Przedmiot: Rachunkowość II

Instrumenty finansowe

1. Instrumenty finansowe według ustawy o instrumentach finansowych

1.1 Podstawowe akty prawne:

• Ustawa o Rachunkowości: pkt23, pkt26, pkt27

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. (Dz. U. Nr149, poz. 1674)

• MSR 32 Instrumenty finansowe - ujawnianie i prezentacja

• MSR 39 Instrumenty finansowe - ujmowanie i wycena

1.2. Podstawowe definicje

Instrument finansowy - kontrakt, który powoduje powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem, że z kontraktu zawartego między dwiema lub więcej stronami jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z kontraktu ma charakter bezwarunkowy albo warunkowy.

Aktywa finansowe - są to:

1. Aktywa pieniężne, czyli aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz

2. Wynikające z umowy prawo do otrzymania aktywów pieniężnych, ex.: należności z tytułu pożyczek, dłużne papiery wartościowe czy wierzytelności kredytowe (banki)

3. Wynikające z umowy prawo do wymiany aktywów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach, ex.: kontrakty forward, futures

• Zobowiązanie finansowe - jest wynikającym z umowy obowiązkiem:

1. Do wydania aktywów finansowych, ex.: zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek (płatnych w aktywach finansowych) czy zobowiązania z tytułu emisji dłużnych pap. wartościowych

2. Do wymiany instrumentu finansowego na niekorzystnych warunkach

• Instrument kapitałowy - jest to kontrakt, z którego wynika prawo do majątku jednostki, pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wszystkich wierzycieli, a także zobowiązanie się jednostki do wyemitowania lub dostarczenia własnych instrumentów kapitałowych (UoR: art3 ust1 pkt25)

1.3. Zgodnie z prawem polskim instrumentami finansowymi są:

1) papiery wartościowe;
2) instrumenty pochodne
a) tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania (certfikaty inwestycyjne, jednostki uczestnictwa),
b) instrumenty rynku pieniężnego,
c) finansowe kontrakty terminowe oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie, umowy forward dotyczące stóp procentowych, swapy akcyjne, swapy na stopy procentowe, swapy walutowe,
d) opcje kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy procentowe, opcje walutowe
e) prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od wartości oznaczonych co do gatunku rzeczy, ,
f) inne instrumenty, jeżeli zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym na terytorium państwa członkowskiego lub są przedmiotem ubiegania się o takie dopuszczenie.

1.4. Instrumenty finansowe można pogrupować według różnych kryteriów:

W aspekcie własnościowym dzielimy na instrumenty;

o charakterze wierzycielskim i własnościowym, czyli: (mające charakter pożyczki) wszelkiego rodzaju depozyty bankowe, weksle, obligacje mające charakter udziału w majątku, kapitale podmiotu gospodarczego - przede wszystkim akcje.

Kryterium generowania dochodów;

• przynoszące stały dochód ( zazwyczaj są to obligacje),

• przynoszące dochód zmienny (akcje).

Kryterium czasu:

• krótkoterminowe (o początkowym terminie zapadalności do 1 roku),

• średnioterminowe (o początkowym terminie zapadalności od 1 roku do 5 lat),

• długoterminowe(o początkowym terminie zapadalności powyżej lat 5).

Podział ze względu na charakter eminentna instrumentu:

• bezpośrednie instrumenty finansowe, które emitowane są przez niefinansowe podmioty gospodarcze, władze lokalne, centralny, rządy,

• finansowe.

pośrednie instrumenty finansowe emitowane przez wszystkie instytucje Instrumenty pochodne

Innym rodzajem instrumentów finansowych są tzw. instrumenty pochodne, których wartość kształtuje się jako pochodna wartość innych, rzeczywistych, bazowych instrumentów finansowych, takich jak: towary, [surowce, płody rolne], papiery wartościowe oraz parametry rynku [stopy procentowe, kursy walut]). Zwane także derywatywami lub derywatami lub instrumentami pozabilansowymi. "Zatem przez instrument pochodny należy rozumieć instrument finansowy zbudowany na podstawie cech konstrukcyjnych określonego aktywu bazowego, który swoją wartością rynkową determinuje wartość instrumentu pochodnego."

Instrumenty pochodne dzieli się na dwie podstawowe grupy:

• instrumenty o ryzyku symetrycznym (kontrakty terminowe Mogą to być kontrakty typu foward i futures lub swapy).

• instrumenty o ryzyku niesymetrycznym (opcje, warranty, obligacje zmienne).

