wykłady - część akińczy, Geodezja, Pomiary katastralne, Wyklady


Pomiary katastralne

GRANICE NIERUCHOMOŚCI

Granica - linia oddzielająca obiekt powierzchniowy od otoczenia. Jest linią łamaną zamkniętą, składającą się ze skończonej liczby linii i obiektów granicznych.

Odcinek granicy nieruchomości - odcinek wyznaczony przez dwa najbliższe punkty załamania granicy.

Granice działki (istotny przestrzenny atrybut działki ewidencyjnej)

- stanowią zamknięty układ linii zamkniętych

- określają przestrzenny zasięg prawa własności

Przebieg granic działki powinien być wyznaczony z największą dokładnością, a punkty graniczne trwale stabilizowane na gruncie.

Od stopnia dokładności ich wyznaczenia uzależniona jest dokładność określania zasięgu prawa własności.(należy pamiętać, że pomiar punktów granicznych wykonywany jest z dokładnością 10cm.

Rodzaje granic w polskim systemie ewidencji gruntów:

  1. granice ujawnione uprzednio w ewidencji gruntów (granice nie zmieniane, tzw. Granice ewidencyjne)

  2. granice działek ustalane według stanu prawne (wyznaczone dokładniej, lepsza dokumentacja, granice w jakiś sposób zmieniane, niekoniecznie działka musiała być dzielona, tzw. Granice prawne)

Każda zmiana granic działek powoduje zmianę numeru działki (np. 126/1, 126/3). Pełne numery działek należą do działek z pierwotnymi granicami.

Granice działek ujawnione uprzednio w ewidencji gruntów zostały wyznaczone w trakcie ustalania stanu władania.

Ustalenie przebiegu granic polegało n pomiarze stanu użytkowania na gruncie na podstawie wskazań zainteresowanych stron, bez obowiązku okazywania właściwych dokumentów prawnych.

Nie są to granice, które w sposób prawny wyznaczają w terenie zasięg prawa własności do nieruchomości gruntowej: są jednak rejestrowane i uwidaczniane w państwowym zasobie geodezyjno - kartograficznym(PZGK)(w operacie ewidencyjnym).

Inne określenia granic działek ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów:

- granice według stanu faktycznego

- granice ewidencyjne

Granica ustalona według stanu prawnego nieruchomości to sytuacyjnie jednoznacznie określona granica, ustalona w toku:

- postępowania geodezyjno - administracyjnego albo sądowego , zakończonego ostateczną decyzją administracyjną lub prawomocnym orzeczeniem sądowym wydanym w ramach przeprowadzonego:

- pozostałych prac geodezyjnych, których wyniki zostały przyjęte do PZGK i były wykorzystane następnie w innych, niż wymienione wyżej, postępowaniach administracyjnych zakończonymi ostatecznymi decyzjami administracyjnymi lub prawomocnymi orzeczeniami sądowymi

- prac geodezyjnych dotyczących założenia, modernizacji i aktualizacji operatu ewidencji gruntów i budynków, poprzedzonych protokolarnym ustaleniem granic nieruchomości

Rozporządzenie MSWiA oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywieniowej z dnia 14 kwietnia 1999 roku w sprawie rozgraniczenia nieruchomości (Dz. U. Nr 45, poz. 453) jako jeden z aktów wykonawczych ustawy „Prawo geodezyjne i kartograficzne” określa:

- rodzaje dokumentów stanowiące podstawę ustalenia przebiegu granic

- sposób i tryb wykonywania przez geodetę czynności ustalenia granic

- zasoby sporządzania dokumentacji przy rozgraniczaniu nieruchomości

Według Rozporządzenia dokumentami określającymi stan prawny nieruchomości są:

- odpisy z KW lub ze zbioru dokumentów

- akty notarialne

- ostateczne decyzje administracyjne

- prawomocne orzeczenia i ugody sądowe

Dokumentami określającymi położenie punktów granicznych i przebieg granic nieruchomości są:

  1. dokumenty geodezyjne zawierające dane liczbowe do określenia położenia punktów i przebiegu linii granicznych

  2. przy braku dokumentów z grupy a) dopuszcza się możliwość wykorzystania map i planów obejmujących granice lub pozwalających na analizę ich przebiegu w terenie, w tym przyjęte do PZGK i uwierzytelnione kopie, wyrysy

Wykład 2

Dokumenty zawierające dane liczbowe do określania położenia punktów i przebiegu lini granicznych:

- szkice i protokoły graniczne

- zarysy pomiarowe granic działek , obrębu

- szkice wyznaczenia granic działek nowo wydzielanych w wyniku:

- inne dokumenty pomiarowe, obliczeniowe i opisowe pozwalające na ustalenie przebiegu granic

Przebieg granic nieruchomości jest określany przy pomocy współrzędnych punktów granicznych w państwowym systemie odniesień przestrzennych.

Wymienione rodzaje dokumentów stanowią podstawę ustalenia przebiegu granic nieruchomości pod warunkiem, że zostały przyjęte do PZGK.

W przypadku dokumentów nie znajdujących się w zasobie, mogą one stanowić podstawę ustalenia przebiegu granic nieruchomości, jeżeli:

- stanowią całość lub część operatu pomiarowego albo katastralnego

- są opatrzone podpisem wykonawcy i datą ich sporządzenia, względnie istnieje możliwość ustalenia tych informacji

- można stwierdzić, że zostały one sporządzone w wyniku dokonania pomiarów na gruncie i użyte do opracowania mapy nieruchomości, której przebieg granic jest ustalany, lub nieruchomości bezpośrednio z nią sąsiadującą

- zostały sporządzone przez osoby i organy uprawnione do sporządzania dokumentów mogących stanowić podstawę do ustalenia przebiegu granic nieruchomości, a których wykaz zawiera załącznik 1 do rozporządzenia w sprawie rozgraniczenia nieruchomości.

Granice ustalone według stanu prawnego nieruchomości określają na gruncie zasięg prawa do własności w stosunku do sąsiadujących ze sobą nieruchomości.

Księgi Wieczyste, a także inne dokumenty określające stan prawny nieruchomości( akty notarialne, orzeczenia sądowe, decyzje administracyjne) nie zawierają danych określających położenie punktów granicznych.

Przebieg linii granicznych w terenie określa się poprzez położenie znaków granicznych.

ZNAK GRANICZNY-> fizyczny znak, wykonany z trwałego materiału i umieszczony z określoną dokładnością w punkcie granicznym lub trwały element zagospodarowania terenu ( np. narożnik budynku, słupek ogrodzenia trwałego) znajdujący się w tym punkcie.

PUNKT GRANICZNY-> punkt o charakterze matematycznym określający miejsce załamania się granic nieruchomości i wyznaczający poszczególne odcinki (linie) graniczne, czyli teoretycznie przebieg granicy nieruchomości.

Odcinek graniczny - linia zawarta między dwoma najbliższymi punktami granicznymi, punktami załamania granic.

Do tymczasowego utrwalenia punktu granicznego w terenie, czyli tzw markowania, wykorzystuje się najczęściej paliki drewniane, a niekiedy metalowe bolce.

