PORADNICTWO ZAWODOWE W RESORCIE PRACY

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

W realizacji zadań państwa w zakresie polityki zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej podstawową rolę na rynku pracy pełnią publiczne służby zatrudnienia. Tworzą je: organy zatrudnienia wraz z powiatowymi i wojewódzkimi urzędami pracy, urzędem obsługującym ministra właściwego do spraw pracy oraz urzędami wojewódzkimi realizującymi zadania określone ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99 poz. 1001 z dnia 1 maja 2004 r. z późn. zmianami). Zadania te mogą również wykonywać inne instytucje rynku pracy: Ochotnicze Hufce Pracy, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe oraz instytucje dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego, czyli wszystkie instytucje publiczne i niepubliczne służące kojarzeniu pracowników i pracodawców, bądź prowadzące działania na rynku pracy na rzecz aktywizacji zawodowej, także poprzez świadczenie usług w zakresie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej na rzecz bezrobotnych i poszukujących pracy.

       Zgodnie z ww. ustawą "Poradnictwo zawodowe polega na udzielaniu bezrobotnym i poszukującym pracy pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia oraz pracodawcom w doborze kandydatów do pracy". W odniesieniu do osób bezrobotnych i poszukujących pracy poradnictwo zawodowe pomaga w dokonywaniu właściwych wyborów edukacyjnych, szkoleniowych i zawodowych, które umożliwią przygotowanie do realizacji zadań na rynku pracy. Natomiast usługi poradnictwa zawodowego na rzecz pracodawców w zakresie doboru kandydatów mają na celu zagwarantowanie optymalnej - z punktu widzenia bezpieczeństwa i skuteczności pracy - obsady stanowisk pracy stawiających pracownikom określone wymagania.

       Jak już wspomniano wcześniej poza publicznymi służbami zatrudnienia, których rola w poprawie sytuacji na rynku pracy jest oczywista, m.in. poprzez podejmowane działania w sferze aktywizacji zawodowej bezrobotnych i poszukujących pracy, należy również wymienić inne instytucje rynku pracy - Ochotnicze Hufce Pracy, których działania w zakresie poradnictwa zawodowego skierowane są do szczególnej kategorii klientów - młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym, a także niepubliczne podmioty - agencje zatrudnienia (m.in. agencje poradnictwa zawodowego), które stanowią uzupełnienie i rozszerzenie oferty usług publicznych służb zatrudnienia w tym obszarze.

       Mając na celu przybliżenie działalności w zakresie poradnictwa zawodowego wymienionych instytucji rynku pracy w opracowaniu zaprezentowane zostały aktualne rozwiązania organizacyjne, prawne oraz wybrane zagadnienia merytoryczne (wg stanu na październik 2006 r.). Przedstawiono również partnerów instytucjonalnych realizujących zadania w zakresie poradnictwa zawodowego, z którymi najczęściej współpracują doradcy zawodowi urzędów pracy.

       Ponadto w świetle coraz powszechniej uznawanej w świecie idei uczenia się przez całe życie (Lifelong Learning), szczególnej wagi nabiera rozwój poradnictwa zawodowego rozumianego jako poradnictwo świadczone przez całe życie, wspierające odbiorcę usług w rozwoju kariery zawodowej w powiązaniu z rozwojem jego ścieżki życiowej. Oznacza to konieczność wypracowania nowych instrumentów i metod poradnictwa zawodowego, informowania i budowania kariery zawodowej przez całe życie. Zaprezentowane zostały kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego wynikające zarówno z dokumentów Unii Europejskiej jak i polskich dokumentów programowych na lata 2007-2013.

       W końcowej części zostały wymienione strony internetowe dotyczące poradnictwa zawodowego, które pozwolą czytelnikowi zapoznać się ciekawymi informacjami na temat poradnictwa zawodowego w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej.

System poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w Polsce

       Realizację zadań z zakresu poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej przypisano w Polsce dwom resortom:

• resortowi edukacji - Ministerstwo Edukacji Narodowej (www.men.gov.pl), a w nim: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej (KOWEZiU), sieć specjalistycznych instytucji terenowych - Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne, w tym 5 poradni zawodowych, szkoły na wszystkich poziomach kształcenia.1

• resortowi pracy - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz instytucje rynku pracy (www.mpips.gov.pl): publiczne służby zatrudnienia (powiatowe urzędy pracy, centra informacji i planowania kariery zawodowej funkcjonujące w strukturze wojewódzkich urzędów pracy), Ochotnicze Hufce Pracy, także agencje zatrudnienia - agencje poradnictwa zawodowego.2

System informacji i poradnictwa zawodowego w Polsce
MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ	resort	MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
Ustawa o systemie oświaty	podstawa prawna	Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
Akty wykonawcze		Akty wykonawcze
Placówki edukacji Poradnie psychologiczno-pedagogiczne (573), w tym 5 specjalistycznych poradni zawodowych Szkoły na wszystkich poziomach, Szkolne Ośrodki Kariery w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazajalnych (360 SzOK)	instytucje świadczące usługi poradnictwa zawodowego	Instytucje rynku pracy 3 Wojewódzkie urzędy pracy w ramach których funkcjonują Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej (54 CIiPKZ), Powiatowe urzędy pracy (339), Ochotnicze Hufce Pracy, Placówki niepubliczne - Agencje zatrudnienia





1. 1) Zadania poradnictwa zawodowego w resorcie edukacji reguluje ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2004r., Nr 256, poz. 2572).