2.1. Pojęcie i forma papierów wartościowych

Papier wartościowy jest dokumentem potwierdzającym roszczenie jego posiadacza do określonych aktywów (na przykład: akcje lub obligacje) oraz dochodów, które te aktywa przynoszą. Papiery wartościowe mogą występować w postaci materialnej oraz zdematerializowanej. Papier wartościowy w postaci materialnej składa się z trzech części:

• płaszcza - czyli strony tytułowej zawierającej nazwę emitenta, nominał, serię i numer papieru,

• arkusza kuponowego - składającego się z odcinków służących do pobierania procentów lub dywidend,

• talonu - uprawniającego do otrzymania nowego arkusza kuponów oraz nowego talonu
  po wyczerpaniu dotychczasowych.

2.2 Papiery wartościowe o zmiennym dochodzie

Akcje są podstawowymi instrumentami rynków kapitałowych - papierami wartościowymi o charakterze własnościowym, który świadczy o udziale jej posiadacza w kapitale spółki akcyjnej.

2.2.1 Akcja, jako dokument akcyjny, powinna zawierać oznaczenie:

• 1) firmy i siedziby spółki,

• 2) sądu, w którym spółka jest zarejestrowana, oraz numeru (liczby rejestru),

• 3) daty zarejestrowania spółki i emisji akcji,

• 4) wartości nominalnej, liczby, serii, rodzaju danej akcji oraz uprawnień szczególnych akcji,

• 5) przy akcjach imiennych - wysokości dokonanej wpłaty,

• 6) ograniczeń co do przeniesienia własności akcji,

• przepisów statutu o związanych z akcją obowiązkach co do świadczeń na rzecz spółki.

2.2.2. Podstawowe charakterystyki akcji to:

• 1) wartość nominalna, określona jako wartość kapitału akcyjnego spółki przypadająca na jedną akcję,

• 2) wartość emisyjna, określona jako cena, po jakiej akcja jest sprzedana przez emitenta jej pierwszemu właścicielowi,

• 3) wartość księgowa, określona jako wartość aktywów netto spółki przypadająca na jedną akcję,

• 4) wartość rynkowa, czyli cena akcji na rynku, która powstaje w wyniku spotkania się popytu z podażą akcji na rynku.

2.2.3.Z punktu widzenia inwestorów i spółek najważniejszy jest podział na:

• ˇ akcje uprzywilejowane,

• ˇ akcje zwykłe.

Akcje uprzywilejowane znamionują się połączeniem cech walorów przynoszących tak stałe, jak i zmienne dochody. Jest to instrument bezterminowy, choć emitent ma na ogół prawo wezwania do jego wykupu. Korzyści z posiadania tego waloru polegają na tym, że przedsiębiorstwo może wypłacić dywidendy z akcji zwykłych po zaspokojeniu roszczeń z akcji uprzywilejowanych.

Akcje zwykłe, czyli te, z którymi mamy do czynienia np. w związku z transakcjami na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, są papierami, z których roszczenie ogranicza się do zysków pozostałych po zaspokojeniu wszelkich innych uprzywilejowanych roszczeń. Wypłata dywidend z tych akcji nie jest obligatoryjna, gdyż wygenerowane zyski firmy mogą zostać przeznaczone na inwestycje lub dochodowe lokaty.

2.2.4. Ze względu na publiczny charakter oferty spółki skierowanej do przyszłych akcjonariuszy wymagane jest:

• 1) sporządzenie prospektu emisyjnego,

• 2) uzyskanie zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd na wprowadzenie do publicznego obrotu,

• 3) zawarcie umowy z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych o rejestrację tych papierów wartościowych,

• 4) upowszechnienie wymaganych informacji dotyczących emitenta i oferty.

2.2.5. Metody analizy kursów akcji

W nowoczesnej teorii analizy akcji wyróżnia się:

• ˇ analizę fundamentalną,

• ˇ metody prognozowania kursów akcji, do których zalicza się:

• ˇ analizę techniczną,

• ˇ metody ekonometryczno - statystyczne prognozowania,

• ˇ metody "komputerowe" prognozowania.

Analiza fundamentalna, jak sama nazwa wskazuje, opiera się na "fundamentach". Podstawą jest tutaj kondycja podmiotu emitującego akcje. Zasadniczo uważa się, że im lepsza jest sytuacja podmiotu - emitenta, tym wyższa jest wartość akcji i tym bardziej jest ona atrakcyjna dla inwestora.

