GMINA		POWIAT		WOJEWÓDZTWO
POJĘCIE		Wspólnota samorządowa + odpowiednie terytorium		Lokalna wspólnota samorządowa + odpowiednie terytorium		Regionalna wspólnota samorządowa + odpowiednie terytorium
UPODMIOTOWIENIE		Wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność
						-dysponuje mieniem wojewódzkim, -prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu.
		Ma osobowość prawną Samodzielność podlega ochronie sądowej
PRZEDMIOT SAMORZĄDU
		Zadania o charakterze lokalnym - adresatem ich jest obywatel				Zadania o charakterze regionalnym - centralną funkcje spełnia pojęcie przedsiębiorcy - gospodarki.
ZADANIA		Sprawy publiczne o znaczeniu lkoalnym		Publiczne o charakterze ponadgminnym		Publiczne o charakterze wojewódzkim niezastrzeżone ustawami na rzecz organów administracji rządowej.
		- Własne (Zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców) - zlecone		- własne o charakterze rządowym - rządowe zlecone na mocy ustawy szczególnej - poruczone na mocy porozumienia - własne o charakterze samorządowym		Zlecone - droga ustawowa; Porozumienie - z ograniczonym kręgiem podmiotów
W celu wykonania zadań:		tworzy jednostki organizacyjne; zawiera umowy z innymi podmiotami
		W tym z organizacjami pozarządowymi
Zadania Zlecone
Przez ustawę:		- obowiązek wykonywania zadań z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.
		- obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej,				Ustawy mogą określać sprawy należące do zakresu działania województwa jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez zarząd województwa.
W drodze porozumienia:		- Zadania z zakresu administracji rządowej na podstawie porozumienia z organami tej administracji; - zadania z zakresu właściwości powiatu - zadania z zakresu właściwości województwa		- z organami administracji rządowej w sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej - z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego, a także z województwem, na którego obszarze znajduje się terytorium powiatu w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych		- z innymi województwami oraz jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych
ZADANIA SAMORZADU A SFERA UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ		- Gospodarka komunalna może być prowadzona przez gminę w szczególności w formach: zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. - może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (o gospodarce komunalnej): - może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich		nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej		W sferze użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także może przystępować do takich spółek. Poza sferą użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne oraz przystępować do nich, jeżeli działalność spółek polega na wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych i wydawniczych służących rozwojowi województwa.
RELACJE MIĘDZY JEDNOSTKAMI SAMORZĄDU		Wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego.		Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin. Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy przekazuje jej zadania z zakresu swojej właściwości na warunkach ustalonych w porozumieniu.		Zakres działania samorządu województwa nie narusza samodzielności powiatu i gminy. Organy samorządu województwa nie stanowią wobec powiatu i gminy organów nadzoru lub kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym Do zakresu działania samorządu województwa należy wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji rządowej
		Gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej.				Województwa mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej
TYPY		Wiejska Miejska (Miasta na prawach powiatu)		Ziemski Grodzki
TWORZENIE I ZNOSZENIE		Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia: 1) tworzy, łączy, dzieli i znosi/powiaty oraz ustala ich granice, 2) nadaje gminie lub miejscowości status miasta i ustala jego granice, 3) ustala i zmienia nazwy gmin/powiatów oraz siedziby ich władz. Rozporządzenie może być wydane na wniosek zainteresowanej rady./rady powiatu, rady miasta na prawach powiatu lub rady gminy				Ustawa z 24 lipca 1998 - o wprowadzeniu trójstopniowego podziału terytorialnego państwa
STATUT		Określa organizację wewnętrzną oraz tryb pracy organów gminy		Stanowi o ustroju powiatu		Określa ustrój województwa jako jednostki samorządu terytorialnego
Tryb powstania statutu		Projekt statutu gminy powyżej 300 000 mieszkańców podlega uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej. W sprawach spornych rozstrzyga Rada Ministrów.		Ustanowiony przez Radę Powiatu;		- uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów. Statut i jego zmiany podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym
		Podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym				Statut i jego zmiany podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym
WŁADZA		Mieszkańcy gmin / powiatu/ województwa podejmują rozstrzygnięcia: w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub za pośrednictwem organów gminy/ powiatu/ województwa
FORMY DEMOKRACJI BEZPOŚREDNIEJ		- konsultacje z mieszkańcami; - referendum gminne - wybory - zebranie wiejskie w miastach na zasadzie wyjątku, ogólne zebranie mieszkańców osiedli		-konsultacje -wybory -referendum
Konsultacje		W wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla gminy / powiatu /województwa mogą być przeprowadzane na jej /jego terytorium konsultacje z mieszkańcami gminy/powiatu./województwa Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy/powiatu określa uchwała rady gminy/powiatu/ sejmiku województwa
Konsultacje obligatoryjne		- występują w procesie tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia gmin, ustalania ich granic i nazw oraz siedzib władz przed wydaniem rozporządzenia RM; - przy zmianie granic miasta; - przed podjęciem przez radę gminy uchwały o utworzeniu jednostki pomocniczej;		„ w przypadkach przewidzianych ustawą: - tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia powiatów, ustalanie ich siedzib oraz siedzib ich władz		- nie występują
Konsultacje fakultatywne		W formie sondażu opinii publicznej		W innych sprawach ważnych dla powiatu		Jedyna forma konsultacji
Referendum		mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w drodze głosowania swoją wolę co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki lub w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki
Referendum obligatoryjne		- odwołanie organów przed upływem kadencji - Samoopodatkowanie mieszkańców na cele publiczne.		- odwołanie rady powiatu przed upływem kadencji		- odwołanie sejmiku przed upływem kadencji
Referendum fakultatywne		Sprawy istotne dla wspólnoty mieszkańców		Sprawy z zakresu właściwości powiatu		Ważna dla województwa sprawa mieszcząca się w zakresie jego działań
Tryb przeprowadzenia		Inicjatywa: organ stanowiący 10 % mieszkańców				Inicjatywa: - organ stanowiący - 5 % mieszkańców
WYBORY		- Bezpośrednie - Pośrednie - sytuacje wyjątkowe		- Bezpośrednie - pośrednie
ORGANY		RADA GMINY; WÓJT		RADA POWIATU ZARZAD		SEJMIK WOJEWÓDZTWA ZARZĄD
ZASADA JAWNOŚCI		Działalność organów jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw. Jawność działania organów obejmuje w szczególności : prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady /sejmików i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów i komisji rady/sejmiku Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut
ORGANY STANOWIĄCE I KONTROLNE		Referendum Rada Gminy/miejska (jeżeli siedziba rady gminy znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy)		Rada Powiatu z zastrzeżeniem przepisów o referendum powiatowym		Sejmik Województwa
Kadencja		4 lata
Skład		15 radnych - do 20 tys 21 - do 50 tys 23 - do 100 tys. 25 - do 200 tys. + 3 na każde 100 tys. Maksymalnie 45		15 radnych - do 40 tys. + 2 na każde rozpoczęte 20 tys. Maksymalnie 29		30 - 2 mln. mieszkańców + 3 na każde rozpoczęte 500 tys. Brak limitu
ZADANIA		Uchwałodawcze i kontrolne
Wybory		Bezpośrednie Powszechne Tajne Równe
Odwołanie organów		W drodze referendum;
Rozwiązanie organów		Sejm, na wniosek Prezesa RM, w drodze uchwały (w razie powtarzającego się naruszenia przez radę / sejmik - Konstytucji lub ustaw
				Jeżeli rada powiatu / sejmik województwa nie dokona wyboru zarządu w terminie 3 m-cy, ulega rozwiązaniu z mocy prawa
Tryb podejmowania uchwał		- uchwały zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej ½ skłądu rady/sejmiku w głosowaniu jawnym lub jawnym imiennym* , chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. *dotyczy tylko województw
ORGANIZACJA WEWNĘTRZNA ORGANU STANOWIĄCEGO
Przewodniczący		Rada gminy/powiatu/ Sejmik wojewódzki wybiera ze swego grona przewodniczącego
Wiceprzewodniczący		1-3		1 lub 2		Nie więcej niż 3
Tryb wyboru przewodniczącego i wiceprzewodniczącego		bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady/ sejmiku, w głosowaniu tajnym
ZADANIA :		organizuje prace rady / sejmiku prowadzi obrady rady/ sejmiku Przewodniczący może wyznaczyć do wykonywania swoich zadań wiceprzewodniczącego. W przypadku nieobecności przewodniczącego i niewyznaczenia wiceprzewodniczącego, zadania przewodniczącego wykonuje wiceprzewodniczący najstarszy wiekiem
Odwołanie przewodniczącego i wiceprzewodniczącego		na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady/sejmiku; bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady / sejmiku, w głosowaniu tajnym
Rezygnacja Przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego		Rada / Sejmik podejmuje uchwałę w sprawie przyjęcia tej rezygnacji nie później niż w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji.
