rozne2, Politechnika WGGiG, Fizyka


Małgorzata Bochniak 03,styczeń,2000.

Fizyka, III rok

Poniedziałek, godzina 1515-1815

Ćwiczenie nr 21

BADANIE I WYKORZYSTANIE OSCYLOSKOPU.

ąąąccccc1. Wstęp teoretyczny.

Obwody RLC - to takie, w których skład wchodzą :

R - rezystancja (opornik omowy). Napięcie na oporniku wynosi

I=U∗R

L - indukcyjność (cewka). Napięcie na uzwojeniu wynosi

U=L0x01 graphic

C - pojemność (kondensator). Napięcie na kondensatorze wynosi

U=0x01 graphic

W zależności od tego z jakich elementów składa się badany układ , takie rozwiązujemy równania, korzystając z praw Kirchhoffa. W omawianym ćwiczeniu mamy do czynienia z układem RC oraz CR. Pierwszy z nich nazywamy całkującym (bo napięcie wyjścia jest proporcjonalne do całki napięcia wejścia), a drugi różniczkującym (bo napięcie wyjścia jest proporcjonalne do różniczki napięcia wejścia). Stała czasowa (t) takich układów, to czas ładowania, bądź rozładowania kondensatora, jest to iloczyn: oporu i pojemności

t=R∗C

Czwórnik elektryczny - jest to zastępcze przedstawienie dowolnego obwodu elektrycznego, w postaci pewnego układu o dwóch zaciskach wejściowych i dwóch zaciskach wyjściowych (mogą to być np. wzmacniacze impulsów elektronicznych). Czwórniki dzielimy na czynne (aktywne) - wewnątrz urządzeń znajdują się źródła energii, wpływające na sygnał przechodzący, i na bierne (pasywne) - nie mają wpływu na przechodzący sygnał. W obwodzie użytym w doświadczeniu ważne, są tylko te elementy, które zmieniają prąd (czynne).

Dioda - lampa służąca do prostowania prądu przemiennego. Diody dzielimy na:

  1. diody próżniowe - lampy elektronowe z dwoma elektrodami - anodą i żarzoną katodą, które znajdują się w dokładnie odpompowanej bańce szklanej i przy zimnej katodzie nie może płynąć prąd. Po podgrzaniu katody w wyniku zjawiska termoemisji, elektrony mogą płynąć do anody. Zależność prądy anody I, płynącego przez diodę, do przyłożonego napięcia U, nazywamy charakterystyką diody.

  2. diody półprzewodnikowe - przyrządy półprzewodnikowe, w których wykorzystuje się właściwości elektryczne złącza p-n. W wielu typach diod półprzewodnikowych wykorzystuje się nieliniową zależność natężenia prądu I, płynącego przez złącze p-n, od napięcia U na złączu. Zależność ta dla najczęściej stosowanego złącza p-n ma postać

I=Is[exp(0x01 graphic
)-1]

gdzie:

Prostownicze diody półprzewodnikowe (diody mocy) używane są do prostowania prądu zmiennego małych częstotliwości (do 50 kHz). Diody takie muszą wytrzymywać duże napięcie wsteczne, mieć małe prądy wsteczne, natomiast w kierunku przewodzenia, muszą przepuszczać bardzo duże prądy przy niewielkim spadku napięcia. Współczesne diody prostownicze wytwarza się z wysoko oporowego Ge i Si (germanu i krzemu).

Oscyloskop - jest przyrządem służącym do obserwowania zmian przebiegu napięcia i natężenia prądu w czasie. Oscyloskop składa się z:

  1. działa - wyrzutni elektronowej, emitującej i skupiającej elektrony w cienką wiązkę.

  2. układu odchylającego - strumień elektronów może być odchylony polem elektrycznym za pomocą płytek odchylających, lub polem magnetycznym za pomocą cewek odchylających.

  3. generatora podstawy czasu - generuje napięcie liniowo zmieniające się w czasie (o tzw. przebiegu piłokształtnym), które jest doprowadzane bezpośrednio, lub za pomocą wzmacniacza odchylenia poziomego, do płytek lampy odchylających w poziomie.

  4. ekranu luminescencyjnego - wysyła światło pod wpływem bombardowania elektronami z uprzednio odchylonej wiązki.

Każda para płytek odchylających jest kondensatorem płaskim. Po przyłożeniu do okładek napięcia wytwarza się w przestrzeni między nimi pole elektryczne, które odchyla przebiegający w tym obszarze strumień elektronów w kierunku dodatniej okładki. Stosunek wychylenia (d) plamki z pierwotnego położenia do napięcia (U) przyłożonego do płytek nazywamy czułością (W) lampy.

Dla prądu stałego

W=0x01 graphic
,

dla prądu zmiennego

W=0x01 graphic
.

2.Przebieg ćwiczenia.

Wszystko wykonuję zgodnie z instrukcją dołączoną do ćwiczenia.

Wyznaczanie czułości oscyloskopu

  1. Tabelka do wyznaczania czułości oscyloskopu.

U[V]

dy[m]

dx[m]

0,2

0,0006

0,0012

0,4

0,0010

0,0022

0,6

0,0016

0,0032

0,8

0,0020

0,0044

1,0

0,0026

0,0054

2. Dane do wyznaczania częstotliwości generatora:

a)Częstości odczytane bezpośrednio z częstościomierza;

- 240 Hz

- 460 Hz

- 2000 Hz

b)Częstości odczytane z generatora wzorcowego(dla tych samych punktów):

Częstość na generatorze [Hz]

Częstość dla

I harmonicznej [Hz]

240

240

460

460

2000

2000

Częstość na generatorze [Hz]

Częstość dla

II harmonicznej[Hz]

120

240

230

460

1000

2000

Częstość na generatorze [Hz]

Częstość dla

III harmonicznej [Hz]

80

240

153

460

667

2000

Obraz z oscyloskopu dla:

0x08 graphic

0x08 graphic

3.Wyznaczanie stałych czasowych:

0x08 graphic
a) Układ całkujący:

0x08 graphic
0x08 graphic

Tabela do wyznaczania stałych czasowych:

R

C

t

R

C

RC

0,2R

0,1C

0,02RC

0,05R

0,01C

0,00005RC

0x08 graphic
0x08 graphic
Otrzymany oscylogram:

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

b) Układ różniczkujący:

0x08 graphic

0x08 graphic

Tabela do wyznaczania stałej czasowej:

R

C

T

R

C

CR

0,5R

25C

12,5CR

Otrzymany oscylogram:

0x08 graphic

0x08 graphic

4. Badanie prostownika jednopołówkowego i dwupołówkowego:

  1. Otrzymany oscylogram dla prostownika jednopołówkowego:

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
b) Otrzymany oscylogram dla prostownika dwupołówkowego

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

3. Opracowanie wyników pomiarów.

Wykres zależności wychylania dx oraz dy w funkcji przykładanego napięcia:

Wykres zależności wychylenia dx w funkcji przykładanego napięcia:

0x08 graphic

Wykres zależności wychylenia dy w funkcji przykładanego napięcia:

0x08 graphic

Wykres zależności czułości odchylania X i Y oscyloskopu, ustalając jednakowe wzmocnienie wzmacniaczy X i Y :

0x08 graphic

4.Opracowanie błędów:

Podczas szukania zależności U od dx i dy błąd wynikał z niedokładności woltomierza błąd wyznaczamy ze wzoru:

0x08 graphic
0x01 graphic
; gdzie

zatem:

z = 1V;

k = 0,5;

i = 100;

z tego wynika, że błąd wynosi:

ΔU=0,02[V]

Błąd mógł wyniknąć również z dokładności odczytywania dx i dy, które to odczytywaliśmy z dokładnością:

Δx=0,002[m]

Δy=0,002[m]

Błędy standardowe zaznaczono na wykresach zależności dx i dy od przykładanego napięcia.

5. Wnioski.

Podczas realizacji pierwszego punktu doświadczenia obserwujemy, że przy wzroście przykładanego napięcia zmieniają się położenia naszych sygnałów na ekranie oscyloskopu. Łatwo zauważyć, że zmiana położenia na osi x jak i na osi y jest proporcjonalna do napięcia, i na dodatek w granicach błędu pomiarowego jest to proporcjonalność o tym samym współczynniku. Płynie z tego wniosek, że również zależność y od x jest liniowa.

Opracowując drugi punkt zauważyć można to, że do wielu zastosowań oscyloskopu można dodać jeszcze jedno: wyznaczanie częstotliwości generatora. Mierząc częstotliwość metodą bezpośrednią, jak również za pomącą generatora wzorcowego stosując I, II, III harmoniczną, możemy wyznaczyć częstotliwość badanego generatora. Wyniki są zbliżone do tych, które otrzymaliśmy przy pomocy częstościomierza.

Podając na wejście impulsy prostokątne przechodzące przez zaproponowany układ całkujący i różniczkujący możemy wyznaczyć stałą czasową, a na podstawie otrzymanych oscylogramów możemy zorientować się widząc tylko oscylogram jaki jest to układ: różniczkujący, czy całkujący - wiedząc tylko, że na wejściu podany był sygnał prostokątny.

W czwartym punkcie badaliśmy prostowniki jednopołówkowe i dwupołówkowe. Łatwo zauważyć również, że najlepiej wyprostowany prąd był wtedy, kiedy podłączyliśmy największy opór i kondensator o największej pojemności.W doświadczeniu tym wyniki w granicach błędu dają wartości zgodne z teorią.

Oscyloskop jest bardzo wszechstronnym urządzeniem, które może spełniać rolę miernika napięcia skutecznego i szczytowego, zarówno prądu zmiennego, jak i stałego, po wprowadzeniu dodatkowego oporu można mierzyć natężenie prądu. Oscyloskop może spełniać także rolę częstotliwościomierza i wiele innych wynikających z potrzeb użytkownika. Przede wszystkim jednak jest to urządzenie, które graficznie przedstawia to, czego normalnie nie można zaobserwować - przebiegi (zmiany) mierzonej wielkości w czasie.

8

8

GENERATOR

Dla:

C = 25C

R = 0,5R

GENERATOR

G E N E R AT O R

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

z - zakres

k - klasa przyrządu

i - ilość przedziałek

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
rozne2, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne2, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne2, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne2, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne2, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne2, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne2, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne2, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne10, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne10, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne3, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne9, Politechnika WGGiG, Fizyka
rozne8, Politechnika WGGiG, Fizyka

więcej podobnych podstron