PRZEDSIĘBIORSTWO TURYSTYCZNE

PRZEDSIĘBIORSTWO TURYSTYCZNE - stanowi jednostkę gospodarczą wyodrębnioną nie tylko pod względem organizacyjnym, lecz także ekonomicznym i prawnym, nastawioną na wytwarzanie produktów i usług turystycznych i rekreacyjnych w celu ich sprzedaży.

Przedsiębiorstwo występuje tam, gdzie jest rynek.

Wyodrębnienie ekonomiczne oznacza, że ta jednostka swoje wszystkie wydatki pokrywa z własnych przychodów.

Wyodrębnienie prawne oznacza, że dana jednostka ponosi odpowiedzialność nie tylko ekonomiczną ale i prawną za swoje działania.

OBSZARY DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

• finansowanie (gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych)

• 
  zaopatrzenie łącznie z inwestycjami

• 
  utrzymanie składników majątkowych

• 
  stosunki własnościowe i formy prawne

• 
  
  
  zarządzanie (prowadzenie przedsiębiorstwa)

• 
  
  produkcja.

FORMY ORGANIZACYJNE PRZEDSIĘBIORSTW

Przedsiębiorstwo jednozakładowe, cechy:

• scentralizowany zarząd

• jedność terytorialna

• wydzielone działy (wydziały), komórki.

Przedsiębiorstwo wielozakładowe, cechy:

• zarząd zdecentralizowany: dyrektor, specjaliści, kierownicy zakładów

• struktura terytorialna

• 
  możliwość specjalizacji zakładów

• 
  rozrachunek wewnętrzny.

FORMY PRAWNE PRZEDSIĘBIORSTW

Forma prawna określa:

1. kto ponosi odpowiedzialność materialną i podejmuje ryzyko

2. kto sprawuje funkcje kierownicze i jest uprawniony do reprezentowania przedsiębiorstwa na zewnątrz

3. jakie są źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa i jak określana jest zdolność do zaciągania i obsługi kredytów

4. kto jest płatnikiem podatku

5. kto decyduje o podziale zysku i pokrywa straty (właściciel).

FORMY PRAWNE PRZEDSIĘBIORSTW W TURYSTYCE I REKREACJI

• przedsiębiorstwo osoby fizycznej, jednoosobowa działalność gospodarcza

• spółki osobowe, cywilne, jawne, komandytowe, partnerskie i komandytowo-akcyjne

• spółki kapitałowe z ograniczoną odpowiedzialnością (z.o.o.) i akcyjne (SA)

• spółdzielnie

• przedsiębiorstwa państwowe.

Osoba prawna organizacja, którą ustawodawca wyposażył w możliwość „występowania w obrocie”.

Cechy osoby prawnej (organizacje zajmujące się działalnością gospodarczą, także związki, stowarzyszenia, fundacje itp.):

• cel utworzenia

• struktura organizacyjna

• wyodrębnienie majątkowe

• zdolność do samodzielnego występowania przed sądami jako powód lub pozwany

• zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków (zdolność prawna i do czynności prawnych)

• samodzielna odpowiedzialność majątkiem za swe zobowiązania.

PRZEDSIĘBIORTSWO OSOBY FIZYCZNEJ
Przykładowe cechy formy
Osobowość prawna	--------------------
Organ ewidencyjny	UG - Regon
Zgłoszenie działalności	wymagane
Podstawa prawna	ustawa
Rodzaj podatku i podatnik	podatek dochodowy - przedsiębiorstwa
Odpowiedzialność materialna	majątek przedsiębiorstwa i osobisty
Funkcje kierownicze i kontrolne	właściciel lub manager
Decyzja o podziale zysku	właściciel z rodziną
Forma własności	prywatna - właściciel indywidualny

Spółka komandytowa:

Komplementariusz - nie zajmuje się działalnością, ponosi pełną odpowiedzialność.

Kamandytariusz - zajmuje się działalnością firmy, odpowiada do sumy wkładu, ma nieograniczoną odpowiedzialność.

