1. AUKCJE INTERNETOWE

W aukcjach internetowych przebijamy oferty złożone przez innych internatów. Sprzedać i kupić w ramach aukcji można dosłownie wszystko: używane książki, płyty, dzieła sztuki, samochód, domy, statek wycieczkowy. Sprzedającym jest najczęściej konkretna osoba. Każda osoba może wystawić przedmiot na licytację. Aby spróbować swoich sił na aukcji, należy najpierw zarejestrować się w serwisie aukcyjnym. Najpopularniejsze serwisy aukcyjne to www.ebay.com (USA) i www.allegro.pl (Polska). Rejestracja jest bezpłatna. Po zarejestrowaniu możemy już brać udział w licytacji bądź samemu wystawiać swój przedmiot. Cała transakcja (zapłata, dostarczenie towaru) odbywa się na ogół bez pośrednictwa serwisu aukcyjnego, wyłącznie pomiędzy sprzedającym a kupującym, w uzgodniony przez nich sposób.

Aukcje internetowe to model biznesu charakterystyczny dla sektorów: C2C, B2C Termin ten można rozumieć jako:

• serwis internetowy, gdzie odbywają się transakcje oparte na licytacjach kupowanych dóbr i usług

• sam proces licytacji danego towaru wystawionego na sprzedaż w serwisie aukcyjnym

Aukcyjne serwisy internetowe posiadają swoje cechy charakterystyczne, odróżniające je od innych rozwiązań e-commerce. Należą do nich:

• połączenie rynku C2C (consumer-to-consumer) z rynkiem B2C (business-toconsumer) i B2B (business-to-business). W internetowych serwisach aukcyjnych spotyka się transakcje dokonywane przez konsumentów oraz firmy sprzedające swoje produkty firmom oraz konsumentom. Internetowe serwisy aukcyjne nie specjalizują się w ofertach typu B2B, jednak ponieważ oferty sprzedaży mogą dotyczyć również przedsiębiorstw, dlatego tego typu transakcje również nie należą do rzadkości.

• nieograniczony (poza regulaminowymi barierami) dostęp do możliwości sprzedaży towarów i usług. Warto zauważyć, że w przeciwieństwie do sklepów internetowych, dostęp do pokazania swojej oferty asortymentowej w internetowym serwisie aukcyjnym posiada każdy - zarówno konsument jak i firmy. Na tym polega siła handlowa tego typu serwisów, że szerokość ich oferty jest praktycznie nieograniczona. Jako ciekawostkę można podać, że powstał serwis http://www.smieszneaukcje.pl zawierający oferty nietypowych przedmiotów. Lista asortymentowa w tym serwisie pokazuje, że sprzedawać można niemalże wszystko, np. „Idealnie spalony czajnik”.

• określanie cen na zasadzie licytacji. Cechą charakterystyczną internetowych serwisów aukcyjnych jest oczywiście metoda uzgadniania ceny dokonywana drogą licytacji. Należy jednak wspomnieć, że większość serwisów aukcyjnych umożliwia również opcję zwaną „kup teraz”, pozwalającą na zakup towaru po ustalonej przez sprzedającego cenie, bez oczekiwania na koniec aukcji.

Aukcja internetowa jest rodzajem aukcji przeprowadzanej za pośrednictwem Internetu. Punktem wyjścia jest zwykle cena wywoławcza, od której zaczyna się licytacja, czyli zgłaszanie przez potencjalnych nabywców coraz wyższej ceny za oferowany towar. Zakupu dokonuje podmiot, który w ramach licytacji zaproponuje najwyższą cenę.

Aukcja klasyczna (angielska)

Klasyczny przypadek aukcji internetowej odpowiada aukcjom prowadzonym w tradycyjny sposób. W aukcji takiej licytowany jest pojedynczy przedmiot. Aukcję wygrywa osoba, która zgłosi najwyższą cenę - pod warunkiem, że jest wyższa lub równa cenie wywoławczej.

Aukcje holenderskie:

• licytacja odbywa się ,,w dół''

• sprzedający ustala dwie ceny - wywoławczą i minimalną

• cena wywoławcza jest jednocześnie najwyższą z oferowanych

• jest ona automatycznie obniżana zgodnie z algorytmem wybranym przez sprzedawcę, aż do ceny minimalnej, po której jest on skłonny sprzedać dany produkt

• osoby licytujące mogą tylko raz podać cenę, którą są skłonni zapłacić za licytowany produkt

• aukcję wygrywa osoba oferująca najwcześniej najwyższą z cen

Aukcje błyskawiczne:

• czas przeznaczony na licytację jest bardzo krótki - najczęściej do 60 minut

• często nie określa się tutaj ceny minimalnej, a cena wyjściowa jest bardzo niska

• aukcja kończy się po ustalonym czasie, a jej zwycięzcą zostaje osoba, która do tego momentu wylicytuje najwyższą kwotę

Aukcje szkockie - pewna odmiana aukcji błyskawicznej:

• trwają 48 godzin

• cena minimalna, jak i kwota podbicia są ustalone na 1 zł

• w Polsce ten rodzaj aukcji jako pierwszy zaoferował serwis Aukcja.com

Aukcje przetargowe:

• zainteresowani nabyciem danego dobra składają swoje oferty z ceną jaką są w stanie zapłacić

• oferenci nie znają ani ceny minimalnej (która nie zawsze musi być ustalona), ani propozycji pozostałych uczestników aukcji

• zwycięzcą zostaje ten, kto zaoferuje najwięcej

Aukcje odwrócone:

• wystawia się produkty nie do sprzedania, tylko do kupienia

• jest to swego rodzaju elektroniczna tablica ogłoszeń, gdzie prezentowane są oferty zakupu danego produktu, a licytują się między sobą osoby chcące ten produkt sprzedać

Aukcje wertykalne: aukcje branżowe, gdzie wystawia się towary z jednej branży, ewentualnie z kilku podstawowych.

Aukcje horyzontalne: aukcje bardzo różnorodnych towarów z wielu branż.

Aukcja z opcją zakupu natychmiastowego

Sprzedający może wyznaczyć cenę zakupu natychmiastowego. Jest to cena, za którą kupujący może nabyć towar, nie czekając do końca aukcji. Systemy aukcyjne oferują możliwość łączenia tradycyjnej licytacji z opcją zakupu natychmiastowego. W takim przypadku, opcja zakupu dostępna jest do momentu złożenia pierwszej oferty w aukcji lub, w przypadku aukcji z ceną minimalną, do chwili przebicia ceny minimalnej.

Aukcje ograniczone do opcji zakupu natychmiastowego często są wystawiane przez firmy, które w ten sposób traktują platformy aukcyjne jako formę dostępu do szerokiego grona klientów, a klienci korzystają w ten sposób z tych serwisów jak z dużego sklepu wysyłkowego.

Aukcja wieloprzedmiotowa

Niektóre serwisy aukcyjne pozwalają na wystawianie wielu identycznych przedmiotów na jednej aukcji. W przypadku opcji zakupu natychmiastowego, kupujący ma dostępną dodatkową opcję, która pozwala na określenie ilości zakupywanych przedmiotów. W przypadku licytacji, po zakończeniu aukcji, przedmioty sprzedawane są za najniższą cenę z tych, które wygrały aukcję.

Przykładowo, sprzedawanych jest 10 sztuk towaru. Użytkownik A zaproponował 10 zł za 5 sztuk, użytkownik B 8 zł za 3 sztuki, użytkownik C - 6 zł za 2 sztuki, a użytkownik D - 5 zł za 4 sztuki. W takim przypadku, po zakończeniu aukcji, towary zostaną sprzedane użytkownikom A, B i C po 6 zł za sztukę.

Aukcja grzecznościowa

Część sprzedawców na aukcjach internetowych, oznacza swoje aukcje jako grzecznościowe. Oznacza to, że przedmiot nie jest własnością sprzedającego, który jest tylko pośrednikiem w transakcji. Aukcje takie są zabronione przez większość serwisów aukcyjnych.

Ze względu na szerokość oferty, serwisy aukcyjne można podzielić na wertykalne i horyzontalne. Serwisy horyzontalne charakteryzują się szeroką i płytką ofertą. Lista kategorii w tego typu serwisach jest ogromna i obejmuje niemalże wszystkie dziedziny handlu. Serwisy wertykalne sprzedają wąski, ale głęboki, często niszowy asortyment przeznaczony dla wyspecjalizowanych odbiorców, do takich serwisów można zaliczyć np. serwisy aukcyjne specjalizujące się w dziełach sztuki czy antykach.

Cena minimalna na aukcji internetowej

Sprzedający ma możliwość określenia, oprócz ceny wywoławczej, ceny minimalnej, za którą jest zdecydowany sprzedać towar. W momencie zakończenia aukcji, jeśli żadna z ofert nie przewyższy określonej ceny minimalnej, aukcja kończy się bez wyłaniania zwycięzcy.

W tytule aukcji często pojawia się skrót "BCM". W ten sposób sprzedający podkreślają, że w aukcji nie ustalono ceny minimalnej (BCM - Bez Ceny Minimalnej) - godzą się sprzedać swój przedmiot za każdą wylicytowaną kwotę.

Wady i zalety zakupów na aukcjach internetowych

Zalety:

• Oszczędność czasu

• Nie musimy się ruszać z domu, co jest szczególnie ważne w przypadku osób niepełnosprawnych, mieszkających z dala od dużych miast bądź po prostu wygodnych

• Wybór towarów jest o wiele większy niż w tradycyjnym sklepie. Nie da się np. zgromadzić w jednym miejscu kilku milionów książek

• Dostęp do oferty sklepów na całym świecie

• Możliwość wyszukiwania towarów według dowolnego zadanego kryterium, na przykład ceny, rodzaju, koloru.

• Każdy towar możemy przed zakupem dokładnie i w spokoju obejrzeć, jego dane techniczne, porównać z innymi. Można też, korzystając z poczty elektronicznej, poprosić sprzedawcę o dodatkowe wyjaśnienia.

• Możemy porównać ceny tego samego towaru w różnych sklepach internetowych i wybrać najkorzystniejszą ofertę.

• Duże sklepy internetowe pozwalają na komentowanie wad i zalet towarów. Zapoznając się z opiniami wcześniejszych nabywców, możemy ustrzec się zakupu „bubla”

• Znaczna wygoda, czyli łatwy i szybki dostęp do informacji

• Możliwość porównywania konkurencyjnych ofert

• Możliwość lepszego zapoznania się z ofertą (brak ograniczeń czasowych)

• Dostęp do zdecydowanie szerszego asortymentu towarów

• Niższe ceny

Wady:

• Płatności za pośrednictwem Internetu wiążą się z dużym ryzykiem, ponieważ musimy podać sprzedawcy nasze dane osobowe oraz numer i datę ważności karty kredytowej.

• Możliwość dostarczenia przez sprzedającego paczki, w której nie ma zamawianego przez nas produktu.

• Dodatkowe koszty przesyłki.

• Niedostateczny i nierówny dla wszystkich dostęp do Internetu

• Brak możliwości wypróbowania, czy oględzin kupowanego towaru

• W Polsce - stosunkowo mała liczba wydanych kart płatniczych

• W przypadku słabo opracowanych serwisów odczuwalny jest brak fizycznie istniejącego sprzedawcy, z którym można skonsultować pewne pilne kwestie

2. E-GOVERNMENT JAKO ELEKTRONICZNA ADMINISTRACJA

Co to jest elektroniczna administracja?

Elektroniczna administracja (e-administracja, e-government) to wykorzystanie technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych w administracji publicznej, w powiązaniu ze zmianami natury organizacyjnej i zdobywaniem nowych umiejętności w celu poprawienia jakości świadczonych usług publicznych, wzmocnienia zaangażowania obywatela w procesy demokratyczne oraz poparcia dla polityki państwa.

E- Government to ciągły proces doskonalenia jakości rządzenia i świadczenia usług administracyjnych poprzez przekształcanie relacji wewnętrznych i zewnętrznych z wykorzystaniem Internetu i nowoczesnych środków komunikacji. Relacje zewnętrzne to urząd-obywatel, urząd-podmiot gospodarczy oraz urząd-usługodawca, natomiast relacje wewnętrzne to urząd-urząd oraz urząd- pracownicy.

Cel tworzenia e-administracji

Celem tworzenia e-administracji jest zwiększenie efektywności działania administracji publicznej w zakresie świadczenia usług. Ma ona uprościć załatwianie spraw urzędowych oraz umożliwić uzyskiwanie informacji na ich temat. Przyjęta forma pozwala na zebranie w jednym miejscu spraw należących do kompetencji różnych jednostek administracji publicznej i udostępnienia ich |procedur w Internecie.

3. E-BANKING

• Bankowość elektroniczna jest jedną z dynamicznie rozwijających się gałęzi bankowych. Uzasadnieniem tego jest fakt, iż coraz więcej klientów korzysta z nowych kanałów elektronicznych. Czynnikami decydującymi o wprowadzaniu nowatorskich rozwiązań jest zwiększający się zakres usług dedykowany obecnym i przyszłym klientom banków.

• Bankowość elektroniczna jest często utożsamiana z bankowością internetową. Porównanie takie jest błędne i zapewne wynika z faktu, iż nie ma jednoznacznej definicji e-bankingu. Intensywny rozrost usług sektora finansowego dostarczył nowych produktów bankowości elektronicznej jak np. internet banking, home-banking, office-banking oraz inne kanały dystrybucji usług jak poczta elektroniczna, telefonia komórkowa, Call Center czy elektroniczne terminale.

Wyróżnia się dwie podstawowe klasy systemów e-bankingu :

• systemy off-line nazywane także modemowymi - jest to klasa systemów, które umożliwiają użytkownikowi przygotowanie danych przed połączeniem się z bankiem oraz ich późniejszą obróbkę w trybie off-line. W czasie połączenia przesyłane są tylko dane transakcyjne;

• systemy on-line - jest to grupa systemów, w których bezpośrednio w czasie połączenia wprowadzane są dane. Użytkownik dokonuje wszelkich operacji będąc połączonym z systemem banku (modułem odpowiedzialnym za obsługę bankowości elektronicznej).

Bankowość elektroniczna umożliwia zdalne komunikowanie się z bankiem poprzez wykorzystanie różnych elektronicznych kanałów np. internetu, telefonii komórkowej, łącz telefonicznych, łącz telewizyjnych, radiolinii czy też bankomatów. Bankowość internetowa podlega e-bankingowi, czyli bankowości elektronicznej, jest jednym z jej rodzajów i dotyczy usług wykonywanych jedynie za pośrednictwem stron www.