Stabilizacja polega na utrwaleniu punktu granicznego poprzez umieszczenie w nim znaku granicznego lub jednoznaczne jego położenie na istniejącym trwałym elemencie zagospodarowania terenu, usytuowanym na granicy nieruchomości.

Zasady stabilizacji ( utrwalania) granic :

  1. Punkty załamania granic należy stabilizować trwałymi znakami naziemnymi (słupki betonowe, kamienie ciosane) i znakami podziemnymi (rurki drenarskie, butelki, cegły, płyty betonowe itp.).

  2. W terenie zainwestowanym, o utwardzonej nawierzchni dopuszcza się stabilizację jednopunktową w postaci np. rurek, bolców żelaznych, metalowych lub betonowych słupków ogrodzeniowych itp.

  3. Na terenach podmokłych, bagiennych możliwe jest utrwalenie punktów granicznych odpowiednio impregnowanymi palami drewnianymi.

  4. Na terenie falistym znaki graniczne powinny być umieszczone w odległościach zapewniających wzajemną widoczność znaków sąsiednich

  5. Przy długich odcinkach granicznych (powyżej 400m) znaki graniczne należy rozmieszczać w punktach wzajemnie widocznych odległych od siebie nie więcej niż 200 m.

  6. W przypadku granic naturalnych i nieregularnych (cieki wodne, lasy) można znaki graniczne lokalizować w wybranych, głównych punktach załamania tych granic, z jednoczesnym określeniem na szkicu miar ortogonalnych (lub biegunowych) umożliwiających obliczenie położenia pozostałych, niestabilizowanych punktów granicznych.

W wyniku ustalenia przebiegu granic powstaje odpowiednia dokumentacja geodezyjna, która jednoznacznie określa położenie danej granicy względem osnowy geodezyjnej i szczegółów terenowych oraz pozwala na jej późniejsze prawidłowe odtworzenie.

Tak ustalona granica nabiera charakteru prawnego dopiero po wydaniu przez właściwy organ ostatecznej decyzji administracyjnej (lub prawomocnego orzeczenia sądu) zatwierdzającej jej przebieg.

Zasadą jest, że granice ustalone według stanu prawnego danej nieruchomości są określane tylko jeden raz.

W razie braku dokumentacji wymienionej powyżej , lub jeżeli zawarte w niej dane nie są wiarygodne, albo nie odpowiadają odpowiadającym standardom technicznym, dane dotyczące przebiegu granic działek ewidencyjnych pozyskuje się w wyniku terenowych pomiarów geodezyjnych lub fotogrametrycznych poprzedzonych ustaleniem przebiegu granic na gruncie.

Zasadnicze metody pozyskiwania danych o przebiegu granic działki ewidencyjnej:

  1. Metoda bezpośrednia, jako najbardziej odpowiednia, wykorzystuje bezpośredni, terenowy pomiar sytuacyjny z wykorzystaniem punktów poziomej osnowy geodezyjnej, obecnie najczęściej realizowana z zastosowaniem metody biegunowej i prowadząca do określenia położenia punktów granicznych z dużą dokładnością

  2. Metoda fotogrametryczna, równie wartościowa, szczególnie na terenach rolnych i leśnych, oparta na źródłowych materiałach fotogrametrycznych, uzyskanych na podstawie uzyskanych i przetworzonych zdjęć lotniczych. Jej dokładność jest jednak mniejsza niż metody bezpośredniej i wynosi około 20 cm.

  3. Metoda kartometryczna (kartograficzna), wykorzystująca technikę digitalizacji lub skanowania, jest metodą polegająca na wykorzystaniu istniejących ( pierworysów) map ewidencyjnych ( lub katastralnych) w postaci analogowej, z których pozyskane dane są niskiej jakości, bo obarczone błędami „przetworzonego produktu graficznego”, jakim jest mapa analogowa. Metoda najtańsza i najszybsza, dopuszczana tylko chwilowo, a zalecana szczególnie do pozyskiwania danych przestrzennych dotyczących granic użytków i konturów klasyfikacyjnych

Procedury ustalania przebiegu granic według stanu prawnego nieruchomości występują przy:

Geodezyjne procedury określenia przebiegu granic nieruchomości:

  1. wznawianie granic ustalonych wg stanu prawnego nieruchomości

  2. wyznaczanie granic działek ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków

  3. przyjmowanie granic nieruchomości w procedurze podziału geodezyjnego

  4. ustalanie granic nieruchomości w postępowaniu rozgraniczeniowym

Wznawianie przebiegu granic ustalonych wg stanu prawnego nieruchomości=> wznowienie granic=> wznowienie znaków granicznych (art. 39 ust. 1-4 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne)=> przesunięte, uszkodzone lub zniszczone znaki graniczne, ustalone uprzednio wg stanu prawnego nieruchomości, mogą być wznowione bez przeprowadzania postępowania rozgraniczeniowego

Wznowienie granic nieruchomości (znaków granicznych) nie stanowi procedury postępowania administracyjnego. Odbywa się bez działu organów administracji, wyłącznie w drodze umowy zlecenia zawartej między właścicielem i uprawnionym geodetą.

Jako czynność faktyczna wznowienie granicy nieruchomości nie wywołuje żadnych skutków prawnych dla stanu prawnego tych granic. Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne (art. 39) nie określa skutków prawych wznowienia znaków granicznych.

Jest to procedura techniczna ustalenie granicy prawnej w przypadku, gdy:

  1. została ona zatarta, zniszczona lub przesunięta

  2. istniejąca dokumentacja geodezyjna jest wiarygodna i umożliwia bezproblemowe, ponowne jej wyznaczenia z pożądaną dokładnością

Wznowienie przebiegu granicy polega na przywróceniu położenia punktów granicznych zgodnie ze stanem wynikającym z dokumentacji geodezyjnej, posiadającej moc dowodową przy ustaleniu granic wg stanu prawnego nieruchomości.

Jeżeli w trakcie wznowienia znaków granicznych wyniknie spór, co do ich położenia, stronom przysługuje prawo wystąpienia na drogę sądową w celu jej rozstrzygnięcia. Spór graniczny zawsze wyklucza możliwość wznowienia znaków granicznych.

Warunkami koniecznymi dla przeprowadzenia wznowienia przebiegu granic jest:

  1. posiadania przez geodetę uprawnień zawodowych z zakresu nr 2

  2. zgłoszenie prac geodezyjnych do właściwego miejscowo ODGiK

  3. posiadanie stosownej, wiarygodnej dokumentacji opisującej w sposób jednoznaczny położenie granic nieruchomości (granice wg stanu prawnego nieruchomości) ze współrzędnymi punktów granicznych

  4. istnienie pierwotnej osnowy geodezyjnej, od której będzie można powtórnie wyznaczyć położenie punktów granicznych

W trybie wznowienia przebiegu granic geodeta nie może podejmować czynności zmierzających do określenia położenia znaków granicznych w innym miejscu niż ich pierwotne położenie, nawet gdyby zainteresowanymi stronami nie było sporu co do ustalenia przebiegu granic nieruchomości.