2. 2) Zadania poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w resorcie pracy reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm.).

3. 3) Instytucje rynku pracy - zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do instytucji rynku pracy należą: publiczne służby zatrudnienia, Ochotnicze Hufce Pracy, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe, instytucje dialogu społecznego, instytucje partnerstwa lokalnego.

Struktura systemu poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w resorcie pracy poziom centralny: Na poziomie centralnym zadania na rzecz rynku pracy realizuje minister właściwy do spraw pracy - obecnie Minister Pracy i Polityki Społecznej, który pełni funkcję koordynatora publicznych służb zatrudnienia. Do zadań ministra, określonych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w obszarze poradnictwa zawodowego należą: tworzenie narzędzi i metod na potrzeby poradnictwa zawodowego w publicznych służbach zatrudnienia, a także zapewnianie jednolitości stosowania prawa - ustalania standardów realizacji usług świadczonych przez publiczne służby zatrudnienia, w tym usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej. Urzędem obsługującym ministra jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w strukturze którego Departament Rynku Pracy, odpowiada za kształtowanie i realizację rozwiązań w obszarze rynku pracy, promocji zatrudnienia i rozwoju instytucji rynku pracy oraz inicjuje i wspiera działalność publicznych służb zatrudnienia. W zakresie poradnictwa zawodowego Departament Rynku Pracy realizuje m.in. zadania, takie jak: określanie celów, kierunków i rozwiązań systemowych oraz opracowywanie i upowszechnianie krajowej informacji zawodowej, a także udział w programach europejskich w obszarze poradnictwa zawodowego, określanie i upowszechnianie standardu realizacji usługi poradnictwa zawodowego, świadczonej przez publiczne służby zatrudnienia, tworzenie narzędzi i metod na potrzeby poradnictwa zawodowego, organizowanie konferencji, szkoleń, seminariów dla doradców zawodowych publicznych służb zatrudnienia. poziom wojewódzki - 16 wojewódzkich urzędów pracy Do zadań samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy, realizowanych przez wojewódzkie urzędy pracy w zakresie poradnictwa zawodowego należy: organizowanie i koordynowanie oraz świadczenie usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, a także ich rozwijanie na terenie województwa, opracowywanie, gromadzenie, aktualizowanie i upowszechnianie informacji zawodowych na terenie województwa. Bezpośrednio usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących pracy realizują Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej funkcjonujące w ramach wojewódzkich urzędów pracy. poziom powiatowy - 339 powiatowych urzędów pracy - wg. stanu na czerwiec 2006 r. Do zadań samorządów powiatowych w zakresie polityki rynku pracy, m.in. należy udzielanie pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w znalezieniu pracy, a także pracodawcom w pozyskaniu pracowników przez pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe. Poradnictwo zawodowe realizowane jest w każdym powiatowym urzędzie pracy przez wydzieloną jednoosobową lub wieloosobową komórkę organizacyjną. Strukturę organizacyjną komórki m.in. poradnictwa zawodowego określa regulamin organizacyjny powiatowego urzędu pracy.

Aktualne regulacje prawne dotyczące poradnictwa zawodowego Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm.),1 w której zapisy dotyczące poradnictwa zawodowego zawarte są w : Rozdziale 4 - Publiczne służby zatrudnienia (art. 8. ust. 1 pkt 11), ust. 8, art. 9. ust.1 pkt 3; Rozdziale 5 - Ochotnicze Hufce Pracy (art. 12 ust. 5 pkt 2); Rozdziale 6 - Agencje zatrudnienia (art. 18. ust. 11 i art. 18a ust. 2 pkt 3a); Rozdziale 10 - Usługi rynku pracy (art. 35 ust. 1 pkt 3, art. 38); Rozdziale 11 - Instrumenty rynku pracy (art. 44 pkt 1 i art.45 ust. 1 pkt 1); Rozdziale 17 - Pracownicy publicznych służb zatrudnienia (art. 91 pkt 2, art. 94, art. 100 i 101) oraz Rozdziale 18 - Fundusz Pracy (art. 108 ust. 1 pkt 29, 30, 31, 33, 38). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lutego 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, organizowania szkoleń bezrobotnych, tworzenia zaplecza metodycznego dla potrzeb informacji i poradnictwa zawodowego oraz organizowania i finansowania klubów pracy (Dz. U. z 2000 r. Nr 12, poz. 146), utrzymane w mocy na podstawie art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20.10.2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 238, poz. 2393) w sprawie trybu nadawania licencji zawodowych pośrednika pracy i doradcy zawodowego. Rozporządzenie określa tryb nadawania licencji zawodowych pośrednikom pracy i doradcom zawodowym, wymagania, co do zawartości wniosku oraz niezbędnych załączników składanych przez wnioskodawcę do właściwego terytorialnie urzędu wojewódzkiego, a także sposób postępowania o nadanie licencji oraz sposób numeracji licencji zawodowych. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 września 2005 roku w sprawie dodatku do wynagrodzenia dla pracowników publicznych służb zatrudnienia, tj.: doradców zawodowych, pośredników pracy, specjalistów ds. rozwoju zawodowego, specjalistów ds. programów, liderów klubów pracy oraz asystentów i doradców EURES. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 kwietnia 2006 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 60, poz. 425) w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu pośrednika pracy i doradcy zawodowego. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2005 r. w sprawie określania wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2006 (Dz. U. z 2005 r. Nr 206 , poz. 1707). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 34, poz. 308). Istotne znaczenie dla poradnictwa zawodowego będą miały także dwa rozporządzenia, nad którymi trwają intensywne prace w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, tj.: Projekt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie standardów usług rynku pracy. Projekt rozporządzenia jest wykonaniem delegacji ustawowej zawartej w art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wprowadza on standardy podstawowych usług rynku pracy, do których stosowania zobowiązane są publiczne służby zatrudnienia, tj.: - pośrednictwa pracy, - usług EURES, - poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, - pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy, - organizacji szkoleń. Celem wprowadzenia standardów jest zapewnienie - osobom bezrobotnym i poszukującym pracy oraz pracodawcom - dostępu do usług rynku pracy na jednakowym poziomie. Standardy określają podstawowe sposoby postępowania w ramach poszczególnych usług rynku pracy oraz przepływ i zakres informacji pomiędzy stanowiskami w urzędzie pracy odpowiedzialnymi za oferowane usługi i umożliwiają ich ujednolicenie w skali kraju. Ujednolicają także terminy podejmowania działań na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących pracy w ramach poszczególnych usług rynku pracy. Nowe regulacje ułatwią oferowanie pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy, zapewnią pełniejszy dostęp do pomocy i aktualnych informacji na porównywalnym poziomie jakości. Projekt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia usług pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, organizacji szkoleń oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy. Rozporządzenie jest wykonaniem delegacji ustawowej zawartej w art. 35 ust. 4 ustawy, a jego celem jest ujednolicenie procedur usług rynku pracy realizowanych przez publiczne służby zatrudnienia oraz zapewnienie zgodności udzielania pomocy publicznej dla przedsiębiorców z warunkami jej dopuszczalności. Projekt rozporządzenia wprowadzi m.in. wymagania ilościowe wobec stanu zatrudnienia kadry publicznych służb zatrudnienia, realizującej poszczególne usługi i wymagania w zakresie wyposażenia technicznego na poziomie niezbędnym do prawidłowej realizacji usług. 1) Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zastąpiła ustawę z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514, z późn. zm.). Ustawa realizuje założenia Europejskiej Strategii Zatrudnienia, a w szczególności przyjętych przez Radę Europejską w dniu 22 lipca 2003 r. Wytycznych Polityki Zatrudnienia - 2003/578/EC, oraz Europejskiej Karty Społecznej i Karty Podstawowych Praw Pracowniczych.