Usługi i produkty oferowane przez banki kierowane są do klienta indywidualnego oraz do podmiotów gospodarczych. Bankowość elektroniczna skupia się przede wszystkim na kliencie indywidualnym. Obecnie przy pomocy domowego komputera podłączonego do internetu można załatwić niemal każdą czynność związaną z obsługą konta osobistego jak np.:

- sprawdzenie salda oraz historii rachunku

- definiowanie i składanie zleceń stałych

- dokonywanie przelewów jednorazowych

- zakładanie lokat terminowych

- złożyć wniosek o pożyczkę czy kredyt itp,.

Zatem bankowość elektroniczna daje możliwość zarządzania swoim kontem o każdej porze dnia i nocy przez 7 dni w tygodniu.

Korzyści wynikające z e-bankingu

Korzyści dla Klientów :

• oszczędność czasu, możliwość wykonania operacji finansowych w domu,

• brak konieczności czasochłonnego, ręcznego wypełniania dokumentów ,

• możliwość wglądu w stan rachunku o każdej porze dnia i nocy,

• szybka realizacja zleceń,

• niższe koszty za wykonywane operacje internetowe,

• eliminacja zagrożeń dotyczących transakcji dokonywanych metodami tradycyjnymi tj. kradzież gotówki czy dokumentów bankowych, szybki dostęp do serwisów informacyjnych (oferta banku, promocje, kursy walut, notowania giełdowe

Korzyści dla Banków:

• możliwość szybszej obsługi klienta

• oszczędności związane z tworzeniem rozbudowanej sieci filii i oddziałów oraz zatrudnieniem licznego personelu,

• oszczędności związane z przetwarzaniem dotychczasowych papierowych dokumentów,

• eliminacja zagrożeń tj. kradzież czy fałszowanie dokumentów bankowych

• możliwość zebrania cennych informacji o klientach tj. wyselekcjonowanie segmentów, preferencji w celu dostosowania usług do potrzeb klientów.

4. E-HANDEL

e-handel to koncepcja opisująca proces kupna, sprzedaży i dostawy produktów, usług, informacji przez partnerów handlowych na terenie tego samego kraju (handel krajowy) lub pomiędzy rezydentami dwóch lub więcej krajów (handel międzynarodowy lub globalny) zabezpieczany za pomocą środków płatności (tradycyjnych i elektronicznych), dokonywany przy pomocy infrastruktury techniczno-organizacyjnej, w tym głównie sieci komputerowych z Internetem włącznie, dla osiągnięcia określonych zysków.

Podział handlu elektronicznego wg sposobu prowadzenia działalności.

• Bezpośredni - cała transakcja handlowa od momentu złożenia zamówienia do realizacji płatności i dostawy towaru odbywa się tutaj za pośrednictwem sieci;

• Pośredni - poszukiwanie towarów, usług, nowych kontrahentów, przesłanie dokumentów i płatności odbywa się przez sieć, a dostawa zamówionego towaru lub usługi odbywa się w sposób tradycyjny, poprzez pocztę kurierską, własną wysyłkę, firmy spedycyjne itp.

• Hybrydowy - w praktyce niedostatki rozwoju sieci lub usług telekomunikacyjnych powodują, że stosuje się czasowo różne formy przejściowe np. wszystkie czynności za wyjątkiem płatności odbywają się przez sieć.

Technologia informacyjna(TI).

Jest ona połączeniem zastosowań informatyki z technikami komunikacji. Obszarami jej zastosowań są:

• Posługiwanie się środkami i metodami informatyki w celu rozwiązywania problemów z życia codziennego;

• Umożliwienie człowiekowi aktywnego funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym.

Gospodarka elektroniczna.

To wykorzystanie technologii teleinformatycznych w procesach gospodarki. Precyzując są to wewnętrzne i zewnętrzne procesy realizowane drogą elektroniczną przez przedsiębiorstwa, w wyniku których powstają transakcje gospodarcze realizowane drogą elektroniczną między przedsiębiorstwami, przedsiębiorstwem a klientem lub przedsiębiorstwem a administracją.

Infrastruktura techniczna handlu elektronicznego.

• Sieć globalna - Internet

• Sieć wewnętrzna - intranet

• Sieć zewnętrzna, łącząca intranety - ekstranet.

Zalety e-handlu dla klientów sklepów.

• oszczędność czasu

• znaczna wygoda , czyli łatwy i szybki dostęp do informacji

• możliwość porównywania konkurencyjnych ofert

• możliwość lepszego zapoznania się z ofertą (brak ograniczeń czasowych)

• dostęp do zdecydowanie szerszego asortymentu towarów

• dostęp do oferty sklepów na całym świecie

• bardziej szczegółowe opisy towarów

• klient wybierając określony towar może, przy pomocy zamieszczonych linków, przenieść się bezpośrednio na stronę producenta tego towaru

• możliwość stałej kontroli wysokości kwoty, jaką wyda w sklepie (koszyk)

• niższe ceny (choć to nie zawsze, zależy to od kilku czynników)

• pewne towary, które można otrzymać bezpośrednio przez sieć, jak na przykład oprogramowanie są znacznie korzystniejsze cenowo, gdyż pominięte zostają koszty transportu, czy opłat celnych

• możliwość przeglądania oferty oraz obsługa klienta 24 godziny na dobę

• możliwość wyszukiwania towarów według dowolnego zadanego kryterium, na przykład ceny, rodzaju

• nowe możliwości niedostępne w tradycyjnych sklepach, na przykład: możliwość wysłuchania części utworu z wirtualnym sklepie sprzedającym płyty CD, czy też przeczytanie recenzji książki w wirtualnej księgarni

• obniżenie kosztów połączeń telekomunikacyjnych

Zalety e-handlu dla firm.

• niski koszt, redukcja kosztów (głównie dotyczy dużych producentów), oszczędności - ominięcie łańcucha pośredników, brak potrzeby utrzymywania punktów sprzedaży detalicznej, magazynów, zatrudniania personelu; eliminacja części dokumentów tradycyjnych i korzystanie z teleworkingu niski koszt dotarcia do ogromnej liczby potencjalnych klientów; niski koszt reklamy i promocji

• elastyczność - ciągła i natychmiastowa możliwość aktualizowania oferty

• bardziej szczegółowe opisy towarów

• uatrakcyjnienie oferty poprzez organizowanie licytacji

• dostęp do nowych klientów

• przyspieszenie procesów biznesowych

• uzyskanie przewagi konkurencyjnej

• anonimowość - skuteczna konkurencja z dużymi firmami

• dostęp do rynku światowego - około 100 mln. potencjalnych klientów; Polska - dostęp do krajowego rynku - około 1 mln. potencjalnych klientów (lub inaczej: zmniejszenie zależności od rynku lokalnego)

Zagrożenia i wady e-handlu dla klientów.

• zapewnienie bezpieczeństwa płatności przez sieć

• niepewność, co do rzetelności sprzedawcy

• brak możliwości wypróbowania, czy oględzin zakupionego towaru

• w Polsce dochodzi jeszcze stosunkowo mała liczba wydanych kart płatniczych (około 1 mln)

• w przypadku słabo opracowanych serwisów odczuwalny jest brak fizycznie istniejącego sprzedawcy, z którym można skonsultować pewne pilne

Zagrożenia i wady e-handlu dla firm.

• zbyt wysoki koszt dostarczenia towaru do klienta

• brak efektywnego i rozbudowanego systemu spedycyjnego i dostawczego

• brak efektywnej obsługi płatności kartami kredytowymi

5. E-LEARNING

E-learning to technika szkolenia wykorzystująca wszelkie dostępne media elektroniczne, w tym internet, intranet, extranet, przekazy satelitarne, taśmy audio/wideo, telewizję interaktywną oraz CD-ROM-y. Najczęściej kojarzony jest on z nauczaniem, w którym stroną przekazującą wiedzę i egzaminującą jest program komputerowy, dlatego przyjęło nazywać się tę formę nauki jako distance learning (uczenie na odległość), w którym brak jest fizycznego kontaktu z nauczycielem. Zaawansowane szkolenia e-learningowe zawierają symulacje, filmy szkoleniowe, złożone studia przypadków, najprostsze zaś - dostępne w internecie - wyglądają jak czarno-białe ksera podręczników.

Formy e-learningu

Ze względu na dostępność w czasie:

• Tryb synchroniczny - nauka na żywo za pośrednictwem elektronicznych środków komunikacji, np. czat, komunikator, tele-/wideokonferencja, wirtualna tablica;

• Tryb asynchroniczny, niewymagający jednoczesnej obecności uczących się i nauczyciela, np. e-mail, forum dyskusyjne, interaktywne kursy multimedialne, symulacje, biblioteki e-książek i wykładów nagranych na wideo, samouczki programów, szeroko rozumiane źródła internetowe (plus tzw. wyszukiwarki) itp.

Ze względu na stosowane techniki:

• Radio, telewizja;

• Nauczanie wspomagane komputerem, np. kursy multimedialne, samouczki programów, symulacje itp.;

• Nauczanie z wykorzystaniem internetu:

- jako zbioru informacji (strony www, wyszukiwarki, filmy edukacyjne, programy P2P itp.),

- poprzez narzędzia komunikacji (czat, komunikator tekstowy i głosowy, forum dyskusyjne, platformy pracy grupowej, wideokonferencje itp.).

Ze względu na relację uczeń - nauczyciel:

• Kursy z obecnością nauczyciela, np. realizowane w trybach asynchronicznym lub synchronicznym;

• Kursy bez udziału nauczyciela, ale w oparciu o kursy multimedialne (nauczanie programowane);

• Nauka samodzielna, w oparciu o różnego rodzaju informacje dostępne w formie elektronicznej, w szczególności zawartość stron internetowych, ale również nieformalne rozmowy z innymi osobami, np. za pośrednictwem forum dyskusyjnego, e-maila, komunikatora czy czatu.

Ze względu na relację do nauczania tradycyjnego:

• E-learning jako uzupełnienie nauczania tradycyjnego, np. wirtualne kampusy;

• E-learning jako zastąpienie nauczania tradycyjnego - bądź całego programu nauczania, bądź całości konkretnego przedmiotu.

Ze względu na stopień formalizacji:

• Nauczanie „formalne” - ściśle powiązane z programem nauczania uczelni, ustrukturalizowane, np. powiązane z systemem ECTS;

• Nauczanie nieformalne - niebędące integralną formą nauczania akademickiego, niemniej coraz aktywniej się rozwijające i doceniane uzupełnienie zajęć tradycyjnych.

Formy e-learningu - modele :

• Szkolenie komputerowe (ang. Computer Based Training ) oznacza nauczanie (trening, szkolenie) przy użyciu komputera stacjonarnego, bez wykorzystania sieci komputerowej. Opiera się na oprogramowaniu oraz materiałach edukacyjnych zawartych na dostarczanych nośnikach danych. Ten typ prowadzenia szkoleń nie wspiera komunikacji pomiędzy uczestnikami kursu.

• Szkolenie sieciowe (ang. Web Based Training, Internet Based Training ) jest nauczaniem online przez sieć lokalną, a przede wszystkim Internet. Zasoby edukacyjne znajdują się na serwerze danych, najczęściej platformie e-learningowej, a uczestnicy kursów mogą się ze sobą komunikować za pomocą udostępnionych narzędzi komunikacyjnych.

Cele e-learningu

• Dostępność, jako zdolność lokalizacji i dostępu do komponentów nauczania i możliwości ich przenoszenia przy wykorzystaniu sieci komputerowych.

• Adaptowalność, czyli zdolność do przystosowania się komponentów nauczania do indywidualnych potrzeb i możliwości jednostek uczących się.

• Trwałość, czyli budowa komponentów nauczania zapewniająca odporność na ewolucje oraz zmiany w technologii. To także możliwość dostosowania systemów i narzędzi do celów współoperatywności i wielokrotnej używalności bez znaczących nakładów inwestycyjnych.

• Współoperatywność, jako budowanie bardzo elastycznych komponentów nauczania, tak aby wszystkie narzędzia dedykowane dziedzinie elektronicznego nauczania mogły ze sobą współpracować.

• Wielokrotna używalność, jako zdolność do elastycznego łączenia komponentów nauczania w różnych aplikacjach i kontekstach, w których oryginalnie zostały zaprojektowane(np. łączenie lub dzielenie kursów na mniejsze treści nauczania).

• Efektywność, jako dokładność i skuteczność osiągniętych celów w relacji do wydatkowanych zasobów, którą możemy zmierzyć dla sformułowanych celów elektronicznego nauczania.

• Kompletność, oprócz jakości przekazywanej wiedzy dotyczy przede wszystkim kontroli procesu nauczania, oceny postępów i nagrody (np. dyplom lub certyfikat).

Zarzadzanie e-learningiem

Zarządzanie elearningiem obejmuje dwie sfery związane z procesem nauczania: zarządzanie nauczaniem i zarządzanie treścią nauczania. Zazwyczaj funkcje te powierza się systemom informatycznym:

• system zarządzania nauczaniem LMS (Learning Management System),

• zarządzania treścią nauczania LCMS (Learning Content Management System).,

• System zarządzania komunikacją synchroniczną LCS (Life Communiccation System)

Systemy LMS i LCMS są systemami różnymi, ale należą do kategorii produktów wzajemnie się uzupełniających. Każdy z nich ma unikatowe właściwości i żaden nie może zastąpić drugiego.

Zalety e-learningu

• Oszczędność pieniędzy. Brak kosztów związanych z prowadzeniem szkoleń w sposób tradycyjny, znikają z budżetu takie pozycje, jak honorarium szkolącego, wynajęcie ośrodka szkoleniowego, transport, zakwaterowanie czy wyżywienie.

• Oszczędność czasu. Pracownicy szkolą się w czasie, który jest dla nich najwygodniejszy i nie spowoduje zaniedbania obowiązków zawodowych. Nie tracą czasu na dojazdy na szkolenia. Nie muszą też odrywać się od codziennych zadań.

• Brak dezorganizacji pracy. Tradycyjne grupowe szkolenie, w którym uczestniczy jednocześnie cały dział, znacznie dezorganizuje i utrudnia pracę, a często również powoduje straty. Szkolenia internetowe rozwiązują ten problem - pracownicy mogą w nich uczestniczyć o dowolnych, dogodnych dla nich i biznesu porach. Nie muszą też szkolić się wszyscy naraz.

• Monitoring wyników nauczania. Przełożeni mogą łatwo monitorować postępy w nauce swoich pracowników. Dzięki testom weryfikującym możliwe jest sprawdzenie stopnia przyswojonej wiedzy.

• Dowolna liczba osób szkolonych. Nie ma żadnych ograniczeń liczby osób, które mogą korzystać ze szkoleń przez Internet.