Wznowienie znaków granicznych jest uzależnione od łącznego spełnienia dwóch warunków:

  1. wcześniejszego ustalenia granic wg stanu prawnego

  2. istnienia danych geodezyjnych (miary, współrzędne itp.) umożliwiających, z odpowiednią dokładnością, wyznaczenie punktów granicznych, w których będą osadzone wznowione znaki graniczne.

Czynności wznowienia znaku granicznego lub wyznaczenia punktu granicznego, przeprowadzone w trybie art. 39 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, mają na celu odtworzenie na gruncie pierwotnego położenia tego znaku lub punktu na podstawie dokumentacji określającej jego położenie.

ZAPAMIĘTAJ!!! Wznowienie znaków granicznych (przebiegu granic) następuje w sytuacji, gdy granice nieruchomości mają charakter prawny (granice wg stanu prawnego nieruchomości) i nie ma sporu co do ich przebiegu.

Istnienie sporu granicznego wyklucza możliwość wznowienia znaków bez wcześniejszego przeprowadzenia rozgraniczenia.

W przypadku gdyby wznowienie znaków granicznych zostało zakończone nierozstrzygniętym sporem granicznym stronie nie przysługuje prawo złożenia wniosku o wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego w trybie administracyjnym, lecz tylko na drodze sądowego postępowania procesowego.

WZNOWIENIE GRANIC USTALONYCH WG STANU PRAWNEGO NIERUCHOMOŚCI:

  1. wniosek uprawnionej strony (właściciel, użytkownik wieczysty)

  2. zgłoszenie czynności wznowienia znaków granicznych do właściwego ODGiK

  3. analiza dokumentów i materiałów udostępnionych z państwowego zasoby geodezyjnego i kartograficznego

  4. wywiad terenowy

  1. odszukanie osnowy sytuacyjnej (pierwotnej)

  2. odszukanie istniejących znaków granicznych

  3. pomiar sytuacyjny ( kontrolny)

  4. obliczenia i analiza wyników

  1. właściwe i terminowe zawiadomienie stron

  2. wskazanie położenia wznawianych znaków granicznych

0x01 graphic

Katalog czynności, tzw. Wzorzec powstępowania geodety uprawnionego, przy wykonywaniu prac związanych ze wznowieniem znaków granicznych (wg Felcenlobena)

  1. zgłoszenie pracy do powiatowego ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej

  2. przeprowadzenie analizy zgromadzonej dokumentacji, posiadającej moc dowodową, pod kątem możliwości jej wykorzystania do wznowienia znaków granicznych,

  3. w przypadku braku osnowy pierwotnej, stanowiącej podstawę wcześniejszego pomiaru granic, przeprowadzenie niezbędnych pomiarów terenowych umożliwiających obliczenie współrzędnych wyznaczanych punktów granicznych w układzie osnowy istniejącej (przetworzenie danych z pomiaru pierwotnego),

  4. w razie braku powyższej (3) możliwości, przeprowadzenie transformacji współrzędnych wyznaczonych punktów granicznych w układzie osnowy pierwotnej na układ osnowy istniejącej z wykorzystaniem odpowiedniej liczby punktów współrzędnych.

  5. Zawiadomienie wszystkich stron o czynnościach wznowienia znaków granicznych

  6. Przeprowadzenie w terenie czynności wznowienia położenia znaków granicznych (wyznaczenia punktów)

  7. Dokonanie pomiarów kontrolnych wyznaczonych punktów granicznych oraz przeprowadzenie analizy uzyskanych wyników w odniesieniu do danych z pomiaru pierwotnego, np. czołówki, miary kontrolne do trwałych szczegółów sytuacyjnych. Uzyskanie wyniki powinny stanowić podstawę określenia poziomu wiarygodności danych wykorzystywanych w procedurze wznawiania położenia punktów granicznych zgodnie z zasadami określonymi w 64 ust. 7 Instrukcji technicznej G5)

  8. Jeśli w toku czynności wznowienia znaków granicznych powstał spór co do ich położenia poinformowanie stron, że w zaistniałej sytuacji mogą one wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie sprawy w trybie procesowym.

  9. Jeśli w toku prac geodezyjnych związanych ze wznowieniem znaków granicznych okaże się, że nie jest możliwe wznowienie granic (odtworzenie) „w tych samych miejscach” geodeta powinien powiadomić strony o potrzebie złożenia stosownego wniosku o rozgraniczenie nieruchomości.

  10. Sporządzenie protokołu, w którym geodeta powinien w szczególności zamieścić informację o odszukaniu znaków granicznych, potwierdzająca jednoznacznie i prawidłowe wznowienie położenia punktów granicznych

  11. Dokonanie pomiaru wznowienia znaków i wyznaczonych punktów granicznych z wykorzystaniem osnowy geodezyjnej spełniającej aktualne kryteria dokładnościowe, określone w instrukcji G-4 i obliczenia współrzędnych,

  12. Analiza porównawcza obliczonych na podstawie nowego pomiaru współrzędnych punktów granicznych w ich zestawieniu ze współrzędnymi punktów otrzymanych z zasobu geodezyjnego; w przypadku stwierdzenia, że dopuszczalne różnice współrzędnych punktów granicznych w układzie osnowy pierwotnej i nowej są przekroczone (Δl>0,15m), należy ujawnić obliczone współrzędne w bazie danych ewidencyjnych w miejscu dotychczasowym (wg zasad określonych w G-5)

  13. Przekazanie powstałej dokumentacji w formie operatu do zasobu geodezyjnego i kartograficznego

Punkt graniczny jest wyznaczony z należytą starannością, jeśli czynności wyznaczenia zostały wykonane w oparciu o te same punkty poziomej osnowy geodezyjnej, która wykorzystana była do pomiaru pierwotnego oraz przy wykorzystaniu danych obserwacyjnych, pozyskanych w czasie pomiaru pierwotnego, w tym miar kontrolnych.

W przypadku braku możliwości odtworzenia „pierwotnej osnowy geodezyjnej” do wyznaczenia punktów granicznych może być wykorzystywana osnowa istniejąca po uprzednim dokonaniu przez geodetę czynności mających na celu dostosowanie dokładności współrzędnych wznawianych znaków granicznych lub wyznaczanych punktów granicznych w stosunku do osnowy aktualnej.

Do tych czynności zaliczamy (wg Radzio):

Lub

W przypadku braku danych geodezyjnych, ustalenie przebiegu granicy można, w pewnych sytuacjach, przeprowadzić z wykorzystaniem map uzyskanych z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Na mapie, w pobliżu wznawianej (zatartej) granicy, wyszukuje się charakterystyczne punkty sytuacyjne i identyfikuje się je w terenie.

Zidentyfikowane punkty łączy się linią prostą, traktowana jako linia pomiarowa i sprawdza się jej długość pomierzoną na mapie (z uwzględnieniem jej skali) z odpowiednia długością pomierzoną w terenie.

Po uwzględnieniu deformacji liniowej mapy i wprowadzeniu stosownych poprawek na tę linię rzutuje się graficznie punkty załamania granic, czyli miejsca zniszczonych znaków granicznych.

