ZADANIA

1. Podaj przykład sytuacji w której dym służyłby jako znak czegoś.

Dym służyłby jako znak w sytuacji gdyby człowiek, rozbitek, który zagubił się na morzu i trafił na bezludną wyspę rozpaliłby ognisko i dawałby znaki dymne.

2. Podaj przykład znaku,

takiego którego reguły znaczeniowe ustalone są w zasięgu międzynarodowym:

Znakiem którego reguły ustalone są w zasięgu międzynarodowym jest np.. alfabet Morse'a.

Takiego którego reguły znaczeniowe przyjęte są tylko w społeczeństwie polskim

Znakiem którego reguły przyjęte są tylko w społeczeństwie polskim jest np. hymn polski

3. Przy mało uczęszczanej szosie ścinano spróchniałe drzewa i na ten czas umieszczono barierę z napisem „Objazd” oraz strzałkę kierującą na równoległą drogę polną. W czasie ścinania drzew nikt jednak nie nadjechał szosą, a barierę niezwłocznie potem usunięto. Czy bariera z napisem i strzałką była znakiem w tej sytuacji?

Bariera ta była dostrzegalnym, układem rzeczy, ustawiona była przez człowieka, odbiorcą był człowiek, istniały reguły, które nakazują w każdej sytuacji gdy kierowca widzi barierę z napisem „Objazd” oraz strzałkę kierującą na równoległą drogę polną, zmienić kierunek jazdy na drogę wskazaną przez strzałkę.

To, że w opisywanej sytuacji nikt nie przejeżdżał nie ma żadnego znaczenia. Znak ma być dostrzegalnym układem rzeczy - nie musi być dostrzeżony.

4. Czy leżące w magazynie zarządu drogowego blaszane żółte trójkąty z czerwoną obwódką są znakiem drogowym?

Jest to dostrzegalny układ rzeczy. Układ ten nie jest prawidłowy ponieważ żółte trójkąty które nie są umieszczony na drodze nie są znakiem drogowym. Żółte trójkąty umieszczone w magazynie nie są tam umieszczone po to by odbiorca - człowiek (kierowca) stosował się do nich ponieważ nie ma reguł które nakazują stosować się do żółtych trójkątów z czerwoną obwódką zawsze gdy się je widzi. Nie są to więc znaki drogowe.

5. Czy podniesienie przez jakąś osobę ręki do góry jest znakiem

a) w chwili, gdy ktoś wkłada sweter?

Osoba, we własnym pokoju, unosząca ręce i wkładająca sweter jest dostrzegalnym układem rzeczy, twórcą jest człowiek. Nie ma odbiorcy ponieważ osoba wkładająca sweter nie zakłada, że ktoś ją zobaczy. Nie istnieją reguły nakazujące określone myślenie w sytuacji w której ktoś podnosi rękę. Nie jest znakiem.

b) gdy odbywa się jawne głosowanie

W sytuacji gdy odbywa się jawne głosowanie uniesienie ręki do góry jest dostrzegalnym układem rzeczy, spowodowanym przez człowieka. Istnieją reguły które nakazują widząc podniesioną rękę w sytuacji jawnego głosowania myśleć o podniesionej ręce jak o głosie za, przeciw lub wstrzymującym się. W tej sytuacji jest to znak.

c) gdy ktoś wykonuje poranne ćwiczenia gimnastyczne w swoim pokoju?

Jak w a).

d) gdy zapowiedziano dyskusję

jak w b).

6. Czy ściśle wyraził się ktoś kto powiedział, że gorączka jest znakiem choroby?

Gorączka - podwyższona temperatura, jest dostrzegalnym zjawiskiem, wywołanym przez siły przyrody, nie ma reguł nakazujących w sytuacji gdy występuje gorączka myśleć o chorobie (ponieważ można mieć wysoką temperaturę nie będąc chorym, lub można być chorym bez gorączki). Nie jest to znak, jest to oznaka.

8. Jak można rozumieć zwroty: „on ma węża w kieszeni” „On za kołnierz nie wylewa” „koledzy dali mu bobu”:

Są to idiomy.

Zwrot „on za kołnierz nie wylewa”, „on ma węża w kieszeni” i „koledzy dali mu bobu” są idiomami niewłaściwymi.

13. Jaką rolę semiotyczną spełnia napis „Kocham Elę!” w poufnym pamiętniku.

Zwrot „kocham Elę!” w poufnym pamiętniku spełnia rolę ekspresywną.

14. Przeprowadź analizę znaczenia wypowiedzi „Trzy trefle” w czasie licytacji przy grze w karty - oraz znaczenia tych samych słów „jako odpowiedzi na pytanie jakie trzy karty pozostały ci w ręku?”. Określ rolę tych wypowiedzi.

W grze w karty w czasie licytacji tego typu wypowiedź spełnia rolę performatywną i sugestywną.

W odpowiedzi na pytanie „jakie karty ci zostały” spełnia rolę opisową.

15. Podaj przykład wypowiedzi, która w danej sytuacji spełnia szczególnie wyraźnie rolę performatywną. Opisz dokładnie jakie są warunki ważnego dokonania danego aktu za pomocą tej wypowiedzi.

Wypowiedź o treści „Zgadzam się na przedstawione warunki” spełnia rolę performatywną w sytuacji gdy ktoś wypowiada się na temat przedstawionej oferty np. u notariusza.

16. Podaj przykład umowy, którą zawarłeś nie używając jakichkolwiek znaków słownych.

Umowa przewozu środkami komunikacji miejskiej - zawarta poprzez skasowanie biletu.

Wzięcie udziału w licytacji - poprzez uniesienie do góry tabliczki.

17. Jakiego stopnia językowego jest wypowiedź „Jan sądzi, iż Paul wie o tym, że zwrot „brać sobie do serca” jest idiomem języka polskiego”?”

Jest to wypowiedź metajęzykowa 4 stopnia.

1. Podaj przykłady zdań, w których jako podmiot występowały by:

a) przymiotnik - Dobry jest miły.

b) czasownik - Biegać jest przyjemnie.

c) zaimek - On jest fajny.

d) liczebnik - Pierwszy jest zwycięzcą.

e) wyrażenie złożone zawierające czasownik w trybie oznajmującym - Mężczyzna, który zbiera monety jest moim bratem.

2. Przepisz, podkreślając nazwy abstrakcyjne, spośród następujących:

płacz , łza , błękit nieba , błękit pruski , sen , śpioch , kuźnia , kowal , zabójstwo , wysokość , wysoki dom , przyjaźń , śmierć , chochlik

3. Czy nazwy Rejent, Sędzia, Podkomorzy itd. Użyte przez Mickiewicza w „Panu Tadeuszu” są nazwami generalnymi czy indywidualnymi?

Są to nazwy indywidualne ponieważ zostały nadane postaciom literackim przez Mickiewicza w drodze arbitralnej decyzji. Mickiewicz nadając te nazwy nie brał pod uwagę cech tych postaci. Nazwy indywidualne nadawane są przedmiotom bez względu na cechy, jakie te przedmioty posiadają

4. Czy w zdaniu „co drugi rybak na Półwyspie Helskim to człowiek noszący nazwisko Budzisz - powiedział stary Kaszub” występują nazwy indywidualne?

Jedyną nazwą indywidualną jest nazwa „Półwysep Helski”. Nazwy Budzisz i Kaszub są nazwami generalnymi bo nadane są przedmiotom ze względu na ich cechy.

5. Podaj treść nazw - ograniczając się do cech konstytutywnych

a) wieczne pióro - przyrząd do pisania, posiadający stalową końcówkę, do pisania używa atramentu czerpanego z pojemniczka wewnątrz pióra

b) tramwaj - stalowy pojazd szynowy, jeżdżący po torach po mieście, zasilany prądem

c) kajak - mała łódka sportowa, zazwyczaj jedno lub dwu osobowa, wykonana z drewna, napędzana wiosłem o dwóch łopatkach

7. Podaj przykład nazwy generalnej takiej, której Ty byłbyś jedynym desygnatem.

Najmłodszy syn Ireny S.( nie ma innych osób, które nazywają się Irena S)

8. Podaj przykład zdania, w którym słowo student byłoby użyte:

a) w supozycji prostej - Bartosz S to student.

b) w supozycji formalnej - Student zaczyna rok szkolny 1 października.

c) w supozycji materialnej - Wyraz „STUDENT” ma dwie literki t/

Nazwa „student” w trzech supozycjach to znaczy ułożyć trzy zdania, w których nazwa „student” (bez zmiany formy gramatycznej) raz będzie oznaczała wyraz, raz jednego studenta a raz wszystkich studentów.

9. W jakiej supozycji użyto nazwy:

Zgniatacz - to nazwa urządzenia stosowanego w produkcji hutniczej. -Sup.materialna

Fabryka samochodów - zbudowana została na Żeraniu. - sup. Prosta

Spychacz jest maszyną konieczną do szybkiego wykonywania prac ziemnych. Pilot jest osobą kierującą samolotem - oba sup. formalna

Dźwig - ustawiono na placu budowy tego gmachu. - sup. prosta

10.Wskaż nonsensy zawarte w wypowiedziach:

a) treść nazwy to zespół cech tej nazwy. - Treść nazwy to zespół cech desygnatów nazwy! Cechami nazwy jest to, że nazwa jest długa, krótka, jednowyrazowa itp.

b) zakres nazwy „jodła rosnąca w Górach Świętokrzyskich” to puszcza jodłowa” - Zakres nazwy jodła rosnąca w G.Ś. to klasa wszystkich jodeł rosnących w G.Ś. tymczasem zakres nazwy Puszcza Jodłowa to agregat, który jest P.J. Puszcza Jodłowa to nazwa indywidualna - jej desygnat w tym przypadku jest agregatem drzew rosnących w Puszczy Jodłowej przy czym niekoniecznie muszą to być jodły

11. Treść nazwy „pilot czynny zawodowo w lotnictwie” uzupełniono wskazując cechę. Czy zakresy powstałych w tym wypadku nazw są różne od zakresu nazwy „pilot czynny zawodowo w lotnictwie”?

a) „przystojny” - wprowadzenie przymiotnika przystojny zawęża ilość pilotów którzy spełniają to kryterium. W ten sposób wyklucza się z grona pilotów czynnych zawodowo w lotnictwie tych, którzy nie są przystojni.

b) „mający zdrowe serce” wprowadzenie zwrotu mający zdrowe serce nie zawęża ilości pilotów którzy spełniają to kryterium ponieważ w treści nazwy „pilot czynny zawodowo w lotnictwie” mieści się to, że musi on mieć zdrowe serce - wprowadzenie tej cechy do treści nazwy nie zmieni zakresu tej nazwy.