Zasady poradnictwa zawodowego

       Publiczne poradnictwo zawodowe w Polsce świadczone jest z zachowaniem zasad, które podkreślają podmiotowy charakter usług i które odzwierciedlają poszanowanie osobistego, społecznego, kulturowego i ekonomicznego kontekstu decyzji podejmowanych przez odbiorców tych usług.

       Podstawowe zasady, które wymienia ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy to:

• dostępność,

• dobrowolność,

• równość w korzystaniu z usług bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie religijne lub przynależność związkową,

• swoboda wyboru zawodu i miejsca zatrudnienia,

• bezpłatność,

• poufność i ochrona danych osobowych osób korzystających z usług.

Status zawodowy doradcy zawodowego

       Zawód Doradca zawodowy wprowadzony został do spisu zawodów w 1995 roku w "Klasyfikacji zawodów i specjalności" opracowanej przez Instytut Pracy i Polityki Społecznej. Znajduje się on wśród zawodów i specjalności, pod numerem 2410203 "Grupa Wielka 2" - SPECJALIŚCI, grupa elementarna - Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi.

Kształcenie i doskonalenie kadr doradców zawodowych

       Praca doradcy zawodowego wymaga stałego dokształcania i doskonalenia zawodowego poprzez samokształcenie, udział w szkoleniach i podyplomowych studiach z zakresu poradnictwa zawodowego. Charakter pracy doradcy zawodowego wymaga interdyscyplinarnej wiedzy i specyficznych umiejętności. Doradca powinien posiadać odpowiednie kompetencje społeczne, do których należą określone cechy osobowości, uzdolnienia i zainteresowania warunkujące powodzenie w pracy z ludźmi.

       Ścieżki kształcenia w zakresie poradnictwa zawodowego

       W Polsce, począwszy od 1997 r. istnieje możliwość kształcenia na poziomie akademickim w zakresie poradnictwa zawodowego. Na zlecenie MPiPS ze środków pożyczki Banku Światowego, Uniwersytet Łódzki we współpracy z The British Council opracował Modułowe programy kształcenia doradców zawodowych na poziomie akademickim1.

       Uczelnie kształcące doradców zawodowych są uczelniami o różnych profilach. Najczęściej w programach szkół wyższych poradnictwo zawodowe związane jest z psychologią, pedagogiką lub socjologią oraz marketingiem i zarządzaniem. Kilkanaście szkół wyższych w Polsce prowadzi studia w zakresie doradztwa zawodowego.

       Na poziomie magisterskim studia w zakresie doradztwa zawodowego są dostępne na Uniwersytecie Łódzkim (specjalizacja z doradztwa zawodowego w ramach studiów na kierunku psychologia) oraz w Akademii im. J. Długosza w Częstochowie (specjalizacja w ramach kierunku pedagogika).

       Na poziomie licencjatu studia w zakresie doradztwa zawodowego w ramach kierunku pedagogika, oferuje m.in. Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Lublinie.

