Natychmiastowe rozwiązywanie pojawiających się konfliktów - Rozładowywanie napięć i nieporozumień - Właściwa organizacja pracy - Zachowanie prawidłowych relacji międzyludzkich - Zgłaszanie wszelkich problemów dyrektorowi przedszkola - Szkolenia i instruktaże w zakresie psychologii pracy
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	15
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie:	Oświetlenie stanowiska pracy
Przyczyny zagrożenia:	- Nieodpowiednie oświetlanie pomieszczeń oraz poszczególnych stanowisk pracy światłem sztucznym - Brak oświetlenia naturalnego
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Kłopoty z koncentracją - Łzawienie oczu - Uszkodzenie wzroku - Zmęczenie - Ból głowy - Zapalenie spojówek
Wyniki pomiarów:	Średnie natężenie oświetlenia spełnia wymagania normy PN-EN 12464-1:2004
Interpretacja wyników:	Pozytywna
Wielkość ryzyka:	Małe

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	16
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie:	Wysiłek statyczny
Przyczyny zagrożenia:	- Praca w pozycji siedzącej - Brak możliwości rotacji prac
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Zaburzenia krążenia - Żylaki - Zaburzenia trawienia - Zmęczenie - Zmniejszenie wydajności pracy - Zwiększenie napięcia mięśni - Bóle mięśni - Bóle głowy - Zwyrodnienia układu mięśniowo-szkieletowego
Wielkość skutków:	Średnie
Prawdopodobieństwo:	Średnie
Wielkość ryzyka:	Średnie
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Podejmowanego wysiłku fizycznego - dynamicznego -rekompensującego wysiłek statyczny - Uświadamianie pracownikom o zagrożeniach występujących na stanowisku pracy biurowej - Informowanie pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz sposobach minimalizacji tych zagrożeń - Stosowanie przerw w pracy z uwzględnieniem możliwości wykonania gimnastyki powodującej dotlenienie organizmu (rozciągnięcie ramion, skłony, wyjście z pomieszczenia) - Wietrzenie pomieszczeń
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	17
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Monitor komputerowy
Przyczyny zagrożenia:	- Zbyt długi czas pracy z wykorzystaniem monitora komputerowego - Brak przerw w pracy - Niewłaściwa organizacja pracy powodująca nakładanie się dużych partii obowiązków w krótkim przedziale czasu - Brak badań lekarskich określających przeciwwskazania do pracy na zajmowanym stanowisku - Brak badań okulistycznych
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Choroby oczy - Zmęczenie wzroku - Bóle głowy - Zmniejszenie wydajności pracy
Wielkość skutków:	Średnie
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Średnie
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Zapewnienie profilaktyki medycznej - Właściwa organizacja pracy - Stosowanie przerw w pracy - Odciążanie narządu wzroku - W razie zalecenia lekarza medycyny pracy - zapewnienie pracownikowi okularów korekcyjnych
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	18
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Substancje i preparaty chemiczne i toksyczne
Przyczyny zagrożenia:	Kserokopiarka i drukarka laserowa (ozon, tlenki azotu)
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Zatrucia - Bóle głowy - Podrażnienia górnych dróg oddechowych - Alergie
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Zapewnienie sprawnej wentylacji - Wymiana tonerów, wkładów do drukarek tylko przez przeszkolonych pracowników
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	19
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Praca wymagająca dużej koncentracji przy rozliczaniu finansów przedszkola
Przyczyny zagrożenia:	- Niestosowanie przerw w pracy - Nieergonomiczne wyposażenie stanowiska pracy - Zbyt duże nasilenie obowiązków w krótkim czasie - Stres wynikający z pośpiechu - Niewłaściwie usytuowane pomieszczenie pracy
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Bóle głowy - Bóle układu mięśniowo-szkieletowego - Zdenerwowanie - Rozdrażnienie
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Stosowanie się do instrukcji stanowiskowej i bhp - Stosowanie przerw regulaminowych po każdej godzinie intensywnej pracy przy monitorze komputerowym - Właściwa organizacja pracy przeciwdziałająca gromadzeniu i nakładaniu się obowiązków - Zapewnienie właściwego pomieszczenia pracy, w którym ograniczone będzie przemieszczanie się osób
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	20
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Niewłaściwe warunki mikroklimatyczne w pomieszczeniu pracy biurowej
Przyczyny zagrożenia:	- Temperatura przekraczająca zakres ustalony dla komfortu cieplnego - Nieodpowiednia wilgotność - Zła wentylacja
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Przeziębienia lub przegrzania - Choroby układu oddechowego - Zmęczenie - Bóle głowy
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Dostosowanie mikroklimatu do subiektywnego odczucia komfortu cieplnego, zależnego nie tylko od temperatury i wilgotności, lecz także od sposobu ubierania się i cech osobowych pracownika - Zapewnienie właściwej temperatury i wentylacji w pomieszczeniu pracy biurowej
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	21
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Niewłaściwe, agresywne zachowanie osób, w tym dzieci
Przyczyny zagrożenia:	- Niewłaściwe zachowanie osób - Przemieszczanie się po pomieszczeniach przedszkola, także po salach zajęć
Skutki wystąpienia zagrożenia:	Urazy ciała
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Zachowanie pozytywnych relacji między pracownikami a dziećmi - Zachowanie pozytywnych relacji między pracownikami, rodzicami itp. - Natychmiastowe reagowanie na sytuacje mogące spowodować konflikt -Informowanie pracowników o mogących wystąpić zagrożeniach
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	22
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Promieniowanie elektromagnetyczne monitora ekranowego
Przyczyny zagrożenia:	Praca z monitorem ekranowym
Skutki wystąpienia zagrożenia:	- Choroby układu nerwowego - Zaczerwienienia skóry (grudkowata, swędząca wysypka na twarzy) - Choroby nowotworowe
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	- Prawidłowe ustawienie monitora na stanowisku - Monitor o obniżonym poziomie promieniowania (spełniający wszystkie wymagania obowiązujących norm) - Wietrzenie pomieszczenia - Stosowanie wykładzin antyelektrostatycznych
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

Przedszkole nr ...
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Na stanowisku: księgowa			strona	23
data opracowania		data ostatniej aktualizacji
Zagrożenie (możliwe niebezpieczne wydarzenie):	Zagrożenia spowodowanie niebezpiecznym zachowaniem się pracownika podczas prac związanych z gospodarką finansową przedszkola
Przyczyny zagrożenia:	- Niedostateczna koncentracja podczas pracy - Niewłaściwe metody pracy - Lekceważenie przepisów i zasad bhp
Skutki wystąpienia zagrożenia:	Opisane na stronach od 6 do 22
Wielkość skutków:	Małe
Prawdopodobieństwo:	Małe
Wielkość ryzyka:	Małe
Sposoby zmniejszania ryzyka:	Opisane na stronach od 6 do 22
Ryzyko po redukcji:	Akceptowalne

portalPRZEDSZKOLNY.pl 1

---