201 fiza abulca2, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE


Nr ćwiczenia

201

Data wykonania ćwiczenia

20.10.2004

Kierunek studiów

Mechanika i Budowa Maszyn

Grupa

M4

Wykonała

Grzegorz Rzepka

Data oddania sprawozdania

03.11.2004

Semestr

III

Ocena

Prowadzący

Dr Izabela Hanyż

Temat ćwiczenia

Wyznaczanie zależności przewodnictwa od temperatury dla przewodników i półprzewodników

Wstęp teoretyczny

Prawo Ohma stwierdza , że :

0x01 graphic
,

gdzie j - gęstość prądu ,

E - natężenie pola elektrycznego ,

σ - przewodnictwo elektryczne .

Przewodnictwo elektryczne określone jest wzorem :

0x01 graphic

n , p - koncentracje nośników ,

μn , μp - ruchliwość nośników .

Ponieważ koncentracja i ruchliwość zależą od temperatury i rodzaju materiału , więc przewodnictwo elektryczne także zależy od tych czynników .

O zależności temperaturowej przewodnictwa w metalach decyduje tylko zmniejszanie się ruchliwości wraz ze wzrostem temperatury ( koncentracja nośników - elektronów - jest bardzo duża i nie zależy od temperatury ) . Zależność temperaturową wyraża się poprzez opór (R∼1/σ ) :

0x01 graphic
,

R0 - opór w temperaturze T0 ,

α - średni współczynnik temperaturowy .

W półprzewodnikach decydujący wpływ na przewodnictwo ma koncentracja nośników. W przypadku półprzewodników samoistnych koncentracja elektronów i dziur jest taka sama i wynosi :

0x01 graphic
,

Eg - szerokość pasma zabronionego .

Natomiast w półprzewodnikach domieszkowych koncentracje określone są poprzez poziomy energetyczne (zależnie od typu półprzewodnika ) Ed - donorowy , Ea - akceptorowy , oraz poprzez temperaturę :

0x01 graphic
.

Uwzględniając powyższe równania otrzymujemy wzór na temperaturową zależność przewodnictwa dla półprzewodników :

0x01 graphic
,

Edom jest jedną z wielkości Ed lub Ea zależnie od typu półprzewodnika .

W odpowiednio niskich temperaturach można zaniedbać w powyższym wzorze pierwszy składnik , natomiast w wysokich temperaturach ( po nasyceniu poziomów domieszkowych ) można zaniedbać składnik drugi . Odpowiednio dla tych dwóch przypadków wzór przyjmie postać :

0x01 graphic
.

Logarytmując jeden z powyższych wzorów otrzymamy zależność :

` 0x01 graphic

Z wykresu tej zależności wygodnie jest odczytać zależność przewodnictwa od temperatury :

0x01 graphic

Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest dokonanie pomiarów rezystancji przewodnika i półprzewodnika zanurzonych w wodzie którą stopniowo podgrzewano. Dzięki uzyskanym wynikom można wyznaczyć zależność przewodnictwa od temperatury. Opory mierzymy za pomocą mostka Wheatstone'a. Przybliżone wartości oporów wynoszą:

Rprz=100ohm

Rpół=230k ohm

Wyniki pomiarów

L.p.

Temperatura

T[K]

Opór przewodnika

R[Ω]

Opór półprzewodnika

R[kΩ]

1

295,3

109

278,75

2

313

116,7

110,27

3

318

119,3

89,3

4

323

121,2

75,7

5

328

123,3

62,52

6

333

125,4

51,1

7

338

127,2

42,44

8

343

129,4

35,8

9

348

131,3

30,91

10

353

133,3

26,45

11

358

135,3

22,93

12

363

137,2

19,93

Błąd pomiaru rezystancji mostkiem Wheatstone'a: ΔR=0.1Ω

Błąd pomiaru temperatury: ΔT=0.1°C

Obliczenia

Obliczenia 1/T oraz ln(1/R) dla półprzewodnika wyglądają następująco:

L.p.

Temperatura

T[K]

1/T

[1/K]

Opór

R[Ω]

1/R

[1/Ω]

Ln(1/R)

[1/Ω]

1

295,3

0,003386

278,75

0,003587

-5,63032

2

313

0,003195

110,27

0,009069

-4,70293

3

318

0,003145

89,3

0,011198

-4,492

4

323

0,003096

75,7

0,01321

-4,32678

5

328

0,003049

62,52

0,015995

-4,13549

6

333

0,003003

51,1

0,019569

-3,93378

7

338

0,002959

42,44

0,023563

-3,74809

8

343

0,002915

35,8

0,027933

-3,57795

9

348

0,002874

30,91

0,032352

-3,43108

10

353

0,002833

26,45

0,037807

-3,27526

11

358

0,002793

22,93

0,043611

-3,13245

12

363

0,002755

19,93

0,050176

-2,99223

L.p.

Δ1/T

Δln(1/R)

1

0,003131806

0,000359

2

0,002787616

0,000907

3

0,002700645

0,00112

4

0,002617681

0,001321

5

0,002538482

0,001599

6

0,002462823

0,001957

7

0,002390498

0,002356

8

0,002321312

0,002793

9

0,002255087

0,003235

10

0,002191655

0,003781

11

0,002130864

0,004361

12

0,002072566

0,005018

13

Wykresy

0x08 graphic
Wartość rezystancji dla półprzewodnika podana jest w k ohm.

0x08 graphic

Współczynnik nachylenia prostej ln(1/R)=f(1/T) obliczony metodą regresji i wynosi:

a = -4107.19

Δa = 74.1835

Poziom domieszkowy będzie zatem równy:

a = -E/2k

E = -a 2 k

E = 4107.19 2 1.380662 10-23[J/K] ; 1J = 1/1.602189 10-19[eV]

E = 0.707861701 [eV]

Błąd pomiaru poziomu domiszkowego:

ΔE = Δa 2 k

ΔE = 2.335 10-21[J]=0,012617165[eV]

Wynik ostateczny:

E = (0.707861701±0,012617165) [eV]

Wnioski

Błędy pomiaru wynikają najprawdopodobniej z pomiaru temperatury, a ściślej w utrzymaniu jej na określonym poziomie. To jest przyczyną zasadniczą błędu.

0x01 graphic

0x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
201 sprawozdanie-fizyka, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WS
201 Lab fiz, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE
105A, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE, FIZYKA 2,
100 fiza, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE
201-04, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE, FIZYKA 2
103, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE, FIZYKA 2, F
303 aga303, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE
301 Aga203q, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE
302 abulec, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE, FIZY
301-02abulc, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE, FIZ
301-01abulc, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABORKI WSZYSTKIE, FIZ
ZAGADNIENIA NA EGZAMIN Z FIZY, Studia Politechnika Poznańska, Semestr II, I pracownia fizyczna, LABO

więcej podobnych podstron