POJĘCIE PUBLICZNEGO PRAWA GOSPODARCZEGO

Administracja gospodarcza jest pojęciem węższym w stosunku do administracji publicznej. Administracja gospodarcza to ta część administracji, która dotyczy przedsiębiorców i prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Administracja gospodarcza regulowana jest prawem administracyjnym gospodarczym.

Prawo gospodarcze jak każde inne prawo reguluje pewne stosunki prawne. Pod pojęciem prawa gospodarczego należy rozumieć ogół norm prawnych dotyczących funkcjonowania gospodarki narodowej oraz stosunków gospodarczych pomiędzy osobami fizycznymi i prawnymi jako jej podmiotami.

Do cech prawa gospodarczego należy zaliczyć:

-Brak kompleksowej regulacji prawnej dla stosunków gospodarczych (namiastką tego jest ustawa o swobodzie działalności gospodarczej)

-Spory z zakresu działalności gospodarczej rozpatrywane są wedle odrębnego postępowania specjalnie przeznaczonego dla tych stosunków (postępowanie to cechują podwyższone wymagania w stosunku do postępowania ogólnego)

-Rozległość regulacji prawa gospodarczego - do stosunków gospodarczych mają zastosowanie praktycznie wszystkie dziedziny prawa, prawo cywilne, administracyjne, karne, finansowe, itd.

Stosunki gosp. regulowane są prawem w dwóch płaszczyznach:

-wertykalnej (stosunki pionowe)

-horyzontalnej (stosunki poziome)

Prawo gospodarcze dzielimy na:

a)publiczne-(stosunki pionowe)określa ustrój państwa, zasady ochrony(koncesje, zezwolenia), prowadzenie i podejmowanie działalności gospodarczej,

b)prywatne-(stosunki poziome)obowiązuje tu Kodeks handlowy ,swoboda zawierania umów.

Normują one różne obszary działalności gospod.

Z punktu widzenia stosunków prawnych prawo gospodarcze publiczne reguluje uprawnienia i obowiązki przedsiębiorców wobec państwa oraz kompetencje organów państwowych wobec przedsiębiorców. (relacje między władzą publiczną a podmiotami działalności gosp.).

Publiczne prawo gospodarcze to odrębna gałąź prawa. Decyduje o tym przedmiot regulacji.

Pod względem podmiotowym chodzi tutaj o stosunki prawne, w których jako jedna ze stron zawsze występuje organ reprezentujący państwo. Pod względem przedmiotowym chodzi o zespół norm prawnych należących do różnych dziedzin prawa administracyjnego, cywilnego, finansowego i konstytucyjnego. Możemy powiedzieć, że prawo to ma charakter interdyscyplinarny.

Prawem publicznym jest zespół norm regulujących organizację państwa, dotyczących organów państwowych, a także struktury organizacyjnej państwa.

Cechy prawa publ.:

-jednostronnie ustalanie uprawnień i obowiązków

-ustanowienie organów kontroli

-obowiązek reagowania w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa

-możliwość pociągnięcia jednostki do odpowiedzialności karnej

Prawo publ. odziałowywuje na podmioty prawa prywatnego.

Materialne prawo publiczne- to ta część prawa składająca się z norm bezwzględnie obowiązujących, które służą realizacji dobra publicznego(interesu publicznego) tj. określają i wskazują te zachowania jednostek gospodarczych, jakich interes ten wymaga, tworzą i wyposażają w odpowiednie instrumenty prawne organy władzy publicznej powołane do stosowania tych norm.
Władza publiczna i organy władzy publicznej- rozumieć przez t będziemy system powołanych przez prawo organów reprezentujących Państwo i związki samorządowe. Z kolei przez władztwo publiczne rozumieć należy ten atrybut organu władzy publicznej, który polega na możności jednostronnego określenia prawa i obowiązków drugiego podmiotu jako uczestnika stosunku publiczno-prawnego.

Publiczne prawo gospodarcze - to prawo ustroju gospodarczego w danym państwie:
-prawo publiczne i przekształceń własnościowych,
-prawo prognozowania i planowania gospodarczego,

-prawo regulujące kompetencje organów państwa i administracji gospodarczej oraz organów ochrony prawnej w zakresie stosunków gospodarczych.

W prawie gospodarczym publicznym nie ma równości stron, występują tutaj nadrzędność państwa: -prawo reguluje dopuszczalność ingerencji państwa w gospodarkę, -państwo ma stosować zasady państwa prawnego, -prawo to określa zasady na jakich warunkach państwo funkcjonuje, -ingerencja państwa ma być zgodna z prawem.

Normy administracyjnego prawa gospodarczego można podzielić na:

• ustrojowe - regulują organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego powołanego do czuwania nad podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej

• materialne - regulują uprawnienia i obowiązki organów administracji gospodarczej oraz przedsiębiorców

procesowe (formalne) - regulują tok czynności podejmowanych przez organy administracji i przedsiębiorców w celu realizacji norm prawa materialnego

Główne obszary administracyjnego prawa gospodarczego:

• reglamentacja - ochrona wolnej konkurencji, prawidłowe funkcjonowanie rynków finansowych, bezpieczeństwo energetyczne

• policja gospodarcza- nadzór nad różnymi obszarami działalności gospodarczej sprawowany ze względu na bezpieczeństwo, ochronę środowiska naturalnego oraz porządek i spokój publiczny

• podmioty bierne i czynne- bierne czyli przedsiębiorcy i czynne czyli władza publiczna reprezentowana przez właściwe organy - wpływa na uprawnienia i obowiązki, na życie gospodarcze

• pomoc publiczna dla przedsiębiorców

• prawo zarządu mieniem publicznym

Działając w imieniu państwa, administracja publiczna może korzystać z przymusu państwowego i dysponować władztwem administracyjnym. Wymiar władztwa jest więc zawsze określony przez przepisy prawa. Istotą władztwa jest to, że administracja publiczna jednostronnie decyduje o treści stosunku prawnego, jaki połączy ją z podmiotem stojącym poza jej strukturami, sama ustala jego prawa lub obowiązki i sama stosuje sankcje w razie naruszenia nakazów i zakazów. Rozstrzygnięcia, jakie podejmuje w tej kwestii, korzystają z domniemania legalności. Elementem tego władztwa jest możliwość zastosowania przymusu.

Prawo gospodarcze prywatne - obejmuje ustrój jednostek organizacyjnych prowadzących działalność gospodarczą i stosunki prawne z ich udziałem oraz ochronę cywilno-prawną ich interesów, reguluje stosunki prawne między stronami podmiotu gosp.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji.

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych

Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

Kodeks Spółek Cywilnych

Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej.

Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Prawo lotnicze

Prawo energetyczne

ŹRÓDŁA PUBLICZNEGO PRAWA GOSPODARCZEGO

Państwo może oddziaływać na życie gosp. tylko wtedy, gdy posiada wystarczającą podstawę prawną.

Publiczne prawo gosp. tworzone jest na podstawie takich samych aktów prawnych jak prawo w innych dziedzinach życia publicznego.

opierają się o obowiązujący porządek prawny, składający się z prawa krajowego (opartego w Konstytucji) i prawa unijnego (opartego w prawie wspólnotowym).

Według art. 87 i 93 Konstytucji RP (zamknięty katalog źródeł prawa):
źródła prawa powszechnie obowiązujące - są to normy nakładające na podmioty prawa, zwłaszcza na jednostki, ciężary i obowiązki. Zaliczamy do nich (źródła formalne): Konstytucję, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, prawo miejscowe stanowione na podstawie upoważnień zawieranych przez organy samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej.
normy obowiązujące wewnętrznie - nakładają obowiązki i ustanawiają uprawnienia w stosunku do jednostek organizacyjnie podległych organowi wydającemu akty normatywne tego prawa. Są to uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezydenta RP, Prezesa RM, ministrów.

Źródła prawa gospodarczego publicznego - formy, w jakich przejawia się i w jakich jest podawana przedsiębiorcom do przestrzegania wola państwa w zakresie spraw dotyczących gospodarowania.
Źródła prawa gospodarczego są liczne, obszerne i mało stabilne.

Wyróżniamy podział z punktu widzenia hierarchii aktów prawnych danego systemu prawa: Konstytucja. Konstytucyjne przepisy prawa gospodarczego publicznego powinny koncentrować się wokół:

-zasad prawa gospodarczego publicznego,
-kompetencji organów państwa w sprawach gospodarczych,

-prawach i obowiązkach obywateli oraz instytucji prowadzących działalność gospodarczą.
Umowy międzynarodowe ratyfikowane.

