2452


  1. Prawo w zarządzaniu gospodarką

1.1.Pojęcie prawa gospodarczego

Najczęściej terminem „prawo gospodarcze” określa się jedną z gałęzi prawa lub jedną z dyscyplin naukowych. W prawie gospodarczym występują główne normy cywilnoprawne, odznaczające się równorzędnym pod względem prawnym traktowaniem stron (cywilna metoda regulacji), a obok nich normy administracyjne, odnoszące się do stosunków, w których organy administracji gospodarczej występują wobec podmiotów prowadzących działalność operatywno - gospodarczą z pozycji władczych (administracyjna metoda regulacji). Jest to też termin oznaczający pewną dziedzinę dydaktyczną, zwłaszcza na studiach ekonomicznych. W tym znaczeniu obejmuje ono problematykę prawną określoną dla tego przedmiotu w aktualnie realizowanym programie studiów.

1.2.Przedmiot i zakres prawa gospodarczego

Prawo gospodarcze w ujęciu przedmiotowym powinno obejmować swym zakresem problemy i normy prawa dotyczące działalności gospodarczej. Istnieją różne koncepcje dotyczące szczegółowego zakresu tej problematyki, m.in.:

Ustawa z dnia 19 listopada 1999roku: Prawo działalności gospodarczej. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna, a także nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą.

Podmiotowy zakres prawa gosp. jest w doktrynie kwestią sporną. Krąg podmiotów mogących występować w charakterze stron w stosunkach prawno - gospodarczych jest różny w zależności od koncepcji i jej autora. Od zmian ustawodawczych na przełomie lat '80 i '90 między podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą panują jednakowe reguły gry,.

W ujęciu normatywnym działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Pierwsza szeroka koncepcja prawa gosp. publicznego przedstawił C.Kosikowski, wyodrębnił 6 podstawowych części: 1)prawo o ustroju gospodarczym państwa - w tym prawo publiczne ochrony i przekształceń własnościowych w gosp., prawo programowania i planowania gospodarczego, prawo o kompetencjach organów państwa i administracji gospodarczej;2) prawo o ustroju i zasadach funkcjonowania podmiotów gospodarczych w stosunkach z państwem - w tym prawo państwowych i komunalnych przedsiębiorców, prawo nadzoru, kontroli, koordynacji i ewidencji działalności gosp. wykonywanej przez

pozostałych przedsiębiorców;3)prawo ingerencji państwa na rynku towarowym - w tym prawo o cenach, prawo reglamentacji, prawo ochrony konkurencji, prawo antymonopolowe;4)prawo ingerencji państwa na rynku kapitałowym - w tym publiczne prawo bankowe, prawo dewizowe, prawo publiczne papierów wartościowych;5)prawo ingerencji państwa na rynku pracy - w tym prawo publiczne regulujące zatrudnienie i zwalczanie bezrobocia, prawo ingerencji płacowej, prawo ingerencji w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;6)prawo ingerencji państwa na rynku międzynarodowym - w tym prawo handlu zagranicznego, prawo inwestycji zagranicznych, prawo międzynarodowej współpracy gospodarczej i walutowej.

Koncepcja M.Zdyba wyodrębnia części;

Prawo gospodarcze jest kompleksową gałęzią prawa, którą tworzą normy prawne dotyczące organizacji i działalności przedsiębiorców.

1.3.Źródła prawa gospodarczego

Przepisy dotyczące prawa gosp. znajdują się w kodeksie cywilnym z 23.04.1964roku, duża nowelizacja w 1990roku (ponad 120 zmian).Inne źródła prawa gosp. to m.in.:

  1. Kodeks spółek handlowych - 15.09.2000

  2. Prawo spółdzielcze - 16.09.1982 i późniejsze 12 zmian

  3. Prawo upadłościowe - rozp. Prezydenta z 24.10.1934 i późniejsze 16 zmian

  4. Prawo działalności gosp. - 19.11.1999 i dwie późniejsze zmiany

i wiele innych.

1.4.Oddziaływanie prawa na działalność gospodarczą

Dwa poglądy: 1)gospodarowanie powinno być w całości określone przepisami prawnymi, 2)prawo uznane za hamulec działalności gosp. ograniczający inicjatywę i elastyczność działania.

Organy legislacyjne powinny z prawa korzystać z umiarem i tylko wtedy, gdy wydanie stosownych przepisów prawnych da optymalne korzyści z makrogospodarczego punktu widzenia.

Metody regulacji prawnej: cywilistyczna, administracyjna, karna (raczej mało istotna przy regulacji działalności gosp.).Metoda cywilistyczna charakteryzuje się równorzędnym traktowaniem adresatów normy prawnej i subsydiarnym jedynie stosowaniem przymusu państwowego. Metoda administracyjna opiera się na zasadzie władztwa i podporządkowania, charakteryzuje się brakiem równego traktowania (pod względem prawnym) adresatów normy prawnej. Regulacja działalności gospodarczej przy pomocy jednej z tych metod jest niemożliwa. Różny jest stopień wykorzystania tych metod: w modelu nakazowym w większym stopniu jest wykorzystywana metoda administracyjna, w gospodarce rynkowej cywilistyczna. Przy metodzie cywilistycznej trzeba pamiętać o jej różnorodnym charakterze, który jest konsekwencją podziału norm prawa cywilnego na względnie i bezwzględnie obowiązujące. Regulowanie stosunków gosp. za pomocą przepisów bezwzględnie obowiązujących powinno odbywać się bardzo ostrożnie.

  1. Własność jako kategoria związana z obrotem gospodarczym

2.1.Pojęcie i istota prawa własności - podmioty i przedmiot prawa własności.

Z ekonomicznego punktu widzenia własnością jest każda forma władania przez człowieka częściami przyrody mającymi wartość majątkową; każda forma władania, która pozwala na zawłaszczenie tego, co te części przyrody wytwarzają. Właścicielem w sensie ekonomicznym jest więc „ten, kto faktycznie dysponuje w swoim interesie danym dobrem majątkowym”.

Każdy podmiot ma pełną zdolność prawną, a więc k a ż d y p o d m i o t może być właścicielem (ale np. nikt poza państwem nie może być właścicielem broni wojskowej).

Najszersze ujęcie przedmiotu prawa własności występuje tam, gdzie własność identyfikowana jest z ogółem praw majątkowych. Natomiast z definicja zawartej w k.c. wynika, że przedmiotem własności może być tylko rzecz, a więc przedmiot materialny. W terminologii stosowanej w niektórych ustawach własność to również niektóre prawa do innych dóbr aniżeli rzeczy, np. własność przedsiębiorstwa.

2.2.Nabycie prawa własności.

Nabycie prawa własności może nastąpić przez: umowę, zasiedzenie, przemilczenie, zrzeczenie się własności, nabycie w toku egzekucji sądowej, orzeczenie sądowe itd.

W wypadku nabycia pierwotnego nabywca nie uzyskuje prawa, jakie przysługiwało dotychczasowemu właścicielowi, ten ostatni bowiem traci to prawo, a nabywca uzyskuje prawo niezależnie od niego. Natomiast w wypadku nabycia pochodnego prawo własności przechodzi z dotychczasowego właściciela na nowego. Prawo pozostaje takie samo, zmienia się tylko jego podmiot.

2.3.Nabycie prawa własności od osoby nieuprawnionej do rozporządzania rzeczą.

Własność może skutecznie przenieść na nabywcę tylko właściciel. Własność rzeczy ruchomych może przenieść także inna osoba uprawniona do rozporządzania nimi. Jeżeli więc okazałoby się, że zbywca, podający się za właściciela, właścicielem nie jest, umowa byłaby nieważna. Ustawodawca przewiduje tu szereg wyjątków (gdy nabywca działał w dobrej wierze). Co do nieruchomości wyjątek taki wynika z zasady rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, zgodnie z którą nabywca nieruchomości mającej urządzoną księgę wieczystą nabywa na podstawie umowy własność nieruchomości od osoby, która niezgodnie z rzeczywistym stanem prawnym jest wpisana do tej księgi jako właściciel, jeżeli umowa ma charakter odpłatny, a nabywca jest w dobrej wierze. Co do rzeczy ruchomych wyjątek zawarty jest w art.169 k.c.(konieczne dwie przesłanki: nabywca jest w dobrej wierze i zbywca włada rzeczą i wyda ją nabywcy).

2.4.Inne prawa do rzeczy.

Użytkowanie wieczyste. Użytkownikowi wieczystemu przysługują dwa podstawowe uprawnienia: do korzystania z nieruchomości i do rozporządzania swoim prawem. Użytkownik może korzystać z oddanej mu nieruchomości tylko w sposób przewidzianej w umowie. W zakres uprawnienia do rozporządzania użytkowaniem wieczystym wchodzi dalej możliwość obciążenia tego prawa niektórymi ograniczonymi prawami rzeczowymi. Użytkowaniem wieczystym można rozporządzać w testamencie, jest to bowiem prawo dziedziczne. Użytkownikowi przyznaje się własność budynków wzniesionych na gruncie stanowiącym przedmiot użytkowania wieczystego. Użytkowanie wieczyste można ustanowić na z góry określony czas (99 lat, lub krócej ale nie mniej niż 40 lat). W ciągu ostatnich pięciu lat można żądać przedłużenia terminu na dalszy okres od 40 do 99 lat. Użytkowanie wieczyste ustanawia się za wynagrodzeniem. Jest to inne aniżeli własność prawo rzeczowe (długotrwałe korzystanie z gruntów Skarbu Państwa, gmin). Umowa dotycząca użytkowania wieczystego musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Przyczyny wygaśnięcia: upływ czasu, rozwiązanie umowy, zrzeczenie się użytkowania wieczystego, przejście użytkowania wieczystego (np.w drodze dziedziczenia) na właściciela, wywłaszczenie, rozwiązanie umowy ze względu na jej nienależyte wykonywanie przez użytkownika.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Członek spółdzielni może korzystać ze swego lokalu tylko zgodnie z jego przeznaczeniem. Użytek taki powinien być wykonywany przez członka oraz przez osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Jedynie z ważnych powodów członek może swój lokal wynająć lub oddać w bezpłatne użytkowanie innej osobie, ale tylko za zgodą spółdzielni. Członek może swoim spółdzielczym prawem do lokalu rozporządzać na wypadek śmierci. Ze względu na swe przeznaczenie, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego przypada z reguły osobom fizycznym (ale czasem i prawnym). Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego może należeć tylko do członka spółdzielni. Aby takie prawo powstało konieczne jest: uzyskanie członkostwa, wniesienie części wkładu budowlanego, uzyskanie przydziału. Wygaśnięcie tego prawa może nastąpić gdy: ustanie członkostwo, spółdzielnia podejmie uchwałę o wygaśnięciu prawa do lokalu, zakończy się likwidacja spółdzielni lub postępowanie upadłościowe.

  1. Prawne środki współdziałania w sferze obrotu gospodarczego

3.1.Umowa jako podstawowy instrument w nawiązywaniu stosunków zobowiązaniowych.

Umowa jest zgodnym oświadczeniem woli dwóch podmiotów prawa, zmierzającym do ustanowienia, zmiany lub zniesienia wzajemnych praw i obowiązków o charakterze majątkowym. Umowa dochodzi do skutku przez świadome działanie podmiotów prawa, złożenie oświadczeń woli w sposób celowy, z zamiarem wywołania skutków majątkowo - prawnych. Oświadczenie woli oznacza zachowanie się podmiotu prawa, które ujawnia jego wolę w sposób dostateczny (może to być napisanie i podpisanie dokumentu, kiwnięcie głową itd.). Umowa rodzi zobowiązanie. Umowy gospodarcze (nie jest to termin prawny) to umowy zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, np. umowa sprzedaży, najmu, komisu.

3.2.Zasada swobody umów.

Głosi ona, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według własnego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Umowa sprzeczna z imperatywnym przepisem ustawy albo mająca na celu obejście imperatywnego przepisu ustawy będzie nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek. Jeżeli nieważność dotknie tylko części umowy, umowa pozostaje w mocy co do pozostałych części. Ograniczenia zasady wolności umów przewidywane są przez przepisy ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, prawa spółdzielczego, o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.

3.3.Sposoby zawierania umów.

Umowa dochodzi do skutku przede wszystkim dzięki oświadczeniu woli stron. Przy umowach realnych niezbędne jest także wydanie rzeczy.

Droga prowadząca do zawarcia umowy może być różna: może nią być złożenie i przyjęcie oferty, ustalenie treści umowy drogą rokowań lub przetarg.

3.4.Treść i forma umowy

Treść umowy obejmuje:

Umowa może być zawarta w dowolnej formie. Jeżeli z przepisów lub umowy wynika obowiązek zawarcia umowy w formie pisemnej, to brak tej formy powoduje:

Ustawa z 7.10.1999roku stanowi, że gdy stroną umowy, której wykonanie ma nastąpić na terytorium Polski jest podmiot polski, umowę sporządza się w języku polskim. Może być ona przetłumaczona na inne języki.

3.5.Dodatkowe zastrzeżenia umowne.

Zadatek, art.394 § 1 k.c. „W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej”.

§ 2: „W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi”. W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony.

Kara umowna. Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Kara umowna ma wysokość zastrzeżoną na taką okoliczność. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej.

3.6.Poręczenie

Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Oświadczenie poręczyciela powinno być złożone pod rygorem nieważności na piśmie. Można poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej. O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika.

3.7.Skarga Pauliańska

  1. Umowy znajdujące zastosowanie w obrocie gospodarczym.

4.1.Umowy o przeniesienie prawa do rzeczy. Umowy sprzedaży, darowizny, pożyczki.

Umowa sprzedaży. Przez taką umowę sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Cenę można określić przez wskazanie podstaw do jej ustalenia. Czasem istnieje zarządzenie określające cenę w konkretnym przypadku. Może też obowiązywać zarządzenie określające cenę minimalną lub maksymalną. Sposób wydania i odebrania rzeczy sprzedanej powinien zapewnić jej całość i nienaruszalność. Sprzedawca powinien udzielić kupującemu wyjaśnień na temat stosunków prawnych i faktycznych dotyczących rzeczy oraz wydać dokumenty, które jej dotyczą (także instrukcję, jeśli jest ona potrzebna). Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się z upływem 2 lat.

Umowa darowizny. Przez taką umowę darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego (może być ważne bez zachowania tej formy gdy świadczenie zostało spełnione). Darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania (polecenie), obdarowany może odmówić wykonania polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze nie wykonaną gdy już po zawarciu umowy uległa zmianie jego sytuacja finansowa lub wykonaną, gdy obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie (może o tym decydować sąd na wniosek przedstawiciela osoby ubezwłasnowolnionej, gdy umowę darowizny zawarto przed ubezwłasnowolnieniem tej osoby).

Umowa pożyczki. Przez taką umowę dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo rzeczy. Umowa dotycząca kwoty większej niż 55 złotych powinna być stwierdzona pismem. Roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem 6 miesięcy, od chwili gdy przedmiot miał być wydany. Jeśli termin zwrotu nie jest oznaczony, to dłużnik powinien zwrócić pożyczkę w ciągu 6 tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę.

4.2.Umowy o korzystanie z cudzych rzeczy. Umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, leasingu.

Umowa najmu. Przez taką umowę wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Jest to umowa wzajemna; tan sam podmiot jest jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem. Przedmiotem najmu mogą być wszelkiego rodzaju rzeczy, a także ich części składowe. Skutkiem umowy najemca może rzecz użytkować, nie może pobierać z rzeczy pożytków. Czasokres świadczeń jest określony poprzez podanie w umowie konkretnego przepisu albo poprzez oznaczenie, że umowa zostaje zawarta na czas nieoznaczony. Maksymalny termin umowy na czas oznaczony to 10 lat; najem zawarty na czas dłuższy poczytuje się po 10 latach za zawarty na czas nieokreślony. Wynajmujący nie musi być właścicielem rzeczy wynajmowanej. Umowa może mieć formę dowolną, ale:

Wynajmujący ma obowiązek: wydania najemcy rzeczy w stanie przydatnym do umówionego użytku, utrzymania rzeczy w stanie do umówionego użytku, ponoszenia kosztów koniecznych napraw. Najemca ma obowiązek: płacenia czynszu, dokonywania drobnych nakładów połączonych ze zwykłym używaniem rzeczy, zwrócenia rzeczy.

Terminy ustawowe związane z wypowiedzeniem umowy:

W przypadku lokalu użytkowego najemca jest zobowiązany do m.in.: malowania ścian, drobnych napraw drzwi i okien, instalacji. Umowa najmu lokalu użytkowego może ulec rozwiązaniu w trybie natychmiastowym. Jeżeli czas trwania najmu lokalu nie jest oznaczony, a czynsz jest płatny miesięcznie, najem można wypowiedzieć najpóźniej na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego.

Umowa dzierżawy. Przez taką umowę wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić umówiony czynsz. Dzierżawa umożliwia korzystanie z rzeczy i pobieranie z niej pożytków. Przedmiotem umowy dzierżawy mogą być rzeczy ruchome lub nieruchomości przynoszące pożytki. Czasokres świadczenia może być podany tak jak przy umowie najmu. Wydzierżawiający nie musi być właścicielem rzeczy. Umowa może być zawarta na zasadach opisanych przy umowie najmu.

Wydzierżawiający ma obowiązek: wydania rzeczy, ponoszenia kosztów koniecznych napraw. Dzierżawca ma obowiązek: płacenia czynszu, wykonywania swego prawa zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki, dokonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym.

Roszczenia wynikłe ze stosunku dzierżawy przedawniają się na zasadach ogólnych, ale zawsze po roku: roszczenia wydzierżawiającego o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, roszczenia dzierżawcy o zwrot nakładów na rzecz, roszczenia o zwrot nadpłaconego czynszu.

Szczególne zasady dotyczące dzierżawy nieruchomości rolnej:

Umowa użyczenia. W umowie takiej użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Jest to umowa realna czyli dochodzi do skutku z chwilą przekazania przedmiotu użyczenia. Użyczający ponosi ograniczoną odpowiedzialność za szkody wywołane wadami rzeczy. Biorący rzecz w używanie powinien jej używać zgodnie z przeznaczeniem. Ponosi on zwykłe koszty utrzymania rzeczy. Użyczenie wygasa wraz z upływem terminu określonego w umowie albo gdy biorący uczynił z rzeczy określony użytek, bądź gdy minął czas, w którym mógł to uczynić. Użyczający może żądać niezwłocznego wydania rzeczy gdy:

Roszczenia użyczającego przeciwko biorącemu do używania o naprawienie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy, oraz roszczenia biorącego o zwrot nakładów na rzecz i naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy przedawniają się po roku od dnia zwrotu rzeczy. Pozostałe roszczenia przedawniają się na zasadach ogólnych: gdy są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3lata od dnia wymagalności.

Umowa leasingu. Przez taką umowę finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Obowiązki stron:

Postacią umowy leasingu jest leasing zwrotny, w którym finansujący nabywa rzecz od korzystającego w tym celu, aby następnie oddać mu ją do użytku.

Umowa leasingu powinna być zawarta pod rygorem nieważności na piśmie. Umowa wygasa gdy po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności. Finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za wady rzeczy, chyba że powstały z jego winy. W razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, umowa leasingu wygasa. Bez zgody finansującego korzystający nie może czynić w rzeczy zmian ani oddać rzeczy do używania osobie trzeciej. Korzystający powinien płacić raty w ustalonych terminach.

4.3.Umowy o świadczenie usług. Umowy o dzieło, zlecenie, agencji.

Umowa o dzieło. Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Jeśli w toku wykonywania dzieła zajdzie konieczność przeprowadzenia prac, które nie były przewidziane w zestawieniu prac planowanych, należy to uwzględnić przy wypłacie wynagrodzenia(ale tylko gdy wykonujący wykonał tą pracę za zgoda zamawiającego). Jeśli strony umówiły się na wynagrodzenie ryczałtowe wykonujący nie może żądać podwyżki. Gdy przyjmujący zamówienie opóźnia się z jego wykonaniem(prawdopodobnie nie zdąży już przed wyznaczonym terminem)zamawiający może od umowy odstąpić. Jeżeli dzieło ma wady zamawiający może żądać ich usunięcia. Gdy nie da się ich usunąć zamawiający może odstąpić od umowy(gdy wady są istotne), albo żądać obniżenia wynagrodzenia (gdy nie są istotne). Jeśli dzieło nie zostało wykonane z przyczyn dotyczących zamawiającego, nie może on odstąpić od zapłaty przyjmującemu. Wynagrodzenie należy się w chwili oddania dzieła(chyba że umowa stanowi inaczej). Zamawiający obowiązany jest odebrać dzieło. Dopóki dzieło nie zostało ukończone, zamawiający może od umowy odstąpić, płacąc umówione wynagrodzenie. Umowa rozwiązuje się z chwilą śmierci lub niezdolności do pracy przyjmującego(gdy wykonanie było zależne od jego osobistych przymiotów). Roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem 2 lat od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.

Umowa zlecenia. Przez taką umowę przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Przyjmujący zlecenie może jego wykonanie powierzyć osobie trzeciej, gdy to wynika z umowy, ze zwyczaju albo z konieczności. Musi zawiadomić o tym zleceniodawcę. Zleceniobiorca powinien udzielać zleceniodawcy potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia złożyć mu sprawozdanie. Zleceniobiorcy nie wolno używać we własnym interesie rzeczy i pieniędzy zleceniodawcy. Zleceniodawca powinien zwrócić zleceniobiorcy wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, wraz z odsetkami ustawowymi. Jeśli wykonanie zlecenia wymaga wydatków

dający zlecenie powinien na żądanie przyjmującego udzielić mu odpowiedniej zaliczki. Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdej chwili, ale powinien zwrócić zleceniobiorcy wydatki poniesione na rzecz należytego wykonania zlecenia. Przyjmujący zlecenie może je również wypowiedzieć w każdej chwili; gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę. W braku odmiennej umowy zlecenie nie wygasa ani wskutek śmierci dającego zlecenie, ani wskutek utraty przez niego zdolności do czynności prawnych(wygasa jeśli dotknie to zleceniobiorcę). Z upływem 2 lat przedawniają się:

Umowa agencyjna. Przyjmujący zlecenie(agent) zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa za wynagrodzeniem(prowizją) do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów określonego rodzaju na rzecz dającego zlecenie albo do zawierania takich umów w jego imieniu.

Agent zawsze cechuje się samodzielnością w swoich działaniach, zawsze działa na rzecz dającego zlecenie(pośredniczy lub zawiera w imieniu zleceniodawcy). Umowa taka może być zawarta na czas określony lub nie. Wynagrodzenie agenta to najczęściej prowizja. Agentem może być osoba fizyczne lub prawna. Nie ma zastrzeżonej szczególnej formy dla umowy agencyjnej. Agent jest zobowiązany do prowadzenia działalności zmierzającej do zwiększenia zysków zleceniodawcy. Roszczenie o zapłatę prowizji staje się wymagalne z upływem ostatniego dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym agent nabył prawo do prowizji. W umowie zawartej w formie pisemnej można zastrzec, że agent za odrębnym wynagrodzeniem, w uzgodnionym zakresie, odpowiada za wykonanie zobowiązania przez klienta. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, agent odpowiada za to, że klient spełni świadczenie. Zleceniodawca powinien przekazywać agentowi dokumenty i informacje potrzebne do prawidłowego wykonania umowy. Umowa zawarta na czas nieoznaczony może być wypowiedziana na miesiąc naprzód w pierwszym roku, na dwa miesiące naprzód w drugim roku oraz na trzy miesiące naprzód w trzecim i następnych latach trwania umowy. Po rozwiązaniu umowy agent może żądać świadczenia wyrównawczego, jeżeli w czasie trwania umowy

4.4.Umowy bankowe. Umowy rachunku bankowego, kredytowa, poręczenia.

Umowa rachunku bankowego. Przez taką umowę bank zobowiązuje względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Podmiotem może być tu i osoba fizyczna i przedsiębiorstwo. Do otwarcia rachunku bankowego dochodzi poprzez zawarcie umowy. Wstępem do zawarcia umowy jest złożenie w banku wniosku o otwarcie rachunku bankowego. Bank przyjmuje wniosek jeśli spełnione są wszystkie wymagania. Umowa może być wypowiedziana przez obie strony(bank - tylko z ważnych powodów). Obowiązki banku:

Obowiązki posiadacza rachunku:

Umowa kredytowa. Przez taką umowę bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie określoną kwotę pieniędzy z przeznaczeniem na określony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kredytu wraz z odsetkami, zapłaty prowizji od kredytu.

Procedura zawierania takiej umowy:

  1. postępowanie przygotowawcze

  2. inicjatywa kredytobiorcy (określenie rodzaju kredytu, wysokości, celu, wysokości spłat, uzasadnienie)

  3. weryfikacja wniosku

  4. negocjacje

  5. wydanie decyzji kredytowej

  6. podpisanie umowy

Treść umowy powinna zawierać przede wszystkim: oznaczenie stron i ich reprezentantów, kwotę i walutę, cel, zasady i termin spłaty, wysokość oprocentowania, uprawnienia banku związane z kontrolą, terminy i sposób pozostawienia do dyspozycji kredytobiorcy pieniędzy, wysokość prowizji, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Zmiana kredytobiorcy może nastąpić gdy: dotychczasowy kredytobiorca wykorzystał już przyznany kredyt(przejęcie długu) lub nie wykorzystał jeszcze przyznanego mu kredytu(umowa mieszana - cechy przelewu i przejęcia długu).Źródłem wygaśnięcia umowy jest: upływ terminu na jaki zawarto umowę, upływ terminu oznaczonego dla zwrotu kredytu, przedterminowa spłata kredytu, umowa rozwiązująca stosunek kredytowy, wypowiedzenie kredytu.

Poręczenie. Jest to umowa między poręczycielem a wierzycielem, w której poręczyciel zobowiązuje się do wykonania zobowiązania dłużnika w przypadku gdyby dłużnik sam zobowiązania nie wykonał. Wiążą się tu stosunki prawne trzech stron: wierzyciela, dłużnika i poręczyciela. Umowa taka może być zawarta ustnie, ale z wyjątkiem oświadczenia poręczyciela, które pod rygorem nieważności powinno być złożone w formie pisemnej. Można poręczyć za dług, który już istnieje, równocześnie powstaje, przyszły albo warunkowy. O zakresie odpowiedzialności poręczyciela decyduje umowa banku z kredytobiorcą. Wielkość potencjalnego zobowiązania poręczyciela wobec banku może się zmieniać, ale musi to mieć oparcie w umowie. Poręczenie nabiera znaczenia gdy dłużnik opóźnia się ze spłatą należności. Wierzyciel może dowolnie dochodzić całego lub części długu od każdego z dłużników (solidarna odpowiedzialność dłużnika i wierzyciela). Poręczyciel, który w miejsce dłużnika spełnił świadczenie, wstępuje w miejsce zaspokojonego wierzyciela.

  1. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek

5.1.Podstawa prawna prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek.

Ustawa z 19 listopada 1999roku - Prawo działalności gospodarczej. Obowiązuje od 1 stycznia 2001roku, częściowo weszła w życie 1 lutego i 17 marca 2000roku.

5.2.,5.3.Zasady i warunki prawem określone obowiązujące przy podejmowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej na własny rachunek.

Zasada wolności gospodarczej.

Działalność gospodarczą można podjąć dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców. Organy rejestrowe mają obowiązek przesłania - w terminie 7 dni od dnia wpisu do rejestru - organom podatkowym i samorządu gminnego właściwym ze względu na miejsce zamieszkania przedsiębiorcy wypisu z rejestru dotyczącego podjęcia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej. Uzyskanie przez dany podmiot statusu prawnego przedsiębiorcy następuje nie na skutek wpisu, lecz na skutek faktycznego podjęcia działalności gospodarczej. Ale dopiero wpis upoważnia do legalnego wykonywania działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca powinien działać na zasadzie uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów. Winien spełniać warunki wykonywania działalności gospodarczej, które określają przepisy. Powinien mieć wymagane uprawnienia zawodowe i zapewnić, by działalność gospodarcza wykonywana była przez osoby uprawnione. Stałe miejsce prowadzenia działalności powinno być oznaczone na zewnątrz; oferta musi zawierać minimalne dane, informacje na towarach mają być w języku polskim.

5.4.Koncesjonowanie działalności gospodarczej i zezwolenia.

Nowe Prawo działalności gospodarczej nie definiuje żadnej z tych instytucji.

Koncesje mogą być wprowadzone w dziedzinach działalności gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub po uzyskaniu zezwolenia. Organem koncesyjnym jest organ administracji rządowej lub organ jednostki samorządu terytorialnego upoważniony na podstawie ustawy do udzielenia, odmowy udzielenia, zmiany i cofnięcia koncesji. Wszczęcie postępowania w sprawie o udzielenie koncesji następuje na wniosek, do którego należy dołączyć dokumenty wymagane przepisami. Koncesji udziela się w formie decyzji administracyjnej tylko na czas oznaczony, nie krótszy niż dwa lata, nie dłuższy niż 50 lat.

Organ zezwalający wydaje zezwolenie po stwierdzeniu, że spełnione zostały wymagane prawem warunki wykonywania działalności gospodarczej w dziedzinie objętej obowiązkiem uzyskania zezwolenia. Organ zezwalający - j.w.; przed podjęciem decyzji może dokonać kontroli faktów. Wydanie, odmowa wydania i cofnięcie zezwolenia i jego promesy następuje w formie decyzji administracyjnej. Zezwolenia wydaje się na czas nieoznaczony.

5.5.Warunki finansowe prowadzenia działalności gospodarczej.

Rozliczenia transakcji gospodarczych powinny być prowadzone za pośrednictwem banków. Przedsiębiorca ma obowiązek posiadać rachunek bankowy związany z prowadzoną działalnością gospodarczą i zawiadomić o tym właściwy urząd skarbowy, podając nazwę, adres banku i numer rachunku. W razie posiadania kilku, ma wskazać na jeden jako podstawowy. Poprzez rachunek bankowy powinny być dokonywane i przyjmowane płatności przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, a jej wartość przekracza równowartość 3000 euro. To samo dotyczy płatności przekraczających 1000 euro, gdy w poprzednim miesiącu suma należności i zobowiązań przekroczyła 10 000 euro.

5.6.Fundacje, spółdzielnie, przedsiębiorstwo państwowe.

Fundacje. Konstrukcja fundacji ma umożliwiać realizację oddolnych, obywatelskich, indywidualnych aspiracji i celów społecznie użytecznych o charakterze niezarobkowym. Ustawa o fundacjach ma charakter regulacji tzw. wolnościowej ukierunkowanej na zagwarantowanie inicjatywom oddolnym możliwie największej samodzielności przy jednoczesnym maksymalnym ograniczeniu możliwości ingerencji organów państwowych w działalność fundacji.

Spółdzielnia. Jest to dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Może też prowadzić działalność społeczną i oświatowo - kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska. Majątek spółdzielni stanowi prywatną własność jej członków. Wstępując do spółdzielni członek deklaruje wniesienie udziału. Przy podejmowaniu decyzji każdy członek ma jeden głos. Członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna posiadająca pełnię zdolności do czynności prawnych. Spółdzielnia musi liczyć co najmniej 10 członków, a spółdzielnia produkcji rolnej co najmniej 5. Członkowie dzielą się na członków - założycieli i pozostałych. Do założenia spółdzielni potrzebny jest wyraz woli zrzeszających się osób. Członkowie - założyciele uchwalają i podpisują statut (nazwa, adres, przedmiot działalności itd.). Z chwilą zarejestrowania spółdzielnia staje się osobą prawną uzyskując zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Organy: walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd, zebrania grup członkowskich.

Przedsiębiorstwo państwowe. Jest to należąca do państwa organizacja, która wykonuje funkcję gospodarowania, prowadzi działalność gospodarczą w szerokim tego słowa znaczeniu. Powoływane są decyzją organu państwowego. Przedsiębiorstwa państwowe, z wyjątkiem mieszanych, tworzą naczelne i centralne organy administracji państwowej oraz NBP i banki państwowe. O strukturze i organizacji decyduje statut. P.p. podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Państwo przydziela p. środki materialne (stają się własnością p.p.).P.p. występuje w obrocie we własnym imieniu i na własny rachunek. Organy: ogólne zebranie pracowników, rada pracownicza, dyrektor.

  1. Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki prawa cywilnego.

6.1.Istota spółki cywilnej i jej unormowania prawne.

6.2.Zawieranie umowy spółki.

Spółka cywilna powstaje w drodze umowy zawartej przez wspólników. Przepisy odnoszące się do tej materii znajdują się w kodeksie cywilnym (art.860 - 875). Wspólnicy(w umowie) zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Spółka nie może być powołana do celów innych niż gospodarcze. Cel gospodarczy może być długotrwały lub jednorazowy. Spółka może być utworzona na czas oznaczony lub nieoznaczony. Umowa wymaga formy pisemnej, jej niezachowanie powoduje utrudnienia dowodowe w razie sporu między wspólnikami. Od 1.01.2001r.(prawo działalności gospodarczej),spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, przedsiębiorcami są wspólnicy.

6.3.Stosunki wewnątrz spółki pomiędzy wspólnikami. Prowadzenie spraw spółki.

6.4.Reprezentacja spółki na zewnątrz.

6.5.Odpowiedzialność za zobowiązania spółki.

Wspólnicy są zobowiązani wnieść do spółki wkłady przewidziane w umowie. Wkłady mogą mieć postać pieniężną lub rzeczową. Mogą też polegać na wniesieniu do spółki innych praw, np. prawa użytkowania lokalu, prawa najmu, wniesienia używania własnego samochodu, patentu, licencji. Wreszcie wkładem wspólnika może być świadczenie usług przewidzianych w umowie. Obowiązek wniesienia wkładu nie musi ciążyć na wszystkich wspólnikach. Wartość wkładu określa umowa, inaczej uważa się że wkłady wspólników mają jednakową wartość. Majątek spółki jest współwłasnością łączną. W czasie trwania spółki wspólnik nie może rozporządzać swoim udziałem we wspólnym majątku. Wspólnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania(zaciągnięte przez jednego, kilku lub wszystkich wspólników) spółki. Solidarna odpowiedzialność oznacza, że za zobowiązania spółki każdy odpowiada zarówno wspólnym majątkiem spółki, jak i całym swoim majątkiem osobistym. O sposobie prowadzenia spraw spółki decyduje umowa. Każdy wspólnik może reprezentować spółkę w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw. Kwestia ta może być uregulowana odmiennie. Umowa określa udział wspólników w zyskach i stratach spółki. Jeśli tak nie jest, przyjmuje się, że udział jest równy bez względu na wartość wkładu.

6.6.Wystąpienie wspólnika i rozwiązanie spółki.

6.7.zasady podziału majątku po rozwiązaniu spółki.

W spółce utworzonej na czas nie oznaczony wspólnik może wypowiedzieć swój udział na trzy miesiące naprzód ze skutkiem na koniec roku obrachunkowego (bez tych terminów jeśli istnieją ważne powody). Umowa spółki może przewidzieć krótszy termin wypowiedzenia. Wypowiedzenia udziału wspólnika może również dokonać jego wierzyciel. Wspólnikowi występującemu zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do używania oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki. Nie zwraca się wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług czy używaniu rzeczy. Wspólnik otrzymuje też część pozostałego majątku, jaka odpowiada stosunkowi, w którym uczestniczył w zyskach spółki.

Spółka ulega rozwiązaniu w przypadkach przewidzianych w umowie. Jednak niezależnie od niej każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki. Wymaga to wytoczenia powództwa innym wspólnikom. Rozstrzyga wtedy sąd. Gdy dojdzie do rozwiązania spółki, z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom ich wkłady według zasad przewidzianych dla wystąpienia wspólnika, a pozostałą nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku , w jakim uczestniczyli w zyskach spółki.

  1. Spółka partnerska jako nowa spółka prawa handlowego.

7.1.Istota spółki partnerskiej.

7.2.Sposób funkcjonowania.

Jest to spółka utworzona przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną nazwą. Dopuszczalne jest utworzenie spółki w celu wykonywania więcej niż jednego zawodu. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów wymienionych w kodeksie lub innych przepisach, np. adwokaci, aptekarze, radcy prawni, tłumacze przysięgli. Zmiana w składzie osobowym jest możliwa tylko gdy przewiduje to umowa i gdy godzą się na to inni wspólnicy. Umowa powinna zawierać:

Umowa taka musi mieć formę aktu notarialnego.

Spółka partnerska podlega wpisowi do rejestru sądowego. Spółką kierują albo sami partnerzy albo specjalnie powołany zarząd.

W stosunkach spółki z osobami trzecimi partner odpowiada swoim majątkiem za te zobowiązania spółki, które wiążą się z jego działalnością. W zakresie działalności spółki nie związanym ze świadczeniem usług przez partnerów, odpowiadają oni solidarnie, całym swoim majątkiem (umowa może zawierać postanowienie, że jeden lub kilku partnerów odpowiada w ten sposób także za działalność innych). Do rozwiązania spółki dochodzi:

  1. Spółki prawa handlowego jako forma prowadzenia działalności gospodarczej.

8.1.Spółka jawna jako spółka prawa handlowego.

Spółka jawna to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Bez znaczenia jest rozmiar prowadzonego przez spółkę przedsiębiorstwa. Spółka jawna powstaje w drodze umowy. Umowa ta może być zmieniona za zgodą wszystkich wspólników, chyba że sama zawiera odmienne postanowienie w tej kwestii. Umowa powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Spółka jawna podlega wpisaniu do rejestru przedsiębiorców. Wpis jest obowiązkowy, ale ma charakter deklaratywny(powstanie i istnienie spółki nie jest zależne od tego wpisu) w odróżnieniu od innych spółek handlowych.

Spółka jawna nie jest osobą prawną, ale ma szereg cech osoby prawnej, np. może we własnym imieniu zaciągać zobowiązania i nabywać prawa. Ustrój wewnętrzny spółki reguluje umowa. Prowadzenie spraw spółki wszystkich lub niektórych, można powierzyć jednemu lub kilku wspólnikom. Może to nastąpić w umowie spółki lub w późniejszej uchwale wspólników. W takim wypadku wspólnik lub wspólnicy podejmują decyzje i uchwały samodzielnie we wszystkich sprawach nie przekraczających zwykłych czynności spółki, bez względu na ewentualny sprzeciw pozostałych wspólników. Wspólnik prowadzący sprawy spółki może być tego prawa pozbawiony tylko z ważnych powodów i tylko wyrokiem sądowym (powództwo innych wspólników - niekoniecznie wszystkich).

Spółka jawna może udzielić prokury (musi być zgoda wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki, odwołać prokurę może każdy wspólnik mający takie prawo).

Z reguły umowa przewiduje wniesienie wkładu przez wszystkich lub niektórych wspólników. Rzeczy wnoszone w charakterze wkładu mogą wchodzić do majątku spółki, ale mogą też jej służyć jedynie do używania. Wielkość majątku spółki i wkłady wspólników określa umowa. Udział wspólnika w kapitale spółki równy jest wartości wkładu określonej w umowie. O udziale wspólników w zyskach i ewentualnych stratach powinna decydować umowa. Wspólnicy powinni powstrzymać się od działalności na niekorzyść spółki.

Każdy ze wspólników ma z mocy ustawy prawo samodzielnego reprezentowania spółki w całym zakresie jej działalności.

Wierzyciel, który posiada tytuł wykonawczy przeciwko spółce, a w toku postępowania egzekucyjnego nie zdoła uzyskać zaspokojenia swoich roszczeń z majątku spółki, może na podstawie tego samego tytułu żądać wszczęcia egzekucji na majątku wybranego wspólnika lub wspólników - odpowiedzialność subsydiarna wspólników.

Osoba przystępująca do spółki jawnej odpowiada także za zobowiązania istniejące przed jej przystąpieniem.

Rozwiązanie spółki powodują:

Wspólnik może wypowiedzieć umowę zawartą na czas nieoznaczony na 6 miesięcy przed upływem roku obrachunkowego. Umowę może też wypowiedzieć wierzyciel wspólnika. Każdy ze wspólników może żądać rozwiązania spółki przez sąd.

Przepisy o spółce jawnej stosuje się także do spółki cywilnej, której przychody netto ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych osiągnęły równowartość co najmniej 400000 euro. Sprawia to, że spółka cywilna staje się tzw. „przedsiębiorstwem większych rozmiarów”. Spółka taka staje się spółką jawną z chwilą wpisu do rejestru.

8.2.Spółka komandytowa i komandytowo - akcyjna.

Spółka komandytowa. Jest to spółka mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własna firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden ze wspólników, zwany komplementariuszem, odpowiada bez ograniczeń, a odpowiedzialność co najmniej jednego, zwanego komandytariuszem, jest ograniczona. Spółka ta od spółki jawnej różni się ograniczonym zakresem odpowiedzialności niektórych wspólników oraz odsunięciem ich od prowadzenia spraw spółki i reprezentowania spółki w stosunkach z innymi podmiotami. Spółka osobowa nie ma osobowości prawnej, podobnie jak pozostałe spółki osobowe. Do utworzenia spółki dochodzi w drodze zawarcia umowy oraz wpis do rejestru. Umowa pod rygorem nieważności wymaga formy aktu notarialnego. Umowa powinna zawierać co najmniej: firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności, czas trwania jeśli jest oznaczony, oznaczenie wkładów wspólników i ich wartość, sumy komandytowe, tzn. oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli spółki.

Wkład do spółki może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. Komandytariusze w zasadzie mogą wnieść do spółki jedynie wkład pieniężny lub rzeczowy.

Komplementariusze są aktywnymi wspólnikami spółki. Tylko oni kierują sprawami spółki, tylko oni reprezentują ją na zewnątrz, zawierają umowy, zaciągają zobowiązania. Odpowiadają wobec wierzycieli bez ograniczenia. Tak jak w spółce jawnej odpowiadają również własnym majątkiem a ich odpowiedzialność ma charakter subsydiarny.

Komandytariusze są wspólnikami biernymi. Ich rola polega na wniesieniu wkładu i czerpaniu z tego zysku. W sprawach przekraczających zakres zwykłych spraw spółki potrzebna jest ich zgoda. Odpowiadają oni do wysokości sumy komandytowej.

Osoba przystępująca do spółki w charakterze komandytariusza odpowiada także za wcześniejsze zobowiązania spółki. Komandytariusz nie może reprezentować spółki wobec osób trzecich, chyba że występuje jako pełnomocnik.

Spółka komandytowo - akcyjna. Łączy w sobie cechy spółki osobowej i kapitałowej. Jest to spółka, która ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik - komplementariusz odpowiada bez ograniczenia, a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Spółka powstaje przez podpisanie statutu i wpis do rejestru sądowego. Statut powinien zawierać: firmę i siedzibę, przedmiot, czas trwania gdy jest oznaczony, wkłady i ich wartość, dane dotyczące kapitału zakładowego, listę komplementariuszy, organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej. Statut powinien mieć formę aktu notarialnego.

Akcjonariusz nie może reprezentować spółki, chyba że jest jej pełnomocnikiem. Walne zgromadzenie spółki obejmuje komplementariuszy i akcjonariuszy. W takiej spółce może być ustanowiona rada nadzorcza. W zyskach zarówno komplementariusze jak i akcjonariusze uczestniczą proporcjonalnie do wkładów, chyba że statut mówi inaczej. Rozwiązanie spółki powodują: uchwała walnego zgromadzenia, ogłoszenie upadłości, śmierć jedynego komplementariusz, jego upadłość lub wystąpienie ze spółki, chyba że statut mówi inaczej, inne przyczyny przewidziane prawem lub statutem.

8.3.Spólka z ograniczoną odpowiedzialnością jako spółka kapitałowa.

Zawiązanie i umowa spółki. Powołanie do życia takiej spółki wymaga podjęcia następujących działań:

  1. zawarcia przez wspólników umowy spółki, a w przypadku jednoosobowej sporządzenia aktu założycielskiego,

  2. wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego,

  3. powołania organów spółki,

  4. wpisu spółki do rejestru przedsiębiorców.

Umowa lub akt założycielski wymagają do swojej ważności formy aktu notarialnego. Umowa powinna zawierać postanowienia określające co najmniej: firmę i siedzibę, przedmiot działalności, wysokość kapitału zakładowego, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez wspólników, czas trwania spółki jeśli jest oznaczony.

Jeżeli spółka nie zostanie zgłoszona do rejestru w ciągu 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy, albo jeśli sąd odmówi zarejestrowania, umowa spółki ulega rozwiązaniu.

Od chwili zawarcia umowy do chwili zarejestrowania spółki mamy do czynienia ze spółką w organizacji.

8.4.Spółka akcyjna jako spółka kapitałowa

Sposoby zawiązywania spółki akcyjnej.

Spółkę akcyjną mogą utworzyć osoby fizyczne i prawne. Jeśli ma być spółka jednoosobowa to nie może być ona założona przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka może być powołana dla prowadzenia działalności gospodarczej oraz dla realizacji innych celów. Konstytutywne elementy s.a. stanowią: zawarcie umowy, przyjęcie statutu, zgromadzenie kapitału, wybór organów spółki, zarejestrowanie.

Spółkę tworzą sami założyciele. Skład akcjonariuszy jest określony. Do powstania s.a. konieczne jest: zawiązanie spółki, wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie kapitału zakładowego, ustanowienie zarządu i rady nadzorczej, wpis do rejestru.

Zawiązanie s.a.: zawarcie umowy, sporządzenie i podpisanie statutu, sporządzenie aktów przystąpienia do spółki. Czynności niezbędne do zawiązania spółki wymagają formy aktu notarialnego i mogą być dokonane w jednym lub kilku aktach notarialnych.

Osoby podpisujące statut są założycielami. Statut powinien mieć formę aktu notarialnego i powinien określać m.in.: firmę i siedzibę, przedmiot działalności, czas trwania, nazwiska założycieli, wartość nominalną akcji i ich liczbę, wysokość kapitału zakładowego.

Statut - pod rygorem nieważności wobec spółki - powinien zawierać postanowienia dotyczące liczby i rodzajów uczestnictwa w zysku lub w podziale majątku spółki i związanych z nimi praw, wszelkich związanych z akcjami obowiązków świadczenia na rzecz spółki, warunków i sposobu umarzania akcji, ograniczeń zbywalności akcji oraz ewentualnych uprawnień osobistych przyznanych poszczególnym akcjonariuszom.

Statut zaczyna obowiązywać w chwili zawiązania spółki, do czego dochodzi w momencie objęcia wszystkich akcji.

W ciągu 6 miesięcy od sporządzenia statutu zarząd musi zgłosić zawiązanie spółki do sądu rejestrowego. Wniosek taki podpisują wszyscy członkowie zarządu. Z chwilą zarejestrowania spółka uzyskuje osobowość prawną. Między zawiązaniem a zarejestrowaniem spółka ma postać spółki w organizacji( może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną).

Akcje. Imienne (posiadacze to znani wspólnicy spółki akcyjnej) i na okaziciela (posiadacze mogą być przez dłuższy czas anonimowi). Zbycie akcji na okaziciela - na podstawie umowy przez proste wręczenie. Zbycie akcji imiennej - pisemne oświadczenie albo na dokumencie akcji albo w osobnym dokumencie, wymagane jest przeniesienie posiadania.

  1. Postępowanie upadłościowe i układowe.

9.1.Pojęcie upadłości.

Upadłość następuje, gdy przedsiębiorca zaprzestaje płacenia długów lub gdy majątek przedsiębiorcy nie wystarcza na zaspokojenie długów. Celem tej instytucji jest równomierne (choć nie pełne) zaspokojenie wszystkich wierzycieli dłużnika, bez względu na to, czy prowadzą postępowanie sądowe, a nawet czy ich wierzytelności są już wymagalne.

9.2.Podmioty uprawnione i zobowiązane do złożenia wniosku o podjęcie postępowania upadłościowego.

Złożenie w sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości stanowi obowiązek przedsiębiorcy lub osób, które go reprezentują. Zwalnia z tego obowiązku jedynie złożenie wniosku o otwarcie postępowania układowego. Przedsiębiorca jest zobowiązany wystąpić z wnioskiem o ogłoszenie upadłości nie później niż w ciągu 2 tygodni od dnia zaprzestania płacenia długów lub od dnia, w którym majątek przestał wystarczać na zaspokojenie długów (w przypadku osoby prawnej, spółki jawnej i komandytowej).

9.3.Skutki prawne ogłoszenia upadłości.

Skutki upadłości dla osoby upadłego.

Skutki upadłości dla majątku upadłego.

    1. Skutki dotyczące zarządu majątkiem.

Majątek wychodzi spod władzy upadłego i staje się masą upadłości. Zarządza nią syndyk pod nadzorem sędziego - komisarza. Umowy i inne czynności prawne dokonane przez upadłego, dotyczące majątku wchodzącego w skład masy upadłości, są od chwili ogłoszenia upadłości prawnie bezskuteczne. Z masy upadłości na podstawie postanowienia sędziego - komisarza ulegają wyłączeniu rzeczy nie należące do upadłego.

    1. Skutki dotyczące stosunków zobowiązaniowych.

a. Zobowiązania pieniężne upadłego stają się płatne z dniem ogłoszenia upadłości. Zobowiązania niepieniężne ulegają przekształceniu w pieniężne i także stają się niezwłocznie wymagalne. Od daty ogłoszenia upadłości przestają biec odsetki, z wyjątkiem należności zabezpieczonych hipoteką, zastawem, itp.

b. Wzajemne potrącenie długów upadłego i innej osoby jest dopuszczalne, chociażby termin płatności jednego z nich jeszcze nie nadszedł, jeżeli tylko oba długi istniały w chwili ogłoszenia upadłości.

c. Oferta złożona przez upadłego upada i nie powoduje zawarcia umowy, mimo przyjęcia przez adresata, jeżeli wiadomość o jej przyjęciu nie dotarła do upadłego przed ogłoszeniem upadłości.

d. Umowę wzajemną, która w chwili upadłości nie była wykonana, albo była wykonana tylko w części, syndyk według swego wyboru może wykonać i żądać od drugiej strony wykonania, albo od niej odstąpić.

e. W ramach umowy sprzedaży sprzedawca, który wysłał upadłemu rzeczy ruchome, nie wyłączając papierów wartościowych, i nie otrzymał jeszcze zapłaty, może żądać zwrotu rzeczy, o ile upadły nie objął jej w posiadanie przed ogłoszeniem upadłości.

f. Umowa zlecenia i umowa komisu, zawarte przez upadłego w charakterze dającego zlecenie i komitenta, wygasają w chwili ogłoszenia upadłości.

g. Umowa agencyjna wygasa w chwili ogłoszenia upadłości przez którąkolwiek ze stron.

h. Umowa użyczenia może być niezwłocznie rozwiązana przez każdą ze stron na skutek jej wypowiedzenia.

i. Umowa pożyczki nie podlega wykonaniu, jeżeli przedmiot umowy w chwili ogłoszenia upadłości nie był jeszcze wydany(tak jak użyczenie).

j. Umowy najmu i dzierżawy nieruchomości należących do upadłego pozostają w mocy, jeżeli w chwili ogłoszenia upadłości przedmiot najmu lub dzierżawy był już objęty w posiadanie przez najemcę lub dzierżawcę.

k. Umowy o pracę pozostają w mocy i nie ulegają rozwiązaniu z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy.

    1. Skutki dotyczące czynności prawnych upadłego.

Czynności prawne nieodpłatne, dokonane w ciągu ostatniego roku przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości, są bezskuteczne w stosunku do masy upadłości.

Czynności odpłatne pozostają w mocy, oprócz umów zawartych w ciągu 6 miesięcy przed zgłoszeniem wniosku o postępowanie upadłościowe z małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej lub bocznej do drugiego stopnia włącznie oraz z przysposobionymi i przysposabiającymi.

Z chwilą ogłoszenia upadłości prawo zawierania umów i dokonywania innych czynności prawnych w imieniu upadłego przedsiębiorcy przechodzi wyłącznie na syndyka masy upadłości.

9.4.Syndyk masy upadłościowej.

9.5.Tryb postępowania upadłościowego.

9.6.Nadzór sądu nad postępowaniem upadłościowym.

Do likwidacji spraw i majątku upadłego przedsiębiorcy sąd powołuje syndyka, który obejmuje majątek upadłego, zarządza nim i przeprowadza jego likwidację. Syndyk zawiadamia o upadłości izbę skarbową, banki i instytucje, w których upadły ma schowki, pieniądze lub inny majątek, urzędy kolejowe, pocztowe i inne, a także znanych wierzycieli upadłego. Syndyk może żądać od każdego urzędu, osoby i instytucji wiadomości dotyczących majątku upadłego. Syndyk działa pod nadzorem sędziego - komisarza, któremu składa sprawozdania. Syndyk dokonuje inwentaryzacji i oszacowania majątku upadłego. Po tych wstępnych czynnościach przystępuje do likwidacji majątku upadłego.

Likwidacja następuje przez sprzedaż ruchomości i nieruchomości, przez ściągnięcie wierzytelności od dłużników oraz przez zrealizowanie innych praw upadłego. Przedsiębiorstwo upadłego powinno być sprzedane w całości. Rzeczy ruchome są sprzedawana, w jednym terminie, w drodze licytacji publicznej, a za zezwoleniem sędziego - komisarza również z wolnej ręki. Oddane w zastaw wierzycielowi rzeczy ruchome winny być przez zastawnika sprzedane w terminie wyznaczonym przez sędziego - komisarza. Z uzyskanej kwoty wierzyciel zaspokaja swoje roszczenie. Podczas tych czynności syndyk zaspokaja roszczenia korzystające ze specjalnego pierwszeństwa. Następnie sporządza listę pozostałych wierzycieli (i kwot). Projekt listy syndyk składa sędziemu - komisarzowi, który na specjalnie zwołanym posiedzeniu, po wysłuchaniu syndyka i upadłego, wydaje postanowienie, w którym uznaje lub odmawia uznania w całości lub w części zgłoszonych wierzytelności. Ustaloną w ten sposób listę wykłada się w sekretariacie sądu i w ciągu 2 tygodni każdy zainteresowany może złożyć sprzeciw. Kolejny etap to podział uzyskanych funduszy między wierzycieli. Syndyk sporządza i przedstawia sędziemu - komisarzowi plan podziału.

Kolejność, w jakiej wierzytelności mają być zaspokajane:

  1. Koszty postępowania upadłościowego.

  2. Należności powstałe wskutek działalności syndyka oraz wynikające z umów wzajemnych zawartych przed ogłoszeniem upadłości, których wykonania żądał syndyk.

  3. Podatki i inne daniny publiczne oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne należne za ostatni rok przed ogłoszeniem upadłości.

  4. Koszty ostatniej choroby i pogrzebu upadłego zmarłego na 6 miesięcy przed ogłoszeniem upadłości.

  5. Inne wierzytelności wraz z odsetkami za ostatni rok przed ogłoszeniem upadłości.

  6. Inne odsetki.

  7. Kary i grzywny sądowe i administracyjne.

  8. Należności z tytułu darowizn i zapisów.

Po zaspokojeniu tych wierzytelności kończy się postępowanie upadłościowe. Szczególnym sposobem jego zakończenia jest zawarcie przez upadłego układu z wierzycielami. Układ jest dopuszczalny, gdy zapewnione jest zaspokojenie wierzycieli uprzywilejowanych. Układ jest przez strony przyjęty, gdy poza upadłym wypowie się wypowie się za nim większość wierzycieli, mających łącznie nie mniej niż 2/3 ogólnej sumy wierzytelności (element postępowania upadłościowego).

9.7.Postępowanie układowe. Warunki podjęcia i tryb.

Otwarcie postępowania układowego następuje na wniosek przedsiębiorcy, który wskutek wyjątkowych i niezależnych od niego okoliczności zaprzestał płacenia długów lub przewiduje w najbliższej przyszłości zaprzestanie ich płacenia. Postępowanie układowe jest prowadzone pod nadzorem sądu gospodarczego. Postępowaniem takim nie mogą być objęte następujące wierzytelności:

Wszczęcie postępowania może nastąpić tylko na wniosek dłużnika. Do wniosku powinien on dołączyć: propozycje układowe, bilans z rachunkiem wyników, wyciąg z rejestru, spis wierzycieli wraz z kwotami i terminami spłaty, wykaz udzielonych poręczeń, wykaz tytułów egzekucyjnych przeciwko dłużnikowi. Propozycje układowe dłużnika mogą obejmować odroczenie spłaty długów, rozłożenie na raty, redukcję wysokości długów. Przed wydaniem postanowienia sąd może zażądać opinii biegłych (prezesa NBP - gdy wniosek składa bank, organu założycielskiego - gdy wniosek składa przedsiębiorstwo państwowe, Ministra Finansów - gdy instytucja ubezpieczeniowa, właściwego ministra - gdy spółka akcyjna lub z ograniczoną odpowiedzialnością).

Od chwili wszczęcia postępowania wszystkie ważniejsze decyzje wymagają zgody nadzorcy sądowego, dłużnik nie może spłacać długów objętych postępowaniem, nie może być wszczęta przeciwko niemu egzekucja, może być wytoczony nowy proces cywilny.

Sprawdzenie zgłoszonych przez dłużnika i wierzycieli wierzytelności należy do sędziego - komisarza. Po upływie terminu przewidzianego na tą czynność zwołuje on zgromadzenie wierzycieli, na które wzywa także dłużnika i nadzorcę sądowego. Po ustaleniu ostatecznej wersji układu, projekt jest poddawany pod głosowanie. Układ jest przyjęty, gdy wypowie się za nim większość wierzycieli, mających łącznie nie mniej niż 2/3 ogólnej sumy wierzytelności objętej postępowaniem. Zawarty układ sędzia - komisarz przedstawia do zatwierdzenia sądowi w pełnym składzie, który go zatwierdza lub nie. Po uprawomocnieniu się postanowienia zatwierdzającego układ dłużnik odzyskuje całkowitą możność zarządzania i rozporządzania majątkiem. Po stwierdzeniu na wniosek dłużnika lub kuratora, że wszystkie postanowienia układu zostały wykonane, sąd wydaje postanowienie o zakończeniu postępowania.

  1. Ochrona przedmiotów własności przemysłowej.

10.1.Przedmioty ochrony prawnej związane z funkcjonowaniem gospodarki.

10.2 Projekty wynalazcze

Wynalazki. Jest to „nowe rozwiązanie o charakterze technicznym, nie wynikające w sposób oczywisty ze stanu techniki i mogące się nadawać do stosowania.” Wynalazcy służy prawo do uzyskania patentu. Wynalazek może być dokonany przez kilka osób. Dwie sfery praw wynalazcy: 1)niezbywalne prawa o charakterze osobistym;2)zbywalne prawa majątkowe - wyłączne korzystanie i rozporządzanie wynalazkiem. Patentu udziela urząd patentowy na żądanie wynalazcy. Nie udziela się patentów na:

Jeżeli wynalazek został dokonany przez osobę zatrudnioną u pracodawcy, w ramach jej obowiązków, prawo do patentu przysługuje pracodawcy. W przypadku dokonania wynalazku przy pomocy przedsiębiorcy - jemu przysługuje prawo korzystania z wynalazku we własnym zakresie.

Ochrona patentowa działa tylko na terenie Polski; prawo wynikające z patentu trwa 20 lat; dozwolone jest korzystanie z wynalazku bez zgody uprawnionego dla celów państwowych (sprawy z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego); nie jest naruszeniem patentu stosowanie wynalazku bez zgody uprawnionego dla celów badawczych; nie stanowi naruszenia patentu na wynalazek dotyczący środków farmaceutycznych wykonanie leku w aptece na podstawie indywidualnej recepty lekarskiej; kto już wcześniej korzystał w dobrej wierze z wynalazku na obszarze kraju, może z niego nadal bezpłatnie korzystać w swoim przedsiębiorstwie w takim jak dotychczas zakresie.

Współuprawniony może samodzielnie dochodzić roszczeń z powodu naruszenia patentu oraz bez zgody pozostałych uprawnionych korzystać z wynalazku we własnym zakresie. Wynalazek Polaka może być zgłoszony do opatentowania za granicą dopiero po zgłoszeniu go w polskim urzędzie patentowym.

Wzór użytkowy. Nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Proponuje nową formę danego przedmiotu codziennego użytku. Na wzory użytkowe udziela się praw ochronnych - świadectwo ochronne wydane przez urząd patentowy, na okres 5 lat (można przedłużyć).

10.3 Patent i inne prawa ochronne.

Patent. j.w.

Licencja. Jest to upoważnienie do korzystania z wynalazku. Udziela jej uprawniony z patentu w umowie zawartej z licencjobiorcą. Forma pisemna pod rygorem nieważności. Licencja pełna - obie strony mają takie same prawa. Licencja niepełna - ograniczenie licencjobiorcy w umowie. Licencja wyłączna - licencjobiorca uzyskuje wyłączność na korzystanie z wynalazku. Licencja otwarta - gdy posiadacz patentu złoży w urzędzie patentowym oświadczenie o gotowości udzielenia licencji, nieodpłatnie lub za opłatą. Oświadczenie takie jest nieodwołalne. Licencja otwarta jest licencją pełną i niewyłączną. Jej cechą charakterystyczną jest ustawowe ograniczenie wysokości opłaty licencyjnej i odniesienie jej do efektów uzyskanych w skutek korzystania z wynalazku.

Właściciel może zawrzeć szereg umów licencyjnych dotyczących tego samego wynalazku.

Czasem, gdy posiadacz patentu odmawia zawarcia umowy licencyjnej, urząd patentowy na wniosek osoby zainteresowanej może udzielić zezwolenia na korzystanie z wynalazku w formie licencji przymusowej.

10.6 Znaki towarowe i usługowe.

Znakiem towarowym jest łatwe do zapamiętania oznaczenie produktów, umożliwiające ich odróżnianie. Może to być rysunek, figura, litera, zespół liter itp. Często ważna jest barwa. Z chwilą zarejestrowania znaku przedsiębiorstwo ma wyłączność w posługiwaniu się nim. Naruszenie znaku towarowego polega na posługiwaniu się cudzym znakiem a także znakiem upodobnionym. Wobec osób naruszających wyłączność mogą być stosowane sankcje cywilne (naprawienie szkody ,wydanie uzyskanych korzyści usunięcie skutków), a nawet karne (również pozbawienie wolności).

10.7 Prawo autorskie.

Dobra intelektualne powstające w wyniku twórczości naukowej w jej rozmaitych postaciach, literackiej oraz szeroko rozumianej twórczości artystycznej, podlegają ochronie prawnej. Odnoszą się do nich prawa autorskie i pokrewne (artyści - wykonawcy).

Przedmiot ochrony to utwór - każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Ochroną objęte są w szczególności:

Na prawa autorskie twórcy składają się osobiste prawa autorskie (nieograniczone w czasie, niezbywalne), oraz autorskie prawa majątkowe (zbywalne). Niedopuszczalna jest umowa generalna, dotycząca wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju danego twórcy mających powstać w przyszłości. Twórca może żądać od naruszającego jego prawa majątkowe: zaniechania naruszenia; wydania uzyskanych korzyści; zapłacenia potrójnej wysokości wynagrodzenia; naprawienia wyrządzonej szkody. Odpowiedzialności podlega zamawiający i wykonawca kopii. Sąd może orzec przepadek urządzeń i innych przedmiotów używanych do kopiowania, a także przyznać je poszkodowanemu na poczet należnego mu odszkodowania.

Odpowiedzialność karna gdy m.in.: przywłaszczenie autorstwa, rozpowszechnianie utworu bez zezwolenia, zwielokrotnianie utworu (zwłaszcza gdy sprawca uczynił sobie z tej działalności stałe źródło dochodu, albo taką działalność organizuje lub nią kieruje).

  1. Rozstrzyganie sporów gospodarczych

11.1Istota spraw gospodarczych

Sprawami gospodarczymi są sprawy ze stosunków cywilnych między podmiotami gospodarczymi prowadzącymi działalność gospodarczą na zasadach określonych właściwymi przepisami prawnymi, w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej.

Sprawami gospodarczymi są również sprawy:

11.2 Organy uprawnione do rozstrzygania spraw gospodarczych.

Sądy rejonowe - sądy gospodarcze: sprawy majątkowe, w których wartość sporu nie przekracza 15 000 zł.

Sądy wojewódzkie - sądy gospodarcze: sprawy, w których wartość przedmiotu sporu przekracza 15 000 zł, wszystkie sprawy o prawa niemajątkowe między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

W sprawie rozpoznawanej w trybie postępowania nakazowego właściwy jest sąd rejonowy - sąd gospodarczy, bez względu na wartość przedmiotu sporu.

Sprawy rozpoznawane w I instancji przez sądy rejonowe są rozpoznawane w II instancji przez sądy okręgowe. Sprawy rozpoznawane w I instancji przez sądy okręgowe w II są rozpoznawane przez sądy apelacyjne.

Nadzór nad orzecznictwem sądowym w sprawach gospodarczych sprawuje Izba Cywilna Sądu Najwyższego.

11.3 Przebieg postępowania.

Pozew powinien odpowiadać warunkom formalnym. Jeśli nie odpowiada mamy do czynienia z brakami formalnymi. Przewodniczący wzywa powoda do poprawienia pozwu. Brakiem formalnym jest również brak opłaty. Opłata sądowa w takich sprawach wynosi od 8 do 5 % wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 zł, nie więcej niż 100 000 zł.

Pierwszą czynnością sądową jest doręczenie pozwanemu odpisu pozwu. Pozwany w terminie 2 tygodni od otrzymania pozwu, powinien udzielić odpowiedzi na pozew. Jeśli nie odpowie sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym.

Następnie sąd przeprowadza postępowanie dowodowe, wyznacza termin rozprawy.

Sąd może wydać wyrok nie będący wyrokiem zaocznym na posiedzeniu niejawnym w wypadku, gdy pozwany uznał powództwo albo gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów sąd uzna, że sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do ostatecznego rozstrzygnięcia.

Od wyroku I instancji każda ze stron może się odwołać. Od orzeczenia II instancji przysługuje stronie kasacja (ale tylko gdy wartość przedmiotu zaskarżenia jest wyższa niż 10 000 zł).

Sprawy drobne i nieskomplikowane mogą być prowadzone w ramach postępowania upominawczego lub nakazowego.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2452
2452
2452
2452

więcej podobnych podstron