2. POZIOM I STOPA BEZROBOCIA

Wskaźniki statystyczne dotyczące całego województwa mazowieckiego wyróżniają Mazowsze jako region najbogatszy oraz najmniej zagrożony bezrobociem. Na taki obraz regionu decydujący wpływ ma m. st. Warszawa, która w znacznym stopniu zniekształca („zaciemnia”) istotne i poważne problemy pozostałych rynków pracy województwa.

W Warszawie w 2004 r. mieszkało 31,2% mieszkańców województwa, funkcjonowało 49,0% ogółu podmiotów gospodarczych w województwie, 44,3% osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w województwie oraz 82,2% spółek handlowych
z udziałem kapitału zagranicznego. W sektorze przedsiębiorstw pracowało w Warszawie 74,2% ogółu pracujących w województwie, natomiast zarejestrowanych było 17,2% ogółu bezrobotnych na Mazowszu.

1. Liczba bezrobotnych

Województwo wyróżnia się najwyższą w Polsce liczbą bezrobotnych prawie
co 9 bezrobotny w Polsce jest mieszkańcem Mazowsza. Na koniec 2004 r. w rejestrach powiatowych urzędów pracy województwa mazowieckiego było 352.946 bezrobotnych.

W 2004 r. liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 10.608 osób (o 2,9% przy spadku
w kraju o 5,5%), podczas gdy w 2003 r. bezrobocie spadło o 5.302 osoby (o 1,4% przy spadku w kraju o 1,3%).

Ponadto poza ewidencją bezrobotnych zarejestrowane były 6.892 osoby (w tym 3.338 kobiet) poszukujące pracy . W stosunku do poprzedniego roku liczba osób poszukujących pracy zmniejszyła się o 254 osób, tj. 3,6%.

W okresie styczeń - grudzień 2004 r. bezrobocie spadło w 38 powiatach województwa, najwięcej w powiatach: nowodworskim - o 14,3% (o 834 osoby), warszawskim zachodnim
- o 12,8% (o 651 osób), sochaczewskim - o 12,1% (o 683 osoby) oraz mławskim - o 12,0% (o 1.150 osób). W tym samym czasie bezrobocie wzrosło w 4 powiatach od 0,5% w powiecie mińskim (wzrost o 38 osób) i otwockim (wzrost o 31 osób), poprzez 1,0% w powiecie radomskim (wzrost o 197 osób) do 3,2% w m.st. Warszawa (wzrost o 2.025 osób).

2.2. Stopa bezrobocia

Na Mazowszu obserwuje się znaczne zróżnicowanie lokalnych rynków pracy, szczególnie pod względem natężenia bezrobocia.

Stopa bezrobocia na Mazowszu w końcu 2004 r. wynosiła 15,0% przy średniej dla kraju 19,1%. W grudniu, podobnie jak w poprzednich miesiącach 2004 r., najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w powiatach: szydłowieckim - 40,1%, radomskim - 34,9%, płockim
- 29,9%, gostynińskim - 28,8% oraz przysuskim - 28,0%. Najniższą stopą bezrobocia wyróżniały się: m. st. Warszawa - 6,5%, powiat piaseczyński - 9,8% oraz grójecki - 10,1%.

Główny Urząd Statystyczny w sierpniu 2004 r. ogłosił korektę dotychczasowej stopy bezrobocia według województw, podregionów i powiatów w podziale na miesiące od grudnia 2003 r. do sierpnia 2004 r. Dane sporządzono w oparciu o wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonych w 2002 r.

Korekta stopy bezrobocia wynikała z ustalenia ostatecznej liczby pracujących poza rolnictwem indywidualnym na koniec 2003 r.

Stopę bezrobocia niższą od średniej dla województwa odnotowano tylko
w 7 powiatach, natomiast stopę bezrobocia przewyższająca średnią dla Polski
w 28 powiatach, zaś w 23 powiatach osiągnęła wartość powyżej 20,0%.

W odniesieniu do grudnia 2003 r. stopa bezrobocia w województwie zmalała o 0,4 punktu procentowego (w kraju zmalała o 0,9 punktu procentowego), najwięcej w powiatach: nowodworskim - o  2,8 punktu procentowego, mławskim - o 2,7 punktu procentowego oraz sochaczewskim - o 1,9 punktu procentowego, natomiast wzrosła w m.st. Warszawie i powiecie radomskim (po 0,2 punktu procentowego). W powiecie mińskim i otwockim utrzymała się na tym samym poziomie.

Warto dodać, że stopa bezrobocia w krajach Unii Europejskiej w końcu 2004 r.  kształtowała się na poziomie 8,9%. Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w Polsce - 18,3% oraz Słowacji - 16,9%, najniższą w Irlandii - 4,3%, Luksemburgu - 4,4% oraz Austrii - 4,5%.

3. ZMIANY W POZIOMIE BEZROBOCIA

W 2004 r., spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych występował od marca do listopada. W pierwszym półroczu 2004 r. liczba bezrobotnych spadła o 736 osób (o 0,2%), natomiast w drugim półroczu spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych wyniósł 9.872 osoby, tj. 2,7%.