Przeważającą część porozumień dotyczących wykonywania zdań z zakresu administracji gospodarczej stanowią umowy nieratyfikowane, zawierane na szczeblu rządowym, ministerialnym, ambasadorów, a niekiedy nawet przez upoważnione terenowe organy administracji rządowej. Nie są one źródłami prawa w rozumieniu Konstytucji, a zawierają postanowienia wiążące państwa - strony. Za ich wykonanie odpowiadają odpowiednie organy administracji publicznej.
Ustawy i rozporządzenia są powszechnie obowiązującymi źródłami prawa. Zawierają regulacje dotyczące praw i obowiązków obywateli oraz innych przedsiębiorstw, a także normują zakres kompetencji i organów administracji publicznej. Rozporządzenia są aktami wykonawczymi do ustaw. Mogą być wydawane jedynie na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawy i w celu jej wykonania

Akty prawa miejscowego są stanowione przez wojewodów, organy administracji niezespolonej oraz przez organy jednostek samorządu terytorialnego na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie. Akty te są wydawane z uwagi na zróżnicowanie kraju i brak możliwości wydawania optymalnych przepisów, dostosowanych do wymagań lokalnych na szczeblu centralnym.

Porządkowe akty prawa miejscowego mają ze swej istoty charakter policyjny. Wydawane są w celu ochrony dóbr o szczególnej wartości, takich jak np. życie i zdrowie ludzkie, bezpieczeństwo i spokój publiczny, środowisko naturalne itp., gdy brak jest odpowiednich przepisów ustawowych.

Wykonawcze akty prawa miejscowego wydawane są na podstawie ustaw i w celu ich wykonania.

Statuty- są to akty nadawane podmiotom gospodarczym przez organy administracji państwowej. Międzynarodowe prawo gospodarcze - jego źródłami są międzynarodowe traktaty: handlowe, płatnicze,komunikacyjne, celne,monetarne.

Prawo Wspólnot Europejskich- prawo to jest tworzone przez organy wspólnot i może być stosowane bezpośrednio w państwach członkowskich.

Zasady tego prawa:

• efektywności prawa wspólnotowego

• obopólnie przyjaznej wykładni prawa

• bezpośredniego skutku

• prawo pierwszeństwa stosowania prawa wspólnotowego

Podstawową regułą publicznego prawa gospodarczego jest zasada legalizmu
*podmioty bierne mogą wszystko, czego prawo im nie nakazuje lub zakazuje

*podmioty czynne mogą tylko tyle, na ile prawo je upoważnia

Prawem obowiązującym podmioty prawa gospodarczego publicznego są: -akty indywidualne

Specyfika systemu źródeł prawa gospodarczego sprawdza się do tego że:

-źródła prawa gospodarczego są rozproszone,

-cechą źródeł prawa gospodarczego jest stosunkowo mała ich stabilność,

-w prawie gospodarczym spotykamy normy zaliczane do prawa materialnego,choć występują również w jego ramach normy

Są w strukturze państwa pewne organy adm. publicznej, które zajmują się wyłącznie sprawami gospodarczymi:

Ministerstwo Gospodarki

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki

Ministerstwo Skarbu Państwa

Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Agencja Płatności Rolnej Skarbu Państwa

Agencja Rezerw Materiałowych

Policja Nadzoru Finansowego

Agencja Żeglugi Powietrznej

Samorządy Zawodowe i Gospodarcze (Doradców Podatkowych, Biegłych Rewidentów, Notariuszy, Pielęgniarek i Położnych, Architektów, Adwokatów, Izby Rolnicze)

Krajowe Komisje Egzaminacyjne (stwierdzają uprawnienia rzeczoznawców majątkowych, nadają uprawnienia)

Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji.

Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1981 r. w sprawie wykonania ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 1993 r.w sprawie zasad organizowania przetargu na sprzedaż środków trwałychprzez przedsiębiorstwa państwowe oraz warunków odstąpienia od przetargu.

Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowym.

Ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.

Uchwała Rady Miejskiej Wrocławia w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru...

Zarządzenie Prezydenta Wrocławia w sprawie zatwierdzenia Regulaminu Organizacyjnego Zarządu

Inwestycji Miejskich

Traktat o Unii Europejskiej

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 11 września 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie wymagań zasadniczych dla środków ochrony indywidualnej.

WOLNOŚĆ GOSPODARCZA W PRAWIE POLSKIM

Wolność działalności gospodarczej jest jednym z fundamentów społecznej gospodarki rynkowej (art. 20 Konstytucji RP) i stanowi zarazem samoistnie prawo podmiotowe (art. 22 Konstytucji RP).

Należy ją rozumieć jako wolność wyboru działalności gospodarczej i wolność jej wykonywania. Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie wielokrotnie podkreślał prawo jednostek (osób fizycznych) i instytucji do samodzielnego decydowania o udziale w życiu gospodarczym, zakresie i formach tego udziału, w tym także możliwie swobodnego podejmowania działań faktycznych i prawnych, które mieszczą się w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.

Wolność wykonywania określonego rodzaju działalności gospodarczej zawiera w sobie zarówno aspekt ilościowy, odnoszący się do intensywności prowadzonej działalności, jak i aspekt jakościowy, który należy rozumieć jako swobodę określania zakresu prowadzonej działalności: terytorialnego, personalnego i rzeczowego. Takie rozumienie wolności działalności gospodarczej powoduje, że każda reglamentacja w określonej dziedzinie zawęża sferę wolności wykonywania działalności przez podmioty.

Z przepisów Konstytucji RP i orzecznictwa TK wynika, że wolność działalności gospodarczej nie ma charakteru absolutnego(ius infinitum) i może zostać ograniczona, ale ograniczenia te muszą mieścić się w konstytucyjnych standardach ich wprowadzania.

Zgodnie z art. 22 Konstytucji RP ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. A więc

materialnym warunkiem ograniczenia wolności gospodarczej jest przede wszystkim wykazanie takiej potrzeby poprzez uzasadnienie konieczności (co wynika z art.31 Konstytucji RP) wprowadzanych ograniczeń praw jednostki dla ochrony ważnego interesu publicznego.

Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

W ujęciu prawa gosp. wolność gospodarcza nie ma charakteru absolutnego, doznaje mianowicie ograniczeń podyktowanych koniecznością ochrony dóbr wyższego rzędu (np. ważne interesy państwa, jak bezpieczeństwo i obronność, czy interesy publiczne, jak życie i zdrowie ludzi, środowisko). Ograniczenia wolności gospodarczej mogą być przedmiotowe lub podmiotowe. Wśród pierwszych wymienić należy przede wszystkim koncesje i zezwolenia oraz zakazy, przykładem drugich mogą być ograniczenia dotyczące osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Koncesje i zezwolenia stanowią dość skuteczny instrument sprawowania przez państwo i jego administrację kontroli nad działalnością gospodarczą, ograniczający wolną konkurencję. Zakres ich stosowania przesądza w praktyce o zakresie wolności gospodarczej.

Zasada wolności gospodarczej wynika z zasady wolności człowieka i ma swoje konstytucyjne podstawy. Zasada wolności gospodarczej polega na tym, że w granicach określonych prawem każdy może podjąć i prowadzić działalność gospodarczą bez konieczności uzyskiwania na to zgody ze strony władzy publicznej. Organy administracji publicznej mogą władczo wkraczać w sferę praw i obowiązków jednostki tylko wtedy, gdy mają do tego wyraźne upoważnienie w przepisach rangi ustawy.

1. podstawę ustroju stanowić ma system gosp. rynkowej, przy jednoczesnej realizacji podstawowych interesów RP

2. system gosp. rynkowej opiera się na zasadzie wolności gosp. (zasada ustroju gosp., gwarancja wolności podstawowych, w tym własności prywatnej, wolności wyboru i wykonywania zawodu, wyboru miejsca pracy)

3. zasada wolności gosp. nie jest zasadą absolutną, jej realizacja jest dopuszczalna w granicach wyznaczonych ustawami, które uwzględniają ważny interes publiczny (ale tylko, gdy jest to konieczne w celu zapewnienia bezp., porządku publ., ochrony środ., zdrowia, moralności publ., wolności i praw innych osób - katalog zamknięty )

4. korzystanie z wolności gosp. nie może naruszać przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka oraz mieć na względzie zasady solidarności, dialogu i współpracy z innymi

Zasada wolności gosp. w znaczeniu przedmiotowym:

prawne domniemanie swobody podejmowania i prowadzenia działalności gosp. przez wszystkich przedsiębiorców o ile co innego nie wynika z obowiązujących przepisów ustawowych

Swobody związane z działalnością gosp.:

• swoboda podejmowania działalności (wyjątek - koncesje i zezwolenia)

• prowadzenia działalności (ograniczenia policyjno-administracyjne)

• formy organizacyjno-prawnej prowadzenia działalności (wyjątek - ustawodawca wskazuje)

• swoboda w konkurowaniu z innymi podmiotami (nieuczciwa konkurencja, monopol)

• w zbywaniu własnych towarów i usług, kształtowania cen (wyjątek - prktyki monopolistyczne, ustawa o cenach)

• w sposobie zaangażowania kapitału

• zakresu terytorialnego

• zakresu personalnego (kodeks pracy)

• zakresu rzeczowego

• intensywności prowadzonej działalności, zmian

• w dokonywaniu czynności prawnych

Ograniczona jest swoboda działania organów administracji.

Zasada wolności gospodarczej związana jest z zasadą:

• ochrony własności

• ochrony praw słusznie nabytych

• równości wobec prawa

• trwałości decyzji administracyjnej

• ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego

• ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej

• ochrony zasobów narodowych

• ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa

• prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

Z dnia 26 X 1998 r. o finansach publicznych

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze.

Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach.

POJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

W myśl art. 2 ustawy „działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Jest to definicja przedmiotowa. Według tej definicji określone zostały cechy (wyznaczniki), którymi musi oznaczać się aktywność podmiotu, by mogła być uznana za działalność gospodarczą.

Wyznaczniki:

• określony w ustawie rodzaj działalności czyli wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż

• działalność zawodowa

• charakter zarobkowy

• charakter zorganizowany

• ciągłość

ad.1

Działalność wytwórcza - wytwarzanie jest związane z powstawaniem, produkowaniem, tworzeniem lub kształtowaniem czegoś, wynikiem tego procesu jest wytworzone dzieło lub produkt, będą to nie tylko czynności, które prowadzą do wytworzenia produktu materialnego, ale także takie, których skutkiem jest powstanie produktu niematerialnego.

Działalność handlowa - to najogólniej nabywanie jakichś dóbr lub usług w celu sprzedaży lub odstępowania ich za jakąś cenę, powinna obejmować zakup lub sprzedaż oraz pośrednictwo, może mieć zasięg krajowy, zagraniczny lub międzynarodowy, może być wykonywana w sposób detaliczny i hurtowy

Działalność budowlana - to projektowanie, budowa, utrzymanie i rozbiórka obiektów budowlanych, (przy czym projektowanie można zaliczyć także do sfery usług),

Działalność usługowa - usługa jest dowolnym działaniem, jakie jedna strona może zaoferować innej; jest ono nienamacalne i nie prowadzi do jakiejkolwiek własności. Rodzaje usług ze względu na przeznaczenie: usługi produkcyjne, usługi konsumpcyjne, usługi ogólnospołeczne, ze względu na rodzaj wyniku pracy: renowacyjne, informacyjne, dystrybucyjne, rekreacyjne, oświatowo-kulturalne, organizacyjne.

Poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż - czyli aktywność związana z pozyskiwaniem bogactw naturalnych, jest działalnością koncesjonowaną

ad.2

działalność zawodowa - chodzi tu przede wszystkim o działalność wykonywaną przez przedstawicieli tzw. wolnych zawodów, w tym zawodów zaufania publicznego. Jest to działalność specyficzna - osoby wykonujące taką działalność obowiązane są przez przepisy ustaw szczególnych do konieczności osobistego uzyskania kwalifikacji określonych w tych przepisach, tworzone są w drodze ustawy także samorządy zawodowe, reprezentujące takie osoby i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów

warunkiem kwalifikowania wykonywania wolnego zawodu jako działalności gosp. jest spełnienie pozostałych wyznaczników

ad.3

Działalność gospodarcza jest działalnością celową, zorientowaną na osiągnięcie określonego wyniku finansowego (dochodu, zysku). Działalność o charakterze niezarobkowym, nie nastawionym na osiąganie dochodu, nie będzie mogła być uznana na gruncie obowiązujących przepisów za działalność gospodarczą.

Charakteru zarobkowego nie mają zachowania, które zmierzają do zaspokojenia jedynie własnych potrzeb określonych podmiotów (np. amatorski połów ryb, produkcja cegieł na własne cele budowlane)

ad.4

Zorganizowanie oznacza poddanie działalności gosp. regulacji prawnej. Dotyczy to takich elementów jak np.

*forma prawna

*siedziba

*środki finansowe

*zatrudnienie pracowników

*spełnienie wymogów określonych przepisami prawa - podjęcie czynności organizacyjnych związanych ze zgłoszeniem działalności do odpowiednich organów państwowych czyli dokonanie rejestracji

ad.5

działalność gosp. nie powinna być wykonywana incydentalnie, jednostkowo lub okazjonalnie,( choć może być sezonowo)

proces kreowania, przekształcania oraz likwidacji przedsiębiorcy powinien przebiegać zgodnie z odpowiednimi procedurami

Ciągłość może być interpretowana w trzech aspektach:

• czasowym - trwanie w czasie, prowadzenie działalności w sposób permanentny i nieprzerwany, choć nie w sposób nieograniczony

• celowym - planowym, posiadanie planu gosp., zakładającego realizację kolejnych czynności

• podstawy utrzymania - założenie, że przedsiębiorca tak właśnie traktuje swoją działalność

Działalnością gospodarczą nie jest: działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie:upraw rolnych,chowu i hodowli zwierząt,ogrodnictwa,warzywnictwa,leśnictwa,rybactwa śródlądowego,oraz wynajmowanie przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów,sprzedaży przez rolników posiłków domowych, świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów

Przedmiotowe ograniczenia wolności gospodarczej to ograniczenia skierowane do wszystkich, a ustanowione ze względu na przedmiot tej działalności.

Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej może wiązać się z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę np.: koncesji, licencji, wpisu do rejestru działalności regulowanej, zgody lub zezwolenia na prowadzenie określonego rodzaju działalności gospodarczej.

Podmiotowe ograniczenia działalności gospodarczej to ograniczenia wprowadzone ze względu na podmiot zamierzający prowadzić działalność gospodarczą określonego rodzaju.

W niektórych przypadkach prowadzenie działalność gospodarczej uzależnione jest od posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych przez przedsiębiorcę lub zatrudnionego pracownika, takim ograniczeniem jest też ograniczenie w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby sprawujące funkcje publiczne.

Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18.03.97. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks Spółek Handlowych

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Ustawa z 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze

Ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne

Ustawa z 22 sierpnia 1997 r. o Ochronie osób i mienia

Ustawa z 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze

POJĘCIE PRZEDSIĘBIORSTWA

Prowadzenie działalności gosp. w celach zarobkowych w większości przypadków wymaga stworzenia pewnego zaplecza majątkowego i organizacyjnego, niezbędnego do jej prawidłowego wykonywania. (czyli przedsiębiorstwa)

Przedsiębiorstwo w znaczeniu funkcjonalnym

termin ten jest używany na oznaczenie zawodowej działalności gospodarczej prowadzonej w celach zarobkowych - wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa

istotne jest czy podmiot prowadzi działalność gosp., a nie czy posiada przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym

Przedsiębiorstwo w znaczeniu podmiotowym

oznacza osobowość prawną przedsiębiorstwa,

przedsiębiorstwo występuje jako podmiot praw i obowiązków powstałych z racji jego prowadzenia

inaczej - wyposażona w osobowość prawną jednostka organizacyjna utworzona w celu prowadzenia działalności gospodarczej np. spółka z ograniczona odpowiedzialnością, przedsiębiorstwo państwowe, bank

Przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym

podstawę prowadzenia działalności gosp. stanowi z reguły wyodrębniony kompleks składników majątkowych o charakterze materialnym i niematerialnym przeznaczony do wykonywania określonych zadań gospodarczych oraz sytuacje faktyczne decydujące o powodzeniu przedsiębiorstwa na rynku

czyli przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym to zespół środków (rzeczy i praw majątkowych) zorganizowany w celu prowadzenia działalności gosp.

przedmiotowe ujęcie przedsiębiorstwa znajduje się też w k.c. - jest to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gosp.

W skład przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym wchodzą w szczególności:

• nazwa przedsiębiorstwa

• własność nieruchomości i ruchomości oraz prawa rzeczowe

• prawa z najmu i dzierżawy

• wierzytelności i środki pieniężne

• koncesje, licencje, zezwolenia

• patenty i prawa własności przemysłowej

• prawa autorskie

• tajemnice przedsiębiorstwa

• księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności

Przedsiębiorstwo jako zorganizowana całość nie stanowi jednak całości organicznej, można z niego wydzielić pewne składniki.

Przedsiębiorstwa państwowe

Przedsiębiorstwo państwowe gospodaruje samodzielnie wydzieloną częścią mienia ogólnonarodowego i ponosi odpowiedzialność majątkową za swoją działalność. Posiada osobowość prawną, którą uzyskuje po wpisaniu do rejestru przedsiębiorstw państwowych.

oddział przedsiębiorstwa - wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gosp. wykonywana poza siedzibą lub głównym miejscem wykonywania działalności

PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWE

tworzone są przez organ założycielski, którym mogą być:
- naczelne oraz centralne organy administracji rządowej tj. Minister Gospodarki lub inny minister
lub kierownik urzędu centralnego;
-terenowe organy administracji rządowej, np. wojewoda.
Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone jako:
- przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych,
- przedsiębiorstwa użyteczności publicznej.
Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mają przede wszystkim na celu bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności. W szczególności przedsiębiorstwa te mają na celu produkcję lub świadczenie usług w zakresie:
- inżynierii sanitarnej,
- komunikacji miejskiej,
- zaopatrzenia ludności w energię elektryczną, gazową i cieplną,
- zarządu państwowymi zasobami lokalowymi,
- zarządu państwowymi terenami zielonymi,
- zarządu uzdrowiskami,
- usług pogrzebowych i utrzymania urządzeń cmentarnych,
- usług kulturalnych.

Przedsiębiorstwo państwowe jest państwową osobą prawną.

Powstaje w wyniku wydania przez organ założycielski aktu o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego i objęcie w zarząd wyodrębnionej części mienia publicznego. Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samoformującym się przedsiębiorcą zarządzanym i reprezentowanym przez własne organy.

Stosunki nawiązywane przez przedsiębiorstwo państwowe z innymi podmiotami w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej regulowane są przeważnie przepisami prawa cywilnego i handlowego. Niekiedy organy przedsiębiorstwa uzyskują prawo do wydawania decyzji administracyjnych. Również stosunki pomiędzy przedsiębiorstwem państwowym, a organem założycielskim oraz wewnętrzna struktura przedsiębiorstwa regulowana jest prawem administracyjnym.

Organy przedsiębiorstwa państwowego samodzielnie podejmują decyzje dotyczące prowadzonej przez to przedsiębiorstwo działalności gospodarczej. Ingerencja organu założycielskiego może nastąpić jedynie w wypadkach przewidzianych w ustawie. W przedsiębiorstwie państwowym działają organy samorządu pracowniczego. Przedsiębiorstwo państwowe koszty swojej działalności pokrywa ze swoich dochodów.

Kodeks Cywilny

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks Spółek Handlowych

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1981 r. w sprawie wykonania ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 1993 r.w sprawie zasad organizowania przetargu na sprzedaż środków trwałych przez przedsiębiorstwa państwowe oraz warunków odstąpienia od przetargu.

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych.

POJĘCIE PRZEDSIĘBIORCY

Przedsiębiorca to inaczej podmiot administracyjnego prawa gosp.

Podmiot gospodarczy ( „przedsiębiorca” ) to określenie jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność gospodarczą w celu osiągnięcia zysku.

Przedsiębiorcą jest: osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną (np.spółka prawa handlowego),

która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą.

Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Przedsiębiorcy są zobowiązani spełniać przewidziane prawem warunki prowadzenia działalności gospodarczej dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia i zdrowia ludzkiego, a także inne warunki określone m. in. w przepisach dotyczących ochrony środowiska.

W sferze prawa prywatnego dominujące znaczenie dla określenia sytuacji podmiotu ma atrybut posiadania zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych i zdolności sądowej. Te atrybuty w zasadniczy sposób kształtują sytuację prawną podmiotów w sferze prawa prywatnego.

W sferze prawa administracyjnego gosp. podmiot uczestniczy w stosunkach prawnych kształtowanych metodą władczą, charakteryzującą się nierównością stron.

Mikroprzedsiębiorca - przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące kryteria:

1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Mały przedsiębiorca - przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Średni przedsiębiorca - przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

Przedsiębiorcą zagranicznym jest osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą.

Osobą zagraniczną jest:

• osoba fizyczna mająca stałe miejsce zamieszka za granicą

• osoba prawna z siedziba za granicą

• nie mająca osobowości prawnej spółka osób fizycznych lub prawnych, z siedziba za granicą

Podmioty administracyjnego prawa gospodarczego podzielić można na:

*Podmioty administracyjne:

Organy administracji:

Państwowej:

Centralne

Terenowe

Samorządu terytorialnego

Inne podmioty administrujące

*Podmioty administrowane (przedsiębiorców):

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (również w formie spółki cywilnej

Spółki prawa handlowego:

Osobowe: jawna, partnerska, komandytowa,

Kapitałowe: komandytowo- akcyjna, z ograniczona odpowiedzialnością, akcyjna

Przedsiębiorstwa państwowe

Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych

Spółdzielnie

Jednostki badawczo rozwojowe

Stowarzyszenia

Fundacje

Partie polityczne

Przedsiębiorcy zagraniczni

Oddziały przedsiębiorstw zagranicznych

Inne osoby prawne, jeżeli prowadzą działalność gospodarczą

Rzemieślnicy - działalność gosp. określona mianem rzemiosła jest węższa od definicji działalności gosp. - rzemiosło jest wykonywane z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, a więc podstawową rolę odgrywają tu osobiste kwalifikacje rzemieślnicze, na które dowodami są np. dyplomy ukończenia odpowiednich szkół, dyplom mistrza, świadectwo czeladnika.

Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks Spółek Handlowych

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach.

Ustawa z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle.

OSOBA FIZYCZNA JAKO PRZEDSIĘBIORCA

Osoba fizyczna może prowadzić samodzielnie działalność gospodarczą bez konieczności tworzenia szczególnej formy organizacyjnej (np. spółki).

Działalność gospodarcza może być prowadzona przez osobę fizyczną po dokonaniu zgłoszenia do Ewidencji Działalności Gospodarczej oraz po uzyskaniu wymaganych koncesji lub zezwoleń oraz spełnieniu innych przewidzianych prawem warunków.

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą podlega wszystkim regulacjom prawa administracyjnego gospodarczego, jak każdy inny przedsiębiorca.

Prowadzenie niektórych rodzajów działalności gospodarczej przez osobę fizyczną jest zabronione, ponieważ ich prowadzenie zostało zastrzeżone dla podmiotów szczególnych (np. bank może być tylko prowadzony w formie spółki akcyjnej lub banku spółdzielczego, działalność ubezpieczeniowa w formie spółki akcyjnej lub towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, itd.).

Szczególnym przypadkiem prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę fizyczna jest rzemiosło. Rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną (lub spółkę cywilną osób fizycznych) z udziałem kwalifikowanej pracy własnej.

Osoba fizyczna jako przedsiębiorca jest podmiotem prawa.

W sferze prawa prywatnego dominujące znaczenie dla określenia sytuacji podmiotu ma atrybut posiadania zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych i zdolności sądowej.

Zdolność prawna to możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków (z formalnego punktu widzenia przedsiębiorcą może być więc także osoba małoletnia i częściowo ubezwłasnowolniona)

Zdolność do czynności prawnych nie jest nieodzownym atrybutem osoby fizycznej, pełną zdolność nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności (18 lat), jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej (nabywania i rozporządzania prawami oraz zaciągania zobowiązań)

Do skutecznego występowania w obrocie przedsiębiorcy o ograniczonej zdolności do czynności prawnych (małoletni, osoby ubezwłasnowolnione częściowo, osoby dla których sąd ustanowił doradcę tymczasowego)c wymagane jest współdziałanie jego rodziców, opiekunów lub doradcy.

Nie wszystkie czynności prawne mogą być dokonywane przez przedstawiciela, także w prawie gosp.

Działalnością gospodarczą nie jest: działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie:upraw rolnych,chowu i hodowli zwierząt,ogrodnictwa,warzywnictwa,leśnictwa,rybactwa śródlądowego,oraz wynajmowanie przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów,sprzedaży przez rolników posiłków domowych, świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

Osoby fizyczne zajmujące się tego rodzaju działalnością nie są podmiotami prawa gosp.

Osoba fizyczna może prowadzić firmę w formie:

*Indywidualnej działalności gospodarczej (firmy jednoosobowej)

*Spółki osobowej:
- spółki cywilnej

- spółki jawnej
- spółki partnerskiej
- spółki komandytowej
- spółki komandytowo-akcyjnej

*Spółki kapitałowej:

- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

- spółki akcyjnej

Indywidualna działalność gospodarcza -jest najpopularniejszą formą prawną. Forma ta wybierana jest najczęściej gdyż jest stosunkowo prosta i nie wymaga od założycieli dużego kapitału początkowego. Zakładając jednoosobową firmę nie ma minimalnej wysokości kapitału potrzebnego do rejestracji firmy.

Prowadząc jednoosobową działalność odpowiadamy całym naszym majątkiem. Odpowiedzialność ta rozciąga się również na współmałżonka - z wyłączeniem jego majątku odrębnego.

Spółka cywilna - jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej przez dwóch lub więcej przedsiębiorców.

Forma ta nie posiada osobowości prawnej, a jej funkcjonowanie reguluje prawo zobowiązań (art. 860-875 Kodeksu cywilnego).

Podmiotami prawa w spółce cywilnej są jej wspólnicy. Sama spółka jest jedynie umową i nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa. Konsekwencją braku osobowości prawnej jest to, że spółka cywilna nie ma własnego mienia. Wszelkie prawa i zobowiązania zaciągane są na rachunek wspólników i i wchodzą do ich wspólnego majątku. Wspólnicy dysponują majątkiem, który stanowi ich współwłasność łączną.

Spółka cywilna nie ma statusu przedsiębiorcy - traktowana jest jak umowa prawa cywilnego.

Status ten uzyskiwać mogą wspólnicy spółki cywilnej odrębnie, w zakresie wykonywanej przez nich działalności gosp.

Spółki osobowe prawa handlowego - mogą we własnym imieniu, pod własną firmą, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązanie, pozywać i być pozywane.
Zawiązanie spółki następuje w momencie wpisu jej do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
Każda spółka osobowa musi posiadać umowę, która powinna zawierać:
- firmę i siedzibę spółki;
- określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość;
- przedmiot działalności spółki;
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Spółki osobowe dzielimy na spółki: jawne, partnerskie, komandytowe i komandytowo-akcyjne.

Spółki kapitałowe -

Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjne są spółkami kapitałowymi prawa handlowego. Charakteryzują się tym, że:

-Podstawa ich istnienia jest kapitał wniesiony przez wspólników

-Posiadają osobowość prawną

-Odpowiadają za zobowiązania własnym majątkiem

-Wspólnicy są odsunięci od podejmowania bieżących decyzji w sprawach spółki i sprawowania bieżącej kontroli nad jej działalnością

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

Kodeks Cywilny

Ustawa z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle.

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks Spółek Handlowych

OSOBA PRAWNA JAKO PRZEDSIĘBIORCA

Osoby prawne - czyli jednostki organizacyjne, którym ustawodawca przyznał cechę osobowości prawnej.

Jest wydzieloną strukturalnie i majątkowo, posiadającą własne organy, powstałą do realizacji określonych zadań jednostka organizacyjną, mającą podmiotowość cywilnoprawną.

Cechy osoby prawnej:

• wyodrębnienie organizacyjne (jednostka o utrwalonej strukturze i samodzielności)

• wyodrębnienie majątkowe (masa majątkowa służąca realizacji zadań i odpowiedzialności)

• określenie organów jednostki

• istnienie przepisu przyznającego tej jednostce osobowości prawnej

Trzy systemy powstawania osób prawnych:

1. system aktów organów państwa (erekcyjny) - osoba prawna powstaje z inicjatywy organu państwa, tworzy ją akt normatywny lub administracyjny (wyższe uczelnie państwowe, banki państwowe, przedsiębiorstwo państwowe)

2. system koncesyjny (zezwoleń) - osoba prawna powstaje z inicjatywy organizatorów (założycieli), którymi mogą być osoby fizyczne i prawne, ale do utworzenia jej wymagana jest zgoda (koncesja, zezwolenie) właściwego organu adm. publ. (bank spółdzielczy, towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych)

3. system normatywny (rejestracyjny) - do powstania jednostki dochodzi po spełnieniu przez podmiot normatywnych, przewidzianych prawem warunków, bez potrzeby uzyskiwania zgody czy zezwolenia organów adm. publ.- osoba prawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru (wpis ma charakter konstytutywny, chyba że przepis prawa stanowi inaczej )

Istota osoby prawnej polega na tym, że jest ona jednostką organizacyjną, która z mocy przepisów ustawy została wyposażona w zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych.

Nie każda osoba prawna podejmująca działalność gosp., posiadać będzie status przedsiębiorcy.

Przesądza o tym wpis do rejestru przedsiębiorców.

Osoby prawne prowadzące działalność gosp.: Skarb Państwa przedsiębiorstwa państwowe banki i NBP

PKP są państwowe szkoły wyższe muzea instytuty badawczo- rozwojowe instytucje kultury zakłady ubezpieczeń, samodzielne ZOZ-y niektóre agencje rządowe niektóre fundusze celowe spółki kapitałowe spółki wodne stowarzyszenia fundacje gminy i związki komunale powiaty województwa samorządowe związki zawodowe partie polityczne związki wyznaniowe organizacje pracodawców

samorządy zawodowe

Kategorie osób prawnych

1. osoby prawne państwowe, komunalne (samorządowe) i prywatne

podział opiera się na rodzaju mienia, na którym oparta jest działalność jednostki

państwowe osoby prawne - mienie państwowe (Skarb Państwa)

komunalne osoby prawne - mienie komunalne (gminy, związki komunalne , jednoosobowe spółki kapitałowe gmin, powiaty, województwo samorządowe, samorządowe jednostki organizacyjne, osoby prawne stanowione przez powiat lub województwo

samorządowe - czyli ogólnie samorządowe osoby prawne

*prywatne osoby prawne - mienie niestanowiące ani mienia państwowego, ani komunalnego, ani samorządowego

2. osoby prawne typu fundacyjnego i typu korporacyjnego

*korporacja - substratem są ludzie (osoby ją tworzące), oni są założycielami, wyposażają ją, ustalają cele i decydują o zmianach, występuje tu stosunek członkostwa, struktura jest złożona (spółdzielnie, spółki kapitałowe, stowarzyszenia, związki komunalne, związki zawodowe, partie polityczne, organizacje pracodawców, samorządy zawodowe)

*fundacja - substratem jest wyodrębniona masa majątkowa, fundator tworzy organizację, wyposaża ją, określa cele, struktura jest dość prosta, bo to majątek ma służyć określonemu celowi, korzystają z niego osoby niebędące członkami tej osoby prawnej (fundacje, PAN, przedsiębiorstwa państwowe, szkoły wyższe, instytuty badawczo- rozwojowe, muzea, agencje rządowe)

3. osoby prawne będące przedsiębiorcami i nie będące

*przedsiębiorcy - osoby prawne tworzone w celu prowadzenia działalności gosp. (spółki kapitałowe, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, banki, zakłady ubezpieczeń, jednostki badawczo- rozwojowe - czyli osoby prawne podlegające obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców)

*nie-przedsiębiorcy - osoby prawne, których ustawowym celem nie jest prowadzenie działalności gosp.

Przepisy ustaw sytuujących owe podmioty wskazują na możliwość podejmowania przez nie działalności gosp. jako aktywności akcesoryjnej względem podstawowej działalności, działalności niegospodarczej (ochrona zdrowia, nauka, oświata, kultura, sztuka, opieka społeczna, ochrona środ., działalność polityczna), według zasad kreślonych w przepisach ustawy.(podwójny wpis do KRS)

Są to np. - stowarzyszenia, fundacje, muzea

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach.

Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach.

Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.

Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej.

PRAWNE WARUKI PODEJMOWANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSP.

Prowadzenie działalności gospodarczej związane jest z koniecznością wykonania szeregu obowiązków przewidzianych prawem.

1. Zawarcie umowy spółki

Jeżeli działalność gospodarcza będzie prowadzona w spółce, pierwszą czynnością jest zawarcie umowy spółki. Podjęcie działalności gospodarczej jako osoba fizyczna nie wymaga natomiast zawarcia żadnej umowy.

Umowy spółki cywilnej i spółki jawnej mogą zostać zawarte w zwykłej formie pisemnej, natomiast umowy innych spółek sporządza notariusz w formie aktu notarialnego. Forma aktu notarialnego wskazuje na konieczność określenia m.in.: nazwy firmy, siedziby spółki, przedmiotu działalności spółki, czasu jej trwania (jeżeli jest on ograniczony), wysokości kapitału zakładowego, praw i obowiązków wspólników, liczby i wartości nominalnej udziałów objętych przez poszczególnych wspólników.

2. Rejestracja działalności gospodarczej

Osoby fizyczne, w tym wspólnicy spółek cywilnych, rejestrują działalność w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej w urzędzie gminy lub miasta właściwym dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Osoby prawne, a więc spółki prawa handlowego, fundacje oraz stowarzyszenia prowadzące działalność gospodarczą, podlegają rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (za pośrednictwem sądu rejonowego właściwego dla siedziby spółki).

3. Zgłoszenie w Urzędzie Statystycznym

W ciągu 14 dni od dnia wpisu firmy do ewidencji należy udać się do właściwego ze względu na siedzibę wojewódzkiego oddziału Urzędu Statystycznego i wypełnić wniosek o wydanie numeru REGON - numeru identyfikacyjnego Rejestru Gospodarki Narodowej.

4. Pieczątka firmowa i rachunek bankowy

Pieczątka firmowa jest niezbędna m.in. przy zakładaniu rachunku bankowego czy wystawianiu dokumentów sprzedaży. Wyrabiając pieczątkę, samodzielnie określa się umieszczane na niej informacje; zazwyczaj jest to pełna nazwa firmy, dane teleadresowe, numer NIP i REGON.

Założenie rachunku bankowego jest dla przedsiębiorców obowiązkowe. Na mocy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej są oni zobowiązani do bezgotówkowego obrotu pieniężnego. Obowiązkowe jest nie tylko założenie konta firmowego, ale także powiadomienie odpowiednich organów o wszelkich zmianach dotyczących rachunku bankowego przedsiębiorstwa w terminie do 14 dni od daty ich powstania.

5. Zgłoszenie w Urzędzie Skarbowym

każdy przedsiębiorca zobowiązany jest do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego w celu uzyskania numeru identyfikacji podatkowej. Zgłoszenia dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj i liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę i rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. Nadanie NIP następuje na podstawie zgłoszenia identyfikacyjnego w drodze decyzji wydawanej przez naczelnika urzędu skarbowego.

6. Zgłoszenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych

Przedsiębiorca w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej zobowiązany jest do dokonania zgłoszenia płatnika składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Dodatkowo, jeśli przepisy tego wymagają, uzyskanie koncesji, zezwolenia, przedstawienia licencji lub zatrudnienia osób o odpowiednich kwalifikacjach.

Istnieją także dziedziny, w których nie wolno prowadzić działalności gospodarczej np. fałszowanie papierów wartościowych, znaków akcyzy i inna działalność zabroniona przepisami karnymi

Są też dziedziny, gdzie wykonywanie działalności gospodarczej zastrzeżone jest dla podmiotów wskazanych w ustawie (np.monopol prawny na świadczenie niektórych usług pocztowych ma Poczta Polska)

EWIDENCJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Ewidencję działalności gospodarczej prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu.