Uzyskane rzędne i odcięte punktów powinny umożliwić wyznaczenie ich w terenie, różnymi metodami, przy dodatkowym kontrolnym wykorzystaniu miar w postaci, np. przeciwprostokątnych „podpórek”, wcięć liniowych czy przedłużeń

Ustalenie położenia punktów granicznych jest też możliwe w przypadku granic ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów, a dla podkreślenia odmienności charakteru tej procedury określane jest terminem wyznaczania punktów granicznych

Wyznaczenie punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków

Wyznaczanie przebiegu granic (art.. 39 ust. 5 Prawo geodezyjne i kartograficzne) dotyczy granic funkcjonujących w ewidencji gruntów i budynków (zaliczonych do granic ewidencyjnych) i posiadających jedynie charakter „rejestrowy”.

Aktem wykonawczym w zakresie czynności wyznaczania punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków jest Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków, które w rozdziale 2, §35 (dotyczącym zasad zakładania ewidencji gruntów i budynków), określa źródła danych ewidencyjnych , niezbędnych do założenia ewidencji:

Istnieje możliwość wyznaczania punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków (art.. 39 ust. 5 Prawo geodezyjne i kartograficzne) jeżeli tylko :

W sytuacji:

dane dotyczące przebiegu granic działek ewidencyjnych pozyskuje się w wyniku terenowych pomiarów geodezyjnych lub fotogrametrycznych, poprzedzonych ustaleniem przebiegu tych granic na gruncie (§ 37 Rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków)

SZCZEGÓŁOWE ZASADY USTALANIA PRZEBIEGU GRANIC

(§ 38 Rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków):

  1. właściwe i terminowe zawiadomienie stron; wezwanie do stawienia się na gruncie, doręczone za zwrotnym poświadczeniem odbioru, nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem (w trybie art.. 39 pgik, przepisów o rozgraniczeniu nieruchomości)

  2. ustalenie przebiegu granic na gruncie przez uprawnionego geodetę w oparciu o zgodne oświadczenia woli zawiadomionych i obecnych osób złożone do protokołu granicznego

  3. oznaczenie na gruncie ustalanych punktów granicznych przez wykonawcę w sposób umożliwiający ich pomiar (np. markowanie). Trwała stabilizacja może nastąpić z inicjatywy i na koszt zainteresowanych stron

  4. zachowanie wzoru protokołu ustalenia przebiegu granic działek do celów ewidencji gruntów i budynków, (załącznik nr 3 do w/w Rozporządzenia)

W przypadku kiedy:

wtedy przebieg granic działek ewidencyjnych może być ustalony przez geodetę w wyniku terenowych pomiarów na gruncie. Zgodne oświadczenia woli uprawnionych osób, które brały udział w tym postępowaniu powinny się znaleźć we właściwym protokole granicznym.

Gdyby podczas ustalania przebiegu granic działek ewidencyjnych wynikł spór graniczny, a mimo to jedna z zainteresowanych stron złożyła wniosek w sprawie aktualizacji operatu ewidencyjnego to właściwy organ (starosta) powinien przeprowadzić postępowanie administracyjne (art.4 105 KPA), jednocześnie informując zainteresowanych, że żądanie to nie może być zrealizowane przed organem prowadzącym ewidencję gruntów i budynków, bowiem nie jest on uprawniony do rozstrzygania sporu granicznego. Informacja powinna także zawierać wskazanie stronom w jakim trybie i w jakich sytuacjach mogą dochodzić swoich racji w postępowaniu administracyjnym lub bezpośrednio przed sądem.

!!!ZAPAMIĘTAJ!!!

Po przeprowadzeniu procedury wyznaczania przebiegu granic działek ewidencyjnych nadal pozostaną one prawnie nieustalone.

Samo wyznaczenie i okazanie tych granic nie może i nie zmienia zasadniczego ich charakteru i nadal pozostaną granicami ujawnionymi uprzednio w ewidencji gruntów i budynków według stanu faktycznego.

Wyznaczenie wskazuje tylko doraźne położenie i przebieg linii granicznych dotychczas przyjętych w operacie gruntów i budynków.

PRZYJĘCIE GRANIC to szczególny tryb stosowany wyłącznie w trzech procedurach dotyczących podziałów nieruchomości:

Nie jest to czynność odpowiadająca ustaleniom przebiegu granic (w rozumieniu ustawy Prawo Geodezyjne i Kartograficzne)

!!!Pojęcia przyjęcie granic nieruchomości i ustalenie granic nieruchomości nie mogą być utożsamiane!!!

W ramach postępowania podziałowego geodeta nie ustala przebiegu granic zewnętrznych działki, lecz tylko je przyjmuje.

Przed dokonaniem podziału geodezyjnego działki (nieruchomości) jej granice powinny być ewidencyjnie określone oraz nie powinny być przedmiotem spory granicznego!

Granice przyjmuje się wg istniejącego stanu prawnego nieruchomości a jeżeli stanu takiego nie można stwierdzić, to wg stanu ujawnionego uprzednio w ewidencji gruntów i budynków (w katastrze nieruchomości).

Za granicę nieruchomości wg stanu ujawnionego (uprzednio) w ewidencji gruntów i budynków należy rozumieć granicę ustaloną i pomierzoną przy zakładaniu ewidencji gruntów i budynków (granica wg stanu faktycznego) a sprawdzoną w terenie w obecności zainteresowanych stron bezpośrednio przed podziałem.

Przyjęcie granic:

Zawsze obowiązuje pierwszeństwo przyjmowania granic ustalonych wg stanu prawnego nieruchomości wobec granic tej nieruchomości ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków . Dopiero gdy brak jest granic ewidencyjnych ustalonych wg stanu prawnego nieruchomości do jej podziału przyjmowane są pozostałe granice ujawnione uprzednio w ewidencji gruntów i budynków (granice wg stanu faktycznego), obowiązkowo poprzedzone zawiadomieniem przez geodetę wszystkich uprawnionych stron.

W praktyce geodezyjnej przyjęcie granic polega na:

Przy czynnościach przyjęcia granic ustalonych wg stanu prawnego nieruchomości podlegającej podziałowi nie ma obowiązku (potrzeby) zawiadamiania zainteresowanych stron, jeżeli ich przyjęcie nastąpiło w wyniku badania księgi wieczystej lub innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości.

Brak obowiązku uzyskania podpisów zainteresowanych stron w protokole przyjęcia granic według stanu prawnego nieruchomości może być uzasadniony tylko w przypadku, gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. Dla podlegającej podziałowi nieruchomości istnieje księga wieczysta lub inne dokumenty określające prawa do tej nieruchomości,

  2. Położenie punktów granicznych i przebieg granic nieruchomości na gruncie zostały wcześniej ustalone we właściwym trybie(administracyjnym lub sadowym) i prawidłowo udokumentowane.

  3. Dane określające położenie punktów granicznych(w odpowiednim układzie odniesienia i określone z wymaganą dokładnością) znajdują się w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym,

  4. W trakcie wywiadu terenowego odszukano wszystkie znaki graniczne a dokonany pomiar kontrolny potwierdził ich położenie zgodne z danymi pozyskanymi z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

W przypadku czynności przyjęcia granic według stanu prawnego dzielonej nieruchomości

Odmowa złożenia podpisu przez którąkolwiek ze stron, poza właścicielem, nie wstrzymuje dalszych czynności podziałowych !!!

