WSKAZÓWKI DLA SĘDZIÓW
|
|
Na podstawie materiałów belgijskiej federacji piłkarskiej
SPIS TREŚCI
Osobowość
Przed spotkaniem:
przyjedź na stadion odpowiednio wcześnie, by móc dobrze przygotować się do meczu
bądź ubrany schludnie i odpowiednio do sytuacji
przygotuj odpowiednio sprzęt do meczu (wybierz kolory, przypnij odpowiednią odznakę)
wybierz odpowiedni sposób kontaktowania się z kierownictwem i graczami
rozpocznij zawody dokładnie o wyznaczonej porze
odpowiednio poinstruuj sędziów asystentów
*
Podczas spotkana:
Czy Twoje zachowanie wykazuje brak:
zdecydowania
koncentracji
spokoju
charakteru
motywacji
skromności
elastyczności
taktu
"obecności"
pewności siebie
analizy rozwoju spotkania
analizy zachowania zawodników
*
jeśli tak, popracuj nad tym!
W swoim zachowaniu powinieneś unikać:
przybierania prowokującej postawy
używania niestosownych do sytuacji gestów
zbytniej poufałości
zbytniego napięcia
zbytniej impulsywności czy stanowczości
dyskusji
ulegania wpływom
*
Po spotkaniu:
osobiste problemy, choroba lub kontuzje nie powinny być dla Ciebie wymówką za słabo poprowadzony mecz
unikaj przesadnych kontaktów z przedstawicielami klubów
bądź dyskretny i rzeczowy wobec przedstawicieli klubów
bądź otwarty podczas omawiania zawodów
*
Sygnalizacja
Ogólnie:
daj znak do wznowienia gry poprzez gest lub sygnał gwizdka
przyspieszaj gestem wznawianie gry
wskaż od razu kierunek wznowienia i, jeśli to konieczne, miejsce wznowienia, używając tej samej ręki
nie bądź zbyt wylewny podczas wyjaśniania swoich decyzji i nie używaj nadmiernej ekspresji przy naśladowaniu fauli
biorąc pod uwagę warunki, używaj lewej lub prawej ręki
*
Czy Twoja sygnalizacja nie jest czasami:
spóźniona
nieodpowiednia do wytycznych
niejasna
przesadzona
niedostatecznie energiczna
niedostatecznie zgrabna
nie ma jej w ogóle
niedopracowana
*
Przy rzucie wolnym pośrednim:
Podnieś rękę dopiero, gdy dasz sygnał na wykonanie rzutu
trzymaj rękę w górze, dopóki piłka nie dotknie jakiegokolwiek zawodnika lub nie wyjdzie z gry
*
Przy wrzucie:
kierunek wrzutu powinien być pokazany od razu
wskazanie miejsca wrzutu nie jest potrzebne, chyba że zawodnik o to prosi
*
Podczas przyznawania korzyści:
sygnalizacja korzyści jest niezbędna w momencie, gdy korzyść rzeczywiście została przyznana
sygnalizacja korzyści jest zabroniona, kiedy nie popełniono faulu lub by usprawiedliwić nieodgwizdany faul
*
Podczas wymiany lub po chwilowym opuszczeniu pola gry przez zawodnika:
zawodnik musi otrzymać sygnał zezwalający mu na powrót na boisko
*
Sygnał gwizdka
Czy Twój gwizdek jest:
monotonny
spóźniony
nie na miejscu
nadmierny
zbyt agresywny
zbyt słaby
nie różnicuje powagi fauli
zbyt częsty
*
jeśli tak, zastanów się nad tym!
Sygnał gwizdka jest wymagany przy:
rozpoczęciu gry
zasygnalizowaniu przewinienia
wznowieniu gry
przerwaniu gry
rzucie karnym
końcu każdej z części gry
Ustawienie
Ogólnie:
Twoje ustawienie powinno pozwolić Ci, w każdym momencie gry, mieć w polu widzenia jak największą liczbę zawodników, szczególnie tych, znajdujących się w polu karnym
Twoje ustawienie powinno pozwolić Ci, w każdym momencie gry, mieć w polu widzenia piłkę
dostosowuj swoje ustawienie do warunków (czasu, pojedynków jeden na jeden, kontuzji, stanu murawy)
*
Czy Twoje ustawienie jest prawidłowe przy:
rozpoczęciu gry
rzucie od bramki
rzucie z rogu
wrzucie
rzucie sędziowskim
wznowieniu gry
wybiciu piłki przez bramkarza
rzucie wolnym w środkowej strefie pola gry
rzucie wolnym w pobliżu pola karnego
10. *
jeśli nie, popracuj nad tym!
Ustawienie względem sędziów asystentów:
nie stój na wysokości sędziego asystenta podczas wznowienia gry
kontroluj jednak raz na jakiś czas sędziego asystenta i spalonego
nie odwracaj się tyłem do asystenta
*
Przemieszczanie się
Ogólnie:
nie stój w kole środkowym; jeśli już musisz się w nim znaleźć, staraj się, żeby ta obecność była jak najkrótsza
żeby poprawić swoje ustawienie, korzystaj z każdej przerwy w grze, by przewidzieć, co będzie się działo na boisku i odpowiednio się ustawić
nie biegnij za zawodnikiem prowadzącym piłkę (widzisz wtedy tylko jego plecy i nic więcej)
używaj elastycznej diagonalnej
nie zbliżaj się zbytnio do linii bocznych
w razie kłótni na boisku, nie daj się "zamknąć" zawodnikom w okrążeniu
nie odwracaj się plecami do zawodników, którzy wyrywają sobie z rąk piłkę
nie odwracaj się plecami do miejsca przewinienia
biegaj tyłem, by widzieć wybicie bramkarza, rzut od bramki, faule, bramki.
bądź bliżej sytuacji niż zwykle, jeśli okoliczności tego wymagają
podbiegnij zawczasu do zawodników, którzy mają ze sobą na pieńku, i daj im ostrzeżenie
*
Trenuj:
bieg tyłem
przemieszczanie we właściwe miejsca
rozgrzewkę
zmiany tempa
bieg bokiem
szybkość
wytrzymałość
*
Czy przebieg gry:
śledziłeś niewystarczająco, kiedy piłka była w polu karnym
niewystarczająco przewidywałeś
oglądałeś z tyłu zamiast z boku
zbyt często oglądałeś niestosując diagonalnej
śledziłeś dublując ustawienie asystentów
śledziłeś ze zbyt bliskiej odległości
śledziłeś ze zbyt dalekiej odległości
obserwowałeś używając zbyt teoretycznej diagonalnej
*
jeśli tak, popraw to!
Przerwy w grze:
nie biegnij za każdym razem do miejsca przewinienia
szybciej biegnij do miejsca popełnienia poważniejszego faulu
jeśli zawodnik poprosi, odsuń mur na 9,15m
ustawiając mur, nie trać wzroku z piłki, asystenta i miejsca wznowienia gry
przyspiesz wznowienie gry, od razu zajmując odpowiednie miejsce na polu gry
szybko zajmuj odpowiednie miejsce na polu gry podczas rzutu od bramki
*
Powinieneś:
odważnie podchodzić do faktu podyktowania słusznego lub niepodyktowania niesłusznego rzutu karnego
karać pierwszy faul, a nie następne
unikać odgwizdywania fauli niezaistniałych lub błahych
przedłużyć spotkanie o czas stracony
unikać sytuacji, w której kilka kolejnych fauli nie zostanie odgwizdanych
karać takie same faule w ten sam sposób
ukarać przewinienie cięższe, jeśli zawodnik popełnia różne przewinienia w tym samym czasie
pamiętać, że możesz zmienić decyzję, o ile gra nie została jeszcze wznowiona
jeżeli warunki na to pozwalają, być elastycznym, jeśli chodzi o miejsce wznowienia gry
*
Inne:
jeśli rzut wolny wykonuje drużyna z własnego pola karnego, to piłka, by być ponownie zagrana przez jakiegokolwiek zawodnika, musi opuścić pole karne
jeżeli ukarałeś drużynę za wykonanie wrzutu z nieprawidłowego miejsca, druga drużyna musi wykonać go z miejsca, które wcześniej wyznaczyłeś
gra na czas podczas wrzutu nie powoduje przyznania wrzutu drużynie przeciwnej
podczas wrzutu, rzut wolny może być podyktowany tylko gdy piłka jest już w grze
nie interweniuj, jeśli nikt na boisku i poza nim tego od ciebie nie wymaga!
karz tylko za przewinienia, które widziałeś na własne oczy, albo widzieli je twoi pomocnicy
właściwie stosuj procedury mające na celu wyłonienie zwycięzcy meczu
*
Zastosowanie korzyści
Korzyść nie powinna być stosowana:
w sposób nadmierny
zbyt rzadko
nieroztropnie
nierówno w stosunku do obydwu drużyn
Nie stosuj korzyści:
przy grze zagrażającej zdrowiu zawodnika
przy brutalnych faulach
przy faulach na bramkarzu
przy faulach na obrońcach w pobliżu własnego pola karnego
przy faulach obrońców we własnym polu karnym (chyba, że jesteś na 101% przekonany, że zastosowanie "korzyści" przyniesie bramkę)
przy spalonym (chyba, że korzyść dla broniących jest ewidentna)
jeśli zawodnik popełnia faule kolejno na paru przeciwnikach
jeśli warunki, w których rozgrywane jest spotkanie, na to nie pozwalają
jeśli zawodnik ma niewystarczającą ilość miejsca do kontynuowania akcji
*
Pamiętaj, że możesz:
powrócić do przewinienia, jeżeli korzyść nie zostanie zrealizowana
*
Powinieneś:
ukarać winnego zawodnika reprymendą, napomnieniem lub wykluczeniem, także po zastosowaniu "korzyści"
unikać odgwizdywania wymyślonego faulu dla wcześniej poszkodowanej drużyny, której przyznałeś nieudaną korzyść
*
Współpraca z asystentami
Przed spotkaniem porozmawiaj z asystentami i nakreśl im, czego od nich oczekujesz w kwestii:
rzutu od bramki
rzutu rożnego
rzutu karnego
wybicia piłki przez bramkarza
spalonego
rzutów wolnych w lub tuż przed polem karnym
wyjścia piłki przez linię boczną
prawidłowo zdobytej bramki
nieprawidłowo zdobytej bramki
przewinień w ich bliskości
zdarzeń poza Twoją widocznością
przewinień w lub tuż przed polem karnym
przewinień ukrytych, których nie mogłeś zauważyć
sprawdzenia siatek bramkowych
wykluczenia zawodnika
wymiany zawodnika
rozgrzewki zawodników rezerwowych
pomocy lekarskiej na boisku
powrotu zawodnika kontuzjowanego
powrotu zawodnika, który poprawił swój ubiór
problemów z zawodnikami rezerwowymi i wymienionymi w strefie technicznej
problemów z oficjelami w strefie technicznej
problemów z lekarzami, masażystami i noszowymi
kontrataku
obserwacji zawodników udających się do szatni po zakończeniu każdej z części gry
*
Kontakt wzrokowy z asystentami:
powinien być częsty
powinien być szybki
jest zalecany na początku każdej akcji zaczepnej
jest zalecany przed uznaniem bramki
jest zalecany przed podyktowaniem rzutu karnego
*
Nie powinieneś pozwolić asystentom:
prowadzić meczu za Ciebie
Nie powinieneś:
ślepo ufać asystentom
Powinieneś:
dać asystentom wskazówki odpowiadające zaleceniom komisji szkoleniowych, FIFA i UEFA
chronić asystentów w sytuacjach podważania ich decyzji
mieć oczy dookoła głowy podczas powrotu do szatni
podziękować za sygnalizację natychmiast, gdy stwierdzisz, że z niej nie skorzystasz
skonsultować się z asystentem w razie wątpliwości
unikać konsultacji, gdy wskazanie jest jasne
*
Nie zapomnij:
stosować się do wskazówek, które dałeś asystentom
ustąpić miejsca sędziemu asystentowi 1. lub sędziemu technicznemu w razie niezdolności do dalszego prowadzenia zawodów
poczekać z wznowieniem gry na asystenta, by zajął swoją pozycję (np. po zmianie)
*
Unikaj:
"wiatraków", czyli rozbieżnych decyzji z asystentami
*
Władza
Twój autorytet powinien:
wyrażać się w sposób naturalny
wyrażać się z większą wstrzemięźliwością
być zróżnicowany, biorąc pod uwagę warunki
dostosowywać się do sytuacji
być budowany na stopniowaniu kar (reprymenda, kartka żółta, kartka czerwona)
być budowany na aplikowaniu takich samych kar dla takich samych przewinień
udowadniać twoją dobrą postawę (szczególnie w podejściu do winnego i poszkodowanego)
być widoczny
być zapobiegawczy
Powinieneś:
Studzić nastroje w przypadku nerwowej gry
dobrze ocenić stopień trudności meczu
zidentyfikować zawodników sprawiających problemy
potwierdzić swój autorytet poprzez obecność przy incydentach, w których uczestniczy dwóch zawodników
przy rzutach wolnych natychmiast wymusić na zawodnikach zachowanie wymaganej odległości
skorygować błędną decyzję, zaraz po zorientowaniu się o jej popełnieniu (jeżeli jest to jeszcze możliwe)
szybko karać faule
szybciej reagować na przewinienia (reprymenda, kartka żółta, kartka czerwona)
nie reagować zbyt szybko na lżejsze przewinienia poprzez zastosowanie reprymendy, kartki żółtej lub czerwonej
reagować szybciej/energiczniej na grę brutalną
reagować szybciej/energiczniej na zaczepki
reagować szybciej/energiczniej na wszelkie formy antyfutbolu
reagować szybciej/energiczniej na zachowania rasistowskie
*
Unikaj:
uwag o charakterze generalnym
dotykania zawodników lub bycia dotykanym przez nich
krzyczenia na zawodników
grożenia zawodnikom palcem
grożenia kartką
ostrzegania parokrotnie tego samego zawodnika
nadmiernego piętnowania błahych przewinień
wywyższania się
Udzielając reprymendy słownej, powinieneś:
działać szybko
działać w sposób umiarkowany
być pewnym, że to działanie przyniesie zamierzony efekt
nie przywoływać zawodnika do linii bramkowej lub bocznej, ale raczej do środka boiska
*
Pokazując żółtą lub czerwoną kartkę, powinieneś:
reagować szybko i nie przyjmować postawy wyczekującej
odizolować zawodnika przewiniającego z grupy piłkarzy
nie kazać niepotrzebnie podbiegać zawodnikowi do Ciebie
poczekać, aż zawodnik przyjmie odpowiednią postawę
nie biec za zawodnikiem przewiniającym
zanotować numer zawodnika
nie pokazywać kartki do pleców zawodnika
przyspieszyć procedurę
pokazać kartkę, nawet jeśli zawodnik opuszcza boisko na noszach
Żółta kartka powinna być pokazana zawodnikowi, który:
zachowuje się niesportowo (odkopuje piłkę, marnotrawi czas gry)
popełnia faul zawierający użycie zbyt dużej siły fizycznej
próbuje wybić ręką lecącą do bramki piłkę, dotyka ją, lecz piłka wpada do bramki
próbuje wymusić na sędzim faworyzującą go decyzję (symuluje)
wykonuje bez gwizdka rzut wolny, który powinien być wykonany na gwizdek
słowem lub gestem okazuje niezadowolenie z decyzji sędziego lub sędziego asystenta
nie zachowuje wymaganej odległości od piłki przy wykonaniu rzutu wolnego, rożnego lub wrzutu
wchodzi na pole gry bez Twojego zezwolenia
opuszcza pole gry bez Twojego zezwolenia
opuszcza mur przed uderzeniem piłki
pozbawia przeciwnika okazji do rozwinięcia korzystnej akcji
zdejmuje koszulkę po zdobyciu bramki
*
Czerwona kartka powinna być pokazana zawodnikowi, który:
popełnia brutalny, rażący faul, z użyciem nieproporcjonalnej siły
zachowuje się agresywnie
pluje na przeciwnika lub inną osobę
pozbawia przeciwnika realnej szansy do zdobycia bramki zagrywając piłkę ręką
pozbawia przeciwnika realnej szansy do zdobycia bramki popełniając przewinienie podlegające karze rzutu wolnego lub karnego
używa ordynarnego, obelżywego języka lub prezentuje rasistowskie zachowanie
czyni prowokujące lub obelżywe gesty
otrzymuje drugie napomnienie w tych samych zawodach
*
Różne
Interweniuj, jeśli to konieczne, gdy ktokolwiek w strefie technicznej lub neutralnej:
nie pozostaje na swoim miejscu
nie jest upoważniony, by tam przebywać
zachowuje się nieodpowiednio (gesty, słowa, prowokacja)
*
Jeśli zawodnik jest kontuzjowany, powinieneś:
wcześniej przerwać grę (?)
przerwać grę od razu przy kontuzji głowy
nie pozwolić przebywać na boisku zawodnikom krwawiącym
dobrze ocenić moment na wprowadzenie na boisko noszowych i lekarzy
wymóc, by (oprócz poważnych kontuzji) zawodnicy opatrywani byli poza boiskiem
nie pozwolić wejść na boisko noszowym, masażystom lub lekarzom, bez Twojego upoważnienia
pozwolić na wkroczenie na boisko tylko masażystom, lekarzom i noszowym
podczas opatrywania zawodnika odejść kilka kroków od miejsca zdarzenia, by mieć lepszy widok na całe pole gry
poczekać z sygnałem na wznowienie gry aż pomoc medyczna opuści pole gry
wznowić grę przed pozwoleniem na powrót na pole gry kontuzjowanego zawodnika
wybrać najwłaściwszy moment na wpuszczenie zawodnika kontuzjowanego na boisko
nie kazać czekać niepotrzebnie kontuzjowanemu zawodnikowi poza boiskiem
wpuścić zawodnika przez linię boczną, gdy piłka jest w grze
wpuścić zawodnika przez jakąkolwiek linię, gdy piłka jest poza grą
*
Podczas dokonywania zmiany, powinieneś:
dopilnować, by procedura przebiegała płynnie
przyspieszyć wymianę
sprawdzić przed spotkaniem działanie tablic wymiany zawodników (z sędzią technicznym)
*
Uwagi ogólne:
zawsze uważnie i czytelnie wypełniaj sprawozdanie z zawodów i spowoduj poprawne jego wypełnienie przez kierowników drużyn
boisko powinieneś sprawdzić osobiście (ewentualnie wspólnie z asystentami) w najbardziej odpowiednim czasie (najlepiej, gdy nie ma na nim nikogo)
ubiór graczy powinien odpowiadać Przepisom gry
przed meczem dokładnie sprawdź ubiór drużyn (łącznie z bramkarzami). Wyeliminuj możliwości, które będą sprawiały kłopot Tobie lub asystentom
noszenie biżuterii jest zabronione
zawodnik, który opuścił pole gry dla poprawienia ubioru, może na nie powrócić tylko podczas przerwy w grze i po sprawdzeniu go przez jednego z sędziów
jeśli kapitan jednej z drużyn opuszcza pole gry, ktoś musi przejąć jego funkcję
opuszczaj pole gry jako ostatni i zachowaj kontakt wzrokowy z zawodnikami
*
2