       Studia podyplomowe w tej dziedzinie dostępne są m.in. w następujących szkołach wyższych: Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Śląski, Akademia im. J. Długosza w Częstochowie, Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji TWP we Wrocławiu, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie, Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania SOP w Łodzi, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Wyższa Szkoła Humanistyczna w Lesznie, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, Wyższa Szkoła Zawodowa w Przemyślu, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku.

       Doradcy zawodowi publicznych służb zatrudnienia i Ochotniczych Hufców Pracy korzystali z cyklu szkoleń z zakresu poradnictwa zawodowego, realizowanych przez te instytucje w ramach Działania 1.1. schemat b) Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 m.in. mającego na celu doskonalenie kadr instytucji rynku pracy.

       Ponadto doradcy zwodowi powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy uczestniczą w krótkich formach szkoleniowych w zakresie poradnictwa zawodowego, organizowanych dwa, trzy razy w roku przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Tematyka szkoleń jest dobierana stosownie do rozpoznanych potrzeb doradców zawodowych. W latach 2005-2006 zorganizowano m.in. szkolenia dotyczące poradnictwa na odległość, rozwiązywania sytuacji trudnych z wykorzystaniem technik negocjacyjnych, stosowania Kwestionariusza Zainteresowań Zawodowych (KZZ) w poradnictwie zawodowym.





1. 1) MPiPS posiada prawa autorskie do tych programów i udostępnia je zainteresowanym szkołom wyższym podpisując z nimi umowę licencyjną.
   Programy te udostępniono kilkunastu szkołom wyższym. Modułowe programy kształcenia doradców zawodowych na poziomie akademickim to:

2. - 3-letni licencjat w zakresie doradztwa zawodowego, po ukończeniu, którego absolwent zostaje licencjonowanym doradcą zawodowym i może podjąć uzupełniające studia magisterskie w zakresie specjalności psychologia doradztwa zawodowego,

3. - 5-letnie studia magisterskie na kierunku psychologia, specjalność psychologia doradztwa zawodowego,

4. - jednoroczne studia podyplomowe w zakresie doradztwa zawodowego przeznaczone dla absolwentów studiów psychologicznych,

5. - dwuletnie studia podyplomowe w zakresie doradztwa zawodowego dla osób z wykształceniem wyższym nie psychologicznym.

  Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa w instytucjach rynku pracy

• Publiczne służby zatrudnienia (PSZ)  
  

• Usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w Centrach Informacji i Planowania Kariery Zawodowej  
  

• Usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w Powiatowych Urzędach Pracy  
  

• Formy i metody działania doradcy zawodowego  
  

• Zasoby informacji zawodowej  
  

• Ochotnicze Hufce Pracy  
  

• Agencje zatrudnienia  
  





       Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wymienia sześć instytucji rynku pracy, do których należą: publiczne służby zatrudnienia, Ochotnicze Hufce Pracy, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe, instytucje dialogu społecznego, instytucje partnerstwa lokalnego.

       Spośród ww. instytucji zadania w zakresie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej realizują publiczne służby zatrudnienia, Ochotnicze Hufce Pracy, agencje zatrudnienia (w tym, m.in. agencje poradnictwa zawodowego).

Publiczne służby zatrudnienia (PSZ)  www.psz.praca.gov.pl

       Publiczne służby zatrudnienia tworzą organy zatrudnienia wraz z powiatowymi i wojewódzkimi urzędami pracy, urzędem obsługującym ministra właściwego do spraw pracy oraz urzędami wojewódzkimi.

       Od 1 stycznia 2000 r. na podstawie przepisów wprowadzających reformę administracyjną kraju, system urzędów pracy dostosował swój zasięg terytorialny do nowego podziału kraju.

       Tym samym publiczne służby zatrudnienia funkcjonujące w ramach administracji rządowej od tej pory stały się służbami organów samorządowych:

• 16 wojewódzkich urzędów pracy jako jednostki organizacyjne urzędów marszałkowskich,

• 339 powiatowych urzędów pracy jako jednostki organizacyjne starostów.

       Ogólna polityka rynku pracy ustalana jest na szczeblu krajowym, niemniej urzędy pracy zarówno powiatowe, jak i wojewódzkie mają możliwość uzupełniania jej tak, aby zaspakajać lokalne potrzeby. Pomimo decentralizacji organów zatrudnienia, występują pewne zależności pomiędzy nimi, a dotyczą one m.in.: sprawowania nadzoru i kontroli w zakresie polityki rynku pracy nad działalnością samorządu powiatu i województwa, instancyjnego toku postępowania, trybu przekazywania środków na obsługę rynku pracy oraz łagodzenia skutków bezrobocia.

       Publiczne służby zatrudnienia realizują zadania określone ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm.), która stanowi podstawę prawną regulującą działalność służb zatrudnienia m.in. w zakresie podstawowych usług rynku pracy, realizowanych zgodnie ze standardami usług rynku pracy.

       Podstawowe usługi rynku pracy to:

• pośrednictwo pracy,

• usługi Eures,

• poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa,

• pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy,

• organizacja szkoleń.

       Ustawa o promocji zatrudnienia (…) wskazuje sześć kluczowych grup pracowników którzy odpowiadają za realizacje ww. usług. Są to: pośrednicy pracy, doradcy zawodowi, specjaliści ds. rozwoju zawodowego, specjaliści ds. programów, liderzy klubów pracy oraz doradcy i asystenci Eures.

       Usługi rynku pracy wspierane są przez instrumenty, finansowane z:1

• budżetu państwa,

• budżetu samorządów terytorialnych,

• Funduszu Pracy,2

• ze środków UE w ramach dofinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego.

       Odbiorcy/klienci usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w publicznych służbach zatrudnienia

       W publicznych służbach zatrudnienia usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej świadczą doradcy zawodowi. Usługi te skierowane są do osób dorosłych - bezrobotnych i poszukujących pracy, o zróżnicowanym poziomie wykształcenia i kwalifikacjach zawodowych, znajdujących się w różnych fazach swojego rozwoju zawodowego. Mogą to być osoby młode zamierzające wybrać zawód, jak i osoby z doświadczeniem zawodowym, które pragną zdobyć nowy zawód, a także osoby zagrożone utratą pracy lub mające trudności w jej uzyskaniu. Są to również osoby zamieszkałe na wsi, osoby niepełnosprawne, kobiety samotnie wychowujące dzieci, osoby długotrwale bezrobotne, ludzie młodzi do 25 roku życia, a także powyżej 50 roku życia.

       Klientami usług poradnictwa zawodowego są także pracodawcy, którzy oczekują pomocy w doborze pracowników na stanowiska pracy. Zakres świadczonych usług obejmuje udzielanie informacji i doradztwo w pozyskaniu pracowników do pracy.





1. 1) Instrumenty rynku pracy wspierające podstawowe usługi rynku pracy zostały określone w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm.).

2. 2) Fundusz pracy jest państwowym funduszem celowym, a jego dysponentem jest minister właściwy do spraw pracy. Środki Funduszu Pracy przeznaczane są na wypłatę zasiłków dla bezrobotnych oraz prowadzenie aktywnej polityki rynku pracy. Z tego źródła finansowane m.in. jest wsparcie instytucji rynku pracy w zakresie realizacji programów i projektów związanych z rozwojem usług i instrumentów rynku pracy. W zakresie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej środki FP przeznaczane są na finansowanie m.in. kosztów opracowywania informacji zawodowych oraz wyposażenia poradnictwa zawodowego przez publiczne służby zatrudnienia i Ochotnicze Hufce Pracy, kosztów szkolenia kadr PSZ i OHP - patrz art. 108 ust. 1 ustawy.

Usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w Centrach Informacji i Planowania Kariery Zawodowej        Centra informacji i planowania kariery zawodowej (CIiPKZ), w ogólnej liczbie 54, funkcjonują w strukturze organizacyjnej 16 wojewódzkich urzędów pracy tworząc sieć wyspecjalizowanych placówek, które wspierają działania powiatowych urzędów pracy na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Centra posiadają status samodzielnych wydziałów wojewódzkich urzędów pracy.
Zadania CIiPKZ obejmują: świadczenie wyspecjalizowanych usług w zakresie planowania kariery zawodowej, opracowywanie, aktualizowanie i upowszechnianie informacji zawodowej na terenie danego województwa, prowadzenie zajęć aktywizacyjnych na rzecz bezrobotnych i poszukujących pracy, współpracę przy świadczeniu usług Eures, współdziałanie z powiatowymi urzędami pracy w opracowywaniu i realizowaniu indywidualnych planów działania, współdziałanie w opracowywaniu informacji o rynku pracy na potrzeby klubów pracy.
Ponadto Centra poza bezpośrednią pracą z klientami, podejmują szereg inicjatyw związanych z działalnością wydawniczą, promocyjną, badawczą, szkoleniową oraz współpracują z organizacjami, placówkami naukowo- badawczymi i innymi partnerami rynku pracy.        Centra poza standardową działalnością podejmują się również realizacji zadań w zakresie współpracy z partnerami zagranicznymi. Doświadczenia zdobyte przy wspólnej realizacji projektów np. w ramach programu Leonardo da Vinci, PHARE, dostarczają ciekawych rozwiązań w zakresie organizacji i sposobów dostarczania usług poradnictwa zawodowego dla młodzieży i dorosłych.

Usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w Powiatowych Urzędach Pracy

       Poradnictwo zawodowe realizowane przez powiatowe urzędy pracy ma na celu pomoc bezrobotnym i poszukującym pracy w radzeniu sobie na rynku pracy.

       Podstawowe zadania doradców zawodowych zatrudnionych w powiatowych urzędach pracy obejmują, m.in.:

• udzielanie informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkolenia i kształcenia, z wykorzystaniem zasobów informacji w formie drukowanej, audiowizualnej oraz innych nowoczesnych technik przekazu opartych na technologii komputerowej,

• udzielanie porad ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji, podjęcie lub zmianę zatrudnienia z wykorzystaniem metod psychologicznych zwłaszcza badających zainteresowania i uzdolnienia zawodowe,

• inspirowanie, organizowanie i prowadzenie grupowych zajęć umożliwiających udzielanie porad zawodowych dla bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy,

• udzielanie informacji i doradztwa pracodawcom w zakresie doboru kandydatów do pracy na określone stanowiska.

Formy i metody działania doradcy zawodowego

       Usługi z zakresu poradnictwa zawodowego obejmują:

• porady (w formie indywidualnej i grupowej) dla osób bezrobotnych i innych poszukujących pracy, ułatwiające wybór zawodu, zmianę kwalifikacji, podjęcie lub zmianę zatrudnienia, w których wykorzystywane są standaryzowane metody dotyczące w szczególności badania zainteresowań i uzdolnień zawodowych,

• informacje o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkolenia i kształcenia, z wykorzystaniem zasobów informacji w formie drukowanej, audiowizualnej i innych nowoczesnych technik przekazu informacji opartych na technologii komputerowej,

• kierowanie na specjalistyczne badania psychologiczne i lekarskie umożliwiające wydawanie opinii o przydatności zawodowej do pracy i zawodu albo kierunku szkolenia,

• pomoc pracodawcom w doborze kandydatów do pracy - udzielanie informacji i doradztwo w zakresie pozyskania kandydatów na dane stanowisko pracy.

