Przetacznik leśny (lekarski)
Veronica officinalis
Scrophulariaceae
Występowanie
Brzegi lasów liściastych, zarośla, miejsca suche, słoneczne i trochę zacienione. Często spotyka się też tę roślinkę na łąkach i pastwiskach.
Wygląd zewnętrzny
Roślina wieloletnia, zimozielona, o łodydze rozgałęzionej, leżącej, owłosionej i ukorzeniającej się. Tegoroczne pędy wznoszą się ku górze wyrastając od 15-30 cm wysokości. Liście eliptyczne, brzegiem karbowane lub lekko piłkowane, krótkoogonkowe i również owłosione. Kwiaty bladoniebieskie, czteropłatkowe, małe i dzwonkowate, zebrane w kłoski na szczytach tegorocznych łodyg.
Surowiec
Nadziemne części przetacznika. Ścina się je w początkach kwitnienia pozostawiając stare ukorzeniające się części pędów. Surowiec suszy się w cieniu i w przewiewie w temperaturze 35° C. Kwiaty wysuszone powinny zachować kolor naturalny.
Główne związki, ich właściwości i zastosowanie
Surowiec zawiera olejek lotny, garbniki, żywicę, wosk, kwasy organiczne, sole mineralne i trochę witamin.
Napar tego surowca działa moczopędnie, ściągająco, wykrztuśnie, żołądkowo i pobudzająco na cały układ trawienny.
Lek z tego surowca - najczęściej w postaci naparu - wewnętrznie stosuje się w schorzeniach dróg oddechowych, w zapaleniach oskrzeli i dychawicy oskrzelowej, w zaburzeniach przewodu pokarmowego, wątroby, nerek i pęcherza moczowego.
Zewnętrznie w postaci odwaru stosowany jest także do przemywania ran, w przewlekłych chorobach skóry, przy oparzeniach, a także do płukania jamy ustnej, zapalonego gardła, dziąseł oraz pomocniczo przy anginie.
Do kąpieli relaksacyjno-odprężających. Kąpiel z dodatkiem naparu z ziela przetacznika polecana jest szczególnie w stanach podrażnienia skóry. Działa ściągająco, łagodzi podrażnienia.