Do najczęściej prezentowanych wskaźników dotyczących akcji analizowanej spółki należą:

• 1) zysk przypadający na jedną akcję (iloraz zysku netto i liczby wyemitowanych akcji),

• 2) dywidenda przypadająca na jedną akcję (iloraz zysku podzielonego i liczby wyemitowanych akcji),

• 3) wskaźnik cena-zysk P/E (iloraz ceny rynkowej akcji i zysku netto przypadającego na jedną akcję),

• 4) stopa dywidendy (iloraz dywidendy przypadającej na jedna akcję i ceny rynkowej akcji),

• 5) wskaźnik wypłaty dywidendy (iloraz dywidendy i zysku netto),

• 6) wskaźnik pokrycia dywidendy (iloraz zysku netto i dywidendy)

• 7) wskaźnik cena - wartość księgowa P/BV (iloraz ceny rynkowej akcji i wartości księgowej akcji).

Analiza techniczna jest podejściem stosowanym w analizie akcji od dość dawna. Bazuje ona na przewidywaniu zmiany trendu kursu danego waloru. Istotą analizy technicznej jest prawidłowa interpretacja różnych sygnałów kupna i sprzedaży jakie dają narzędzia analizy technicznej.

Statystyczne miary ryzyka stopy zwrotu z akcji

Dla inwestorów giełdowych podejmujących decyzję o dokonaniu inwestycji najważniejsze znaczenie mają dwie podstawowe sprawy, czyli informacja na temat spodziewanej stopy zwrotu oraz ryzyka związanego z taką inwestycją .

2.3 Długoterminowe papiery wartościowe o stałym dochodzie

2.3.1 Obligacja - papier wartościowy, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Są to papiery wartościowe masowego obrotu, występują więc w seriach. W przeciwieństwie do akcji, obligacje nie dają ich posiadaczowi żadnych uprawnień względem emitenta typu współwłasność, dywidenda czy też uczestnictwo w walnych zgromadzeniach.

2.3.2 Podział ze względu na rodzaj emitenta

Obligacje mogą być emitowane przez Skarb Państwa, korporacje (mogą być wtedy dopuszczane do obrotu giełdowego) bądź np. gminy lub miasta (obligacje komunalne lub inaczej obligacje municypalne).

2.3.3. Podział ze względu na okres do wykupu

Okres do wykupu to liczba lat, w których emitent zobowiązuje się wywiązywać z obowiązków, jakie nakłada na niego obligacja. Data wykupu oznacza termin, kiedy dług przestanie istnieć, gdyż emitent wykupi obligację.

Obligacje z terminem spłaty:

• od 1-5 lat - nazywa się obligacjami krótkoterminowymi,

• od 5-12 - nazywa się obligacjami średnioterminowymi,

• powyżej 12 lat - nazywa się obligacjami długoterminowymi.

2.3.4 Podział ze względu na wartość nominalną i oprocentowanie obligacji

Obligacje można dzielić na kuponowe i zerokuponowe. Obligacje zerokuponowe są zwykle emitowane z dyskontem. Obligacje kuponowe wiążą się z okresową płatnością kuponu, którego wysokość jest zwykle zależna od ratingu emitenta emituje polski Skarb Państwa.

2.3.5. Podział ze względu na opcje dodatkowe

Wiele emisji obligacji zawiera klauzulę, która daje inwestorowi lub emitentowi prawo do podjęcia określonych działań. Najczęściej stosowana jest opcja przedterminowego wykupu na żądanie emitenta (call feature), która daje emitentowi prawo do wcześniejszej spłaty całości lub części zobowiązań.

• Obligacje zamienne (convertible bond)

• Obligacja wymienna (exchangable bonds)

2.3.6. Podział ze względu na poziom ryzyka inwestycyjnego

Poziom ryzyka inwestycyjnego mierzony jest jakością kredytową (rating)

• sektor instrumentów wolnych od ryzyka

• sektor instrumentów o ocenie ratingowej AAA

• sektor instrumentów o ocenie ratingowej AA

• itd.

2.4.1 Listy zastawne są to dłużne papiery wartościowe, do emitowania ich uprawnione są tylko banki hipoteczne, obrót nimi reguluje ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych.