       Usługi doradcze ukierunkowane są na udzielenie klientom pomocy, aby potrafili realniej ocenić szansę uzyskania pracy, wybrać właściwy kierunek rozwoju zawodowego, wzmocnić własną atrakcyjność na rynku pracy. Doradcy zawodowi wspierają klientów w wysiłkach skierowanych na zdobycie i otrzymanie odpowiedniego zatrudnienia. Wraz z klientem przygotowują indywidualny plan działania - wspólnie dokonują ustaleń, jakie działania klient powinien zrealizować i dokonują oceny podjętych działań.

       Ocena sytuacji zawodowej klienta odgrywa bardzo ważną rolę, bowiem jej wynik umożliwia im uświadomienie sobie w pełni własnych kompetencji zawodowych. Analizując własne umiejętności zawodowe, preferencje, zainteresowania, a także mając możliwość dokonania oceny predyspozycji za pomocą narzędzi psychologicznych, klienci mogą dokonywać racjonalnych wyborów zawodowych.

       Podstawową metodą w poradnictwie indywidualnym jest rozmowa doradcza, w trakcie której doradca zawodowy w sposób świadomy i celowy wykorzystuje procedury i techniki rozmowy doradczej, motywując klienta do swobodnego wypowiadania się oraz aktywnego współdziałania w rozwiązywaniu jego własnych problemów.

       Podczas porady indywidualnej doradca, poza prowadzeniem rozmowy doradczej, wykorzystuje inne metody, takie jak: indywidualne ćwiczenia i zadania, ankiety oraz materiały zawodoznawcze, m.in. charakterystyki zawodowe, bazy danych o rynku pracy i ścieżkach edukacyjnych. Doradcy stosują także różnego typu narzędzia i techniki, m.in. kwestionariusz do badania zainteresowań zawodowych (KZZ),1 test do badania uzdolnień zawodowych - Bateria Testów Uzdolnień Zawodowych (BTUO),2 testy psychologiczne do badania osobowości, temperamentu czy motywacji.

       Inną formą pomocy w rozwiązywaniu specyficznych problemów zawodowych jest grupowe poradnictwo zawodowe. Jest to sposób pracy z ludźmi, którzy będąc członkami grupy, w atmosferze akceptacji i otwartości, mają możliwość zbadania i zdefiniowania własnego problemu zawodowego, dokonania adekwatnej oceny siebie oraz rozwijania umiejętności podejmowania decyzji dotyczących planowania kariery zawodowej.

       Istotnym elementem pracy doradców zawodowych jest działalność doradcza podczas organizowanych np.: Targów Pracy, Targów Edukacyjnych, Targów Przedsiębiorczości, Giełd Pracy, Dni Kariery. Uczestnicy tych imprez mają możliwość zapoznania się z ofertą pomocy doradców zawodowych, skorzystania z materiałów informacyjnych popularyzujących problematykę poradnictwa zawodowego.





1. 1) Kwestionariusz Zainteresowań Zawodowych (KZZ) opracowany w latach 2004-2005 r. na zamówienie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Kwestionariusz opracowany został w wersji "papier-ołówek" i komputerowej. Jest to narzędzie do diagnozowania zainteresowań zawodowych u osób dorosłych - wersja KZZ-D
   i młodzieży - KZZ-M. Kwestionariusz wykorzystywany w pracy doradczej ma pomóc osobom w różnych sytuacjach życiowych - zawodowych czy rozwojowych,
   w podejmowaniu adekwatnych i optymalnych decyzji zawodowych i edukacyjnych. Prawa autorskie do narzędzia posiada Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

2. 2) Bateria Testów Uzdolnień Zawodowych (BTUO) - amerykański test zaadaptowany do warunków polskich w ramach Projektu Promocji Zatrudnienia i Rozwoju Służb Zatrudnienia współfinansowanego ze środków pożyczki Banku Światowego, i realizowanego przez resort pracy w latach 1991-1999. Badanie Baterią Testów Uzdolnień Ogólnych umożliwia postawienie diagnozy dotyczącej tak natężenia poszczególnych uzdolnień, jak i prognoz zawodowych związanych z pracą.

Zasoby informacji zawodowej

       Zasoby informacji związane ze światem pracy, uwzględniające dane o zawodach między innym takie jak: zadania i czynności, środowisko pracy, wymagania i przeciwwskazania do wykonywania zawodu, dane o drogach zdobywania zawodu, możliwościach uzyskania dodatkowych kwalifikacji i możliwościach pozyskania pracy, są dla klientów ważnym źródłem wiedzy wykorzystywanej w konstruowaniu planów zawodowych.

       Doradcy zawodowi dysponują komplementarnymi i systematycznie wzbogacanymi zbiorami informacji zawodowej mającymi formę drukowaną, audiowizualną opartą na nowoczesnej technologii komputerowej, udostępnianymi za pomocą różnych nośników. Możliwość pozyskania informacji w różnych formach daje dużą swobodę osobom z nich korzystającym, zapewniając jednocześnie znacznie szersze grono odbiorców informacji zawodowej.