• Stałe doskonalenie programu szkoleniowego. Każdy program szkoleniowy może być modyfikowany odpowiednio do rozwoju potrzeb firmy i wymagań rynkowych. Szkolenia są coraz lepsze i bardziej efektywne, gdyż uwzględnia się sugestie i uwagi uczestników poprzednich szkoleń.

• Nieograniczony dostęp do wiedzy. Pracownik zawsze w dogodnym dla siebie czasie może powrócić do informacji zawartych w szkoleniach internetowych, m.in. w przypadku nowych produktów czy usług może zweryfikować posiadane wiadomości.

• Wygoda. Pracownik szkolony w trybie tradycyjnym musi być oddelegowany na kurs na dzień, tydzień lub dłużej. Uczestniczący w kursie elearningowym może logować się w każdej chwili w domu lub pracy, nie zakłócając swojego harmonogramu zajęć i maksymalnie wykorzystując czas.

6. E-PRACA

• E-biznes to działalność gospodarcza oparta na szeroko rozumianych rozwiązaniach teleinformatycznych, w szczególności aplikacjach internetowych

• E-praca (praca zdalna, telepraca) - to forma świadczenia pracy, która odbywa się poza tradycyjnym miejscem pracy przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych. Praca zdalna świadczona jest przez telepracowników.

Rodzaje e-pracy

• telepraca w domu: pracownik lub zleceniobiorca wykonuje swoją pracę w domu lub w mieszkaniu, wyposażonym w odpowiednie środki łączności

• telepraca przemienna: część pracy wykonywana jest w domu, a część w siedzibie firmy; możliwe jest szerokie spektrum od pojedynczych dni przepracowanych w domu do okazjonalnych spotkań w siedzibie firmy

• telepraca mobilna: pracownik nie ma głównego miejsca pracy, a swoje zadania wykonuje w podróży lub u odbiorców czy klientów

• centra telepracy: pracownik świadczy pracę w ośrodkach wyposażonych w niezbędny sprzęt komputerowy oraz łącza elektroniczne umożliwiające pracę z dala od siedziby firmy

• telepraca zamorska: praca jest rozrzucona po różnych krajach i kontynentach, co umożliwia np. 24-godzinną pracę nad projektem.

Telepracownik

pracownik, który wykonuje pracę regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej i przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, np.

• Administratorzy sieci

• Tłumacze

• Księgowi

• Dziennikarze

• Pracownicy naukowi

• Przedstawiciele handlowi

Zalety i wady e-pracy dla pracodawcy

Zalety

• wzrost wydajności telepracowników

• opłata za efekty pracy, a nie za czas poświęcony na wykonanie zadania

• zatrudnienie osób o wysokich kwalifikacjach

• optymalizacja stanu zatrudnienia

• zmniejszenie powierzchni biurowej

• małe i średnie przedsiębiorstwa mogą łatwiej rywalizować z dużymi firmami

Wady

• koszty początkowe wdrożenia systemu na odległość

• brak integracji w zespole

• zjawisko izolacji i brak synergii pracownika z pracodawcą

Zalety i wady e-pracy dla pracownika

Zalety

• nie musi poświęcać czasu i ponosić kosztów dojazdu do pracy

• mogą być zatrudniane osoby niepełnosprawne lub takie, które nie są w stanie wykonywać pracy poza miejscem zamieszkania

• następuje elastyczność nie tylko miejsca, ale i czasu pracy

• przestaje być istotny wiek pracownika

• możliwość wykonywania pracy w dużej odległości od siedziby firmy

Wady

• brak bezpośredniego nadzoru nad wykonywaną pracą i konieczność samodyscypliny

• ograniczony jest edukacyjny wpływ kierownika

• groźba „ pracoholizmu”

• problemy z oddzieleniem pracy od życia prywatnego

Warunkiem sprzyjającym rozwojowi telepracy w przedsiębiorstwach jest przekazywanie produktów klientom poprzez Internet oraz korzystanie z outsourcingu. W dwóch piątych przedsiębiorstw produkty przekazywane są klientom poprzez e-mail, a w jednej czwartej przypadków stosowany jest outsourcing. W co ósmym przedsiębiorstwie stosowane są jednocześnie obydwa rozwiązania.

Przyczyną wprowadzenia telepracy w większości przedsiębiorstw była chęć:

• wykorzystania efektywnych metod pracy

• wprowadzenia tej formy organizacji pracy przez samych pracowników

• ograniczenia wydatków w firmie

• pomocy pracownikom w trudnej sytuacji w tym osobom niepełnosprawnym

E-rekrutacja

• Dostępność Internetu wpływa na większe zainteresowanie e-usługami w zakresie rekrutacji już nie tylko wśród specjalistów oraz wysoko wykwalifikowanych kadr, ale również:

• osób określanych do tej pory mianem wykluczonych elektronicznie,

• osób zamieszkałych na terenach wiejskich

• po 45 roku życia

• oraz osób o niskim podstawowym lub zasadniczym wykształceniu.

7. KULTURA MASOWA W DOBIE SPOŁECZEŃSTWA

INFORMACYJNEGO

Kultura masowa to termin określający zjawisko przekazywania wielkim masom odbiorców identycznych lub standardowych treści, najczęściej rozrywkowych oraz jednolite formy zabawowe dużych mas ludzkich. Można postawić tezę, że dzisiejsza postać kultury, to wytwór i cecha zindustrializowanego społeczeństwa. Ma ona postać produktu przygotowywanego wyłącznie w postaci, którą będzie można sprzedać. Dzięki wysokorozwiniętym środkom masowej komunikacji tworzy ona świat iluzji oddziałując na świadomość ludzi.

W tak pojmowanej kulturze można dokonać podziału kultury uwzględniając kryterium estetyczne:

- kicz - nośnik wartości pochodzących z reprodukcji, uproszczenia, wulgaryzacji;

- kultura wysoko-profesjonalna - dzieła o dużej wartości, stworzone dzięki talentowi twórcy, ale niewykraczające poza konwencję.

Elementem kultury masowej są środki masowego przekazu-środki społecznego komunikowania o szerokim zasięgu, takie jak:

• telewizja

Najbardziej aktywnym medium masowym jest oczywiście telewizja.

Tu można podejmować problemy o globalnym znaczeniu edukacyjnym, kształtować postawy społecznie pożądane, przekazywać pozytywne przeżycia.

Telewizja jednakże to kreacja konsumenckiego stylu życia poprzez nachalne i upraszczające postrzeganie świata reklamy emocjonalnej. Telewizja to także masowa produkcja filmowa adresowana do prymitywnych ludzkich emocji.

• Telewizja cyfrowa

Metoda transmisji sygnału telewizyjnego w postaci sygnału cyfrowego do odbiorników indywidualnych, np. odbiorników satelitarnych. Dzięki cyfrowej kompresji obrazu i dźwięku umożliwia przesłanie od 4- do 16-krotnie więcej programów telewizyjnych, niż w przypadku telewizji analogowej przy wykorzystaniu podobnego pasma.

• Telewizja interaktywna

Telewizja interaktywna to wzbogacenie oferty telewizyjnej o funkcje interaktywne przez publikowanie biblioteki multimediów na platformie internetowej, na której odbiorca wybiera, co chce obejrzeć, np. iTVP.

• Internet

Internet, jako niekontrolowana ani przez nikogo nie sterowana pajęczyna połączeń komputerowych, stał się nieodłącznym elementem życia i aktywności człowieka we wszystkich sferach działalności. Nie bez powodu o społeczeństwach informacyjnych często się mówi, iż są społeczeństwami sieci. Możliwość nieograniczonej elektronicznej komunikacji generuje jednak także i groźne zjawiska patologiczne, dewiacyjne, przestępstwa przeciwko mieniu i zdrowiu człowieka. Jednostka w społeczeństwie informacyjnym jest zagrożona przestępstwami nowego typu, które niestety na trwałe wpisują się również w ludzką kulturę.

• Prasa

E-book (e-książka) - treść zapisana w formie elektronicznej, przeznaczona do odczytania za pomocą odpowiedniego oprogramowania zainstalowanego w urządzeniu komputerowym (np. komputer osobisty, czytnik książek elektronicznych, telefon komórkowy czy palmtop).

Publikacja elektroniczna jest niekiedy ujmowana szerzej, gdyż obejmuje materiały elektroniczne niebędące książkami, jak choćby systemy pomocy. Trudno przeprowadzić precyzyjną klasyfikację i w gruncie rzeczy można przyjmować rozmaite zakresy definicji publikacji i książek elektronicznych. Można jednak przyjąć, że ta ostatnia jest przeniesieniem klasycznej książki czy czasopisma do świata urządzeń komputerowych, co wyraża się choćby w nazwie.

Wskutek zacierania się granic między zakresami mediów, tradycyjna książka jest wydawana na papierze, ale niekiedy towarzyszą jej materiały audiowizualne, zawarte na płytach czy kasetach, zaś książka elektroniczna z natury łączy tekst z multimediami, co zawdzięczać można jednolitości elektronicznego medium.

• radio

Radio jest nazywane często "medium częstotliwości". Jego podstawową rolę, można nazwać kulturotwórczą. Audycje, które pojawiają się w radio są adresowane do szerokiego kręgu odbiorców. Ich odbiór umożliwiają różnego rodzaju odbiorniki radiowe. Techniczna strona takiego przekazu leży już w gestii radiofonii. Radio w pewien sposób góruje nad np. prasą. Informacje przekazywane przez radio szybciej docierają do odbiorcy. Ich odbiór jest stosunkowo tani, informacje mogą się pojawiać w różnych obcych językach, bez trudu można przekazywać wiadomości na bardzo duże odległości (granice państwa nie stanowią tu przeszkód). Radio należy do narzędzi odpowiedzialnych za kształtowanie opinii publicznej oraz postaw. Ma wpływ na szerzenie propagandy międzynarodowej. Kolejnym zadaniem jest wpływanie na rozwój poziomu kulturalnego słuchaczy, także przekazywanie przeżyć artystycznych oraz różnego rodzaju rozrywki (np. poprzez obecność programów muzycznych czy literackich), jak również przekazywanie postanowień dotyczących oświaty (np. programy nauczania dla poszczególnych etapów kształcenia).

Wady i zalety publikacji w formie elektronicznej

Zalety:

• Aktualność zawartych w nich publikacji (e-gazety)

• Niższy koszt ich pozyskiwania w porównaniu z ich papierowymi odpowiednikami

• Wygodne systemy wyszukiwawcze i nawigacyjne

• Możliwość połączenia w jednej publikacji różnych typów mediów

• Łatwość przechowywania

• Ułatwienia w dostępie dla osób niepełnosprawnych

• Ochrona środowiska naturalnego

Wady:

• Dość kosztowny sprzęt umożliwiający korzystanie z publikacji w tym formacie

• Ciągle dość mała oferta

• Dyskomfort czytania, szybsze zmęczenie czytającego i wolniejsze czytanie

• Problem ze skutecznym zabezpieczaniem praw autorskich

8. DOSTĘP DO INTERNETU I E-TELEFONIA, USŁUGI

KONWERGENTNE

Technologie dostępu do sieci

Przewodowa i bezprzewodowa

1. Technologia xDSL

zbiorowy termin wszystkich technologii cyfrowych linii abonenckich, używających wielu schematów modulacji w transmisji danych przez symetryczne lub asymetryczne linie miedziane.

Łącza oparte na skrętce miedzianej są najpopularniejszą formą uzyskania dostępu do Internetu szerokopasmowego w Polsce.

2. Technologia DOCSIS/EURODOCSIS

technologia wykorzystywana przez operatorów telewizji kablowych (TVK) do transmisji danych wykorzystująca hybrydową sieć światłowodową i różnego rodzaju koncentryczne kable sygnałowe. Sieć zbudowana w systemie HFC składa się zasadniczo z dwóch części: magistrali stanowiącej szkielet oraz sieci budynkowej.

Szerokopasmowy dostęp do Internetu realizowany za pośrednictwem sieci telewizji kablowych jest drugim, co do popularności technologii dostępowej, sposobem na świadczenie stacjonarnych usług szerokopasmowych konsumentom na terenie Polski.

3. Technologia FTTx

technologia ta wykorzystywana jest głównie w celu świadczenia usług szybkiej, symetrycznej transmisji danych. Litera „x” w skrócie FTTx oznacza miejsce, do którego został doprowadzony kabel światłowodowy. Na przykład do skrzynki ulicznej (FTTC - Fiber to the Cabinet), albo do domu (FTTH - Fiber to the Home) czy budynku (Fiber to the Building). Technologia ta pozwala na uzyskanie bardzo dużych przepływności od 10 Mbit/s do nawet 100 Mbit/s do użytkownika końcowego.

4. Dostęp LAN Ethernet

standard szybkiej sieci lokalnej oparty na modyfikacji dotychczas funkcjonującego standardu Ethernet o prędkości przesyłu danych do 10 Mb/s.

5. Dostęp bezprzewodowy WLAN Ethernet

bezprzewodowa sieć lokalna, w której połączenia między urządzeniami sieciowymi zrealizowano bez użycia przewodów. Sieci tego typu wykonywane są najczęściej z wykorzystaniem mikrofal jako medium przenoszącego sygnały ale również z użyciem podczerwieni.

6. Dostęp bezprzewodowy FWA

dwukierunkowy kanał transmisji danych przy wykorzystaniu dostępu radiowego. Technologia ta opiera się na wykorzystaniu stacji bazowych i stacji terminalnych zainstalowanych w lokalizacjach abonentów. Z uwagi na częstotliwości używanych kanałów radiowych technologia ta wymaga niejednokrotnie „line-of-sight” (tzw. „widzenia się”) pomiędzy stacją bazową i terminalną. Stały dostęp radiowy jest obecnie wykorzystywany w większych aglomeracjach miejskich.

7. Mobilny dostęp do internetu 3G

UMTS - najpopularniejszy obecnie standard telefonii komórkowej trzeciej generacji. Sieci budowane na bazie tego standardu oferują swoim użytkownikom możliwość wykonywania połączeń głosowych, wideorozmów, wysyłania wiadomości tekstowych oraz przesyłania danych.

HSDPA - funkcjonalność sieci komórkowych zbudowanych w standardzie UMTS umożliwiająca przesyłanie danych z sieci w stronę terminala z przepływnością do 7,2 Mbit/s

E-telefonia

w dzisiejszych czasach powstała dzięki nternetowi. Bez tej niezbędnej technologii nie moglibyśmy wykonywać połączeń głosowych miedzy dwoma komputerami. Technologia VoIP umożliwia ją w 100%. Przybliżmy o niej najważniejsze informacje:

Technologia VoIP

jest alternatywą we współczesnej komunikacji. Pozwala na przeprowadzanie rozmów za pośrednictwem Internetu. Sygnał mowy jest poddany kompresji a następnie dzielony na pakiety i przesyłany za pomocą sieci. W węźle odbiorczym taki proces zostaje odtworzony w odwrotnej kolejności, czego efektem jest otrzymanie normalnego sygnału mowy. Usługa taka pozwala na olbrzymie obniżenie kosztów rozmów w porównaniu z tradycyjną telefonią stacjonarną.

