Zespół Szkół Samochodowych im. inż. Tadeusza Tańskiego w Poznaniu
Opracował:	mgr inż. Mirosław Pietrasz
Temat:	Monostabilny przerzutnik elektroniczny

1. Wiadomości wstępne - (powtórzenie)

Przerzutnik - jest układem elektronicznym wytwarzającym w sposób zamierzony i kontrolowany, okresowe lub nieokresowe przebiegi elektryczne prostokątne w wyniku szybkich procesów przełączania (tzw. przerzutów) pomiędzy różnymi stanami. Proces przełączania zależy od struktury i parametrów układu przerzutnikowego.

Przerzutniki dwustanowe dzieli się na trzy podstawowe grupy:

• przerzutniki bistabilne - które charakteryzuje istnienie dwóch stanów równowagi trwałej (dwa stany stabilne), przy czym dla przejścia z jednego stanu do drugiego konieczne jest doprowadzenie zewnętrznego sygnału wyzwalającego;

• przerzutniki monostabilne - istnieje tylko jeden trwały stan równowagi, w którym układ może utrzymać się przez czas nieograniczony. Zewnętrzny sygnał wyzwalający powoduje przejście ze stanu stabilnego do quasi-stabilnego, a następnie po pewnym czasie układ samoistnie powraca do stanu stabilnego;

• przerzutniki astabilne - nie istnieje stan równowagi trwałej, w którym układ mógłby utrzymać się w czasie nieograniczonym. Przerzutniki takie wytwarzają przebiegi samoczynnie, bez udziału sygnału zewnętrznego, podobnie do generatorów sinusoidalnych.

2. Pprzerzutniki astabilne

Przerzutniki monostabline w odróżnieniu od przerzutników bistabilnych zapamiętują stan na z góry założony, ustalony przez konstruktora układu, czas. Dzięki tej właściwości są generatorami przebiegu prostokątnego.

Przerzutniki monostabilne stosuje się do odmierzania czasu, standaryzacji impulsów, pomiaru pojemności i rezystancji.

Istnieje tylko jeden trwały stan równowagi, w którym układ może utrzymać się przez czas nieograniczony. Zewnętrzny sygnał wyzwalający powoduje przejście ze stanu stabilnego do
quasi-stabilnego, a następnie po pewnym czasie układ samoistnie powraca do stanu stabilnego.

a) przerzutnik monostabilny na b) przerzutnik monostabilny na

bramkach logicznych NAND tranzystorach bipolarnych

Przebiegi na wejściu i wyjściach:

Po podaniu na wejście impulsu (zera logicznego) układ zmienia stan wyjścia Q z „0” na „1”. Jednak po czasie proporcjonalnym do stałej RC (tw= RC ln 2 = 0,7RC ) w punkcie X obwodu ponownie pojawia się zero logiczne i układ powraca do stanu wyjściowego: Q = „0”.

3. Przerzutnik monostabilny UCY74121

Przeznaczenie wejść i wyjść.

Zmiany sygnałów na wejściach A1 i A2 przy wejściu B znajdującym się w stanie 0 lub zmiany sygnałów na wejściu B przy wejściach A1 i A2 znajdujących się w stanie 1 nie powodują wyzwalania impulsu wyjściowego. Umożliwia to blokowanie (bramkowanie) sygnałów wyzwalających, doprowadzanych do wybranego wejścia przez zmianę stanu innego wejścia.

Przebiegi na jego wejściach i wyjściach.

Jak wcześniej - według wzoru, czas trwania impulsu wyjściowego zależy od RC:

t_w=RCln2=0,7RC.

Jak widać wystarczy zmieniać rezystancję
i pojemność, aby uzyskać regulację czasu trwania impulsu wyjściowego.

Bibliografia:

1. http://home.agh.edu.pl/~maziarz/LabPE/przerzutnik.html

2. http://www.polu.pl/wat/Podstawy%20Techniki%20Komputerowej/t6.pdf

D:\Fronter\EiEWPS\MATERIAŁY DYDAKTYCZNE\Klasa 3 TS\Dział 01 - PODSTAWOWE UKŁADY ELEKTRONICZNE\Materiały\12_Monostabilny przerzutnik elektroniczny.doc

3

---