W przypadku braku akceptacji przebiegu granicy, poprzez:

-nieobecność stron(nawet jednej ze stron)

-odmowę złożenia podpisu przez zainteresowane strony w protokole przyjęcia granic ujawnionych poprzednio w ewidencji gruntów i budynków

Następuje uniemożliwienie przeprowadzenia podziału nieruchomości a sporny odcinek granicy, staje się przedmiotem odrębnego postępowania rozgraniczeniowego, albo sadowego.

Tylko podpisanie protokołu przyjęcia granic ewidencyjnych przez wszystkich właścicieli sąsiadujących nieruchomości jest warunkiem skutecznego dokonania podziału geodezyjnego i ewidencyjnego działki.

Instrukcja G-5 (Ewidencja gruntów i budynków) stwierdza, że w razie sporu granicznego, ujawnionego w trakcje przyjmowania granic nieruchomości przy opracowaniu projektu podziału nieruchomości, gdy:

-operat ewidencyjny nie zawiera standardowych danych określających przebieg granic

-lub dane te są niewiarygodne, to:

Dane dotyczące przebiegu granic działek ewidencyjnych należy pozyskać w wyniku terenowych pomiarów geodezyjnych.

Czynności związanie z podziałem nieruchomości ulegają zawiedzeniu do czasu rozstrzygnięcia przez starostę postępowania w sprawie ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych w oparciu o dokumentację opracowaną przez wykonawcę projektu podziału.

W wypadku, gdy operat ewidencyjny zawiera wiarygodne i standardowe dane o przebiegu granic nieruchomości podlegającej podziałowi, to spór graniczny ujawniony w procesie przyjmowania granic tej nieruchomości nie stanowi przeszkody do kontynuowania prac związanych z opracowaniem projektu podziału nieruchomości, chyba że:

  1. Na wniosek zainteresowanych stron wszczęte zostanie postępowanie rozgraniczeniowe dotyczące spornych granic

  2. Właściciel nieruchomości podlegającej podziałowi zdecyduje o przerwaniu prac

Każdy przypadek sporu granicznego, ujawnionego w trakcie przyjmowania granic nieruchomości, powinien być odnotowany w protokole przyjęcia granic, a w przypadku opracowywania mapy z projektem podziału nieruchomości, również na tej mapie.

W trybie postępowania podziałowego nie można przeprowadzić rozgraniczenia nieruchomości!!!!!!!!!!!!!

Przyjmowanie granic w procedurze podziału nieruchomości, gdzie celem jest wydzielenie działko o powierzchni do 33% powierzchni działki podlegającej podziałowi

I

\/

W tym przypadku czynność przyjęcia granic(odpowiednio według ich stanu prawnego lub na podstawie danych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków) odnoszą się tylko do tych odcinków granicznych działki, do których dochodzą projektowane granice wydzielonej działki.

0x01 graphic

ROZGRANICZENIE NIERUCHOMOŚCI

Postępowanie rozgraniczeniowe jest jedną z dostępnych procedur geodezyjnych i administracyjno - prawnych oraz sądowych skutkujących:

Celem rozgraniczenia jest ustalenie, dokąd na gruncie sięga prawo własności właściciela danej nieruchomości gruntowej.

Aktem prawnym szczegółowo regulującym procedurę rozgraniczenia nieruchomości w pierwszym i obligatoryjnym trybie postępowania administracyjnego jest Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, gdzie w rozdziale 6 - tym zdefiniowano, w sensie technicznym, pojęcie rozgraniczenia nieruchomości.

W art.. 39 Pgik określono, że rozgraniczenie ma na celu:

Przepisem wykonawczym do tej ustawy jest Rozporządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywieniowej z dnia 14 kwietnia 1999 r. w sprawie rozgraniczenia nieruchomości.

Rozgraniczenie nieruchomości jest możliwe tylko między sąsiadującymi ze sobą działkami tworzącymi w sensie prawnym odrębne nieruchomości, co oznacza, że nie mogą stanowić przedmiotu rozgraniczenia:

Postępowanie rozgraniczeniowe prowadzone jest w pierwszym i obligatoryjnym, zasadniczym etapie, tylko przed organem administracji samorządowej, który powinien spełnić funkcję mediacyjną lecz nie rozstrzygającą, zwłaszcza gdy ustalenie granic prawnych nie jest możliwe. W przypadku braku rozstrzygnięcia w administracyjnej procedurze rozgraniczenia w drugim etapie postępowanie rozgraniczeniowe, także przy udziale geodety, toczy się w postępowaniu cywilnym przed sądem powszechnym.

Rozgraniczenie nieruchomości przeprowadza organ administracji samorządowej (wójt, burmistrz, prezydent miasta). Stroną w postępowaniu administracyjnym jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie lub ten, kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Kryteriom tym odpowiadają:

Jeżeli istnieją okoliczności formalno - prawne potwierdzające zasadność wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego w trybie administracyjnym, to właściwy organ administracji - wójt, burmistrz, prezydent miasta - wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego, na które nie przysługuje wniesienie zażalenia przez strony tego postępowania.

Możliwość wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego z urzędu występuje w ściśle określonych przypadkach:

Postanowieniem o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego organ administracji samorządowej zawiadamia zainteresowane strony o wszczęciu tego postępowania .

Wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego następuje z chwilą dostarczenia postanowienia organu gminy ostatniej ze stron.

Postanowienie administracyjne o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego może dotyczyć wszystkich, lub tylko wskazanych, odcinków granicznych danej nieruchomości gruntowej.

Dla odcinka granicznego, który był wcześniej przedmiotem innego postępowania rozgraniczeniowego, nie powinno być wszczynane takie postępowanie ( wyrok NSA z dnia 11 kwietnia 1985 r.).

„…nie można dwa razy rozgraniczać tych samych nieruchomości…”

Praktycznie organ administracji wydając postanowienie o wszczęciu postępowania rozgraniczającego jednocześnie upoważnia w nim określonego geodetę do przeprowadzenia czynności ustalenia przebiegu granic .

Geodeta musi posiadać uprawnienia zawodowe z zakresu rozgraniczania i podziału nieruchomości (gruntów) oraz sporządzania dokumentacji do celów prawnych.

Strona może złożyć wniosek o wyłączenie z postępowania geodety upoważnionego przez organ.

Geodeta jako uczestnik postępowania administracyjnego:

Czynności przygotowawcze geodety do postępowania rozgraniczeniowego:

Analiza dokumentów przez geodetę polega, między innymi:

Przy wykonaniu czynności ustalania przebiegu granic nieruchomości w postępowaniu rozgraniczeniowym powinny być stosowane zasady postępowania przy wznawianiu znaków granicznych i wyznaczaniu punktów granicznych.

Geodeta ma obowiązek wyszukać i sprawdzić wszelkie istniejące dokumenty świadczące o stanie prawnym nieruchomości . Są to materiały archiwalne i dokumenty od stron postępowania .