Największym problemem, z jakim boryka się telefonia VoIP, jest jakość połączenia. Obecna struktura Internetu uniemożliwia często zapewnienie minimalnego stałego przesyłu danych (QoS), wymaganego dla idealnej jakości rozmowy. W razie zbyt wolnego połączenia pojawiają się zniekształcenia, dźwięk staje się mechaniczny, a słowa urywane (Jitter, Lag). Dodatkowym utrudnieniem są większe opóźnienia, które w skrajnych sytuacjach uniemożliwiają płynną konwersację. W większości przypadków udaje się jednak obejść ten problem poprzez użycie zaawansowanych

metod kompresji dźwięku.

Kolejnym utrudnieniem jest brak w większości przypadków możliwości dzwonienia pod numery alarmowe. Związane jest to z trudnością lokalizacji rozmówcy i tym samym odpowiedniego przekierowania jego zgłoszenia do najbliższej jednostki alarmowej.

Zalety w porównaniu z telefonią tradycyjną:

• niezależność od operatorów/monopolistów państwowych (swoboda wyboru a potencjalnie także większa prywatność)

• często zerowy koszt połączeń VoIP

• niższy koszt połączeń z telefonią stacjonarną (zwykle dopiero przy połączeniach zagranicznych)

• pełna mobilność użytkownika (problem roamingu ma ograniczone znaczenie)

• niski koszt infrastruktury (w porównaniu z tradycyjnymi liniami telefonicznymi)

• integracja z przyszłościowymi usługami takimi jak przesyłanie danych czy obrazu

Wady w porównaniu z telefonią tradycyjną:

• większa zawodność usług

• konieczność posiadania dodatkowego (dzisiaj) sprzętu lub oprogramowania i łącza internetowego

• przy realizacji sprzętowej większe koszty zakupu (np. aparatów) dla użytkownika końcowego

Z VoIP korzystać można do połączeń z:

• innymi użytkownikami VoIP

• użytkownikami telefonii stacjonarnej

• użytkownikami telefonii komórkowej

Osiągnąć to można:

• wykorzystując komputer przyłączony do internetu z odpowiednim oprogramowaniem komunikacyjnym

• używając telefonu VoIP skonfigurowanych do użycia dla jednego lub wielu operatorów VoIP

• korzystając z tzw. kart zdrapek pre-paid do wykonywania rozmów międzynarodowych

Konwergencja usług

Efektem dynamicznego rozwoju nowoczesnych technologii oraz postępującej cyfryzacji gospodarek jest występowanie zjawiska konwergencji, tj. wzajemnego przenikania się sektorów technologii informacyjnych, telekomunikacji i mediów. W nauce funkcjonuje wiele definicji terminu konwergencja. Wśród najważniejszych form konwergencji wymienia się konwergencję:

• funkcjonalną,

• techniczną,

• ekonomiczną,

• regulacyjną,

• Polityczną

• geograficzną.

Konwergencja w dziedzinie elektronicznej

oznacza sieć do przekazów multimedialnych, transmitującą jednocześnie głos, dane i obraz ruchomy w czasie rzeczywistym przez pojedynczą, choć niekoniecznie jednorodną, sieć telekomunikacyjną.

Jedna z nowych definicji określa konwergencję jako zespolenie wszystkich funkcji kanałów do transmisji głosu, obrazu, danych oraz aplikacji w jedną szerokopasmową strukturę opartą na protokole internetowym IP10.

9. E-SZKOŁA

Społeczeństwo informacyjne

społeczeństwo, w którym towarem staje się informacja traktowana jako szczególne dobro niematerialne, równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Przewiduje się rozwój usług związanych z 3P (przechowywanie, przesyłanie, przetwarzanie informacji).

Rozwój społeczeństwa informacyjnego obejmuje

• pełną liberalizację rynku

• rozległą infrastrukturę telekomunikacyjną

• spójne i przejrzyste prawodawstwo

• nakłady finansowe na badania i rozwój

• nieskrępowany dostęp do sieci wszystkich operatorów

• szeroki i tani dostęp do Internetu

• publiczny dostęp do informacji

• umiejętność wymiany danych bez względu na odległość

• wysoki odsetek zatrudnienia w usługach

Pilotażowy w skali kraju projekt "e-Szkoła" jest rzeczywistą realizacją idei społeczeństwa informacyjnego w edukacji. Społeczeństwa, w którym komputery i Internet wykorzystywane są do celowego, aktywnego i planowego podnoszenia poziomu wiedzy. W ramach projektu tworzony jest system wirtualnych szkół, w których uczą się prawdziwi uczniowie i uczą prawdziwi nauczyciele. Każdy uczeń, każda klasa i każda szkoła posiada własną wirtualną przestrzeń jednoznacznie identyfikowalną. Projekt pozwala szkołom, nauczycielom i uczniom uczyć się od siebie, a więc dzielić swoim bogactwem zarówno intelektualnym jak i organizacyjnym. e-Szkoła pozwoli na nawiązanie większej więzi pomiędzy szkołą, nauczyciele, uczniem i rodzicami. Stwarza realną szansę na wykorzystanie narzędzi ICT nie tylko w toku edukacyjnym, ale również do powiadamiania rodziców o postępach ucznia jak i imprezach szkolnych.

Główne cele projektu

• zaoferowanie nauczycielom dostępu do materiałów dydaktycznych w formie elektronicznej,

• generator testów z możliwością przygotowania wersji elektronicznej oraz papierowej,

• możliwość przeprowadzania klasówek oraz testów z automatycznym generowaniem zestawień wyników,

• dziennik zajęć w formie elektronicznej dla nauczyciela oraz ucznia,

• tematyczne forum dyskusyjne dla uczniów oraz nauczycieli, system powiadamiania rodziców o wynikach dzieci (uczniów) poprzez Internet

Funkcjonalność

• System e-Szkoła został podzielony na 5 stref tematycznych:

• Strefa Szkoła

• Strefa Uczeń

• Strefa Opiekun

• Strefa Nauczyciel

• Strefa Sekretariat

10. TECHNOLOGIE INFORMACYJNE W OCHRONIE ZDROWIA

WSPOMAGANIE ZARZĄDZANIA W SŁUŻBIE ZDROWIA

• Pierwszym priorytetem jest stworzenie wspólnej europejskiej przestrzeni informacyjnych promujący otwarty i konkurencyjny rynek

• Drugim jest stymulowanie innowacji oraz inwestycji w badaniach z zakresu ICT

• Ostatni priorytet oparty jest na wiedzy uwypuklający inwestycje związane z elektronicznym wymiarem opieki zdrowotnej e-zdrowie

Korzyści usług e-zdrowia

W skład szeroko pojmowanego e-zdrowia wchodzą:

• witryny internetowe dotyczące zdrowia

• elektroniczne bazy danych pacjentów

• system elektronicznej rezerwacji procedur

• wirtualne przekazywanie medycznego raportu o stanie zdrowia pacjenta

• usługi telemedyczne

• portale zdrowotne i inne narzędzia oparte na ICT.

Nowoczesne zarządzanie ochroną zdrowia oznacza, że sektor ten musi być przekształcony w taki sposób, aby spełniał podstawowe kryteria racjonalnego działania, czyli był efektywny oraz oferował pożądaną jakość i poziom dostępności usług zdrowotnych. Ten proces byłby niemożliwy bez wykorzystania odpowiednich narzędzi informacyjnych pozwalających na efektywne gromadzenie i dystrybuowanie danych za pomocą najnowszych technik komunikacji.

INFORMACJA MEDYCZNA JAKO NARZĘDZIE W RATOWANIU ŻYCIA I ZDROWIA

• System START

W 1999 roku w Śląskiej Kasie Chorych (obecnie: Śląski Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia) rozpoczęto proces wdrażania systemu elektronicznego START. System ten został opracowany jako elektroniczna wersja rejestru usług medycznych. Podstawowym zadaniem systemu START jest elektroniczne rejestrowanie i rozliczanie usług świadczonych w zakresie lecznictwa stacjonarnego, ambulatoryjnego oraz leków refundowanych. Dokumentem identyfikującym pacjenta w systemie jest karta elektroniczna (karta chipowa) służąca do jednoznacznego potwierdzania prawa do otrzymania świadczeń medycznych już na etapie rejestracji usługi u świadczeniodawcy. Karta chipowa stanowi jednocześnie źródło informacji o ubezpieczonym. Wykorzystywana jest również w procesie generowania dokumentów potwierdzających wykonanie usługi medycznej.

System Obsługi Informacji Medycznej

Proponowany System Obsługi Informacji Medycznej (SOIM) opiera się na dostępnych obecnie technologiach i urządzeniach. Podstawowe role przewidziane w Systemie odgrywają: pacjent, lekarz, farmaceuta, administrator Systemu oraz pracownik służby zdrowia, który - z uwagi na swój zakres obowiązków - korzysta z niego.

Bezpieczeństwo

Informacje przechowywane w pamięci urządzenia magazynującego dane, jak również czasowo przechowywane na dysku twardym komputera lekarza (farmaceuty) zapisywane są w formacie XML i dodatkowo szyfrowane, co zapewnia ich bezpieczeństwo. Format XML pozwala natomiast na ograniczenie pamięci potrzebnej do przechowywania informacji (pliki tekstowe są plikami najbardziej ekonomicznymi - zajmują najmniej miejsca ze wszystkich typów plików, zachowując jednocześnie łatwość ich edycji), łatwość importu i eksportu informacji do i z baz danych (większość liczących się systemów zarządzających bazami danych posiada zaimplementowany moduł importu/eksportu plików XML), jak również pozwala na szybsze przesyłanie informacji w sieci 96 Wspomaganie zarządzania w służbie zdrowia pomiędzy komputerem lekarza (farmaceuty) a serwerem przechowującym informacje medyczne z danego okręgu.

Komputerowe wspomaganie terapii

Rozwój telemedycyny wiąże się z rozszerzaniem jej aplikacji na specjalności, w których dotychczas nie były stosowane. Jednym z nowych działów telemedycyny staje się telerehabilitacja, która polega na świadczeniu usługi rehabilitacyjnej na odległość za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej lub Internetu. Jej usługi obejmują ocenę kliniczną, zdalnie nadzorowaną terapię lub teleedukację w rehabilitacji. W przeprowadzonych badaniach pilotażowych wykorzystano dostępne, dedykowane rozwiązania do telerehabilitacji. Przedstawiono możliwości telerehabilitacji ruchowej i telenadzoru w fizykoterapii z wykorzystaniem urządzeń do terapii domowej. Telerehabilitacja może zapewnić terapię pacjentom, którzy nie mają możliwości dojechać do zakładu rehabilitacji z różnych powodów. W większości wykorzystuje się profesjonalne systemy wideokonferencyjne, internetowe, telefonii stacjonarnej, przez łącza ISDN, a ostatnio także przez usługi sieci mobilnych 3G.

11. E-PŁATNOŚCI, E-PODPIS, CERTYFIKACJE, MECHANIZMY UWIERZYTELNIANIA

e-płatności

min. dokonanie wpłaty za zamówiony towar przy pomocy karty kredytowej lub przelewem elektronicznym.

Wymiana informacji pomiędzy sklepem/serwisem oraz bramkami jest szyfrowana w oparciu o technologie SSL. Dodatkowo istnieje możliwość szyfrowania informacji wymienianych między platformą/sklepem a klientem (SSL).

Elektroniczny instrument płatniczy

to każdy instrument płatniczy, w tym z dostępem do środków pieniężnych na odległość, umożliwiający posiadaczowi dokonywanie operacji przy użyciu elektronicznych nośników informacji lub elektroniczną identyfikację posiadacza niezbędną do dokonania operacji, w szczególności kartę płatniczą lub instrument pieniądza elektronicznego.

Podpis elektroniczny

to dane w postaci elektronicznej zabezpieczające dokument przed nieuprawnioną modyfikacją oraz pozwalające na jednoznaczną identyfikację osoby poświadczającej dany dokument.

Podpis elektroniczny realizuje następujące funkcje:

• niezaprzeczalność - niemożność zaprzeczenia autorstwu wiadomości (autor nie może zaprzeczyć, że to on stworzył dokument),

• integralność (spójność) - możliwość stwierdzenia, że wiadomość nie została zmieniona po jej podpisaniu przez autora.

• unikalność - każdy dokument elektroniczny posiada unikalny podpis elektroniczny ściśle związany z danym dokumentem

Podpisy cyfrowe korzystają z kryptografii asymetrycznej - tworzona jest para kluczy, klucz prywatny i klucz publiczny - klucz prywatny służy do podpisywania i deszyfrowania wiadomości, klucz publiczny natomiast do weryfikacji podpisu i szyfrowania.

Certyfikat:

• Informacja identyfikująca certyfikowaną osobę: imię, nazwisko, adres, data urodzenia itp.

• Publiczny klucz certyfikowanej osoby

• Numer certyfikatu

• Okres ważności certyfikatu

• Informacje o wystawcy certyfikatu

• Cyfrowy podpis organizacji certyfikującej /certyfikat jest zaszyfrowany prywatnym kluczem organizacji certyfikującej/

Wyposażenie użytkownika bezpiecznego podpisu

Aby składać bezpieczne podpisy elektroniczne należy posiadać:

• kwalifikowany certyfikat klucza publicznego,

• kartę kryptograficzną,

• czytnik kart kryptograficznych,

• oprogramowanie.

Aby weryfikować bezpieczne podpisy elektroniczne wystarczy samo oprogramowanie.

Certyfikat klucza publicznego

• Certyfikat to dane podpisane cyfrowo przez stronę, której ufamy (Certificate Authority). Certyfikat zawiera:

• dane subskrybenta,

• klucz publiczny subskrybenta,

• dane wystawcy certyfikatu,

• podpis cyfrowy wystawcy certyfikatu.

• Zadaniem certyfikatu jest potwierdzenie tożsamości właściciela klucza publicznego.

Karta kryptograficzna

Karta posiada certyfikat bezpieczeństwa: ITSEC E3 high, jako jeden spośród trzech dopuszczonych przez ustawę o podpisie elektronicznym.

Czytnik kart

• Czytnik pośredniczy w przekazywaniu danych pomiędzy kartą, a oprogramowaniem.

• Czytniki mogą być podłączane do komputera na różne sposoby:

• przez port USB,

• przez port szeregowy,

• przez gniazdo PCMCIA

Kryptografia z kluczem publicznym

• Para kluczy:

• tajny, czyli prywatny

• jawny, czyli publiczny

• Przesyłanie zaszyfrowanej wiadomości:

• nadawca szyfruje wiadomość kluczem publicznym odbiorcy

• odbiorca odszyfrowuje wiadomość za pomocą swojego klucza prywatnego.

Identyfikacja:

• proces weryfikacji, że nadawca wiadomości jest tym, za kogo się podaje

• środki identyfikacji: hasło, PIN, cyfrowy certyfikat

• transmisja od klienta do serwera haseł lub PIN-ów przetworzonych w celu uniknięcia ich składowania w serwerze, a zatem uniemożliwienie ich kradzieży,

Szyfrowanie

1. utajnienie (informacji biznesowych)

2. autentykacja (utożsamianie)

3. identyfikacja - zapewnienie możliwości stwierdzenia, że ktoś jest tą osobą za którą się podaje

4. niewypieralność - z określonych zobowiązań, które zawiązujemy

5. prywatność - nie chcemy by informacja gromadzona i dostępna.

Rodzaje szyfrowania

• kryptografia z kluczem tajnym, czyli kryptografia z kluczem symetrycznym

• klucz zaszyfrowujący i odszyfrowujący jest taki sam

• kryptografia z kluczem publicznym, czyli kryptografia z kluczem niesymetrycznym (parą kluczy: prywatny - publiczny)

• klucz zaszyfrowujący jest różny od klucza odszyfrowującego.

Mechanizmy uwierzytelnienia

Przez uwierzytelnianie (również: autentyfikację) rozumiemy identyfikację oraz sprawdzenie tożsamości użytkownika. Mechanizmy uwierzytelniania zapewniają dostęp do konta tylko uprawnionym użytkownikom oraz zabezpieczają przed podszywaniem się innych pod niego.

Proste uwierzytelnianie

• Najprostsze uwierzytelnianie to identyfikator i hasło, które jest najbardziej tradycyjną metodą stosowaną w systemach komputerowych od dawna. Metoda opiera się na tajności hasła, które jest ZNANE tylko jednemu użytkownikowi. W systemie komputerowym hasło jest zapisane w postaci zaszyfrowanej.
  Podstawową wadą hasła jest możliwość jego przejęcia bez wiedzy użytkownika. Hasła mogą zostać wykradnięte na wiele sposobów:

• podejrzenie użytkownika w trakcie wprowadzania hasła,

• podsłuchiwanie niezaszyfrowanej transmisji hasła,

• koń trojański zainstalowany na komputerze użytkownika,

• rozszyfrowanie hasła.

Silne uwierzytelnianie

Silne metody uwierzytelniania opierają się na czymś co użytkownik POSIADA. W tej kategorii mieszczą się specjalne urządzenia elektroniczne (tokeny, karty elektroniczne) jak również mechanizmy cyfrowe (certyfikaty cyfrowe, klucze kryptograficzne). Banki w placówkach do uwierzytelniania klienta często stosują również karty magnetyczne (w tym karty płatnicze). Zwykle silne uwierzytelnianie łączy się z hasłem, dzięki czemu otrzymuje się bardzo niezawodny system. Urządzenie chronione hasłem po wykradnięciu jest dla złodzieja bezużyteczne. Zawsze również sam system (logowanie) powinien być chroniony dodatkowym hasłem - niezależnym od urządzenia.

Zalety

• Obniżenie kosztów funkcjonowania firm i instytucji

• Zmniejszenie czaso- i pracochłonności

• Usprawnienie procesów związanych z obiegiem dokumentów

Wady

• Konieczność stosowania sprzętu i infrastruktury informatycznej (komputer, dostęp do Internetu)

• Brak bezpośredniego powiązania z cechami osobowymi osoby podpisującej.

12. PRZESTĘPSTWA INTERNETOWE

Ogólna klasyfikacja rodzaju ataków, które mogą być stosowane przez Cyberprzestępców:

• Hacking komputerowy - art. 267 § 1 kk. Nieuprawnione wejście do systemu komputerowego przez naruszenie zastosowanych zabezpieczeń i manipulowanie w bazie danych jest także określane jako włamanie do komputera oraz kradzież danych.

• Podsłuch komputerowy (nieuprawnione przechwycenie informacji) - art. 267 § 2 kk .Zdobycze współczesnej techniki umożliwiają przechwytywanie wszelkich informacji, w tym także stwarzanie poważnych zagrożeń dla systemów informatycznych. Możliwy jest nawet zdalny podsłuch i podgląd, czyli prowadzenie pełnej kontroli bez wiedzy oraz zgody właściciela systemu.

• Bezprawne niszczenie informacji - art. 268 § 2 kk. Chodzi tu o naruszenie integralności komputerowego zapisu informacji, które może nastąpić w wyniku bezprawnego niszczenia, uszkadzania, usuwania lub zmiany zapisu istotnej informacji albo udaremniania czy utrudniania osobie uprawnionej zapoznanie się z nią.

• Sabotaż komputerowy - art. 269 § 1 i 2 kk . Przestępstwo to polega na zakłócaniu lub paraliżowaniu funkcjonowania systemów informatycznych o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli.

• Nielegalne uzyskanie programu komputerowego - art. 278 § 2 kk. Karalne jest uzyskanie, a mówiąc wprost kradzież cudzego programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej

• Paserstwo programu komputerowego - art. 293 § 1 kk. Karalne jest nabycie, pomoc w zbyciu, przyjęcie lub pomoc w ukryciu pirackiej kopii programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

• Oszustwo komputerowe - art. 287 § 1 kk. Przestępstwo polega na osiągnięciu korzyści majątkowej lub wyrządzeniu innej szkody przez wpływ na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie albo przesyłanie informacji.

• Oszustwo telekomunikacyjne - art. 285 § 1 kk . Karalne jest włączenie się do urządzenia telekomunikacyjnego i uruchamianie na cudzy rachunek impulsów telefonicznych.

• Sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób albo mienia w znacznych rozmiarach - art. 165 § 1 ust. 4. Przestępstwo to polega na zakłócaniu, uniemożliwianiu lub wpływaniu w inny sposób na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie albo przesyłanie informacji.

• Szpiegostwo komputerowe albo wywiad komputerowy - art. 130 § 2 i 3 kk . Istotą przestępstwa określonego w art. 130 § 2 kk jest tzw. uprzywilejowana postać szpiegostwa, polegająca np. na włączeniu się do sieci komputerowej w celu uzyskania wiadomości o charakterze tajemnicy państwowej lub służbowej, których udzielanie obcemu wywiadowi może wyrządzić szkodę RP

• Fałszerstwo komputerowe - art. 270 § 1 kk. Przestępstwo to polega na przerabianiu lub podrabianiu dokumentów w formie zapisu elektromagnetycznego (tj. czytelnego) przez wyspecjalizowane urządzenia.

• Nielegalne kopiowanie, rozpowszechnianie lub publikowanie prawnie chronionego programu komputerowego. Program komputerowy, zgodnie z art. 1 ust. 2 p. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. nr 24, poz. 83), jest przedmiotem prawa autorskiego tak samo, jak utwory artystyczne, literackie i fonograficzne, czyli jako utwór podlega ochronie karnoprawnej.

Do najbardziej znanych wirusów komputerowych należą:

• Robaki
  Innym rodzajem wirusów są Robaki. Ich głównym zadaniem jest rozprzestrzenianie się w Internecie. Robak może zachowywać się jak wirus, koń trojański lub bakteria. Działa on w sieci jak potencjalny hacker, lecz jego atak nie musi być koordynowany przez niego. Wyszukuje on słabe strony w poczcie elektronicznej, stronach internetowych, czy popularnych chatach i infekuje się na kolejnych komputerach.
  Bakteria jest programem, którego zadaniem jest rozmnażanie się na zaatakowanym komputerze. Typowa bakteria na początku dzieli się na dwie kopie, instalując się w środowisku zasobów danych. Następnie ulega kolejnemu rozmnażaniu, przez co zajmuję pamięć w komputerze i uniemożliwia jego pracę.

• Bomba Logiczna

to rodzaj wirusa komputerowego , który po zainstalowaniu się na danym komputerze, może przez dłuższy czas pozostawać nieaktywny. Aktywuje go obecność określonych plików, określona data lub uruchamiana przez użytkownika określona aplikacja.

• Koń trojański

częściej nazywany „trojan” lub „ trojan horse” jest jednym z najgroźniejszych programów używanych przez cyberprzestepców. Po zainfekowaniu systemu dokonuję on nieprzewidywalnych działań na komputerze. Może on usunąć określone pliki lub wszystkie dane z twardego dysku komputera. Jest wstanie sam zainicjować procedurę formatowania lub przesłać dane do swojego twórcy. Trojona można dołączyć do każdego oprogramowania. Najprostszym sposobem jego rozpowszechniania jest poczta elektroniczna, lecz często uruchamia się przez wejście na zainfekowaną stronę Internetową. Konie trojańskie służą także do wyłapywania haseł. Sytuacja taka następuje w przypadku, gdy cyberprzestepca zastępuje standardowy program rejestrujący się na komputerze wersją z trojanem. Użytkownik nie zdając sobie sprawy z zagrożenia loguje się do systemu, a w między czasie jego hasło przechwytywane jest przez program z koniem trojańskim. Metoda ta jest często łączona z spoofingiem i stosowana przez cyberprzestępców do przechwytywania haseł dostępu do kont bankowych.

Wybrane problemy ujawniania i ścigania przestępstw komputerowych

Dotychczasowa praktyka śledcza oraz orzecznictwo sądowe wskazują na ograniczone możliwości ścigania sprawców omawianych przestępstw. Przyczyny takiego stanu rzeczy są bardzo zróżnicowane, a wynikają przede wszystkim z niekonwencjonalnego sposobu działania sprawców.

Charakterystyczna jest minimalna rola organów ścigania w ujawnianiu tego typu przestępstw, gdyż są one zazwyczaj ujawniane przypadkowo. Ponadto sprawca przestępstwa nie musi być obecny na miejscu przestępstwa, a zatem nie zostawia śladów (daktyloskopijnych, mechanoskopijnych, traseologicznych itp.). Natomiast ma możliwość usuwania śladów przestępnego działania w ramach procedury likwidacji dokonanego zapisu. Trudności związane ze ściganiem nawet ujawnionych już sprawców przestępstw komputerowych spowodowane są również różnorodnymi trudnościami dotyczącymi problemów natury ogólnej. Ilustracją takiego stanu rzeczy jest ciągły brak świadomości występujących zagrożeń.

UMOWY NA ODLEGŁOŚĆ

Cechę charakterystyczną umów zawieranych na odległość jest brak jednoczesnej obecności obu stron, tj. konsumenta i przedsiębiorcy, który zorganizował działalność na zasadzie zawierania umów na odległość. W takiej sytuacji konieczne jest skorzystanie przez strony ze środków porozumiewania się na odległość.

Obowiązki przedsiębiorcy

Konsument zawierający umowę na odległość powinien najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy zostać poinformowany o:

• imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) przedsiębiorcy oraz organie, który zarejestrował działalność gospodarczą przedsiębiorcy, a także numerze, pod którym przedsiębiorca został zarejestrowany,

• istotnych właściwościach świadczenia i jego przedmiotu,

• cenie lub wynagrodzeniu obejmującym wszystkie ich składniki, a w szczególności cła i podatki,

• zasadach zapłaty,

• kosztach oraz terminie i sposobie dostawy,

• prawie do odstąpienia od umowy,

• kosztach wynikających z korzystania ze środków porozumiewania się na odległość, jeżeli są one skalkulowane inaczej niż wedle normalnej taryfy,

• terminie, w jakim oferta lub informacja o cenie albo wynagrodzeniu mają charakter wiążący,

• minimalnym okresie, na jaki ma być zawarta umowa o świadczenia ciągłe lub okresowe,

• miejscu i sposobie składania reklamacji,

• prawie wypowiedzenia umowy o świadczenie ciągłe lub okresowe, jeżeli umowę zawarto na czas nie oznaczony lub na okres dłuższy niż rok.

Uprawnienia konsumenta

Konsument ma prawo do odstąpienia od zawartej umowy bez podania przyczyn w terminie 10 dni, poprzez złożenie stosownego oświadczenia na piśmie. W przypadku umów zawieranych na odległość bieg terminu liczy się od dnia wydania rzeczy, a jeśli przedmiotem umowy było świadczenie usługi - od dnia zawarcia umowy. Termin uznaje się za zachowany, jeśli przed jego upływem wysłano oświadczenie, bez znaczenia jest data w której dotarło ono do przedsiębiorcy.

Skutki odstąpienia od umowy

Skorzystanie przez konsumenta z prawa do odstąpienia od umowy powoduje następujące skutki:

• umowa jest uważana za niezawartą,

• konsument jest zwolniony ze wszystkich zobowiązań, to, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym chyba, że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu, zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni,

• jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty.

W wypadku odstąpienia od umowy przez konsumenta przedsiębiorca ma obowiązek poświadczyć na piśmie zwrot świadczenia.

Kiedy nie zastosujemy prawa do odstąpienia od umowy?

Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentowi w przypadku:

• gdy rozpoczęcie świadczenia usług nastąpiło, za zgodą konsumenta, przed upływem terminu do odstąpienia,

• nagrań audialnych i wizualnych oraz zapisanych na nośnikach programów komputerowych po usunięciu przez konsumenta ich oryginalnego opakowania,

• umów dotyczących świadczeń, za które cena lub wynagrodzenie zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym,

• świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą,

• świadczeń, które z uwagi na ich charakter nie mogą zostać zwrócone lub których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu,

• dostarczania prasy,

• usług w zakresie gier i zakładów wzajemnych.

13. WEB 2.0

Web 2.0

potoczne określenie serwisów internetowych, powstałych po 2001 roku, w których działaniu podstawową rolę odgrywa treść generowana przez użytkowników danego serwisu.

Wbrew numeracji wersji oprogramowania, Web 2.0 nie jest nową World Wide Web ani Internetem, ale innym sposobem na wykorzystanie jego dotychczasowych zasobów.