13. Podaj przykład nazwy:

a) zarazem, prostej, zbiorowej i ogólnej

(logika nie zna liczby mnogiej!) - np. las, biblioteka

b) zarazem złożonej zbiorowej i jednostkowej

Książnica Szczecińska

c) zarazem złożonej, zbiorowej i pustej

Książnica Szczecińska na Marsie

14. Czy nazwa łańcuch żelazny to nazwa - ze względu na znaczenie jakie jej przypisujesz - zbiorowa? Czy sądzisz, że na to pytanie wszyscy odpowiedzą jednakowo?

Dla jednych nazwa ta będzie zbiorowa a dla innych niezbiorowa, zależy to od tego jak poszczególne osoby pojmują nazwę łańcuch żelazny - czy jako coś złożone z ogniw, czy jako całość.

16. Czy uważasz, że właściwie są zredagowane przepisy:

a) Administratorzy dużych budynków mieszkalnych zobowiązani są zorganizować wywóz śmieci codziennie

b) Sędzia powinien wymierzać surową karę za poważne naruszenie porządku na sali sądowej.

Przepisy te są źle zredagowane.

W pierwszym przypadku problem polega na tym, że nie określono rozmiarów budynków które kwalifikują się do określenia „duże”. Obowiązek nakładany przez ten przepis nakłada na administratorów budynków dodatkowe koszty, dlatego większość z nich będzie próbowała wykazać, że ich budynki nie są duże.

Drugi przypadek również nie jest doprecyzowany. Problem polega na tym co to jest „poważne naruszenie porządku na sali sądowej” - może to być zabranie głosu w nieodpowiednim momencie, albo naubliżanie sędziemu - gdzie jest granica? Ponadto niedoprecyzowano co to jest „surowa kara” - dla jednego surową karą będzie kara pieniężna w wysokości 10 zł, dla innego surową karą będzie dopiero 100000zł.

W obu przypadkach użyto nazw nieostrych (duży budynek, zorganizować, surowa kara, poważne naruszenie porządku).

17. W Poznaniu kilkaset osób nosi imię i nazwisko Maria Kaczmarek. Czy wyrażenie Maria Kaczmarek to nazwa generalna?

Wyrażenie Maria Kaczmarek jest nazwą indywidualną o ile przyporządkowana będzie konkretnej osobie.

W innym przypadku będzie to nazwa generalna.

18. Czy wyrażenia: …… to nazwy? Jeśli są to nazwy to jak scharakteryzowałbyś te nazwy i jakich wymagałoby to założeń?

a) Prezydent Rzeczypospolitej.

Są dwa sposoby rozpatrywania tego problemu:

- traktujemy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej jako osobę:

jest to nazwa złożona; konkretna; generalna; jednostkowa; nie zbiorowa

- traktujemy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej jako urząd:

jest to nazwa złożona; konkretna; indywidualna; jednostkowa; nie zbiorowa

b) senat Rzeczypospolitej Polskiej.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej traktujemy jako urząd. Jest to nazwa złożona, konkretna, indywidualna, jednostkowa, zbiorowa.

Są to nazwy w momencie gdy są rozumiane jednoznacznie - tylko w jednym ze znaczeń

1. Podaj własne przykłady nazw, których zakresy pozostają w stosunku

a) zamienności

kartofla - ziemniak

b) podrzędności pierwszego względem drugiego

sierżant - oficer

c) krzyżowania się

człowiek - policjant

d) wykluczania się (przeciwieństwa)

pies - kot

2. Jaki zachodzi stosunek między zakresem nazw:

a) linia kolejowa Warszawa-Berlin / linia kolejowa Wrocław-Gdynia - wykluczają się

b) makówka / ziarnko maku - stosunek wykluczania

c) płaszcz oddany do szatni / numerek na płaszcz oddany do szatni - Stosunek wykluczania się

3. Jaki zachodzi stosunek między zakresem nazw:

a) porucznik WP / kapitan WP - wykluczają się

b) oficer WP / żołnierz WP - podrzędność pierwszego względem drugiego

4. Jaki jest stosunek zakresów nazw:

osoba która ukończyła 18 lat / osoba która nie przekroczyła 50 roku życia

Stosunek krzyżowania!!!

5. Jaki zachodzi stosunek między zakresem nazw:

a) s) zwierze / p) nie-pies -Stosunek krzyżowania

s p

+ + +

b) s) nie-piernik / p) nie-wiatrak -Stosunek krzyżowania

s p

+ + +

c) s) analfabeta / p) nie-student - podrzędności pierwszego względem drugiego

s p

- + +

d) nie-ptak / wróbel - wykluczają się na zasadzie przeciwieństwa

s p

+ - +

6. Jaki jest stosunek między zakresami nazw zwierze nieparzystokopytne / coś co nie jest zwierzęciem parzystokopytnym? Przedstaw na wykresie

s - zwierze nieparzystokopytne

p - coś co nie jest zwierzęciem parzystokopytnym

z - zwierze parzystokopytne

S p

7. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw

a) oko / siatkówka oka -Stosunek wykluczania

b) nos / część twarzy -Stosunek krzyżowania

c) fabryka / kierownik fabryki -Stosunek wykluczania

d) spółka / wspólnik -Stosunek wykluczania

e) kraina geograficzna należąca do europejskiego pasa wielkich dolin / kraina geograficzna położona w granicach RP -Stosunek krzyżowania

f) całość obszaru Europy / całość obszaru Polski -Stosunek wykluczania

g) całość obszaru pasa wielkich dolin / całość obszaru RP - Stosunek wykluczania

8. Czy umiesz określić stosunek między zakresami nazw „mężczyzna” / syn bezdzietnej kobiety? Wyjaśnij bliżej.

Nie umiem bo nazwa „syn bezdzietnej kobiety” to nazwa pusta a nas nie interesują nazwy puste!!!!

9. Jakie w ogóle mogą zachodzić stosunki

a) między zakresami dwóch nazw jednostkowych - wykluczające się na zasadzie przeciwieństwa i stosunek zamienności

b) między zakresem nazwy jednostkowej a zakresem nazwy ogólnej - podrzędności jednej względem drugiej oraz stosunek wykluczania

10. Narysuj trzy koła tak położone względem siebie, by przedstawiały stosunek zakresów nazw:

a) A - prawnik

B - prokurator

C - notariusz

b) A - akt prawodawczy

B - ustawa

C - kodeks cywilny

c) A - ptak

B - wróbel

C - istota żyjąca w Polsce

d) A zwierze żyjące w wodzie

B - wieloryb

C - ssak

11. Co trzeba najpierw rozstrzygnąć, by móc ustalić stosunek między zakresami nazw zamek / przedmiot metalowy ; chłopiec / dziecko.

Trzeba przyjąć jedno znaczenie dla wyrazu „zamek” oraz zaostrzyć zakres nazwy „chłopiec” i „dziecko”

1. Czy z punktu widzenia współczesnego języka polskiego poniższe definicje są definicjami sprawozdawczymi, czy regulującymi, czy konstrukcyjnymi:

a) "Podręcznik jest to książka zawierająca zbiór wiadomości z pewnej dziedziny wiedzy, ułożonych tak, by czytelnik mógł jak najłatwiej wiadomości te opanować"; - Na gruncie języka polskiego jest to definicja sprawozdawcza.

b) "«Włóczykij» to «taki student, któremu jego grupa powierzyła organizowanie wspólnych wycieczek»"; - Na gruncie języka polskiego jest to definicja projektująca konstrukcyjna.

c) "Wysoki człowiek to człowiek, który liczy więcej niż 220 cm wzrostu"? " - Na gruncie języka polskiego jest to definicja konstrukcyjna projektująca - bowiem nie liczy się z dotychczasowym znaczeniem wyrażenia „wysoki człowiek”. Prawie wszyscy wysocy przestaliby być wysocy

2. Podaj definicję sprawozdawczą dla nazw (przy pytaniu tak sformułowanym można podać definicje nieprawdziwe, byle by spełniały warunki zadania):

a) "prokurator",

Prokurator, jest to osoba, która z urzędu zajmuje się oskarżaniem oraz przedstawianiem dowodów winy oskarżonemu

b) "budzik",

Budzik, jest to urządzenie służące do budzenia.

c) "organizacja".

Organizacja, jest to grupa osób zrzeszonych dla osiągnięcia wspólnych celi.

Jeśli jest to definicja klasyczna, podkreśl linią podwójną rodzaj (genus), a pojedynczą -różnicę gatunkową.

Rodzaj zaznaczony na czerwono, różnicę gatunkowa na zielono.

3. Podaj definicje regulujące dla nazw:

a) "duże miasto",

Duże miasto jest to miasto, które liczy więcej niż 50 tys. mieszkańców.

b) "długa podróż"

Długa podróż jest to podróż poza miejsce zamieszkania trwająca ponad 2 miesiące.

