Data publikacji: 24.06.2008

Parki technologiczne - wprowadzenie do tematyki

Parki technologiczne, naukowe i przemysłowe

Popularność i efektywność Specjalnych Stref Ekonomicznych spowodowała, że coraz częściej mówi się w również o parkach technologicznych, które poprzez ukierunkowaną specjalizację mają stać się zaczątkiem Doliny Krzemowej w Polsce. Permanentna współpraca świata biznesu i nauki oraz koncentracja na innowacyjnych przedsiębiorstwach oraz inwestycjach branży high-tech ma pomóc Polsce dorównać krajom Zachodu pod względem ilości i jakości oferowanych usług i produktów.

Wraz z tematem parków technologicznych pojawiają się wątpliwości o charakterze terminologicznym. Najczęściej używane pojęcia to: parki technologiczne, parki naukowe i parki przemysłowe. Wszystkie z wymienionych terminów odnoszą się do zespołu wyodrębnionych nieruchomości, wraz ze znajdującą się na ich terenie infrastrukturą. Wszystkie opisują jednostki utworzone w celu przepływu wiedzy i technologii między uczelniami, instytucjami naukowo-badawczymi a przedsiębiorcami, prowadzącymi działalność gospodarczą na warunkach preferencyjnych.

Zadaniem parków przemysłowych jest tworzenie nowych miejsc pracy oraz nadrabiania opóźnień technologicznych poprzez pomoc w prowadzeniu bieżącej działalności gospodarczej. Mają być one rodzajem amortyzacji po restrukturyzacji przemysłu w latach 90.

Zarówno parki technologiczne, jak i naukowe zorientowane są natomiast na rozwój działalności innowacyjnej poprzez przepływ wiedzy między przedsiębiorstwami i jednostkami naukowymi. Ich celem jest wspieranie działalności szczególnie małych oraz średnich przedsiębiorstw wykorzystujących nowoczesne technologie poprzez ułatwiony dostęp do usług doradczych, transfer technologii oraz przekształcanie wyników badań naukowych w innowacyjne technologie i produkty. Główna różnica polega na odmiennym nastawieniu produkcyjnym. W założeniu parki naukowe skupiają się przede wszystkim na produkcji prototypowej.
W warunkach polskiej rzeczywistości różnice terminologiczne zacierają się. Świadczą o tym kolejne pojęcia, które są w obiegu, a stanowią kombinacje wcześniej wymienionych: parki naukowo-badawcze, parki naukowo-technologiczne, parki przemysłowo-technologiczne. Rzadko zdarza się, że park jest typowo technologiczny, przemysłowy czy naukowy - na polskim gruncie częściej mamy do czynienia z działalnością mieszaną.

W publicznych dyskusjach występuje jeszcze jedno określenie - technopol. Jego istota osadza się na tworzeniu lokalnego środowiska innowacyjnego, rozwijanego z inicjatywy władz publicznych. Jest to tzw. model publiczno-prywatnego partnerstwa. Dla technopolu, oprócz samego przepływu technologii liczy się pozyskiwanie zewnętrznych inwestorów oraz stworzenie silnego ośrodka badawczego w regionie.

Celem tego artykułu jest zwrócenie uwagi na wspieranie nowoczesnych technologii poprzez tworzenie takich jednostek jak parki. W związku z tym, że w Polsce firmy z branży high-tech inwestują zarówno w parkach przemysłowych, technologicznych, jak i naukowych, nawet przy świadomości istnienia różnic terminologicznych, zamienne stosowanie tych nazw jest uzasadnione.

Główne cele parków technologicznych

Można wyróżnić cztery podstawowe cele parków technologicznych. Znaczenie mają zarówno zadania mikroekonomiczne, jak i te realizowane na poziomie makro. Parki technologiczne usprawniają przepływ informacji między przedsiębiorcami, uczelniami technicznymi i innymi jednostkami naukowo-badawczymi. Chodzi o tzw. efekt synergii - tylko współpraca biznesu i nauki zapewnia szybki i efektywny przepływ wiedzy na danym terenie. Korzyści są obopólne: przedsiębiorstwa mają dostęp do najnowszych wyników badań, narzędzi i aparatury badawczej, a instytucje naukowe możliwość tworzenia prac naukowo-badawczych z wykorzystaniem rzeczywistych zmiennych i na potrzeby realnych do zrealizowania przedsięwzięć.