Dokumentami stwierdzającymi stan prawny nieruchomości są:

Dokumentami określającymi położenie punktów granicznych i przebieg granic nieruchomości są przyjęte do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego lub uwierzytelnione przez ośrodek dokumentacji geodezyjno - kartograficznej:

  1. szkice graniczne i protokoły graniczne, akty ugody

  2. zarysy pomiarowe z pomiaru granic

  3. szkice wyznaczenia granic działek wydzielonych w:

  1. inne dokumenty pomiarowe obliczeniowe i opisowe pozwalające na ustalenie przebiegu granic

W razie braku wymienionych dokumentów, dopuszcza się:

obejmujące granice lub inne elementy pozwalające na odtworzenie lub analizę przebiegu granic jeżeli zostały przyjęte do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz zawierają daty ich sporządzenia oraz podpisy wykonawców.

W procedurze postępowania administracyjnego geodeta ustala przebieg granic według kryteriów, ściśle określonych hierarchiczną kolejnością od 1 do 3, tzn.:

  1. priorytet posiadają znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty kartograficzne oraz pomiary z wykorzystaniem osnowy geodezyjnej

  2. jeżeli zebrane dowody nie mogą stanowić podstawy do ustalenia przebiegu granicy to należy uwzględnić zgodne oświadczenie stron lub jednej ze stron, przy nie kwestionowaniu granicy przez drugą stronę - ale tylko wtedy, gdy wskazanemu przebiegowi granicy nie sprzeciwiają się zgromadzone dokumenty

  3. przy braku możliwości wykorzystania przez geodetę obydwu powyższych kryteriów a więc przy istniejącym między stronami sporem granicznym, geodeta ma obowiązek doprowadzić do ugody granicznej (art. 31 ust. 4 Pgok)

Spór graniczny - odrębe i sprzeczne opinie (wskazania) zainteresowanych stron o położeniu punktów (znaków) granicznych wyznaczajacyh przebieg danego, współnego dla ich nieruchmości, odcinka granicznego w terenie.

Ugoda graniczna

W razie sporu co do przebiegu granicy nieruchomości, geodeta namawia strony do zawarcia ugody. Jeżeli doprowadzi do zawarcia ugody sporządza akt ugody. W razie braku ugody sprawa kierowana jest do rozpatrzenia do sądu. (§ 13 i 14 Rozporządzenia w sprawie rozgraniczenia nieruchomości)

Zgodnie z tą regulacją prawną sąd bierze kolejno, i przede wszystkim, pod uwagę:

  1. stan prawny nieruchomości

  2. ostatni spokojny stan posiadania

  3. ugodę między zainteresowanymi

  4. wszelkie inne okoliczności

Każde z trzech pierwszych kryteriów ma pierwszeństwo przed następnym, tzn. możliwość rozgraniczenia według trzech dalszych przesłanek, a istnienie kryterium drugiego (ostatniego spokojnego stanu posiadania) wyłącza rozstrzygnięcie rozgraniczenia według kryteriów zawarcia ugody lub wszelkich innych okoliczności.

GEODEZYJNE PODZIAŁY NIERUCHOMOŚCI

W rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami

  1. nieruchomość gruntowa to grunt wraz z częściami składowymi z wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności

  2. działka gruntu to niepodzielna i ciągła część powierzchni ziemskiej stanowiąca część lub całość nieruchomości gruntowej

Podstawowe akty prawne dotyczące podziału nieruchomości to:

  1. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

  2. Ustawa o gospodarce nieruchomościami

  3. Rozporządzenia Ministrów w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziału nieruchomości

  4. Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne np. w zakresie art. 11 - 22, 29 - 39

  5. Instrukcja techniczna G- 5 Ewidencja gruntów i budynków (na podstawie art. 7a pkt. 5 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne Główny Geodeta Kraju w dniu 3 listopada 2003 roku wprowadził Instrukcję do stosowania)

Celem podziału geodezyjnego (fizycznego) określonej działki gruntu (nieruchomości gruntowej) jest ewidencyjne wyodrębnienie przynajmniej dwóch albo większej liczby działek bez zmiany ich dotychczasowego właściciela (użytkownika wieczystego), aby mogły w przyszłości, po ich prawnym zbyciu innym osobom, stanowić odrębne nieruchomości gruntowe.

Podziałowi geodezyjnemu podlegają tylko nieruchomości gruntowe i budynkowe.

Podział nieruchomości to podział fizyczny nieruchomości (wg. Hycnera) polegający na wykonaniu geodezyjnej procedury rzeczywistego rozdzielenia w terenie działki pierwotnej na części i składa się z dwóch odrębnych procedur - geodezyjnej i prawnej.

Procedura geodezyjna podziału - to fizyczne rozdzielenie działki ewidencyjnej (nieruchomości gruntowej) na części poprzez ustalenie granic podziału oraz sporządzenie stosownej dokumentacji w fonie operatu technicznego zawierającego:

Poza trybem sądowym istnieją dwa, alternatywne, tryby dokonywania podziału geodezyjnego ( podziału fizycznego) działki określające sposób postępowania przy dokonywaniu podziału nieruchomości:

  1. tryb administracyjny - na mocy decyzji administracyjnej wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub wojewody, zatwierdzającej w ramach dokumentacji geodezyjnej projekt podziału nieruchomości (np. według przepisów o gospodarce nieruchomościami, ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych)

  2. tryb ewidencyjny - na podstawie dokumentacji geodezyjnej i projektu podziału nieruchomości rolnej (leśnej) bez zatwierdzania decyzją administracyjną burmistrza, wójta lub prezydenta miasta

Tryb ewidencyjny podziału ma miejsce w przypadkach:

Za nieruchomości wykorzystywane na cele rolne lub leśne uznaje się (wg. art. 92 ust. 2 ugn):

Podział geodezyjny działki dokonany w trybie administracyjnym nie może powodować bezpośrednio zmian w zakresie podmiotowym działki (właściciela, użytkownika wieczystego).

Wyjątkiem jest tutaj art. 98 ust. 1 ugn, który stanowi, że działki gruntu wydzielane pod drogi publiczne (gminne, powiatowe, wojewódzkie i krajowe) z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzącą z mocy prawa odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stałą się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne .

Drugim warunkiem zaistnienia takiej zmiany, oprócz wniosku właściciela o dokonanie podziału jest uwidocznienie projektowanej nowej drogi lub poszerzenia już istniejącej w planie miejscowym lub przy braku planu, w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Gmina (powiat, województwo, Skarb Państwa) nie może odmówić przyjęcia przeznaczonej pod drogę wydzielonej części nieruchomości.

OGÓLNA KLASYFIKACJA PROCEDUR PODZIAŁOWYCH

TRYB ADMINISTRACYJNY TRYB EWIDENCYJNY

PODZIAŁ EWIDENCYJNY DZIAŁKI PODZIAŁ SĄDOWY

PODZIAŁ PRAWNY NIERUCHOMOŚCI

Konsekwencją skutecznie przeprowadzonego podziału geodezyjnego działki, bez względu na tryb jego realizacji, jest zawsze podział ewidencyjny działki.