SPÓŁKI OSOBOWE
Cechy formy	cywilna	jawna	komandytowa	partnerska	komandytowo-akcyjna
Osobowość prawna	----------	---------	----------	------------	------------
Organ ewidencyjny	Urząd Gminy - Regon	Rejestr Handlowy - Regon	Rejestr Handlowy - Regon	Rejestr Handlowy - Regon	Rejestr Handlowy - Regon
Podstawa prawna	Kodeks Cywilny	Kodeks Handlowy	Kodeks Handlowy	Kodeks Handlowy	Kodeks Handlowy
Zgłoszenie działalności	Wymagane	Wymagane	Wymagane	Wymagane	Wymagane
Rodzaj podatku i podatnik	Podatek dochodowy - wspólnicy	Podatek dochodowy - wspólnicy	Podatek dochodowy - wspólnicy	Podatek dochodowy - wspólnicy	Podatek dochodowy - wspólnicy
Odpowiedzialność materialna	Majątek firmy i osobisty wspólników	Majątek firmy i osobisty wspólników	Majątek firmy i osobisty wspólników - zróżnicowany	Majątek firmy i osobisty wspólników	Majątek firmy i osobisty wspólników
Funkcje kierownicze i kontrolne	Wspólnicy kolegialnie lub manager	Wspólnicy kolegialnie lub manager	Komplementariusz	Wspólnicy	Komplementariusz
Podział zysku	Wspólnicy	Wspólnicy	Wspólnicy	Wspólnicy	Wspólnicy
Forma własności	Prywatna	Prywatna	Prywatna	Prywatna	Prywatna

PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE I SPÓŁKI KAPITAŁOWE
Cechy formy	Przedsiębiorstwo państwowe	Spółka z.o.o.	Spółka akcyjna
Osobowość prawna	+	+	+
Organ ewidencyjny	Rejestr Przedsiębiorstw Państwowych	Rejestr Handlowy- Regon	Rejestr Handlowy- Regon
Podstawa prawna	Ustawa	Kodeks Handlowy	Kodeks Handlowy
Zgłoszenie działalności	Wymagane	Wymagane	Wymagane
Rodzaj podatku i podatnik	Podatek dochodowy	Podatek dochodowy - spółka	Podatek dochodowy - spółka
Odpowiedzialność materialna	Majątek przedsiębiorstwa	Majątek spółki - wspólnicy do wysokości udziałów	Majątek spółki - akcjonariusze do wartości akcji
Funkcje kierownicze i kontrolne	Dyrektor i Rada Pracownicza, zebranie ogólne załogi	Zarząd, Rada Nadzorcza, Zgromadzenie wspólników	Zarząd, Rada Nadzorcza, Zgromadzenie akcjonariuszy
Podział zysku	Rada Pracownicza	Zgrom. wspólników	Zgrom. akcjonariuszy
Forma własności	Skarb Państwa	Prywatna, państwowa lub komunalna	Prywatna, państwowa lub komunalna
Kapitał wkładowy		50 tys. zł	500 tys. zł

FORMY PRAWNE SPÓŁDZIELNI
Cechy formy	Spółdzielnia
Osobowość prawna	+
Organ ewidencyjny	Rejestr Spółdzielni- Regon
Zgłoszenie działalności	Wymagane
Podstawa prawna	Ustawa
Rodzaj podatku i podatnik	Podatek dochodowy
Odpowiedzialność materialna	Majątek spółdzielni - wspólnicy do wysokości wkładów
Funkcje kierownicze i kontrolne	Prezes Zarządu, Rada Nadzorcza, Walne Zgromadzenie
Decyzja o podziale zysku	Walne Zgromadzenie
Forma własności	Prywatna - właściciel grupowy

SEKTOR	PUBLICZNY
WŁASNOŚĆ	PAŃSTWOWA		KOMUNALNA	MIESZANA
		Skarbu Państwa			Państwowych Osób Prawnych
FORMA PRAWNA	- organy władzy, administracji, kontroli państwowej - wymiar sprawiedliwości - fundusze - spółki skarbu państwa	- przedsiębiorstwa państwowe - fundusze - spółki państwowych osób prawnych - inne	- jednostki samorządu terytorialnego w tym przedsiębiorstwa komunalne - fundusze - spółki komunalne	- spółki z przewagą mienia sektora publicznego

SEKTOR	PRYWATNY
WŁASNOŚĆ	KRAJOWA	ZAGRANICZNA	MIESZANA
FORMA PRAWNA	- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (zakłady os. fizycznych) - spółdzielnie i ich związki - organizacje społeczne i stowarzyszenia - spółki prywatne - fundacje i zakłady fundacji - jednostki samorządu gospodarczego i związkowego - jednostki organizacji wyznaniowych	- przedstawicielstwa firm zagranicznych - przedsiębiorstwa zagraniczne drobnej wytwórczości - spółki z udziałem kapitału zagranicznego	- spółki z przewagą sektora prywatnego

CELE DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW

Cele kreują tylko ludzie z własnej nie przymuszonej woli.