Do zadań parków należy także tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju innowacyjnych firm oraz przyciąganie zewnętrznych inwestorów a w rezultacie tworzenie nowych, atrakcyjnych miejsc pracy. Wyższe zarobki, możliwość stałego poszerzania wiedzy to elementy szczególnie istotne dla polskich inżynierów. Ponadto parki technologiczne są szansą na dodatkowe kształcenie i doskonalenie się kadry naukowej i technicznej, budowanie międzynarodowych znajomości oraz kontakt z najnowszymi technologiami.

W skali makro parki technologiczne dostarczają gospodarce narodowej owoców swoich badań, które mogą być wykorzystywane w projektach o charakterze ogólnokrajowym. Z założenia działalność parków w niczym nie przypomina wielkich, masowych projektów, nastawionych na miliardowe zyski. Tu winna się liczyć jakość i innowacyjność rozwiązań, które mają szansę odnieść sukces zarówno w Polsce, jak i zagranicą.

Parki technologiczne - jednorodność czy specyfikacja?

Pomimo wskazywanych cech wspólnych jednorodność parków technologicznych stoi pod znakiem zapytania. Specyfika lokalizacji, nastawienie badawczo-naukowe inicjatorów, czy w końcu konkretne jednostki - ludzie tworzący to przedsięwzięcie są na tyle zróżnicowani, że de facto każdy park technologiczny rządzi się swoimi prawami. Powielanie rozwiązań Doliny Krzemowej może mieć tylko teoretyczny charakter, gdyż panujące w Polsce warunki inwestycyjne odbiegają od tych obserwowanych w Stanach Zjednoczonych.

Parki technologiczne lokowane są głównie w wielkich miastach lub w ich pobliżu. Możliwość współpracy i wymiany wiedzy z najlepszymi uczelniami oraz sprawdzonymi ośrodkami badawczymi przyciągają inwestorów skuteczniej niż tania siła robocza. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na decyzję o lokalizacji parków są atrakcje kulturalne i turystyczne. Przykładowo, Kraków będąc jednocześnie miastem nauki, kultury i rozrywki jest dla inwestorów bardziej atrakcyjny niż Suwałki czy inne miasta Polski Wschodniej. W przypadku Parków Technologicznych, cel Specjalnych Stref Ekonomicznych, jakim jest wyrównywanie poziomu rozwoju gospodarczego poszczególnych regionów Polski schodzi na plan drugorzędny. Tu ważne jest odkrywanie nowego i czerpanie z istniejącego potencjału. Najważniejsze są pomysły, ludzie gotowi podjąć ryzyko i wysiłek przy ich realizacji oraz źródła finansowania projektów biznesowych wcielających te pomysły w życie.

Parki technologiczne powoływane są zwykle z inicjatywy uczelni wyższych. To uczelnie techniczne istniejące w danym regionie stanowią o potencjale oraz dają podłoże przedsięwzięcia. Działalność uczelni wyższych determinuje charakter miejsca, co z kolei przekłada się na rodzaj promowanej działalności parku. Potwierdzeniem jest przypadek Doliny Krzemowej, która zanim jeszcze zyskała miano centrum informatyki znana była z sadów śliwkowych, plantacji moreli oraz wyrobu wina. Dopiero założenie Uniwersytetu Stanforda oraz działalność jego pierwszych absolwentów: Williama Hewletta i Davida Packarda sprawiła, że miejsce to zyskało międzynarodową sławę na polu nowych technologii.

W końcu, czynnikiem różnicującym parki technologiczne jest działalność konkretnych ludzi. W zależności od zainteresowań, kierunku wykształcenia oraz działalności naukowej dążą oni do promowania w parkach określonych branż. Przykładowo inicjatorzy utworzenia Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego, związani z Wydziałem Chemii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Toruniu, rozwijają w parku głównie tę dziedzinę wiedzy. W obrębie parku powstały takie jednostki jak: Centrum Technologiczne Wydziału Chemii, Inkubator Nowych Technologii Centrum Doskonałości - Centrum Chemii Krzemu, Zakład Doświadczalny Syntezy Chemii czy Unimarket oferujący sprzęt laboratoryjny i chemikalia. Zainteresowania inicjatorów determinują działalność parku technologicznego.