-przyjmując Jako ustalone znaczenia słów "miasto" i "podróż".

4. Scharakteryzuj co do budowy definicję: "Kopaliną jest węgiel, rudy metali, kamień wapienny, ropa naftowa i gaz ziemny".

Czy z punktu widzenia potocznego języka polskiego definicja ta jest definicją sprawozdawczą?

Definiendum - kopaliną

Łącznik - jest

Definiens - węgiel, rudy metali, kamień wapienny, ropa naftowa i gaz ziemny.

Ta definicja jest równościowa i nieklasyczna.

Z punktu widzenia języka potocznego nie jest to definicja sprawozdawcza (ludzie w języku potocznym tak nie mówią, ponieważ nie zaliczają do kopalin gazu i ropy ziemnej).

Z punktu widzenia języka specjalistycznego jest to definicja sprawozdawcza.

5. Wypisz osobno definiendum, łącznik i definiens definicji: "Zwrotem «pomyślany zespół cech konstytutywnych» można zastępować zwrot «treść konstytutywna»".

Definiendum - zwrot «treść konstytutywna»

Definiens - - Zwrotem «pomyślany zespół cech konstytutywnych»

Łącznik - można zastępować

6. Podkreśl definiendum w definicji: "Poręczycielem osoby A za dług B wobec osoby C jest taka osoba, która zobowiązała się uiścić osobie C dług B w przypadku, gdyby osoba A długu w terminie nie uiściła". Czy definicja ta zawiera błędne koło?

Ta definicja nie zawiera błędnego koła, bo definiendum nie powtórzono wprost w definiensie.

Definiendum to nie jest to samo co „zwrot definiowany”!!! Definiendum zawiera zwrot definiowany!!! Czasami jest tak, że definiendum zawiera tylko zwrot definiowany ale nie zawsze tak jest!!! Nie można więc powiedzieć, że błąd błędnego koła bezpośredniego polega na tym, że definiendum zostaje powtórzone w definiensie. To zwrot definiowany zostaje powtórzony w definiensie.

7. Czym różnią się co do formy definicje:

a) "Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności";

Współcześnie ludzie nie mówią o nieruchomości jako o części powierzchni ziemskiej stanowiącej odrębny przedmiot własności, dlatego na gruncie języka potocznego nie jest to def. Sprawozdawcza; a def. Konstrukcyjna, równościowa, klasyczna w stylizacji przedmiotowej..

Na gruncie języka prawniczego jest to def. sprawozdawcza, równościowa, klasyczna w stylizacji przedmiotowej

b) "Przez używane w rozporządzeniu niniejszym określenie «przedsiębiorstwo złotnicze» należy rozumieć przedsiębiorstwo trudniące się zawodowo wytwarzaniem, przeróbką, naprawą lub handlem przedmiotami z metali szlachetnych we wszelkiej postaci";

def. Regulująca, równościowa, klasyczna w stylizacji semantycznej

c) "Słowo «dokument» znaczy tyle, co każdy przedmiot stanowiący dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mogącej mieć znaczenie prawne"?

Na gruncie języka prawniczego jest to def. Sprawozdawcza, równościowa, klasyczna w stylizacji semantycznej.

8. Podaj przykład definicji przez postulaty, sprawozdawczej albo konstrukcyjnej.

„Bibi” jest zielone

„Bibi” rośnie na łące

„Bibi” jedzą krowy

Czterolistne „Bibi” przynosi szczęście.

9. Co ze swego punktu widzenia masz do zarzucenia definicji: "Stałymi logicznymi nazywamy l) funktory prawdziwościowe, 2) kwantyfikatory, 3) «jest» w sensie ««przynależy» oraz 4) wyrażenia dające się zdefiniować za pomocą wyrażeń wymienionych pod l -3"?

Czy jest to definicja klasyczna? Czy jest to definicja równościowa?

Definicja ta jest równościowa i nieklasyczna. zawiera błąd nieznane przez nieznane.

10. Co masz do zarzucenia definicji: "Rzeka jest to naturalny ciek słodkowodny, stały lub okresowy, większy od strugi, strumienia i potoku"?

Jest to definicja zawierająca błąd nieznane przez nieznane. Dla zrozumienia tej definicji należy zdefiniować również słowa „struga” „potok” „strumień”.

11. Co masz do zarzucenia poniższym dwóm definicjom łącznie: "Metal jest to substancja, która może zastępować jony wodorowe w kwasach", "Kwas jest to substancja zawierająca jony wodorowe, które mogą być zastępowane przez meta]"?

Jest to def. Zawierająca błędne koło pośrednie

12. Co masz do zarzucenia definicji: "Notariusz jest to osoba pełniąca funkcje notariusza"?

Ta def. Zawiera błąd to samo przez to samo.

13. Jaki błąd popełniono w definicji jakoby sprawozdawczej: "Zdanie o budowie: «<jeżeli p, to q»

nazywa się wynikaniem"?

bład przesunięcia kategorialnego (zdanie jest rzeczą, a wynikanie stosunkiem).

14. Co masz do zarzucenia definicji: "Wybuch jest to cecha charakterystyczna materiałów, które ulegają gwałtownym reakcjom chemicznym"?

Def. Ta zawiera błąd przesunięcia kategorialnego.

15. Co masz do zarzucenia następującym definicjom sprawozdawczym:

a) "Metro (miejska kolej podziemna) -to środek komunikacji miejskiej poruszany siłą elektryczności";

def. Jest za szeroka - również tramwaj poruszany jest siłą elektryczną

b) "Atrament to niebieski płyn, którego używa się pisząc piórem";

def. Za wąska - atrament może być czarny.

c) "Człowiek leniwy -to taki człowiek, który nie bierze udziału w produkcji";

Błąd krzyżowania się zakresów

d) "Metal szlachetny -to platyna albo srebro"?

def. Za wąska - wyklucza się inne metale szlachetne - złoto.

16. Jaki błąd popełnia definicja: "Obowiązująca norma prawna jest to fakt prawnego obowiązywania normy"?

Jest to błąd przesunięcia kategorialnego - norma to rzecz, a obowiązywanie jest faktem

17. Jakiego rodzaju definicje występują w encyklopediach, a jakie w słownikach danego języka?

W encyklopediach definicje realne a w słownikach nominalne

1. Czy to są zdania w sensie logicznym:

"Czyżby ta wypowiedź Jana dowodziła w sposób całkowicie pewny, że nie rozumie on, jaka jest różnica między zdaniem w sensie logicznym a zdaniem w sensie gramatycznym?";

Ta wypowiedź nie jest zdaniem w sensie logicznym ponieważ nie stwierdza jednoznacznie, że tak a tak jest (lub tak a tak nie jest).

"Ewa Nowak dnia 27 VIII93 r. zadała Janowi Barczowi pytanie, czy rozumie on, co to jest zdanie w sensie logicznym";

Ta wypowiedź jest zdaniem w sensie logicznym ponieważ stwierdza, że Ewa Nowak w danym dniu zadała Janowi Barczowi pytanie…… - wypowiedź ta stwierdza jednoznacznie że zostało zadane takie pytanie w określonym dniu.

"Powiedz, co to jest zdanie w sensie logicznym"?

Ta wypowiedź nie jest zdaniem w sensie logicznym ponieważ nie stwierdza jednoznacznie, że tak a tak jest (lub tak a tak nie jest).

2. Czy można rozstrzygnąć przez doświadczenie, jaka jest wartość logiczna wypowiedzi mającej postać zdania orzekającego, lecz zawierającej słowo dla wszystkich niezrozumiałe?

Wypowiedź zawierająca wyraz o niezrozumiałym dla WSZYSTKICH znaczeniu nie jest wypowiedzią jednoznaczną.

3. Czy napis "Jan widział babkę dnia 2 XI 1993 r." jest zdaniem w sensie logicznym?

W zdaniu tym użyto słowa „babka”, które na gruncie naszego języka jest słowem wieloznacznym - matka matki, fajna kobieta, ciasto, ziółko itp. Dopóki więc nie przyjmiemy jednego znaczenia tego słowa - nie ma zdania w sensie logicznym

4. Czy jeśli ktoś uzna za prawdziwe zdanie, które poprzednio uznawał za fałszywe, zmieni się wartość logiczna tego zdania?

Wartość logiczna zdania nie zależy od tego czy ktoś uznaje je za prawdziwe - jest obiektywna i nie zmienia się.

5. Czy przez odwołanie się do doświadczenia mógłby ktoś próbować wykazać fałszywość zdania "Wszystkie punkty okręgu narysowanego na płaszczyźnie są jednakowo odległe od jego środka"? O czym świadczyłoby podjęcie takiej próby?

Odwołanie się do doświadczenia w takiej sytuacji byłoby dowodem na to, że osoba odwołująca się do wyników jakiegoś doświadczenia kłamie lub nie zna pewników matematyki, a otoczenie traktowałoby ją za nieuka. Zdanie powyższe jest zdaniem analitycznym - nie podważa się analityczności zdań.!

7. Osobą pełnoletnią nazywamy osobę, która według przepisów prawa obowiązujących w danym kraju ma, ze względu na wiek, pełną zdolność do działań prawnych (wiek ten bywa różny w różnych krajach). Czy wyrażenie "Osoba, która ukończyła 18 lat, jest osobą pełnoletnią" jest zdaniem w sensie logicznym, czy wypowiedzią niezupełną?

Jest to wypowiedź niezupełna - z tego powodu, że w części wprowadzającej pytania w nawiasie podano, że wiek ten jest różny w różnych krajach Powinno się uzupełnić tą wypowiedź o fragment „W Polsce, osoba…” wtedy byłoby to zdanie w sensie logicznym

8. Sformułuj własny przykład funkcji zdaniowej o 3 zmiennych nazwowych i dokonaj jej konkretyzacji -przez wykonanie odpowiednich podstawień.

Jeżeli S jest P i P jest Z, to S jest Z - Jeżeli pies jest ssakiem i ssak jest zwierzęciem, to pies jest zwierzęciem.

X spotkał Y w dniu Z

9. Czy powstanie zdanie prawdziwe, jeśli umieścimy kwantyfikator ogólny, odnoszący się do zmiennych x oraz y, przed funkcją:

a) Jeżeli x jest krewnym y, to y jest krewnym x; TAK

b) Jeżeli x jest życzliwy dla y, to y jest życzliwy dla x; NIE

c) Jeżeli x jest większe od y, to y jest większe od x? NIE

10. Sformułuj zdanie atomiczne, w którym byłaby mowa o Twoich cechach osobistych.

Bartosz Szyrwiński jest nieukiem

11. Wśród następujących zdań wyróżnij zdania atomiczne, subsumpcyjne i egzystencjalne: "Ośrodkiem pewnego układu planetarnego jest słońce", "Ośrodkiem naszego układu planetarnego jest Słońce", "Jest wiele słońc we wszechświecie". Ilu argumentów wymaga funktor zdaniotwórczy ,jest" w zdaniach atomicznych i subsumpcyjnych, a ilu -w zdaniach egzystencjalnych?

1. „Ośrodkiem pewnego układu planetarnego jest słońce", - jest to zdanie subsumpcyjne bo i podmiot i orzecznik są nazwami generalnymi, poza tym zdanie to orzeka, że klasa słońc zawiera się w klasie ośrodków układu planetarnego

2. "Ośrodkiem naszego układu planetarnego jest Słońce", - jest to zdanie atomiczne, bo podmiot jest nazwą indywidulaną a orzecznik nazwą generalną, poza tym zdanie to orzeka, że pewne indywiduum (Słońce) przynależy do klasy ośrodków układu planetarnego

3. "Jest wiele słońc we wszechświecie" - jest to zdanie egzystencjalne - bo orzeka o istnieniu pewnego przedmiotu (tu: słońc we wszechświecie).

Zdanie egzystencjalne ma strukturę „Jest x” - czyli wymaga tylko jednego argumentu, zdania: subsumpcyjne i atomiczne mają strukturę: „X jest y” - czyli wymagają dwóch argumentów

12. Zastąp słowo ,jest" w poniższych zdaniach odpowiednio słowami: "przynależy do klasy", "klasa... zawiera się w klasie", "istnieje", ,jest to tyle, co" (oczywiście przypadek rzeczowników związanych ze słowem ,jest" może ulec w związku z tym zmianie): "Piotr jest studentem", - zd. atomiczne

Piotr przynależy do klasy studentów

"Jest wielu studentów, którzy już na pierwszym roku studiów myślą o przyszłej pracy magisterskiej", zd. egzystencjalne

Istnieje wielu studentów, którzy już na pierwszym roku studiów myślą o przyszłej pracy magisterskiej

"Największe w Polsce miasto jest miastem nadrzecznym", zd. atomiczne

Największe w Polsce miasto przynależy do klasy miasto nadrzeczne

"Prokurator jest urzędnikiem", zd subsumpcyjne

Klasa Prokurator zawiera się w klasie urzędnik

"Repertorium jest spisem spraw pewnego rodzaju według kolejności, w jakiej wpływają one do sądu". Zd subsumpcyjne

Repertorium jest to tyle, co spisem spraw pewnego rodzaju według kolejności, w jakiej wpływają one do sądu

13. Sprowadź do struktury zdania z kwadratu logicznego następujące wyrażenia:

"Na Mazowszu co panna, to Hanna",

"Czasem gra nie warta świeczki",

"Jeszcze się taki nie narodził, który by wszystkim dogodził",

"Bywa, że prawnik żałuje na starość, że nie uczył się logiki", "Trafiają się dobrzy matematycy wśród studentów nauk humanistycznych".

Każda panna na Mazowszu jest Hanną. (S a P)

Niektóre gry są takimi, które nie są warte świeczki. (S i P)

Żaden taki narodzony nie jest takim, który by wszystkim dogodził. (S e P)

Niektórzy prawnicy są takimi, którzy żałują na starość, że nie uczyli się logiki (S i P)

Niektórzy studenci nauk humanistycznych są dobrymi matematykami (S i P)

14. Rozstrzygnij, czy poniższe wypowiedzi są zdaniami prostymi czy złożonymi:

"Jan i Piotr byli wczoraj na wycieczce" - zdanie proste albo złożone, jeżeli zburzę strukturę tego zdania ale wezmę pod uwagę treść : Jan był na wycieczce i Piotr był na wycieczce”

"Andrzej śpi lub czyta gazetę" - zdanie złożone

"Andrzej i Elżbieta są małżeństwem" - zdanie proste

15. Czy zdaniu "Maciej Adamczewski jest robotnikiem w fabryce chemicznej w Kędzierzynie" odpowiada jakiś sąd przez Ciebie wydany? Wyjaśnij to bliżej.

Moja wiedza nie pozwala mi wydać żadnego sądu - nie mam żadnego przeświadczenia co do wartości logicznej tego zdania.

16. Podaj przykłady zdań, którym naprawdę odpowiadają wydane przez Ciebie sądy; zdań, którym odpowiadają przypuszczenia, i takich, których sens rozumiesz, ale co do których prawdziwości nie żywisz żadnych przeświadczeń.

Pani od logiki jest bardzo sympatyczną osobą.

Egzamin z logiki może być jednym z najtrudniejszych egzaminów na studiach.

Na Marsie jest wesoło.

17. Podaj własny przykład sytuacji, w której ktoś kłamiąc mówi prawdę.

Sytuacja w której ktoś kłamiąc mówi prawdę. Ojciec wraca później z pracy - dzieci wiedziały że miał iść na spotkanie z koleżanką, mówią że ojciec został dłużej w pracy. Okazuje się, ze ojciec faktycznie musiał zostac w pracy i nie poszedł na spotkanie.

5. Spróbuj zastąpić koniunkcję jakichś dwóch zdań wyrażeniem równoważnym, posługując się jedynie znakiem dysjunkcji. (Wskazówka: koniunkcja jest równoważna negacji dysjunkcji, a negację jakiegoś zdania p można zapisać jako p/p).

(p•q) ≡ ~ (p/q) ≡ ^p/q/_p/q

6. Czy wyrażenia "zdanie sprzeczne w stosunku do innego zdania", "zdanie przeczące" i "zdanie fałszywe" mają to samo znaczenie? Daj szczegółowe wyjaśnienie.

„Zdanie fałszywe” jest to zdanie mówiące nieprawdę, orzeka o rzeczywistości inaczej niż się ona ma.

„Zdanie sprzeczne w stosunku do innego zdania” jest to negacja zdania poprzedzającego

„Zdanie przeczące” orzeka iż jakaś klasa nie zawiera się w innej klasie.

7. Przepisz podkreślając w jednakowy sposób zdania względem siebie sprzeczne oraz przeciwne:

"Na Rynku Starego Miasta w Warszawie przeważają ciemne kolory"; "Na Rynku Starego Miasta w Warszawie przeważają jasne kolory";

Zdania przeciwne

"Jesień 1993 r. była w Poznaniu sucha"; "Jesień 1993 r. nie była w Poznaniu sucha";

Zdania sprzeczne.

„Teraz (gdy to czytasz) jest ranek"; ." Teraz (gdy to. czytasz) jest wieczór".

Zdania przeciwne

8. Jaką wartość logiczną ma negacja negacji zdania "Moskwa leży nad Tamizą"?

Zdanie fałszywe.

9. Jakiego użyjesz spójnika międzyzdaniowego, żeby poinformować, że uważasz:

a) iż z jakichś dwóch zdań oba są prawdziwe, i

b) iż z dwóch zdań przynajmniej jedno jest prawdziwe, lub

c) iż z dwóch zdań jedno i tylko jedno jest prawdziwe? albo

1O. W pewnym przedsiębiorstwie prawo podpisywania czeków miał kierownik albo łącznie zastępca kierownika i kasjer. Następnie przedsiębiorstwo zawiadomiło bank, że w przyszłości prawo podpisu będą mieli łącznie kierownik i nadto zastępca kierownika albo kasjer. Wytłumacz, na czym polega zmiana oraz czy wymogi co do ważności czeku złagodzono, czy obostrzono.

Wymogi ważności czeku zostały obostrzone.

Dlatego, że kiedyś prawo podpisywania miał sam kierownik, albo zastępca kierownika i kasjer razem.

Teraz prawo podpisywania ma kierownik i zastępca kierownika razem, albo kierownik i kasjer razem.

11. Czy konsekwentnie użyto spójników alternatywnych w redakcji art. 21O § 2 k.k.: "Jeśli sprawca rozboju posługuje się bronią palną lub innym niebezpiecznym narzędziem albo działa wspólnie z osobą, która posługuje się taką bronią lub takim narzędziem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze śmierci".

Spójników użyto niekonsekwentnie.

Źle użyto spójnika albo .

Prawidłowo powinno być:

"Jeśli sprawca rozboju posługuje się bronią palną lub innym niebezpiecznym narzędziem lub działa wspólnie z osobą, która posługuje się taką bronią lub takim narzędziem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze śmierci".

13. Czy skoro stwierdzę, że prawdziwa jest alternatywa (nierozłączna) i że prawdziwe jest jedno z jej zdań składowych, to mogę stąd wnosić, że drugie zdanie składowe jest fałszywe?

Nie mogę tak stwierdzić, bo alternatywa nierozłączna jest również prawdziwa gdy oba zdania są prawdziwe.

14. Pewna alternatywa jest prawdziwa, a jedno z jej dwóch zdań składowych jest fałszywe. Co można powiedzieć o drugim?

Że z pewnością jest to zdanie prawdziwe.

15. Pewna koniunkcja jest prawdziwa i prawdziwe jest jedno z jej zdań składowych. Co można powiedzieć o drugim zdaniu składowym?

Że z pewnością jest to zdanie prawdziwe.

16. Pewna koniunkcja jest fałszywa, a jedno z jej dwóch zdań składowych jest prawdziwe. Co można powiedzieć o drugim?

Że z pewnością jest to zdanie fałszywe.

17. Jeden z członów fałszywej alternatywy rozłącznej, złożonej z dwóch zdań, jest prawdziwy. Co można powiedzieć o drugim członie tej alternatywy rozłącznej?

Że z pewnością jest to zdanie prawdziwe.

18. Czy stwierdzając prawdziwość pewnej implikacji stwierdzamy przez to, że prawdziwy jest jej poprzednik? - NIE

Czy stwierdzamy, że prawdziwy jest jej następnik? - NIE

19. Czy może być fałszywe jakieś zdanie warunkowe, które:

a) kończy się słowami: "... to Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego",

b) zaczyna się słowami: "Jeśli pijaństwo rozwija intelekt, to...".

W punkcie a) wiemy jaką wartość logiczną ma następnik - otóż jest to zdanie prawdziwe. Jeżeli więc poprzednik byłby zdaniem prawdziwym, to przy prawdziwym następniku całość będzie prawdziwa. Jeżeli poprzednik tej implikacji będzie zdaniem fałszywym, to przy prawdziwym następniku całe zdanie będzie prawdziwe.

W punkcie B) mamy wiedzę na temat wartości logicznej zdania będącego poprzednikiem implikacji - jest ono fałszywe. Jeżeli więc następnik w takim zdaniu będzie prawdziwy - całość będzie prawdziwa, jeżeli następnik będzie fałszywy - całość też będzie prawdziwa.

20. Jakie wartości logiczne mogą mieć różne zdania powstające z funkcji zdaniowych:

a) "Jeśli w chwili x dmie w Warszawie silny wiatr, to w chwili x gałązki drzew w Parku Łazienkowskim poruszają się"; - PRAWDA zawsze

b) "Jeśli w chwili x wskazówki dobrze idącego zegara wskazują liczbę 12, to w chwili x jest północ"(wg danego czasu); - FAŁSZ mogą wskazywać południe. PRAWDA mogą wskazywać północ.

c) "Jeśli zdanie x jest fałszywe, to negacja zdania x jest prawdziwa" -PRAWDA zawsze

-przez sensowne zastąpienie x jakimś konkretnym określeniem?

22. Czy to poprawnie powiedziano: "Warunkiem koniecznym prawdziwości implikacji jest fałszywość poprzednika i prawdziwość następnika",

Nie jest warunkiem koniecznym - jest warunkiem wystarczającym. "Warunkiem wystarczającym prawdziwości implikacji jest fałszywość poprzednika lub prawdziwość następnika"

"Warunkiem koniecznym prawdziwości implikacji jest fałszywość poprzednika lub prawdziwość następnika"

Prawidłowo "Warunkiem koniecznym prawdziwości implikacji jest fałszywość poprzednika i prawdziwość następnika"

23. Pewien student rozpatrując dwa zdania powiedział: "racja jest tu prawdziwa, a następstwo fałszywe". Co wobec tego o tym studencie można powiedzieć?

Student ten nie rozumie stosunku wynikania. Prawdopodobnie nie uważał na wykładach.

Jeśli racja jest prawdziwa, następstwo musi być prawdziwe.

24. Ktoś dowodził, że zdanie q jest prawdziwe, bo zdanie p jest prawdziwe, a ze zdania p wynika zdanie q. Czy wystarczy wykazać fałszywość p, by wykazać fałszywość q w tym przypadku?

TAK w tym przypadku wystarczy wykazać fałszywość zdania p które jest w tym przypadku racją. Jeśli wykażemy że racja jest nieprawdziwa, to q (następstwo) musi być fałszywe.

25. Dyskutanci uzgodnili, że ze zdania p wynika zdanie q. Czy wystarczy wykazać prawdziwość q, by wykazać, że p jest zdaniem niewątpliwie prawdziwym?

NIE. Ponieważ wykazanie, że zdanie q wynika ze zdania p i jest prawdziwe, nie przesądza o prawdziwości zdania p.

Ponieważ z fałszywej racji (p) może wynikać prawdziwe następstwo (q).

26. Czy warto prowadzić dyskusję z kimś, kto uznaje, że ze zdania p wynika zdanie q oraz że p jest prawdziwe, ale nie chce się zgodzić z tym, że q jest prawdziwe?

Nie warto prowadzić z kimś takim dyskusji, ponieważ osoba ta nie zna stosunku wynikania i nie wie, że jeśli racja jest prawdziwa to następstwo musi być prawdziwe - inaczej nie zachodzi stosunek wynikania.

27. Ze zdania p wynika zdanie q i okazało się, że zdanie q jest fałszywe. Czy wiedząc to można rozstrzygnąć o wartości logicznej zdania p.

Tak. Zdanie p jest fałszywe, ponieważ jeśli zdanie q wynika ze zdania p to fałszywość q przesądza o fałszywości p.

28. Co można powiedzieć o wartości logicznej zdań p oraz q, jeśli wiadomo, że z p wynika q, a zarazem z q wynika p?

Prawidłowa odp. Oba są prawdziwe albo oba są fałszywe.

29. Zamień na równoważne wyrażenia o postaci implikacji formalnej następujące zdania:

"Każdy obywatel jest obowiązany znać prawo karne";

Jeżeli x jest obywatelem, t x zobowiązany jest znać prawo karne.

"Żaden sędzia nie wyrokuje w sprawach własnej rodziny";

Jeżeli x jest sędzią, to x nie wyrokuje w sprawach własnej rodziny.

"Wszystkie wyroki zasądzające w sprawach alimentacyjnych są doręczane powodowi z urzędu".

Jeżeli X jest wyrokiem zasądzającym w sprawach alimentacyjnych, to x jest doręczane powodowi z urzędu.

30. Jaką wartość logiczną mają wypowiedzi:

"Każda nazwa dla jakiejś osoby ostra jest nazwą dla niej wyraźną lub jest nazwą dla niej intuicyjną"; PRAWDA

"Zakresy każdych dwóch nazw jednostkowych wykluczają się zawsze i tylko wtedy, gdy nieprawda, że są one zamienne"; PRAWDA

"Zakresy jakiejkolwiek nazwy jednostkowej i jakiejkolwiek nazwy ogólnej wykluczają się albo zakres nazwy jednostkowej jest podrzędny względem zakresu nazwy ogólnej" PRAWDA

31. Czy we właściwy sposób użyto spójników międzyzdaniowych w wypowiedziach:

"W Polsce jest w jakimś roku nieurodzaj na owoce zawsze i tylko wtedy, gdy na wiosnę są późne przymrozki";

Źle użyto spójnika wtedy i tylko wtedy gdy. Powinno być:

Jeśli na wiosnę są późne przymrozki, to W Polsce jest w jakimś roku nieurodzaj na owoce.

"Aby w jakimś przewodzie płynął prąd, trzeba, by istniało źródło prądu lub trzeba, aby przewód tworzył obwód zamknięty";

Źle użyto spójnika „lub”. Powinno być:

"Aby w jakimś przewodzie płynął prąd, trzeba, by istniało źródło prądu i trzeba, aby przewód tworzył obwód zamknięty";

"Przyczyną niekończenia studiów są ciężkie warunki materialne studenta, albo przyczyną tego jest brak zdolności".

Źle użyto spójnika „albo”. Powinno być:

"Przyczyną niekończenia studiów są ciężkie warunki materialne studenta, lub przyczyną tego jest brak zdolności".

1. Wskaż przesłanki i wnioski opisanych niżej wnioskowań:

"Ponieważ wszystko, co jest oznaczone liczbą 13, przynosi nieszczęście, a Piotr zdaje egzamin 13 czerwca, więc Piotr nie zda egzaminu";

Przesłanki: 1. wszystko, co jest oznaczone liczbą 13, przynosi nieszczęście; 2. Piotr zdaje egzamin 13 czerwca, 3. Nie zdanie egzaminu jest nieszczęściem.

Wnioski: Piotr nie zda egzaminu

"Będzie pogoda, bo jest rosa";

Przesłanki: Jest rosa

Wniosek: Będzie pogoda

"Paweł to uczciwy człowiek, na pewno nie dał się skusić łapówką".

Przesłanki: Paweł to uczciwy człowiek

Wniosek: nie dał się skusić łapówką

2. Wskaż, co jest niewłaściwego w wypowiedziach:

"Dnia 17 V 1993 r. o godz. 21.43 ze zdania że trójkąt ABC jest równoramienny, wynikało zdanie, że trójkąt ABC ma dwa kąty równe";

Stosunek wynikania nie jest zależny ani od woli człowieka, ani od wiedzy, ani od czasu, ani od przestrzeni.

"Między zdaniami wyżej przytoczonymi zachodzi stosunek wnioskowania";

Wnioskowanie jest zdarzeniem, a wynikanie stosunkiem. Ponadto między zdaniami nie może zachodzić wnioskowanie - wnioskowanie jest czyjeś.

"To wnioskowanie jest wynikaniem.

Wnioskowanie nie jest tożsame z wynikaniem. Wnioskowanie może opierać się o wynikanie, lub przebiegać zgodnie z kierunkiem wynikania.

