Prawo Rodzinne i spadkowe. Wykład 6X.2005

Prof. Smyczyński pok.213

Kodeks rodzinny reguluje stosunki rodzinno prawne

-rodzina mała - rodzice + dzieci a także między małżonkami, tzw. Stosunki dwupokoleniowe

- rodzina wielka - wszyscy krewni i powinowaci pod jednym dachem

Rodzina:

Powstaje przez zawarcie małżeństwa

- z innych aktów

- konkubinat gdy urodzi się dziecko

Rodzina nie ma osobowości prawnej, status rodziny jest głównym członem stanu cywilnego.

Na stan cywilny składa się stosunek do małżeństwa.

2 elementem stanu cywilnego jest pochodzenie, czyim jestem ojcem, matką, córką, synem.

3 element - płeć

4 element Nazwisko i imię (nazwisko się zmienia) chociaż nazwisko nie jest stałym elementem ST. Cyw.

5 Prawa stanu są pod ochroną należą do dóbr osobistych

Powinowactwo - więzi rodzinne

Pokrewieństwo - krew, w liniach i stopniach

W linii prostej i bocznej.

Linia prosta wstępna: kierunek od dołu w górę, czyli jak cofamy się w przeszłość, C jest ojcem dla D

Linia prosta zstępna: kierunek z góry w dół, czyli D jest zstępnym dla C

Linia boczna - rodzeństwo, mają wspólnego przodka = rodziców, ale sami od siebie nie pochodzą.

W linii prostej A do D.

I stopień pokrewieństwa wynika z ilości urodzeń czyli I ST to dziecko - rodzic, dziecko - dzidek II ST, brat - siostra II ST

F i E są dla B w stopniu III pokrewieństwa

D do F to V ST pokrewieństwa.

Powinowactwo rodzina małżonka, powstaje przez małżeństwo.

Powinowaci w linii prostej.

Prawo rodzinne : osobowe oraz majątkowe.

Więzi: osoby bliskie tzn,. niekoniecznie powinowaty, krewny a często osoba w prawie brana pod uwagę, osoby bliskie to osoby trwale pozostające w faktycznym pożyciu.

Świeckość prawa rodzinnego.

Kompetencja sądów powszechnych.

Monogamiczność związku małżeńskiego

Trwałość związku małżeńskiego

Dobro dziecka

Równouprawnienie małżonków

Małżeństwo podstawowa instytucja prawna, trwały związek mężczyzny i kobiet zawierany z uwzględnieniem przesłanek i reguł zawartych w prawie.

Przesłanki konieczne:

Istnieje różność płci

Mają być obecni przy jednoczesnym składaniu oświadczeń woli przed kierownikiem USC

Zgodne oświadczenia woli

Przed kierownikiem lub jego zastępcą USC

Wszystkie przesłanki muszą być spełnione

Wyjątek: z ważnych powodów art. 6 przedstawiciel

Przesłanki porządkowe

Uroczysta forma, musi upłynąć określony czas, 2 świadków.

Kościół:

Uzyskanie zaświadczeń z USC, że nie ma przeszkód do zawarcia małżeństwa

Zawarcie małżeństwa wg reguł danego kościoła

Wyrażenie woli, że chcą, żeby oświadczenie woli miało skutki cywilno prawne, przy tym jest miejsce w dokumencie na podpis duchownego, który zaświadcza swoim podpisem.

W ciągu 5 dni do urzędu stanu cywilnego i kierownik S.C. sporządzi akt o zawarciu związku małżeńskiego

Data zawarcia małżeństwa z dnia zawarcia związku w kościele

Przeszkody żeby zapobiec

- obyczajowe

- eugeniczne

- prawne

Wiek, pełnoletniość

16 letnia dziewczyna może uzyskać pozwolenie

Ubezwłasnowolnienie

Osoba dotknięta chorobą psychiczną

Bigamia

Krewni w linii prostej, w bocznej tylko rodzeństwo, powinowactwo w linii prostej

Przysposobienie

Dotyczące wad oświadczenie woli: nieważne co innego niż rozwód!

Błąd co do tożsamości osoby: fizycznej i cywilnej

W stanie nietrzeźwości

Groźba - poważne niebezpieczeństwo osobiste

Zawarte wbrew zakazowi istnieje, jest tylko podstawa do unieważnienia. To małżeństwo jest unieważnialne. Gdy unieważnione to część skutków jest jak przy rozwodzie np. w stosunku do dzieci. Z mocy prawa jest unieważnialne ale nie nieważne.

Małżonkowie mają wspólne uprawnienia

Do wspólnego pożycia, wspólnie mieszkają

Obowiązek wzajemnej pomocy

Obowiązek wierności

Współdziałanie dla dobra rodziny

Nazwisko, może też być 2 członowe, a dzieci ?

Mają przyczyniać się do utrzymania rodziny nie tylko finansowo

Zwykłe potrzeby rodziny zapewnić

Solidarność

Ustroje majątkowe w prawie małżeńskim

Określa stosunki majątków osobistych małżonków do ……… wspólne gospodarstwa nabyte w czasie trwania małżeństwa. Korelacja ta wynika z różnego typu ustrojów państwa.

- ustrój ustawowy - jak się nie postanowi nic innego

- ustrój umowny - umowy majątkowe - małżeńskie

Intercyza drogą intercyzy można zmienić ustrój ustawowy.

Ustrój wspólności majątkowej jako ustrój ustawowy

- ustrój w którym przedmioty(Pr. Majątkowe) nabyte w trakcie małżeństwa tworzą wspólność majątkową a także dochody z innej działalności.

Fundusze pracownicze, emerytalne.

Także to co nabywamy przez dziedziczenie darowizna też. Przedmioty używane do wykonywania zawodu są majątkiem osobistym chyba że sfinansowane zostały z majątku drugiej osoby

Prawa autorskie własność intelektualna, majątek osobisty a dochody jakie przyniosły są wspólne.

Prawa majątkowe nabyte za prawa majątkowe osobiste wskutek surogacji np. otrzymana działka w spadku i za nią coś innego.

Spółdzielcze prawo do lokalu.

Wykład 2 RIS 20.10.2005

Stosunki majątkowe. Stosunek majątków małżonków.

Większość zostaje w stosunku ustawowym - ustroju wspólności majątkowej

Intercyza drogą umowy wybiera się ustrój majątkowy

Majątek wspólny to pojęcie zarządu.

Rodzice zarządzający majątkiem dziecka, współwłasność w częściach ułamkowych

Zarząd jest unormowany w art. 36 jest obowiązek współdziałania małżonków w zarządzie majątkiem wspólnym. Tzn. naradzają się. Zarządzają zarobkami, oszczędnościami itd. Powinni informować się wspólnie o stanie majątku wspólnego o zobowiązaniach, obciążeniach i przychodach.

Zarząd w sensie czynności prawnych, nabycie, kredyty, obciążenia. To też czynności procesowe (powództwo). To też czynności faktyczne.

Zarządem są czynności zobowiązujące i rozporządzające, które dotyczą majątku wspólnego.

A poręczenie? Sama umowa nie jest. Sama umowa nie wskazuje na konkretny składnik majątkowy tylko na odpowiedzialność.

Reguła: Czynności zarządu wykonuje każdy z małżonków samodzielnie ale ze skutkiem dla majątku wspólnego. Wobec osoby trzeciej czynności zarządu pełni 1 osoba nie ma wymogu obecności 2 małżonka. Nie ma podziału na zarząd zwykły i czynności przekraczające zwykły zarząd. W art. 37 wymieniono czynności, które wymagają bezwzględnie zgody 2 małżonka, odstąpiono od kwotowego wyliczenia, która czynność wymaga zgody a która nie.

- czynności prawne prowadzące do zbycia, nabycia, obciążenia nieruchomości oraz użytkowania wieczystego

- oddania nieruchomości do użytkowania

- zbycia, obciążenia, nabycia, którego przedmiotem jest prawo rzeczowe dotyczące budynków lub lokali

- czynności prowadzące do zbycia nabycia obciążenia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa

- zgoda na darowiznę jest potrzebna z wyjątkiem darowizn drobnych zwyczajowo przyjętych

Do tych czynności potrzebna jest zgoda 2 małżonka.

Zgoda wymagana jest w takiej formie jakiej wymaga się dla ważności czynności prawnej.

Zgoda może być później. Jeśli nie ma jej w czasie wykonania czynności to jest to czynność kulejąca. Zgoda może być w nieokreślonym terminie ale kontrahent może wyznaczyć termin wyrażenia zgody przez 2 małżonka aby uchronić się przed stratą. Czynność kulejąca = negotium caludicas.

Art. 38 chroni kontrahenta gdyż w przypadku braku zgody stosuje się przepisy o dokonaniu czynności prawnej z osobą nieuprawnioną w dobrej wierze.

Jednostronna czynność prawna zgoda przed dokonaniem, brak zgody to nieważna jest czynność. Np. zobowiązanie wekslowe, przyrzeczenie publiczne, zrzeczenie się nieruchomości.

Ponieważ jest daleko idące swoboda jest niebezpieczna, że małżonek będzie działał ze skutkiem negatywnym. Wprowadzono instytucje sprzeciwu. Sprzeciw ma dojść do wiadomości kontrahenta czyli osoby 3.

Zwykłe sprawy rodziny nie wymagają ani sprzeciwu ani zgody. Czynności związane z prowadzaniem działalności zarobkowej.

Gdy nie ma zgody? Może żądać zastępczej zgody od sądu.

Jeżeli 1 z małżonków z ważnych powodów to można jeżeli jest trwały powód to pozbawić go zarządu.

Jaki jest charakter prawny wspólności majątkowej?

1. majątek wspólny - elementy współwłasności majątkowych:

wspólność bez udziałowa w czasie jej trwania jest wspólnością łączną.

(wspólnota niepodzielnej ręki), charakter trwały ma podtrzymywać główny stosunek prawny jakim jest małżeństwo.

Zmiana gdy małżonkowie zmienią umownie ustrój majątkowy, śmierć, rozwód, separacja. Majątek zamienia się na ułamkową.

Gdy ustaje małżeństwo(śmierć, rozwód, orzeczenie separacji) gdy na żądanie 1 z małżonków sąd wprowadził rozdzielność przymusową - ustrój przymusowy, z mocy prawa ustrój rozdzielności majątkowej.

Odpowiedzialność za zobowiązania.

3 masy majątkowe(rysunek w okręgach).

Czy małżonek który dokonuje czynności prawnej jest strona czynności prawnej czy też drugi? Nie strona jest ten który dokonuje czynności a 2 ponosi odpowiedzialność wespół z nim.

Art.41.

Może być ograniczona możliwość egzekucji

Wierzyciel może żądać spełnienia z majątku wspólnego (czyli zarobki też), ale majątku osobistego nie może ruszyć, tylko majątek wspólny.

Jak nie było zgody? To wierzyciel może kierować do tej części majątku wspólnego, który wniósł mąż. !!EGZAMIN!!!

Egzekucja.

Majątku osobistego męża dochodów, zarobków, dochodów z własności intelektualnej. Czyli majątek osobisty i wkłady wniesione do wspólnego majątku przez żonę nie podlegają egzekucji jak nie było zgody.

Prowadzi przedsiębiorstwo i nie było zgody to do składników przedsiębiorstwa tak.

Gdy wniesione zostały długi do małżeństwa? Za długi wcześniejsze to konstrukcja podobna jak do sytuacji gdy bez zgody drugiego małżonka zaciągnie zobowiązania.

Gdy ustaje wspólność uważa się (założenie a nie domniemanie!!!), że udziały są równe. Z ważnych powodów można żądać ustalenia udziałów w innym wymiarze. Zwroty nakładów np. sprzedana działka w spadku po rodzicach i pieniądze włożone w dom.

Umowne ustalenia.

Tylko taką jaką przewiduje ustawa można zawrzeć.

3 modele:

1.ustrój poszerzonej wspólności majątkowej

2. ustrój ograniczonej wspólności majątkowej

3. ustrój rozdzielności majątkowej

Ad.1. nie ma dowolnego rozszerzenia, większa wola spadkodawcy, nie można tego przenieść do majątku wspólnego co było ze spadku, nie można praw niezbywalnych włączyć do wspólności majątkowych(użytkowanie, służebności osobiste), odszkodowania za uszkodzenie ciała

Ad.2. wyłączanie z niej pewnych typów składników majątkowych a także ograniczenia poprzez wynagrodzenie za pracę. Ta umowa nie przeszkadza wierzycielom w egzekucji. Dochodzeniu praw przez wierzycieli, które były objęte wierzytelnością mimo zmiany.

Ad3 rozdzielność majątkowa

- całkowita - tylko majątek osobisty

- z rozliczeniem dorobku - chroni słabszych małżonków, można żądać wyrównać.

Dobry dla przedsiębiorców, mąż zarabia i żona zarabia o co przyrasta to dorobek.

Roszczenie o wyrównanie dorobku żona zarabiała mniej, ale zajmowała się domem.

1. umowy - skutki

2. orzeczenie sądu - skutki - erga omnes!!!

Ad1 intercyza wprowadza inny ustrój niż był uprzednio jest skuteczna w sensie ograniczeń tylko wtedy gdy ta umowa była znana wierzycielowi.

Ad2 na żądanie 1 z małżonków wprowadza się z ważnych powodów rozdzielność majątkową, często udają małżonkowie takie procesy aby za pomocą zmowy uniknąć kosztów. Np. wobec wierzycieli, żeby nie płacić za notariusza.

W zasadzie sąd może określić datę zniesienia na wcześniejszą do daty wniesienia powództwa.(w związku z pretensjami wierzycieli do niewinnego małżonka)

Z ważnych powodów jeszcze wcześniej ale tylko ważne powody.

Ustanie małżeństwa.

Trwałość to nierozerwalność. Kontrakt to jest tylko w momencie zawarcia małżeństwa dotyczy samego momentu zawarcia a potem już nie. Aktem władzy publicznej czyli orzeczeniem sądu. Nie tylko przez rozwiązanie ale przez śmierć też a także przez domniemanie śmierci.

Przesłanki do rozwiązania małżeństwa

Pozytywne :

- rozkład pożycia(więzi małżeńskie: uczuciowe, fizyczne, gospodarcze) małżeńskiego o cechach:

Zupełny

Trwały

Gdy te 3 więzi ustały trwale to jest zupełny rozkład.

Negatywne:

- jeżeli rozwodu domaga się wyłącznie winny rozpadu małżeństwa

- jeżeli wskutek rozwodu ucierpiałoby dobro małoletnich dzieci

-Gdy orzeczenie z innych powodów byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (gdyby to było ciężką niesprawiedliwością)

Wina

Po to by zapobiec krzywdzie 2 z małżonków. Nie ma przymusu by wina zawsze była orzeczona. Na zgodne oświadczenie małżonków sąd zaniecha orzeczenia o winie.

Zasada rekryminacji -nakłada się sankcję na winnego

Możliwość żądania środków utrzymania od winnego, wyłącznie winny nie tylko na zwykłe potrzeby, ale tez na to że obniżyła się znacznie stopa życiowa.

Jeżeli współwina

Oboje niewinni

Skutki rozkładu:

- ustaje małżeństwo

-ustanie wspólności majątkowej

- nie ustaje stosunek rodzicielstwa

W sentencji, że rozwiązuje małżeństwo i określi z czyjej winy. Rozstrzygnięcie władzy nad wspólnymi dziećmi, orzeka gdzie dziecko ma mieszkać oraz kto sprawuje bieżącą pieczę nad dzieckiem : orzec o alimentach.

Zarządzenie tymczasowe: - wspólne mieszkanie, rozstrzyga o sposobie korzystania z mieszkania.

Wyrok rozwodowy jest całościowy tzn. powinny się w nim znaleźć wszystkie elementy.

Separacja sądowa - gdy 1 domaga się od sądu separacji

Przesłanki:

-Rozkład pożycia małżeńskiego ale nie trwały

-Wina

2 rodzaje orzekania :

Gdy 1 żąda a drugie nie to proces

Gdy oboje żądają i nie mają małoletnich dzieci to w postępowaniu nieprocesowym i bez orzeczenia winy

Jak rozwód jest niedopuszczalny to może żądać separacji

Niezależnie od rozwodu

Skutki:

Małżeństwo trwa

Wyłącza domniemanie pochodzenia dziecka od małżonka

Pojawia się obowiązek alimentacyjny

Ustaje obowiązek współdziałania dla dobra rodziny

Ustaje wspólność majątkowa

Separację można znieść.