Cechy Web 2.0

• Techniczne

• wykorzystanie mechanizmu wiki, blogów

• udostępnianie interfejsów XML, które umożliwiają innym stronom i programom korzystanie z danych

Web 2.0 (przede wszystkim przez RSS i Atom)

• używanie nowych technologii, jak np. AJAX czy Ruby on Rails

• Społeczne

• generowanie treści przez użytkowników,

• użycie folksonomii

• tworzenie się wokół serwisów rozbudowanych społeczności

• wykorzystanie kolektywnej inteligencji

• wykorzystanie otwartych licencji, jak Creative Commons czy GNU GFDL

• Wygląd

• gradienty

• zaokrąglenia

• duże czcionki

• pastelowe barwy

Osiem cech Web 2.0:

1. Możliwość nawiązywania kontaktów (ang. Connectedness)

Nie ma serwisu Web 2.0 bez elementów społecznościowych. Produkt Web 2.0. musi ułatwiać ludziom nawiązywanie kontaktów.

2.Łamanie istniejących zasad (ang. Shattering the exisitng)

Serwisy klasyfikowane jako Web 2.0 powinny dawać użytkownikowi nową wartość, łamać schemat, który do tej pory królował na rynku.

3. Partycypacja (ang. Sharing)

Serwisy web 2.0 umożliwiają łatwe dzielenie się i wymienianie informacją, a także aktywne uczestnicwto. Nawet osoba która tylko konsumuje informacje, może to robić kiedy chce i jak chce, ma możliwośc komentowania i oceniania.

4. Kreatwność (ang. Creativity)

Dzięki serwisom Web 2.0 użytkownicy mają dowolność twórczą i mogą dać upust swojej kreatywności. W świecie Second Life właściwie wszystko od ubrań, poprzez przedmioty codziennego użytku czy nieruchomości jest tworzone przez użytkowników.

5. Niskie koszty (ang. Low cost)

Serwis Web 2.0 to dla funduszy VC wielokrotnie mniejsze inwestycje niż te sprzed kilku lat. Średnia kwota przeznaczana przez VC na nowy serwis internetowy wynosi 2 mln USD, kiedyś było to ok. 20 mln USD.

6. To czego chcę i kiedy chcę (ang. What I want)

Serwisy Web 2.0 dają użytkownikowi dowolność, dzięki technologiom takim jak RSS czy otwartym API, każdy może decydować jakie treści, kiedy i w jakiej konfiguracji chce konsumować.

7. Szybkość (ang. Speed)

Serwis Web 2.0 może powstać relatywnie szybko. Jeśli pomysł jest dobry należy go intensywnie realizować, by nie wyprzedziła nas konkurencja.

8. "Śmiertelność" (ang. Death)

Znikanie wielu serwisów z rynku jest nieodłącznym elementem Web 2.0. I przedsiębiorcy nie powinni się tym bardzo przejmować, a raczej uczyć na własnych błędach. Na tak konkurencyjnym rynku przetrwają tylko produkty, które cieszą się największym powodzeniem wśród użytkowników. Bardzo ważna jest współpraca z właściwym funduszem VC, który nie tylko zapewnia pomoc finansową, ale także wsparcie w postaci doradztwa i strategii.

Społeczność użytkowników

Cechą charakterystyczną jest duża interakcja pomiędzy członkami społeczności, dlatego serwisy Web 2.0 umownie nazywa się „dynamicznymi” - dla odróżnienia od „statycznych” serwisów tradycyjnych, które nie umożliwiają interakcji. Interakcja przejawia się m.in. w możliwości budowania sieci kontaktów, (czyli tworzeniu listy znajomych, z którymi możesz się komunikować bezpośrednio), zapraszania znajomych, wysyłania prywatnych wiadomości między użytkownikami, a także w sprawniejszym przepływie informacji, który odbywa się najczęściej bezpośrednio za pomocą forów i grup dyskusyjnych.

W Polsce społeczności internetowe pojawiły się w 2004 roku i od tej pory rozwijają się dynamicznie. Pierwszy portal tego typu to Grono (utrzymywanie kontaktów z przyjaciółmi).

14. E-TURYSTYKA

E-turystyka

opiera swój szkielet na stronach i portalach internetowych zainicjowanych przez rząd, jak i prywatne organizacje i przedsiębiorstwa. Oferuje szeroki wachlarz produktów i usług turystycznych, takich jak linie lotnicze, hotele, restauracje, Kempingi, wycieczki, ośrodki działalności, koncerty, festyny i wiele więcej. Promujące konkretny kraj czy też region.

Pomaga zaplanować wycieczkę, pozwala dokonać rezerwacji linii lotniczych, rejsów, hoteli, ośrodków wypoczynkowych, moteli, jak również wynajmu samochodów.

Z łatwością pozwala klientowi w szybki sposób zrealizować płatność za wybraną przez nas usługę za pomocą elektronicznego przelewu pieniędzy. Dzięki zamieszczonej wyszukiwarce wbudowanej w witrynę internetową bez problemu znajdziemy interesujące nas oferty w konkurencyjnych cenach, które bardzo szybko możemy porównać

To również zbiór map z całego świata, do których każdy użytkownik Internetu ma wgląd, systemy GPS, czy lokalizatory Internetowe

Mapy internetowe

• Na co dzień bardzo praktycznym narzędziem dla prawdziwego turysty może być oprogramowanie przygotowane przez Google jak również przenośne urządzenia GPS, które swoją popularność zyskują sobie także na rynku telefonów komórkowych.

• Najstarsze programy tego typu powszechnie znane przez internautów są produktami firmy Google. A wyróżniamy miedzy innymi: Google Maps i Google Earth. Google Maps to z założenia baza danych map oraz zdjęć satelitarnych i lotniczych całego świata. Program ma możliwość pokazywania terenu w trzech opcjach:

• satelita - w tej wersji pokazywany jest obszar na podstawie zdjęć satelitarnych,

• mapa - obszar przedstawiany jest tak, jak na klasycznej mapie lub planie miasta, z wykazem ulic, pokazaniem parków, lasów itp.,

• teren - przedstawiane są układy ulic, a poza terenem miejskim równie" układ poziomic

• Do wielu obiektów w terenie dołączone są zdjęcia, które firma Google pozyskuje sama lub od społeczności internetowej.

Lokalizatory internetowe w Polsce

• Od niedawna w Internecie pojawił się pierwszy polski lokalizator pod nazwa Zumi.pl, który jest własnością portalu Onet. Lokalizator Zumi to połączenie mapy Polski z baza firm (jest ich ponad 1 mln), które zasilają portal opłacając reklamy. Podstawową zaletą lokalizatora Zumi jest integracja usług. Dla przykładu można dokonać rezerwacji miejsca w hotelu umieszczonym w bazie.

• Innym lokalizatorem jest serwis DoCelu, będący produktem firmy Wirtualna Polska. W projekcie uczestniczyła też firma Polskie Książki Telefoniczne. Lokalizator Zumi umożliwia pobieranie map, ale tylko do potrzeb indywidualnych i w małej rozdzielczości ( 300 na 300 pikseli)

• Dokładność polskich lokalizatorów Zumi i DoCelu nie jest najwyższej jakości. Można znaleźć wiele uchybień i niedokładności. Jednak należy się cieszyć, że takie oprogramowanie powstaje. Można je bowiem poprawiać i uaktualniać.

• Mapy internetowe umożliwiają zaplanowanie podróży, siedząc w zaciszu domowym. Mogą być również pomocne w tzw. podróżach wirtualnych, np. studentom lub uczniom opracowującym plan wycieczki lub obozu. Dla tych ostatnich posługiwanie się oprogramowaniem lokalizacyjnym jest czymś bardziej naturalnym niż przeglądanie klasycznych przewodników i analiza map.

System Informacji Geograficznej (GIS, ang. Geographic Information System)

System informacyjny służący do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania oraz wizualizacji danych geograficznych, którego jedną z funkcji jest wspomaganie procesu decyzyjnego. Każdy system GIS składa się z: bazy danych geograficznych, sprzętu komputerowego, oprogramowania oraz twórców i użytkowników GIS. W przypadku, gdy System Informacji Geograficznej gromadzi dane opracowane w formie mapy wielkoskalowej (tj. w skalach 1:5000 i większych), może być nazywany Systemem Informacji o Terenie (LIS, ang. Land Information System). Systemy GIS znajdują praktyczne zastosowanie w wielu dziedzinach. Stąd bierze się różnorodność terminów określających systemy przetwarzające informacje geograficzne, jak system informacyjny bazy danych geograficznych, system danych geograficznych, system informacji przestrzennej. Każde z tych określeń przybliża w pewien sposób funkcje realizowane przez poszczególne systemy. W praktyce najczęściej spotykane są systemy specjalizowane, ukierunkowane na wąską grupę zastosowań, jednakże istnieją również wielozadaniowe GIS ogólnego zastosowania.

Touroperator

tworzy i promuje swój własny produkt turystyczny w postaci gotowego pakietu usług.

Może to być zorganizowany pobyt turystyczny, wycieczka, pielgrzymka, wyjazd na szkolenia lub konferencje.

Touroperator kolekcjonuje usługi od różnych wytwórców w celu sprzedaży każdej z nich detalicznemu odbiorcy. Kolekcjonowanie usług wynika z kompleksowości potrzeby turystycznej.

Touroperator działa w miejscu zamieszkania klientów, w miejscu, skąd rozpoczyna się podróż turystyczna. Najwięksi Polscy Tuperatorzy to: Open Travel, Alfa Star, Pegas Touristik, Wezyr Holidays Service czy Triada BP.

Promocja turystyki w Internecie

Internet jako nowy nośnik informacji i narzędzie promocji zdobywa coraz szersze zastosowanie nie tylko w kręgach biznesowych ale również w samorządowych. Szczegółowa analiza pozwala poszczególnych cech pozwala zrozumieć istotę nowego medium, dzięki czemu Internet można wykorzystać przy projektowaniu skutecznych kampanii promujących region:

Na rynku krajowym wdrażanie strategii promocji wyznacza m. in. realizację następujących celów:

1. Poprawę ogólnego wizerunku Polski na rynkach zagranicznych

2. Zwiększenie tempa wzrostu liczby przyjazdów turystycznych do Polski do poziomu europejskiego (ok. 3-5% rocznie)

3. Przedłużanie pobytów turystów zagranicznych w Polsce

4. Zwiększenie przychodów od turystów odwiedzających Polskę

5. Zmianę struktury podróży na rzecz szybszego wzrostu liczby przyjazdów turystów niż osób odwiedzających tzw. jednodniowych

6. Wzrost uczestnictwa mieszkańców Polski w turystyce krajowej

7. Zwiększenie liczby podróży krajowych w ciągu roku

W świetle oceny bieżącej i przyszłej sytuacji na rynku turystycznym, sformułowane wyżej cele oznaczają konieczność koncentrowania działań promocyjnych wokół tworzenia przyjaznego wizerunku Polski oraz atrakcji, które możemy zobaczyć w naszej ojczyźnie, tworzeniu sieci dystrybucji o naszym kraju (realizowane głównie przez polskie ośrodki informacji turystycznej jak i witryny internetowe)

Rezerwacja Internetowa

Problematyka rozwoju usług pośrednictwa i organizacji na rynku turystycznym obejmuje również ważne zagadnienia jak podróże w Internecie. Coraz więcej użytkowników indywidualnych i firm sięga po informacje, wiedzę, zawiera transakcje kupna-sprzedaży itp. Dlatego w opinii biur turystycznych wybór ich ofert będzie w coraz większym stopniu dokonywany przy wykorzystaniu Internetu. Praktycznie tylko kilka minut wystarczy, aby klient mógł ustalić i obejrzeć miejsce, do którego chce się wybrać, w tym czasie może również ustalić, jakim środkiem lokomocji dotrze w wybrane przez siebie miejsce i jakim kosztem się to odbędzie. Potencjalnemu turyście oferuje się również możliwość rezerwacji hoteli i miejsc wypoczynkowych. W 1996 roku użytkownicy Internetu dokonali rezerwacji na łączną kwotę 267 milionów dolarów, z czego 90% tej kwoty stanowiły bilety lotnicze. Rok później liczba ta potroiła się sięgając 827 milionów dolarów.

Elektroniczny system rezerwacyjny powstał już w 1959 roku i nosił nazwę SABRE (Semi Automated Business Research Environment) przed końcem lat siedemdziesiątych do sieci zostało przyłączonych blisko tysiąc biur turystycznych. Technologia dokonywania rezerwacji rozwija się w błyskawicznym tempie. Wystarczy stwierdzić, że postęp ten będzie miał duży wpływ na przyszłe strategie dystrybucji, nie tylko w kategorii zwiększenia możliwości marketingu bezpośredniego. Na rynku usług pośrednictwa i organizacji nasila się konkurencja między agencjami wirtualnymi a biurami podróży, zwłaszcza turoperatorami. Biura podróży coraz dotkliwiej odczuwają wpływ Internetu na zawieranie transakcji kupna-sprzedaży.

W świetle nowych warunków działania biur podróży, reprezentujących określony kształt organizacyjny i poziom ekonomiczny, jedną z głównych szans na przetrwanie i rozwój są poprawa jakości usług, zróżnicowanie ofert i rozszerzenie zakresu proponowanych usług turystycznych.

15. E-DEMOKRACJA

E Demokracja: uczestnictwo obywateli w sprawach kraju i UE

• Politycy, instytucje publiczne, organizacje pozarządowe i obywatele coraz chętniej sięgają w swoich działaniach po nowe technologie. Możliwości przez niestwarzane rodzą wiele nadziei na przeciwdziałanie takim problemom współczesnej demokracji, jak brak zaufania do rządzących, nikłe zainteresowanie polityką i mała aktywność obywatelska.

• E- demokrację można zdefiniować jako zastosowanie technologii informacyjno- telekomunikacyjnych dla zwiększenia uczestnictwa obywateli w procesach demokratycznych, zarówno w ujęciu ilościowym, jak a w formie realnego wpływu wywieranego przez jednostki na funkcjonowanie instytucji publicznych.

• W publikacjach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przyjmuje się, że są trzy poziomy wykorzystania ICT w celu wzmocnienia zaangażowania obywateli w sprawy publiczne: informowanie, konsultowanie oraz aktywne uczestniczenie w kształtowaniu polityki.

• W procesie informowania obywateli na temat państwa, jego instytucji, obowiązującego prawa itp. liczy się nie tylko fakt prowadzenia strony internetowej, ale również czytelność i aktualność oraz dostęp do dokumentów. Ważne jest takie zaprojektowanie strony, żeby była dostępna dla osób niepełnosprawnych (Np. zmiana wielkości czcionki, podpisy w plikach wideo). W czasach, gdy coraz więcej osób łączy się z Internetem Np. za pomocą telefonu komórkowego, należy również uwzględnić ograniczenie techniczne urządzeń mobilnych i stworzyć uproszczone (m.in. graficznie) wersje stron internetowych.