       Doradcy zawodowi posiadają także materiały, takie jak: katalogi, informatory, przewodniki, czasopisma o charakterze lokalnym, zawierające informacje zawodach, rynku pracy, jednostkach edukacyjnych, możliwościach szkolenia i kształcenia na terenie województwa czy regionu.

       W codziennej pracy doradcy zawodowi mają do dyspozycji serię zeszytów wydawanych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej pt. "Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego". Jest to aktualnie zbiór 37 publikacji, w których przedstawione są m.in. zagadnienia dotyczące warsztatu doradcy zawodowego, metod, technik, narzędzi stosowanych w poradnictwie i informacji zawodowej, prowadzenia poradnictwa grupowego ("Kurs Inspiracji", "Metoda Edukacyjna", "Gotowość do zmian") oraz publikacje dotyczące teorii poradnictwa zawodowego, a także poradniki dotyczące nauki i pracy za granicą.

       Zasoby informacji zawodowej wykorzystywane w pracy doradczej, obejmują między innymi następujące zbiory:

• kilkutomowy "Przewodnik po zawodach" zawierający charakterystyki zawodów,

• zestawy ulotek o zawodach zawierające krótki opis zawodu,

• klasyfikację zawodów i specjalności,1

• komputerowy program "Doradca 2000",2

• opracowania i publikacje statystyczne (lokalne i krajowe),

• opracowania i analizy dotyczące rynku pracy,

• informatory o szkołach, uczelniach wyższych, instytucjach szkoleniowych,

• teczki informacji o zawodach, zawierające ogólne informacje (opisy pracy, warunki pracy, wymagania zawodowe), oraz informacje lokalne zawierające dane dotyczące zatrudnienia, dróg prowadzących do uzyskania kwalifikacji zawodowych, itp.,

• filmy o zawodach na kasetach video lub w formie cyfrowej.





1. 1) Rozporządzenie MGiP z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (D. U. Nr 265 z 16 grudnia 2004 r.) Klasyfikacja służy ujednoliceniu nazewnictwa zawodów i specjalności występujących na rynku pracy i określaniu jego struktury zawodowej. Klasyfikacja stosowana jest w szczególności w zakresie: pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego, gromadzenia danych do określania polityki zatrudnienia i kształcenia i szkolenia zawodowego, prowadzenia badań, analiz, prognoz i innych opracowań dotyczących rynku pracy.

2. 2) Program "Doradca 2000" jest narzędziem pracy doradców zawodowych. Zawiera trzy moduły funkcjonalne: Klient (gromadzi informacje o postępach w procesie doradczym danego klienta, Zawody (udostępnia informacje o zawodach), Edukacja (udostępnia informacje o instytucjach edukacyjnych).

Ochotnicze Hufce Pracy  www.ohp.pl

       Instytucją działającą w zakresie poradnictwa zawodowego i współpracującą z urzędami pracy są Ochotnicze Hufce Pracy.1 Jest to jednostka budżetowa, nadzorowana przez ministra właściwego do spraw pracy, wykonująca zadania państwa w zakresie zatrudniania oraz przeciwdziałania marginalizacji społecznej i wykluczeniu społecznemu młodzieży, a także zadania w zakresie jej kształcenia i wychowania.

       W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, wzmocniono rolę Ochotniczych Hufców Pracy, nadając im status instytucji rynku pracy wyspecjalizowanej w działaniach na rzecz młodzieży, w szczególności:

• młodzieży zagrożonej marginalizacją i wykluczeniem społecznym. Jest to przede wszystkim młodzież w wieku powyżej 15 lat, która nie ukończyła szkoły podstawowej lub gimnazjum albo nie kontynuuje nauki. W stosunku do tej grupy młodzieży realizowane są głównie zadania w zakresie kształcenia i wychowania,

• bezrobotnych w wieku 18 do 25 lat, o różnym poziomie wykształcenia i kwalifikacjach, wymagających pomocy w znalezieniu zatrudnienia.

       Zadania z zakresu rynku pracy, w tym poradnictwa zawodowego realizuje w OHP 49 Centrów Edukacji i Pracy Młodzieży (CEiPM) - ich działania koncentrują się m.in. na badaniu i diagnozowaniu lokalnego rynku usług edukacyjnych i rynku pracy, koordynacji działalności i prowadzenia pośrednictwa pracy przez Młodzieżowe Biura Pracy, organizację szkoleń zawodowych, nadzorowaniu działalności Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej.

       Centra ściśle współpracują z urzędami pracy w zakresie badań lokalnego rynku pracy, gromadzą informacje o zawodach, udzielają porad indywidualnych i organizują spotkania grupowe.

• Młodzieżowe Biura Pracy - MBP (49) i ich filie (60) - współpracują z urzędami pracy w zakresie pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego. Jednostki te udzielają informacji z zakresu wyboru zawodu i planowania kariery zawodowej, informują młodzież o możliwościach zdobycia lub podnoszenia kwalifikacji zawodowych w systemie pozaszkolnym, udzielają indywidualnych porad zawodowych i prawnych.

• Mobilne Centra Informacji Zawodowej - MCIZ (49)2 - wyspecjalizowane w świadczeniu usług poradnictwa zawodowego w formie "mobilnej". Głównym celem działalności Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej jest umożliwienie młodzieży nabycia umiejętności aktywnego, elastycznego planowania rozwoju zawodowego, zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do przejścia z edukacji na rynek pracy, znalezienie zatrudnienia bądź uruchomienie własnej działalności gospodarczej.
  