1) Cele a zadania

Zadania mają cechy obligatoryjne, są zlecane do wykonania przez jednostkę nadrzędną - zwierzchnika

2) Elementy celu:

• treść celu - właściwość, pożądana wartość

• skala celu - miara kwantyfikacji celu (koszty)

• stopień realizacji celu - kryterium decyzyjne

3) Etapy planowania celów w przedsiębiorstwie:

- poznanie oryginalnych celów, czyli motywów

wg Kerna - etyczne, altruistyczne, egoistyczne

wg Shneidera - ekonomiczne, obowiązku (z moralnych przesłanek), prestiżu

- konkretyzacja celów pochodnych

- wyznaczenie wielkości operacyjnych

4) Metody badania motywów działań ludzkich:

- bezpośrednia - pytania, wywiady

- pośrednia - obserwacja zachowań.

CELE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

• rozwój produkcji i wyrób atrakcyjnych towarów

• zagwarantowanie określonego poziomu dywidend

• stworzenie i utrzymanie dobrych stosunków z kontrahentami

• dbałość o równomierny rozwój organizacji

• produkcja i sprzedaż usług o wysokiej jakości

• wyrób nowych produktów gwarantujących uzyskanie zysku nadzwyczajnego

• stworzenie warunków do konstruktywnej kooperacji i współzawodnictwa zatrudnionych.

HIERARCHIA CELÓW

1. zysk

2. socjalna odpowiedzialność za załogę

3. niezależność

4. udział w rynku

5. pewność

6. wzrost

7. prestiż i utrzymanie dobrych stosunków z klientami

CELE W PRZEDSIĘBIORSTWIE

• zaspokajanie potrzeb konsumentów

• uzyskanie akceptacji opinii publicznej

• uzyskanie maksymalnych zarobków

• ułatwienie pracy

• usprawnienie organizacji działania

• utrzymanie dobrych stosunków z kontrahentami

• uzyskanie akceptacji władz wyższych

• uzyskanie akceptacji czynników politycznych i administracyjnych.

CELE BIZNESU

• pozycja rynkowa przedsiębiorstwa

• innowacyjność

• produktywność

• zasoby fizyczne i finansowe

• rentowność

• wydajność menadżerów i ich rozwój

• wydajność pracowników i ich stosunek do pracy

• odpowiedzialność publiczna przedsiębiorstwa

PRZYKŁADOWE CELE - GENERAL ELECTRIC (GE)

1. każda firma liderem na swoim rynku

2. ewentualnie drugie miejsce pod względem udziału w rynku i zysku

Gdy firma nie osiąga tych celów, jest sprzedawana.

PRZYKŁADOWE CELE POLSKIEGO PRODUCENTA KOSMETYKÓW

1. podwojenie sprzedaży ogółem

2. podwojenie exportu

System premiowy: gdy cele są osiągnięte, premia wynosi 100% płac. Przekroczenie celu o 1% powoduje wzrost premii o 2%. Przy realizacji celu na poziomie 99,9% - całkowite pozbawienie premii.

KRYTERIA PODZIAŁU I RODZAJE CELÓW
KRYTERIA	RODZAJE CELÓW
Ekonomiczne	ekonomiczne pozaekonomiczne
Czasu	krótkoterminowe średnioterminowe długoterminowe
Działania	operacyjne taktyczne strategiczne
Stopnia konkretności	prawdziwe pozorne
Miejsca	wewnętrzne zewnętrzne
Legalności	legalne nielegalne
Liczebności	indywidualne grupowe

SYSTEM KLASYFIKACJI CELÓW

1. Klasyfikacja dwustopniowa

• cele główne

• cele dodatkowe

2. Klasyfikacja trzystopniowa

• cele nadrzędne

• cele pośrednie

• cele podrzędne

Związki między celami:

1. zgodności

2. komplementarne

3. neutralne

4. konkurencyjne

5. wykluczające

Rodzaje związków między celami wg. Kerna

a) proporcjonalny b1) nadproporcjonalny b2) podproporcjonalny

d_z1 d_z1 d_z1

d_z1/d_z2=1 d_z1/d_z2>1 0<d_z1/d_z2<1

d_z2 d_z2 d_z2

Hierarchia celów wg J. Hauschildt'a

OTOCZENIE

STANOWISKA ORGANIZACYJNE

KIEROWNICZE WYKONAWCZE SZTABOWE

(podejmowane są decyzje dotyczące reakcji na otoczenie)

Stanowisko kierownicze, cechy:

• podwójna przynależność (zwierzchnik podwładnych, ale ma także swoje zwierzchnictwo w postaci Zarządu, Rady Nadzorczej lub Zgromadzenia Wspólników)

• odpowiedzialność za całość

• większa łatwość zdobycia autorytetu (uczciwość, siła moralna, profesjonalizm):

*rzeczywisty

*formalny (wiąże się z zajmowanym stanowiskiem).