Dolina Krzemowa czyli początki parków technologicznych na świecie

Pierwszy na świecie park technologiczny powstał w 1948 roku w Stanach Zjednoczonych i był to Bohanson Research Park w Menlo Park. Kilka lat później powstały najbardziej znane obecnie parki naukowo-technologiczne. Północna Karolina mogła poszczycić się największym parkiem Research Triangle Park, z kolei w Kalifornii powstał ten najbardziej znany: Stanford University Research Park, zwany Doliną Krzemową. Do tej pory w USA powstało ponad 150 parków naukowo-technologicznych. Oprócz trzech wymienionych powyżej warto wspomnieć o Krzemowych Wzgórzach w Austin w Teksasie (siedziba Della, Samsunga, Texas Instruments oraz AMD), a także Krzemowym Korytarzu w Bostonie w Massachusetts (Lotus, Lycos oraz 3600 innych firm komputerowych i elektronicznych).

Sukces Stanów Zjednoczonych na polu nowoczesnych technologii spowodował, że wiele państw europejskich i azjatyckich zapragnęło posiadać własną Dolinę Krzemową. Już w latach 70. modne stało się tworzenie specjalnych ośrodków badawczo-rozwojowych - parków technologicznych. Wtedy właśnie powstały: Cambridge Science Park, Sockley Park pod Londynem oraz Sophia Antipolis we Francji. Niemcy zadbali o to, aby niemal każde miasto powyżej 100 tys. mieszkańców miało własny ośrodek przedsiębiorczości i technologii - własny park technologiczny.

Państwa Europy Środkowo-Wschodniej zaczęły lokować na swoich terenach parki dopiero w latach 90. Mimo to, niektóre z nich wkroczyły w XXI wiek z ośrodkami naukowo-badawczymi, w których ulokowanych było już kilkaset firm.

Prawdziwy boom, jeżeli chodzi o powstawanie parków technologicznych i Specjalnych Stref Ekonomicznych ma obecnie miejsce w Azji. Najwięcej innowacyjnych projektów powstaje na Filipinach, w Hongkongu, Indiach, Indonezji, Japonii, Malezji, Singapurze, Tajwanie, Wietnamie oraz w Tajlandii.

Parki technologiczne w Polsce

W Polsce plany utworzenia parków technologicznych pojawiły się stosunkowo późno, bo dopiero w 1989 roku. Pierwszy projekt, opracowany przez Instytut Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku nie znalazł urzeczywistnienia. Dopiero 6 lat później, w 1995 roku rozpoczął swoja działalność wcześniej wymieniony Poznański Park Naukowo-Technologiczny, utworzony z inicjatywy Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Według badania KPMG z 2008 roku w Polsce funkcjonują lub są w fazie budowy 33 parki. Najwięcej z nich - po 4 cztery ulokowane są w województwie kujawsko-pomorskim, śląskim oraz zachodniopomorskim. Trzema parkami mogą się poszczycić województwa: dolnośląskie, wielkopolskie oraz łódzkie. W Małopolsce oraz w województwie mazowieckim zlokalizowane są po dwa parki technologiczne.

Tabela 1. Funkcjonujące oraz będące w fazie projektu parki w Polsce, stan na 2007 rok