Podział ewidencyjny działki (nieruchomości) następuje wskutek aktualizacji operatu ewidencyjnego poprzez wprowadzanie zmian do bazy danych ewidencyjnych z geodezyjnego operatu podziału działki.

Podział ewidencyjny działki polega na wprowadzeniu ( w określonej jednostce rejestrowej gruntowej danego obrębu ewidencyjnego) przez organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków zmian podmiotowych w działce podlegających podziałowi.

Zmiany te polegają na ujawnieniu dwóch lub większej liczby wydzielonych geodezyjnie działek ewidencyjnych oznaczonych odrębnymi, nowymi numerami, z określonym przebiegiem granic, charakterem i powierzchnią użytków gruntowych oraz klas bonitacyjnych.

Wprowadzenie zmian przedmiotowych (opisowe i przestrzenne) będące wynikiem dokonanego podziału geodezyjnego działki, powinny być udokumentowane:

  1. Protokołem badania księgi wieczystej nieruchomości podlegającej podziałowi.

  2. Ostateczną decyzją administracyjną zatwierdzająca podział nieruchomości zurbanizowanej, lub zgłoszeniem zmian danych ewidencyjnych działki przy podziale nieruchomości rolnej lub leśnej wraz z projektem jej podziału

  3. Wykazem synchronizacyjnym zmian danych ewidencyjnych działki (niekiedy),

  4. Wykazem zmian danych ewidencyjnych działki podlegającej podziałowi

  5. Wykazem współrzędnych punktów granicznych i punktów załamań konturów użytków i klas bonitacyjnych (tzw. klasoużytków) w pliku tekstowym

  6. Szkicem rozmieszczenia i rozliczenia użytków gruntowych i klaso użytków w nowo wydzielonych działkach

  7. Mapą uzupełniającą w treść i skali mapy ewidencyjnej z uwidocznioną ewentualną zmianą konfiguracji dzielonej działki spowodowanej przyjęciem granic i wykazem synchronizacyjnym, znajdujących się w zasobie użytkowym operatu technicznego podziału geodezyjnego, przyjętym do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Ewidencyjny tryb podziału rolnych i leśnych nieruchomości gruntowych (zostanie szerzej omówiony w dalszej, odrębnej części wykładów)

W procedurze prawnej podziału nieruchomości dokonywane jest przypisywane praw rzeczowych do części wydzielonych w terenie nieruchomości pierwotnej (akt notarialny, założenie lub modyfikacja treści istniejącej księgi wieczystej) na podstawie oznaczenia nieruchomości uzyskiwanego w z ewidencji gruntów lub budynków.

Istotą podziału prawnego nieruchomości są zmiany podmiotowe w zakresie prawa własności do geodezyjnie wydzielonych i odrębnie oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków (katastrze nieruchomości) działek gruntu.

Podział prawny następuje zazwyczaj po podziale geodezyjnym i ewidencyjnym działki.

Wyjątek stanowi podział nieruchomości orzekany przez sąd - wtedy najpierw jest dokonywany podział prawny, w drugiej kolejności w wykonaniu orzeczenia sądowego następuje podział geodezyjny ora podział ewidencyjny działki.

Sądowy podział nieruchomości jest wynikiem postępowania sądowego, w którym podział geodezyjny (ewidencyjny)działki jest niezbędny dla rozstrzygnięcia sprawy należącej wyłącznie do właściwości sądu, np. przy orzekaniu nabycia części nieruchomości zabudowanej w dobrej wierze przez posiadacza samoistnego, zniesienie współwłasności nieruchomości, dziale spadku)

W takich przypadkach na mocy prawomocnego orzeczenia sądowego, następuje najpierw podział prawny nieruchomości, a dopiero później podział geodezyjny nieruchomości w trybie ewidencyjnym już bez wydawania decyzji administracyjnej o podziale nieruchomości.

OGÓLNA KLASYFIKACJA PROCEDUR PODZIAŁOWYCH

Podział geodezyjny działki

tryb administracyjny tryb podziału nieruchomości

(zgodnie z przepisami rolnych i leśnych (tzw. „rolny)

ustawy o gospodarce

nieruchomościami)

podział ewidencyjny działki podział sądowy

podział prawny nieruchomości

Bez względu na możliwy (czyli zgodny z przepisami) tryb przeprowadzenia geodezyjnego podziału działki (nieruchomości) zawsze, zarówno w trybie administracyjnym jak i w trybie podziału nieruchomości rolnych i leśnych (tzw. „rolny”), obowiązują wstępne warunki dotyczące możliwości takiego podziału:

  1. wola przeprowadzenia podziału wyrażona przez strony uprawnione do wnioskowania

  2. uregulowany stan prawny nieruchomości, utożsamiany z istnieniem księgi wieczystej i zgodnością jej zapisów ze stanem ewidencyjnym oraz z rzeczywistym (faktycznym) stanem prawnym

  3. określone przeznaczenie nieruchomości (w planie zagospodarowania przestrzennego gminy lub w decyzji o warunkach zabudowy) albo sposób wykorzystywania nieruchomości (według stanu w ewidencji gruntów i budynków)

  4. zapewniony, nie tylko w sposób formalny ale i realny, dostęp projektowanych działek do drogi publicznej (bezpośredni lub pośredni)

  5. granice działki będącej przedmiotem podziału nie powinny być przedmiotem sporu

Przy dokonywaniu z urzędu podziału nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym obowiązuje:

  1. podanie do publicznej wiadomości o zamiarze podziału

Informację o zamiarze dokonania podziału nieruchomości wójt, burmistrz albo prezydent miasta podaje do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości oraz na stronach internetowych urzędu gminy, a także przez ogłoszenie w prasie o zasięgu ogólnopolskim.

  1. wszczęcie postępowania po upływie 2 miesięcy

Jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia nie zgłoszą się osoby, którym przysługują prawa rzeczowe do nieruchomości, można wszcząć postępowanie w sprawie podziału nieruchomości

  1. wydanie decyzji zatwierdzającej podział

Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w pkt. 2, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może wydać decyzję zatwierdzającą podział nieruchomości

  1. ogłoszenie decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości

Decyzja podlega ogłoszeniu w sposób określony w art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego

(Art. 97a Bogn)

Nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym

Przez nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym rozumie się nieruchomość, dla której ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić osób, którym przysługuje do niej prawo rzeczowe.

Strony uprawnione do wnioskowania o podział nieruchomości

Z wnioskiem o podział nieruchomości może wystąpić tylko osoba dysponująca tytułem własności lub użytkowania wieczystego.

Osoba nie będąca właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nie może być stroną postępowania podziałowego, czyli nie może skutecznie w nim uczestniczyć ani przeciwdziałać zatwierdzeniu projektu podziału

(wyrok SN z 25 maja 1995)

Właściciele nieruchomości tacy jak: Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, nie mogą skutecznie sprzeciwiać się woli użytkowników wieczystych dokonania podziału nieruchomości.

Jeżeli nieruchomość jest przedmiotem współwłasności lub współużytkowania wieczystego, podziału nieruchomości można dokonać w toku postępowania administracyjnego tylko na zgodny i wspólny wniosek wszystkich współwłaścicieli albo wszystkich współużytkowników wieczystych nieruchomości.

W przypadku braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały stanowią co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzekając będzie miał na uwadze cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli . Nie dotyczy to podziałów, o których orzeka sąd.

(Art. 97 ust. 2 Uogn)

Regulacja stanu prawnego a podział nieruchomości

W przypadku stwierdzenia rozbieżności między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej a faktycznym (rzeczywistym) stanem prawnym (np. brak postępowania spadkowego) lub stanem ujawnionym w ewidencji gruntów i budynków (dane ewidencyjne działki) należy przede wszystkim przeprowadzić regulację stanu prawnego nieruchomości i dopiero później jej podział ale nie odwrotnie.

Ogólne zasady projektowanie działek ewidencyjnych

Podziały nieruchomości ład przestrzenny

Przeprowadzane podziały nieruchomości gruntowych stanowią jeden z wielu elementów kształtujących ład przestrzenny.

Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest to takie kształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania oraz wymagania funkcjonalne, społeczno - gospodarcze, środowiskowe, kulturowe i kompozycyjno - estetyczne.

Kształt i wielkość wydzielanych działek jest istotny w przypadku podziału nieruchomości rolnych, leśnych i zurbanizowanych.

W odróżnieniu od podziału nieruchomości rolnych (lub leśnych) sposób podziału nieruchomości w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami, wymaga (poza przewidzianymi w ustawie wyjątkami dotyczącymi podziałów uproszczonych) opracowania geodezyjnego projektu podziału nieruchomości gruntowej zgodnie z ustaleniami zawartymi we wstępnym projekcie podziału, pozytywnie zaopiniowanym postanowieniem wójta (burmistrza lub prezydenta miasta).

Poniższe uwagi dotyczą zasad opracowania wstępnego jak i ostatecznego projektu podziału nieruchomości

Przystępując do projektowania działek, w szczególności na terenach zurbanizowanych niezabudowanych (Bp) geodeta musi zapewnić możliwość zagospodarowania wydzielanych działek, zgodnie z ustaleniami planu miejscowego lub, w przypadku braku, z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

(Art. 94 ust. 1 Uogn)

DZIAŁKA BUDOWLANA

Działka budowlana to działka gruntu, której między innymi, wielkość i cechy geometryczne spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikających z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego (czyli planu miejscowego) (Art.. 2 pkt. 12 Uopizp)

Jest to określenie działki budowlanej jako działki przeznaczonej pod zabudowę

Ostatecznie o cechach geometrycznych wydzielanych działek decydują : ich funkcja (przeznaczenie terenu) oraz sposób zagospodarowania określone w dokumentach planistycznych gminy oraz zapisane minimalne powierzchnie działek i szerokości ich frontów.

Inne są warunki geometryczne określane dla działek wydzielanych na potrzeby np. jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego wolnostojącego, inne przy zabudowie bliźniaczej, szeregowej czy też siedliskowej zabudowie rolniczej.

Działka budowlana to zabudowana działka gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce.

(Art. 3 pkt. 3a Uogn)

Jest to określenie działki budowlanej jako zabudowanej działki gruntu

Przy wydzielaniu działki budowlanej w rozumieniu Art.95 pkt.7 Uogn („Niezależnie od ustaleń planu miejscowego podział nieruchomości może nastąpić w celu wydzielania działki budowlanej…”) a także działki z już istniejącego siedliska rolniczego, należy zwrócić uwagę na faktyczny stan jej zagospodarowania w terenie.

Projekt przebiegu granic nowo wydzielanej działki na terenach zabudowanych powinien uwzględniać przepisy branżowe, określające warunki techniczne, którym mają odpowiadać zlokalizowane na niej obiekty budowlane.

Warunki te wynikają między innymi z:

W szczególności należy zwrócić uwagę, już na etapie opracowania wstępnego projektu podziału, aby projektowane linie i odcinki graniczne nie powodowały braku dostępu wydzielanych budynków mieszkalnych nie tylko do drogi publicznej ale i do istniejących urządzeń infrastruktury technicznej (np.. studnie, szamba, lokalne oczyszczalnie ścieków) lub funkcjonalnie związanych z nimi pomieszczeń i budynków gospodarczych (garaże, wiaty, szopy itp.). (!!!!!!!!!!!bardzo istotna jest aktualność mapy zasadniczej)

Droga wewnętrzna (wewnętrznej komunikacji drogowej) → droga nie zaliczana do żadnej kategorii dróg publicznych, w szczególności droga w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowa do gruntów rolnych i leśnych, dojazdowa do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców, plac przed dworcem kolejowym, autobusowym i portem, pętla autobusowa. (Art. 8 ust. 1 ustawy o drogach publicznych).

Szczególnym rodzajem drogi wewnętrznej jest droga nie będąca niezbędną drogą dojazdową do nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych (art. 92 ust. 1 Ugn), wprowadzona do ustawy o gospodarce nieruchomościami tylko na użytek przepisów dotyczących podziałów nieruchomości.

Projektowanie dróg wewnętrznych to :

  1. uwzględnienie tzw. trójkątów widoczności, czyli narożnych ścięć linii rozgraniczającej, o wymiarach minimum 5m na 5m w bezpośrednim sąsiedztwie skrzyżowań dróg wewnętrznych (lub prostopadłej zmiany kierunku drogi wewnętrznej) oraz o wymiarach 10m na 10m w obrębie skrzyżowania drogi wewnętrznej z drogą główną (publiczną)

  2. odpowiednia szerokość dróg wewnętrznych (wewnętrznej komunikacji drogowej) - jest przedmiotem ustaleń każdego planu miejscowego. Najczęściej stosownymi w praktyce szerokościami dróg wewnętrznych do nowo wydzielanych działek budowlanych w rozumieniu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym są szerokości od 8 m do 10 m (niekiedy nawet od 12 m do 15 m), mierzone w liniach rozgraniczających. W przypadku braku takiego planu rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie dopuszcza zastosowanie dojścia i dojazdu do działek budowlanych w postaci ciągu pieszo - jezdnego, pod warunkiem, że ma on szerokość nie mniejszą niż 5 m.

ZASADY ADMINISTRACYJNEGO TRYBU PODZIAŁU GEODEZYJNEGO NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH z wyłączeniem nieruchomości położonych na terenach przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele rolne i leśne, a w przypadku braku miejscowego planu - nieruchomości wykorzystywanych na cele rolne i leśne określa Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Ugn).

Ostatnia nowelizacja - Ustawa z dnia 24 sierpnia 2007 r., o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wprowadziła z dniem 10.10.2007 kilka istotnych zmian :

Wydawanie decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości zurbanizowanej, objętej ustaleniami planu miejscowego, z uwzględnieniem zastrzeżeń ustawowych, powierzono organom administracji samorządowej (wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast) w zakresie kompetencji ściśle określonych treścią Ugn.

Kompetencje organów do zatwierdzania podziałów nieruchomości:

  1. wójt, burmistrz lub prezydent miasta wydaje :

  • starosta wydaje: