chit-polska-ivanicka, Szkoła podstawowa, 4 klasa, Polski

Е .В. Іваніцька, М. Й. Савчак, І. А. Слободяна

Польська

мова

ЗБІРНИК ЗАВДАНЬ

ДЛЯ ДЕРЖАВНОЇ ПІДСУМКОВОЇ АТЕСТАЦІЇ

З ЧИТАННЯ

ДЛЯ ЗАГАЛЬНООСВІТНІХ НАВЧАЛЬНИХ ЗАКЛАДІВ З НАВЧАННЯМ ПОЛЬСЬКОЮ МОВОЮ

4 КЛАС

2014

Рекомендовано Міністерством освіти і науки України

(наказ МОН України від 27.12.2013 № 1844)

Збірник завдань для державної підсумкової атестації з читання для загальноосвітніх навчальних закладів з навчанням польською мовою. 4 клас / Укладачі: Іваніцька Е. В., Савчак М. Й., Слободяна І. А.

PRACA KONTROLNA 1

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst.

Jak nasza mama hodowała potwora

Siedzieliśmy przy kolacji, ale było jeszcze widno, bo to się działo w sierpniu. I nagle usłyszeliśmy jakieś łomoty i straszne wrzaski. A potem złamał się płotek i do ogródka wpadł jakiś nieznajomy zwierz, wielki prawie jak nasz dom. Podbiegł do ściany i przytulił się
do niej, jakby chciał się ukryć. Swój ogromniasty, żółwiowaty łeb wsadził przez otwarte okno do naszej kuchni i położył na stole. Trząsł się cały ze strachu. I miał się czego bać,
bo za nim leciała gromada ludzi z kijami, drągami i kamieniami.

- Smok! Smok! - wrzeszczeli oni. - Zabić go! Zastrzelić!

Jakiś duży chłopak zamierzył się kamieniem prosto w łeb biednego, przestraszonego zwierza. I wtedy nasza mama wybiegła na ganek. Okazało się, że kiedy potrzeba, nasza mama umie krzyczeć głośniej niż najpotężniejszy głośnik uliczny.

- Łobuzy! - zawołała mama. - Zabijać im się zachciało! Zrobił wam jaką krzywdę? Zostawcie go w spokoju! A zresztą to jest mój ogródek i proszę mi się tu nie kręcić!

Wszyscy się zawstydzili i poszli do domów. A nasza mama już stała przy oknie w kuchni
i karmiła dinozaura sałatą.

- Biedaczku - mówiła do niego - jeszcze się trzęsiesz ze strachu! Nie bój się, nie damy cię skrzywdzić. A on zjadał sto siedemnastą główkę sałaty i łypał na mamę swoimi małymi, poczciwymi oczkami. Mieszkał u nas przez trzy dni. Mama nazwała go Kubusiem. Był bardzo spokojny, tylko jadł okropnie dużo i gdyby nie to, że wszystkie dzieci z naszej ulicy znosiły dla niego trawę i gałęzie, szybko zabrakłoby dla niego jedzenia.

- Czy nie przesadzasz, Marysiu? - pytał tata po powrocie do domu. - Wyrwałaś dla tego zwierzaka całą sałatę z ogródka!

- O, nie szkodzi! - mówiła mama. - Taka okazja trafia się raz na sto tysięcy lat! Obejdziemy się bez sałaty.

A czwartego dnia przed nasz dom zajechała ogromna ciężarówka, żeby zabrać Kubusia do specjalnego pomieszczenia, jakie zostało dla niego przygotowane w ZOO. Było nam
go trochę szkoda, ale wiedzieliśmy, że tak będzie dla niego lepiej.

(314 wyrazów)

na podstawie: Joanna Papuzińska „Nasza mama czarodziejka”

Wykonaj zadania

1. O jakiej porze dnia wielki zwierz wbiegł do ogródka?

A. rano

B. w południe

C. wieczorem

2. Wielki zwierz pojawił się kiedy było:

A. widno, a więc rankiem

B. ciemno, czyli wieczorem

C. widno, w sierpniowy wieczór

3. Którędy potwór wszedł do domu?

A oknem

B nie wiadomo którędy

C nie wszedł do domu

4. Kubusia zabrano do ZOO, bo:

A zabrakło dla niego sałaty

B mama nie miała czasu nim się opiekować

C tak było dla niego najlepiej

5. Kto jest znanym pisarzem dla dzieci?

A Maria Kownacka

B Henryk Sienkiewicz

C Jan Matejko

6. Przeczytaj. Co to jest? Połącz strzałką odpowiedzi.

Deszcze listopadowe budzą wiatry zimowe Zagadka

Długie, cienkie nogi,

długi, ostry dziób. Wiersz

Uciekajcie żaby,

bo to jest wasz wróg

Już wakacje, strumyk, las,

płyną w dal obłoki... Przysłowie

Piękny jesteś, kraju nasz,

piękny i szeroki.

7. Ułóż i zapisz dwa pytania do treści utworu

1) ____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

2) ____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

8. Dlaczego fragment został tak nazwany?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wymyśl inny tytuł.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

PRACA KONTROLNA 1

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Kajtuś

Nazywam się Kajtuś. Mam długie, czerwone nogi, biały kubrak z czarnymi wyłogami, no i potężny, mocny, czerwony dziób.

Przed moim dziobem drży całe nasze podwórko i wszyscy nieproszeni goście, to jest kury, gęsi i psy od sąsiadów. Tylko z jednym Bukietem wolę się nie zadawać, bo to jest pies bez wychowania i nie umie się grzecznie obchodzić z takim bocianem jak ja.

Pewno was dziwi, dlaczego bocian gospodaruje na wiejskim podwórku zamiast łapać żaby na łące albo węże i jaszczurki w dalekim, ciepłym kraju!...

To jest bardzo żałosna historia!... Przyszedłem na świat w pięknym, rozłożystym gnieździe ze starej brony, na wysokiej topoli rosnącej w zagrodzie Orczyków. Byłem największy i najsilniejszy z trojga rodzeństwa, a głodny zawsze jak wilk.

Ciągle wołałem: - Jeść!... Jeść!... Jeść!... Gdybym mógł, połknąłbym całą zagrodę razem z naszą topolą… Rodzice przynosili nam do gniazda kłaczek trawy i na ten obrusik wykładali z wola - pasikoniki, chrabąszcze, ślimaki, a nawet żaby i myszy - upolowane na łące. To była prawdziwa uczta. Ale mnie zawsze wszystkiego było mało.

Jeść!... i jeść!... - wołałem bez ustanku. Rosłem jak na drożdżach, byłem coraz mocniejszy. Zacząłem wyrywać kąski bratu i siostrze, za co rodzice klekotali na mnie
z oburzeniem. Jednego rana przyniosła matka tłustego ślimaka. Brat pochwycił go dziobem, wygiął szyję i oczy przymknął, żeby przełknąć smaczny kąsek.

Rzuciłem się na niego: - Oddawaj mi to zaraz, niedołęgo!... Wbiłem nogi w brzeg gniazda i szarpnąłem z całej siły. Brat słabszy był ode mnie, puścił zdobycz, a ja razem
ze ślimakiem fiknąłem koziołka i stoczyłem się między gałęziami na murawę podwórka.
Jak długo tam leżałem, nie wiem. Naraz usłyszałem nad sobą cienki głosik: - Ojej! Bocianek wyleciał z gniazda!

W głowie mi się kręciło, byłem ogłuszony. Schwyciły mnie czyjeś ręce i ktoś powiedział:

- Nie ma chyba nic złamanego. Jeszcze dziób ma czarny, nogi szare i krótkie - młody, może się wyleczy! Dawajcie drabinę, trzeba go włożyć z powrotem do gniazda!

Po chwili siedziałem już w gnieździe, ale osowiały i smutny. Prawe skrzydło bolało mnie mocno i długo (…) Przestałem już tak szybko rosnąć. Chociaż w sierpniu moje czarne nogi i dziób zaczęły czerwienieć jak u moich braci, to i tak z najsilniejszego byłem teraz najsłabszy w gnieździe. (323 wyrazy)

Maria Kownacka „Kajtkowe przygody”

Wykonaj zadania

1. Bocian nazywa się:

A. Bukiet

B. Kajtuś

C. Orczyk

2. Zaznacz to, co jest charakterystyczne dla wyglądu dorosłego bociana

A czarne nogi i mocny dziób

B czerwone nogi i mocny dziób

C czerwone nogi i czarny dziób

3. Gdzie bocian przyszedł na świat?

A. na kominie w zagrodzie Orczyków

B. w pięknym rozłożystym gnieździe zrobionym ze starej brony

C. na łące pod lasem

4. Po upadku bocian:

A. szybko zebrał siły i wrócił do gniazda

B. był osowiały i smutny

C. wyzdrowiał i znów bił się z rodzeństwem o jedzenie

5. Kto jest znanym pisarzem dla dzieci?

A Fryderyk Szopen

B Mira Jaworczakowa

C Alfred Szklarski

6. Przeczytaj. Co to jest? Połącz strzałką odpowiedzi.

Żółw chciał pojechać koleją,

Lecz koleje nie tanieją, Zagadka

Żołwiowi szkoda pieniędzy:

- Pójdę pieszo, będę prędzej!

Czerwiec mokry, zimny maj, Wiersz

Gospodarzom pewny raj.

Jak się te białe

kwiatki nazywają, Przysłowie

które spod śniegu

główki wychylają?