	Park	Województwo	Lokalizacja
1	Park Przemysłowy Bukowice	dolnośląskie	Brzeg Dolny - Bukowice
2	Noworudzki Park Przemysłowy	dolnośląskie	Nowa Ruda
3	Wrocławski Park Technologiczny	dolnośląskie	Wrocław
4	Bydgoski Park Przemysłowy	kujawsko-pomorskie	Bydgoszcz
5	Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim	kujawsko-pomorskie	Solec Kujawski
6	Vistula Park	kujawsko-pomorskie	Świecie
7	Park Technologiczny w Toruniu	kujawsko-pomorskie	Toruń
8	Puławski Park Przemysłowy	lubelskie	Puławy
9	Park Technologiczny PZL Świdnik	lubelskie	Świdnik
10	Bełchatowsko-Kleszczowski Park Przemysłowo Technologiczny	łódzkie	Bełchatów, Kleszczów, Kluki
11	Kutnowski Park Agro-Przemysłowy	łódzkie	Kutno
12	Park Przemysłowy Boruta Zgierz	łódzkie	Zgierz
13	Zielony Park Przemysłowy Kryształowy	małopolskie	Tarnów
14	Płocki Park Przemysłowo Technologiczny	mazowieckie	Płock
15	Warszawski Park Przemysłowy	mazowieckie	Warszawa
16	Kędzierzyńsko-Kozielski Park Przemysłowy	opolskie	Kędzierzyn-Koźle
17	Opolski Park Technologiczny	opolskie	Opole
18	Podkarpacki Park Naukowo Technologiczny	podkarpackie	Rzeszów, Trzebowisko, Głogów Małopolski, Świlcza
19	Podlaski Park Przemysłowy	podlaskie	Czarna Białostocka
20	Park Naukowo-Technologiczny Polska-Wschód	podlaskie	Suwałki
21	Pomorskie Park Naukowo Technologiczny	pomorskie	Gdynia
22	Park Naukowo Technologiczny-Technopark Gliwice	śląskie	Gliwice
23	Goleszowski Park Przemysłowy	śląskie	Goleszów
24	Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii	śląskie	Katowice
25	Sosnowieckie Park Naukowo-Technologiczny	śląskie	Sosnowiec
26	Poznański Park Naukowo-Technologiczny	wielkopolskie	Poznań
27	Nickel Technology Park Poznań	wielkopolskie	Złotniki
28	Śremski Park Inwestycyjny	wielkopolskie	Śrem
29	Goleniowski Park Przemysłowy	zachodniopomorskie	Goleniów
30	INFRAPARK Police	zachodniopomorskie	Police
31	Stargardzki Park Przemysłowy	zachodniopomorskie	Stadgard Szczeciński
32	Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny	zachodniopomorskie	Szczecin
33	Krakowski Park Technologiczny	małopolskie	Kraków

Źródło: KPMG Korzyści z komplementarności i współpracy.
Analiza specjalnych stref ekonomicznych oraz parków przemysłowych i technologicznych w Polsce. Raport 2008

Sytuacja modelowa a polska rzeczywistość

Polskie parki technologiczne zabiegają głównie o małe i średnie przedsiębiorstwa oraz o przedsiębiorstwa high-tech. Cenieni są również inwestorzy zagraniczni. Niemal 1/3 badanych zabiega o pozyskanie do współpracy instytucji akademickich i badawczych, 1/4 liczy na przyciągnięcie dużych przedsiębiorstw. Jak wynika z przeprowadzonych przez KPMG badań, na terenie parków dużo bardziej od firm usługowych pożądane są firmy produkcyjne.

Wykres 1. Typ podmiotów, o które zabiegają władze parków technologicznych

Źródło: KPMG Korzyści z komplementarności i współpracy.
Analiza specjalnych stref ekonomicznych oraz parków przemysłowych i technologicznych w Polsce. Raport 2008

Jak mają się preferencje badanych do rzeczywistej struktury podmiotów w parkach technologicznych? Okazuje się, że polskie parki technologiczne tylko w niewielkim stopniu koncentrują się na  innowacyjnych przedsiębiorstwach oraz branży high-tech. Aż 56% wszystkich parków to parki przemysłowe. Parki czysto technologiczne to tylko 19% wszystkich tego typu jednostek. Struktura parków odzwierciedla rozwój gospodarczy kraju - wciąż przemysł i rozwój już istniejących technologii odgrywa w Polsce decydującą rolę.

Wykres 2. Rodzaje działających na terytorium Polski parków w 2007 roku

Opracowanie własne na podstawie KPMG Korzyści z komplementarności i współpracy.
Analiza specjalnych stref ekonomicznych oraz parków przemysłowych i technologicznych w Polsce. Raport 2008

Parki technologiczne, z uwagi na ich modelową koncentrację na branży high-tech powinny w obecnej rzeczywistości rynkowej przynosić profity. Tymczasem orientacyjne analizy wyników finansowych wybranych parków wskazują na straty. Dokładne wyniki są bardzo trudne do oszacowania z tego względu, że parki w Polsce bardzo niechętnie dzielą się tego typu informacjami z otoczeniem zewnętrznym. Według badań KPMG średnie przychody z działalności operacyjnej parków w 2005 roku wzrosły o ponad połowę w stosunku do roku 2004 i wyniosły ponad 1,4 mln zł.