Struktura funkcjonalna

		DYREKTOR
ZAOPATRZENIE	PRODUKCJA	FINANSE	KADRY	MARKETING

Struktura produktowa (wg wyboru)

		DYREKTOR
HOTELE	MOTELE	PENSJONATY	OŚRODKI	KAMPINGI

Struktura geograficzna

		DYREKTOR
POMORZE	MAZOWSZE	WIELKOPOLSKA	MAŁOPOLSKA	ŚLĄSK

Rodzaje rozrachunku gospodarczego w przedsiębiorstwie

CECHY	ZEWNĘTRZNY PEŁNY	WEWNĘTRZNY
				PEŁNY	OGRANICZONY	PRODUKCYJNY
Osobowość prawna	+	-	-	-
Rozliczenie z budżetem	+	+/-	-	-
Wyodrębnienie ekonomiczne	+	+/-	-	-
Wyodrębnienie organizacyjne	+	+	+/-	-
Prawo zawieszenia umów	+	+/-	=	-
Konto bankowe	+	+	=	-
Rachunek wyników i bilans	+	+	=	-
Uproszczony rachunek wyników	-	-	+	-
Decyzje inwestycyjne	+	-	-	-
Gospodarka finansowa	+	+/-	-	-
Rozliczenie produkcyjne	+	+	+	+

AMORTYZACJA

Wyróżniamy 2 grupy metod rozliczania amortyzacji:

-metody liniowe: - metoda czasowa

- metoda eksploatacyjna

-metody nieliniowe: - progresywna

- degresywna

Stopa amortyzacji: S_a = 100/T w % T- czas

Utrata wartości jednostki w obrębie czasu.

Rata amortyzacyjna - wartość, o którą obniża się wartość środka trwałego po upływie jednostki czasu.

R_a = (W_p-W_k)/T

W_p- wartość początkowa środka trwałego

W_k- wartość końcowa

W_p-W_k = wartość umarzalna

Orientacyjne stawki amortyzacyjne

Budynki 2,5%

Budynki mieszkalne 1,5%

Budowle 4,0%

Kotły i maszyny energ. 5,0-6,0%

Maszyny 8,5-10%

Pojazdy mechaniczne 17,0-20,0%

W odniesieniu do rzeczowego majątku trwałego, mówimy o metodach wyceny (określenia wartości rzeczowych składników majątku trwałego)

1. Metoda rynkowa - zakłada, że środki trwałe w danym momencie są warte tyle, za ile można je sprzedać na rynku.

2. Metoda księgowa - zakłada, że aktualna wartość środka trwałego równa jest różnicy między jego wartością początkową, a dotychczasowym umorzeniem, np. kupiliśmy środek za 140 zł., stopa amortyzacji 20%,minęły 3 lata, a więc wartość wyniesie 40zł .

Wartość brutto środka trwałego jest to wartość, od której naliczana jest rata amortyzacyjna. Gdyby nie było inflacji, wartość brutto = wartości początkowej.

Wartość netto środka trwałego - odpowiada wartości aktualnej.

W_netto = W_brutto - umorzenie

WYCENA POZOSTAŁYCH SKŁADNIKÓW MAJĄTKOWYCH

1. Wycena zapasów środków do produkcji i półproduktów - na podstawie cen zakupu

2. Wycena produktów:

• na podstawie kosztów produkcji

• na podstawie cen rynkowych

3. Wycena należności:

• na podstawie cen sprzedaży z faktur

4. Wycena należności przeterminowanych - według cen rynkowych.

KATEGORIE KOSZTÓW I NAKŁADÓW

Koszty - obejmują wartość zużytej w danym okresie obrachunkowym pracy żywej i uprzedmiotowionej związanej z realizowanymi procesami produkcyjnymi, np. spalone paliwo.

Nakłady - przedstawiają zużycie czynników produkcji w jednostkach naturalnych.

Wypłaty - oznaczają rozchód środków pieniężnych w przedsiębiorstwie. Dokonywanie wypłat może być związane z zakupem środków w obrocie gotówkowym lub bezgotówkowym.

Wydatek - pojęcie szersze w stosunku do wypłat, obejmujące także zobowiązania.