• W bardziej zaawansowanej formie systemy teleinformatyczne można wykorzystywać do przeprowadzania konsultacji i sondaży, podczas których obywatele mają możliwość przedstawienia swojego zdania na temat np. podjętej inicjatywy ustawodawczej, działań władz lokalnych.

• Trzeci poziom e-demokracji wskazany przez OECD umożliwia obywatelom aktywne uczestnictwo ułatwia, bowiem mobilizację i artykulację interesów. Zarówno obywatel, jak i organizacje oraz grupy społeczne mają większe możliwości prezentacji swoich argumentów, stosunkowo łatwo, bowiem jest nagłośnić wybraną sprawę i pozyskać dla niej poparcie. Nowe technologie mogą ułatwić obywatelom angażowanie się w proces ustawodawczy, zwiększyć możliwość wpływania na tematy toczących się debat oraz proponowania własnych rozwiązań (Np. elektroniczna inicjatywa ustawodawcza).

• Działania zaliczane do e-demokracji mogą być dwojakiego rodzaju:

• odgórne (top-down) - inicjatywy podjęte przez rząd, władze lokalne,

• oddolne (bottom-up) - inicjatywy podjęte przez obywateli, organizacje społeczne.

e- demokracja na świecie:

potencjał elektronicznej demokracji jest duży, mało jest jednak prób zmierzenia, jak faktycznie jest wykorzystywana. Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) podjęła takie wyzwanie, opracowując indeks e-participation. Obejmuje on jakościową analizę stopnia zaawansowania internetowych stron rządowych w dostarczaniu informacji oraz narzędzi i usług umożliwiających obywatelom udział w konsultacjach i podejmowaniu decyzji. Ostatnia edycja badania ONZ została przeprowadzona w 2008r. w 189 krajach. Najwyższe miejsce w rankingu e-participation uzyskały Stany Zjednoczone. Na dwóch kolejnych miejscach znalazły się Korea Południowa oraz Dania ex aequo z Francją.

e- demokracja w Polsce

• Zagadnienie e-demokracji ma swoje odzwierciedlenie w polskich dokumentach strategicznych. W przyjętej przez Radę Ministrów w grudniu 2008 r. „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku 2013” wśród najważniejszych zadań i inicjatyw znalazły się m.in.:

• umożliwienie głosowania w wyborach lokalnych i krajowych z zastosowaniem ICT (e-voting),

• upowszechnienie form demokracji lokalnej (inicjatyw obywatelskich i referendów) z wykorzystaniem kanałów elektronicznych,

• upowszechnienie korzystania z forów dyskusyjnych na portalach gmin i powiatów w celu zaktywizowania działalności społecznej poprzez wymianę spostrzeżeń i zgłaszanie wniosków przez obywateli,

• dostosowanie wszystkich publicznych serwisów on-line do wymagań W3C3 w zakresie projektowania i funkcjonalności stron www (w ramach programu eAccessibility)4.

16. ZAPLECZE INFORMACYJNE I INFORMATYCZNE NAUKI

E-Science wkroczyła do takich dziedzin, jak: fizyka, astronomia, astrofizyka, chemia, biologia, bioinformatyka, medycyna i technologie inżynierii biomedycznej, meteorologia, klimatologia, nauki o Ziemi, zaawansowane przetwarzanie tekstów, przetwarzanie i zarządzanie wiedzą i wiele innych. Równolegle rozwijana jest infrastruktura informatyczna dla zaspokojenia potrzeb społecznych, np. e-Education, e-Health, e-Government, do zarządzania kryzysowego i innych aplikacji życia codziennego. Warto podkreślić, że polskie rozwiązania budowy infrastruktury informatycznej nauki są wyraźnie identyfikowane i traktowane jako wiodące. Świadczy o tym aktywny udział polskich zespołów naukowych w Programach Ramowych UE, w szczególności w obszarze sieci nowej generacji.

Rozwój infrastruktury informatycznej dla środowiska naukowego rozpoczął się w Polsce od przyjęcia w 1993 r. przez Komitet Badań Naukowych „Strategii rozwoju infrastruktury informatycznej dla polskich środowisk naukowych”. Zbudowana została infrastruktura informatyczna w ramach, której funkcjonowała sieć rozległa - Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK), pięć centrów komputerów dużej mocy obliczeniowej (KDM), 11 miejskich sieci komputerowych (MAN) oraz liczne lokalne sieci komputerowe (LAN). W roku 2000 zakończyła się realizacja programu Strategicznego przyjętego przez KBN (Komitet Badań Naukowych) w roku 1995 jako „Program rozwoju Infrastruktury informatycznej dla polskich środowisk naukowych”. W 2000 r. Komitet Badań Naukowych przyjął kolejny program rozwoju infrastruktury Informatycznej nauki pn. „PIONIER”: Polski Internet Optyczny - Zaawansowane Aplikacje, Usługi i Technologie dla Społeczeństwa Informacyjnego”.

Główne cele programu zostały sformułowane jako:

• dalszy rozwój łączności komputerowej dla środowiska naukowego,

• rozwój usług sieciowych,

• aplikacje technologii informatycznych w wybranych obszarach, takich jak: telekomunikacja, nauki obliczeniowe, wspomaganie nauczania dostępem do Internetu, nauczanie zdalne, systemy informacji przestrzennej, systemy zarządzania zasobami środowiska, systemy telemedyczne i systemy pracy grupowej.

W ramach powyższego programu rozbudowywana jest szerokopasmowa ogólnopolska sieć optyczna PIONIER łącząca sieci miejskie (MAN).

W warstwie transmisyjnej sieć PIONIER wykorzystuje protokół IP; główny router sieci znajduje się w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym, a zapasowy w Politechnice Łódzkiej. Sieci miejskie (MAN) są podłączone za pomocą przełączników Gigabit Ethernet i korzystają z pełnych możliwości infrastruktury sieci. PIONIER realizuje połączenia zagraniczne do europejskiej sieci naukowej GEANT oraz do Internetu światowego.

Nauka dla społeczeństwa informacyjnego

O znaczeniu technologii i infrastruktur informatycznych dla nauki decydują efekty ich użycia na rzecz programów badawczych i działań edukacyjnych, których inaczej nie można byłoby realizować, ani nawet w części podejmować. Powszechnie dostrzegana jest zależność postępu osiąganego w szeregu uznawanych za strategiczne obszarach nauki i techniki od dostępności technologii informatycznych. Obszarem działań strategicznych są tzw. Wielkie Wyzwania (Grand Challenges), w terminologii upowszechnionej przez NSF i inne agencje federalne w USA ( szereg opublikowanych przez te agencje materiałów programowych i publikacji konferencyjnych). Wielkie Wyzwania (długoterminowy postęp w nauce, technice lub społeczeństwie, którego realizacja wymaga innowacyjnych przełomów w badaniach związanych z technologiami informatycznymi, realizowanych na rzecz dziedzin określonych jako strategicznie priorytetowe dla kraju, grupy krajów lub w skali globalnej) obejmują w chwili obecnej:

• Stworzenie zintegrowanych zasobów wiedzy dla nauki i techniki

• Stworzenie rozwiązań wprowadzających nową jakość opieki zdrowotnej i monitoringu pacjenta

• Prognozowanie ścieżek rozwoju zanieczyszczeń i ich efektów zdrowotnych

• Monitoring, analiza i reagowanie na zagrożenia naturalne i inne

• Rozwój i integrację inteligentnych technologii i interfejsów człowiek-maszyna, Wielojęzykowość

• Bezpieczne sterowanie wielkimi układami infrastrukturalnymi

• Rozwój multimodalnych systemów transportowych

• Rozwój nauk i technologii nanoskalowych

• Czystą ekologicznie produkcję energii

• Zarządzanie układami dynamicznymi o intensywnym udziale wiedzy

• Antycypację społecznych skutków udziału w globalnym społeczeństwie informacyjnym

• Nowe paradygmaty edukacyjne: nauka przez doświadczenie, wirtualne systemy edukacji adresowane do wszystkich kręgów społeczeństwa.

Strategiczne obszary badań naukowych bezpośrednio na rzecz rozwoju technologii informatycznych / informacyjnych i związanej z nimi informatyzacji kraju obejmują:

• Rozwój algorytmów i ich zastosowań na rzecz modelowania i symulacji we wszystkich obszarach zastosowań

• Heterogeniczne układy złożone, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów sterowania procesów, planowania eksperymentów oraz zbierania i przetwarzania danych technicznych i eksperymentalnych

• Nowe technologie sprzętowe, w tym technologie przetwarzania i przechowywania wielkich zbiorów danych, biologiczne i nanoskalowe technologie sensorowe

• Systemy informatyczne wysokiego zaufania, z objęciem aspektów bezpieczeństwa, niezawodności i narzędzi podnoszących zaufanie, a także rozwiązań infrastrukturalnych (protokoły, mechanizmy wspólnego dostępu do zasobów, mechanizmy przydziału zasobów)

• Systemy obliczeniowe górnego poziomu (high end computing), umożliwiające podejmowanie problemów o nowej skali złożoności (a co więcej, problemów o naturze wieloskalowej i hybrydowej)

• Interfejsy informatyczne człowiek-maszyna, o poziomie adaptacyjności umożliwiającym rozwój nowych klas zastosowań, w tym zdalnych manipulacji o wysokiej precyzji

• Zarządzanie informacją, w kontekście powstawania wielkoskalowych multimodalnych repozytoriów danych i informacji, a także rozwoju nowych generacji narzędzi analizy danych

• Inteligentne systemy analizy, umożliwiające wydobywanie wiedzy z wielkoskalowych baz danych i repozytoriów informacji

• Nowe generacje rozproszonych systemów informacyjnych, interoperacyjne, ze skalowalnymi rozwiązaniami narzędziowymi i środowiskami eksploatacyjnymi

• Zarządzanie informatyzacją, w szczególności w kontekście aspektów Legislacyjnych własności intelektualnej i standaryzacji infrastruktur, oprogramowania, etc.

• Nowe generacje sieci, umożliwiające realizację serwisów i współpracy w skali globalnej

• Nowe technologie oprogramowania.

Wskaźnikami postępu w wymienionych dziedzinach będą:

• Skala rozwoju środowisk rozproszonych współpracy naukowej, technicznej i korporacyjnej

• Wyrównanie szans równoprawnego udziału w procesie badawczym niezależnie od miejsca zamieszkania

• Powstanie nowych generacji narzędzi programistycznych i aplikacji komputerowych dla nauki i techniki

• Zakres nowych koncepcji naukowych i rozwiązań innowacyjnych

• Skala bezpośredniego lub zdalnego dostępu do interaktywnych narzędzi i procesów edukacyjnych na wszystkich poziomach nauczania

Wskaźniki postępu obejmują:

• Dokładność i skalę nowych rodzajów modeli, w szczególności w kontekście zastosowań prognostycznych

• Skala transferu technologii, wewnątrz kraju i w układach międzynarodowych

Z nowym miejscem technologii i infrastruktur informatycznych/informacyjnych wiąże się kwestia zmiany sposobu traktowania rozwiązań programistycznych. Do chwili obecnej oprogramowanie nie jest z reguły objęte gwarancją konsekwencji jego użycia, przez co trudne, jeśli niewykluczone, są sprawy ochrony patentowej. W okresie, którego dotyczy prognoza, można oczekiwać zasadniczej zmiany podejścia w tym względzie.

Naukowe organizacje wirtualne

Obok tworzenia nowych rozwiązań na rzecz technologii informatycznych, dzięki rozwojowi nauka będzie w coraz bardziej znaczącej skali zmieniać model organizacyjny swojego funkcjonowania. Organizacje, nazywane wirtualnymi, wprowadzą nowe modele zarządzania, organizacji pracy, nowy poziom racjonalnego używania zasobów infrastrukturalnych, a przy tym będą się charakteryzować wyższą elastycznością struktury, racjonalnym doborem komplementarnych zasobów zarówno sprzętowych, jak i, co szczególnie istotne, ludzkich. Co więcej, struktura organizacji wirtualnych może być skalowalna i adaptacyjna, w miarę potrzeb dostosowująca się do nowych sytuacji i potrzeb.

Polskie ośrodki mogą wnieść znaczący wkład w rozwój i wdrażanie rozwiązań i systemów tego rodzaju, tym bardziej, że dotychczasowe dokonania pilotażowe kilku zespołów (m.in. Cyfronet, ICM, PCSS) w projektach europejskich stanowią dobry punkt wyjścia do realizacji o charakterze operacyjnym i znaczeniu daleko wykraczającym poza sferę nauki.

Naturalnym składnikiem organizacji wirtualnych będą ich współdzielone infrastruktury, informatyczna i informacyjna (zasoby danych, informacji w połączeniu z odpowiednimi narzędziami). Programem ogólnopolskim realizowanym w zakresie udostępniania światowych zasobów wiedzy oraz upowszechniania polskich dokonań naukowych jest inicjatywa BWN (Biblioteka Wirtualna Nauki), zapoczątkowana i rozwijana przez MNiI.

Dodatkową formułą działania sfery nauki na rzecz świadomego społeczeństwa informacyjnego będzie, dziedzina wysokokwalifikowanych usług publicznych, budowanych i rozwijanych w oparciu o programy badawcze. Odniesieniem może być szereg innowacyjnych publicznych serwisów internetowych, takich jak systemy numerycznych prognoz pogody, czy ich serwisy pochodne.

Infrastruktura dla e-Science w Polsce powinna obejmować:

• sieci komputerowe wraz z usługami, komputery dużej mocy, wraz z zaawansowanym oprogramowaniem naukowym i narzędziowym;

• systemy składowania danych;

• zasoby informacyjne, dostępne sieciowo bazy danych, także literaturowe i faktograficzne.

• warstwę wspólną oprogramowania gridowego zapewniającą łatwy dostęp do zasobów komputerowych oraz możliwość spójnego budowania gridów dziedzinowych;

• gridy dziedzinowe o znaczeniu ogólnonarodowym (specjalizowane platformy usługowe, wirtualne laboratoria itp.), tworzone dla poszczególnych obszarów badań, jednak z wykorzystaniem uniwersalnych elementów

e-Infrastruktury.

Zbudowana infrastruktura informatyczna nauki jest wykorzystywana głównie na potrzeby ośrodków naukowych; łączy uczelnie wyższe, biblioteki, instytuty badawcze, centra superkomputerowe itp.; zapewnia dostęp do zasobów światowego Internetu, a także udostępnia zaawansowane oprogramowanie naukowe oraz istotne zasoby danych. Infrastruktura ta umożliwia tworzenie dedykowanych połączeń pomiędzy ośrodkami naukowymi w Polsce i za granicą oraz tworzenie wirtualnych organizmów badawczych o charakterze rozproszonym.