Wykres 3. Średnie przychody z działalności operacyjnej [tys. PLN] parków w Polsce
w latach 2003-2005

Źródło: KPMG Korzyści z komplementarności i współpracy.
Analiza specjalnych stref ekonomicznych oraz parków przemysłowych i technologicznych w Polsce. Raport 2008

W latach 2003-2005 nie można było odnotować realnego zysku z działalności parków. Uśredniony wynik finansowy netto dla jednego parku wyniósł niemal 135 tys. PLN na minus. Jedynie co czwarty park, z tych które udostępniły swoje dane, odnotował w tym czasie zysk. Skąd bierze się ta sytuacja? Parki technologiczne są w Polsce tworem stosunkowo młodym, wciąż więcej inwestują w swoją działalność niż czerpią zysków. Tylko 32% ich powierzchni to tereny zagospodarowane, a wykorzystanie powierzchni biurowej oscyluje w granicach 47%. Dodatkowo parki są bardzo rozdrobnione, co utrudnia współpracę i skuteczny przepływ wiedzy pomiędzy poszczególnymi ośrodkami.

Wykres 4. Uśredniony wynik finansowy netto [tys. PLN] parków w Polsce w latach 2003-2005

Źródło: KPMG Korzyści z komplementarności i współpracy.
Analiza specjalnych stref ekonomicznych oraz parków przemysłowych i technologicznych w Polsce. Raport 2008

Bariery w rozwoju parków technologicznych w Polsce

W Polsce parki technologiczne, obok Specjalnych Stref Ekonomicznych miały stać się cudownym środkiem popychającym gospodarkę do gwałtownego wzrostu. Nikt jednak nie podejrzewał, że problemy finansowe oraz mentalność obywateli staną się najpoważniejszymi barierami dla efektywnego funkcjonowania tego typu ośrodków.

Według badania KPMG z 2008 roku główną barierą dla rozwoju parków technologicznych w Polsce jest brak środków finansowych na dalszy rozwój. Niemal jedna czwarta z badanych osób reprezentujących kierownictwo parków wskazała na brak lub niski poziom współpracy z ośrodkami badawczymi.

Wykres 5. Procent badanych wskazujących poszczególne bariery rozwoju parków
technologicznych w Polsce w 2007 roku

KPMG Korzyści z komplementarności i współpracy.
Analiza specjalnych stref ekonomicznych oraz parków przemysłowych i technologicznych w Polsce. Raport 2008

W związku z tym, iż w Polsce w pełni komercyjny - amerykański model parków technologicznych nie ma szans realizacji, trzeba próbować rozwijać model europejski. Polega on na korzystaniu z pomocy finansowej władz publicznych i państwa oraz środków unijnych. Jak twierdzi dr inż. Jerzy Sładek z Politechniki Krakowskiej, wiceprezes zarządu Centrum Zaawansowanych Technologii, „bez finansowania bezpośredniego z funduszu centralnego trudno myśleć o sukcesie". Korzystanie z pomocy publicznej jest utrudnione głównie z powodu nieodpowiedniej polityki proinnowacyjnej. Nie dość, iż pomoc publiczna udzielona przedsiębiorcom w 2006 wyniosła 5,9 mld. PLN (0,6% PKB), to aż 85,2% z tych środków przeznaczono na restrukturyzację górnictwa węgla. W Polsce wciąż zamiast promować gospodarkę opartą na wiedzy stosuje się działania związane z „restrukturyzacją” tradycyjnych gałęzi przemysłu.

Brak pomocy ze strony państwa to tylko jedna strona medalu. Problem stanowi także pozyskanie inwestora strategicznego. Docelowo parki technologiczne mają wspierać małą i średnią przedsiębiorczość. Jednak aby przyciągnąć do siebie drobnych inwestorów konieczne jest pozyskanie przynajmniej jednego „dużego i znanego” inwestora. W obliczu obecnych problemów finansowych parków w Polsce oraz przy międzynarodowej konkurencji na rynku nowoczesnych technologii potrzebna jest firma, która będzie oparciem dla całego przedsięwzięcia. Ranga strategicznego inwestora widoczna jest w przypadku Krakowskiego Parku Technologicznego. Ulokowanie się na terenie parku koncernu Motorola nie tylko poprawiło jego ogólną sytuację finansową, ale również zapewniło skuteczną promocję regionu w Polsce i w Europie.

Poza wymienionymi barierami istotna jest również mentalność Polaków, którzy wciąż przywiązani są do tradycyjnych gałęzi przemysłu a budowa „Doliny Krzemowej” jest dla nich jedynie interesującą ideą. Politycy odpowiadają na gusta wyborców - całkowita zmiana kierunku ich działań jest niemożliwa bez poparcia obywateli. Dlatego tak istotne jest uświadamianie i edukowanie obywateli. „W Polsce brakuje modelu kształcenia ku innowacyjności” uważa prof. Jacek Guliński. Ważne jest również promowanie postawy indywidualizmu i konkurencji na rynku. Tylko taka atmosfera sprzyja innowacyjności. Poczucie wspólnoty, tak charakterystyczne dla narodu polskiego, jest skuteczne przy budowie i podtrzymywaniu kultury, natomiast na polu nowoczesnych technologii nie sprawdza się.

Krakowski Park Technologiczny - centrum branży IT w Polsce?

Jak pokazują wyniki badań Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z 2008 roku tylko sześć parków zlokalizowanych na terenie Polski należy do wysoko rozwiniętych i rzeczywiście jest skoncentrowanych w swojej działalności na nowoczesnych technologiach. Są to: Pomorski Park Naukowo Technologiczny, Poznański Park Naukowo Technologiczny, Toruński Park Technologiczny, Wrocławski Park Technologiczny, Bełchatowsko-Kleszczowski Park Przemysłowo-Technologiczny oraz Krakowski Park Technologiczny.

W ostatnim okresie duże zainteresowanie zarówno przeciętnych obywateli, jak i inwestorów wzbudza Krakowski Park Technologiczny. Obecność znanych koncernów informatycznych sprawiła, że park ten predestynuje do miana polskiej Doliny Krzemowej. W rankingu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Krakowski Park Technologiczny ulokował się na pozycji lidera, co daje mu miano najbardziej „technologicznego” parku w Polsce. Kryterium stosowanym przy tworzeniu tego rankingu była wielkość, zasięg działalności oraz innowacyjny charakter lokatorów parku.

Tabela 2. Trzy pierwsze miejsca w rankingu parków technologicznych z 2008 roku

Nazwa Parku Technologicznego	Grupa rankingowa
Krakowski Park Technologiczny	1
Pomorski Park Naukowo-Technologiczny	2
Gdański Park Naukowo-Technologiczny LG Park Technologiczny Łódzki Regionalny Park Naukowo Technologiczny Nickel Technology Park Poznań, Park Naukowo Technologiczny „Technopark Gliwice” Park Naukowo-Technologiczny Politechniki Koszalińskiej Płocki Park Przemysłowo Technologiczny, Podkarpacki Park Naukowo Technologiczny Park Przemysłowy Police Poznański Park Naukowo Technologiczny Toruński Park Technologiczny Warszawski Park Technologiczny Wrocławski Park Technologiczny	3

Źródło: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości,
Benchmarking parków Technologicznych w Polsce, Warszawa 2008

Krakowski Park Technologiczny powstał w 1998 roku. Jak niemal każda tego typu placówka, funkcjonuje pod patronatem uczelni wyższych. W tym wypadku instytucjami założycielskimi były: Akademia Górniczo-Hutnicza, Politechnika Krakowska oraz Uniwersytet Jagielloński. Cały projekt uzyskał wsparcie władz miasta i regionu. Dzięki usilnym staraniom, Krakowski Park Technologiczny jako jedyny w Polsce, otrzymał status Specjalnej Strefy Ekonomicznej. W praktyce oznacza to jeszcze większe zachęty dla inwestorów w postaci zwolnienia z podatków. W 2006 roku Krakowski Park Technologiczny złożony był z sześciu podstref, z czego największe były Podstrefa Niepołomice oraz Podstrefa Kraków - Podgórze. Łączna powierzchnia parku przekroczyła w 2006 roku 264 ha. Na przestrzeni dwóch lat powierzchnia KPT wzrosła o ponad 150 ha. Aktualnie (stan na czerwiec 2008) powierzchnia parku to 416,67 ha podzielonych na 14 podstref.