Listy zastawne dzielimy na:

• hipoteczne listy zastawne

• publiczne listy zastawne

Zalety listów zastawnych

• jasne ramy prawne

• wysoki poziom bezpieczeństwa

• banki hipoteczne są pośrednią własnością banków z UE o silnych podstawach finansowych, możliwe potencjalne wsparcie

• szybko rozwijający się sektor kredytów hipotecznych w Polsce

• możliwość obrotu na rynku wtórnym

Wady listów zastawnych

• niesprzyjające otoczenie prawne: przewlekłe procedury, zmieniające się przepisy

• ramy prawne nie w pełni obejmują wszystkie ryzyka, np. ryzyko stopy procentowej i kursowe

• prawdopodobne niedopasowanie zapadalności pomiędzy listami a kredytami w rejestrach zabezpieczeń

• ryzyko kredytowe w obrębie rejestru zabezpieczenia:koncentracja, wysoki udział kredytów komercyjnych, przeważnie kredyty denominowane w walutach obcych

3.1 Instrumenty pochodne

3.1.1 Opcje

Opcja jest prawem do zakupu lub sprzedaży określonej ilości wyspecyfikowanego przedmiotu opcji po z góry ustalonej cenie i w ciągu umówionego okresu lub w wyznaczonym terminie przyszłym

Opcja jest to umowa dająca jej posiadaczowi prawo do wykonania określonej czynności w określonym przedziale czasu. Przykład : akcja Elektrimu kosztuje 48 zł. Europejska opcja kupna z ceną wykonania 50 zł wygasająca 23 marca 2001 roku daje jej nabywcy prawo kupienia akcji Elektrimu za 50 zł w dniu 23 marca 2001 roku. Ponieważ opcja jest jedynie prawem ( a nie obowiązkiem) posiada swoją wartość (zwaną premią, jest to cena którą musimy zapłacić za nabycie takiej opcji)

Opcja typu europejskiego daje prawo do zawarcia transakcji tylko w konkretnym dniu (powyżej 23 marca 2001) natomiast opcja typu amerykańskiego daje prawo do przeprowadzenia tej operacji w okresie do dnia wygaśnięcia. Jeśli opcja amerykańska wygasa np. 23 marca 2001 to mamy możliwość wykonać nasze prawo (opcję) w każdym dniu do 23 marca 2001 włącznie. Oczywiście opcję można wykonać tylko raz. Po jej wykonaniu umowa dająca nam prawo do wykonania określonej czynności wygasa. Opcja typu call (kupna) daje prawo do zakupu określonego instrumentu , natomiast opcja put (sprzedaży ) do sprzedaży. Pamiętajmy, że nabycie opcji daje nam prawo, możemy o niej zapomnieć i nie grożą nam żadne konsekwencje (oczywiście poza przepadkiem premii, czyli ceny jaką za nią zapłaciliśmy). Opcje najczęściej rozliczane są nie poprzez zakup czy sprzedaż danego instrumentu finansowego ale poprzez tzw. rozliczenie różnicy.

Inwestorzy na rynku, licząc na określone przychody z transakcji opcjami przyjmować mogą określone zachowania, czyli pozycje:
Long call - pozycja kupna opcji kupna;

Short call - pozycja sprzedaży opcji kupna;

Long put - pozycja kupna opcji sprzedaży;

Schort put - pozycja sprzedaży opcji sprzedaży;

3.1.2 Ceny opcji

Ceny opcji kształtujące się na rynku są zależne od wahań popytu i podaży. Ponad to wysokość cen opcji może być zdeterminowana przez inne, następujące czynniki:

• kurs akcji (w bieżącym momencie),

• cena wykonania opcji,

• długość okresu przewidzianego na wygaśniecie opcji,

• zmiany kursu,

• dywidendy,

3.2.Kontrakty financial futures i forward

Definiując kontrakt futures "jest umową kupna lub też sprzedaży określonych aktywów (w szczególności instrumentów finansowych lub towarów) w określonym czasie w przyszłości po określonej cenie" 15. W podobny definiuje A. Ladko kontrakty typu futures: "Transakcja futures jest legalnie zawartym kontraktem na dostawę lub przejęcie dostawy produktu o wystandaryzowanej jakości i ilości, ściśle określonym czasie i po z góry ustalonej cenie"16.

Podobny charakter i na podobnych zasadach funkcjonują kontrakty forward. Dla obu tych kontraktów cena realizacji jest ustalana wstępnie w taki sposób, aby bieżąca wartość rynkowa była równa zeru. Zatem inwestor stara się zapewnić cenę realizacji dla kontraktu, która zapewnia jego zerową wartość rynkowa w chwili obecnej. Różnica między tymi dwoma rodzajami jest taka, że w sposób odmienny przeprowadzane są rozliczenia.