3. Czy dorzecznie użyto słowa "mój" i słowa "wczorajszy" w zwrotach:

"moja wczorajsza racja” - źle - racja jest zawsze obiektywna, podobnie jak wynikanie nie jest umieszczona ani w czasie, ani w przestrzeni

"moje wczorajsze następstwo" - jw.

i w zwrotach:

"moja wczorajsza przesłanka" - dobrze - przesłanki są osoby (np. rano patrząc przez okno wziąłem za przesłankę, że będzie ładna pogoda, to że jaskółki wysoko latają - wieczorem była burza, moja przesłanka była nieprawdziwa, ale rano była ładna pogoda - rozpadało się dopiero wieczorem

"mój wczorajszy wniosek'" - jw.

4. Ktoś wnioskował: "Ponieważ to drzewo jest sosną, więc to drzewo jest rośliną wydzielają i żywicę".

Czy tu z przesłanki wynika logicznie wniosek? - z tej przesłanki wniosek wynika ale nie wynika logicznie - chyba, że weźmiemy pod uwagę jeszcze jedną przesłankę - przesłankę entymemantyczną - „Jeżeli to drzewo jest sosną to, to drzewo wydziela żywicę. - wtedy wniosek będzie wynikał logicznie.

Jak się nazywa takie wnioskowanie? Jest to wnioskowanie niezawodne, jeśli weźmiemy pod uwagę przesłankę entymematyczna będzie to wnioskowanie dedukcyjne entymnematyczne.

Czy w tym przypadku jest to wnioskowanie niezawodne? Tak jest to wnioskowanie niezawodne.

5. Podaj własny przykład wnioskowania dedukcyjnego i sformułuj prawo logiczne, na którym to wnioskowanie opierasz.

Jeżeli Irena S. ma dzieci, to Bartosz S. jest jej synem, i Irena S. ma dzieci, to Bartosz S. jest jej synem.

Przesłanka (jeżeli p, to q - (p ⊃ q)) Jeżeli Irena S ma dzieci, to Bartosz S jest jej synem

Przesłanka (p) - Irena S ma dzieci

Wniosek (q) - Bartosz S jest jej synem.

Modus ponendo ponens - ((p ⊃ q) • p) ⊃ q

6. Wskaż przesłankę entymematyczną wnioskowania:

"Ponieważ wiemy, że jeżeli Paweł ma 170 cm wzrostu, to Paweł jest wyższy od Jana, wnioskujemy, że jeśli Paweł ma 170 cm wzrostu, to Paweł jest wyższy od Piotra".

W tym przypadku przesłanką entymematyczną jest: „Jan jest wyższy od Piotra”

7. Podaj własny przykład zastosowania we wnioskowaniu:

d) prawa transpozycji, - Jeżeli zrozumiałem wszystko z wykładów z logiki, to dobrze zdam egzamin. Jeżeli nie zdam dobrze egzaminu, to nie zrozumiałem wszystkiego z wykładów z logiki. (p⊃q)⊃(~q⊃~p)

e) prawa sylogizmu hipotetycznego, "Gdy brak rozumnej kontroli, to mnożą się oszustwa w gospodarce" "Gdy mnożą się oszustwa w gospodarce, to koszty produkcji rosną” „Gdy brak rozumnej kontroli, to koszty produkcji rosną”.

f) modus ponendo ponens Jeżeli pada deszcz to jest mokro na dworze. Pada deszcz. Jest mokro na dworze. ((p ⊃ q) • p) ⊃ q

g) modus tollendo tollens. Jeżeli pada deszcz to jest mokro na dworze. Nie jest mokro na dworze. Nie pada deszcz. ((p⊃q)•~q)⊃~p

9. Co wynika logicznie według prawa transpozycji ze zdania, iż:

"Jeśli ktoś się systematycznie uczył logiki, to zdał dobrze egzamin"?

Z prawa transpozycji wynika logicznie, że : jeżeli ktoś nie zdał egzaminu, to nie uczył się systematycznie logiki

10. Co wynika logicznie według prawa sylogizmu hipotetycznego ze zdań":

"Gdy brak rozumnej kontroli, to mnożą się oszustwa w gospodarce"

oraz

"Gdy mnożą się oszustwa w gospodarce, to koszty produkcji rosną”

Z prawa sylogizmu hipotetycznego wynika logicznie, że : „Gdy brak rozumnej kontroli, to koszty produkcji rosną”.

12. Jeśli sprawa cywilna dotyczy ochrony prawa autorskiego, to właściwy dla jej rozstrzygnięć jest sąd wojewódzki. Czy można stąd w sposób niezawodny wnioskować, że:

a) "Jeśli dla rozstrzygnięcia sprawy właściwy jest sąd wojewódzki, to jest to sprawa dotyczą ochrony prawa autorskiego"

NIE - nie jest mi znany żaden wzór wnioskowania niezawodnego który by to potwierdzał.

b) "Jeśli nieprawda, że dla rozstrzygnięcia sprawy właściwy jest sąd wojewódzki, to nieprawda, jest to sprawa dotycząca ochrony prawa autorskiego"?;

TAK - prawo transpozycji

c) "Jeśli sprawa cywilna nie dotyczy ochrony prawa autorskiego, to dla jej rozstrzygnięcia nie jest właściwy sąd wojewódzki"?

NIE - nie jest mi znany żaden wzór wnioskowania niezawodnego który by to potwierdzał.

Jakie prawo logiczne może znaleźć zastosowanie w rozwiązywaniu tego zadania?

15. Pewien student-nieuk, od którego żądano przykładu zastosowania sylogizmu hipotetycznego, podał przykład błędnie: "Jeżeli Jan jest przodkiem Pawła i Paweł jest przodkiem Piotra, to Jan jest przodkiem Piotra". W czym tkwi istota błędu?

Dla bytu sylogizmu hipotetycznego niezbędna jest koniunkcja dwóch zdań hipotetycznych w poprzedniku. Student w miejsce zmiennych zdaniowych wstawił nazwy przez co zatracił koniunkcję zdań hipotetycznych na rzecz koniunkcji dwóch zdań prostych - a w takiej sytuacji nie można już mówić o sylogizmie.

16. Wykaż, że modus ponendo ponens ma budowę sylogizmu. To samo wykaż co do modus tollendo tollens

Żeby można było mówić o sylogizmie łącznie muszą być spełnione cztery przesłanki: 1/ całość ma być zdaniem warunkowym (czyli mieć postać implikacji), 2/ w poprzedniku musimy mieć koniunkcję dwóch zdań (prostego - czyli kategorycznego i złożonego albo dwóch zdań złożonych), 3/ w poprzedniku musi powtarzać się jeden składnik, 4/ następnik ma być zbudowany z tego składnika, który nie powtarza się w poprzedniku.

To teraz sprawdzamy: MPP jest zdaniem warunkowym, w poprzedniku mamy koniunkcję dwóch zdań: kategorycznego (prostego) i złożonego, w poprzedniku powtarza się jeden składnik - zdanie „p”, a następnik zbudowany jest ze zdania, które nie powtarza się w poprzedniku, czyli zdania „q”.

To samo powtórzyć w przypadku MTT.

17. Czy każde prawo logiczne ma budowę sylogizmu? Czy każdy wzór wnioskowania mający budowę sylogistyczną jest prawem logicznym?

Nie każde prawo logiczne ma budowę sylogistyczną, np. prawo negowania implikacji, prawo transpozycji, I i II prawo de Morgana!

Nie każdy wzór wnioskowania mający budowę sylogistyczną jest prawem logicznym, np. [(p⊃q) •~p]⊃q.

18. Jaką zależność między wartością logiczną racji a wartością logiczną następstwa opisuje modus ponendo ponens, a jaką -modus tollendo tollens?

MPP- Prawdziwość racji przesądza o prawdziwości następstwa

MTT - ???????

19. Wiadomo, że jeśli nie ma chmur, to nie ma deszczu. Czy wynika stąd logicznie, że jeżeli jest deszcz, to są chmury?

To wnioskowanie przebiega wedle schematu: (p⊃q) ⊃ (~q⊃~p). Jest to prawo transpozycji

21. Czy poniższe wnioskowania są wnioskowaniami niezawodnymi:

a) "Jeśli świadek zna tylko język hiszpański, to składa zeznania przez tłumaczy,

a więc jeśli świadek składa zeznania przez tłumaczy, to zna tylko język hiszpański";

Zdanie „Świadek zna tylko język hiszpański” to zdanie p, zdanie „Składa zeznania przez tłumaczy” to zdanie q. Przesłanka tego wnioskowania ma postać implikacji (p⊃q). Wniosek tego wnioskowania ma również postać implikacji (q⊃p). Teraz przy pomocy matryc sprawdzamy, czy po podstawieniu w miejsce wszystkich zmiennych otrzymamy zdanie prawdziwe, bo wtedy będziemy mieli do czynienia z wnioskowaniem niezawodnym przebiegającym według jakiegoś prawa logicznego

p	q	(p⊃q)	(q⊃p)	(p⊃q)⊃(q⊃p)
1	1	1	1	1
1	0	0	1	1
0	1	1	0	0
0	0	1	1	1

Gdybyśmy w ostatniej kolumnie otrzymali same jedynki, to by oznaczało, że mamy do czynienia z jakimś prawem logicznym. A tak? Wnioskowanie nasze jest zawodne!

b) Wiemy, że: "Jeśli Jan jest bratem oskarżonego, to Jan może się uchylić od zeznań",

wnioskujemy więc, że: "Jeśli nieprawda, że Jan może uchylić się od zeznań, to nieprawda, że Jan jest bratem oskarżonego" ;

Wnioskowanie to jest niezawodnym - prawo transpozycji,

Jeżeli uważasz dane wnioskowanie za niezawodne -wskaż, na jakim prawie logicznym się ono opiera.

23. Co można powiedzieć o poszczególnych zdaniach z kwadratu logicznego, jeśli występujący w nich termin S jest zamienny albo podrzędny względem terminu P?

Jeżeli termin S jest zamienny albo podrzędny względem terminu P, to zdania twierdzące (czyli S a P oraz S i P) są prawdziwe, a zdania przeczące falszywe!

24. Co można powiedzieć o poszczególnych zdaniach z kwadratu logicznego, jeśli występujący w nich termin S jest nadrzędny względem terminu P albo ich zakresy krzyżują się?

Jeżeli termin S jest nadrzędny względem terminu P, to zdania szczegółowe (czyli S o P oraz S i P) są prawdziwe, a zdania ogólne fałszywe!

25. Co można powiedzieć o poszczególnych zdaniach z kwadratu logicznego, jeśli zakres występującego w nich terminu S wyklucza się z zakresem terminu P?

Jeżeli termin S wyklucza się z terminem P, to zdania twierdzące (czyli S a P oraz S i P) są fałszywe, a zdania przeczące prawdziwe!

26. Dobierz takie dwie nazwy niepuste S oraz P, aby zarówno zdanie rodzaju S i P, jak i zdanie rodzaju S o P były w tym przypadku prawdziwe.

S - student

P - człowiek pracowity

SiP - niektórzy studenci są pracowitymi ludźmi.

SoP - niektórzy studenci nie są pracowitymi ludźmi.

Jaką wartość logiczną będą miały w tym przypadku zdania rodzaju S a P oraz S e P?

SaP - Każdy student jest pracowitym człowiekiem - FAŁSZ

SeP - żaden student nie jest pracowitym człowiekiem - FAŁSZ

27. Czy można dobrać takie nazwy niepuste S oraz P, żeby zdanie rodzaju SoP było fałszywe, a zdanie rodzaju SeP było prawdziwe?

Nie można dobrać takich nazw, ponieważ prawdziwość SeP przesądza o prawdziwości SoP.

Żeby zdanie rodzaju SeP było fałszywe, a zdanie rodzaju SoP -prawdziwe?

Można dobrać takie nazwy, bo fałszywość SeP nie przesądza o fałszywości SoP. Np. S - prawnik, P - adwokat. SeP - Żaden prawnik nie jest adwokatem - FAŁSZ, SoP Niektórzy prawnicy nie są adwokatami - PRAWDA.

28. To fałsz, że żaden z Kowalskich nie jest łysy.

Czy możesz coś (i ewentualnie, co) na tej podstawie powiedzieć o wartości logicznej zdania: "Każdy z Kowalskich jest łysy"?

Oba mogą być fałszywe, albo zdanie "Każdy z Kowalskich jest łysy" może być prawdziwe.

29. Niektórzy z Kowalskich mają ciemne oczy.

Czy możesz coś (i, ewentualnie, co) na tej podstawie powiedzieć o wartości logicznej zdania: "Niektórzy Kowalscy nie mają ciemnych oczu"?

Oba zdania mogą być prawdziwe, albo zdanie "Niektórzy Kowalscy nie mają ciemnych oczu" może być fałszywe.

30. To prawda, że niektórzy studenci umieją logikę.

Czy i co można powiedzieć o zdaniu "Każdy student umie logikę" na podstawie poprzedniego stwierdzenia?

Prawdziwość zdania „niektórzy studenci umieją logikę” nie przesądza o prawdziwości zdania "Każdy student umie logikę" - bo są tacy, którzy lubią i są tacy którzy nie lubią logiki.

31. To fałsz, iż niektórzy studenci nie są obowiązani do terminowego składania egzaminów.

Co można na tej podstawie twierdzić o każdym studencie?

Można na tej podstawie powiedzieć, że „każdy student jest obowiązany do terminowego składania egzaminów”, oraz że „niektórzy studenci są obowiązani do terminowego składania egzaminów”, oraz że FAŁSZEM jest że „żaden student nie jest obowiązany do terminowego składania egzaminów”

32. To fałsz, iż niektórzy mieszkańcy Wólki nie są obywatelami polskimi.

Co możesz powiedzieć o wartości logicznej zdania: "Żaden mieszkaniec Wólki nie jest obywatelem polskim"?

Fałszywość zdania „To fałsz, iż niektórzy mieszkańcy Wólki nie są obywatelami polskimi” przesądza o fałszywości zdania „Żaden mieszkaniec Wólki nie jest obywatelem polskim"

33. To fałsz, iż niektórzy robotnicy kolejowi w Polsce nie są objęci przepisami o bezpieczeństwie pracy.

Co można na tej podstawie powiedzieć o wartości logicznej zdania: "Niektórzy robotnicy (uwaga! Tu mamy różne podmioty!!! Trzeba w tym zdaniu dodać „kolejowi”) w Polsce są objęci przepisami o bezpieczeństwie pracy"?

Fałszywość zdania „To fałsz, iż niektórzy robotnicy kolejowi w Polsce nie są objęci przepisami o bezpieczeństwie pracy” przesądza o prawdziwości zdania „Niektórzy robotnicy kolejowi w Polsce są objęci przepisami o bezpieczeństwie pracy"

34. Wybierz z następujących zdań pary zdań względem siebie sprzecznych i względem siebie przeciwnych:

a) "Niektórzy z Kowalskich nie są rzemieślnikami";

b) "Żaden z Kowalskich nie jest rzemieślnikiem";

c) "Tylko niektórzy z Kowalskich są rzemieślnikami" (tzn. niektórzy z nich są i niektórzy nie są rzemieślnikami);

d) "Żaden z Kowalskich nie jest lub każdy z Kowalskich jest rzemieślnikiem";

e) "Każdy z Kowalskich jest rzemieślnikiem";

f) "Niektórzy z Kowalskich są rzemieślnikami".

Pary zdań sprzecznych a-e \b-f

Pary zdań przeciwnych a-f\b-e

35. Co wynika logicznie wedle praw konwersji ze zdań:

"Żaden pijak nie jest dobrym pracownikiem";

Żaden dobry pracownik nie jest pijakiem.

"Niektórzy studenci są sportowcami";

Niektórzy sportowcy są studentami.

"Nie ma człowieka bez zamkniętego układu krążenia krwi";

Każdy człowiek jest takim, który ma zamknięty układ krążenia krwi.

Niektórzy mający zamknięty układ krążenia krwi, są ludźmi.

"Czasem niezdolny przewyższa w nauce zdolnego lenia";

Niektórzy niezdolni są takimi którzy przewyższają w nauce zdolnego lenia.

Niektorzy tacy, którzy przewyższają w nauce zdolnego lenia są niezdolni

"Niektórzy młodzieńcy szanują starców".

Niektórzy tacy, którzy szanują starców są młodzieńcami

Przed dokonaniem konwersji przeredaguj odpowiednio trzy ostatnie zdania.

36. Co wynika według praw obwersji ze zdań:

"Każdy wyrok jest podpisany przez sędziego";

Żaden wyrok nie jest nie podpisywany przez sędziego!

"Niektóre osoby są zwolnione od opłat sądowych";

Niektóre osoby nie są nie zwolnione od opłat sądowych

"Żadna sprawa nie jest rozpatrywana przed zapisaniem jej w repertorium";

Każda sprawa jest nie rozpatrywana przed zapisaniem jej w repertorium.

"Niektóre sprawy karne nie są zakończone wyrokiem skazującym"?

Niektóre sprawy karne są nie zakończone wyrokiem skazującym.

37. Co wynika według praw kontrapozycji ze zdań:

"Wszyscy ludzie są omylni";

Wszyscy nieomylni są nieludźmi

"Żaden ławnik nie jest osobą małoletnią";

Niektóre nie osoby małoletnie nie są nie ławnikami!

"Niektórzy studenci nie są ubezpieczeni od nieszczęśliwych wypadków"?

Niektórzy nie ubezpieczeni od nieszczęśliwych wypadków są nie studentami.

38. Ogłoszono zarządzenie, iż każdy mężczyzna osiemnastoletni winien stanąć do rejestracji.

Czy z tego zarządzenia wynika, iż każdy, kto nie jest mężczyzną osiemnastoletnim, jest nie zobowiązany do rejestracji?

Nie - nie zgadza się to z żadnym znanym mi wzorem z kwadratu logicznego

Czy wynika, że każdy obowiązany do rejestracji jest osiemnastoletnim mężczyzną?

Nie - nie zgadza się to z żadnym znanym mi wzorem z kwadratu logicznego

Czy wynika, że każdy, kto nie jest obowiązany do rejestracji, nie jest osiemnastoletnim mężczyzną?

Tak

39, Spośród niżej przytoczonych zdań wybierz pary zdań równoważnych:

a) "Niektórzy sportowcy nie są robotnikami"; S o P

b) "Niektórzy robotnicy nie są sportowcami"; P o S

c) "Niektórzy nie-robotnicy są sportowcami"; nie-P i S

d) "Niektórzy nie-sportowcy nie są nie-robotnikami"; nie-S e nie-P

e) "Nieprawda, że niektórzy sportowcy są robotnikami"; ~(S i P)

f) "Żaden robotnik nie jest sportowcem". P e S

Zdania e i f: ~(S i P) na mocy prawa opozycji kwadratu logicznego jest rownoważne zdaniu S e P, zdanie S e P po poddaniu konwersji prostej jest równoważne zdaniu P e S.

Zdania a i c: zdanie S o P poddajemy obwersji i otrzymujemy równoważne mu zdanie S i nie-P, teraz to zdanie poddajemy konwersji prostej i otrzymujemy zdanie nie-P i S.

Zdania d i f: zdanie nie-S e nie-P jest kontrapozycją prostą zdania P e S.