Tabela 3. Powierzchnia poszczególnych podstref
Krakowskiego Parku Technologicznego w 2008 roku

Podstrefa	Powierzchnia [ha]
Andrychów	26,32
Dobczyce	6,86
Gdów	17,63
Kraków Nowa Huta	14,19
Kraków Podgórze	43,12
Kraków Śródmieście	29,19
Krosno	5,75
Niepołomice	182,32
Nowy Sącz	12,03
Oświęcim	5,89
Słomniki	6,59
Tarnów	44,54
Wolbrom	16,30
Zabierzów	5,90

Źródło: www.sse.krakow.pl

Należy również uwzględnić bardzo korzystne otoczenie Krakowskiego Parku Technologicznego. W 2006 roku w Małopolsce zarejestrowanych było 289 tys. podmiotów gospodarczych. W Krakowie i podregionie krakowskim działalność gospodarczą prowadziła zdecydowana większość z nich (72%). Jednocześnie małopolska zajmuje 3 miejsce w Polsce pod względem liczby jednostek naukowo-badawczych przypadających na 1000 mieszkańców. W 2006 roku posiadała ich 96 łącznie z uczelniami wyższymi. Na terenie województwa pojawia się coraz więcej firm z branży high-tech, rośnie znaczenie usług a rola przemysłu spada. Takie otoczenie daje szansę szybkiego rozwoju. Stąd też i liczba firm inwestujących na terenie KPT SSE stale rośnie.

W 2006 roku w Krakowskim Parku Technologicznym ulokowane były 42 firmy, z czego 16 podjęło działalność. Zatrudnienie sięgnęło 4 tys. osób. Poniesione nakłady inwestycyjne przekroczyły 500 mln PLN, a docelowa wielkość inwestycji była ponad 20-krotnie wyższa.

Tabela 4. Efekty funkcjonowania Krakowskiego Parku Technologicznego w 2006 roku

Cecha	Wielkość
powierzchnia	264,48 ha
ilość zatrudnionych osób	ok. 4000
ilość wydanych zezwoleń	42
ilość firm, które podjęły działalność	16
poniesione nakłady inwestycyjne	ponad 500 mln PLN
docelowa wielkość inwestycji według biznes-planu	ponad 1 150 mln PLN

Źródło: Raport o stanie miasta 2006, Prezydent miasta Krakowa

Najbardziej aktualne dane, opisujące stan na 31 marca 2008 roku, mówią o 5 666 zatrudnionych w ramach dotychczas zrealizowanych projektów inwestycyjnych na terenie KPT.

Tabela 5. przedstawia aktualną listę inwestorów zlokalizowanych na terenie Krakowskiego Parku Technologicznego SSE w 2008, opublikowaną na jego stronie internetowej. Analiza firm pod względem branży pozwala stwierdzić, że spośród 37 firm, które funkcjonują w ramach parku, 1/4 reprezentuje branżę IT.

Tabela 5. Lista inwestorów w Krakowskim Parku Technologicznym w 2008 roku

	Firma
1	ABM Solid S.A.
2	ACP Polska Sp. z o.o.
3	ACS Sp. z o.o.
4	AMK Kraków S.A.
5	AZ-AL Sp. z o.o.
6	AZ Soft S.A.
7	Becker Farby Proszkowe Sp. z o.o.
8	Becker Powłoki Przemysłowe Sp. z o.o.
9	CAR Technology Production Sp. z o.o.
10	Cell-Fast Spółka Akcyjna
11	Cestor Sp. z o.o.
12	Comarch S.A.
13	Diagnostyka Investments Sp. z o.o.
14	Drem Lab Onet.pl Sp. z o.o.
15	Elettric 80 Sp. z o.o.
16	Ergo Sp. z o.o.
17	Ericpol Telecom Sp. z o.o.
18	Fabryka Okien Dako Sp. z o.o.
19	Grupa Onet.pl S.A.
20	HCL Poland Sp. z o.o.
21	Huta Szkła Gospodarczego Tarnów S.A.
22	Jagiellońskie Centrum Innowacji Sp. z o.o.
23	Kancelaria Adwokacka Nikiel i Zacharzewski
24	KHS Krosno S.A.
25	MAN Trucks Sp. z o.o.
26	Meiller Polska Sp. z o.o.
27	Motorola Polska Electronics Sp. z o.o
28	NCC Asfalt Technic Sp. z o.o.
29	Nidec Motors and Actuators Sp. z o.o.
30	RR Donnelley Poland Sp. z o.o.
31	RR Donnelley Europe Sp. z o.o.
32	Sabre Polska Sp. z o.o
33	SHELL POLSKA Sp. z o.o.
34	Summit Polska S.A.
35	Unipress s.c.
36	ZEGAR Wojciech Dzikowski i Alicja Zyder Sp. j.
37	ZHP Elmark Tarnów

Źródło: www.sse.krakow.pl

Wśród firm zaliczanych do branży IT na uwagę zasługuje inwestor strategiczny - Motorola, która w 1998 roku utworzyła w Krakowie swoje Centrum Oprogramowania. Było to pierwsze tego typu centrum w Europie. Podobne funkcjonują m.in. w Australii, Singapurze, Malezji, Chinach, Indiach czy Meksyku. „Motorola ma obecnie na całym świecie 20 centrów software'owych, ale w regionie Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki jest ich na dzień dzisiejszy cztery - Edynburg, Turyn, Petersburg i Kraków. Fakt ten świadczy o atrakcyjności Krakowa zarówno pod względem potencjału intelektualnego, doskonałej lokalizacji i infrastruktury” - twierdzi Agnieszka Nowaczkiewicz z polskiego oddziału Motoroli.
Innymi znaczącymi inwestorami z branży IT są ACS Sp. z o.o. (Affiliated Computer Services of Poland) nowoczesne centrum procesów biznesowych oraz ComArch SA, Ericpol Sp. z o.o., HCL Poland Sp. z o.o. Grupa Onet.pl, Sabre Polska Sp. z o.o.
Początkowo Krakowski Park Technologiczny nastawiony był na inwestorów głównie z sektora high-tech. Okazało się jednak, że w Polsce wciąż nie można sobie pozwolić na rezygnację ze wspierania także innych działalności. Obecnie w parku ulokowane są między innymi centra obsługi finansowej i informatycznej, firmy z branży motoryzacyjnej, budowlanej, poligraficznej oraz chemicznej. Znaczna ich część świadczy usługi lub produkuje w oparciu o nowoczesne rozwiązania technologiczne.

Polsce do Doliny Krzemowej daleko

Najbliższe lata będą rozstrzygające dla rozwoju polskich parków technologicznych. Poziom wspierania nowoczesnych technologii będzie uzależniony od stopniowej likwidacji barier finansowych oraz mentalnych Polaków.
Uzyskanie przez parki pomocy publicznej oraz pozyskanie światowych inwestorów pozwoli na skuteczniejsze wspieranie rodzimego rynku, w tym głównie małych i średnich przedsiębiorstw zorientowanych na najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne.
Wysoki poziom edukacji oraz sukcesy informatyczne Polaków na forum międzynarodowym są doskonała podstawą do budowania sieci informacyjnej wymiany. Wizja Doliny Krzemowej jest realna. Do ośrodków, które mają największą szansę dołączyć do światowych centrów informatyki należą: Pomorski, Poznański, Toruński, Wrocławski, Bełchatowsko-Kleszczowski oraz Krakowski Park Technologiczny. Ten ostatni już teraz skupia na swoim obszarze najwięcej w Polsce firm wykorzystujących nowoczesne technologie. Dogodne położenie geograficzne, wysoka atrakcyjność kulturalno-turystyczna oraz wiele ośrodków naukowo-badawczych Krakowa wzbudzają zainteresowanie przedsiębiorców z całego świata.

Gabriela Jabłońska
Sedlak & Sedlak

Bibliografia:

Analiza stanu i kierunków rozwoju parków naukowo -- technologicznych, inkubatorów technologicznych i centrów transferu technologii w Polsce - Raport końcowy z badań, Instytut Badań nad Gospodarka Rynkową ,PARP, Warszawa 2005
Korzyści z komplementarności i współpracy: Analiza specjalnych stref ekonomicznych oraz parków przemysłowych i technologicznych w Polsce, KPMG, 2008
Benchamarking Parków Technologicznych w Polsce, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2008,
Raport o stanie miasta, Prezydent Miasta Krakowa, Kraków 2006
www.chip.pl
www.computerworld.pl
www.it.wkrakowie.org
www.laboratoria.net
www.paiz.gov.pl
www.pmrpublications.com
www.ppnt.poznan.pl
www.sooipp.org.pl
www.spedycje.pl
www.spicegroup.de
www.sse.krakow.pl
www.technologpark.pl

Data publikacji: 24.06.2008

---