1. ELEKTRONICZNA WYMIANA DANYCH - TRANSAKCJE ELEKTRONICZNE

Elektroniczna wymiana danych (EDI, ang. Electronic Data Interchange)

transfer biznesowej informacji transakcyjnej od komputera do komputera z wykorzystaniem standardowych, zaakceptowanych formatów komunikatu.

Innymi słowy Elektroniczna Wymiana Dokumentów  jest technologią obiegu i wymiany dokumentów w transporcie, edukacji, bankowości, administracji, produkcji, handlu, usługach bezpośrednio między aplikacjami partnerów handlowych.

Celem EDI

jest wyeliminowanie wielokrotnego wprowadzania danych oraz przyspieszenie i zwiększenie dokładności przepływu informacji dzięki połączeniu odpowiednich aplikacji komputerowych w firmach uczestniczących w wymianie. Użycie EDI pozwala poprawić czasową dostępność informacji logistycznej, poszerzyć i uściślić dane, a także zmniejszyć pracochłonność procesu. Aby w pełni wykorzystać zalety EDI, uczestnicy kanału logistycznego powinni się komunikować za pośrednictwem komputera. Innymi słowy, efektywne wdrożenie EDI wymaga bezpośredniej komunikacji między systemami komputerowymi zarówno nabywców jak i sprzedawców produktu.

EDI to strategiczny "katalizator" gospodarczy, jednoczący klientów, dostawców, banki i firmy logistyczne, wywołujący powstanie efektywniejszych relacji partnerskich, opartych na usprawnionych procedurach roboczych, ściślejszej wymianie informacji, podniesionej produktywności i silniejszych powiązaniach handlowych.

Każdy z procesów biznesowych zachodzących w przedsiębiorstwie może być w znaczący sposób usprawniony, dzięki wykorzystaniu technologii EDI.

Standardy Elektronicznej wymiany danych

Wczesne formy Elektronicznej Wymiany Danych opierały się na formatach opracowanych przez grupy współpracujących ze sobą firm. Wokół tych grup skupiały się coraz większe kręgi kooperantów. Problemy zaczynały się, gdy dwie duże grupy postanawiały nawiązać współpracę, gdyż okazywało się zwykle, że formaty dokumentów stosowane w każdej z nich nie są ze sobą zgodne. Powstała więc potrzeba standaryzacji formatu wymiany danych. Zaowocowała ona na początku lat osiemdziesiątych dwoma głównymi standardami: ANSI X12 oraz UN/EDIFACT (Electronic Data Interchange For Administration, Commerce, and Transport), które są obecnie najczęściej używane, mając akceptację Rządu Federalnego USA i Organizacji Narodów Zjednoczonych.

O standardowym dokumencie EDI można myśleć jak o wielkiej tabeli, zawierającej drobne rubryczki, które zostały starannie wyselekcjonowane z pokaźnej palety rozwiązań praktycznych stosowanych przez różne przedsiębiorstwa. Pojedyncza firma nie wypełnia wszystkich rubryczek, a jedynie te, które dotyczą przeprowadzanej przez nią transakcji. Również firma otrzymująca dokument EDI używa tylko tych pól tabeli, które są jej niezbędne. W praktyce oczywiście nikt nie wypełnia żadnych rubryczek. Firma przetwarza dokument w swoim własnym formacie, a odpowiedni program tłumaczy go na format EDI lub konwertuje z tego formatu.

W USA głównym standardem jest X12, a w pozostałych krajach EDIFACT. Obecnie wszystkie organizacje odpowiadające za standaryzację EDI, podjęły decyzję o migracji do standardu EDIFACT.

Stosowanie elektronicznej wymiany danych w praktyce

Zamiast tradycyjnych dokumentów papierowych przesyłanych pocztą, przekazywane są ich odpowiedniki w postaci zapisu elektronicznego. Takie dokumenty jak zamówienie, potwierdzenie zamówienia, zlecenie wysyłkowe, faktura itd. nie muszą być drukowane lecz - po wygenerowaniu odpowiadających im struktur danych w pamięci komputera, przez program aplikacyjny w systemie informatycznym nadawcy - mogą być przesłane elektronicznie do systemu komputerowego adresata, i tam przetworzone automatycznie, bez interwencji człowieka, przez inny program aplikacyjny potrafiący zinterpretować otrzymane struktury danych. Systemy komputerowe nadawcy i adresata mogą być pod każdym względem odmienne. Jedynym wymaganiem jest, aby potrafiły odczytać i zinterpretować struktury danych będących przedmiotem wymiany, zapisane według uzgodnionego standardu.

Elektroniczna wymiana danych, EDI (ang. Electronic Data Interchange)

to sposób wymiany informacji pomiędzy kontrahentami, charakteryzujący się przesyłaniem dokumentów wyłącznie w formie elektronicznej („bezpapierowej”), wymianą dokumentów spełniających uzgodnione wcześniej standardy (definicja pól dokumentu i ich zawartości), wymianą danych bezpośrednio pomiędzy systemami informatycznymi partnerów handlowych; dane będące przedmiotem elektronicznej wymiany są odpowiednikami tradycyjnych dokumentów handlowych takich jak: faktura, zamówienie, awizo dostawy, harmonogram produkcji itp. Kluczowym aspektem EDI jest standaryzacja przesyłanych informacji oraz bezpieczeństwo komunikacji.

Elektroniczna wymiana dokumentów

Problem papierowych dokumentów

Coraz większe znaczenie w działalności firm ma szybkość działania idąca w parze z niezawodnością i zminimalizowanym prawdopodobieństwem popełniania błędów. Niestety rosnąca wraz z rozwojem firmy ilość dokumentów oraz konieczność koordynowania coraz większych zespołów ludzkich i coraz większego zakresu działalności zupełnie nie idzie w parze z szybkością i sprawnością. Ogromne ilości papierowych dokumentów produkowanych na potrzeby księgowości (faktury, wz, przelewy) oraz do celów organizacyjnych potrafią sparaliżować najbardziej nawet sprawne przedsiębiorstwo.

Pierwszym krokiem, jaki pokonuje każdy przedsiębiorca, już na wczesnym etapie rozwoju jest komputeryzacja firmy. Na rynku funkcjonuje wiele programów wspomagających księgowość, fakturowanie, ewidencję magazynową itp. Pomagają one rozwiązać najbardziej palące problemy. Zmniejszyć nieco ilość dokumentów papierowych i ułatwić emisję tych, które pozostają niezbędne. Dobrze przemyślany system zapewnia również komunikację pomiędzy poszczególnymi programami lub ich modułami. Oznacza to, że na przykład dane z programu fakturującego są automatycznie księgowane w module księgowym.

Potrzeba elektronicznej wymiany danych

Drugi krok w kierunku Rynku Elektronicznego (ang. Electronic Commerce, w skrócie EC) jest dużo trudniejszy, gdyż jest to krok poza teren firmy. Istnieją wprawdzie proste formy komunikacji jak e-mail (poczta elektroniczna) lub fax, które redukują czas potrzebny na przebycie przez dokument drogi z jednej firmy do drugiej. Nie zapewniają one jednak bezpieczeństwa danych i nie gwarantują ich poprawności, gdyż w dalszym ciągu człowiek jest kluczowym ogniwem - ręcznie przepisuje dane z przychodzących dokumentów, wprowadzając je do wewnętrznego systemu informatycznego firmy.

Użytkownicy EDI

Dzisiaj EDI jest już technologią dopracowaną, głęboko zakorzenioną w światowym biznesie. Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych z Elektronicznej Wymiany Danych korzysta ponad 100 tysięcy firm, z takimi gigantami jak Federal Express, Eastman Kodak, American Airlines, Nike, Staples, National Bank, JC Penney, Prudential Insurance. Wiele organizacji rządowych USA również akceptuje i przesyła między sobą dokumenty w formie elektronicznej.

O sprawności EDI może świadczyć fakt, że międzynarodowe banki przesyłają ponad trzy miliony dokumentów EDI dziennie. Odbywa się to przez sieć międzybankową o nazwie SWIFT.

Wybór EDI przez potentatów światowej gospodarki sugeruje, że jest tosystem opłacalny i godny zaufania, pomimo że może się na pozór wydawać rozwiązaniem kosztownym

Koszty i opłacalność używania EDI

Główną część kosztów wdrożenia EDI ponosi zwykle wielka firma, wokół której skupieni są mniejsi kooperanci. Koszty te mogą być stosunkowo wysokie, ale liczne przykłady wykazują, że w niedługim okresie zwracają się one pomnożone wielokrotnie. Dzieje się tak za sprawą znacznych oszczędności, możliwym dzięki wyeliminowaniu bezpośredniego wpływu człowieka i przyspieszeniu obiegu dokumentów.

Dzięki EDI otwiera się również możliwość podejmowania decyzji marketingowych na podstawie wyników działania specjalnych programów, które w aktywny sposób wspomagają zarządzanie firmą, analizują każdy aspekt współpracy z partnerami i przeprowadzają zaawansowane symulacje potencjalnych możliwości usprawnienia działania firmy.

EDI - Podstawowe fakty

• EDI to skrót pochodzący od angielskiej nazwy Electronic Data Interchange oznaczający w bezpośrednim tłumaczeniu Elektroniczną Wymianę Danych.

• EDI to wymiana danych w formatach opisanych międzynarodowymi standardami, między systemami informatycznymi partnerów handlowych, przy minimalnej interwencji człowieka.

• EDI łączy możliwości informatyki i telekomunikacji. Umożliwia eliminację dokumentów papierowych zwiększając efektywność wszystkich działań związanych z handlem. EDI jest najprostszym sposobem realizacji transakcji handlowych z pominięciem żmudnej pracy przy tworzeniu, kopiowaniu i przesyłaniu dokumentów papierowych. EDI tworzy pomost, który łączy bezpośrednio systemy informatyczne współpracujących ze sobą firm.

• EDI umożliwia natychmiastowe przekazywanie informacji, które są zawarte w typowych dokumentach handlowych. Zastosowanie standardowych i akceptowanych na całym świecie formatów danych zapewnia, że wszyscy uczestnicy wymiany używają tego samego języka. Dokument EDI jest odpowiednikiem papierowego dokumentu handlowego o ustalonej międzynarodowej postaci, który został przystosowany do celów elektronicznej transmisji danych.

• EDI funkcjonuje niezależnie od rodzaju oprogramowania użytkownika. Stosowanie EDI nie jest ograniczone różnicami w oprogramowaniu, jakie partnerzy handlowi używają w swoich przedsiębiorstwach.

• EDI nie jest rodzajem poczty elektronicznej. EDI polega na wymianie danych w ustalonym formacie, pomiędzy systemami informatycznymi, nie pomiędzy ludźmi. Dane te mogą być automatycznie przetwarzane przez komputer.

EDI jako fundament elektronicznego rynku

EDI leży u podstaw Rynku Elektronicznego - technologii stanowiącej podłoże takich strategii, jak Stałe Uzupełnianie Zapasów (Continuous Replenishment) w sektorze detalicznym, JIT (Just-In-Time) w sektorze produkcyjnym, śledzenie transportu w dystrybucji, oraz płatności elektroniczne w każdym ze środowisk rynkowych.

Rynek Elektroniczny może być postrzegany zarówno jako krótkoterminowa taktyka, jak i jako długoterminowa strategia. Jakkolwiek na niego nie patrzeć, nie wolno go ignorować, zwłaszcza ze względu na przynoszone przezeń korzyści:

- Usprawnienia w cyklu projektowym, umożliwiające szybsze wprowadzenie produktu na rynek

- Oszczędności czasu i kosztów w procesach produkcyjnych

- Zmniejszenie ogólnych kosztów administracji, dzięki eliminacji procesów realizowanych ręcznie

Bezpośrednie korzyści z używania EDI

Oszczędność czasu i pieniędzy

EDI jest technologią, która w naturalny sposób oszczędza czas i pieniądze. Potrzeba przetwarzania informacji przez człowieka jest zredukowana do minimum, ponieważ procesy translacji, konwersji i transportu danych są automatycznie wykonywane przez komputer i odpowiednie oprogramowanie. Wymiana dokumentów w stosunku do metod klasycznych jak poczta, jest nieporównywalnie szybsza, dzięki czemu na przykład znacznie szybciej możemy się dowiedzieć, kto posiada pożądany przez nas towar, złożyć zamówienie i otrzymać jego potwierdzenie.

Zminimalizowane ryzyko błędu

Elektroniczny transfer danych eliminuje konieczność kopiowania danych z jednego papierowego dokumentu na inny lub ręcznego wprowadzania danych do aplikacji biznesowej. W typowym zleceniu zakupu, człowiek przepisuje informacje z formularza papierowego przynajmniej jeden raz. Przy pomocy EDI polepszona dokładność osiągana jest na kilka różnych sposobów:

Dane elektroniczne wyprowadzane są zazwyczaj z bazy danych, gdzie zostały już poddane uprzedniemu zatwierdzeniu (sprawdzeniu).

Dokumenty elektroniczne przesyłane są precyzyjnie bez względu na ich rozmiar. Jeżeli transmisja dużego dokumentu nie okazuje się skuteczna, użytkownik może natychmiast wywołać procedurę retransmisji.

Nawet, jeżeli dokument elektroniczny przetwarza wielu różnych uczestników, z których każdy dodaje dane do istniejącego dokumentu, i tak żaden nie ma możliwości zmiany poprzednio wprowadzonej informacji.

Polepszona gospodarka towarami

Szybka wymiana dokumentów i prawie zerowe szanse popełnienia błędu pozwalają realizować zamówienia o wiele szybciej. Specjalne programy nie pozwalają na pozostawienie firmy z "pustym magazynem". Mogą one wskazywać momenty, w których należy zainteresować się dostawą danego artykułu i u kogo go zamówić. Ponieważ programy nie kierują się intuicją, a używają zaawansowanych technik analizy danych, dają gwarancję, że w magazynie nigdy nie zabraknie żadnego z towarów i żaden nie będzie zalegał w nadmiarze.

Powiększenie rynku odbiorców

Ogromna ilość wielkich przedsiębiorstw o zasięgu światowym stosuje już Elektroniczną Wymianę Danych. Dla mniejszego kooperanta wdrożenie EDI jest więc dużym plusem, a czasem wręcz biletem do Wielkiego Biznesu, gdyż niektórzy z potentatów wprost wymagają stosowania EDI. Nie należy się ani temu dziwić, ani z tym walczyć, gdyż potentaci rynku bez EDI zostaliby zasypani przez dokumenty i zniszczeni finansowo przez sztaby ludzi potrzebnych do ich obróbki.

1

---