Z wyjątkiem władzy rodzicielskiej.

27 października 2005

RIS wykład 3

Prawo spółdzielcze stosunki między rodzicami a dziećmi.

Ustalenie pochodzenia człowieka. Prawo filiacyjne - powiązanie 1 człowieka z 2 pod względem krwi.

Ojciec matka zawsze musimy się dowiedzieć kto jest matką. Ojcostwo się buduje na wiedzy kto jest matką. Dochodzimy do ustalenia stanu cywilnego (pochodzenie + stosunek małż.).

Prawo o aktach stanu cywilnego. W kodeksie tylko ojcostwo właściwie unormowano. Matka jest zawsze pewna. Obecnie to już nie jest takie pewne. Takie umowy są nieważne gdzie macierzyństwo zastępcze. W miarę rozwoju techniki matka już nie jest już taka pewna wobec czego na macierzyństwo nie tylko genetyka ale i donoszenie ciąży.

Matka kobieta, która urodziła i nosiła ciążę. Supozycja(nie domniemanie pr,… nie ma w kodeksie, nie ma twierdzenia normatywnego na ten temat)wpisania do aktu jako matka, tej która urodziła a nie ta która się za nią podaje czy od której były dane komórki.

Polskie prawo w tej chwili nie ma przepisów o ustaleniu macierzyństwa. Ale jest możliwość zaprzeczenia macierzyństwa. Powództwo o zaprzeczenie lub ustalenie pochodzenia dziecka (czyli ojcostwa jak i macierzyństwa). Na razie ustawa o aktach stanu cywilnego stwierdzają kto jest matką, trzeba wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa a dopiero później o ustalenie macierzyństwa chyba, że ktoś ma nieoznaczonych w akcie cywilnym rodziców. Po zaprzeczeniu i ustaleniu wyroki mają charakter deklaratywny czyli matką jest ta sama co na początku i stwierdza się, że była nią od początku.

Ojciec niepewny. Ustalenie ojcostwa. Rodzaje pochodzenia dziecka:

- matka znana ale stanu wolnego dziecko pozamałżeńskie

- domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki

Dziecko małżeńskie, domniemanie prawne ojcem dziecka urodzonego w czasie trwania małżeństwa jest mąż matki. Preasumptio iuris stantum - domniemanie obalalne.

Od daty zawarcia do 300 dnia po zaw. Działa domniemanie, że mąż jest ojcem. Art. 62 możliwe jest powództwo o zaprzeczenie! (EGZAMIN) w trybie procesowym. Przesłanki: łatwiej lub trudniej.

- łatwiej gdy przed 180 dniem od zawarcia się urodzi bo się przyjmuje, że mogło nastąpić wcześniej, może zmierzać do zaprzeczenia przez samo oświadczenie, że nie jest ojcem dziecka. Art. 68§2 przerzuca dowód na 2 stronę i żona musi udowodnić, że to jego ojciec.

Jeżeli matka udowodni, że obcował z nią przed zawarciem w okresie koncepcyjnym czyli 300 do 180 dnia przed urodzeniem dziecka to z powrotem mąż musi wykazać

- 2 sposób dziecko po 180 dniu od zawarcia a przed 300 od ustania małżeństwa trzeba wykazać niepodobieństwo np. 4 m-ce po śmierci to działa domniemanie. Dziecko urodzone po śmierci - pogrobowiec. Przy rozwodzie tak samo. Domniemanie nie będzie działać jeśli wyjdzie za mąż ponownie bo się uważa, że już miała kontakty z nowym mężem wcześniej podczas poprzedniego.

Kto ma legitymację?: osoby, które są zainteresowane: mąż matki, ojciec i matka 6 m-cy od momentu dowiedzenia się o tym fakcie urodzenia. Dla matki termin od urodzenia się. Dziecko w ciągu art70……. Termin dla ojca zawiesza się gdy ubezwłasnowolniono.

W procesie, powództwo to też wyrok deklaratywny bo nigdy nie był biologicznym bo stan cywilny niepodzielny. ex tunc . Powództwa nie można wytoczyć w innej sprawie, zaprzeczenie ojcostwa musi być ujęte w osobnej sprawie i osobny wyrok.

Ustalenie ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego.

Dziecko rodzi kobieta wolnego stanu. Gdy nieznany ojciec to wpisuje się dane przesłaniające(imię ojca się wymyśla a nazwisko matki)

2 sposoby:

Uznanie dziecka jest oświadczeniem wiedzy i woli, a woli to by znaczyło, że tworzy stosunek prawny. A uznać dziecko powinien mężczyzna który jest ojcem dziecka. Oświadczenie składa się przed kierownikiem lub jego zastępcą, potrzebna do uznania jest zgoda matki.

Jeżeli poweźmie wiadomość o tym, że nie jest ojcem to nie przyjmuje tego oświadczenia (kierownik).

Uznanie czynność prawna 1 stronna do której skuteczności potrzebna jest zgoda matki. Ojciec nabywa władzę rodzicielską. Nie można ustalać ojcostwa dziecka, które już ma ustalone ojcostwo. Można uznać dziecko poczęte, pod warunkiem jeżeli się urodziło żywe. Uznanie może okazać się nieważne bo on był w błędzie

• Powództwo o unieważnienie uznania:

Można oprzeć na wadach oświadczenia woli: błąd co do treści czynności prawnej(czyli np. nie wiedział że uznaje dziecko), groźba, pozorność,… itd.

BĘDZIE:

• Oświadczenie o uznaniu dziecka zgodnie z rzeczywistym stanem jeśli jest to nieprawda to uznanie z mocy prawa nieważne

matka może też żądać unieważnienia uznania jeśli jej oświadczenie zgody było wadliwe

dziecko też po uzyskaniu 18 lat, ale tylko na tym może oprzeć że on nie jest faktycznym ojcem

Powództwo o sądowe ustalenie ojcostwa.

Sąd rejonowy w trybie procesu pozamałżeńskiej matce przyznano domniemanie iż ojcem dziecka jest ten mężczyzna, który współżył z nią w tym okresie koncepcyjnym. Kobieta ma wykazać iż współżyła z nim nie dalej niż 300 dni przed urodzeniem dziecka i nie później niż 180 dni przed urodzeniem dziecka(rys2)

Przesłanka: współżycie w okresie koncepcyjnym to domniemanie że on jest ojcem. Jeśli on powie, że współżył, ale nie jest ojcem to nie obala przesłanki tylko domniemanie. A jeżeli wykaże, że go nie było i to nie wtedy współżyli? To wykazał że w ogóle nie było domniemania więc nie da się obalić czegoś czego nie ma.

Legitymacja:

matka

ojciec musi wykazać że to on współżył (zmiana ojca wcześniej nie było)

dziecko

prokurator

Uprawnienia matki jest uprawnieniem osobistym, a nie rodzicielskim,

Ustalenie pozytywne - w terminie nieograniczonym.

(unieważnienie uznania - w ciągu roku)

Deklaratywny charakter wyroku:

Rozumienie odszkodowania: na pokrycie wydatków takich jak wózek itp.

A potem alimenty

Na podstawie tego orzeczenia wpisuje do aktu urodzenia.

Władza rodzicielska

Przysługuje rodzicom od urodzenia dziecka, ingerencja gdy jakaś krzywda

Od władzy ojcowska.

Zespół i zbiór praw i obowiązków rodziców względem dziecka.

Prawo do wykonywania własnego dziecka, mogą domagać się oddania dziecka nawet od organu państwa.

Podmioty: rodzice oraz dzieci

Władza rodzicielska tworzy stosunek prawno rodzinny.

Władza rodzicielska od urodzenia do uzyskania pełnoletniości.

Element: - piecza nad osobą dziecka i majątkiem dziecka

- atrybut reprezentacji, przedstawicielstwo

Piecza na osobą -rozwój fizyczny, psychiczny dziecka, wychowują, pielęgnują, wyznaczają miejsce zamieszkania

Piecza nad majątkiem - może być spadkobiercą,

piecza to nie jest to samo co zarząd, powinni się troszczyć o to by ten majątek był dobrze zarządzany.

Zarząd majątkiem dziecka - zarząd zwykły majątkiem i czynności przekraczające zwykły zarząd. Na czynności przekraczające zwykły zarząd zezwolenie sądu opiekuńczego.

Np. sprzedaż nieruchomości

Wyłączenie zarządu majątkiem:

- przedmioty należące do dziecka przeznaczone do swobodnego użytku

- gdy darczyńca, testator wyłączył zarząd rodziców od przedmiotu spadku wtedy

……………. Majątku

Rodzice jako przedstawiciele dokonują czynności prawnych. Ale między sobą nie mogą reprezentować dziecka i między dziećmi nie mogą reprezentować.

- środki utrzymania - alimenty

- darowizna - tak

Gdy ukończy 13 rok życia ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych pewne może samo dokonać a inne za zgodą przedstawiciela ustawowego.

Jeżeli dokonano czynność przekraczającą zwykły zarząd za którą nie było zgody to czynność bezwzględnie nie ważna.

Jak wygląda w pr małżeńskim(może wydać później) a jak w rodzicielskim zarząd ( gdy nie było zgody to czynność bezwzględnie nieważna.

Władza rodzicielska ustaje z mocy prawa.

Rodzice muszą mieć pełną zdolność do czynności prawnych

Art. 573 KPC - sąd może badać dobro dziecka i wydać orzeczenie o pozbawieniu władzy rodzicielskiej i wyznaczyć opiekuna. Zawieszenie władzy rodzicielskiej - z powodu przeszkody nie mogą wykonywać władzy rodzicielskiej.

- ograniczenie władzy rodzicielskiej - co pół roku czy dziecko chodzi do szkoły itp.

Rodzice ponoszą odpowiedzialność kontraktową ( jak wykonują przedstawicielstwo) i deliktową ( za czyny niedozwolone) cywilną( za działanie dziecka wyrządzoną szkodę os 3, winę w nadzorze trzeba wykazać z KC)

Za 3 tyg przysposobienie i opieka

24.XI. 2005

RIS wykład 4

8 luty egzamin 12:30 I grupa, 13:30 II grupa sala 7

Stosunki majątkowe na egzamin z nowego podręcznika!!!

Przysposobienie:

- pełne

- całkowite

- niepełne

Przynależność dziecka do rodziny

Przysposobienie - prawna postać włączenia dziecka do rodziny ze skutkiem dla stanu cywilnego, który się zmienia dla dziecka (adoptio).

Tylko osoba małoletnia i tylko dla jej dobra( to które wymaga pieczy , opieki rodzicielskiej)

Sąd orzeka o przysposobieniu. Przysposobienie powstaje w wyniku orzeczenia. Tworzy ono nowy stosunek prawny ( rodzinno - prawny taki jaki między rodzicami a dziećmi). Zmienia stan cywilny, czasem całkowicie czasem tylko trochę.

Przysposobienie pełne. Adoptio plena

Może być z pewnych powodów rozwiązane

Przysposobienie całkowite ( adoptio plenissima) całkowicie zmienia stan cywilny nikt nie wie kto przysposobił, nierozwiązywalne.

Niepełne adoptio minus plena. Przysposobione, ale nie jest całkowicie przysposobione nawiązuje stosunek prawny tylko z przysposabiającymi, ale z krewnymi nie

Stosunek prawny.

Przysposabiający ------------------------------ dziecko, przysposobiony

Kogo można przysposobić:

- dziecko małoletnie

- dziecko musi żyć w czasie przysposobienia

- zgoda dziecka tylko wtedy gdy ukończyło 13 lat sąd może odstąpić od pytania, gdy przypuszcza, że to są jego rodzice

Przysposabiający

- wyrażenie woli a nie oświadczenie woli - by przysposobić dziecko

- wiek odpowiednia różnica wieku dobrze, że nie jest dookreślone

- pełna zdolność do czynności prawnych

- kwalifikacje osobiste podmiotowe - czyli powinien być porządny

Zgoda rodziców naturalnych na przysposobienie dziecka przez innych

Adopcja zagraniczna - przysposobienie za zmianą kraju w związku ze zmianą art. 114 przesłanka: wtedy tylko gdy nie ma możliwości zapewnić mu odpowiedniego życia w kraju pochodzenia. Od tego można odstąpić gdy są to krewni lub gdy przysposabiający adoptowali już jedno z rodzeństwa. Musi być pośrednictwo 2 krajów.

PEŁNE Powoduje że stosunek prawny powstaje między przysposabiającymi a dzieckiem i krewnymi przysposabiających. Wchodzi w całą rodzinę i jest uważane jakby się urodziło w tej rodzinie. Dziecko traci dotychczasowy stan cywilny i staje się dzieckiem przysposabiających a tamte stosunki prawne zostają zerwane. Akt urodzenia na żądanie przysposabiających może być nowy sporządzony a można też w starym akcie wzmiankę nanieść o adopcji. Nazwisko wspólne małżonków a jeżeli oni różne to nazwisko takie jakie miałoby dziecko urodzone z tego małżeństwa. Imię też można zmienić na żądanie przyszłych rodziców za zgodą dziecka (13 lat) ale to sąd ocenia. Ustaje władza rodziców naturalnych a powstaje z mocy prawa nowy stosunek przysposabiający : małżonkowie, czasem 1 osoba. Jeżeli małżonkowie to wspólne przysposobienie tylko małżonkom przysługuje . Para konkubencka nie może wspólnie przysposobić. Jest rozwiązywalne z ważnych powodów. Sąd o tym orzeka Ustaje przez śmierć, ale skutki prawne dalej istnieją

CAŁKOWITE Prawie to samo. Ale pełniejsze. Nie ma wyjścia z tego jest nierozwiązywalne. Tak jak nie można doprowadzić do ustania z własnym dzieckiem. Ale z tego nie wynika, że nie można ponownie przysposobić takiego dziecka. Czyli można jeszcze raz przysposobić tylko nie można rozwiązać stosunku prawnego z własnym dzieckiem. - Też zgoda rodziców tylko „blankietowa” taka In blanco, taka trochę anonimowa, bo nie ma przysposabiających - nie można ustalać pochodzenia dziecka, nie można wnosić powództwa o ustalenie macierzyństwa ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa czy macierzyństwa. Sporządza się obligatoryjnie nowy akt urodzenia z konsekwencjami ze wszystkimi skutkami także z przeszkodą zawarcia małżeństwa. Dziedziczenie tak jak by był krewnym

Przysposobienie pasierba - zrekonstruowana rodzina tylko pełne może być!!!

Przysposobienie niepełne.

Ustawnie przez rozwiązanie z ważnych powodów. Po rozwiązaniu przez sąd prawny stosunek ustaje. Obowiązek alimentacyjny może być przez są utrzymany. Stan cywilny przy pełnym gdy rozwiązano powinien odżywać ten który był wcześniej

OBOWIĄZKI ALIMENTACYJNE.

A ---- B

Dostarczanie środków utrzymania

Z 1 strony uprawniony z 2 strony zobowiązany

Choć może być tak, że 1 będzie później zobowiązany to 2 będzie uprawniony,

Osobisty stosunek prawny.

Uprawniony zobowiązany

Wierzyciel Dłużnik

Stosunek osobisty, który wygasa z chwilą śmierci. Prawo do alimentów się nie przedawnia, ale przedawniają się konkretne roszczenia.

Osoby uprawnione do alimentacji:

Linia prosta: A BC zstępująca

C B A wstępująca

Linia boczna: Brat --- B

Krewni w linii prostej i rodzeństwo zobowiązani do alimentacji.

Kodeks nie mówi o obowiązku alimentacyjnym w czasie trwania małżeństwa, mówi tylko o obowiązku po rozwiązaniu małżeństwa. Co do trwania małżeństwa inna podstawa prawna art. 23, 27.

W pierwszej kolejności krewni w linii prostej potem rodzeństwo.

Pierwszy z krewnych to zstępni względem wstępnych czyli C względem B a B względem A, dopiero później na odwrót. Czyli młodsi starszym przy założeniu, że mają już możność bycia zobowiązanym.

W 2 kolejności wstępni zstępnym czyli starsi młodszym.

W 3 kolejności rodzeństwo.

Przed tymi wszystkimi małżonek! Obowiązek z art. 27.

Przysposobieni tak samo.

W 4 kolejności powinowaci

pasierb, macocha, ojczym gdy wymagają zasady współżycia społecznego.

Przesłanki:

- zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego

- niedostatek

Zrzeczenie się obowiązku alimentacyjnego za pomocą umowy niedopuszczalne. Ale umownie można warunki wykonywania obowiązku alimentacyjnego( także poprzez naturalia).

Obowiązek alimentacyjny wygasa gdy wygasną przesłanki do dalszego alimentowania lub zobowiązany sam stracił możliwość pomocy.

Rodzeństwo to może się uchylić gdy obowiązek alimentacyjny zrodziłby znaczny uszczerbek w jego rodzinie, małżeństwie.

Gdy umiera zobowiązany to w wyniku dewolucji wchodzi następny w kolejności.

Roszczenia zwrotne, gdy nie alimentuje a powinien, ten kto nie był zobowiązany w 1 kolejności albo w ogóle nie był tylko chciał pomóc to ma regres w stosunku do tego w 1 kolejności tylko tyle ile mógł dać ten 1 zobowiązany w tamtym czasie a nie tyle ile dał ten z dalszej kolejności lub z dobrej woli.

B

A C D

A C D - to nie jest solidarna odpowiedzialność tylko pro rata parte - każdy jest zobowiązany nie wg reguł solidarności tylko wg możliwości zarobkowych każdego z nich.

Przedawnienie bieżących roszczeń 3 letnie

OPIEKA i KURATELA

Opieka - prawna! Piecza nad osobą, która nie może prowadzić swoich spraw samodzielnie, nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, dziecko, całkowicie ubezwłasnowolniony.

Kompetencje opiekuna mniejsze niż rodzica. W wszystkich ważniejszych sprawach uzyskiwać zezwolenie sądu .

Kuratela - pr cywilne. Tylko wtedy gdy jest potrzeba, gdy ustaje przyczyna ustaje kuratela.

Opiekun i kurator

Przedstawiciele ustawowi dla strzeżenia praw osób dla których zostali ustanowieni.

Opieka gdy dziecko uzyska pełną zdolność do czynności prawnych.

- Ustalenie ojcostwa

- majątkowe stosunki (nowe uregulowania)

EGZAMIN!

5.01.06

RIS wykład 5

Prawo SPADKOWE

Normuje skutki prawne śmierci człowieka, te z dziedziny pr cywilnego.

Spadek - całość ogół praw i obowiązków majątkowych spadkobiercy, te które nie gaszą.

Prawo i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na spadkobiercę. Nie należą do spadku ściśle związane z jego osobą prawa, osobiste gasną.

Tylko te które mają charakter :

- charakter cywilno prawny

- majątkowe

- nie związane ściśle z osobą zmarłego

- nie przechodzą na inne konkretnie wyznaczone przez ustawę osoby.

Prawa majątkowe

- własność

- inne prawa rzeczowe ograniczone, służebności gruntowe, ale użytkowanie nie.

-dobra niematerialne: patentu, autorskie

- prawo uchylenia się od skutków wadliwego oświadczenia woli przechodzi na spadkobiercę

- posiadanie nie wchodzi, ale spadkobierca kontynuuje stan faktyczny, który zastał po spadkodawcy

Spadkodawca

staje się nim po śmierci, wtedy jest byłym podmiotem praw i obowiązków.

Przejście ogółu praw i obowiązków to dziedziczenie.

Nabycie wszystkiego co można nabyć czyli sukcesja uniwersalna.

Kilku spadkobierców to - współwłasność ułamkowa. Wszyscy mają całą rzecz z idealnym ułamkiem w spadku.

Charakter nabycia - pochodny- nie mogą nabyć więcej praw niż miał spadkodawca.

Przechodzi na spadkobiercę wszystko a jak zapis na kogoś innego to też na spadkobiercę przechodzi rzecz, prawo objęte zapisem, i dopiero spadkobierca ma obowiązek wydać to co jest objęte roszczeniem zapisobiorcy.

Otwarcie spadku

Następuje z chwilą śmierci (zdarzenie prawne), jest to chwila nabycia spadku mimo iż dopiero się ustali.

Powołanie do spadku.

Tytuły do bycia powołanym do spadku. Spadkobierca może być powołany z 2 tytułów:

1. Testament (w Korei Północnej nie ma możliwości spadkobrania co prowadzi do niszczenia państwa bo ludzie nie są nauczeni oszczędzać i gromadzić majątek skoro on i tak nie będzie należał do nich, powoduje to zmasowaną konsumpcję)

2. Dziedziczenie ustawowe

Spadkobierca musi mieć zdolność do dziedziczenia aby mieć jeden z tych 2 tytułów. Jest to wycinek zdolności prawnej. Ta osoba musi „przeżyć” spadkodawcę, musi choćby o minutę dłużej żyć od spadkodawcy. Trzeba ustalić kto kiedy umarł bo później kto inny po zstępnych a kto inny po wstępnych dziedziczy.

Osoba prawna musi istnieć, jest wyjątek co do fundacji która jest w fazie tworzenia.

Nasciturus wtedy tylko gdy urodzi się żywe (warunek prawny - conditio iuris).

Niegodność do dziedziczenia - żeby zachować minimalną sprawiedliwość pozwala odsunąć od spadkobrania jeżeli udowodniono niegodność dziedziczenia. Tylko orzeczenie sądu

z powodu: - ciężkiego przestępstwo przeciwko spadkodawcy

- przeciwko swobodzie testowania/testamentowej.

Powództwo każdy kto ma interes prawny, prokurator. Termin 1 rok od momentu gdy dowiedział się o tej przyczynie. Nie więcej niż 3 lata. Po tym terminie już nic nie uzyska. Zarzut niegodziwości można uchylić wykazując, że uzyskał przebaczenie.

Dziedziczenia można się zrzec nie mylić z odrzuceniem spadku!!!

Bo to pierwsze dokonuje się za życia wszystkich. Umowne = w drodze umowy między przyszłym spadkobiercą i przyszłym spadkodawcą. Chodzi o spadkobierców ustawowych. Dotyczy jego zstępnych też! Często gdy rodzice już za życia dali jednemu z dzieci np. mieszkanie a reszta dzieci nic to zawiera się taką umowę pod rygorem nieważności w formie katu notarialnego.

Spadku jeszcze nie ma. Tą umowę można odwołać.

Zapis; Polecenie.

Spadkobierca i zapisobiorca to 2 różne podmioty.

Spadkobierca jeden a wolę spadkodawcy musi wykonać gdy zapis - czyli uczynienie kogoś uprawnionym do konkretnego prawa majątkowego.

Powstaje stosunek obligacyjny między spadkobiercą a zapisobiorcą. Zapisobiorca ma roszczenie względem spadkobiercy. Wierzytelność z tego tytułu powstaje z chwilą otwarcia spadku. Tylko w testamencie można utworzyć zapis.

Polecenia - nie ma charakteru długu, ma charakter jakiegoś zachowania się. Nie czyni się tutaj nikogo wierzycielem mniej majątkowy charakter w stosunku do zapisu.

Uprawnienie małżonka - dodatkowe uprawnienie jeżeli żył z nim do chwili śmierci. Naddział nie tylko cały spadek, ale też to podstawowe wyposażenie gosp. domowego. Ale już mu to nie przysługuje gdy dziedziczy razem z zstępnymi. Ma prawo do korzystania przez okres 3 m-cy z mieszkania i wyposażenia.

Dziedziczenie ustawowe.

I krąg małżonek + zstępni

II krąg małżonek + rodzice, rodzeństwo + zstępni rodzeństwa

II krąg gmina, skarb państwa

rys

rys.1.

Rys.2.

Ustawa nadaje taki porządek jaki jest sprawiedliwy. Wtedy gdy nie ma skutecznego testamentu. W I kolejności I krąg. Zstępni: dzieci, wnuki, prawnuki. Jeżeli jest chociaż 1 zstępny a małżonek zmarł to dziedziczy zstępny.

Jeżeli jest tylko małżonek a zstępnych nie ma lub nie będą dziedziczyć. Wtedy nie on sam bo dochodzi II krąg. Czyli w zbiegu dziedziczy z rodzicami i rodzeństwem spadkodawcy.

A gdy ich nie ma to gmina lub SP. A gdy była wspólność majątkowa ustawowa łączna to przez śmierć zamienia się w udziałową i jeśli nie było podstawy do różnych udziałów to równe połowy.

Połowa majątku wspólnego do majątku tego który żyje a 2 połowa do spadku + majątek osobisty spadkodawcy.

Rys 2 ustawowy ułamek, udział - są równe. Małżonkowi nie może przypaść mniej niż ¼!!!

1 sytuacja: M, D1, D2, D3 - to po ¼ dla każdego

2 sytuacja: M, D1, D2 - po ¹/₃ dla każdego

3 sytuacja: M, D1 - po ½

4 sytuacja: M, W1,W2, D2, D3 = po ¼ a W1 i W2 po ¹/₈, bo w1 i w2 dziedziczą po D1.

D1= ¼ . ¼ :2 = ¹/₈

II krąg - małżonek ma stały ułamek = ½ a drugą połowę między rodzeństwo i rodziców czyli ¼ dla rodziców czyli mama i tata po ¹/₈, dla rodzeństwa po ¼ i gdy ich dwoje to po ¼ też ????

Gdy ma 1 rodzica i został ojciec S i brat S.

Małżonka można wykluczyć jeżeli było wszczęte posterowanie rozwodowe czy o separację. O rozwodzie nie orzeka! Ale orzeka czy rozwód byłby z winy tego który żyje.

Gdy małżonek nie ma rodziców i rodzeństwa to dziedziczy cały spadek.

Przysposobienie.

• Pełny tak jak jego rodzone dzieci

• Niepełne ustaje stosunek prawny między rodzicami naturalnymi a przysposobionym ale dziadkowie naturalni tak! Dziedziczy po rodzicach przysposabiających w nowej rodzinie i tylko po nich.

Wydziedziczenie - najdalej idące pozbawieni praw do spadku po spadkodawcy nawet dotyczy zachowku art. 1008, z 3 przyczyn:

- wbrew woli spadkodawcy postępuje niezgodnie z zasadami współżycia społecznego

- dopuścił się względem jego lub bliskich umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności, rażącej obrazy czci

- uporczywie nie dopełnia obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy

Wydziedziczyć można tylko testamencie. Należy podać przyczynę wydziedziczenia bo jeśli jej nie poda to będzie zwykłe pominięcie w spadku gdzie można się jeszcze domagać zachowku.

Dziedziczenie na mocy testamentu rozporządzenie na wypadek śmierci z woli spadkodawcy. Testament. Wyraźnie ma wynikać kto ma być spadkobiercą.

Podstawą testament w 2 znaczeniach: czynność prawna oraz dokument. Daleko idąca swoboda testowania. Ograniczenie ogólne. Ten kogo ustanowiono powinien mieć zdolność do dziedziczenia. Można zmieniać porządek dziedziczenia wg ustawy. Sam ustanawia porządek dziedziczenia. Gdy osobie całkiem obcej z pominięciem małżonka, zstępnych i rodziców to im przysługuje roszczenie o zachowek do spadkobiercy.

Testament

Czynność prawna 1-stronna, odwołalna. Skutek po śmierci, na wypadek śmierci, mortis causa. Treść: powołanie spadkobiercy, do całości lub do części spadku. Gdy część to reszta ustawowo. Może być zapis lub polecenie. Zobowiązuje się spadkobiercę do spełnienia wobec zapisobiorcy określonych rzeczy. Można powołać wykonawcę testamentu. Można kogoś wydziedziczyć kodeks, kodeks nie wspomina o testamencie negatywnym. Ale może być gdy wyklucza kogoś a nikogo nie powołuje. Ustawa wobec reszty rodziny.

Ważność, nieważność testamentu wg ogólnych reguł ważności z KC jeśli lex spezialis nie stanowi inaczej.

brak pełni władz umysłowych czyli trzeba czyli trzeba mieć zdolność do czynności prawnych w chwili sporządzenia testamentu.

oświadczenie musi być sporządzone osobiście - czynność osobista

wady oświadczenia woli:

- w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji lub wyłączającym wolę

- błąd wykazać iż jest istotny z subiektywnego punktu widzenia, chroni się tui testatora

- groźba

W nieprocesowym trybie powództwo o ustalenie praw do spadku a także w trybie art. 189 KPC stwierdzenia ustalenia nieważności testamentu.

Forma testamentu.

Testament zwykły i szczególny

Zwykły - własnoręczny - holograficzny- nie przez komputer czy inną osobę. Musi zawierać datę i podpis. Dyspensa co do daty gdy nie ma konkurencyjnych testamentów lub wątpliwości czy nie zaistniały jakieś wady uniemożliwiające jego skuteczność. Każdy testament może zawierać 1 powołanie do spadku. Nie ma testamentów tzw. wzajemnych w zależności od tego kto umrze pierwszy.

Nie może być 2 powołań do spadku w 1 oświadczeniu woli. Oboje, można napisać 2 testamenty, gdy chcą się zabezpieczyć przed śmiercią. Niedopuszczalne są wspólne testamenty!

Alograficzny - tzw. urzędowy - ktoś inny pisze gdy spadkodawca np. sam nie da rady. Pewnej osobie upoważnionej przez ustawę można podyktować swoje oświadczenie woli a on musi odczytać mu i sprawdzić czy dokładnie zapisał.

Art. 951 wójt, burmistrz, prezydent, starosta, marszałek woj., kierownik urzędu gminy.

!EGZ.! Czynności proceduralne, których trzeba przy nim dokonać. Jakie przesłanki by skutecznie sporządzić testament alograficzny?

- wymienione osoby - odpowiednia osoba

- w małych miejscowościach gdzie dalej do notariusza - przeważnie

- testator ustnie oświadcza swoją wolę w obecności świadków, spisuje się protokół z datą, odczytać trzeba ten protokół, musi być wzmianka w protokole, że odczytano. Podpisanie przez testatora i przez świadków. Gdy testator nie mógł podpisać to trzeba o tym napisać

- nie mogą sporządzić niemy lub głuchoniemy lub głuchy.

- świadkiem nie mogą być karani za przestępstwo z chęci zysku

- notarialny - ma charakter aktu notarialnego ma taką samą wagę jak poprzednio

Testamenty szczególne.

Przy nagłych wypadkach śmierć, katastrofa, wypadek samochodowy itd. Art. 952 jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci albo gdy zachowanie zwykłej formy jest niemożliwe.

Forma ustna. Przy obecności 3 świadków. 1 ze świadków może spisać ośw. woli przed upływem roku od daty gdy ustały przeszkody i wszyscy to podpiszą jest szczególny.

Gdy w ciągu 1 roku nie spisano a spadkodawca zmarł to w 6 m-cy od daty otwarcia spadku złoża oświadczenia przed sądem

Testamenty - podróże, wojskowe, przed dowództwem statku morskiego, powietrznego,

Traci moce jeżeli w ciągu 6 m-cy od ustania przeszkody

Odwołanie testamentu.

Przez sporządzenie nowego testamentu, ważny, przez zniszczenie testamenty czy pozbawienia go cech ważności z zamiarem jego odwołania.

Jeśli nowy nie reguluje wszystkiego to stary testament reguluje to czego nie uregulował nowy.

Świadkiem nie może być:

- osoba nie mająca pełnej zdolności do czynności pr

- niewidomy, głuchy lub niemy

- kto nie umie pisać i czytać

- osoba skazana za fałszywe zeznania

Powołanie spadkobiercy w testamencie.

Jeżeli kilka osób to trzeba określić udziały. Może to zrobić sam spadkodawca a jeżeli nie wskazał to wszyscy w równych częściach.

Sąd musi ustalić udziały ułamkami ile wynosi dom, auto, obrazy itd. jako udziały.

Czy zadysponował całym spadkiem?

A jeśli czegoś nie wymienił?

Podstawienie zwykłe - gdyby on nie mógł być spadkobiercą to będzie kto inny konkretna osoba

Podstawienie powiernicze- „ przekazuję Tobie ale ty musisz cały spadek przekazać swoim dzieciom” - niedopuszczalne

2 pytania:

- co z udziałem D1 czy wchodzą dzieci

- co z udziałem D3?

W testamentowym dziedziczyć będą M i D2 nikt więcej i udziały D1 i D3 na resztę.

Udział dzieli się na tych którzy pozostali. W1 i W2 wejdą gdy przez podstawienie lub gdy napisze, że z wyłączeniem przyrostu.

19 styczeń 2006

Wykład 6 RIS

Spadkobierca - zapisobiorca stosunek obligacyjny

Zapis, przedawniają się po 5 latach

Powołanie.

Podstawienie zwykłe nie wiąże co do dysponowania majątkiem , ale nie wiąże co do swobody testowania. W testamencie tylko np. jeśli dziecko okaże się niegodne to ich dzieci mają być spadkobiercami

Podstawienie powiernicze będziesz spadkobiercą ale masz zachować majątek w niezmienionym stanie dla swoich dzieci - nie ma takiego podstawienia w PL prawie jest niedopuszczalne.

C- umarł, niegodny, odmówił to przy dziedziczeniu testamentowym nie przypada, E i F jeśli nie było podstawia. Przyrost B i D.

Przyrost B i D.

Powołanie spadkobiercy.

Testament wykluczył a nikogo nie powołał. Gdy powołał kogoś to ta osoba ma roszczenie o zachowek bo spadkobiercą nie jest.

Wydziedziczenie 3 przyczyny wydziedziczenia 1008 KC

- uporczywie postępuje sprzecznie z regułami współżycia społecznego

- dopuścić się względem spadkodawcy i jego najbliższych, przeciwko zdrowiu, życiu. przeciwko wolności, rażąca obraza czci.

- uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych

Tu wchodzą nie pojęcia materialne, ale uczucia tak.

Sąd to bierze pod uwagę ponieważ w bliskim kręgu może nastąpić przebaczenie.

Spadkobierca art. 1010 mówi o tym że może on jeśli udowodni iż było przebaczenie nabyć prawo do spadku.

Przyjęcie i odrzucenie spadku.

Nie ma zrzeczenia się na czyjąś rzecz spadku można go tylko odrzucić. Spadek nabywają z chwilą otwarcia spadku a nie przy ośw. o tym iż przyjmuje, jest to takie nabycie warunkowo zawieszone. Nie ozn. to, że musi być spadkobiercą.

Może:

• Przyjąć spadek

• Odrzucić spadek

Aby skutecznie dokonać to 6 m-cy od daty dowiedzenia się o powołaniu do spadku

wprost - przyjęcie proste - można nie składać ośw., wystarczy nic nie robić po upływie 6 m-cy przyjmie spadek wprost, odpowiada za wszystkie długi

z dobrodziejstwem inwentarza - oświadczenie musi być jeśli chce przyjąć albo o odrzuceniu musi być dokonana przed wpływem 6 m-cy.

Jednostronne ośw. woli.

Do chwili przyjęcia spadku nie może zbyć udziału. Przyjmie spadek ale odpowiada za długi tylko do wartości aktywów spadku, ograniczona odpowiedzialność za długi kwotowo, a nie za przedmiot.

Kazus.

Spadkodawca do spadku należą znaczki meble, lokata , stary samochód, spadkobierca ma samochód 2 letni warte to wszystko 80 000 a długi 150 000

( co następuje w chwili otwarcia spadku?)

Dłużnicy chcą swoje wierzytelności. Spadkobierca złożył ośw. z dobrodziejstwem inwentarza a w swoim majątku ma (samochód, mieszkanie)

Egzekucja - wierzyciele mają już tyt. Egzekucyjny. Samochód się szybko sprzeda i nakazują kierować do jego nowego samochodu i można kierować bo majątki się łączą w chwili przyjęcia spadku, a dotyczy kwotowo inwentarza a nie przedmiotów które składają się na ten inwentarz czyli można skierować do jego majątku wcześniejszego.

A gdy 4 m-ce przed przyjęciem spadku gdy jeszcze nie ma przyjęcia to mogą zająć tylko co do przedmiotów wchodzących w skład spadku.

Tylko do wysokości długów spadkodawcy.

Odrzucenie w zasadzie spadek odrzuca się w całości a nie wybiórczo. Przy pojęciu „spadku” nie używa się konkretnych przedmiotów wchodzących w skład spadku. Ale można odrzucić jeden z tytułów dziedziczenia np. ktoś jest spadkobiercą ustawowym i testamentowym.

Milczenie po upływie 6 m-cy przyjęcie wprost.

Wyjątki: gdy nie ma pełnej zdolności do czynności pr. np. małoletnia, ubezwłasnowolniona, taka os. gdzie są podst. Do ubezwłasnowolnienia. Ochrona takiej osoby. Upływ tego czasu oznacza, że osoba ta przyjmuje z dobrodziejstwem inwentarza.

Osoba prawna tak samo.

Gdy 1 ze spadkobierców przyjął z dobrodziejstwem inwentarza a reszta milczał to przyjmuje się iż oni też z dobrodziejstwem inwentarza.

Kazus

Małoletnie dziecko a rodzice uważają iż nie powinno być spadkobiercą. Chcą odrzucić spadek, idą do sądu lub notariusza w celu odrzucenia spadku czy mogą? Czynność przekraczająca zwykły zarząd czyli zgoda sądu rodzinnego musi być.

Oświadczenie woli - pr spadkowe modyfikuje ważność nieważność

1119 KC - uchylenie się od tych oświadczeń powinno nastąpić przed sądem, jeżeli się uchylił i odrzucił spadek to wierzyciele zaniepokojeni. Nikt nie wie co do spadku należy, często ujawnia się to później. Niepokoi to też wierzycieli spadkobiercy, bo on odrzucił spadek i tu wchodzi ochrona wierzycieli.

Transmisja.

Teraz C biegnie termin. C po A nie wiadomo. Termin dla C mija po 6 m-cach od 4 III a po A termin już biegnie 4 m-ce np. minęły a C nie musi koniecznie wiedzieć o tej osobie A. Temu C nie może minąć wcześniej niż ten pierwszy termin od dowiedzenia się o śmierci A

2 oddzielne spadki.

C może przyjąć oba, odrzucić oba.

A jakby chciał przyjąć 1 a 2 odrzucić

Nie może odrzucić spadku po B a przyjąć A, żeby przyjąć A musi przyjąć B

Trans mitted - przez B przechodzą z A na C

1217

Stwierdzenie nabycia spadku

Wniosek trzeba napisać, uprawnienie wniesienia wniosku stwierdzenia mają nawet wierzyciele spadkobierców.

Sąd wydaje postanowienie o nabyciu spadku wymienia w ni spadkobierców. Postanowienie ma wartość dowodową. Ma charakter deklaratywny. Legitymuje go do spadku przed wszystkimi innymi którzy roszczą swoje prawa wobec przedmiotu spadku.

Do chwili działa spadku wszyscy mają tylko udział. Dział spadku może być umowny lub sądowy. Tylko wtedy gdy wszyscy są zgodni co do działu. Stan z dnia śmierci a ceny aktualne. Do KW, rejestrów wpisze się tych którzy otrzymują. Dział spadku nieruchomości w formie notarialnej.

26 styczeń 2006

Wykład 7 RIS

Odpowiedzialność za długi spadku

• Nieograniczona

• Ograniczona

Jest odpowiedzialnością osobistą, całym majątkiem. Wybiera sposób zaspokojenia, rzeczy z których się zaspokoi. Jak kształtuje się syt. Od otwarcia do działu spadku:

I. Otwarcie spadku

II. Przyjęcie (odrzucenie)

Jak wygląda odpowiedzialność w tym okresie I i II odpowiada tylko spadkiem

III. Dział spadku

II W chwili przyjęcia do całego majątku

Przyjęcie proste - za całość do pełnej wysokości długu

Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza (spis inwentarza i wycena majątku spadkowego)

Ograniczenie wysokości do wartości czynnej spadku. Ograniczenie kwotowe !

Wspólność spadkowa stosuje się odpowiednio przepisy o własności ułamkowej nie jest to samo bo tam jest 1 rzecz a wielu współwłaścicieli a tu jest podobnie do małżeństwa też tylko w małżeństwie jest łączna a tu jest bliżej ułamkowej

Odpowiedzialność spadkobierców jest solidarna każdy odpowiada za całość długu. Gdy podał nieistniejący dług 1032 KC gdy tak zrobił to powrót do odpowiedzialności pełnej.

III. Po dziale spadku każdy odpowiada indywidualnie stosownie do wielkości udziału

Zachowek - zapewnienie dla osób które miały by być pominięte wobec najbliższego kręgu bliskich którzy zostali pominięci. Roszczenie o zachowek przeciwko powołaniu do spadku spadkobiercy.

Rodzice małżonek zstępni

Ułamek udział który by im przypadł gdyby dziedziczyli z ustawy i z tego fragment na zachowek

Ci którzy są małoletni i są niezdolni do samo utrzymania się to dostają 2/3 tego co by dziedziczyli z ustawy, reszta otrzymuje ½ tego co by dostali z ustawy.

BCDE -dzieci

M- małżonek

Małżonek nie mniej niż ¼

Małżonek ¼ x ½ = 1/8

Gdy toczyło się postępowanie to 940 KC pozwala wyłączyć tego ze spadku.

B - odrzucił spadek, mimo to wliczamy go do obliczeń zachowku!!!

E - zrzekł się dziedziczenia tego się nie bierze pod uwagę przy obliczaniu ułamku co do zachowku!!!

Nie wlicza się wydziedziczonego, niegodnych się wlicza niegodny ma zstępnych. Zstępni wchodzą.

Ten kto się zrzekł - jego zstępni

Zrzeczenie - umowa o zrzeczeniu się dziedziczenia dotyczy tylko dziedziczenia z ustawy ( za życia w drodze umowy w formie notarialnej - tą umowę można zawsze zmienić)

Jeżeli w tej umowie zrzeczenia że będzie dotyczyła tylko osoby zrzekającej się to jego zstępni dziedziczą jeśli nie będzie takiej klauzuli to nie dziedziczą.

Odrzucenie spadku - po śmierci.

Na poczet zachowku odlicza się darowizny które otrzymał od spadkodawcy. Roszczenie o zachowek przy dziedziczeniu ustawowym gdy udział jest mniejszy niż zachowek. To wtedy inny spadkobierca może być zobowiązany do wyrównania. Terminy 10 lat. 3 lata roszczenie, roszczenie się dziedziczy.

C1, C2 - roszczenie o zachowek po C przed upływem 3 lat od dowiedzenia się.

Wspólność spadkobrania ma charakter tymczasowy, powinno się dążyć do działu spadku.

Podział :

Fizyczny

Fizyczny z dopłatą

Cywilny

1. umowny podział spadku - powinna być zgodna wola wszystkich co do całości lub części, gdy brak zgody to są

2. sądowy dział spadku - wystarczy wniosek jednego ze spadkobierców dotyczy całego spadku

Przy dziale spadku kończy się odpowiedzialność solidarna

Umowa zbycia spadku - spadek lub część albo udział może być przedmiotem zbycia. Zbywca i nabywca odpowiadają solidarnie w zakresie takim jakim dziedziczą.

Nie można się zrzec dla kogoś albo się dziedziczy albo nie.

Egzamin:

• Szczegółowego rozliczenia nie ma; gospodarstwa rolne też nie będzie

• Konstrukcje dotyczące spadkobrania

• Prawo małżeńskie - zawarcie, przesłanki przed duchownym, konkordatowe

• Rola aktu małżeńskiego w urzędzie S.C. a jaka przed duchownym

Dokument jest wyłącznym dowodem aktu zawarcia małżeństwa mimo iż małżeństwa istnieje od złożenia zgodnych oświadczeń woli, przysługuje im roszczenie o ustalenie istnienia małżeństwa

konkordat - 1§2 ośw. woli i kierownik urzędu S.C.,

jeżeli urzędnik odmówi wpisu małżeństwa z konkordatu to konkordatowe jest a cywilne nie i trzeba jeszcze raz składać wniosek do S.C. a na urzędnika skargę

2. małżeństwo jest ważne dopóki ktoś nie unieważni te przesłanki są ważne tylko do unieważnienia

3. wspólność majątkowa

Ustroje majątkowe: wspólność ustawowa + modyfikowana oraz + poszerzona, intercyza.

zarząd majątkiem wspólnym ( gdy należy do więcej niż 1 osoby) jakie ograniczenia;

Sprzeciw; jakie czynności wymagają zgody; inne czynności są ważne tylko odpowiedzialność będzie zależała od zgody małżonka.

Art. 41 - odpowiedzialność za długi

Umowa ma mniejszą skuteczność niż sądowe orzeczenie, ma skutki wobec wierzycieli gdy była im znana

ustanowienie przez sąd przymusowej rozdzielności majątkowej gdy 1 stronnie. Wyrok sądowy wobec wszystkich skuteczne

przesłanki rozwodu, skutki

prawo filiacyjne - ustalenie ojcostwa te kwestie które się nie zmienią najpierw mąż matki domniemanie przesłanka domniemania i wniosek domniemania potem zaprzeczenie ojcostwa nie jest biologicznym ojcem

Na czym polega domniemanie? Jakie są skutki zaprzeczenia, domniemania

uznanie dziecka sądowe ustalenie lub umowne

kto ma legitymację do zaprzeczenia ojcostwa

kto ma legitymację do unieważnienia uznania

rodzice - dzieci władza rodzicielska: reprezentacja, kto jest przedstawicielem ustawowym, pieniądze + piecza, piecza ≠ zarząd, gdy duży majątek: przedsiębiorstwo to można ustanowić w prawach pieczy zarząd kogoś nad tym. Ograniczenia reprezentacji konflikt interesów 98§2, 99

zarząd majątkiem dziecka czynność przekraczająca zwykły zarząd majątkiem dziecka musi mieć zgodę sądu i nie może być później już udzielona przez sąd musi zanim dokonana zostanie ta czynność.

- przysposobienie: jakie rodzaje są?! Najsłabsze niepełne, pełne ale rozwiązywalne, plenissima - nierozwiązywalne, całkowite, nie można ustalać pochodzenia dziecka ani zaprzeczać, jak się zmieni akt urodzenia.

- jak powstaje przysposobienie (akt władzy sądowniczej)

- ustaje przysposobienie też przez akt sądu

- obowiązek alimentacyjny: kto jest uprawniony? Dostarczanie środków utrzymania. Kto jest zobowiązany?

Wychowanie.

Art. 128 w I kolejności zstępni do wstępnych a nie na odwrót zawsze młodsi starszym. Potem starsi młodszym. A przede wszystkim w linii prostej bez ograniczenia. W linii prostej są bliżsi i dalsi.

Rodzeństwo - osłabiony obowiązek, usprawiedliwione potrzeby. Powinowaci wyłączeni art. 44 słabszy obowiązek dostarczania przez męża nie będącego ojcem lub żony nie będącej matką jeżeli ich żądanie jest usprawiedliwione i na odwrót.

Rozróżnić prawo do alimentów z art. 128 od roszczenia alimentacyjnego. Prawo jest nadane przez ustawę nie można się jej zrzec i nie przedawnia się, przedawniają się tylko konkretne roszczenia wynikające z tego prawa.

czy można je potrącać z innymi roszczeniami - nie! Bo to jest swoiste osobiste zobowiązanego do alimentacji

alimenty są niezbywalne, wygasają. Po wygaśnięciu, śmierci zobowiązanego, skutek dewolucji wobec innych krewnych, wymagalne raty alimentacyjne które już powinny być czyli dług spadku, ale nie te na bieżące życie, na bieżące życie kolejny zobowiązany wg art. 148.

przyrost kiedy jest a kiedy nie ma w dziedziczeniu

kiedy z mocy prawa z dobrodziejstwem inwentarza przyjęcie spadku

odpowiedzialność za długi

30

---