  Zadania te MCIZ realizują poprzez prowadzenie zajęć grupowych, porady indywidualne oraz udzielanie informacji zawodowych.
  
  Odpowiednio dostosowane wyposażenie MCIZ pozwala doradcom zawodowym docierać z usługami poradnictwa zawodowego i informacją zawodową do młodzieży zamieszkującej odległe miejsca, gdzie utrudniony jest dostęp do tego rodzaju usług.
  
  Podstawową grupę korzystającą z usług MCIZ stanowią:

• młodzież ucząca się - m.in. udzielanie porad i informacji potrzebnych młodzieży do podejmowania decyzji dotyczących wyboru szkoły, zawodu oraz decyzji wejścia i funkcjonowania na rynku pracy,

• absolwenci - m.in. uzyskanie przez nich wszechstronnej wiedzy i umiejętności niezbędnych do radzenia sobie w sytuacji dynamicznych zmian społecznych i gospodarczych - umiejętności aktywnego i elastycznego planowania własnego rozwoju zawodowego adekwatnie do swojego osobistego potencjału oraz oferty pracy.

Rolę koordynatora MCIZ pełni Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej (COMIZ) usytuowany przy Komendzie Głównej OHP, który równocześnie stanowi zaplecze metodyczne dla doradców zawodowych w MCIZ.

• Młodzieżowe Centra Kariery - MCK (21) - ukierunkowały one swoją działalność na rzecz młodzieży pomiędzy 15 a 25 rokiem życia, uczestników przebywających w jednostkach organizacyjnych OHP i absolwentów OHP oraz młodzieży zamieszkałej na terenach bliskich geograficznie tym jednostkom.

       Usługi w zakresie informacji i poradnictwa zawodowego są świadczone według jednolitego standardu usług poradnictwa zawodowego dla młodzieży. Dokument Standard usługi poradnictwo zawodowe dla młodzieży (wdrożony w 2005 roku) określa obowiązujące kryteria, których przestrzeganie zapewnia jakość i porównywalność usług świadczonych dla młodzieży, spełnia on również funkcje swoistego "przewodnika" metodycznego dla doradców zawodowych MCIZ.





1. 1) Szczegółowe zadania i organizację OHP określa rozporządzenie MGiP z dnia 30 grudnia 2004 r. (Dz. U. nr 6 z 2005 r., poz. 41).

2. 2) W 2004 r. w ramach II edycji rządowego programu "Pierwsza Praca", podjęta została przez MPiPS inicjatywa o utworzeniu sieci MCIZ w ramach OHP
   i Centralnego Ośrodka Metodycznego.

Agencje zatrudnienia

       Niepubliczny sektor rynku pracy - agencje zatrudnienia, stanowią uzupełnienie i rozszerzenie oferty usług publicznych służb zatrudnienia. Działalność agencji regulują stosowne przepisy w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm.). Niepubliczne podmioty sektora rynku pracy - Agencje Zatrudnienia to: agencje pośrednictwa pracy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, agencje pośrednictwa do pracy za granicą, agencje doradztwa personalnego, agencje poradnictwa zawodowego oraz agencje pracy tymczasowej. Warunkiem prowadzenia działalności w zakresie agencji zatrudnienia (m.in. agencji poradnictwa zawodowego) jest uzyskanie wpisu do rejestru agencji. Dokumentem potwierdzającym ten fakt jest certyfikat Marszałka Województwa właściwego dla siedziby podmiotu.1

       Ustawa o promocji (...) stworzyła szansę na powstawanie niepublicznych placówek poradnictwa zawodowego, które swoje usługi mogą kierować do różnych kategorii klientów, w tym do bezrobotnych i poszukujących pracy.2

       Usługi agencji poradnictwa zawodowego obejmują w szczególności:

• udzielanie pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia,

• udzielanie informacji zawodowych,

• udzielanie pracodawcom pomocy w doborze kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych.

       Do obsługi osób korzystających z usług w zakresie poradnictwa zawodowego agencje muszą zatrudniać osoby z wykształceniem wyższym magisterskim lub równoważnym, których program studiów obejmował przygotowanie w zakresie poradnictwa zawodowego lub, które posiadają co najmniej roczne doświadczenie zawodowe w pracy na stanowisku doradcy zawodowego w publicznych służbach zatrudnienia lub agencjach zatrudnienia.

       Agencje poradnictwa zawodowego zobowiązane są do świadczenia usług poradnictwa zawodowego z zachowaniem powszechnie obowiązujących zasad, tj. przestrzegania równości w dostępie do korzystania z usług bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie religijne lub przynależność związkową.

       Zgodnie z przepisem art. 18a ust. 5 ww. ustawy, zabrania się pobierania opłat od osób, dla których agencja zatrudnienia poszukuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub którym udziela pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia.

       Odpłatność za usługi świadczone przez agencję zatrudnienia reguluje art. 85 ust. 2 pkt 7 ww. ustawy, który ściśle określa, jakiego rodzaju kwoty należne z tytułu świadczonych usług może agencja pobierać.





1. 1) Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 13.10.2005 r. w sprawie wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia oraz informacji składanych przez agencje zatrudnienia. Rejestr agencji zatrudnienia jest jawny i dostępny dla wszystkich zainteresowanych w Internecie na stronie www.kraz.praca.gov.pl.

2. 2) Według danych zawartych w Raporcie z działalności agencji zatrudnienia w 2005 r. odnotowano działalność 498 agencji poradnictwa zawodowego.

---