KONSOLIDACJA SPRAWOZDAN FINANSOWYCH, UEK, FiR IV SEMESTR, Konsolidacja Sprawozdań Finansowych


KONSOLIDACJA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

Podstawowe zasady sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych

SPRAWOZDAWCZOŚĆ:= ogół sprawozdań, które mają charakter liczbowy

Sprawozdania:

SPRAWOZDANIA RZECZOWE:= prezentują dane jednostkach naturalnych (np.szt)

Sprawozdania finansowe:= przygotowywane są na bazie rachunkowości, sprawozdania wartościowe

SPRAWOZDANIE FINANSOWE:= stanowi uporządkowane zestawienie informacji o sytuacji majątkowej i finansowej jednostki, o jej wyniku finansowym oraz przeprowadzonych przez nią transakcjach, sporządzone na określony moment czasowy tzn. dzień bilansowy.

Miejsce sprawozdawczości finansowej w rachunkowości

0x08 graphic
0x01 graphic
(tworzy odrębny podsystem w rachunkowości)

Informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym:

  1. pozwalają na określenie stanu faktycznego sytuacji finansowej i majątkowej podmiotu gospodarczego,

  2. umożliwiają ocenę realizacji zamierzeń,

  3. stwarzają podstawy analizy działalności gospodarczej,

  4. tworzą podstawy kontroli i planowania,

  5. ułatwiają podejmowanie decyzji.

KLASYFIKACJA ROCZNYCH SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH:

Sprawozdania roczne:

  1. Roczne jednostkowe sprawozdania finansowe - wszystkie jednostki, które stosują UoR,

  2. Łączne sprawozdania finansowe - jednostka w skład, której wchodzą jednostki organizacyjne sporządzające samodzielne sprawozdanie (jednostki wielozakładowe),

  3. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - sporządza jednostka dominująca mająca siedzibę na terytorium RP (grupy kapitałowe).

Użytkownicy sprawozdań finansowych:

  1. Użytkownicy zewnętrzni:

    1. inwestorzy

    2. kredytodawcy

    3. kontrahenci

    4. organy podatkowe

    5. rząd i jego agendy

    6. społeczeństwo

  2. Użytkownicy wewnętrzni:

    1. kierownictwo jednostki

    2. pracownicy

    3. związki zawodowe

Użytkownicy i ich potrzeby informacyjne:

  1. Inwestorzy - rozmiary ryzyka i niepewności związanych z inwestowaniem i stopą zwrotu zaangażowanego kapitału,

  2. Kredytodawcy - zdolność kredytowa jednostki, możliwość spłaty w terminie,

  3. Kontrahenci - wypłacalność jednostki, zdolność regulowania w terminie zobowiązań,

  4. Pracownicy (i ich organizacje) - informacje o ewentualnym zagrożeniu kontynuacji działalności, informacje o rentowności jednostki,

  5. Klienci - informacje o kontynuowaniu działalności przez jednostkę gospodarczą (np. przy zakupie produktów o długotrwałym użytkowaniu),

  6. Rząd i agendy rządowe - z punktu widzenia polityki gospodarczej i podatkowej, informacje w celu sporządzenia danych statystycznych w skali makroekonomicznej,

  7. Społeczeństwo - zwłaszcza lokalne jest zainteresowane informacją o sytuacji finansowej ze względu na możliwość zatrudnienia pracowników.

ELEMENTY SKŁADOWE SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO:

BILANS:

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT:

Warianty rachunku zysków i strat:

wybór wariantu jest uzależniany od przyjętych zasad w zakresie ewidencji kosztów podstawowej/zasadniczej działalności operacyjnej:

ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM:= obejmuje informacje o zmianach w wysokości kapitału własnego, powstałych w roku obrotowym, bieżącym oraz poprzednim, spowodowanych m.in. takimi zdarzeniami:

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH:= ujmuje wszystkie wpływy i wydatki środków pieniężnych jednostki (z wyłączeniem operacji związanych z zakupem lub sprzedażą środków pieniężnych):

Zawiera informacje o zmianie w stanie środków pieniężnych za okres sprawozdawczy, a w szczególności o tym, który rodzaj działalności przedsiębiorstwa (operacyjna, finansowa, inwestycyjna) przyczyniła się, w jakim stopniu do tych zmian.

Sprawozdanie to ,a duże znaczenie do oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa.