Największy spadek bezrobocia wystąpił w maju i wynikał między innymi: z rozpoczęcia prac sezonowych w budownictwie i rolnictwie, a także rozpoczynania sezonu turystycznego. Wzrost bezrobocia miał miejsce w styczniu i lutym, czerwcu oraz grudniu. Wpływ na to miały zwiększone rejestracje osób poprzednio pracujących, nabywających status bezrobotnego po raz kolejny.

Liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia (stan w końcu miesiąca / roku)

Miesiąc / rok	Liczba bezrobotnych		Stopa bezrobocia
		Ogółem		Wzrost / spadek w odniesieniu do poprzedniego miesiąca / roku
1998	195 927	-	7,7
1999	249 216	53 289	9,5
2000	289 872	40 656	10,8
2001	346 118	56 246	14,4
2002	368 856	22 738	15,2
2003	363 554	- 5 302	15,4*
2004
Styczeń	376 759	13 205	15,9*
Luty	378 208	1 449	15,9*
Marzec	376 398	- 1 810	15,8*
Kwiecień	369 213	- 7 185	15,6*
Maj	362 804	- 6 409	15,3*
Czerwiec	362 818	14	15,3*
Lipiec	361 497	- 1 321	15,3*
Sierpień	357 768	- 3 729	15,1*
Wrzesień	353 839	- 3 929	15,0
Październik	349 522	- 4 317	14,8
Listopad	349 373	- 149	14,8
Grudzień	352 946	3 573	15,0

* Stopa bezrobocia po korekcie GUS (na koniec października 2004 r.)

3.1. Napływ i odpływ bezrobotnych

W 2004 r., w powiatowych urzędach pracy województwa mazowieckiego zarejestrowało się 278.874 bezrobotnych, o 228 osób (o 0,1%) więcej niż w 2003 r. Większość noworejestrujących się stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny - 191.217 osób (68,6% ogółu napływu do bezrobocia) oraz osoby poprzednio pracujące - 186.826 osób (67,0% ogółu napływu).

Warto zaznaczyć, że liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych ukształtowała się pod wpływem zwiększonych rejestracji osób poprzednio pracujących - zarejestrowano 186.828 osób, tj. o 389 osób (o 0,2%) więcej niż w 2003 r. oraz zmniejszonej rejestracji dotychczas nie pracujących - zarejestrowano 92.046 osób, tj. o 161 osób (o 0,2%) mniej niż
w poprzednim roku.

W omawianym okresie wyłączono z ewidencji bezrobotnych 289.482 osoby o 5.534 osoby (o 1,9%) więcej niż w 2003 r.

W 2004 r. w województwie napływ do bezrobocia był niższy od odpływu z bezrobocia
o 10.608 osób (w 2003 r. odpływ przewyższał napływ o 5.302 osoby).

Struktura napływu do bezrobocia

W 2004 r. wzrost napływu do bezrobocia w odniesieniu do poprzedniego roku odnotowano w skali całego województwa, w tym w 26 powiatach. W pozostałych 16 powiatach napływ do bezrobocia był mniejszy niż rok wcześniej.

Wśród 278.874 osób bezrobotnych, które zarejestrowały się w 2004 r.:

• 186.828 osób poprzednio pracowało, tj. 67,0% ogółu napływu,
  rok wcześniej 186.439 osób, tj. 66,9%,

w tym:

• 13.894 to osoby zwolnione z przyczyn zakładu pracy, tj. 5,0% ogółu napływu,

rok wcześniej 19.685 osób, tj. 7,1% ,

• 92.046 to osoby dotychczas nie pracujące, tj. 33,0% ogółu napływu,

rok wcześniej 92.207 osób, tj. 33,1%,

• 87.657 osób zarejestrowało się po raz pierwszy tj. 31,4% ogółu napływu, rok wcześniej 98.198 osób, tj. 35,2%,

• 191.217 osób po raz kolejny powróciło do rejestracji tj. 68,6% ogółu napływu,

rok wcześniej 180.448 osób, tj. 64,8%,

• 125.021 osób to kobiety, tj. 44,8% ogółu napływu,

rok wcześniej 122.589 osób, tj. 44,0%,

• 106.992 osoby to młodzież w wieku 18-24 lata tj. 38,4% ogółu napływu,

rok wcześniej 108.339 osób, tj. 38,9%,

• 104.086 osób to mieszkańcy wsi, tj. 37,3% ogółu napływu,

rok wcześniej 103.509 osób, tj. 37,2%,

• 80.464 osoby posiadały prawo do zasiłku tj. 28,9% ogółu napływu,

rok wcześniej 84.106 osób, tj. 30,2%,

• 4.927 to osoby niepełnosprawne, tj. 1,8% ogółu napływu,

rok wcześniej 3.792 osoby, tj. 1,4%.

Struktura odpływu z bezrobocia

W 2004 r. 289.482 osoby wyłączono z ewidencji bezrobotnych,

w tym z powodu:

• podjęcia pracy 136.618 osób, tj. 47,2% ogółu odpływu,

rok wcześniej 129.399 osób, tj. 45,6%,

w tym:

• pracy niesubsydiowanej 117.665 osób, tj. 40,7% ogółu odpływu,

rok wcześniej 103.012 osób, tj. 36,3%,

• pracy subsydiowanej 18.953 osoby, tj. 6,6% ogółu odpływu,

rok wcześniej 26.387 osób, tj. 9,3%,

• nie potwierdzenia gotowości do pracy 104.939 osób, tj. 36,3% ogółu odpływu,

rok wcześniej 105.958 osób, tj. 37,3%,

• dobrowolnej rezygnacji ze statusu

bezrobotnego 9.848 osób, tj. 3,4% ogółu odpływu,

rok wcześniej 9.661 osób, tj. 3,4%,

• nabycia praw emerytalnych 2.406 osób, tj. 0,8% ogółu odpływu,
  rok wcześniej 3.032 osoby, tj. 1,1%,

• nabycia prawa do zasiłku lub świadczenia

przedemerytalnego 701 osób, tj. 0,2% ogółu odpływu,

rok wcześniej 727 osób, tj. 0,2%,

• skierowania na szkolenie lub staż

absolwencki 24.907 osób, tj. 8,6% ogółu odpływu,

rok wcześniej 25.005 osób, tj. 8,8%,

• pozostałych przyczyn 8.662 osoby, tj. 3,0% ogółu odpływu,
  rok wcześniej 8.766 osób, tj. 3,1% .

Korzystnym zjawiskiem, które wystąpiło na rynku pracy województwa mazowieckiego w 2004 r. był wzrost liczby bezrobotnych wyłączonych z powodu podjęcia pracy. Spośród bezrobotnych wyłączonych z ewidencji pracę podjęło 136.618 osób, o 7.219 osób (o 5,6%) więcej niż w 2003 r. Podjęcia pracy stanowiły 47,2% ogółu odpływu bezrobotnych i były główną przyczyną odpływu z bezrobocia.

Największym udziałem podjęć pracy w „odpływie” bezrobotnych wyróżniały się powiaty: żuromiński (pracę podjęło 60,9% bezrobotnych wyłączonych z ewidencji), mławski (59,8%), płocki (59,4%) oraz płoński (59,1%).

Drugą istotną przyczyną wyłączenia z ewidencji bezrobotnych było nie potwierdzenie gotowości do pracy. Z tego powodu wyłączono z ewidencji bezrobotnych 104.939 osób (36,3% ogólnej liczby wyrejestrowanych w województwie) o 1.019 osób (o 1,0%) mniej niż w 2003 r.

Najwięcej bezrobotnych (w stosunku do ogółu bezrobotnych) wyrejestrowano
z tego powodu w powiatach: warszawskim zachodnim - 50,4%, ostrołęckim - 45,2%
i nowodworskim - 44,7%.

Najmniejszy odsetek bezrobotnych wyłączonych z powodu nie potwierdzenia gotowości do pracy zanotowano w powiatach: żuromińskim - 16,6%, gostynińskim - 18,4% i mławskim - 20,7%.

Kolejną istotną przyczyną wyłączeń bezrobotnych ze statystyki było rozpoczęcie szkolenia lub stażu. W 2004 r. z tego powodu wyłączono 24.907 osób, tj. o 98 osób (o 0,4%) mniej niż w 2003 r.

4. STRUKTURA BEZROBOTNYCH

Spośród 352.946 bezrobotnych zarejestrowanych na koniec 2004 r.:

• 174.467 osób to kobiety, tj. 49,4% ogółu bezrobotnych,

rok wcześniej 180.423, tj. 49,6%,

• 149.492 bezrobotnych mieszkało na wsi, tj. 42,4% ogółu bezrobotnych,

rok wcześniej 155.027, tj. 42,6%,

• 45.101 osób posiadało prawo do zasiłku, tj. 12,8% ogółu bezrobotnych,

rok wcześniej 50.287, tj. 13,8%,

• 23.764 osoby to zwolnione z przyczyn

dotyczących zakładu pracy tj. 6,7% ogółu bezrobotnych,
rok wcześniej 28.230, tj. 7,8%,

• 6.312 osób to niepełnosprawni, tj. 1,8 ogółu bezrobotnych,

rok wcześniej 5.809, tj. 1,6%.

Tabelaryczne zestawienie dotyczące liczby bezrobotnych przedstawiono w Załączniku Nr 8.

Tabelaryczne zestawienie dotyczące liczby osób poszukujących pracy przedstawiono w Załączniku Nr 9.

Tabelaryczne zestawienie dotyczące stopy bezrobocia przedstawiono w Załączniku Nr 10.

Dane opracowane w Wydziale ds. Obsługi Europejskiego Funduszu Społecznego według wyliczeń Eurostatu.

Tabelaryczne zestawienie dotyczące napływu do bezrobocia i jego struktury przedstawiono
w Załącznikach Nr 11 do 13.

Tabelaryczne zestawienie dotyczące odpływu z bezrobocia i jego głównych przyczyn przedstawiono
w Załącznikach Nr 14-17.

1

12

---