FORMA PRACY		SESJE
Sesje zwyczajne		zwoływane przez przewodniczącego w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Do zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek obrad wraz z projektami uchwał
Zmiany		Rada / sejmik może wprowadzić zmiany w porządku bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady / sejmiku
Pierwsza sesja - zwołanie		1. przewodniczący rady poprzedniej kadencji w ciągu 7 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów do rad na obszarze całego kraju lub w przypadku wyborów przedterminowych w ciągu 7 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do rady gminy; 2. upływ terminu - komisarz rządowy zwołuje w ciągu 21 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów dla całego kraju lub w przypadku wyborów przedterminowych w ciągu 21 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do rady gminy. 3. Jeżeli wybory były wynikiem referendum lokalnego w sprawie odwołania rady gminy, pierwszą sesję zwołuje osoba, którą Prezes Rady Ministrów wyznaczył do pełnienia funkcji organów jednostki samorządu terytorialnego
Pierwsza sesja -prowadzenie		Najstarszy wiekiem radny obecny na sali
Porządek obrad		Dołącza się do zawiadomienia o zwołaniu sesji wraz z projektami uchwał.
Zmiana:		- Rada gminy/ powiatu / sejmik może wprowadzić zmiany w porządku bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady sesja nadzwyczajna - musi być jeszcze zgoda wnioskodawcy; Na wniosek wójta/ starosty /marszałka przewodniczący rady gminy/powiatu / sejmiku jest obowiązany wprowadzić do porządku obrad najbliższej sesji rady gminy projekt uchwały, jeżeli wnioskodawcą jest zarząd województwa* jeżeli wpłynął on do rady gminy/powiatu / sejmiku co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji rady *dot. województw
Sposób obradowania na sesji rozstrzyga		Statut gminy, brak odrębnego regulaminu rady gminy
Sposób głosowania		Uchwały zapadają zwykłą większością w obecności co najmniej ½ składu rady/ sejmiku. W głosowaniu jawnym lub jawnym imiennym* - województwo
ORGANY WEWNĘTRZNE
KOMISJE		Organizacje, funkcjonowanie i zadania określa rada		Organizacje, funkcjonowanie i zadania określa statut
Stałe i doraźne		Rada: powołuje określa przedmiot działania oraz skład osobowy Podlegają Radzie, przedkładają jej plan pracy oraz sprawozdania z działalności;				Sejmik: powołuje Statut: - określa przedmiot działania, zakres zadań, zasady dotyczące składu, organizację wewnętrzną i tryb pracy komisji powoływanych przez sejmik województwa.
				Radny pobiera diety z tytułu członkostwa w nie więcej niż dwóch komisjach
KOMISJA REWIZYJNA - powołanie i zakres podmiotowy		Radę Gmin - kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy		Rada Powiatu -kontroluje działalność zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych		Sejmik -kontroluje działalność zarządu województwa oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych
Zadania:		-opiniuje wykonanie budżetu i występuje z wnioskiem do rady/sejmiku w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi./Zarządowi - inne zadania zlecone przez radę/sejmik w zakresie kontroli
Skład		- radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów; Wyłączenia: - przewodniczący i wiceprzewodniczący rady		- radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów Wyłączenia: - pełniący funkcje przewodniczącego i wiceprzewodniczących oraz będący członkami zarządu		- radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów. Wyłączenia: - pełniący funkcje marszałka województwa, przewodniczącego i wiceprzewodniczących sejmiku województwa - oraz radni będących członkami zarządu województwa.
STATUS PRAWNY RADNEGO		Radny jest członkiem organy kolegialnego Przed objęciem mandatu obowiązek złożenia ślubowania Nie jest związany instrukcjami wyborców
Mandatu radnego nie można łączyć z:		1) mandatem posła lub senatora, 2) wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody, 3) członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego
Obowiązek złożenia oświadczenia majątkowego wraz z kopią swojego zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) za rok poprzedni i jego korektą w dwóch egzemplarzach ma :		radny -przewodniczącemu rady gminy, wójt, przewodniczący rady gminy - wojewodzie, zastępca wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy itd. - wójtowi		radny - przewodniczącemu rady powiatu, starosta, przewodniczący rady powiatu - wojewodzie wicestarosta, członek zarządu powiatu itd. - staroście		radny przewodniczącemu sejmiku województwa, marszałek województwa, przewodniczący sejmiku województwa - wojewodzie,  wicemarszałek województwa, członek zarządu województwa, skarbnik województwa - marszałkowi
ORGAN WYKONAWCZY		Wójt Burmistrz w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy Prezydent w miastach powyżej 100 tys. ludności, albo w miastach, w których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy prezydent miasta był organem wykonawczo-zarządzającym		Od 3-5 osób -starosta jako jego przewodniczący, -wicestarosta i pozostali członkowie.		5 osób, marszałek województwa jako jego przewodniczący, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali członkowie.
Skład		Jednoosobowy, wójt powołuje, odwołuje oraz ustala ilość swoich zastępców w drodze zarządzenia Liczba zastępców: 1 - do 20 tys. 2 - do 100 tys. 3 - do 200 tys. 4 - powyżej 200 tys.		3-5 osób Liczbę określa rada w statucie;		5 osób Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu województwa mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa.
Kadencja		rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru go przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy.				zarząd województwa działa do dnia wyboru nowego zarządu województwa.
Uchwały organu wykonawczego				Uchwały rady i zarządu powiatu zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej ½ ustawowego składu rady (zarządu), w głosowaniu jawnym		Uchwały zarządu województwa zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej ½ ustawowego składu zarządu w głosowaniu jawnym, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos marszałka województwa
Wybory organu wykonawczego		bezpośrednie		pośrednie		pośrednie
Sposób wybierania członów organu wykonawczego		Bezpośrednio prze mieszkańców; Przypadek szczególny (brak kandydata na stanowisko lub jedyny kandydat nie otrzymał ponad 50% poparcia) - wybiera Rada Gminy - bezwzględną większością składu;		Rada / Sejmik wybiera zarząd w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy
przewodniczący organu wykonawczego - wybór				Rada powiatu / sejmik wybiera starostę / marszałka bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym
Wiceprzewodniczący i pozostali członkowie - wybór				Rada powiatu / Sejmik wybiera wicestarostę / wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu na wniosek starosty / marszałka zwykłą większością głosów w obecności co najmniej ½ ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.
Funkcji członka organy wykonawczego nie można łączyć z:		Wójt i jego zastępca: 1) funkcją wójta lub jego zastępcy w innej gminie, 2) członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta, 3) zatrudnieniem w administracji rządowej, 4) mandatem posła lub senatora.		Członkostwa w zarządzie powiatu/sejmiku nie można łączyć z 1. członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego 2. zatrudnieniem w administracji rządowej, 3. z mandatem posła i senatora.
ABSOLUTORIUM		Uchwała rady gminy w sprawie nieudzielenia wójtowi absolutorium jest równoznaczna z podjęciem inicjatywy przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania wójta		Uchwała rady powiatu / sejmiku województwa w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu
		Wniosek Komisji rewizyjnej w sprawie udzielenie lub nieudzielenie absolutorium do rady / sejmiku
		2. Rada zapoznaje się z wnioskiem i opinia RIO
		Uchwałę w sprawie absolutorium Rada / sejmik podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu
		Rada gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia wójtowi absolutorium.		Rada powiatu / sejmik rozpoznaje sprawę odwołania zarządu na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium
		Przed podjęciem uchwały rada gminy zapoznaje się z opinią RIO i wysłuchuje wyjaśnień wójta.		Zapoznanie się z opiniami komisji rewizyjnej i uchwałą RIO (w sprawie uchwały rady powiatu o nieudzieleniu zarządowi absolutorium)		zapoznanie się z wnioskiem komisji rewizyjnej i opinią regionalnej izby obrachunkowej w sprawie uchwały sejmiku województwa o nieudzieleniu zarządowi województwa absolutorium
		Uchwałę rada gminy podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu imiennym.		rada powiatu / Sejmik może odwołać zarząd większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym
ODWOŁANIE ORGANU WYKONAWCZEGO		Zawsze w drodze referendum z powodu: - nieudzielania absolutorium - na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady.		nieudzielenie absolutorium jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady
		(Wniosek wymaga formy pisemnej i uzasadnienia przyczyny odwołania oraz podlega zaopiniowaniu przez komisję rewizyjną)
		14 dni po złożeniu wniosku, rada może podjąć uchwałę większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu imiennym.		Głosowanie w sprawie odwołania rada powiatu/sejmiku przeprowadza po zapoznaniu się z opinią komisji rewizyjnej na następnej sesji po tej, na której zgłoszono wniosek o odwołanie, nie wcześniej jednak niż po upływie 1 miesiąca od dnia zgłoszenia wniosku. Odwołanie starosty /marszałka następuje większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady/sejmiku, w głosowaniu tajnym.
		Brak wymaganej większości - termin złożenia kolejnego wniosku po upływie 12 miesięcy		Jeżeli wniosek o odwołanie starosty/marszałka nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek o odwołanie może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od poprzedniego głosowania.
		Wygaśniecie mandatu wójta - przed upływem kadencji; - przeprowadza się wybory przedterminowe na zasadach określonych w ustawie (wyborów nie przeprowadza się, jeżeli data miałaby przypaść w okresie 6 m-cy przed zakończeniem kadencji) Funkcje wójta pełni osoba wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrów do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta.		W przypadku rezygnacji starosty/marszłka rada powiatu /sejmik na najbliższej sesji podejmuje uchwałę o przyjęciu rezygnacji całego zarządu. Niepodjęcie uchwały, jest równoznaczne z przyjęciem rezygnacji z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym odbyła się sesja rady powiatu, W przypadku odwołania albo rezygnacji całego zarządu rada powiatu/sejmik dokonuje wyboru nowego zarządu, w ciągu 3 miesięcy od dnia odwołania albo od dnia przyjęcia rezygnacji. W przypadku niedokonania wyboru nowego zarządu w terminie 3 miesięcy od dnia odwołania albo od dnia przyjęcia rezygnacji, ulrega rozwiązaniu rada/sejmik Odwołanie starosty/marszałka albo złożenie przez niego rezygnacji jest, odpowiednio, równoznaczne z odwołaniem całego zarządu albo złożeniem rezygnacji przez cały zarząd W przypadku złożenia rezygnacji przez starostę /marszałka jej przyjęcie następuje zwykłą większością głosów.
		Wygaśnięcie mandatu wójta przed upływem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępcy lub zastępców Po upływie kadencji wójta, zastępca wójta pełni swoje obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego zastępcę wójta		ODWOŁĄNIE CZŁONKÓW ZARZĄDU: 1. uzasadniony wniosek starosty/marszałka - Rada powiatu/Sejmik może na odwołać członków zarządu zwykłą większością głosów w obecności co najmniej ½ ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. 2. odwołanie członka zarządu niebędącego jego przewodniczącym, - rada powiatu/sejmik dokonuje wyboru nowego członka zarządu w terminie 1 miesiąca od dnia odwołania. Odwołany zarząd powiatu lub jego poszczególni członkowie pełnią dotychczasowe obowiązki do czasu wyboru nowego zarządu lub poszczególnych jego członków. Rada powiatu/sejmik może zwolnić członka zarządu z tego obowiązku. Złożenia rezygnacji z członkostwa w zarządzie przez członka niebędącego jego przewodniczącym, rada powiatu podejmuje uchwałę o przyjęciu rezygnacji i zwolnieniu z pełnienia obowiązków członka zarządu zwykłą większością głosów nie później niż w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji. Niepodjęcie przez radę powiatu/sejmik uchwały w terminie jest równoznaczne z przyjęciem rezygnacji z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym powinna być podjęta uchwała. starosta/marszałek obowiązany jest, najpóźniej w ciągu 1 miesiąca od dnia przyjęcia rezygnacji lub upływu okresu, przedstawić radzie powiatu/sejmikowi nową kandydaturę na członka zarządu
Kompetencje organu wykonawczego		Wójt wykonuje uchwały Rady Gminy 1)przygotowywanie projektów uchwał rady gminy, 2) określanie sposobu wykonywania uchwał, 3) gospodarowanie mieniem komunalnym, 4) wykonywanie budżetu, 5) zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. W realizacji zadań własnych gminy wójt podlega wyłącznie radzie gminy.		Zarząd powiatu wykonuje uchwały rady powiatu i zadania powiatu określone przepisami prawa. 1) przygotowywanie projektów uchwał rady, 2) wykonywanie uchwał rady, 3) gospodarowanie mieniem powiatu, 4) wykonywanie budżetu powiatu, 5) zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu W realizacji zadań zarząd powiatu podlega wyłącznie radzie powiatu. Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy zarządu określa statut powiatu.		Zarząd województwa wykonuje zadania należące do samorządu województwa, niezastrzeżone na rzecz sejmiku województwa i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. 1) wykonywanie uchwał sejmiku województwa, 2) gospodarowanie mieniem województwa, w tym wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych przez województwo, 3) przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa, 4) przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie, 5) organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi, 6) kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników, 7) uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego.
Przewodniczący Zarządu:				STAROSTA		MARSZAŁEK
ZADANIA:		kieruje bieżącymi sprawami gminy / powiatu / województwa reprezentuje gminę / powiat / województwo na zewnątrz
				- organizuje pracę zarządu powiatu / województwa i starostwa powiatowego / urzędu marszałkowskiego
Sytuacja wyjątkowa		Wójt / Starosta opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy. W przypadku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej starosta działa na zasadach określonych w odrębnych przepisach
Sprawy niecierpiące zwłoki związanych z bezpośrednim* zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne		Jeżeli w inny sposób nie można usunąć bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia ludzi lub dla mienia, wójt może zarządzić ewakuację z obszarów bezpośrednio zagrożonych.		starosta /marszałek podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości zarządu powiatu / województwa. Nie dotyczy to wydawania przepisów porządkowych. *powiat Czynności wymagają przedstawienia do zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu zarządu powiatu / województwa*
SKARBNIK		Główny księgowy budżetu Powołany i odwołany przez Radę Gminy		Rada powiatu powołuje i odwołuje skarbnika powiatu na wniosek starosty. - uczestniczy w pracach zarządu powiatu oraz może uczestniczyć w obradach rady powiatu i jej komisji z głosem doradczym.		główny księgowy budżetu Sejmik województwa powołuje i odwołuje skarbnika województwa na wniosek marszałka województwa, bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej ½ ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym. - uczestniczy w pracach oraz obradach zarządu województwa i sejmiku województwa z głosem doradczym.
SEKRETARZ		Powołany i odwołany przez Radę Gminy na wniosek wójta		Rada powiatu powołuje i odwołuje sekretarza powiatu na wniosek starosty. - uczestniczy w pracach zarządu powiatu oraz może uczestniczyć w obradach rady powiatu i jej komisji z głosem doradczym.
APARAT POMOCNICZY (organu wykonawczego)		Wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy		Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy - starostwa powiatowego oraz - jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy		Zarząd województwa wykonuje zadania województwa przy pomocy - urzędu marszałkowskiego - wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych lub - wojewódzkich osób prawnych.
Organizację i zasady funkcjonowania określa regulamin organizacyjny		nadany przez wójta w drodze zarządzenia		uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu		Uchwalony przez zarząd województwa
Kierownictwo aparatu pomocniczego		Wójt (może powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy)		Starosta		Marszałek
		Kierownik urzędu wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych		- kierownikiem starostwa powiatowego - zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz - zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.		- kierownikiem urzędu marszałkowskiego, - zwierzchnikiem służbowym pracowników tego urzędu i kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych
Decyzje w indywidualnych sprawach wydaje		1. wójt 2. zastępca wójta lub inny pracownik urzędu upoważnieni przez wójta 3. organ wykonawczy jednostki pomocniczej oraz organy jednostek i podmiotów upoważniony przez Radę Gminy		1. starosta, chyba że przepisy szczególne przewidują wydawanie decyzji przez zarząd powiatu. 2. wicestarosta, poszczególni członkowie zarządu powiatu, pracownicy starostwa, powiatowych służb, inspekcji i straży oraz kierownicy jednostek organizacyjnych powiatu upoważnieni przez starostę do wydawania w jego imieniu decyzji		1. marszałek województwa 2. wicemarszałek, pozostali członkowie zarządu województwa, pracownicy urzedu marszałkowskiego orza kierownicy wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych upoważnieni przez marszałka do wydawania w jego imieniu decyzji
				Decyzje wydane przez zarząd powiatu / województwa z zakresu administracji publicznej podpisuje starosta / marszałek. W decyzji wymienia się imiona i nazwiska członków zarządu, którzy brali udział w wydaniu decyzji
Odwołanie od decyzji		do samorządowego kolegium odwoławczego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
							w sprawach powierzonych na podstawie porozumienia z wojewodą - do właściwego ministra
Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, ustala instrukcję kancelaryjną dla		organów gmin i związków międzygminnych.		organów powiatu/samorządów województwa, określającą zasady i tryb wykonywania czynności kancelaryjnych w starostwach /urzędzie marszałkowski w celu zapewnienia jednolitego sposobu tworzenia, ewidencjonowania i przechowywania dokumentów oraz ochrony przed ich uszkodzeniem, zniszczeniem lub utratą.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO		gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy w formie uchwały		rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze powiatu. w formie uchwały		sejmik województwa stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub jego części
		W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących, w szczególnie uzasadnionych przypadkach,
		rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego		rada powiatu może wydawać powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy.
W przypadku niecierpiącym zwłoki:		przepisy porządkowe może wydać wójt, w formie zarządzenia.		powiatowe przepisy porządkowe może wydać zarząd.
Administracja zespolona				Powiatową administrację zespoloną stanowią: 1) starostwo powiatowe, 2) powiatowy urząd pracy, będący jednostką organizacyjną powiatu, 3) jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.		Administracja samorządowa w województwie jest zespolona w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnikiem.
ZWIĄZKI
CEL UTWORZENIA		W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne		W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych, w tym wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, powiaty mogą tworzyć związki z innymi powiatami.
Tryb utworzenia		Podjęcie uchwał przez zainteresowane gminy/powiaty przyjęcia statutu przez rady zainteresowanych gmin bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady gminy/powiatu
			Gmina informuje wojewodę o zamiarze przystąpienia do związku
Organy		Zgromadzenie, zarząd
Organ Stanowiący Związku
		zgromadzenie związku Skład: wójtowie gmin uczestniczących w związku Na wniosek wójta rada gminy może powierzyć reprezentowanie gminy w zgromadzeniu zastępcy wójta albo radnemu Statut może przyznawać określonym gminom więcej niż jeden głos w zgromadzeniu. Dodatkowych przedstawicieli wyznacza zainteresowana rada gminy.		zgromadzenie związku Skład: po dwóch reprezentantów powiatów uczestniczących w związku
Uchwały zgromadzenia podejmowane są		bezwzględną większością głosów statutowej liczby członków zgromadzenia. Członek zgromadzenia może wnieść pisemny sprzeciw wraz z uzasadnieniem w stosunku do uchwały zgromadzenia w ciągu 7 dni od dnia jej podjęcia. Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonanie uchwały i wymaga ponownego rozpatrzenia sprawy. Sprzeciwu nie można zgłosić wobec uchwały podjętej w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy
Wykonawczy		Zarząd: powoływany i odwoływany przez zgromadzenie spośród jego członków dopuszczalny jest wybór członków zarządu spoza członków zgromadzenia w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu zarządu związku
Stowarzyszenie		W celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów Może tworzyć także z powiatami i województwami.				Województwa mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z gminami i powiatami
			Statut; komitet założycielski
MIENIE		Mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw		Mieniem powiatu jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez powiat lub inne powiatowe osoby prawne		Mieniem województwa jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez województwo lub inne wojewódzkie osoby prawne.
					Powiat /Województwo jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia powiatu nienależącego do innych powiatowych / wojewódzkich osób prawnych.
SPOSOBY NABYCIA MIENIA
			1) na podstawie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym,		1) na podstawie odrębnej ustawy, z zastrzeżeniem, że nie stanowi ono mienia jakiejkolwiek gminy		1) na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym i innych ustawach,
			2) przez przekazanie gminie mienia w związku z utworzeniem lub zmianą granic gminy; przekazanie mienia następuje w drodze porozumienia zainteresowanych gmin, a w razie braku porozumienia - decyzją Prezesa Rady Ministrów, podjętą na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej,		2) przez przekazanie w związku z utworzeniem lub zmianą granic powiatu w trybie art. 3; przekazanie mienia następuje w drodze porozumienia zainteresowanych powiatów, a w razie braku porozumienia - decyzją Prezesa Rady Ministrów, podjętą na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej,		w drodze przekazania mienia Skarbu Państwa oraz mienia Skarbu Państwa będącego we władaniu państwowych osób prawnych na zasadach określonych w niniejszej ustawie. Przekazanie, następuje na podstawie decyzji administracyjnej wojewody wydawanej z urzędu Organem odwoławczym od decyzji, jest minister właściwy do spraw Skarbu Państwa. Nabycie mienia jest nieodpłatne i następuje z dniem, w którym decyzja o jego przekazaniu stała się ostateczna
			3) w wyniku przekazania przez administrację rządową na zasadach określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia		3) w wyniku przejęcia od Skarbu Państwa na podstawie porozumienia, z wyłączeniem mienia przeznaczonego na zaspokojenie roszczeń reprywatyzacyjnych oraz realizację programu powszechnego uwłaszczenia,		na wniosek zarządu województwa, jeżeli mienie to służyć ma realizacji strategii rozwoju województwa
			4) w wyniku własnej działalności gospodarczej
			4) przez inne czynności prawne, 5) w innych przypadkach określonych odrębnymi przepisami
Oświadczenie Woli składa:		jednoosobowo wójt; zastępca wójta na jego upoważnienie zastępca wójta wraz z inną osobą upoważnioną przez wójta		2 członkowie zarządu członek zarządu + osoba upoważniona przez zarząd Zarząd może upoważnić pracowników starostwa, kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu do składania oświadczeń woli związanych z prowadzeniem bieżącej działalności powiatu		marszałek województwa wraz z członkiem zarządu województwa Sejmik województwa może udzielić marszałkowi upoważnienia do składania jednoosobowo oświadczeń woli, innych niż przewidywane w statucie województwa.
Wymóg kontrasygnaty		Jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy (głównego księgowego budżetu) lub osoby przez niego upoważnionej		Jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań majątkowych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika powiatu lub osoby przez niego upoważnionej.		Czynność prawna, z której wynika zobowiązanie pieniężne, wymaga do jej skuteczności kontrasygnaty głównego księgowego budżetu województwa lub osoby przez niego upoważnionej

---