Metody sporządzania:

  1. bezpośrednia,

  2. pośrednia.

Obie metody różnią się wyłącznie sposobem prezentacji przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej.

INFORMACJA DODATKOWA:= pełni funkcje uzupełniającą, uszczegóławiającą w stosunku do bilansu oraz rachunku zysków i strat. Zawiera informacje w formie opisowej, dodatkowe informacje sytuacji finansowej i majątkowej przedsiębiorstwa.

Informacja dodatkowa składa się z dwóch części;

  1. wprowadzenia do sprawozdania,

  2. dodatkowe informacje i objaśnienia

Podstawy prawne sporządzania sprawozdań finansowych jednostek powiązanych:

PODSTAWOWE DEFINICJE DOTYCZĄCE JEDNOSTEK POWIĄZANYCH

JEDNOSTKI POWIĄZANE:= to grupa kapitałowa składająca się z jednostki dominującej, znaczącego inwestora, jednostek zależnych i stowarzyszonych oraz jednostek znajdujących się pod wspólną kontrolą, a także wspólnika jednostki współzależnej (jednostki zależne, współzależne oraz jednostki stowarzyszone określane jako jednostki podporządkowane).

JEDNOSTKA DOMINUJĄCA:= spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe sprawujące kontrolę nad inną jednostką.

Jednostki powiązane

0x08 graphic
0x01 graphic

KONTROLA: (warunki muszą być spełnione równocześnie)

  1. Jednostka dominująca posiada bezpośrednio lub pośrednio przez udziały w większości ogólnej liczy głosów w organie stanowiącym jednostki zależnej (więcej niż 50% głosów).

  2. Jednostka dominująca jest uprawniona do podejmowania decyzji o polityce finansowej i bieżącej jednostki zależnej na podstawie statutu lub umowy spółki.

  3. Jednostka dominująca jako udziałowiec ma prawo do powoływania albo odwoływania większości członków organów zarządzających lub nadzorczych jednostki zależnej.

  4. Członkowie zarządu jednostki dominującej stanowią więcej niż połowę składu zarządu jednostki zależnej.

JEDNOSTKA DOMINUJĄCA:

  1. Niższego szczebla:= spółka handlowa, która jest jednocześnie zależna od innej spółki handlowej lub przedsiębiorstwa państwowego i jest jednostką dominującą w stosunku, do co najmniej jednej spółki handlowej.

  2. Wyższego szczebla:= spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe będące jednostką dominującą w stosunku do jednostki dominującej niższego szczebla.

Jednostki dominujące niższego i wyższego szczebla

0x08 graphic
0x01 graphic

D - jednostka dominująca dla C (spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe) Jednostka dominująca wyższego szczebla.

C - jednostka dominująca dla W - zależna od D. Jednostka dominująca niższego szczebla.

W - spółka handlowa, spółka zależna od C.

JEDNOSTKA ZALEŻNA:= spółka handlowa lub inny podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego, kontrolowany przez jednostkę dominującą.

Kontrola może być konsekwencją:

Przedsiębiorstwo kontrolowane i stowarzyszone (schemat):

Spółka B jest stowarzyszona ze spółką A (bo A ma 40% głosów w spółce B) + spółka B jest zależna od spółki C (bo C ma 59% głosów w spółce B.

ZNACZĄCY INWESTOR:= spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe posiadające w innej jednostce niebędącej jednostką zależną lub współzależną nie mniej niż 20% głosów w organie stanowiącym tej jednostki i wywierającą znaczący wpływ na działanie tej jednostki (jednostka stowarzyszona).

0x08 graphic

100% 80%

45%

nie należy do grupy kapitałowej

Znaczący inwestor nie może być zależny od innego podmiotu.

JEDNOSTKA STOWARZYSZONA:= spółka handlowa lub podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obecnego prawa handlowego, na którą znaczący inwestor wywiera znaczący wpływ (min. 20 % głosów).

Przesłanki świadczące o wywieraniu znaczącego wpływu:

GRUPA KAPITAŁOWA:= obejmuje jednostkę dominującą wraz z jednostkami zależnymi.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x01 graphic

Spółki stowarzyszone nie wchodzą w skład grup kapitałowych.