7. Ułóż i zapisz dwa pytania do treści utworu

1) ____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

2) ____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

8. Dlaczego utwór został tak nazwany?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wymyśl inny tytuł.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

PRACA KONTROLNA 2

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst

Akademia pana Kleksa

Nazywam się Adam Niezgódka, mam dwanaście lat i już od pół roku jestem
w Akademii pana Kleksa. [...]

Akademia mieści się w samym końcu ulicy Czekoladowej i zajmuje duży trzypiętrowy gmach, zbudowany z kolorowych cegiełek. Na trzecim piętrze przechowywane są tajemnicze i nikomu nie znane sekrety pana Kleksa. Nikt nie ma prawa tam wchodzić,
a gdyby nawet komuś zachciało się wejść, nie miałby którędy, bo schody doprowadzone są tylko do drugiego piętra i sam pan Kleks dostaje się do swoich sekretów przez komin.
Na parterze mieszczą się sale szkolne, w których odbywają się lekcje, na pierwszym piętrze są sypialnie i wspólna jadalnia, wreszcie na drugim piętrze mieszka pan Kleks z Mateuszem, ale tylko w jednym pokoju, a wszystkie pozostałe są pozamykane na klucz.

Pan Kleks przyjmuje do swojej Akademii tylko tych chłopców, których imiona zaczynają się na literę A, bo - jak powiada - nie ma zamiaru zaśmiecać sobie głowy wszystkimi literami alfabetu. [...]

Lekcje rozpoczynają się o siódmej rano. Nigdzie chłopcy nie uczą się tak chętnie,
jak w Akademii pana Kleksa. Przede wszystkim nigdy nie wiadomo, co pan Kleks danego dnia wymyśli, a po wtóre - wszystko, czego się uczymy, jest ogromnie ciekawe i zabawne. [...]

W Akademii pana Kleksa nie ma żadnej służby i wszystkie niezbędne czynności wykonywane są przez nas samych. [...] Albert i jeden Antoni uprzątają park i boisko; Alfred i drugi Antoni nakrywają i podają do stołu; drugi Alfred i trzeci Antoni zmywają naczynia; Artur sprząta salę szkolną, trzej Andrzejowie utrzymują porządek w jadalni, sypialni oraz
na schodach; [...] pozostali uczniowie zajmują się rozmaitymi innymi sprawami gospodarskimi i jedynie w kuchni niepodzielnie króluje sam pan Kleks. (263 wyrazy)

Jan Brzechwa, „Akademia pana Kleksa”

Wykonaj zadania

1. Gdzie mieści się Akademia?

A. na końcu ulicy Czeremchowej

B. na końcu ulicy Czekoladowej

C. na początku ulicy Czekoladowej

2. Co znajduje się na pierwszym piętrze?

A. jadalnia i sale szkolne

B. wspólna jadalnia

C. wspólna jadalnia i sypialnie

3. Pan Kleks przyjmuje do Akademii:

A. dzieci o imionach zaczynających się na literę A

B. chłopców, którzy mają 12 lat

C. chłopców o imionach zaczynających się na literę A

4. Kto opowiada o Akademii w przeczytanym przez ciebie fragmencie książki?

A. pan Kleks

B. uczniowie

C. Adam Niezgódka

5. Kto jest autorem książki „Akademia pana Kleksa”?

A. Julian Tuwim

B. Jan Brzechwa

C. Astrid Lindgren

6. Wypisz imiona chłopców w kolejności alfabetycznej:

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7. Jak myślisz, dlaczego Adam lubi się uczyć w Akademii pana Kleksa?

8. Napisz do Adama list, w którym zachęcisz go do odwiedzenia twojej szkoły.
(5-7 zdań)

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

PRACA KONTROLNA 2

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Wigilia świętego Jana

Wigilia świętego Jana, zwana potocznie świętojańską nocą, to najskrуtsza noc
w roku. Podobno tylko wtedy spełniają się wszystkie wróżby. Tego dnia w wielu regionach Polski odbywają się imprezy plenerowe i festyny, kończące się najczęściej pokazem sztucznych ogni.

Dawniej czczono ten dzień jako święto boga Słońca - prasłowiańskiego Kupały,
zaś obchody ku jego czci nazywano nocą kupały lub sobótką. Kościół katolicki nie uznawał jednak tego święta, twierdząc, że jest to obyczaj pogański. W zamian ustanowił 24 czerwca dniem świętego Jana. Ale noc poprzedzająca to święto nadal w wielu regionach Polski uważana jest za wyjątkowo magiczną, kiedy spełniają się wszystkie wróżby i zaklęcia, zwłaszcza te miłosne. To właśnie wtedy zakwita też tajemniczy kwiat paproci,
który znalazcy ma przynieść bogactwo i zdrowie. (...)

W noc świętojańską wróży się podobnie jak w andrzejki, np. lejąc wosk. Z powstałych w ten sposób odlewów czytamy, co przyniesie nam niedaleka przyszłość. Panny, chcąc poznać imię przyszłego męża, ciągną losy z karteczek, na których wypisane są męskie imiona. Można z wosku zrobić dwie lalki, symbolizujące konkretną dziewczynę
i konkretnego chłopaka. Kukiełki te kładzie się blisko ognia. Gdy topiący się wosk z obu lalek połączy się, oznacza to pomyślną przyszłość wybranej pary. Gdy jednak wosk popłynie w stronę ognia osobnymi strużkami, między dziewczyną i chłopakiem nie zrodzi się uczucie miłości.

Wróżyć można też z ognia. Aby przywołać miłość, należy w wigilię św. Jana wrzucić do ogniska ziele lubczyku. Najlepiej, żeby ukochany stał wtedy obok - dym ze spalonego zioła natychmiast wzmocni jego uczucia. Aby zapewnić sobie zdrowie, należy w ogniu spalić czarny bez. Dla odważniejszych są skoki... Przez ognisko. Udany skok nad ogniem gwarantuje zdrowie i szczęście w małżeństwie. (267 wyrazów)

Anna Tomasik, Jedyna w roku magiczna noc. [w:]

„Płomyczek”czerwiec 2004, s. 12.

Wykonaj zadania

1. Tematem zamieszczonego artykułu są:

A. Wigilijne zwyczaje

B. Andrzejkowe wróżby

C. Zwyczaje nocy świętojańskiej

2. W artykule znajdziemy informację o tym, jak:

A. Odnaleźć kwiat paproci

B. Ulepić woskową lalkę

C. Zapewnić sobie zdrowie

3. Do sobótkowych tradycji należy:

A. Dzielenie się opłatkiem

B. skakanie przez ogień

C. oblewanie się wodą

4. W noc świętojańską palono zioła, aby:

A. przywołać miłość

B. rozproszyć ciemności

C. odegnać złe duchy

5. Sobótka to inaczej:

A. Święto obchodzone w sobotę

B. Noc kupały

C. Dzień świętego Jana

6. Wypisz z tekstu sposoby wróżenia:

7. Wymień inne znane Ci tradycje:

_________________________________________________________________________

8. Ułóż i zapisz plan do tekstu:

PRACA KONTROLNA 3

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst

Piekarczyk

Chyba więcej niż pięćset lat minęło od tych czasów, gdy w mieście Elblągu mieszkał mały piekarczyk. Mówią ludzie, że nazywał się Marcinek. Był synem biednej wdowy
i matka oddaіa go pod opiekę mistrzowi piekarskiemu, aby wprawił się i wykształcił
w zacnym rzemiośle.

Dobry mistrz Bartłomiej bardzo był zadowolony ze swego ucznia. Marcinek - najzdolniejszy i najpilniejszy ze wszystkich czeladników - zawsze umiał w porę wyjąć
z pieca wielkie bochny chleba, tak, aby były w miarę rumiane. A także nikt tak jak on
nie umiał piec słodkich kukiełek z białej, pszennej mąki, posypywanych makiem
i plecionych w dziwne, a śmieszne kształty.

Nic więc dziwnego, że do piekarni mistrza Bartłomieja zaglądały wszystkie dziewczęta z miasta po dobre pieczywo. I nic też dziwnego, że wszystkie lubiły młodego i wesołego czeladniczka Marcinka. Chętnie z nim rozmawiały, chętnie też słuchały jego żartów
i piosenek, bo śpiewać podobno umiał wcale nie gorzej niż piec słodkie kukiełki.

Jedna tylko była dziewczyna wtedy w mieście Elblągu, która pogardliwie odwracała się od młodego, wesołego piekarczyka, która wydymała dumnie usta, gdy pozdrawiał ją, stojąc przed sklepem majstra Bartłomieja, i która nie chciała słuchać jego piosenek. A jeśli zresztą nawet chciała, to nie dawała tego po sobie poznać.

Ta dziewczyna nazywała się Agnieszka i była jedyną córką również znanego w mieście Elblągu mistrza nad mistrze, samego znakomitego płatnerza Urbana. Płatnerz Urban słynął szeroko z tego, że nikt tak jak on nie potrafił sposobić pięknych zbroi dla rycerzy, wykuwać najpiękniejszych tarcz, których nie przebiła żadna strzała nieprzyjacielska, i hartować mieczy niełamliwych. ( 313 wyrazów)

Maria Kruger, Łopata małego piekarczyka.

[w:] .Płomyczek", luty 2007, s.28.

Wykonaj zadania

1. Cechą legendy, ujawnioną w powyższym tekście, jest:

A nieznany dokładnie czas zdarzeń

B konkretne miejsce zdarzeń

C występowanie postaci znanych z historii

2.Dziewczęta lubiły Marcinka, ponieważ chłopiec:

A miał dużo pieniędzy

B lubił żartować

C piekł bułki o śmiesznych kształtach

3. Rzemiosło, które wykonywał Urban, to:

A pieczenie ciastek

B wykuwanie rycerskich zbroi

C hartowanie żelaza

4. Marcinek był czeladnikiem, czyli:

A majstrem

B mistrzem

C uczniem

5.Marcinek jako czeladnik był:

A lekkomyślny

B zdolny

C obowiązkowy

6.Wypisz z tekstu opis wypieków.

7. Ułóż i zapisz dwa pytania do treści utworu.

8. Napisz jakie cechy charakteru miał piekarczyk.

A jakie cechy charakteru posiadasz Ty? Opisz je.

PRACA KONTROLNA 3

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Gra zwana Misie-patysie

Pewnego dnia, gdy Puchatek szedł sobie spacerkiem w stronę mostu, próbował ułożyć wierszyk o szyszkach jodłowych, ponieważ pełno ich leżało dokoła, a on czuł się tego dnia specjalnie usposobiony do układania wierszy. (…)Ale jakoś nic nie mógł wymyślić. (…) Właśnie wszedł na mostek. A że nie patrzył, którędy idzie, potknął się o coś, szyszka wypadła mu z łapki i wleciała do wody.

- Masz ci los! - powiedział Puchatek, gdy szyszka płynęła sobie wolno pod mostem.
Po czym wrócił z powrotem po nową szyszkę jodły (…). Nagle pomyślał, że zamiast szukać szyszki, może byłoby lepiej stanąć i popatrzyć na rzekę, bo dzień był cichy i spokojny.
Więc położył się na brzuszku i spojrzał na rzekę, która wolno płynęła pod spodem... I nagle zobaczył swoją szyszkę jodłową w dole pod mostem.

- To zabawne - rzekł Puchatek - upuściłem ją z tamtej strony, a ona sobie wyszła z tej. Ciekaw jestem, czy inna szyszka zrobi to samo. - I poszedł po więcej szyszek. Druga szyszka zrobiła to samo i wszystkie szyszki robiły to samo. Wtedy Puchatek rzucił dwie szyszki naraz i wychylił się przez most, żeby zobaczyć, która z nich wyjdzie pierwsza. (…)
I był to początek gry, zwanej przez Maleństwo „Misie-patysie”, gry, którą wymyślił Puchatek i w którą on i jego przyjaciele grywali zwykle na skraju Lasu. Tylko że zamiast szyszek brali patyczki, które było łatwiej znaczyć.

Otóż pewnego dnia Puchatek, Prosiaczek, Królik i Maleństwo grali w „Misie-patysie”. Na komendę Królika: „No, dalej!” - każdy wrzucał swój patyczek do wody, a potem wszyscy pędzili na drugą stronę mostka i przechyleni przez poręcz patrzyli, czyj patyczek wypłynie pierwszy. Minęło sporo czasu, bo rzeka tego dnia była bardzo leniwa, i już się zdawało, że nic spod mostu nie wypłynie, gdy Maleństwo zawołało:

- O, widzę mego patysia... Nie, nie widzę, to co innego. (…)

- Jest taki wielki, szary - powiedział Puchatek. - O, tutaj płynie. Bardzo… wielki… szary…

- Kłapouchy! - zawołali wszyscy… Bardzo dostojnie i spokojnie, z czterema łapami
w powietrzu wypływał Klapouchy spod mostu. (311 wyrazów)

na podstawie: Alan Alexander Milne „Chatka Puchatka”

Wykonaj zadania

1. W którym dniu tygodnia Puchatek wybrał się na spacer?

A. w środę

B. nie wiadomo

C. w niedzielę

2. O czym myślał Puchatek, gdy szedł w stronę mostu?

A. o szyszkach sosny

B. o igłach jodły

C. o szyszkach jodły

3. Szyszka, która wpadła do wody:

A. utonęła

B. przepłynęła pod mostkiem

C. dopłynęła do brzegu

4. Ile szyszek widział Puchatek podczas spaceru?

A. jedną

B. dwie

C. dużo

5. Rzeka płynęła:

A. wolno

B. szybko

C. nie wiadomo jak

6. Dokończ zdania A i B, łącząc każde z nich z odpowiednim zakończeniem.

Kłapouchy siedzi na brzegu.

A. Przyjaciele zobaczyli, że Kłapouchy wypływa spod mostu.

Kłapouchy wchodzi na mostek.

łódką.

B. Kłapouchy płynął bardzo szybko.

bardzo spokojnie.

7. Ustal kolejność zdarzeń - odpowiednio je ponumeruj. Puchatek:

A. poszedł po inne szyszki ……….

B. poszedł na spacerek ……….

C. upuścił szyszkę do wody ……….

D. zobaczył upuszczona szyszkę, jak przepływa pod mostem ……….

E. potknął się o coś na mostku ……….

8. Jak myślisz, dlaczego większość dzieci lubi Puchatka?

Czego chciałbyś się nauczyć od Puchatka?

PRACA KONTROLNA 4

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst.

Przygoda Adama i Artura

O jakie dwa metry ponad naszymi głowami widniał otwór szerokiej dziupli, która obu nas niezmiernie zainteresowała. (…) Artur związał koniec sznura w pętlę i zarzucił ja
na jeden z konarów drzewa. (…) Wdrapał się po sznurze i zniknął w głębi dziupli. Uczyniłem to samo i niebawem znaleźliśmy się wewnątrz dębowego pnia. Ze zdziwieniem stwierdziliśmy, że stoimy na szczycie kręconych schodów, prowadzących w dół. (…) Świecąc latarkami, krok za krokiem jęliśmy zstępować w dół po wąskich stopniach schodków. Naliczyłem ich ogółem dwieście trzydzieści siedem. Schodzenie trwało dobry kwadrans, a kiedy wreszcie stanęliśmy na samym dole, oczom naszym ukazał się wylot ciemnego, wąskiego korytarza. (…) Kilkakrotnie musieliśmy skręcać to w prawo, to w lewo, aż w końcu znaleźliśmy się w ogromnej sali, oświetlonej jaskrawym zielonym światłem. Pośrodku stały trzy żelazne skrzynie z pięknymi okuciami. Bez trudu otworzyłem pierwszą
z nich. (…) Na dnie skrzyni ujrzeliśmy maleńką zieloną żabkę z maleńką złotą koroną
na głowie.

- Nie dotykajcie mnie! - rzekła żabka. - (…) Jeśli mnie dotkniecie, natychmiast przemienicie się w żaby i zostaniecie już tutaj na zawsze. (…) Uszanujcie moją wolę,
a za to będziecie mogli zabrać sobie wszystko, co znajduje się w dwóch pozostałych skrzyniach.

Słysząc te słowa, ukłoniliśmy się grzecznie Królewnie Żabce i z wielką ostrożnością opuściliśmy wieko skrzyni.

Następnie otworzyłem drugą skrzynię. (…) Na dnie (…) leżał mały gwizdek i nic więcej. (…) Artur uważnie oglądał gwizdek, ja zaś przez ten czas otworzyłem trzecią skrzynię i wyjąłem z niej leżący na dnie maleńki złoty kluczyk.

(…) - A wy coście znaleźli? - zapytał nas z uśmiechem pan Kleks. (…) - To są nieocenione skarby - rzekł do nas po chwili. - Kluczyk ten otwiera wszystkie bez wyjątku zamki. Gwizdek natomiast posiada taką właściwość, że wystarczy na nim zagwizdać, aby znaleźć się tam, gdzie się być pragnie.

(277 wyrazów)

Jan Brzechwa

Wykonaj zadania

1.Określ gatunek utworu

A bajka

B opowiadanie

C legenda

2. W jakim drzewie była dziupla, do której weszli chłopcy?

A w sośnie

B w buku

C w dębie

3. Jak długo chłopcy schodzili po schodach?

A około pół godziny

B dobry kwadrans

C dwa kwadranse

4. Co znajdowało się w sali?

A trzy złote skrzynie

B trzy srebrne skrzynie

C trzy żelazne skrzynie

5. Kto jest znanym dziecięcym poetą?

A Adam Mickiewicz

B Adam Bahdaj

C Julian Tuwim

6. Połącz liniami pasujące do siebie części zdania

A Chłopcy uszanowali grzecznie Królewnę Żabkę.

B Chłopcy znaleźli wolę Królewnie Żabce.

C Chłopcy ukłonili się w skrzyni Królewny Żabki.

7. Dokończ zdania

Chłopcy znaleźli się w dziupli, dlatego że ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Nie można było dotykać żabki, bo ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. Napisz opowiadanie o wyprawie, na jaką wybrali się chłopcy, wykorzystując właściwości gwizdka znalezionego w drugiej skrzyni.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

PRACA KONTROLNA 4

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Początek wielkiej wyprawy

Owego niezwykle ważnego dnia, w którym mieli wyruszyć, Muminek obudził się bardzo wcześnie i podbiegł do okna, żeby zobaczyć, jaka jest pogoda. Wciąż była mgła. Chmury wisiały nisko nad pagórkami, a w ogrodzie nie ruszał się żaden liść.

- Ryjku! Obudź się! Wyruszamy! - zawołał Muminek. Zbiegł szybko po schodach, czując się niesłychanie odważny i straszliwie silny.

Mama zajęta była właśnie pakowaniem. Robiła kanapki, a na stole w salonie stało mnóstwo plecaków, koszyków i pudełek.

- Kochana Mamusiu - powiedział Muminek. - Nie możemy w żaden sposób wziąć tego wszystkiego z sobą. Wyśmiano by nas.

- W Górach Samotnych jest zimno - rzekła Mama, pakując jeszcze dwa swetry i patelnię do smażenia naleśników. - Masz kompas?

- Mam, oczywiście - odparł Muminek. - Nie możesz wyjąć chociaż talerzy? Zamierzaliśmy jeść na zielonych liściach.

- Jak chcesz, kochanie - powiedziała mama i wyjęła talerze. - Tatuś przygotowuje tratwę. Piżmowiec śpi. A gdzie jest Ryjek?

- Tutaj - burknął Ryjek, ujawniając swój zły humor poranny. Tak mu się chciało spać, że miał cały pyszczek pomarszczony. (…)

Przy brzegu rzeki stała gotowa do drogi tratwa z wciągniętym już żaglem.

- Trzymajcie się środka rzeki - powiedział Tatuś Muminka. - Jak zobaczycie coś dziwnego z okrągłym dachem, to będzie Obserwatorium. Piżmowiec powiedział, że tam mieszka mnóstwo profesorów, których nic innego nie obchodzi jak tylko gwiazdy. Duże
i małe, wszystkie, jakie są. Wciągnijcie cumę. Hej, na razie!

- Hej, hej! - zawołali Maminek i Ryjek. Tratwa zaczęła sunąć w dół rzeki.

- Bawcie się dobrze! - zawołała Mama Muminka. - I wróćcie do domu na niedzielę,
bo będzie tort hiszpański! Nie zapomnijcie o ciepłych majtkach, jeżeli zrobi się zimno. Proszki na ból brzucha są w lewej bocznej kieszonce …

Lecz tratwa już odpłynęła, chowając się za pierwszym zakolem.

(267 wyrazów)

Tove Jansson „Kometa nad Dolina Muminków”

Wykonaj zadania

Określ gatunek utworu

A bajka

B opowiadanie

C legenda

Kto spakował rzeczy potrzebne na wyprawę?

A Muminek

B Ryjek

C Mama Muminka

3. Czym Muminek i Ryjek wyruszyli w podróż?

A tratwą

B żaglówką

C piechotą

4. W dniu rozpoczęcia wyprawy na dworze:

A była mgła

B padał deszcz

C wiał wiatr

5. Kto jest znanym dziecięcym poetą?

A Kornel Makuszyński

B Jan Brzechwa

C Mikołaj Kopernik

6. Połącz liniami pasujące do siebie części zdania

A Tratwa zaczęła sunąć w górę rzeką.

B Tratwa poruszała się wzdłuż rzeki.

C Tratwa płynęła w dół po rzece.

7. Dokończ zdania

Muminek podbiegł do okna, żeby ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Mieli wrócić do domu w niedzielę, bo ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. Napisz opowiadanie o tym, jak Maminek i Ryjek spędzili czas w Górach Samotnych?

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

PRACA KONTROLNA 5

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst.

Wielkie kibicowanie

Było piękne majowe popołudnie. Dziewięcioletni Piotrek i jego starszy o trzy lata brat Michał wracali ze szkoły do domu. W drzwiach przywitał ich uśmiechnięty tata. Chłopcy przeczuwali, co oznacza ten uśmiech i nie pomylili się. Tata, znany w rodzinie kibic piłkarski, z dumą pokazał im bilety na mecz rozpoczynający Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012! Na nowym stadionie w Warszawie miały zagrać drużyny Polski i Grecji.

Chłopcy już od dawna z zapałem kibicowali polskiej drużynie narodowej. Michał grał nawet w szkolnym zespole jako obrońca, ale żaden z braci jeszcze nigdy nie oglądał meczu
z trybun. A teraz miało się spełnić ich wielkie marzenie!

- Hura, hura! Tato, co za niespodzianka! - wołał podekscytowany Michał.

- Wspaniale! Idziemy na mecz! - podskakiwał z radości Piotrek.

- Kochani, jeśli zamierzacie iść na mecz, to musicie poznać zasady bezpiecznego zachowania w tłumie - powiedziała stanowczo mama.

- Bądź spokojna, mamo! - zawołał Piotrek. - Ja i Michał wiemy, co trzeba zrobić, kiedy zdarzy się jakiś wypadek! Wczoraj w szkole było spotkanie z policjantem i strażakiem. Wszystkie dzieci uczyły się, jak należy korzystać z numeru alarmowego 112.

Dowiedzieliśmy się, że pod ten numer można zadzwonić z każdego telefonu
i że połączenie jest bezpłatne!

- A dzwonić należy tylko w sytuacjach zagrożenia zdrowia, życia lub mienia - wtrącił Michał.

- Jeśli zauważymy pożar albo ktoś zasłabnie, albo ktoś chce coś ukraść - wyliczał Piotrek.

- Ćwiczyliśmy też prowadzenie rozmowy telefonicznej z dyspozytorem.

Uczyliśmy się podawać wszystkie potrzebne informacje! - bracia z dumą zaprezentowali swoje umiejętności rodzicom.

- Teraz jestem znacznie spokojniejsza o wasze bezpieczeństwo - mama z uznaniem pokiwała głową. - Świetnie znacie zasady, więc w nagrodę proponuję rodzinną wyprawę
do sklepu z artykułami dla kibiców.

Michał wybrał w sklepie biało-czerwony szalik, a Piotrek - koszulkę w tych samych barwach z polskim godłem na piersi. Tata dostał od mamy dwukolorową czapkę z daszkiem. Wszyscy trzej kibice wyszli ze sklepu wyposażeni w trąbki, bo mama uznała, że sportowe kibicowanie na pewno pomoże polskiej reprezentacji we wspaniałej grze. (312 wyrazów)

Małgorzata Barańska, „Wielkie kibicowanie”

Wykonaj zadania.

1. Który z braci jest starszy?

A. Piotrek jest starszy od Michała.

B. Michał jest starszy od Piotrka.

C. Bracia są w tym samym wieku?

2. Jaką niespodziankę tata przygotował dla chłopców?

A. Zapisał synów do szkolnej drużyny piłkarskiej.

B. Zabrał Michała i Piotrka do sklepu z artykułami dla kibiców.

C. Kupił bilety na mecz Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2012.

3. Mama pozwoliła synom pójść na mecz, pod warunkiem że:

A. będą znali zasady bezpiecznego zachowania w tłumie.

B. włożą biało-czerwone stroje dla kibiców piłkarskich.

C. samodzielnie zaplanują sposób dojazdu na stadion piłkarski.

4. Kto przyszedł do szkoły na spotkanie z uczniami?

A. lekarz i policjant

B. policjant i strażak

C. strażak i lekarz

5. Michał i Piotrek powinni zadzwonić pod numer alarmowy 112, gdy:

A. zauważą, że na trybunach ktoś zasłabł.

B. będą musieli zapytać o drogę do apteki.

C. spotkają na ulicy bezdomnego szczeniaczka.

6. Do każdego wyrazu dopisz wyraz o znaczeniu przeciwnym.

przykład: głośno - cicho

a) radość - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) zwycięstwo - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) słoneczny - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

d) mocno - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Napisz jaki ptak jest przedstawiony na godle Polski. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. Napisz o swoich przeżyciach podczas trwania Mistrzostw Europy z Piłki Nożnej 2012.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

PRACA KONTROLNA 5

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Szkoła według Pippi

Pani zaproponowała, aby klasa zajęła się rysunkami. „Pippi będzie z pewnością siedziała spokojnie i rysowała” - pomyślała pani. Wyjęła więc papier i kredki i rozdała dzieciom.

- Możecie rysować, co chcecie - powiedziała, siadając przy katedrze i zajęła się poprawianiem zeszytów. Po chwili podniosła oczy, aby zobaczyć, jak tam idzie z rysunkami. Wszystkie dzieci spoglądały na Pippi, która rozciągnięta na podłodze rysowała coś
z zapałem.

- Ależ Pippi - odezwała się pani niecierpliwie - dlaczego nie rysujesz na papierze?

- Zarysowałam już dawno cały papier, a zresztą mój koń nie może się przecież zmieścić na takim świstku - objaśniła Pippi. - Właśnie teraz rysuję przednie nogi, ale jak dojdę do ogona, to będę chyba musiała wyjechać na korytarz.

Pani powiedział, że żadna dziewczynka, która zachowuje się tak jak Pippi, nie może chodzić do szkoły, nawet jeśliby tego bardzo pragnęła. Powiedziała, że Pippi będzie mogła wrócić do szkoły, gdy trochę wyrośnie. Pippi rozpromieniała się z radości i zawołała.

- Uważam, że jesteś strasznie dobra, proszę pani! - Potem wybiegała na podwórko szkolne i wskoczyła na konia. Wszystkie dzieci tłoczyły się wokół niej, aby pogłaskać konia.

- Nie ma to jak szkoły w Argentynie - mówiła Pippi, spoglądając z wysoka na dzieci.

- Gdybyście do takich szkół chodzili! Tam ferie wielkanocne zaczynają się w trzy dni po feriach Bożego Narodzenia, a gdy ferie wielkanocne się kończą, to po tych trzech dniach są letnie wakacje. Wakacje letnie kończą się pierwszego listopada, a potem następuje ciężki okres do jedenastego listopada, kiedy zaczynają się ferie Bożego Narodzenia. Trzeba się jednak z tym pogodzić, bo i tak nie ma lekcji. W Argentynie nauka jest surowo zabroniona.

- A co w takim razie robią w szkole? - zapytał zainteresowany mały chłopczyk.

- Jedzą cukierki - odpowiedziała Pippi zdecydowanie. - Z pobliskiej fabryki idzie długa rura prosto do klasy i stamtąd całymi dniami napływają cukierki, tak że dzieci mają masę roboty z jedzeniem.

- No, a co robi nauczycielka? - zapytała jedna z dziewczynek.

- Zdejmuje dzieciom papierki z cukierków, głuptasie - odpowiedziała Pippi.

(313 wyrazów)

na podstawie: Astryd Lindgren

„Pippi Pończoszanka”

Wykonaj zadania:

1. Podczas lekcji dzieci:

A. przepisywały tekst z tablicy

B. dodawały liczby

C. rysowały

2. Co rysowała Pippi?

A. szkołę w Argentynie

B. konia

C. fabrykę z cukierkami

3. Zdaniem nauczycielki Pippi nie mogła chodzić do szkoły, ponieważ:

A. nie miała przyborów szkolnych

B. nie umiała rysować

C. zachowywała się niewłaściwie

4. Kiedy Pippi będzie mogła wrócić do szkoły?

A. po wakacjach

B. gdy trochę dorośnie

C. kiedy nauczy się rysować

5. Dziewczynka uważała, że nauczycielka:

A. jest zbyt surowa

B. potrafi pięknie rysować

C. lubi zwierzęta

D. jest bardzo dobra

6. Wypisz z tekstu słowa, które mówią o tym, jak wygląda nauka w argentyńskiej szkole:

7. Oceń zachowanie Pippi. Napisz kilka zdań na ten temat.

8. A. Jak wygląda nauka w twojej szkole? Czy lubisz chodzić do szkoły? Umotywuj swoją odpowiedź.

B. Co zmieniłbyś w swojej szkole?

PRACA KONTROLNA 6

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst.

Żołnierzyk i tancerka

Było sobie pewnego razu dwudziestu pięciu ołowianych żołnierzy; wszyscy byli braćmi (…). Broń trzymali na ramieniu, a głowy sztywno; mundury mieli wspaniałe, czerwone i niebieskie. „Ołowiane żołnierzyki!” (…).Tak zawołał pewien mały chłopczyk, klaszcząc przy tym w ręce; dostał on żołnierzy w dniu swych urodzin i właśnie ustawił ich na stole. Żołnierze byli zupełnie podobni do siebie i tylko jeden jedyny był trochę inny: miał tylko jedną nogę, gdyż ulano go na ostatku i nie starczyło już ołowiu. Pomimo to stał tak samo pewnie na jednej nodze jak inni na dwóch, właśnie ten żołnierz bez nogi wyróżnił się najbardziej.

Na stole, gdzie ustawiono żołnierzy, stało dużo innych zabawek, ale najbardziej rzucał się w oczy śliczny papierowy zamek; przez maleńkie okienka można było zajrzeć do środka. Przed zamkiem stały małe drzewa naokoło małego lusterka, które miało naśladować jezioro; łabędzie z wosku pływały po tym jeziorze i odbijały się w jego tafli. Wszystko to było prześliczne, ale najpiękniejsza była maleńka panienka, stojąca pośrodku otwartej bramy zamkowej. Była tak samo wycięta z papieru, ale miała suknię z białego tiulu, a niebieska wstążeczka, spięta na ramieniu, tworzyła szal, ozdobiony złotymi cekinami, tak dużymi jak cała jej twarzyczka.

Panienka miała obie ręce wyciągnięte przed siebie, gdyż była tancerką; jedną nóżkę podniosła wysoko w górę, żołnierz nie mógł jej wcale dojrzeć i myślał, że, podobnie jak on, miała tylko jedną nogę.

„To byłaby w sam raz żona dla mnie! - pomyślał żołnierz. - Ale jest tak wytworna, mieszka w zamku, a ja posiadam tylko jedno pudełko, i to wspólnie z towarzyszami; nie jest to miejsce dla niej! Muszę się jednak z nią zaznajomić!” (…)

Kiedy nadszedł wieczór, żołnierze wrócili do pudełka, a wszyscy ludzie w domu poszli spać. Teraz zabawki zaczęły się bawić w najrozmaitsze zabawy: w „gości”, w „wojnę”
i w „bal”; żołnierze brzęczeli w pudełku, bo chcieli się też zabawić, ale nie mogli podnieść pokrywki.

(…) Jedynie ołowiany żołnierz i mała tancerka nie poruszali się ze swych miejsc - ona stała na palcach jednej nóżki, z rękami wyciągniętymi przed siebie; on stał na jednej nodze
i ani na chwilę nie odrywał od niej oczu. (343 wyrazów)

Hans Christian Andersen, „Dzielny ołowiany żołnierz”

Wykonaj zadania

1. Jaki prezent otrzymał pewien mały chłopiec?

A. papierowy zamek

B. woskowe łabędzie

C. ołowiane żołnierzyki

2. Co chłopiec zrobił ze swoim prezentem?

A. ustawił na stole

B. schował pod stołem

C. ukrył w papierowym zamku

3. Dlaczego jeden z żołnierzy wyróżniał się wśród innych?

A. miał inny mundur

B. nie zakładał broni na ramię

C. miał tylko jedną nogę

4. Ołowiany żołnierzyk miał tylko jedną nogę, ponieważ:

A. w czasie walki został ciężko ranny

B. ulano go na ostatku i nie starczyło już ołowiu

C. podczas zabawy chłopiec uszkodził mu nogę

5. Żołnierzyk uważał, że panienka mogłaby zostać jego żoną, ponieważ:

A. jest wykonana z papieru

B. tak jak on nie ma jednej nogi

C. pięknie tańczy

6. W pustych miejscach wpisz odpowiednie wyrazy:

A. ………..................................................................... jest autorem baśni „Dzielny ołowiany żołnierz”.

B. Wszystkie żołnierzyki wykonano z ………........... .

C. Wszyscy żołnierze trzymali broń ………............................... .

7. Napisz, dlaczego żołnierz pomyślał, że najlepszą żoną dla niego byłaby tancerka.

8. A. Jakie baśni Hansa Christiana Andersa czytałeś?

B. Co charakterystycznego jest w jego baśniach?

PRACA KONTROLNA 6

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Mypingi

Tego roku - a był to piętnasty rok panowania księcia Kraka - niezwykle wcześnie rozpoczęła się wędrówka mypingów ku północy. Już z początkiem marca na drogach wiodących od Gór Skalistego Południa pojawiły się pierwsze patrole tych dziwnych stworów (…) Mypingi, zrzeszone w stada liczące niekiedy po kilka tysięcy sztuk, dążyły wiosną
na północ, a jesienią wracały na południe, do nikomu nie znanej krainy. Wiedziano też,
że owe tajemnicze zwierzęta odznaczały się ogromną żarłocznością. Największym ich przysmakiem była kora drzew owocowych, którą obgryzały doszczętnie, posiadając zdolność wspinania się na nie. Smakowały im też młode pędy roślin wszelkiego rodzaju,
a także drób domowy, kurze jaja i ziarno. Te sprytne bestie potrafiły podkopać się
do każdego spichlerza, aby pożreć ziarno przeznaczone na siew, nie gardząc nawet workami i ołowianymi plombami (…) Nic więc dziwnego, że traktowano je jak plagę. Z tego względu tajemniczy ród mypingów od dłuższego już czasu interesował profesora Baltazara Gąbkę (…)

O tym jak wyglądał myping, dowiadujemy się z pracy uczonego Bramborusa, wydanej w pierwszych latach panowania księcia Kraka pt. „Studia nad wędrówkami mypingów, zwanych również korojadami dwunożnymi”. (…)

„Myping - pisze Bramborus - jest stworzeniem dwunożnym, człekokształtnym, wysokości około jednego metra, o głowie zaopatrzonej w ruchliwy ryjek i bardzo długim ogonie, przypominającym węża. Ciało tego zwierzęcia okrywa gładka skóra barwy popielatej, pozbawiona najmniejszego nawet śladu owłosienia. Mypingi odznaczają się także szpiczastymi, bardzo ruchliwymi uszami oraz długimi pazurkami u rąk i nóg. Myping:
jest zwierzęciem stadnym i bardzo zdyscyplinowanym. Głos jego przypomina pochrząkiwanie i mlaskanie. Gdy myping jest głodny lub zły (co zwykle na jedno wychodzi), wydaje głos podobny do gwizdu, słyszany doskonale z odległości kilku mil.” (258 wyrazów)

Stanisław Pagaczewski „Misja profesora Gąbki”

Wykonaj zadania

1. Dokąd mypingi wędrowały wiosną?

A. na północ

B. na wschód

C. na południe

2. Jak inaczej nazywano mypingi?

A. kurojadami

B. korkojadami

C. korojadami

3. Ile mypingów było w jednym stadzie?

A. kilkadziesiąt

B. pięć tysięcy

C. dokładnie nie wiadomo ile

4. Ile nóg mają razem dwa mypingi?

A dwie

B cztery

C osiem

5. Legenda - to

A zadanie, polegające na odnalezieniu odpowiedzi na postawione pytanie
z wykorzystaniem wiedzy, logicznego myślenia

B opowieść ludowa utrwalona i przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie,
z czasem zapisana

6. Wypisz określenia opisujące żarłoczność mypingów

7. Napisz imię i nazwisko dwóch polskich pisarzy i tytuły ich utworów, które czytałeś

1) ______________________________________________________________

______________________________________________________________

2) ______________________________________________________________

______________________________________________________________

8. Wymyśl inny tytuł dla tego utworu

______________________________________________________________

PRACA KONTROLNA 7

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst.

Kto powiedział , że jesień jest smutna,

Że ma kolor szarego płótna,

Że jej prawie nie widać we mgle?

Kto to wszystko powiedział?

Ja nie!

Dla mnie jesień to pora wesoła,

Roześmiana i gwarna jak szkoła!

Lśniąca skórka kasztana na trawie,

W odlot ptaków wpatrzona ciekawie.

Jesień - roztargniona malarka -

Gubi farby po lasach i parkach,

A ja biegam wciąż za nią z ochotą

I znajduję brąz, czerwień i złoto.

( 65 wyrazow)

Marek Głogowski

Wykonaj zadania

1 . Wiersz jest poświęcony:

A wiośnie

B zimie

C jesieni

2 . Porę roku opisano jako:

A smutną

B wesołą

C przygnębiającą

3 . Porze roku przypisano w wierszu następujące kolory:

A czerwień , zieleń , szarość

B brąz , czerwień , złoto

C złoto , czerń , brąz

4 . Wyraz bliskoznaczny do „wesoły” to:

A radosny

B wesołek

C smutny

5 . Wers to :

A linijka wiersza

B zwrotka

C rym

6 .Wypisz dwie pary rymów z wiersza

7 . Którą z poniższych wypowiedzi zaliczysz do języka literackiego , a którą - do języka potocznego ?

A O rany ! Nie gadajcie na matmie , bo będzie kartkówka .

B Spojrz , jak pięknie wyglądają alejki w parku przykryte kolorowym dywanem liści.

8 . Napisz w punktach swoje plany na dzisiejsze popołudnie. Uwzględnij w nich jesienny spacer.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

PRACA KONTROLNA 7

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Wiosenne drzewa

Połóż dłonie na korze

Twardej, szorstkiej jak orzech,

Czujesz, jak o tej porze

Bije serce w pniu?

W dębie - serce dębowe,

W brzozie - serce brzozowe,

W wierzbie - serce wierzbowe,

Serca żywych drzew.

Przyłóż ucho do drzewa ...

Czy słyszysz, jak w nim śpiewa

Rozigrana ulewa,

Ten wiosenny deszcz?

Z pąków gęstych, zielonych

Drzewom przed naszym domem

Wiosna rzeźbi korony.

Koronacja drzew.

Jaworów - na wyżynach

Jesionów - na nizinach

Wierzb pękatych - w dolinach

Wyzłoconych rzek.

Przytul się do gałęzi,

Patrz, wiatr chmury rozpędził

I uśmiecha się księżyc

Do wesołych drzew.

Zofia Beszczynska

Wykonaj zadania

1 . W wierszu osoba mówiąca zwraca się :

A do drzew

B do każdego z nas

C do wiatru

2 . W pniach drzew:

A płynie żywica

B mieszka echo

C bije serce

3 . W drzewach można usłyszeć :

A śpiew ptaków

B mądrą sowę

C wiosenny deszcz

4 . Księżyc uśmiecha się do :

A gwiazd

B chmur

C drzew

5 . „Uśmiecha się księżyc” to :

A epitet

B porównanie

C uosobienie

D powtórzenie

( Epitet - wyraz w wierszu określający rzeczownik , na przykład : ciekawa książka )

( Porównanie - zestawienie cechy z osobą , zwierzęciem , zjawiskiem lub przedmiotem ,na przykład : wierny jak pies , kruchy niby filiżanka )

6. Wypisz nowe słowa z fragmentu wiersza Zofii Beszczyńskiej.

Przedstaw trzy własne propozycje nowo utworzonych słów.

7. Napisz, czy lubisz wiosnę i dlaczego. ( 5 - 7 zdań )

PRACA KONTROLNA 8

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst.

Wiersz na Dzień Matki

W zielonych oczach matki

Świeci wiosenna łąka.

Słońce na drzewach śpiewa

I budzi kwiaty w pąkach.

W niebieskich oczach matki

Szepce kwitnący strumień.

Tak opowiadać bajki,

To tylko mama umie.

W błękitnych oczach matki

Pogodne niebo fruwa.

Kiedy zasypiasz - matka

Jak gwiazda nad snem czuwa.

A w czarnych oczach matki

Noc do samego świtu

Okrywa cię skrzydłami

Ze srebra i błękitu.

( 61 wyrazow )

Tadeusz Kubiak

Wykonaj zadania

1.Powtórzenie w wierszu dotyczy :

A włosów matki

B dłoni matki

C oczu matki

2. O pogodnym niebie jest mowa w zwrotce :

A pierwszej

B drugiej

C trzeciej

3. Matka najlepiej ze wszystkich potrafi :

A śpiewać kołysanki

B opowiadać bajki

C czytać wiersze

4. Skrzydła nocy mają od świtu kolor:

A złota i czerwieni

B srebra i błękitu

C bieli i zieleni

5. Nastrój wiersza jest :

A smutny

B radosny

C pogodny

6. Jakie uczucia budzi w tobie wiersz na Dzień Matki ?

8 . Napisz krótkie opowiadanie ( 6 -8 zdań ) „Moja matka”

PRACA KONTROLNA 8

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Wakacje

Już czerwiec

Otwiera lata bramy,

A tam czeka na nas

las:

W chłodnym mroku

Lśnią słońca polany

I strumyk

Na kamykach gra.

Już czeka piaszczysta plaża

I morskiej wody smak.

Czekają nas dalekie drogi

I bujna zieleń łąki,

Po prostu - cały świat!

Tam będzie czas posłuchać,

Jak szumią trawy,

Zobaczyć, jak śpi ptak.

I odkryć

Nieznane dotąd sprawy -

Milczenie stawu, zapach ziemi,

Tańczący, wolny wiatr ...

Jeszcze tylko spakować marzenia,

Kupić bilet i do pociągu wsiąść!

Szkoła na nas zaczeka !

Wrócimy do niej we wrześniu

Z daleka - z gór,

Znad morza,

Stamtąd i stąd.

(92 wyrazy)

Jadwiga Hockuba

Wykonaj zadania

1.Temat wiersza to :

A przygoda w lesie

B wakacje

C wycieczka

2. Wakacje rozpoczynają się w :

A maju

B lipcu

C czerwcu

3. Wakacyjne czynności, które nie zostały wymienione w wierszu, to :

A słuchanie szumu trawy

B kąpiele w morskiej wodzie

C zabawy na podwórku

4. Osoba mówiąca w wierszu wypowiada się w imieniu:

A rodziców

B jednego ucznia

C wszystkich uczniów

5. Na uczniów we wrześniu czekać będzie/ będą

A dom

B szkoła

C las

6. Napisz, co i dlaczego bardziej lubisz: las, góry, morze?

7 . Napisz, co oznacza powiedzenie: „Podróże kształcą”

8 . Napisz , jakie marzenia „spakujesz do wakacyjnego bagażu”.

PRACA KONTROLNA 9

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst.

Nieporozumienie

Pani obejrzała zeszyt i postawiła w nim dwójkę. ( ... )

- Jacku , już sama nie wiem, co mam z tobą zrobić . Obiecaj mi, że tę dwójkę poprawisz. Tak, żebyśmy o niej zapomnieli, bo to wielka dla mnie przykrość. Naturalnie, obiecałem, chociaż nie mogłem zrozumieć, dlaczego pani ma do mnie pretensję. Kto postawił
tę dwójkę? Kto komu zrobił przykrość?

W domu zaraz wszystko się wydało. Mama obejrzała zeszyt, kazała sobie powtórzyć to, co mówiła pani, i powiedziała:

- Żebyś tylko nie odkładał tej obietnicy, bo zapomnisz znowu . Weź się do roboty zaraz.

Wziąłem się zaraz po obiedzie. Namęczyłem się, bo to wcale nie było łatwe. Chciałem dwójkę poprawić na piątkę - nie pasowało. Na czwórkę też nie. Udało się na trójkę,
ale ogonek musiałem wydrapać, wygładziłem paznokciem, rzeczywiście , można by już o tej dwójce zapomnieć, tylko w tym miejscu, gdzie była, zrobił się trochę cieńszy papier
od skrobania i wycierania . Ale dziury nie było.

Zaraz na drugi dzień pani mnie zapytała:

- No , jak tam , Jacku , chcesz poprawić tę wczorajszą dwójkę?

- Już ją poprawiłem - mówię i pokazuję zeszyt, żeby pani zobaczyła.

- To nazywasz poprawieniem dwójki?

- Proszę pani - mówię - nie bardzo mi się udało, bo to pierwszy raz i nie mam jeszcze wprawy. Na drugi raz postaram się lepiej.

Nawet nie chcę opisywać, co było dalej i w szkole, i w domu . Okazało się,
że to, co zrobiłem, to jest straszna rzecz. Stopnia postawionego przez nauczyciela nie wolno przerabiać za nic na świecie. A przecież cała klasa mogłaby zaświadczyć , że pani wyraźnie mówiła: „Popraw tę dwójkę”. (237 wyrazow)

Hanna Ożogowska

Fragment książki „Chłopak na opak ,

czyli z pamiętnika pechowego Jacka”

Wykonaj zadania

1.O zdarzeniach opowiada:

A bohater utworu

B nauczycielka

C mama

2. Zdarzenia rozgrywają się:

A w szkole i w domu

B w szkole i na podwórku

C w autobusie i w sklepie

3. Główny bohater wydarzeń ma na imię :

A Jacek

B Jurek

C Julek

4. Zadaniem głównego bohatera było:

A napisać wypracowanie

B wykonać rysunek

C poprawić dwójkę

5. Dwójka została poprawiona:

A przez pilne nauczenie się materiału

B przez uzupełnienie pracy w zeszycie

C przez przerobienie oceny

6. Połącz związki frazeologiczne z ich wyjaśnieniami:

Niedźwiedzia przysługa - czuć się szczęśliwym

Pleść, co ślina na język przyniesie- przysługa , która przynosi szkodę

Być w siódmym niebie - przesadzać , wyolbrzymiać

Robić z igły widły - mówić coś bez zastanowienia

7.Ułóż krótki plan opowiadania

8. Opisz swój jeden dzień szkolny ( 10 zdań )

PRACA KONTROLNA 9

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Królowa Śniegu

Pośrodku pustej, nieskończonej, śnieżnej sali leżało zamarznięte jezioro, które popękało na tysiące kawałków, ale jeden był podobny do drugiego, było to prawdziwe dzieło sztuki; pośrodku tego jeziora siadywała Królowa Śniegu, wtedy, gdy była w domu, i wówczas mówiła, że siedzi na zwierciadle rozsądku i że to jest jedyne i najlepsze zwierciadło
na świecie. Mały Kay [czytaj: kaj] był zupełnie siny z mrozu, prawie czarny,
ale nie spostrzegł tego wcale, gdyż Królowa Śniegu odjęła mu swym pocałunkiem wrażliwość na zimno, a jego serce stało się kawałkiem lodu. Chodził i zbierał płaskie, ostre kawałki lodu, które składał w ten sposób, aby coś z nich wyszło (...). Kiedy układał najkunsztowniejsze wzory, była to lodowa łamigłówka, w jego oczach figury te były nadzwyczajne, niezwykłej wagi, przyczyniał się do tego okruch szkła, który Kay miał w oku. Kay składał całe figury, które tworzyły napis, ale nie udawało mu się ułożyć słowa,
na którym mu właśnie zależało. Słowem tym była „Wieczność”, a Królowa Śniegu oświadczyła:

- Jeżeli uda ci się ułożyć to słowo, staniesz się zupełnie niezależny, podaruję ci cały świat i na dodatek parę nowych łyżew. - Ale Kay nie mógł w żaden sposób ułożyć tego właśnie słowa.

- Teraz pomknę sobie daleko, do ciepłych krajów - powiedziała Królowa Śniegu (...).

Kay został zupełnie sam w olbrzymiej, lodowej sali, przyglądał się kawałkom lodu
i myślał, i myślał, aż coś w nim zatrzeszczało, siedział zupełnie sztywno i cicho, mogło się zdawać, że zamarzł. I wtedy właśnie mała Gerda weszła przez wielkie wrota do pałacu; wiały właśnie ostre wichry, ale dziewczynka odmówiła wieczorną modlitwę i wtedy wiatry ułożyły się, jak gdyby chciały spać, a dziewczynka weszła do wielkiej, pustej, zimnej sali. Zobaczyła Kaya, poznała go, rzuciła mu się na szyję, objęła go mocno i wołała:

- Kay, drogi, mały Kay! Nareszcie cię odnalazłam!

Ale on siedział zupełnie cicho, sztywny i zimny.Wtedy zapłakała mała Gerda gorącymi łzami, które spłynęły na jego pierś, dostały się aż do jego serca, roztopiły kawałki lodu
i wchłonęły okruszynę szkła; Kay spojrzał na nią, a ona zaśpiewała mu pieśń:

Róża przekwita i minie,

Pójdź, pokłońmy się Dziecinie.

Wtedy Kay wybuchnął płaczem i odłamek szkła wypadł mu z oka, poznał Gerdę
i zawołał radośnie:

- Gerdo, kochana, mała Gerdo! Gdzie byłaś tak długo? I gdzie ja byłem? - Rozejrzał się wokoło. - Jakże tu zimno! Jak pusto i rozlegle!

I przytulił się mocno do Gerdy, a ona śmiała się i płakała z radości; było to takie piękne, że nawet kawałki lodu zaczęły tańczyć z radości, a kiedy zmęczyły się i położyły, utworzyły właśnie to słowo, o którym mówiła Królowa Śniegu, że jeśli Kay je ułoży, stanie się niezależnym panem, a ona podaruje mu cały świat i parę nowych łyżew.

(404 wyrazow)

Hans Christian Andersen

Wykonaj zadania

1. Wydarzenia przedstawione w utworze rozgrywają się w:

A pewnym miasteczku

B lesie

C pałacu Królowej Śniegu

2. Więźniem Królowej Śniegu jest :

A książę

B Kay

C Gerda

3. Słowo, które kazała ułożyć Królowa Śniegu , to :

A „Wiosna”

B „Wieczność”

C „Wierność”

4.Kay rozpoznał Gerdę po tym , jak :

A zaśpiewała

B zatańczyła

C ułożyła napis

5. Odłamek szkła tkwiący w oku chłopca :

A został wyjęty przez Gerdę

B zamienił się we łzę

C wypadł, gdy Kay wybuchnął płaczem

6. Poniższe wydarzenia ułóż w kolejności ich występowania w utworze.

Opuszczenie pałacu przez Królową Śniegu.

Odczarowanie Kaya.

Obietnica Królowej Śniegu.

Próby ułożenia napisu przez Kaya.

Pojawienie się Gerdy.

7. Dopasuj autorów do tytułów ich baśni

Charles Perrault „Tańczące krasnoludki”

Bracia Grimm „Świniopas”

Hans Christian Andersen „Wróżki”

8. Napisz zaproszenie na inscenizację dowolnej baśni.

PRACA KONTROLNA 10

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst.

Piłka

Bawiono się piłką w starożytnych Indiach, w Mezopotamii, w Egipcie. Piłki zszywane
z pasków skóry napychano włosiem, piórami lub płótnem . Czasami używano nadętych pęcherzy, a do kopania wystarczał często kamień (poprzednik dzisiejszej puszki
po konserwach ) albo szmacianka. ( ... )

Gra w piłkę była najpopularniejszą grą ruchową starożytnej Grecji i Rzymu, ale nigdy nie stała się prawdziwą konkurencją sportową, terenem walki o współzawodnictwo takim jak dyscypliny olimpijskie. Była tylko ulubioną formą treningu, gimnastyką, ćwiczeniem kondycyjnym, wreszcie demokratyczną, ludową, tanią i łatwo dostępną zabawą dla dzieci, młodzieży i dorosłych. W łaźniach rzymskich istniały specjalne sale do gry w piłkę.

Prócz piłek małych, średnich, były też ciężkie, wypełnione piaskiem, w rodzaju naszych piłek lekarskich, jak również lekkie, skórzane, nadęte powietrzem.

Uprawiano też, prócz zabawy w chwytanie i rzucanie, żonglerkę piłkami, również zawodowo . Zespołowe gry w piłkę, traktowane poważnie, prowadzone z całą zaciekłością, odbywały się tylko w Sparcie. ( ... )

Gdzie powstała piłka nożna, nie wiadomo z pewnością. ( ... ) Rzymianie rozprzestrzenili piłkę nożną po Europie, gdzie rozwinęła się, zwłaszcza we Włoszech
w średniowieczu, w brutalny sport, często rozgrywany między miastami, z udziałem setek graczy, z bramkami odległymi o kilkaset metrów od siebie. ( ... )

W 1900 roku wprowadzono piłkę nożną do programu igrzysk olimpijskich, a w 1904 powstała Międzynarodowa Federacja Piłkarska, czyli FIFA . Od 1930 roku co cztery lata rozgrywa się mistrzostwa świata. Pierwsze polskie drużyny piłki nożnej powstały
w początku XX wieku, w 1919 roku założono Polski Związek Piłki Nożnej, czyli PZPN. Pierwszym mistrzem Polski (w 1921 roku) została „Cracovia”.

( 229 wyrazów )

Władysław Kopaliński

(fragment książki „Opowieści o rzeczach powszednich”)

Wykonaj zadania

1.Piłką bawiono się :

A od XIX wieku

B w starożytnych Indiach , Mezopotamii i Egipcie

C tylko w Mezopotamii i Indiach

2. W starożytności piłka :

A była dyscypliną sportową

B nie była popularna

C była popularną grą sportową

3. Zespołowe gry ruchowe poważnie traktowano:

A w Sparcie

B w Rzymie

C w Mezopotamii

4. Piłkę nożną w Europie rozpowszechnili:

A Egipcjanie

B Grecy

C Rzymianie

5. Piłkę nożną do programu igrzysk wprowadzono w roku:

A 1904

B 1930

C 1900

6. Co ile lat rozgrywają się mistrzostwa świata w piłce nożnej

7. Wypisz z tekstu fragment, który mówi o rodzajach piłek:

8. Napisz, jak należy się zachowywać podczas gier i zabaw zespołowych ( 5 - 7 zdań )

PRACA KONTROLNA 10

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

Thomas Edison

Thomas Alva Edison ( czytaj : tomas alwa edison ) jako siedmioletni chłopiec został usunięty ze szkoły, ponieważ jej kierownik uznał, że uczeń jest zbyt niemądry.
Jego edukacją zajęła się więc matka, rozbudzając w nim zainteresowanie przedmiotami ścisłymi. Mając 10 lat, Thomas zbudował własne laboratorium. Później Edison założył zakład, który nazwał „fabryką wynalazków”. Jednym z najważniejszych jego wynalazków było pierwsze na świecie urządzenie do utrwalania dźwięków - fonograf . Dzięki temu rozwinął się współczesny przemysł nagraniowy .

W 1879 roku Edison wynalazł także żarówkę elektryczną. Składa się ona z drutu umieszczonego w szklanej bańce, z której dla uzyskania próżni usunięto powietrze.
Gdy przez ten drut, zwany żarowym, przepuszczano prąd elektryczny, rozżarzał się
do białości i zaczynał świecić. Eksperymentując, Edison spostrzegł, że prąd płynie także przez próżnię do płytki ( anody ) wewnątrz bańki. Nie rozumiał , dlaczego tak się dzieje.

Dziś wiemy już , że jest to skutek ucieczki elektronów z drutu żarowego. Zjawisko to nosi nazwę efektu Edisona. Dzięki temu odkryciu możliwe było wynalezienie lampy elektronowej, co dało początek nowoczesnemu przemysłowi elektronicznemu.

Fragment książki „ Encyklopedia sławnych ludzi”

Wykonaj zadania

1.Ile lat miał Thomas Edison, kiedy został usunięty ze szkoły?

A siedem

B piętnaście

C siedemnaście

2. Kto miał największy wpływ na rozwój zainteresowań chłopca?

A jego matka

B jego ojciec

C nauczyciele

3. Jaką nazwę nosił zakład Edisona?

A fabryka pomysłów

B fabryka wynalazków

C wynalazki Edisona

4. Kiedy została wynaleziona żarówka?

A w XX wieku

B w pierwszej połowie XIX wieku

C w drugiej połowie XIX wieku

5. W jakim słowniku znajdziesz wyjaśnienie znaczenia wyrazu fonograf?

A w słowniku wyrazów bliskoznacznych

B w słowniku ortograficznym

C w słowniku języka polskiego

6. Wyjaśnij krótko, kiedy żarówka zaczyna świecić

7. Wymień dwa najważniejsze wynalazki Edisona.

8. Napisz , jaki jest twój ulubiony przedmiot szkolny ( 5 - 7 zdań )

PRACA KONTROLNA 11

WARIANT 1

Przeczytaj uważnie tekst.

Kto mieszka w Bullerbyn ?

Nazywam się Lisa. Jestem dziewczynką , to chyba od razu widać z imienia. Mam siedem lat i wkrótce skończę osiem. Czasem mama mówi:

- Jesteś dużą córeczką mamy, możesz więc chyba dzisiaj wytrzeć naczynia . . .

Czasem Lasse i Bosse mówią:

- Takie brzdące nie mogą się z nami bawić w Indian . Jesteś za mała!

Dlatego zastanawiam się, czy właściwie jestem mała, czy duża. Jeśli jedni uważają,
że jestem duża, a drudzy, że jestem mała, to pewno jestem w sam raz.

Lasse i Bosse to moi bracia. Lasse ma dziewięć lat, a Bosse osiem. Lasse jest bardzo silny i umie biegać o wiele szybciej ode mnie. Lecz ja umiem biegać tak szybko jak Bosse. Czasem, gdy chłopcy nie chcą , żebym szła z nimi, Lasse przytrzymuje mnie przez chwilę, gdy tymczasem Bosse biegnie naprzód. Potem Lasse puszcza mnie i leci jak strzała.

Siostry nie mam. To wielka szkoda. Chłopcy są tacy nieznośni.

Mieszkamy w zagrodzie, która nazywa się Środkowa. Nazywa się tak dlatego, że leży pomiędzy dwoma innymi. Tamte zagrody nazywają się Północna i Południowa.
W zagrodzie Południowej mieszka chłopiec, który ma na imię Olle. Nie ma wcale rodzeństwa, lecz bawi się z Lassem i Bossem. Ma osiem lat i też prędko biega. Natomiast
w Zagrodzie Północnej mieszkają dziewczynki. Dwie. Co za szczęście, że one nie są chłopcami! Nazywają się Britta i Anna. Britta ma dziewięć lat, a Anna tyle co ja. Lubię obie jednakowo. Może trochę bardziej Annę.

(230 wyrazów)

Astrid Lindgren

Fragment książki „ Dzieci z Bullerbyn”

Wykonaj zadania

1 . Ile dzieci mieszka w Bullerbyn?

A Czworo

B Pięcioro

C Sześcioro

2 . Kto mieszka w Zagrodzie Południowej i Północnej?

A Dwie dziewczynki i dwaj chłopcy

B Dwie dziewczynki i jeden chłopiec

C Trzy dziewczynki i jeden chłopiec

3 . Ile lat ma Bosse?

A Siedem

B Osiem

C Dziewięć

4 . Kto jest narratorem opowiadania ?

A Astrid Lindgren

B Lisa

C Lasse

5 . Jakich informacji nie znajdziesz w podanym fragmencie?

A Na temat czasu wydarzeń

B Związanych z miejscem wydarzeń

C Dotyczących bohaterów

6 . Wypisz z tekstu imiona wszystkich dzieci i ułóż je w kolejności alfabetycznej

7 . Z którym z dzieci chciałbyś się zaprzyjaźnić? Dlaczego?

8 . Napisz krótki list do Lisy .

PRACA KONTROLNA 11

WARIANT 2

Przeczytaj uważnie tekst.

O hejnale mariackim

Późną nocą trębacz z mariackiej wieży przemierzał krakowski rynek. Zazwyczaj spał jeszcze o tej porze, ale dziś dręczyły go jakieś złe przeczucia.

Czasy były niespokojne, tatarskie hordy pustoszyły polskie ziemie, paląc miasta
i bezlitośnie mordując ludzi. Niedawno do Krakowa doszły wieści o spustoszeniu Sandomierza, mieszkańcy obawiali się, że wkrótce Tatarzy mogą dotrzeć i tutaj.

Niewesołe myśli towarzyszyły staremu trębaczowi, kiedy po krętych schodach mozolnie wdrapywał się na wieżę kościoła Mariackiego. Stanąwszy wreszcie na szczycie, odetchnął głęboko i bacznie rozejrzał się wokół. W dole leżał Kraków pogrążony we śnie.

Wkrótce trębacz zasnął, przyciskając do piersi swoją trąbkę. Drzemał krótko: jakieś odgłosy sprawiły, że otworzył oczy i zerwał się na równe nogi. Podszedł do okienka, spojrzał w dół i . . . zdrętwiał. To Tatarzy zbliżali się do bram miasta!

Przycisnął trąbkę do ust i z całych sił zagrał hejnał mariacki, najgłośniej jak potrafił.

Głos trąbki zwiastował jakieś nieszczęście i wzywał do walki. Pojęli krakowianie: to wróg stoi u bram miasta. Co tchu rzucili się ku miejskim murom. Kto żyw , stanął do obrony
i wkrótce rozgorzała walka na śmierć i życie. A nad Krakowem wciąż rozbrzmiewał hejnał, zagrzewając ludzi do walki, niosąc im otuchę i nadzieję.

Tatarzy szybko spostrzegli, kto dodaje krakowianom sił w walce. Zaraz też najlepsi łucznicy zaczęli mierzyć do postaci na szczycie wieży. Poszybowały strzały, a jedna z nich ugodziła dzielnego trębacza. Urwał się w pół hejnał i cisza zaległa nad miastem.

Jednakże pamięć o bohaterskim czynie starego trębacza żyje do dziś. Na pamiątkę tego wydarzenia, co dzień ze szczytu mariackiej wieży rozlega się na cztery strony świata niedokończony hejnał, taki sam jak ten, który przed kilkuset laty przerwała tatarska strzała.

(258 wyrazów)

Na podstawie : Magdalena Grądzka

„Legendy polskie”

Horda - tłum, zgraja

Spustoszenie - zniszczenie

Bacznie - uważnie

Wykonaj zadania

1. Kiedy i gdzie dzieją się wydarzenia opisane w utworze?

A Wieczorem w Krakowie

B Nocą w Sandomierzu

C Późną nocą w Krakowie

2. Jakim wyrażeniem można zastąpić wyraz „mozolnie” ?

A w pośpiechu

B bez trudu

C z trudem

3. Które zakończenie zdania jest błędne ?

Hejnał z wieży mariackiej

A niósł mieszkańcom Krakowa otuchę

B zagrzewał do walki

C nakazywał mieszkańcom, aby się poddali

4. Przeczytaj podane wypowiedzenia . Zdania prawdziwe oznacz literą P , a fałszywe - literą F .

____ Kraków zaatakowali Turcy, którzy wcześniej zniszczyli Sandomierz

____ Trębacz zginął z ręki łucznika

____ Tekst „O hejnale mariackim” jest baśnią

____ Akcja utworu dzieje się współcześnie w Krakowie

____ Codziennie na rynku w Krakowie słychać hejnał z wieży kościoła Mariackiego

5. Wybierz zdania, które mówią o cechach baśni

Pojawiają się w nich magiczne przedmioty.

Są pisane wierszem.

Ich bohaterowie to wróżki i czarnoksiężnicy.

Opowiadają o historycznych miejscach, osobach lub zdarzeniach.

Pisał je między innymi Charles Perrault.

6. Jakie znasz jeszcze legendy o Krakowie

7. Ułóż baśń, której bohaterami będą dzieci trafiające do zaczarowanego pałacu

( 10 zdań )