3.3 Swapy

Swapy ogólnie można scharakteryzować, jako instrumenty służące wymianie strumieni płynności, których wartości i terminy są z góry ustalone. Dla przedsiębiorstw są często wygodnym narzędziem optymalizacji struktury pasywów oraz wykorzystywania przewagi komparatywnej na różnych rynkach. Najczęściej spotykane kontrakty swapowe to procentowe kontrakty swapowe (interetest rate swaps) oraz walutowe kontrakty swapowe (currency swaps).

3.3.4. Warranty

Warrant jest to rodzaj opcji emitowanej przez przedsiębiorstwo, dająca prawo nabycia akcji po określonej cenie i w określonym czasie.

Wartość warrantu zależy od ceny instrumentu bazowego i ceny subskrypcyjnej. Wycena zatem polega na zasadach podobnych do wyceny opcji, co wynika przede wszystkim z długości terminu opcji. Warranty bowiem są zazwyczaj opcjami o długim terminie wygaśnięcia. Z punktu widzenia terminu, w którym posiadacz warrantu może go wykonywać wyróżniamy dwa typy warrantów:21

• warrant europejski (kupna lub sprzedaży) - może być wykonywany jedynie we wcześnie określonym dla eminenta dniu, określonym jako dzień wygaśnięcia,

• warrant amerykański (kupna lub sprzedaży) - może być wykonywany w dowolnym wybranym przez inwestora dniu, aż do dnia jego wygaśnięcia.

4.1 Wycena instrumentów finansowych

Aktywa finansowe wprowadza się do ksiąg rachunkowych w cenie nabycia, czyli cenie należnej sprzedającemu powiększoną o koszty bezpośrednio związane z zakupem.

Na dzień bilansowy, aktywa finansowe wycenia się z reguły według wartości godziwej, ale są pewne wyjątki. Między innymi dlatego aktywa finansowe dzielą się na cztery kategorie:

1. Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu (PDO) (ang. held for trading)

2. Aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności (UTZ) (ang. held-to-maturity)

3. Aktywa finansowe stanowiące udzielone pożyczki (kredyty) i wierzytelności własne nieprzeznaczone do sprzedaży (KWW) (ang. originated by the enterprise)

4. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (DDS) (ang. available-for-sale)

Metody wyceny aktywów finansowych

Rodzaj aktywów finansowych	Prezentacja w aktywach	Cechy charakterystyczne	Przykłady	Metoda wyceny	Wpływ na rachunek zysków i strat
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu (PDO)	krótkoterminowe aktywa finansowe	1)intencja nabywcy do wykorzystania krótkoterminowych wahań cen lub innych czynników rynkowych 2)krótki okres trwania instrumentu	* aktywa finansowe do 3 miesięcy * wszystkie instrumenty pochodne (bez zabezpieczających, jeżeli ich wartość>0)	wartość godziwa	* ujęcie skutków wyceny, zbycia oraz z tytułu dywidendy lub z tytułu odsetek - w wyniku finansowym
Aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności (UTZ)	krótkoterminowe lub długoterminowe aktywa finansowe	1)aktywa mają ustalone terminy wymagalności, a kwota spłaty jest ustalona lub możliwa do ustalenia 2)aktywa są nabyte (nie „wytworzone”) 3)jednostka zamierza i jest w stanie utrzymywać je do terminu wymagalności	nabyte na rynku wtórnym dłużne papiery wartościowe	skorygowana cena nabycia z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty wartości	* ujęcie skutków wyceny, zbycia oraz z tytułu odsetek - w wyniku finansowym
Aktywa finansowe stanowiące udzielone kredyty (pożyczki) i wierzytelności własne nieprzeznaczone do sprzedaży (KWW)	krótkoterminowe lub długoterminowe aktywa finansowe	1) aktywa mają ustalone terminy wymagalności, a kwota spłaty jest ustalona lub możliwa do ustalenia 2) aktywa są „wytworzone” w jednostce 3) nie spełniają kryteriów właściwych dla aktywów fin. przeznaczonych do obrotu	pożyczki, kredyty, lokaty bankowe	skorygowana cena nabycia z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty wartości	* ujęcie skutków wyceny, zbycia oraz z tytułu odsetek - w wyniku finansowym
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (DDS)	krótkoterminowe lub długoterminowe aktywa finansowe	aktywa inne niż zakwalifikowane do poprzednich kategorii aktywów finansowych	* udziały i akcje inne niż przeznaczone do obrotu * nabyte dłużne papiery wartościowe i wierzytelności, co do których jednostka nie ma sprecyzowanych zamiarów (utrzymywania do terminu wymagalności czy przeznaczenia do obrotu)	wartość godziwa	* ujęcie skutków zbycia oraz z tytułu dywidendy lub z tytułu odsetek - w wyniku finansowym *ujęcie skutków wyceny a) w wyniku finansowym lub b) w kapitale z aktualizacji wyceny

Prezentacja aktywów finansowych w bilansie

Tabela 1

Instrumenty finansowe w bilansie

AKTYWA

PASYWA

A.IV. Inwestycje długoterminowe 3. Długoterminowe aktywa finansowe a)w jednostkach powiązanych - udziały lub akcje - inne papiery wartościowe - udzielone pożyczki - inne długoterminowe aktywa finansowe b)w pozostałych jednostkach - udziały lub akcje (instrumenty kapitałowe) - inne papiery wartościowe - udzielone pożyczki - inne długoterminowe aktywa finansowe B.III. Inwestycje krótkoterminowe 1. Krótkoterminowe aktywa finansowe a)w jednostkach powiązanych - udziały lub akcje (instrumenty kapitałowe) - inne papiery wartościowe - udzielone pożyczki - inne krótkoterminowe aktywa finansowe b)w pozostałych jednostkach - udziały lub akcje (instrumenty kapitałowe) - inne papiery wartościowe - udzielone pożyczki - inne krótkoterminowe aktywa finansowe c)środki pieniężne i inne aktywa pieniężne - środki pieniężne w kasie i na rachunkach - inne środki pieniężne - inne aktywa pieniężne

A.I. Kapitał podstawowy (instrumenty kapitałowe) B.II. Zobowiązania długoterminowe 1.Wobec jednostek powiązanych (finansowe) 2.Wobec pozostałych jednostek (finansowe) a)kredyty i pożyczki b)z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych c)inne zobowiązania finansowe III. Zobowiązania krótkoterminowe (finansowe) 1.Wobec jednostek powiązanych a)Inne 2.Wobec pozostałych jednostek a)kredyty i pożyczki b)z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych c)inne zobowiązania

 

Kategorie bilansowe aktywów finansowych	Rodzaj aktywów finansowych
udziały lub akcje	1) aktywa finansowe przeznaczone do obrotu 2) - 3) - 4) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
inne papiery wartościowe	1) aktywa finansowe przeznaczone do obrotu 2) aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności 3) aktywa finansowe stanowiące udzielone pożyczki i wierzytelności własne nieprzeznaczone do sprzedaży 4) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
udzielone pożyczki	1) - 2) - 3) aktywa finansowe stanowiące udzielone pożyczki i wierzytelności własne nieprzeznaczone do sprzedaży 4) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Przykład ustalania skorygowanej ceny nabycia

Ustalenie skorygowanej ceny nabycia wymaga dwóch działań:

• ustalenie efektywnej stopy procentowej dla składnika aktywów finansowych

• ustalenie skorygowanej ceny nabycia

Przykład: Spółka Alfa S.A. nabyła 1 stycznia 2002r. 100 obligacji na rynku wtórnym

• wartość nominalnej 100zł (szt)

• oprocentowanie w skali roku 10%

• płatne 31 grudnia każdego roku

• cena nabycia wyniosła 80zł (szt)

• obligacje zostaną wykupione 31 grudnia 2004r.

1) Ustalenie efektywnej stopy procentowej:

IRR=19,4063%

2) Ustalenie skorygowanej ceny nabycia

	Skorygowana cena nabycia na początek okresu	Skorygowana cena nabycia na koniec okresu (bez uwzględnienia odsetek)	Płatność odsetek i wartości nominalnej	Skorygowana cena nabycia na koniec okresu (po uwzględnieniu płatności odsetek)	Przychody z tytułu odsetek
		(1)	(2)	(3)	(4)=(2)-(3)	(5)=(2)-(1)
01.01.02-31.12-02 Obliczenia	8000,00	9552,5 8000x1,194063	1000	8552,5 9552,5-1000	1552,5 9552,5-8000
01.01.03-31.12.03 Obliczenia	8552,5	10212,22 8552,5x1,194063	1000	9212,22 10212,22-1000	1659,72 10212,22-8552,5
01.01.04-31.12.04 Obliczenia	9212,5	11000 9212,5x1,194063	11000	0 11000-11000	1787,5 11000-9212,5
SUMA			13000		5000 (3000+2000)

Metoda efektywnej stopy procentowej pozwala na osiągnięcie rozwiązania, dzięki

któremu:

---