KOSZTY WG FAZ RUCHU OKRĘŻNEGO

-koszty zaopatrzenia

-koszty produkcji

-koszty zbytu

KOSZTY WG OKRESU

1. Koszty poniesione i planowane:

• koszty już poniesione

• koszty planowane - przyszłościowe

2. Koszty bieżącego okresu - ponoszone w danym okresie obrachunkowym:

• dotyczące produkcji zakończonej w danym okresie

• dotyczące produkcji niezakończonej

KOSZTY WG ZAKRESU DZIAŁALNOŚCI

- k. dz. podstawowej

- k. dz. ubocznej

- k. dz. pomocniczej

- k. dz. inwestycyjnej

- k. dz. pozazakładowej

KOSZTY WG MIEJSC POWSTAWANIA

- koszty bezpośrednie

- koszty pośrednie (ogólnoprodukcyjne)

KOSZTY WG SPOSOBU REAKCJI NA ZMIANY

- koszty zmienne

- koszty stałe

Koszty stałe i zmienne w przedsiębiorstwie

Koszty amortyzacji - koszty stałe

Koszty zmienne - zależą od rozmiarów produkcji

KOSZTY WG RÓŻNYCH KRYTERIÓW

1) Koszty przeciętne i krańcowe

a) koszty przeciętne = koszt całkowity produkcji/ilość jedn. produktu

b) koszt krańcowy = stosunek przyrostu kosztów całkowitych do przyrostu produkcji

Kk = dk/dp

2) Koszty utraconych możliwości (alternatywne)

Są to koszty kalkulowane, które musimy brać pod uwagę prowadząc jakąkolwiek działalność gospodarczą.

3) Koszty specjalne - są niezbędne do uruchomienia produkcji (jednak nie wszystkie). Przykładowo:

nie będzie to: amortyzacja budynku, maszyn, dodatkowej pracy,

będzie to: koszt surowca, materiału, dodatkowej energii elektrycznej.

4) Koszty działalności i koszty bezczynności związane z kosztami stałymi (koszty te ponosimy bez względu na to, czy pracujemy)

5) Koszty produkcyjne - zwane kosztami „na produkcję” (np. pranie w hotelu) i nieprodukcyjne - amortyzacja, opłaty budynków.

KOSZTY WŁASNE JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH

KOSZTY PRACY	KOSZTY MATERIAŁOWO - PIENIĘŻNE
płace świadczenia w naturze ubezpieczenia podatki od wynagrodzeń inne świadczenia	koszty materialne	koszty majątkowe
		amortyzacja k. materiałowe k. śr. obrotowych: k. usług produkcyjnych	podatki ubezpieczenia oprocentowanie kredytu inne opłaty

TRZY PODSTAWOWE UKŁADY KOSZTÓW

1) Układ rodzajowy - wydzielenie kosztów wg rodzajów: robocizny, ubezpieczenia, materiałów, usług, amortyzacji - jest układem podstawowym w analizie struktury kosztów produkcji.

2) Układ podmiotowy wg grupowania wg miejsc powstawania na różnych poziomach działów produkcyjnych, gałęzi i działalności produkcyjnych.

koszty pośrednie - wspólnie i ogólnie dzielone są wg kluczy podziałowych.

3) Układ przedmiotowy wg jednostek kalkulacyjnych, którymi są rachunki główne i rachunki pomocnicze

RACHUNEK WYNIKOWY W PRZEDSIĘBIORSTWACH TURYSTYCZNYCH

Od 1991r. wg rozporządzenia Ministerstwa Finansów z 15.01.1991r.

a) Zysk na działalności gospodarczej = P-K (K- poniesione koszty)

b) Zysk brutto = P-K + Zyski nadzwyczajne - Straty nadzwyczajne

c) Zysk netto = Zysk brutto - obowiązkowe zmniejszenie zysku (podatek dochodowy + dywidenda + podatek od wzrostu wynagrodzeń)

Rachunek zysków i strat jednostek gospodarczych wg ustawy z 29 września 1994r. o rachunkowości.

Wariant porównawczy:

A. Przychody ze sprzedaży

- B. Koszty działalności operacyjnej

= C. Zysk lub strata na sprzedaży(A-B)

+ D. Pozostałe przychody operacyjne (np. dotacje na działalność budowlaną, proekologiczną)

- E. Pozostałe koszty operacyjne

= F. Zysk/strata na działalności operacyjnej

+ G. Przychody finansowe

- H. Koszty finansowe

= I. Zysk/strata na działalności gospodarczej

+ J. Zysk nadzwyczajny

- K. Straty nadzwyczajne

= L. Zysk/strata.

Rachunek zysków i strat jednostek gospodarczych wg ustawy z 29 września 1994r. o rachunkowości.

Wariant kalkulacyjny

A. Przychody ze sprzedaży towarów i produktów

I. Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów

+ II. Przychody ze sprzedaży produktów

B. Koszty sprzedanych towarów i produktów

- I. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

- II. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów

= C. Zysk lub strata brutto na sprzedaży

- D. Koszty sprzedaży

- E. Koszty zarządu

= F. Zysk/strata na sprzedaży

+ G. Pozostałe przychody operacyjne

- H. Pozostałe koszty operacyjne

= I. Zysk/strata na działalności operacyjnej.

CZTERY POZIOMY RACHUNKÓW PRZEDSIĘBIORSTWA TURYSTYCZNEGO

Rodzaj rachunku	Wynik rachunku	Wielkość, stan	Cel rachunku (analiza, planowanie)	Zastosowanie w księgowości
Wpłaty Wypłaty	Nadwyżka lub niedobór środków pieniężnych	Stan gotówki	Płynność	Zdolność Płatnicza
Wpływy Wydatki	Nadwyżka wpływów lub niedobór	Struktura Majątku	Siła Finansowa	Informacja Zwrotna o ruchu majątku
Przychody Koszty	Zysk lub strata	Kapitał Własny	Siła Ekonomiczna	Bilans, rachunek strat i zysków
Produkcja Kalkulacyjne koszty produkcji	Kalkulacyjny zysk lub strata	-	Gospodarność opłacalność konkurencyjność	Księgowość z rozbudowanym rachunkiem kosztów

Kalkulacje - różnego rodzaju rozważania liczbowe, które poszukują odpowiedzi na postawione pytania.

Obliczanie - kiedy dysponujemy wszystkimi elementami rachunku, a dane liczbowe pochodzą z rachunków księgowych

Kalkulacje - elementy szacowania nie pochodzą z rachunków księgowych.

Kalkulacje:

- pełne - gdy bierzemy pod uwagę wszystkie elementy rachunku

- niepełne - pewne elementy świadczenia - pomijamy

PLANOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA

Zakres analizy otoczenia przedsiębiorstwa






Makrootoczenie





ekonomiczne otoczenie konkurencyjne demograficzne

prawne klienci dostawcy polityczne




PRZEDSIĘBIORSTWO

konkurenci istniejący i potencjalni

społeczne międzynarodowe

technologiczne

Przedsiębiorstwo turystyczne funkcjonuje w pewnym otoczeniu, na które w 100% niestety nie ma wpływu

Czym jest planowanie?	Czego dotyczy?
procesem zintegrowanym	przygotowania przyszłych decyzji
procesem zarządzania systemowego	oddziaływania na organizację, procesy produkcyjne i kontroli przyszłych przedsięwzięć
procesem uczenia się	sporządzania planów i określania konsekwencji ich wprowadzenia w życie
projektowaniem	podejmowania decyzji i wprowadzania ich, rozwiązywania problemów
kształtowaniem	pożądanej przyszłości i sposobów jej osiągnięcia
formułowaniem	nowych odkrywczych działań, nie stosowanych dotychczas, zamierzeń, celów
zajmowaniem się	zbioru decyzji, koordynacji działań

PLANOWANIE
		decyzje
		Środki i metody działania		Cele (stan końcowy)
Przedmiot (obiekt)		Ma prowadzić do		Zmiany zachowania się obiektu

Potrzeby planowania:

1. uświadomienie i przyjęcie celów gospodarczych

2. potrzeba stworzenia wizji przedsiębiorstwa

3. konieczność oceny dotychczasowej sytuacji przedsiębiorstwa

4. możliwość przewidzenia i przygotowania się do trudnej sytuacji

5. zmienność sytuacji wymusza konieczność przewidywania

6. określenie programu inwestycyjnego

7. słabe i mocne strony przedsiębiorstwa

8. ograniczenie ryzyka

9. podstawa uzyskania kredytu

10. określenie pozycji przedsiębiorstwa względem konkurencji

Przeszkody w skutecznym planowaniu:

1. niechęć do rezygnowania z wykonanych celów (konieczność rezygnacji z innych możliwości)

2. lęk przed niepowodzeniem (obawa przed ryzykiem)

3. brak znajomości otoczenia

4. brak pewności siebie

5. niepewność, co do przyczyny i skutków zmian

6. niechęć do utraty przywilejów

7. świadomość słabości proponowanych zmian

Sposoby przezwyciężenia oporu przed zmianami:

1. uczestnictwo i włączanie pracowników i grupy do procesu planowania

2. edukacja i komunikowanie (dostarczanie pracownikom pełniejszych informacji o planach i skutkach ich realizacji, o konieczności zmian oraz korzyściach wynikających ze zmian.

3. ułatwienie i podtrzymywanie (opracowanie schematu skutecznego planowania i wdrożenie, pozytywne doświadczenia zwiększają zaufanie do planistów)

4. negocjacje i umowy (uświadomienie konsekwencji proponowanych zmian, minimalizowanie niepotrzebnych zaburzeń, np. gwarancje pracy dla zwalnianych pracowników).

Niepożądane:

5. manipulacje i dokooptowanie

6. przymus pośredni i bezpośredni

Funkcje planów:

1. funkcja koordynacyjna - zapewnienie równowagi między celami, zadaniami i środkami

2. funkcja integracyjna - zapewnienie równowagi między konkurencyjnymi celami

3. funkcja mobilizacyjna - plan jako podstawa oceny działalności przedsiębiorstwa, systemy motywacyjne, podział zysku

4. funkcja kształtująca - ujawnia się przy analizie różnych wariantów planu

Zasady planowania:

1. zasada realności planu - plan sporządzony w przedsiębiorstwie powinien być możliwy do wykonania, rzeczywisty i konkretny, nie można w nim zakładać parametrów niemożliwych do uzyskania

2. zasada naukowego przewidywania - parametry przyjmowane do planu nie powinny odbiegać od ogólnie zalecanych przez naukę, niedopuszczalne jest aby pochodziły z przypadkowych obserwacji, a następnie były wprowadzane do planu.

3. zasada wewnętrznej zgodności- przy tworzeniu planu osoba planująca powinna uwzględnić powiązania występujące w firmie, a przy wszelkich zmianach pamiętać o ich wpływie na inne elementy planowania.

4. zasada elastyczności planu- plan powinien uwzględniać różne warianty rozwiązań w zależności od sytuacji, aby zarządzający miał możliwość wprowadzenia dostosowawczych zmian, permanentnej adaptacji.

Etapy planowania:

1. ustanowienie celów

2. analiza obecnej sytuacji

3. zweryfikowanie, co sprzyja, a co przeszkadza funkcjonowaniu

4. opracowanie zbioru działań ukierunkowanych na realizację celów

Rodzaje planów według różnych kryteriów

Kryterium	Rodzaje planów
horyzont czasu	dzienne, tygodniowe, długoterminowe itd.
Charakter	taktyczne, operacyjne, strategiczne
stosunek do horyzontu czasu	statyczne (przyjęty stały okres planowania), dynamiczne (kroczące) - objęcie planowaniem większych okresów
Podmiotowe	np. dotyczące komórki, działu, filii, zakładu
Przedmiotowe	inwestycyjne, produkcyjne, zużycia materiałowego, energetycznego, kosztów produkcji, wpływów
pola działalności	wycinkowe, kompleksowe

Biznesplan to:

1. plan działania przedsiębiorstwa zawierający różne analizy i programy.

2. plan strategii działania, uwzględniający wewnętrzne i zewnętrzne czynniki

3. realna ocena i wizja działania przedsiębiorstwa

4. narzędzie kontrolowania skuteczności zarządzania i oceny wyników (3-10 lat)

Biznesplan powinien:

1. być krótki, jak tylko jest możliwe

2. być opracowany starannie, mieć prostą konstrukcję,

3. uczciwie przedstawić sytuację przedsiębiorstwa

INWESTYCJE

Inwestycje są sposobem pozyskiwania środków trwałych dla przedsiębiorstwa.

Ocena wykorzystania nakładów inwestycyjnych



Wskaźniki kapitałochłonności - stosunek nakładów inwestycyjnych:

a) Ile złotych musimy zainwestować aby uzyskać 1 PLN produkcji? Ile złotych musimy zainwestować aby uzyskać 1 PLN zysku.





b) Dcz - dochód czysty; Z - zysk; Ig - uwzględniamy oprocentowanie zaangażowanych środków inwestycyjnych.

Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych:


Igb - oprocentowane nakłady inwestycyjne

I - nakłady inwestycyjne

b - okres zamrożenia nakładów inwestycyjnych

Wskaźniki efektywności inwestycji




n - okres użytkowania inwestycji w latach

k - roczne koszty produkcji, bez amortyzacji

Proste metody oceny efektywności inwestycji:

- okres zwrotu nakładów inwestycyjnych

- prosta stopa zwrotu

- test pierwszego roku

- analiza progu rentowności

- analiza wrażliwości

Okres zwrotu (OZ)




I - nakłady inwestycyjne, Z - zysk, A - amortyzacja, Od - odsetki

Prosta stopa zwrotu




k- kapitał zaangażowany

Przykład:

Przedsięwzięcie inwestycyjne: Budowa parkingu przy ośrodku turystycznym na 100 samochodów. Koszt inwestycji 1 mln PLN, kredyt 700 tys. PLN, okres spłaty 8 lat, oprocentowanie 6,5% (kredyt preferencyjny), odsetki 45500 PLN, czas realizacji inwestycji 1 rok, amortyzacja 75000 PLN, przychody 500000 PLN, koszty 450000 PLN, zysk 50000 PLN (netto).

Okres zwrotu:




Prosta stopa zwrotu:




Test I roku:





Prosta stopa zwrotu kapitału własnego (RC)




Kw - kapitał własny


Test pierwszego roku




a - amortyzacja w danym roku

rg - wielkość graniczna %

Analiza progu rentowności (break even point - BEP)

Sposoby wyrażania progu rentowności:

1. Wielkość produkcji




C- cena

KZ- koszty zmienne


2. Wartość produkcji




3. Stopień wykorzystania możliwości produkcyjnych

Pn - maksymalna ilość sprzedanych wyrobów

Analiza wrażliwości (graniczny poziom jednostkowej ceny sprzedaży)




P - zakładana wielkość sprzedaży




Margines bezpieczeństwa przedsięwzięcia:

1. z uwagi na jednostkową cenę sprzedaży




2. z uwagi na jednostkowe koszty zmienne




Istota procentu składanego

Wartość początkowa PV = 100 mln, stopa procentowa r = 0,1 = 10%, FV - wartość przyszła


FV - wartość przyszła

FV po 1 roku = 100+100⋅0,1 = 100+10 =110

FV po 2 roku = 110+110⋅0,1 = 121

FV po 3 roku = 121+121⋅0,1 = 133,1

Istota dyskonta




PV - Wartość początkowa







Wartość zaktualizowana netto

NPV - wartość zaktualizowana netto; NCF_t - przepływy pieniężne w kolejnych latach, ω_t - współczynnik dyskontowy w kolejnych latach, t - kolejny rok okresu obliczeniowego








Wewnętrzna stopa zwrotu (internal rate of return)




r₁ - poziom stopy dyskontowej, przy którym NPV > 0, r2 - poziom stopy dyskontowej przy którym NPV < 0, PV - wartość NPV przy r₁, NV - wartość NPV przy r₂

22

ZARZĄD

DZIAŁ A

DZIAŁ B

PRZEDSIĘBIOSRTWO TURYSTYCZNE

DYREKTOR

ZARZĄD

KIEROWNIK ZAKŁADU 1

KIEROWNIK ZAKŁADU 2

KIEROWNIK ZAKŁADU 3

SPECJALIŚCI

A

Stabilizacja

Fundusz rezerwowy

Niezależność

ZYSK

Rozwój

Przedsiębiorstwa

Kredyt

Fundusz rozwoju

Fundusz załogi

Płace

Koszty

Amortyzacja

Fundusz premiowy

Fundusz socjalny

Fundusz mieszkaniowy

Warunki socjalno-bytowe załogi

C_n

C₅

C₄

C₃

B₃

C₂

C₁

B₁

B₂

TECHNOLOGIA

NAUKA I ROZWÓJ

EKOLOGIA

NATURALNE ŚRODOWISKO

ASPEKT MAKRO-EKONOMICZNY

GOSPODARKA

SPOŁECZNO- KULTUROWE

DEMOGRAFIA

DOSTAWCY

ZAKUPY

RZĄD (RELACJE MIĘDYZNARODOWE)

PRAWO

KAPITAŁ

FINANSE

PRACA

SIŁA ROBOCZA

KONKURENCI

MARKETING

BIZNES TURYSTYCZNY

Kierownik zad. C

Kierownik zad. A

Grupy zadaniowe

Kierownik zad. B

Dział ekonomiczny

Dział eksportu

Dział programowania

organizacja produkcji

praca

produkcja

Zastępca dyrektora do spraw technicznych

Dział Kadr

Radca Prawny

DYREKTOR NACZELNY



























































































---