46 Podaj przykład wnioskowania zawierającego błąd materiałny, a jednak posiadającego wniosek prawdziwy.

1 krzesło jest żółte

2 krzesło jest żółte

3 krzesło jest żółte

4 krzesło jest żółte

5 krzesło jest żółte

48. Czy popełnia błąd formalny ktoś, kto wnioskuje:

b) "Ponieważ jeśli się świeci żarówka w moim pokoju, to licznik działa, więc jeśli się świeci żarówka w moim pokoju, to należność za prąd ulega zwiększeniu"­

Tu nie ma błędu, bo jest przesłanka entymematyczna: „Jeśli licznik działa, to nalezność za prąd ulega zwiększeniu.

uważając, że jest to wnioskowanie dedukcyjne?

1. Ktoś stwierdził, że nie ma portfela w kieszeni, do której go poprzednio włożył, i stąd doszedł do wniosku, że portfel wyciągnięto mu w tramwaju.

Jaki to rodzaj wnioskowania? - wnioskowanie redukcyjne

Co tu jest racją, a co następstwem? Racja - brak portfela, następstwo - wyjęto go w tramwaju

Czy to wnioskowanie niezawodne? Nie jest to wnioskowanie niezawodne, jest to wnioskowanie uprawdopodobniające.

2. Podaj przykład wnioskowania przez indukcję zupełną

przesłanki: 1 żuczek jest zielony, 2 żuczek jest zielony, 3 żuczek jest zielony, 4 żuczek jest zielony, nie ma innych żuczków niż przeze mnie wymienione. - wniosek: wszystkie żuczki są zielone

oraz

wnioskowania przez indukcję niezupełną.

przesłanki: 1 żuczek jest zielony, 2 żuczek jest zielony, 3 żuczek jest zielony, 4 żuczek jest zielony, - wniosek: wszystkie żuczki są zielone

3. Czy fałszywość wniosku we wnioskowaniu indukcyjnym przesądza o fałszywości którejś określonej, z przesłanek jednostkowych?

Nie! Wiemy w tym przypadku tylko tyle, że któraś z przesłanek jest fałszywa (może nawet wszystkie!), ale nie wiemy, która!

5. Zbadano 100 ludzi, których zatrzymano za awantury na ulicy, i okazało się, że każdy z nich wykazuje skłonność do nadużywania alkoholu. Stwierdzono więc, w stu przypadkach, iż człowiek, który ma skłonność do picia alkoholu, urządzał awantury na ulicach. Wysnuto stąd wniosek, iż każdy alkoholik urządza awantury na ulicach.

Czy uważasz ten wniosek za należycie uzasadniony? Jak motywujesz odpowiedź?

Nie to wnioskowanie nie jest należycie uzasadnione.

Bo wzięto zbyt mało osób do badania, by wysnuć tak ogólny wniosek. Pierwsza osoba ze skłonnością do picia a nie urządzająca awantur na ulicy obali nam wniosek!

6. Ktoś idąc ulicą wśród domków robotniczych zauważył, że w każdym z pięciu pierwszych domów stoją na oknach skrzynki z pelargoniami, i wysnuł wniosek, że we wszystkich domach na tej ulicy stoją na oknach skrzynki z pelargoniami.

Ktoś inny zauważył skrzynki z pelargoniami na pięciu pierwszych stacjach kolejowych pewnej linii i wysnuł stąd wniosek, że takie skrzynki znajdują się na każdej stacji tej linii kolejowej.

Który wniosek wydaje się bardziej uzasadniony i dlaczego?

Oba wnioski są mało uprawdopodobnione!

7. Zbadano 4 pary butów wybrane na chybił trafił z setki butów sporządzonych maszynowo w pewnej wytwórni i w każdej z nich lewy but okazał się większy od prawego.

Takie same wyniki dały oględziny 4 par butów z setki butów sporządzonych ręcznie przez różnych rzemieślników pracujących pewnej spółdzielni.

W którym przypadku bardziej prawdopodobny byłby wniosek, iż wszystkie lewe buty z danej setki są większe? Dlaczego?

W pierwszym przypadku wniosek jest bardziej prawdopodobny, ponieważ maszyna może mieć stałe przekłamanie przy wykonywaniu butów lewych i wszystkie buty lewe mogą być większe.

12. Czym się różni wnioskowanie przez indukcję niezupełną od wnioskowania z analogii opartego na tychże samych przesłankach? Czy z wniosku uzyskanego drogą analogii wynikają przesłanki tego wnioskowania?

Przy wnioskowaniu przez indukcję formułuje wniosek, ze wszystkie przedmioty są takie same.

Przy wnioskowaniu przez analogię formułuje się wniosek, że następny przedmiot jest taki sam.

Przy wnioskowaniu przez analogię z wniosku nie wynikają przesłanki.

13. Podaj przykład takiego wnioskowania z analogii, które uważać można za rozsądne, i takiego wnioskowania z analogii, w którym wniosek w znikomym tylko stopniu byłby uprawdopodobniony przez przesłanki. Wskaż, dlaczego.

Rozsądne wnioskowanie przez analogię:

1 ławka jest brązowa

2 ławka jest brązowa

3 ławka jest brązowa

4 ławka jest brązowa

5 ławka też jest będzie brązowa

Nierozsądne wnioskowanie przez analogię:

1 świadek nazwiskiem Kowalski kłamie

2 świadek nazwiskiem Kowalski kłamie

3 świadek nazwiskiem Kowalski kłamie

4 świadek nazwiskiem Kowalski kłamie

5 świadek nazwiskiem Kowalski też będzie kłamał

14. Czy poprawna jest definicja:

"Wnioskowanie redukcyjne jest to wnioskowanie przebiegające od wniosku do przesłanek"?

Nie wnioskowanie redukcyjne jak każde inne wnioskowanie przebiega od przesłanek do wniosku - z tym, że przesłanki są następstwem, a wniosek racją.

Zadanie

Zdanie S a P jest prawdziwe, określ jaka jest wartość logiczna zdań:

1. S i P - kwadrat logiczny trzeba tu wskazać zalezność!!! Czyli: Ponieważ zdania SaP i SiP łączy stosunek wynikania, w którym zdanie SaP jest racją a zdanie SiP następstwem - to z prawdziwości racji może wynikać prawdziwe albo fałszywe następstwo!

2. S e nie-P - PRAWDA - obwersja

3. P e nie-S ???

Wskaż na jakich prawach i zależnościach logicznych oparłeś się. Ustalając wartość logiczną tych zdań.

Zadanie

Zdanie „niektórzy studenci lubią logikę” jest prawdziwe, co i na podstawie jakich zdań można powiedzieć o zdaniach:

1. niektórzy lubiący logikę są studentami

2. niektórzy lubiący logikę nie są nie-studentami

3. każdy student lubi logikę

Zdanie wyjściowe jest zdaniem o budowie S i P i wiemy, ze jest ono prawdziwe.

Zdanie z punktu 1 ma budowę P i S i jest ono równoważne zdaniu S i P na mocy prawa konwersji prostej. Skoro jest to zdanie równoważne, to musi być również prawdziwe.

Zdanie z punktu drugiego jest zdaniem o strukturze P o nie-S. Jeżeli poddamy to zdanie obwersji to otrzymamy zdanie P i S. Jeżeli z kolei poddamy zdanie P i S konwersji prostej to otrzymamy zdanie S i P. Oznacza to, że zdanie P o nie-S jest równoważne zdaniu S i P więc również jest prawdziwe.

Zdanie z punktu trzeciego ma strukturę S a P. Pomiędzy zdaniem S i P a zdaniem S a P zachodzi stosunek wynikania, gdzie zdanie S a P jest racją a zdanie S i P następstwem tej racji. Skoro wiemy, że prawdziwe jest następstwo w tym przypadku (zdanie S i P) to racja (zdanie S a P) może być albo prawdziwe, albo fałszywe!

Zadanie

Zdanie „niektórzy studenci studiują prawo” poddaj najpierw obwersji - otrzymany rezultat kontrapozycji - i otrzymane w ten sposób zdanie poddaj ponownie obwersji.

OBWERSJA - Niektórzy studenci nie są nie takimi którzy studiują prawo

KONTRAPOZYCJA -Niektórzy tacy, którzy studiują prawo nie są nie-studentami.

OBWERSJA - Niektórzy tacy, którzy studiują prawo są studentami.

Odpowiedź przedstaw w trzech zdaniach.

Przy wnioskowaniu zwrócić uwagę w jaki sposób profesor mówi o BŁĘDZIE FORMALNYM!!

Zadanie

Jakie są skutki popełnienia błędu materialnego we wnioskowaniu dedukcyjnym?

We wnioskowaniu niezawodnym dedukcyjnym nie przesądza o fałszywości wniosku, ponieważ oparte jest ono na stosunku wynikania (fałszywość racji nie przesądza o fałszywości następstwa).

Zadanie

Czy można popełnić błąd formalny we wnioskowaniu dedukcyjnym?

NIE

Zadanie

SiP jest Fałszem podaj wartość logiczną pozostałych zdań z kwadratu logicznego

SeP jest PRAWDĄ

SaP jest FAŁSZEM

SoP jest PRAWDĄ

Zadanie

Zdanie SoP jest prawdą co można powiedzieć o wartości logicznej pozostałych zdań?:

S i nie-P - obwersja dla S o P - PRAWDA

Nie-P o nieS - kontrapozycja dla S o P - PRAWDA

Zadanie

Zdanie SoP jest fałszem co można powiedzieć o wartości logicznej zdań:

S i nie-P - obwersja FAŁSZ

nie-P o nie-S - kontrapozycja FAŁSZ

S a P - kwadrat logiczny PRAWDA

Określ na 3 kołach stosunkui między zakresami nazw:

Zad

Użyj nazwy „nazwa indywidualna” w 3 znanych Ci supozycjach.

Supozycja formalna - Nazwa indywidualna to nazwa przysługująca przedmiotom bez względu na ich cechy.

Supozycja prosta - Ta nazwa indywidualna sprawiła mi kłopot.

Supozycja materialna - „Nazwa indywidualna” jest nazwą złożoną.

4

z

---