Ewidencja działalności gospodarczej jest jawna i dane osobowe w niej zawarte nie podlegają przepisom ustawy o ochronie danych osobowych

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, zwany „organem ewidencyjnym” dokonuje wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.

W przypadku gdy przedsiębiorca wraz ze zgłoszeniem do ewidencji działalności gospodarczej składa wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej /REGON/ oraz zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne NIP, organ ewidencyjny niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia dokonania wpisu, przesyła powyższy wniosek do urzędu statystycznego województwa, na terenie którego przedsiębiorca ma miejsce zamieszkania, a zgłoszenie indentyfikacyjne lub aktualizacyjne do wskazanego przez przedsiębiorę urzędu skarbowego wraz z zaświadczeniem o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej i numerem PESEL oraz innymi dokumentami dołączonymi przez przedsiębiorcę.

Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi ewidencyjnemu zmiany stanu faktycznego  i prawnego odnoszące się  do przedsiębiorcy i wykonywanej przez niego działalności gospodarczej, w zakresie danych zawartych w zgłoszeniu, powstałe po dniu dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, w terminie 14 dni od dnia powstania tych zmian, a także informację o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej.

WPIS DO KRAJOWEGO REJESTRU PRZEDSIĘBIORCÓW

Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, pozostali przedsiębiorcy mają obowiązek uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców. Organ rejestrowy w terminie 7 dni od daty wpisania przedsiębiorcy do rejestru dotyczący podjęcia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej właściwemu organowi gminy oraz organowi podatkowemu. Prowadzenie rejestru przedsiębiorców uregulowane jest w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym. Rejestr w systemie informatycznym prowadzą sądy rejonowe mające siedzibę w miastach będących siedzibą wojewody. Rejestr przedsiębiorców jest jawny. Wpisu dokonuje się co do zasady na wniosek.

Prowadzenie działalności (wykonywanie) jest także obwarowane przepisami, które przedsiębiorca powinien spełniać. Przepis ustawy stanowi, że przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gosp., w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.

Przedsiębiorca obowiązany jest także do prowadzenia działalności w sposób nienaruszający zasad uczciwej konkurencji, do poszanowania dobrych obyczajów oraz ochrony słusznych interesów konsumentów.

Przedsiębiorca obowiązany jest również do zapewnienia, by działalność gosp. w pewnych wyspecjalizowanych czynnościach, pracach lub zajęciach prowadziły osoby posiadające niezbędne uprawnienia zawodowe w tym zakresie.

Ustawa z dnia 13 października 1995 roku o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r o ochronie danych osobowych

Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 20 mają 1971 r. - Kodeks Wykroczeń

KONCESJONOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Koncesja jest przejawem reglamentacji działalności gospodarczej dokonywanej przez państwo. Wyraża ona akt zgody władz publicznych na podjęcie i prowadzenie działalności przez określonego przedsiębiorcę. Zawiera w sobie cechy pozwolenia, a zarazem różni się od niego tym że jest udzielana w pewnym tylko zakresie działalności gospodarczej.

Koncesje to akty administracyjne wymagane do podjęcia działalności gospodarczej w tych dziedzinach, które mają szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny.

Rodzaje działalności koncesjonowanej wymienione są enumeratywnie w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:
1)poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych;
2)wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
3)wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią;
4)ochrony osób i mienia;
5)rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych
6)przewozów lotniczych.

Istotą koncesji jest:
Po pierwsze - zgoda państwa (gminy) na wykonanie działalności gospodarczej, która co do zasady nie jest poddana sferze działalności podmiotów prywatnych, lecz objęta jest monopolem państwa.
Po drugie - podstawą udzielania koncesji jest wola państwa lub gminy,określająca jednostronnie zakres wykonania działań prawnie dla nich zastrzeżonych.
Po trzecie - koncesja udzielana jest co do zasady na rzecz podmiotów niepaństwowych (przedsiębiorstwa publiczne stanowią formę organizacyjno-prawną wykonywania działalności objętej monopolem państwa i jako takie nie wymagają odrębnej koncesji).
Po czwarte - koncesja ma charakter w pełni konstytutywny w tym sensie, iż przyznaje koncesjonariuszowi określone prawa skuteczne wobec koncendenta i osób trzecich, określając jednocześnie warunki prowadzenia działalności w określonym zakresie.

Koncesjonowanie stanowi ciąg działań organu koncesyjnego oraz czynności wnioskodawcy, które toczą się na podstawie przepisów ustawy oraz przepisów k.p.a. i mają na celu wydanie decyzji administracyjnej, dotyczącej wydania lub odmowy wydania koncesji bądź jej promesy, a także zmiany warunków koncesjonowania lub cofnięcia koncesji. Proces ten obejmuje także kontrolę działalności gospodarczej ze strony organu koncesyjnego.

Cechy decyzji koncesyjnej to;

• Koncesja jest aktem administracyjnym o charakterze konstytutywnym

• Wydawany jest tylko na wniosek zainteresowanego podmiotu przez organ administracyjny.

Na podstawie szczegółowych przepisów ustawowych:

1. Podmiotowi gospodarczemu nie podporządkowanemu organowi ją wydającemu

2. Określający szczegółowe uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej w sferze pranie zastrzeżonej na rzecz państwa

3. Koncesja jest stosunkiem długotrwałym

Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy

POSTĘPOWANIE W SPRAWACH O UZYSKANIE KONCESJI

Postępowanie inicjowane jest złożenie wniosku przez podmiot zainteresowany w uzyskaniu koncesji. Wniosek o udzielenie lub o zmianę koncesji zawiera firmę,adres, NIP, REGON oraz określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja. Należy podać także informacje oraz dołączyć dokumenty określone w przepisach regulujących działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji.(przy czym trzeba pamiętać o odrębnych regulacjach znajdujących się w ustawach szczególnych).

Organ koncesyjny może wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia (w wyznaczonym terminie) brakującej dokumentacji poświadczającej, że spełnia ona warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania określonej działalności gospodarczej (pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia). Może on również dokonać sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie koncesji w celu stwierdzenia, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności objętej koncesją. Organ jest obowiązany przekazać szczegółową informację o warunkach, niezwłocznie po wszczęciu postępowania w sprawie udzielenia koncesji. Standardowe postępowanie doznaje dwóch dalszych modyfikacji:

• Gdy liczba koncesji jaką zamierza udzielić organ jest mniejsza od liczby zgłoszonych wniosków (zakładając, że przedsiębiorcy spełniają wszystkie wymagania), wówczas po ogłoszeniu liczby przewidywanych koncesji (w dzienniku urzędowym Monitor Polski) przeprowadzany jest przetarg. O tym, który z ubiegających się podmiotów dostanie koncesję decyduje wysokość opłaty jaką deklarują poszczególni przedsiębiorcy

• Drugą modyfikacją jest instytucja promesy, jak stwierdza ustawa przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej „promesą”. W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może on być krótszy niż 6 miesięcy. W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej określonej w promesie.

NADZÓR ORGANU KONCESYJNEGO

Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie:

1) zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją;

2) przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej;

3) obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.

Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie.

Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy:1)wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją; 2) przedsiębiorca nie podjął działalności lub trwale zaprzestał

cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca:1)rażąco narusza warunki

2)w wyznaczonym terminie nie usunął stanu niezgodnego z warunkami określonymi

Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.

Ustawa z 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze

Ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne

Ustawa z 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia

Ustawa z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji

Ustawa z 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze

Kodeks Postępowania Administracyjnego

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

POJĘCIE REGLAMENTACJI GOSPODARCZEJ

Jest to sfera restrykcyjnej działalności organów państwa (interwencjonizmu państwowego), której celem jest preferencja i ochrona interesów gospodarczych pewnych zbiorowości, także interesu gospodarczego, a niekiedy politycznego państwa, w przeciwstawieniu do indywidualnych interesów podmiotów gospodarujących (przedsiębiorców). Jest to także, w pewnym sensie, ochrona producentów, konsumentów przed antykonkurencyjnymi działaniami innych podmiotów, a także w określonym zakresie zasobów naturalnych kraju.

Reglamentacja gospodarcza jest formą interwencji państwa w działalność gospodarczą w celu ochrony interesów zbiorowych, ochrony rynku wewnętrznego przed konkurencją zewnętrzną oraz zwalczania nieuczciwej konkurencji wewnętrznej. Reglamentacja ogranicza zasadę wolności gospodarczej w celu zapewnienia odpowiedniej struktury gospodarki oraz zapobieżenia ewentualnym kryzysom ekonomicznym.

Katalog dóbr podlegających ochronie przez ograniczenia reglamentacyjne jest zmienny i zależy od aktualnych interesów gospodarczych i politycznych państwa, a także od realizowanej przez naczelne organy państwowe polityki ekonomicznej.

Zgodnie jednak z zasadą państwa prawnego źródłem ingerencji państwa w sferę działań podmiotów gosp. jest zawsze ustawa.

Interesy i dobra podlegające ochronie w reglamentacji gosp.:

• interesy polityczne państwa (np. zakaz sprzedaży broni do Iraku, embarga)

• prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz rynku wspólnotowego (np. ograniczenia importu lub eksportu, kontygenty, ceny)

• wyczerpywalne zasoby naturalne (np. ograniczenia połowu ryb, kontygenty upraw)

• zasady współżycia społecznego (np. regulacja cen)

• interesy konsumentów (np. obowiązek uzyskania certyfikatu jakości)

• interesy gospodarcze państwa (np. monopole prawne, zakaz transferu technologii)

• wolna konkurencja (np. ograniczenia antymonopolowe, zakaz działań antykonkurencyjnych)

Reglamentacja polega na ustanawianiu przez organy państwa warunków, od których spełnienia, uzależniona jest możliwość skutecznej realizacji publicznych praw podmiotowych jak i wolności.

Reglamentacja ogranicza swobodę działania podmiotów gospodarujących w realizacji wolności podmiotowych, w szczególności zaś wolności działalności gosp.

Reglamentacja w sferze gospodarki jest działalnością kreatywną, podejmowaną dla celowego kształtowania działalności gosp.

Instumenty prawne reglamentacji

Reglamentacja może być prowadzona za pomocą:

• powszechnie obowiązujących zakazów lub nakazów (np. Ograniczenia antymonopolowe, ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez osoby sprawujące funkcje publiczne)

• ograniczeń co do swobody wyboru formy prowadzenia działalności gospodarczej (np. Banki mogą funkcjonować tylko w formie spółki akcyjnej lub banku spółdzielczego)

• obowiązku uzyskania aktu administracyjnego:

• koncesji

• zezwolenia

• aktu kwalifikacyjnego , standaryzacji, normalizacji i certyfikacji

• kontroli obrotu gospodarczego z zagranicą

• ustalenia taryf celnych oraz kontyngentów

• bezpośrednia interwencję państwa na rynku (skup interwencyjny, sprzedaż rezerw)

Organy nadzoru reglamentacyjnego

Do wykonywania bieżącej działalności w zakresie stosowania środków reglamentacyjnych oraz wykonywania kontroli i nadzoru nad praktycznym przestrzeganiem ograniczeń eglamentacyjnych przez przedsiębiorców zostały powołane specjalne organy administarcji.

Wymienić tu należy:

*Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

*Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

*Komisję Papierów Wartościowych i Giełd

Ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.

Ustawa z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji

Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej.

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

Ustawa z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach.

Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji.

Ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gosp. przez osoby pełniące funkcje publiczne.

Rozporządzenie Rady (EWG) z 1992 r. Ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny

ZEZWOLENIE JAKO PRAWNA FORMA DZIAŁANIA ADM. GOSP.

Konstytucja gwarantuje każdemu wolność założenia firmy. Niekiedy ustawy ograniczają tę swobodę, wymagając zdobycia koncesji, zezwoleń lub licencji

Zezwolenie, w przeciwieństwie do koncesji, odnosi się do działalności nie objętej monopolem państwa, stanowiąc wyłącznie uchylenie pewnej przeszkody w wykonywaniu, działalności gospodarczej generalnie nie zakazanej, lecz której podjęcie wymaga nadzoru ze strony państwa z
uwagi na skonkretyzowany ustawą interes publiczny. Tym samym zezwolenie nie przyznaje jednostce nowych praw, lecz konkretyzuje prawa dotychczas istniejące.

Instytucję zezwolenia sprowadzić można w efekcie do policyjnego zastrzeżenia, którego istotą jest ciążący na państwie obowiązek sprawdzenia, czy nie występują przeszkody w podjęciu, rzadziej wykonaniu, działalności gospodarczej określonego rodzaju. Nałożenie tego obowiązku ma charakter prewencyjny, wynikający z ochrony dóbr chronionych, znajdujących się w obszarze
interesu publicznego. Policyjny charakter zezwolenia ma przy tym ten skutek, że zezwolenie - w przeciwieństwie do koncesji - nie odnosi się wyłącznie do podmiotów niepublicznych, lecz ma charakter powszechny.

Zezwolenia wymaga, co do zasady wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:

1)sprzedaży napojów alkoholowych

2) urządzania lub prowadzenia działalności w zakresie gier losowych

3)prowadzenia działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej

4)odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych

5) ochrony przed bezdomnymi zwierzętami, prowadzenia schronisk dla bezdomnych zwierząt

6)produkcji tablic rejestracyjnych

7) prowadzenia działalności maklerskiej lub rachunków papierów wartościowych przez banki

8)prowadzenia funduszu emerytalnego

9)prowadzenia banku lub instytucji kredytowej

10)prowadzenia giełdy towarowej

11)gospodarki odpadami

12) prowadzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków

13) wytwarzania produktów leczniczych

14) wykonywania rybołówstwa morskiego

15) założenia lotniska

16) wykonywania działalności ubezpieczeniowej

17) wykonywania działalności regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym

18) utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego

• zezwolenie nie oznacza rezygnacji państwa z monopolu i najczęściej nie dotyczy działalności nieobjętej monopolem.

• zezwolenia są wydawanie w wyniku sprawdzenia możliwości wykonywania działalności przez danego przedsiębiorcę, który spełnia wszystkie warunki (nie ma więc w nich elementu uznaniowości)

• udzielenie zezwolenia następuje w trybie k.p.a., bez istotnych modyfikacji

• zezwolenia jako decyzje administracyjne podlegają ochronie przed zmianą i modyfikacjami według przepisów k.p.a.

• zezwolenia mają charakter decyzji związanej

• często wydanie zezwolenia wiąże się z wyrażeniem zgody na utworzenie (w sensie prawnym) organizacji, za pomocą której można prowadzić działalność gospodarczą

• o zezwolenie mogą ubiegać się również podmioty państwowe

Prawne warunki uzyskania zezwolenia

Wniosek o zezwolenie składamy do Starostwa Powiatowego. Przy składaniu wniosku należy pamiętać, że w niektórych przypadkach przedsiębiorca zobowiązany jest zapewnić, aby określone prace były wykonywane przez osoby posiadające niezbędne kwalifikacje. Wymóg ich posiadania wynika z szeregu szczegółowych ustaw i dotyczy takich zawodów jak: agenci lub brokerzy ubezpieczeniowi, kierownicy aptek oraz hurtowni farmaceutycznych, pielęgniarki, położne, adwokaci i aplikanci adwokaccy, radcowie prawni i aplikanci radcowscy, biegli sądowi i tłumacze przysięgli, rzecznicy patentowi, biegli rewidenci, doradcy podatkowi, maklerzy, aktuariusze, personel lotniczy, lekarze i lekarze stomatolodzy, lekarze weterynarii, nauczyciele, nauczyciele akademiccy, inżynierowie, inżynierowie budownictwa, notariusze.

Osoby decydujące się na uruchomienie działalności związanej z produkcją, przetwórstwem i sprzedażą żywności muszą się liczyć z koniecznością spełnienia szeregu wymogów, jakie wynikają z określonych przepisów prawa żywnościowego. Prawo to zapobiega nieuczciwym praktykom przy produkcji żywności i jej fałszowaniu oraz wszelkim praktykom mogącym wprowadzić konsumenta w błąd, ma ono zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia i życia ludzi oraz ochronę interesów konsumentów.

Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Ustawa z 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych

Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Ustawa z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym

Ustawa z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi

Ustawa z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe

Ustawa z 26 października 2000 r. o giełdach towarowych

Ustawa z 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne

Ustawa z 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie

Ustawa z 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej

Ustawa z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym

Ustawa z dnia 11 maja 2001 roku o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia

ZASADY PRAWA PUBLICZNEGO A SWOISTE ZASADY PUBL. PRAWA GOSP.

Prawo publiczne składa się z norm bezwzględnie obowiązujących, które służą realizacji dobra publicznego (interesu publicznego), czyli określają treść tego interesu, określają i wskazują te zachowania, jakich interes ten wymaga, tworzą i wyposażają w odpowiednie instrumenty prawne organy władzy publicznej powołane do stosowania tych norm.

*Związanie prawem - podstawową zasadą prawa publicznego jest zasada, że zarówno jednostka jak i władza publiczna poddana jest prawu ustanowionemu, akceptowanemu i stosowanemu według ustalonych w danym społeczeństwie reguł.

*prawo jednostki do sądu

*tworzenie podstaw do zapewnienia dobra publicznego - ochrona wartości społecznych, gospodarczych, politycznych

*zasada równości wobec prawa i władz publicznych

*zasada wolności gospodarczej jako zasada wolności

*zasada ochrony własności

*zasada ochrony wolności i praw nabytych

*zasada trwałości decyzji

Zasady swoiste publicznego prawa gosp.

zasada ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego - realizowana za pomocą policji administracyjnej ochrona życia, zdrowia i mienia oraz ochrona środowiska przed zagrożeniami wynikającymi z wykonywania działalności gosp.

zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej - której realizację zapewnia reglamentacja gosp., ochrona konkurencji, ochrona pracy

zasada ochrony zasobów narodowych - zasobów naturalnych i dóbr kultury

zasada ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa w stosunkach z za granicą - stworzenie całego systemu nakazów, zakazów i pozwoleń w zagranicznym obrocie towarowym

zasada prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym - cały obszar podlega ocenie według kryteriów legalności, celowości, gospodarności i rzetelności

PRAWA PODMIOTOWE W ADM. PRAWIE GOSP.

Prawo przedmiotowe - ogół obowiązujących norm prawnych wynikających ze źródeł prawa powszechnie obow.

Prawo podmiotowe - oparte jest na akceptowalnych i preferowanych w danym miejscu i czasie wartościach oraz zasadach. Te wartości i zasady są materialnym źródłem praw podmiotowych.

Wg Konstytucji - materialnym źródłem wolności i praw człowieka jest przyrodzona jego godność.

Publiczne prawa podmiotowe:

1.prawa do współdziałania z administracją publiczną (w tym gospodarczą) - są to prawa pozytywne - jednostka ma zagwarantowany bezpośredni udział w wykonywaniu władzy publicznej, są to prawa przysługujące głównie jednostkom samorządu teryt., zawodowego, gospodarczego, czyli osobom prawa publicznego, wyjątkowo innym jednostkom (czynne i bierne prawo wyborcze)

2.prawa do żądania pewnych pozytywnych świadczeń od państwa (podmiotów wykonujących władzę publiczną) - prawem przewidziana możliwość żądania od właściwych organów pewnych zachowań, może przybrać postać:

- roszczenia prawnego o wydanie aktów określonej treści (prawo podmiotowe materialne)

- prawnie chronionego interesu (prawo podmiotowe formalne) - żądanie zachowania

oraz prawa do innych świadczeń - odszkodowania, pomoc społeczna, renty, zapomogi, pomoc publiczna dla przedsiębiorców.

3.prawa podmiotowe o treści negatywnej - podmioty władzy publicznej nie mogą naruszać obszarów wolności zastrzeżonej prawem powszechnie obowiązującym.

4.prawa podmiotowe wynikające z administracyjnego aktu indywidualnego - np. koncesji lub pozwolenia

POLICJA W ADMINISTRACJI I JEJ RODZAJE

Sfera działalności administracji, która przy zagrożeniu lub faktycznym użyciu przymusu zmierza do zapobiegania naruszeniom porządku publicznego we wszystkich jego przejawach.

Cechy:

- cel - ochrona lub przywrócenie naruszonego bezpieczeństwa, porządku, ładu i spokoju publicznego

- środek - przymus służący do osiągnięcia celu

- piecza - bezpośrednie lub pośrednie zaspokajanie potrzeb publicznych (zaspokojenie potrzeb wolności)

Ingerencja na podstawie ustawy, ale także na podstawie uznania organu administracji gosp. podejmującego rozstrzygnięcie.

Policja gospodarcza - ochrona bezpieczeństwa publicznego (chronione dobra - życie, zdrowie, mienie, moralność) przed zagrożeniami wynikającymi z prowadzenia działalności gosp.Realizacja funkcji policyjnej w gosp. polega na:

• ustalaniu wzorców zachowań, zapobiegających zagrożeniom

• podejmowaniu władczych działań indywidualnych mających na celu :uchylenie zakazu, nadanie uprawnień, ustalenie określonych wzorców, ustalenie czynności niezgodnych z prawem, uchylenie decyzji zezwalających, egzekucja praw

Ograniczenia policyjne wynikać mogą bezpośrednio z mocy samego prawa (akty generalne, powszechnie obowiązujące) i z decyzji administracyjnych (akty indywidualne, mające charakter kształtujący - koncesje, zezwolenia, licencje, zgody)

Organy nadzoru policyjnego

to organy administracji, które przeważnie posiadają status centralnych organów administracji rządowej. Organy te uprawnione są do:

1. prowadzenia koordynacji i nadzoru działalności oświatowej w celu ukształtowania odpowiednich zachowań

2. wydawania niektórych zezwoleń

3. opiniowania projektów nowych wzorców zachowań

4. kontroli wykonywania obowiązków policyjnych przez przedsiębiorców

5. kontrola wykonywania nadzoru policyjnego

Policja sanitarna - Państwowa Inspekcja Sanitarna

Powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności sprawowanie nadzoru nad warunkami:

• higieny środowiska

• higieny pracy

• higieny radiacyjnej

• higieny procesów nauczania i wychowania

• higieny wypoczynku

• zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku

• higieniczno-sanitarnymi personelu medycznego, sprzętu, pomieszczeń

Cel - ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych.

Realizacja poprzez: - sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego, prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska, prowadzenie działalności oświatowo-zdrowotnej.

PIS podlega ministrowi właściwemu ds zdrowia.

PIS-em kieruje Główny Inspektor Sanitarny (centralny organ adm. rząd.), który wykonuje zadania przy pomocy Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Policja przemysłowa - dozór techniczny.

Są to określone ustawą działania zmierzające do zapewnienia bezpiecznego funkconowania urządzeń technicznych, które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska wskutek:

• rozprężenia cieczy lub gazów pod ciśnieniem

• wyzwolenia energii przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków

• rozprzestrzeniania się materiałów niebezpiecznych

Dozorowi podlegają urządzenia techniczne w toku ich projektowania, wytwarzania, obrotu i eksploatacji.

Urząd Dozoru Technicznego jest państwową osobą prawną podlegającą ministrowi właściwemu ds gospodarki. Organem UDT jest Prezes, powoływany i odwoływany przez tego ministra.

Ciężary policyjne jednostek i przedsiębiorców.

Obciążenia osobiste

- obowiązek meldunkowy

- kontrola osobista

- okresowe badania lekarskie

Obciążenia materialne

• badania techniczne pojazdów

• niezbędne wyposażenie pojazdów

• oznaczanie środków spożywczych

• wyposażenie przeciwpożarowe

• ochrona mienia

Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe

Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. - o broni i amunicji

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia

Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach

Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska

DZIAŁALNOŚĆ REGULOWANA

Jest formą reglamentacji, inną niż koncesje i zezwolenia, inną niż działalność wymagająca zgłoszenia czy rejestracji.

(Zgłoszenie - zgłoszeniu podlega m.in. podjęcie działalności w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania i obrotu artykułami rolno-spożywczymi. Do zgłoszenia dołącza się wpis do KRS lub EDG. Zgłasza się do woj. inspektora jakości handlowej właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania.)

Istotą regulacji wyraża się w tym, że ułatwia ona przedsiębiorcy nabycie (uzyskanie) uprawnienia do wykonywania określonej działalności gosp., która uprzednio została wyłączona z woli ustawodawcy ze swobody jej podejmowania.

Przedsiębiorca zamierzając prowadzić działalność regulowaną winien uczynić zadość wymogom materialnym i formalnym przewidzianym prawem, aby w następstwie zostać beneficjentem publicznego prawa podmiotowego.

Działalność regulowana polega na zastąpieniu zezwoleń na prowadzenie niektórych rodzajów działalności gospodarczej wpisem do odpowiedniego rejestru. Wpis ten następuje po złożeniu przez przedsiębiorcę pisemnego oświadczenia, iż spełnia warunki do wykonywania tej działalności. Oświadczenie to przedsiębiorca składa w organie ewidencyjnym lub prowadzącym rejestr.

W zakresie niektórych rodzajów działalności ustawodawca stanął więc na stanowisku, że to przedsiębiorca jest odpowiedzialny za prowadzenie działalności zgodnie z obowiązującymi normami, toteż wystarcza jego oświadczenie w tym zakresie. Z kolei organowi prowadzącemu rejestr działalności regulowanej przysługują uprawnienia kontrolne.

Co do zasady jednak organ prowadzący rejestr nie ma obowiązku sprawdzania czy przedsiębiorca w momencie wpisu do rejestru spełnia szczególne warunki wykonywania danej działalności regulowanej.

Organ prowadzący rejestr zachowuje jednak prawo kontroli przedsiębiorcy w tym zakresie, dlatego przedsiębiorca obowiązany jest przechowywać wszystkie dokumenty niezbędne do wykazania spełniania warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej (art. 69 i art. 70). Jeżeli w czasie kontroli okaże się, że przedsiębiorca złożył oświadczenie niezgodne ze stanem faktycznym, organ prowadzący rejestr wydaje decyzję o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem (art. 71 ust. 1 pkt 1). W przypadku wydania takiej decyzji organ z urzędu wykreśla wpis przedsiębiorcy z rejestru działalności regulowanej (art. 71 ust. 3).

Ponowny wpis do tego rejestru przedsiębiorca, którego wykreślono z rejestru działalności regulowanej, może uzyskać nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o wykreśleniu z rejestru (art. 72 ust. 1).

Rejestr jest jawny.

Organy prowadzące rejestry działalności regulowanej nie stanowią kategorii jednolitej.

Należą tu organy administracji rządowej, samorządu terytorialnego, samorządu zawodowego, jak i inne podmioty, którym powierzono określone kompetencje. (np. Prezes Polskiego Klubu Wyścigów Konnych)

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

KPA

Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej

Ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich UE

Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane

Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym

Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej

Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych

---