WSPÓLNIK SPÓŁKI WSPÓŁZALEŻNEJ:= spółka handlowa lub przedsiębiorstwo sprawujące wraz z innymi udziałowcami współkontrolę nad jednostką współzależną. (wspólników musi być co najmniej 2, udziały nie muszą być równe)

WSPÓŁKONTROLA:= nas inna jednostką (współzależną) to zdolność kierowania polityką operacyjną i finansową jednostki w celu osiągnięcia wspólnych korzyści ekonomicznych.

JEDNOSTKA WSPÓŁZALEŻNA:= jest jednostką współkontrolowaną przez wspólników na podstawie zawartej pomiędzy nimi umowy, umowy spółki lub statutu.

Jednostki współzależne i wspólne sprawowanie kontroli.

0x08 graphic
0x01 graphic

współkontrola zakłada co najmniej 2 wspólników

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE:= obejmuje sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej, które obejmuje sprawozdanie finansowe jednostki dominującej oraz sprawozdanie finansowe jednostek podporządkowanych, sporządzone na ten sam dzień bilansowy za ten sam okres sprawozdawczy.

Termin sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego:= jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego, na który jednostka dominująca sporządza roczne sprawozdania finansowe.

Zatwierdzenie SSF:= roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe (SSF) podlega zatwierdzeniu nie później nić 6 miesięcy od dnia bilansowego, na który należy sporządzić roczne sprawozdanie finansowe jednostki dominującej.

Wyłączenie z obowiązku konsolidacji (1):

  1. łączne średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 250 osób,

  2. łączna suma bilansowa w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 7500000 €,

  3. łączne przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 15000000 €.

Kapitałowe struktury wieloszczeblowe (2):= odstąpienie od SSF dotyczy jednostki dominującej zależnej od innej jednostki, mającej siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium EOG, jeśli:

  1. jednostka dominująca wyższego szczebla posiada co najmniej 90% udziałów tej jednostki, a wszyscy pozostali udziałowcy tej jednostki wyrazili zgodę,

  2. jednostka dominująca wyższego szczebla obejmuje konsolidacją zarówno zależną od niej jednostkę dominującą jak i wszystkie jednostki zależne od jednostki dominującej zwolnionej ze sporządzanie SSF.

Konieczność wyłączenia z obowiązku objęcia konsolidacją wszystkich jednostek zależnych (3).

Wyłączenie z konsolidacji jednostki zależnej:

  1. udziały jednostki zostały nabyte, zakupione lub pozyskane w innej formie z wyłącznym ich przeznaczeniem do późniejszej odsprzedaży w terminie jednego roku,

  2. występują ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad jednostką,

  3. dane finansowe tej jednostki są nieistotne.

ZASADY SPORZĄDZANIA SSF:= powinny obejmować takie elementy jak:

Zasady rachunkowości grupy kapitałowej:= podmiot dominujący powinien w ramach grupy kapitałowej zapewnić stosowanie jednolitych zasad rachunkowości, w tym wyceny aktywów i pasywów oraz jednolite zasady sporządzania sprawozdań finansowych, które są podstawą sprawozdania skonsolidowanego.

Przykład:

Np. Podstawą wyceny zapasy końcowego o wartości 1500000 zł jest metoda FIFO, na wartość ta wpływa wartość zapasu spółki B w kwocie 80000 zł wycenionej według metody średniej ważonej.

KONSOLIDACJA METODĄ PEŁNĄ

Metody konsolidacji

METODA

ZASTOSOWANIE

Metoda konsolidacji pełnej

Jednostki zależne

Metoda konsolidacji proporcjonalnej

Jednostki współzależne*

Jednostki stowarzyszone

Metoda praw własności

Jednostki współzależne

* udziały w jednostkach współzależnych wykazuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym przy zastosowaniu wybranej metody.

Jednostka zależna:= spółka handlowa lub inny podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego, kontrolowany przez jednostkę dominującą.

Kontrolowany=> jednostka dominująca posiada bezpośrednio lub pośrednio przez udziały w większości ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym jednostki zależnej (wiecej niż 50% głosów).

Jednostka stowarzyszona:= spółka handlowa lub inny podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego, na którą znaczący inwestor wywiera znaczący wpływ (znaczący inwestor posiada nie mniej niż 20% głosów w organie stanowiącym tej jednostki).

Jednostka współzależna:= jest jednostką współkontrolowaną przez wspólników (co najmniej dwóch) na podstawie zawartej pomiędzy nimi umowy, umowy spółki lub statutu.

Jednostki powiązane (patrz wykres grupy kapitałowej).

Przykład:

Założenia:

Jednostka dominująca „alfa” S.A. na dzień 31.12.200xr. posiada udziały w następujących jednostkach:

0x08 graphic
Ustalenia w kręgu konsolidacyjnym:

• Kama S.A. - 100%

0x08 graphic
• Mango S.A. - 88% Metoda konsolidacji pełnej

• Olga Sp zoo - 36%

• Bryza S.A. - 25% Metoda prawa własności

Zasady konsolidacji metodą pełną określa UoR (art.60)

Konsolidacja metodą pełna:= polega na sumowaniu poszczególnych pozycji odpowiednich sprawozdań finansowych jednostki dominującej i jednostek zależnych w pełnej wartości bez względu na udział jednostki dominującej we własności jednostek zależnych oraz dokonaniu wyłączeń i korekt.

Korekty i wyłączenia konsolidacyjne, etapy postępowania:

  1. ustalenie wartości godziwej aktywów netto jednostki zależnej,

  2. Sumowanie poszczególnych pozycji odpowiednich sprawozdań finansowych,

  3. Korekty „kapitałowe”,

  4. Obliczanie i uwzględnianie różnic z konsolidacji,

  5. obliczanie i uwzględnianie udziałów w kapitale własnym jednostek zależnych należących do jednostek (osób) spoza grupy kapitałowej,

  6. wyłączanie efektów transakcji mających miejsce wewnątrz grupy kapitałowej,

  7. obliczanie i wyłączanie zysków i strat zawartych w aktywach jednostek objętych konsolidacja, które powstały w wyniku transakcji wewnętrznych,

  8. dokonanie odpisów różnic kursowych,

  9. podział wyniku finansowego jednostek zależnych na część należącą do grupy kapitałowej i część należącą do jednostek spoza grupy.

Kapitał mniejszości:= jest to część aktywów netto jednostki zależnej, która nie jest przypisana do udziałów posiadanych przez jednostki grupy kapitałowej.

AKTYWA NETTO:= AKTYWA - ZOBOWIĄZANIA= KAPITAŁ WŁASNY.

do kapitałów mniejszości zalicza się również tę część aktywów netto spółki zależnej, która znajduje się w posiadaniu grupy kapitałowej, ale nie jest łączona z udziałami kontrolowanymi (udziały kontrolowane - długoterminowe, jednostka może dokupić udziały ale na sprzedaż - inwestycja finansowa krótkoterminowa, nie są to udziały, które pozwalają kontrolować, bo na sprzedaż).

Przykład:

=>kapitał mniejszości wyznaczy 30% wartości aktywów netto spółki Z wycenianych wg wartości godziwej,

=> 5% udziałów znajdujących się w posiadaniu spółki D nie jest elementem oddziaływania kontrolnego na spółkę Z.

Wycena aktywów netto:= na dzień objęcia kontroli przez jednostkę dominującą należy dokonać wyceny aktywów netto jednostki zależnej wg wartości godziwej.

Wartość godziwa:= to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi stronami, dobrze poinformowanymi i niepowiązanymi ze sobą.

wartość godziwa określonych aktywów lub zobowiązań:

SKŁADNIK MAJĄTKU

WARTOŚĆ GODZIWA

Notowane papiery wartościowe

Aktualny kurs notowań - koszty sprzedaży

Nienotowane papiery wartościowe

Wartość oszacowana uwzględniająca takie czynniki jak stopa dywidendy porównywalnych papierów wartościowych

Zapasy produktów i towarów

Cena sprzedaży netto

Zapasy materiałów

Aktualna cena nabycia

Środki trwałe

Wartość rynkowa

Zobowiązania

Wartość bieżąca (zdyskontowana) kwot wymagających zapłaty

Kapitał z aktualizacji wyceny:= różnicę między wartością godziwą a wartością księgową netto odnosi się na „kapitał z aktualizacji wyceny”.

Efekty wyceny aktywów netto

Zwiększenie wartości aktywów (Dt)

Kapitał z aktualizacji wyceny (Ct)

Zwiększenie wartości pasywów (Ct)

Kapitał z aktualizacji wyceny (Dt)

Zmniejszenie wartości aktywów (Ct)

Kapitał z aktualizacji wyceny (Dt)

Zmniejszenie wartości pasywów (Dt)

Kapitał z aktualizacji wyceny (Ct)

Korekty kapitałowe:= polegają na wyeliminowaniu:

Korekty kapitałowe:

  1. jednostka dominująca posiada 100% udziałów

  2. wartość nabycia udziałów = wartości przejętych aktywów netto.

Pozycja bilansu

Korekta

Aktywa

Pasywa

1. Inwestycje długotermn. (udziały w jedn.powiązanych)

2. Kapitał podstawowy

3. Należne wpłaty na kapitał podst.

4. Udziały/akcje własne

5. Kapitał zapasowy

6.Kapitał z aktualizacji wyceny

7.Pozowstałe kapitały rezerwowe

8. Zysk z lat ubiegłych

(-)

(-)

(+)

(+)

(-)

(-)

(-)

(-)

9. Zysk netto

(-)

Wartość nabycia udziałów ≠ wartość aktywów netto

Powstała różnica może występować jako:

Algorytm ustalania wartości firmy:

0x08 graphic
0x01 graphic

Przykład:

Założenia:

  1. Spółka M S.A. nabyła 100% akcji spółki P S.A.

  2. Cena nabycia akcji 200 000 zł

  3. Bilans spółki P S.A.

Aktywa

Wartość

Pasywa

Wartość

Aktywa trwałe

197500

Kapitał własny

192600

Aktywa obrotowe

124600

Zob. i rezerwy na zob.

129500

Aktywa razem

322100

Pasywa razem

322100

Wartość księgowa aktywów odpowiada wartości godziwej.

1. Wartość aktywów netto spółki P S.A.:

Suma aktywów 322100

Zob. i rezerwy na zob. (-)129500

AKTYWA NETTO = 192600

2. Wartość firmy:

Wartość nabytych akcji 200000

Wartość AN spółki (-)192600

WARTOŚĆ FIRMY = + 7400

Gdyby spółka M S.A. zapłaciła 190 000 zł za 100% akcji to:

Wartość nabytych akcji 190000

Wartość AN spółki (-)192600

WARTOŚĆ FIRMY = - 2600

Księgowe ujęcie korekt przy konsolidacji spółek M S.A. i P S.A.:

Bilans

Korekty

Założenie 1

Założenie 2

Aktywa

Pasywa

Aktywa

Pasywa

Inwestycje długotermin. (udziały w jedn. powiązanych)

-200000

-190000

-192600

Kapitał własny

-192600

Wartość firmy jednostek podporządkowanych

7400

Ujemna wartość firmy jedn. podporządkowanych

2600

Razem

-192600

-192600

-190000

-190000

Ustalenia wartości kapitału mniejszości, założenia:

  1. Spółka M S.A. nabyła 70% akcji spółki P S.A.

  2. Cena nabycia 140 000zł

  3. Bilans P S.A. (taki sam jak w poprzednim przykładzie)

Obliczenia:

1. Wartość AN spółki P S.A. = 192600zł

2. Wartość 70% aktywów spółki P S.A. wynosi 70%*192600=134820zł

3. Wartość AN spółki P S.A. stanowiąca własność mniejszościową 30%*192600=57780zł

4. Wartość firmy:

wartość nabycia akcji 140000

wartość 70% AN spółki P S.A. (-)134820

WARTOŚĆ FIRMY = +5180

Korekty kapitałowe:

Pozycja bilansu

Korekty

Aktywa

pasywa

Inwestycje długotermn. (udziały w jedn. powiązanych)

-140000

Kapitał własny

-192600

Wartość firmy jedn. podporządkowanych

5180

Kapitał mniejszości

57780

Razem

-134820

-134820

Konsolidacja na dzień rozpoczęcia - PODSUMOWANIE:

  1. Wyłączenie nabytych udziałów.

  2. Wyłączenie kapitałów własnych nabytej jednostki.

  3. Uwzględnienie wartości firmy w przypadku, gdy wartość nabytych udziałów jest różna od wartości kapitałów własnych jednostki zależnej.

  4. Uwzględnienie kapitału mniejszości w przypadku, gdy jednostka dominująca ni9e jest jedynym udziałowcem jednostki zależnej.

Korekty konsolidacyjne na koniec roku obrotowego: